Antropologia-wykłady, Socjologia, Antropologia


  1. 10

PRZEDMIOT ANTROPOLOGII

  1. różnorodność kultur

  2. całościowe podejście do człowieka i kultury

  3. ośrodki myśli antropologicznej - amerykańska, brytyjska, francuska tradycja uprawiania antropologii.

I.

ANTROPOS - istota ludzka LOGOS- wiedza, słowo, nauka

Antropologia - nauka zajmująca się badaniem ludzkości, nauka o człowieku i jego kulturze.

Kultura w XIX w. ujmowana wartościująco - kolonializm, wartościujące znaczenie dla ujmowania swojego porządku. W XX w. zakwestionowanie wartościującego ujmowania kultury.

Niektórzy postrzegają ją jako naukę badającą społeczeństwa obce i egzotyczne

Ruth Benedict - przedstawicielka amerykańskiej antropologii . Koncentruje swą uwagę na tych celach fizycznych i technikach wytwórczych, na konwencjach i wartościach, które odróżniają daną społeczność od innych . Nauka badająca różnice między społeczeństwami.

Edmund Leach - antropologia jest badaniem systemu różnorodności ludzkiej

Antropologia wyrasta z fascynacji odmiennością kulturową, egzotyką i rozmaitością obyczajową.

Fascynacja odmiennością kulturową spowodowała zainteresowanie społecznościami obcymi, odmiennymi od kultury własnej badacza.

Antropologia zaistniała w II poł. XIX w. kulturami europejskimi interesowało się już wiele nauk, np. historia, filozofia. Ale nie było dyscypliny, która interesowałaby się kulturą ludzi mieszkających w Afryce. ( antropologia kultury na tzw. antypodach)

Antropolog z XIX w. jak i dziś jest badaczem różnorodności, ale przede wszystkim odmienności kulturowej. To zainteresowanie stwarza osobliwości przedmiotu antropologii.

Antropologia współczesna i dzisiejsza zajmuje się kulturami obcymi, ale bada też odrębności miast.

II.

Josef Greenberg - określił antropologię jako najbardziej rozległą z naukowych dyscyplin, których przedmiotem jest rodzaj nauki.

Tę rozległość tworzą z jednej strony obszar geograficzny a z drugiej zainteresowanie tak odrębnymi dziedzinami jak język, struktura społeczna, ekspresja estetyczna, systemy wierzeń.

(ekspresja estetyczna - nauka o pięknie)

Antropologia zajmuje się wszystkimi specyficznie ludzkimi aspektami życia człowieka, którymi wyróżnia się on w świecie istot żywych

  1. całościowe podejście do człowieka

  2. kultura(y) uznana za fundamentalną w obszarze badań antropologicznych.

Kultura jest to specyficznie ludzka cecha.

Kultura łac. „uprawa” - Cyceron - rzym 106- 43 p.n.e. użył wyrażenia kultura animi tzn. uprawa umysłu w rozprawach tuskulańskich.

Termin Kultura wiązano z wszelką działalnością ludzką - mają na celu pielęgnowanie, kształcenie, doskonalenie.

W tradycji greckiej odpowiednikiem rzymskiego wyrażenia kultura była „ paideia” oznaczająca ukształtowanie w człowieku ideału człowieczeństwa.

Z czasem kultura wchodzi do nauk : filozofia, nauki społeczne, nauki polityczne.

Dla archeologa kultura oznacza to co można wykopać z ziemi.

Antropolog - rozumie kulturę bardziej szeroko, obejmując wytwory, zachowania, działania, gospodarkę, sztukę, włącza do kultury całość dorobku ludzkości włącza też rzeczy, które budzą sprzeciw np. ludożerstwo.

Ocena nie stanowi kryterium definicyjnego, nie oceniamy, nie decydujemy o tym, co wchodzi do kultury.

Psycholog - traktuje kulturę jako zbiór, do którego wchodzą wszystkie zachowania, uczucia, myśli ludzi.

Socjolog - kultury obejmuje ją jako pewien wydzielony obszar działalności grup.

W życiu codziennym termin kultura występuje w znaczeniu selektywnym, wartościującym.

Termin kultura w różnych językach pisany jest podobnie, ale co innego znaczy

j. francuski - kultura to wykształcenie, dorobek kulturowy danego środowiska

j. angielski - to dorobek zbiorowy społ. Zarówno materialny jak i intelektualny.

j. niemiecki - to zasób wartości, przyswojenie wartości.

j. polski - pojawił się w XIX w. W dziele J. Lelewela „Wykład dziejów powszechnych” 1822-1824.

jedynie z kontekstu (kultury) można dowiedzieć się co ma na myśli.

Kultura osobista - ogólny poziom intelektualny

kultura muzyczna - filozoficzna, socjologiczna , materialna duchowa

słowo kultura jest pojęciem wieloznacznym, kontekstowym.

Całościowy charakter spojrzenia na człowieka jako istotę kulturową, wynika z trzech powiązanych ze sobą rzeczy.

  1. Rezultat historii tej dyscyoliny. Antropologia kulturowa ukształtowała się gdy inne dyscypliny były już rozwinięte - XIX

  2. antropologia wyrosła z badań nad społecznościami mało znanymi. Badaniami objęto społeczeństwa ulokowane na tzw. antypodach ( Azja, Afryka) - opozycja centrum i peryferii

  3. fascynacja społeczeństwami, które były niewielkie i tym samym ubogie w historię. Daje to możliwość pełnego opisu (ustalenie struktury społeczności, formy kontroli, zachowanie, obyczaje, formy wytwarzania - można to określić dość szybko). Względna prostota ułatwia ogarnięcie wszelkich aspektów badanej kultury.

Współczesna antropologia - w jej obszarze powstają subdyscypliny a.mediów, sportu, gospodarstw, miasta, żywienia.

21.10.

OŚRODKI MYŚLI ANTROPOLOGICZNEJ:

Klasyczny rozwój antropologii XIX I XX w. wówczas formułowała się znaczące ośrodki myśli antropologicznej

w Europie powstała szkoła niemiecko - austriacka o profilu dyfuzjonistycznym, którą reprezentował Fratz Graebrer , Wilhelm Schmidt

Drugim nurtem był funkcjonalizm w ramach antropologii społecznej , przedstawiciele - B. Malinowski, R. Brown.

Trzecim nurtem była francuska szkoła socjologiczna - przedstawiciele - e. Durkheim, Marcel Mauss

Czwarty nurt - psychologizm etnologiczny -Arnold van Gennep, Lucien Levy- Bruhl

Antropologia kontynentalna - szkoła niemiecka, francuska, psychologizm

Antropologia wyspiarska - szkoła funkcjonalna

antropologia społeczna - antropologia brytyjska

antropologia kulturowa - USA

  1. Antropologia amerykańska - (antropologia kulturowa) Frantz Boas

Badacz ten zaproponował stanowisko porównawczo - historyczne. Interesowały go bardziej różnice niż podobieństwa. Jego stanowisko jest określane jako pluralizm historyczny lub historyzm. Wokół niego rozwinęła się cała szkoła antropologii kulturowej.

Na gruncie amerykańskim rozwinęły się następujące nurty antropologii kulturowej, określane często jako post- Boasowska antropologia kulturowa.

  1. konfiguracjonizm - Ruth Benedict , M.E. Opler - nurt ten próbował ustalić wokół jakich wzorców , idei, tematów, wartości organizują się poszczególne kultury.

  2. Etnopsychologizm - nurt ten skupił uwagę na związkach typu osobowości z etosem kultury jakim jednostka ulega - enkulturacji - M. Mead, Robert Linton.

  3. Arealizm - ukazywanie determinantów kultury w kategoriach obszaru, kompleksu, ośrodku, typów, wpływów i zależności

Przedstawiciel: C. Wissler, A.L. Kroeber

Uczniowie Boasa posługują się wzorem kultury jako głównym narzędziem analitycznym.

Koncepcje wzoru kultury upowszechniła R. Benedict - upowszechniła rolę czynnika historii ale był to dla niej czynnik przypadkowy.

Wszyscy ci przedstawiciele to uczniowie Boasa, posługujący się kategorią wzoru kultury, jako głównym narzędziem analitycznym. Upatrywali zasadę interpretacji kultury w psychicznej potrzebie akceptowanych zalecanych typów zachowań wybieranych przez każdą kulturę.

Antropologia rozwinęła się głównie pod przewodnictwem Boasa.

Specyfiką współczesnej antropologii kulturowej są trzy główne postawy badawcze:

  1. komparatystyczna - dążąca do wykrycia specyficznych i uniwersalnych zasad działania mechanizmów społecznych.

  2. Systemowa - kierująca się dyrektywą studiów holistycznych na konkretnych kulturach.

  3. Kognitywistyczna - badająca kultury od środka I mająca na celu rekonstrukcję systemów poznawczych, by dzięki nim móc zinterpretować ludzkie zachowania I wypowiedzieć się o sensie poszczególnych treści kulturowych.

  1. Antropologia społeczna - związana z Wielką Brytanią

B. Malinowski, Radcliff- Brown

Malinowski uchodzi za twórcę teorii funkcjonalnej. U podstaw tej teorii stały dwa fundamentalne założenia:

  1. teleologiczne - nic nie jest przypadkowe, wszystko ma swój cel, funkcję.

  2. Integracji - wszystkie elementy jakiejś całości są współzależne i wzajemnie na siebie oddziaływują. Te elementy są tak ustrukturyzowane, aby te całości podtrzymać

Pojęcie funkcji w antropologii bywa rozpatrywane na dwóch poziomach abstrakcji:

  1. celu - jakim służą poszczególne elementy kulturowe

  2. roli - w całokształcie kultury np. W trakcie suszy taniec deszczu

Bronisław Malinowski wychodził w swej analizie do pojęcia kultury i instytucji społ. ( będących odpowiedzą na ludzkie potrzeby). Teoria potrzeb.

natomiast R. Brown wychodził od struktury społecznej i ról społecznych.

III. Etnologia francuska - Marcel Mauss, Arnold van Gennep, Lucien Levy- Bruhl, E. Durkheim.

“Szkic o darze” 1929 - Mauss - książka, w której na empirycznym materiale ukazał działanie zasady wzajemności. Zasada ta przenika do życia religijnego, prawnego, społecznego badanych ludzi. Jest to koncepcja całościowa, fakt społeczny, który postuluje badanie każdego zjawiska w interdyscyplinarnym wymiarze społecznym ,biologicznym.

Arnold van Gennep wnosi “teorie rytów przejścia” w ramach rytów przejścia są 3 etapy:

  1. separacja (cyklicznie)

  2. marginalizacja ( graniczność)

  3. agregacja ( łącznie)

Teoria ta bazuje na przekonaniu, że w życiu człowieka pojawiają się stałe momenty świeckie I sakralne I życie nie stanowi ciągłego continuum , lecz składa się z serii przejść od jednego statusu społecznego do drugiego , które znajdują wyraz w specjalnych rytuałach.

PODDYSCYPLINY ANTROPOLOGII

ANTROPOLOGIA FIZYCZNA - nauka o fizycznym zróżnicowaniu człowieka w przestrzeni i czasie oraz biologicznym rozwoju Homo Sapiens, rodzaju homo, bierze też pod uwagę czynnik kulturowy, badając proces historycznej i przestrzennej zmienności, budowy fizycznej człowieka, kierując się doborze naturalnym w znacznym stopniu względem kulturowym (tryb życia, względy estetyki, sposób odżywiania się)

ANTROPOLOGIA SPOŁECZNOŚCI PIERWOTNEJ - obejmuje badania społeczności przedpiśmiennej nie posiadającej struktury klasowej.

Wyróżnia się też pod dyscyplinę SPOŁECZNOŚCI CHŁOPSKIEJ, która przedmiotem swoich zainteresowań obejmuje kulturę chłopską. Badania nad kulturą ludową, obrzędowością, sztukami plastycznymi, muzyką i strukturą wzajemnej zależności, w warstwie chłopskich społeczeństw cywilizacyjnych. // zwana też kulturą ludową lub etnografią.

ANTROPOLOGIA SPOŁECZNOŚCI MIEJSKICH - II poł. XX w lata 50. - 60.

Antropolodzy podejmują najczęściej kwestie ludzi żyjących w slumsach, enklawach religijnych i etnicznych, małych grup sąsiedzkich w najniższych warstwach społecznych.

Dzięki takim badaniom antropologowie przyczyniają się do zrozumienia i poznania złożoności i rozmaitości kulturowej w obrębie naszego euroamerykańskiego kręgu kulturowego.

Etnicznie zróżnicowane metropolie stają się laboratorium, w którym bada się różnorodność kulturową człowieka.

Bada się miejskie społeczeństwa przemysłowe.

ANTROPOLOGIA HISTORYCZNA- dział ten rozwinął się we Francji , wzór nauki o społeczeństwie przedpiśmiennym i o prostej strukturze zostaje tu zastosowany do badania dawnych społeczeństw o skomplikowanej strukturze społecznej i zaangażowanej organizacji politycznej. Analizuje się systemy wartości dotyczące europejskiego jak i pozaeuropejskiego kręgu kulturowego , np. cywilizacja Chin.

Łączyli wiele z obszaru antropologii, socjologii, historii.

Autor koncepcji kryteria poddyscypliny

podziału

1. C. Levi - Strauss - ogólność twierdzeń - etnografia, etnologia, antropologia kulturowa

kultura-wiąże się ze stopniem ogólności twierdzeń

2. Ewa Nowicka - typ społeczeństw - antropologia społ. Pierwotnych, antropologia

społ. Chłopskich, antropo. Społ. Miejskich. Antropologia historyczna tj. dawnych społ.

Levi - Strauss

etnografia - nauka ściśle opisowa zajmująca się konkretnymi społeczeństwami,

etnologia - nauka porównawcza sumująca niejako wiedzę o rozmaitych kulturach.

Antropologia - ma na celu uogólnienie badań porównawczych i formułowanie twierdzeń ogólnych o ludzkości, człowieku, kulturze.

Podstawowe pojęcia antropologii

  1. Wartościujące i niewartościujące rozumienie kultury

  2. Atrybutywne i dystrybutywne rozumienie kultury

  3. definicje kultury

  4. istotne cechy zjawisk kultury

  5. płaszczyzny zjawisk kultury.

Kategorie kultury

I.

Edward Taylor - pierwsza definicja z antropologii kultury

Twierdził, iż kultura jest pewną złożoną całością, dająca się analogicznie rozłożyć na swoje czynniki składowe. Wypracowanie definicji dowiodło, iż pojęcie kultury stało się „osiowym” dla humanistyki, a dla antropologii wręcz jej cechą definicyjną.

Kultura = cywilizacja

Ważnym etapem rozwoju antropologii było pojawienie się neutralnego niewartościującego pojęcia kultury. Wartościujące pojęcie kultury dominowało w XIX w. zawierało ocenę poszczególnych zbiorowości ludzkich, klasyfikowało je jako wyższe lub niższe lepsze lub gorsze, bardziej lub mniej cywilizowane lub kulturalne. Kulturę wówczas pojmowano jako zjawisko kumulujące, narastające w toku dziejów, stopniowalne. W znaczeniu nie wartościującym kultura to zespół wielu zjawisk, których wzajemnie powiązania i uwarunkowania i oddziaływania mogą być opisywane i analizowane, lecz nigdy wartościowane.

II.

atrybutywne - kultura jako cecha ludzkości, znamieniem całej ludzkości lub człowieka jako przedstawiciela wspólnoty ogólnoludzkiej. W tym przypadku kultura może występować wyłącznie w liczbie pojedynczej, można mówić tylko o kulturze nigdy o kulturach.

Dystrybutywne - kultura jako zbiór cech i zjawisk występujących w danej zbiorowości. Termin kultura w tym znaczeniu może być używany liczbie pojedynczej i liczbie mnogiej. W tym znaczeniu należy ustalić o czyją kulturę chodzi.

Przynależność kultury do zbiorowości można rozumieć jako związek z konkretnym społeczeństwem, będzie się wówczas mówić np. o kulturze plemienia Tiw, kulturze Tuaregów, kulturze Wschodniej... można też ją ujmować typologicznie tzn. mówić o kulturze związanej ze zbiorowością , określonego typu - kultura robotnicza, szlachecka, arystokratyczna, a także kultura zbiorowości zbieracko-myśliwskich czy pasterska. Zgodnie z tym rozróżnieniem można mówić o konkretnym i typologicznym sposobie ujęcia kultury w sensie dystrybutywnym.

18.11

Definicje kultury A. J. Kroeber, C. Kluckhon w 1952 roku dokonali typologii definicji kultury:

  1. definicje opisowo- wyliczające (nominalne)

  2. definicje historyczne - kładą nacisk na czynniki tradycji jako mechanizm przekazywania dziedzictwa kulturowego. Dla określenia kultury używają : dziedziczenie, dorobek, tradycja.

  3. Definicje normatywne - akcentują podporządkowanie się zachowań ludzkich normom, wzorcom, modelom.

  4. Definicje psychologiczne- koncentrują się na psychicznych mechanizmach kształtowania kultury

  5. definicje strukturalistyczne - interesują się strukturą danej kultury

  6. definicje genetyczne- geneza danej kultury.

Istotne cechy zjawisk kulturowych

Wątki akceptowane w klasyfikowaniu definicji kulturowych

Płaszczyzny zjawisk kulturowych

JEDNOSTKI ELEMENTARNE W BADANIU KULTURY

  1. cechy kultury,

  2. temat kulturowy,

  3. wzór kulturowy,

  4. instytucja

1. cecha kulturowa - XIX wiek

glagchan, Linton - wyodrębnienie , wzgląd praktyczny

Malinowski , Brown - organizacja społeczna oraz potrzeby leżące u podstawach tej organizacji

Kluckhohn - Podzielił cechy kult. na: uniwersalia odnoszące się do dorosłych członków wspólnoty

i specjalności - dotyczy tylko wybranych. Ze względu na kryterium ich obowiązywania uniwersalia mogą występować w postaci alternatyw , a specjalności - wariantów.

Wyodrębnia się cechę zbiorczą czyli kilka cech pełniących tą samą funkcję (np. kompleks, umiejętności, wiedzy, przedmiotów materialnych w odniesieniu do rolnictwa)

2. temat kulturowy - lata 40. XX Morris E. Opler

3. wzór kultury - znamienny dla danej społeczności układ cech kulturowych

wzór kulturowy - mniej lub bardziej ustalony w zbiorowości sposób zachowania lub myślenia.

- normatywnych

- behawioralnych

- częstości (regularności) ich realizowania

- stopnia ich obowiązywania

- stopnia uświadamiania

Rozróżniamy wzory:

4. Instytucja (E. Nowicka) to sieć społecznych i zarazem kulturowych stosunków organizujących daną zbiorowość i decydujących o jej aspekcie. Pojęcie instytucji obejmuje wszelkie treści zawarte w pojęciu wzoru kulturowego i treść związana z „ludzkim podłożem”organizacji życia zbiorowego.

Wzory kulturowe lub instytucje różnią się między sobą stopniem szczegółowości.

Wzory kultury podane przez Ruth Benedict:

POJĘCIA SŁUŻĄCW DO BADANIA DYNAMIKI ZJAWISK KULTUROWYCH

EWOLUCJA - najstarsze pojęcie w związku z badaniem dynamiki kulturowej. Dominowało w XIX w.

DYFUZJA - jest jednym z ze znaczących pojęć , które służą do konceptualizacji opisu i zmian zachodzących w kulturze.

Oznacza ono przenikanie lub przestrzenne rozchodzenie się elementów kultury w drodze zapożyczenia.

AKULTURACJA - to proces polegający na gwałtownym przeobrażaniu się jednej kultury pod wpływem innych, a także pod wpływem zmiennych warunków społecznych i środowiskowych.

Cechy akulturacji:

zmiana kulturowa ma stosunkowo szybki charakter

Czynniki warunkujące proces akulturacji:

Fazy akulturacji:

Typy akulturacji

antagonistyczna

prewencyjna

kontrolowana

E.S. Bogardus - wyodrębnia trzy typy akulturacji:

-spontaniczna

- kierowana

SYNKRETYZM - polega na wiązaniu w jednorodne całości elementów pochodzących z różnych genetycznie i historycznie odrębnych kultur.

Wyróżnia się dwie formy synkretyzmu:

  1. zapożyczeniu ulega powierzchowna forma obcego elementu, tradycyjna pozostaje, np. przypisywanie świętym chrześcijańskim cech dawnych bóstw pogańskich

  2. odwrotność pierwszej, występuje gdy w dyfuzji ulega idea, forma zaś powierzchniowa pozostaje tradycyjna.

WYBRANE KONCEPCJE:

  1. Periodyzacja dziejów antropologii.

  1. okres preformatywny ( od najdawnieszych czasów do połowy XIXw.)

  2. Okres formatywny ( kształtowanie się podstawowych pojęć, sposoby mśłenia, aparatura pojęciowa, ustalono zakres badawczy antropo., instytucje naukowe, problematyki wyróżniające te dziedzinę nauki) trwała od poł. XIX do początku XX. ( zaliczamy tu ewolucjonizm klasyczny, historyzm, dyfuzjonizm)

  3. okres pełnego uformowania się dyscypliny. Trwa od przełomu XIX i XX w. do lat 40. za symboliczną datę rozpoczęcia uważa się rok 1898 - rok edycji czasopism socjologicznych:

„ L'Anne Socjologique” i „American Antrophologist” oraz rozpoczęto przygotowania do wprawy do cieśniny Torresa - pierwszej naukowej ekspedycji bad. Zaliczamy tu: funkcjonalizm, psychokulturalizm, konfiguracjonizm, strukturalizm, materialzm kulturowy.

  1. Okres krytyczny określany też jako dekonstrukcje dotychczasowego, nowoczesnego spojrzenia na różnorodność kulturową, jego początki przypadają na lata 50. XX w. Należą tu nurty wyrosłe z refleksji fenomenologii i etnometodologicznej. A także z rozmaitych orientacji postmodernizmu.

  1. Główne okresy w antropologii

Lata 1860-1890- pierwszy okres formowania się antropologii, społeczeństwo - kultura, Ewolucjonizm w antropologii

Pierwsze dekady XX w. - szkoła „kulturowo -historyczna” W Niemczech i Austrii oraz historyzm F. Boasa w Stanach Zjednoczonych. Rok 1922 - początek kierunku funkcjonalnego w antropologii i ukazanie się „Argonautów zachodniego Pacyfiku” B. Malinowskiego i „Wyspiarzy Andamańskich” R. Redclife - Browna.

Okres 1930 - 1960 amerykańskie elektyzm, który zaczął się w szkole „ kultur i osobowości” na ten okres przypadają m.in. zainteresowania procesem akulturacji, Robert Redfield, Ralph Linton, Melville Herskovits.

Lata 1960 - 1980 - antropologia kognitywna w USA i Wielkiej Brytanii, oraz ugruntowanie się francuskiego strukturalizmu C Levi - Straussa.

1984 - E. Taylor otrzymał wykłady z zakresu antropologii na Oxfordzie, antropologia zyskała pierwszą pozycję akademicką

1980 - 2009 - postmodernizm, poststrukturalizm

EWOLUCJONIZM

idea Oświecenia z niej wywodzi się ewolucjonizm - poszukiwanie ładu, sensu, porządku, co miały odzwierciedlać prawa nauki. Umysł największym celem.

I prekursorski okres ewolucji przypadł na wiek XVIII i pierwszą połowę XIX w. wówczas wiele uwagi poświęcano rozważaniom nad pochodzeniem i rozwojem różnego rodzaju instytucji takich jak: rodzina, prawo, religia, ..., które ukazywano w perspiektywie 3 stadiów ewolucji.

Triada - 3 stadia : dzikość, barbarzyństwo, cywilizacja. - Ferguson.

Zasadniczą ideę w kształtowaniu się tych idei odegrali m.in. Adam Ferguson, Vico, Volter, Monteskiusz.

Zasadniczy okres rozwoju ewolucjonizmu przypadł na druga połowę XIX w. wykształcicła się wówczas tzw. orientacja klasyczna, reprezentowania m.in. przez E. Taylora, F. McLennan, H.S. Maine, H. Spencer w Wielkiej Brytanii, L.H. Morgan w USA, J.J. Bachofen w Niemczech. Natomiast ze zwolenników teorii klasycznego ewolucjonizmu w Polsce uważa się J. Karłowicz, S. Cieszkowski, L. Krzywicki.

U podstaw tego systemu legły następujące założenia:

- postęp jako główny element wyznaczający kierunek ewolucji

- prawa natury rządzące światem kultury

- wiara w ludzki rozum i racjonalność wszystkich ludzi

Główne zainteresowanie ewolucjonistów:

- małżeństwa i rodziny w tym problemy typologii systemów pokrewieństwa pierwotnego, promiskuityzm, egzogamii i endogamii, form dziedziczenia, kazirodztwa i struktury rodowej.

- religii ( związki między wierzeniami a regułami życia społecznego oraz magii i religii)

wg ewolucjonistów dzieje kulturowe to proces rozwoju oparty na immanentnych prawach rozwojowych, które dokonują się w określonych szeregach rozwojowych.

- unilinearny ( jednokierunkowy)

- gradualny ( stopniowe, powolne zmiany)

- progresywny ( od form niższych do wyższych, od prostych do złożonych, od nieuporządkowanych do uporządkowanych)

a więc od pierwotnej dzikości do przez barbarzyństwo do cywilizacji.

Koncepcje ewolucji i postępu

Morgan dzieli historię ludzkości na 3 zasadnicze etapy : dzikość, barbarzyństwo, cywilizacja.

Przy czym każde dzieli się jeszcze na 3 stadia - niższy, średni, wyższy

Niższe stadium dzikości rozpoczyna się od pojawienia się człowieka na ziemi. Etap ten kończy się wynalezieniem ognia i najprymitywniejszych narzędzi .

Wynalezienie łuku i strzał sygnalizuje wyższe stadium dzikości.

Garncarstwo charakteryzuje niższe stadium barbarzyństwa - osiadły tryb życia, organizacja rodowa, matriarchat i wyznawanie religii.

Sredni okres barbarzyństwa wyróżnia wprowadzenie rolnictwa na półkuli zachodniej oraz hodowli zwierząt na półkuli wschodniej,

Umiejętność wytwarzania rudy żelaza jest znamienne dla wyższego stopnia okresu barbarzyństwa, w którym pojawiają się też miasta i świątynie, a także patriarchat, małżeństwo monogamiczne, własność prywatna.

Alfabet i pismo rozpoczyna okres cywilizacji, w której występuje państwo i klasy.

Formy struktury społecznej:

Etapy rozwoju rodziny

J.J. Bachofen ( 1861)

- promiskuityzm ( bezład płciowy)

- matriarchat

- patriarchat

L.M. Morgan (1865)

- Promiskuityzm

- Rodzina kazirodcza

- rodzina punalna- (małżeństwo grupowe)

- rodzina parzysta

- rodzina patriarchalna

- rodzina monogamiczna

W praktyce ewolucjoniści koncentrowali się głównie na analizie i wykrywaniu podobieństw kulturowych, które miały potwierdzić tezę o jednakowości i ciągłości i jednokierunkowości rozwoju wszystkich kultur ludzkich. O przejściu do następnego etapu wg ewolucjonistów decyduje pojawienie się nowego elementu kulturowego, który nie miał związku z żadnym szerszym tłem historycznym i kulturowym społeczeństwa.

Od lat 20/30. XX w. w antropologii zaczęto sięgać do ewolucjonizmu klasycznego, modyfikowanego - neoewolucjonizm - L. White

DYFUZJONIZM

Przenikanie, przepływ, przeszczepienie, wędrówka kultur.

Od ok. 100 lat twórcy różnorodnych nurtów dyfuzjonizmu, teorii wyjaśniających procesy przenoszenia wartości, innowacji, instytucji, wzorów z jednych warunków cywilizacyjnych w inne, próbowali formułować lub odkrywać poprzez prawa rządzące wspomnianymi procesami.

Leo Frobenius, F. Ratzel, F. Graebner - krąg europejski, z kręgu amerykańskiego - R. Linton

Podejmowanie tej problematyki z perspektywy naśladownictwa (G. Tarde) głównym przedmiotem jego poszukiwań teoria naśladownictwa.

Podstawowe założenia dyfuzjonistów:

    1. Dyfuzjoniści uważali wynalazki za coś wyjątkowego

    2. Dyfuzjonistów, tak samo jak ewolucjonistów interesował problem podobieństwa kultur, ale to podobieństwo było dla nich dowodem nie powszechności praw ewolucji, lecz częstości kontaktów i oddziaływań

    3. Zajmując się wędrówką elementów kulturowych, dyfuzjoniści przejawiali skłonność do traktowania kultury jako zbioru elementów, nie zaś „organicznej” całości czy powiązanego wewnętrznie systemu

    4. Dyfuzjoniści w przeciwieństwie do ewolucjonistów operowali dystrybutywnym rozumieniem kultury

    5. Dyfuzjonizm był na terenie antropologii najbardziej radykalną refutacją (odparcie czyichś zarzutów, obalenie argumentów strony przeciwnej) naturalistycznej koncepcji nauki społecznej i swego rodzaju realizacją postulatu, aby nauki społeczne zajmowały się nie wykrywaniem ogólnych praw, lecz poznawaniem konkretnych procesów i zdarzeń.

Kultura to własność pewnej zbiorowości. Odrębności kulturowe, a nie fakt posiadania kultury. Różnice między kulturami pojmowali w sposób jakościowy, a nie ilościowy. Przekonanie o rozwoju poprzez zapożyczenia. Odstąpienie od całościowego traktowania kultury, operowanie jej ujęciem dystrybutywnym. Odrzucenie ewolucjonizmu. Podejmowanie badań, które miały doprowadzić do powstania humanistycznej historii kultur, w miejsce przyrodniczej nauki o kulturze.

Za inicjatora dyfuzjonizmu jako orientacji badawczej uchodzi F. Ratzel. W swoich badaniach pokazał wpływ zróżnicowanego środowiska geograficznego na kulturę.

Leo Froberius - główny reprezentant i kontynuator poglądów F. Ratzera

B. Augerman, F. Graebner - kustosze muzeum w Berlinie. O. W Schmidt - negowali twórcza inicjatywę ludu i koncentrowali się na problemie, w jaki sposób dokonuje się dyfuzja elementów kulturowych i ich migracja.

Trzy kryteria badań dyfuzji elementów kulturowych:

      1. forma

      2. ilość

      3. ciągłość

Dyfuzjonizm brytyjski - ekstremalna teoria dyfuzjonistyczna, E. Smith. Teoria ta zdziwiła badaczy, bo jej założeniem było to, że kolebką cywilizacji był Egipt i z Egiptu rozprzestrzeniła się na cały świat. Smith wierzył, że impulsem do rozwoju cywilizacji była religia. Twierdził, że nawadnianie pól uprawnych, kult słońca, piramidy, mumifikacja to elementy kulturowe, które można spotkać we wszystkich społeczeństwach nowego świata i właśnie te elementy stanową według niego dowód wielkiego łańcucha dyfuzji. Uważał, że każda kultura stanowi mieszankę cech ze śladami egipskiej cywilizacji.

Typologia dyfuzji:

Dyfuzja żywiołowa - dobrowolna (handel wymienny), narzucona (opanowanie kulturowe Indian północnoamerykańskich i narzucenie im przez białych osadników wzorów życia)

Dyfuzja organizowana - dobrowolna (współpraca kulturalna prowadzona przez organizacje międzynarodowe Unicef, Unesco) i narzucona (wojny, działania zbrojne, które zmierzały do zawładnięcia danym obszarem)

Rodzaje dyfuzji: (E. Nowicka)

Najczęściej przyswajane elementy materialne. Idea wymaga dłuższego czasu.

Przykładem różnorodnej wymiany i przenikania są muzyka i kulinaria. Swojskość i rodzimość zachwyca obcych.

FUNKCJONALIZM

Orientacja teoretyczna i metodologiczna w antropologii zakładała całościowe i systemowe traktowanie kultury, a zjawiska kulturowe wyjaśnia na podstawie ich funkcji.

Wyrósł z kontrowersji miedzy ewolucjonizmem i dyfuzjonizmem.

B. Malnowski, R. Radcliff-Brown

Funkcjonalizm wyrasta z organicyzmu Spencera i Durkheima.

Założenia, które zadecydowały o nowatorstwie funkcjonalizmu.

        1. Traktowanie antropologii społecznej jako dyscypliny socjologicznej ( a) zwrot ku empirii holistycznej wizji kultury, b) poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o działania konkretnych systemów kulturowych

        2. Uznawanie systematycznych badań terenowych za nieodzowny warunek badań antropologicznych

        3. Uznanie za prawomocne tylko systemowe badanie kultury, gdzie każdy element kulturowy może być zinterpretowany jedynie w ramach całego systemu kulturowego, w których występuje.

Klasyczna antropologia funkcjonalna nawiązuje do definicji E. Taylora podkreślając, że kultura stanowi o odrębności człowieka jako gatunku oraz akcentuje rolę dziedziczenia społecznego.

Funkcjonalne rozumienie kultury sprowadza się do czterech podstawowych twierdzeń:

          1. Kultura jest całością

          2. Kultura jest systemem zintegrowanym

          3. Kultura ma charakter funkcjonalny

          4. Kultura jest aparatem instrumentalnym

Znacząca stała się koncepcja B. Malinowskiego określana jako teoria potrzeb.

Teoretyczne podstawy funkcjonalizmu koncentrują się wobec takich pojęć, które zajmują centralne miejsce w jego systemie (koncepcja kultury i pojecie funkcji).

Powstanie antropologii funkcjonalnej w 1922 r. Wydanie: „Argonauci zachodniego Pacyfiku” B. Malinowski, „Wyspiarze andamańscy” R. Radcliff-Brown.

Malinowski i Brown reprezentują nowy sposób poszukiwania jedności w różnorodności kultur.

Malinowski w swoich badaniach odwoływał się do pojęć:

  1. R- Brown - pojęcia

Malinowski wychodził od pojęcia kultury i instytucji społecznej, Brown - od pojęcia struktury i roli społecznej.

Podejście Malinowskiego określa się jako funkcjonalne, a R-Brown jako strukturalno-funkcjonalne.

Teoria potrzeb B. Malinowskiego (1944)

            1. Potrzeby podstawowe - wypływają z fizjologii

            2. Potrzeby instrumentalne

            3. Potrzeby symboliczne i integratywne

Wiążą się albo bezpośrednio z fizjologią , albo mają charakter kulturowy. Są to konieczności kulturowe. W każdej kulturze sposób zaspokajania potrzeb podstawowych jest regulowany przez kulturę. Potrzeby pochodne. Potrzeby instrumentalne - zaspokajaniu służy system prawa, edukacji, kontrola. Potrzeby integratywne - zespół warunków koniecznych do przejścia od zachowania zwierzęcego..Potrzebom integratywnym odpowiadają nauka, magia, religia, etyka, zabawa.

Człowiek gatunkiem biologicznym, istotą społeczną i kulturową.

Kultura jest to zespół reakcji na potrzeby - jest więc instytucją .

Człowiek twórcą jak i tworem kultury.

AMERYKAŃSKA SZKOŁA KULTURY I OSOBOWOŚCI

Kierunek bardzo zróżnicowany pod względem metodologicznym i teoretycznym

kultura była postrzegana w różnych wymiarach:

Wg ujęcia realistycznego kultura jest realnie istnijącym zjawiskiem, zintegrowaną całością i nie może być utożsamiana z jednostkowymi zachowaniami ( można ją rozpatrywać tylko w ujęciu całościowym)

Punkty styczne przedstawicieli:

Podstawową metodą badawczą tej szkoły były międzykulturowe badania porównawcze, odrzucano całościowy obraz kultury jej miejsce zajęły kategorie np. wzór, norma, zwyczaj.

Za antenata szkoły uznaje się F. Boasa.

Pierwsi badacze a zarazem twórcy orientacji kultury i osobowości: R. Benedict, M. Mead, oraz R. Linton, A. Kardiner, A.A. Goldenweiser, A.L. Kroeber, R. Lowie, M. Herskovitz.

Benedict - wzór kultury jako układ cech

Metoda porównawcza przejęta przez psychologów.

Malinowski - twórca hierarchii potrzeb

PSYCHOKULTURALIZM EDWARDA SAPIRA (1884-1939)

Sapir podejmował badania na temat idei antropologii kultury jako nauki o zabarwieniu psychologicznym i prowadził badania nad językiem, obszar jego zainteresowań wyrażają 3 słowa: kultura, język, osobowość

KONFIGURACJONIZM

Główną przedstawicielką jest Ruth Benedict. Stawiała sobie za cel zrozumienie osobowości i zachowanie człowieka jego wybory, których dokonuje mając tyle tych możliwości. Wiedza o wzorach kultury jej zdaniem miała to umożliwić.

M. Mead podobnie jak Benedict pojmowała kulturę jako całość będącą konfiguracją wzorów zachowania, które wyznaczają wzory internalizowane przez uczestników kultury, a wśród nich decydujące znaczenie odgrywa wzór dominujący. Na podstawie materiału zgromadzonego w badaniach społeczności pierwotnych, twierdziła, iż w procesie rozwoju i wychowania decydującą rolę odgrywają czynniki kulturowe, procesy socjalizacji i wychowania charakterystyczne dla danej kultury.

W typologi kultury wyróżniła 3 typy kult posfiguratywne , konfiguratywne, prefiguratywne

ORIENTACJA FREUDOWSKA

Próby zastosowania teorii Freuda do badań nad kultura i osobowością podjęli się m.in. Abram Kardiner, Ralph Linton

Abram Kardiner zbudował model osobowości i procesu jej kształtowania oraz ogólny model kultury. Podstawowe założenie od którego wyszedł A. Kardiner to istnienie osobowości podstawowej lub podstawowej struktury osobowości w obrębie każdego społeczeństwa złączonego wspólnotą kultury. Ważną kategorią dla Kardinera było pojęcie instytucji, które podlegało modyfikacjom definiującym. Wyróżnił on instytucje pierwotne i wtórne. Znaczącą postacią tego nurtu jest Linton, bliski współpracownik Kardinera, opisuje on kulturę posługując się pojęciem wzoru kulturowego stosując jednak rozróżnienie na wzór kult. rzeczywisty i wzór idealny.

Metody: wzór kultury, konfiguracjonizm, badania nad językiem.

STRUKTURALIZM lata 40.

Pierwotnie metoda badania w lingwistyce, z czasem zaistniała w antropologii społecznej, kulturowej, psychologii, filozofii, religioznawstwie.

Punktem wyjścia strukturalizmu jako metody jest język, a także inne formy kulturowe, które należy ujmować jako swoisty system, stanowiący układ w ramach poszczególnych elementów.

System w strukturalizmie to całość podlegająca ciągłym przekształceniom.

Twórcą metody strukturalistycznej był szwajcarski językoznawca Ferdynand de Saussure. Ów badacz określił strukturalną koncepcję języka, wyróżnił

- langue - język jako abstrakcyjny system reguł i konwencji językowych

- parole - konkretne, indywidualne akty mowy

C. Levi - Strauss - spadkobierca koncepcji Durkheima ( faktu społecznego jako wcześniejszego od jednostki i mającego zdolność wywierania na nie przymusu zewnętrznego) Od M. Maussa zaczerpnął teorię wymiany, którą rozszerzył i zastosował do systemów pokrewieństwa i systemów językowych)

Strukturalizm to metoda badania głębokich, ukrytych i wrodzonych struktur, rządzącym ludzkim umysłem.

Istotą badań C. Levi- Straussa było dążenie, aby nieskończoną wielkość obserwowanych zjawisk, sprowadzić do możliwie niewielu struktur elementarnych.

Podejście Levi - Straussa zakłada stosunek natury do kultury. Owo przejscie od natury do kultury jest zdeterminowane przez ludzką zdolność do myślenia o związkach biologicznych jako o systemach opozycji. Znaczenie dla strukturalizmu ma binarne ujmowanie rzeczywistości. Szczególne znaczenie mają pary, służą jako metaforyczny pomost między szeregiem natury i kultury. Są to w szczególności pary życie - śmierć, ten świat i tamten świat, surowe - gotowane. Istota podejścia strukturalistycznego polega na tym, że badacze interesują się relacjami organizującymi stany rzeczy w pary i zbiory.

Strukturalizm ujmuje kulturę jako system komunikacji pomiędzy ludźmi, a wszelkie czynności i obiekty w obrębie tego systemu traktowane są jako znaki, które podlegają ciągłej wymianie. Natura i kultura są zarówno przeciwstawne jak i dopełniające się.

Mit można rozłożyć na części a potem złożyć ponownie.

Strukturalizm lansował pewne wzory, dążenie do prawdy, lata 60. - zburzenie, postsreukturalizm.

Levi - Strauss badał nie ludzi a człowieka.

Edmund Leach - strukturalista brytyjski (1910- 1989)

krytycyzm wobec koncepcji proponowanej przez C. Levi - Straussa.

E. Leach - nie poszukuje wspólnych struktur pod powierzchnią różnorodności kulturowej, ale stara się znajdować transformację i permutację strukturalistyczną w obrębie systemu społecznego traktowanego w perspektywie synchronicznej i diachronicznej.

Leach zakładał, że każda z dziedzin kultury, służy przede wszystkim komunikowaniu.

Wg Leach'a strukturalizm ujmuje kulturę jako system komunikacji między ludźmi, a wszelkie czynności i obiekty w obrębie tego systemu. Traktowane są jako znaki, które podlegają ciągłej wymianie.

Leach rozróżnia działania ekspresyjne, biologiczne i techniczne.

Działania ekspresyjne służą przekazywaniu informacji a więc mówią nam coś o stanie świata, albo zmierzają do zmiany jego znaczenia przez dostarczenie wyjaśnień metafizycznych.

Wprowadza takie rozróżnienie - znaczące i oznaczone.

Związki między tym co znaczące a oznaczone to sygnały, znaki i symbole.

Znaki i symbole Leach określa jedną kategorią, którą określa oznakami i odróżnia je wyraźnie od sygnałów.

Przykład kodowania binarnego - strój.

Są pewne stroje, które wyraźnie podkreślają nasze funkcje albo sytuacje, w których się znaleźliśmy. Ważne w stroju są kolory. Strój mówi kim jest dana osoba, a jednocześnie kim nie jest. Strój symbolizuje i oznacza status.

Symbolika koloru - sposób rozumienia koloru wiąże się z kulturą. U nas żałoba to czarny, a nie biały. Mleko i sperma są białe, krew czerwona, odchody brązowe. Krew i odchody z czasem stają się czarne, więc te produkty ciała najczęściej pojawiają się w symbolicznym kodowaniu. Czerwień - niebezpieczeństwo, ale też miłość, radość. Czerwień - krew - radość - życie. Czerń - niebezpieczeństwo, ale mówi się, że jest piękne (plemię Lolo). Ubiór kapłanów - świecki (czarne), obrzędy religijne (białe). Komunikaty dotyczące świętości i czystości. Panna młoda - biały, wdowa - czarny. W innych kulturach panna młoda w czerwonym, zielonym, wdowa w niebieskim.

Można też mówić o pokarmach - sposób przygotowania u Żydów (koszerne, nie koszerne)

Hałas i cisza - pochodzą z ciała - dziecko rodząc się wydaje krzyk, wyciszamy się poprzez kontemplację. Z rytualną wartością hałasu mają związek nieczystości ludzkiego ciała, gaworzenie dziecka. Hałas służy do oddzielenia granicy między mną a światem zewnętrznym. Kultura wykorzystuje sztucznie wytworzony hałas do tworzenia granic - uderzenie w bęben, dęcie w róg, strzelanie sztucznych ogni, bicie w dzwony. Stosowane są dla zaznaczenia granic czasowych i przestrzennych, przy czym granice te są fizyczne i metafizyczne. Sztuczne ognie - wesele, nowy rok, pogrzeb, koniec świata zwiastowany będzie trąbami aniołów.

Hałas a cisza, sacrum a profanum.

Znak i symbol nabierają tylko znaczenia gdy są w opozycji do innego znaku i symbolu.

Strukturalizm głosił jedność i powszechność, pożądał prawdy.

POSTSTRUKTURALIZM

W drugiej połowie lat 60. we Francji zaistniał poststrukturalizm. Jego czołowi przedstawiciele to Roland Barthes, Michel Foucault, Jacques Lacon, Jacques Derrida.

Genezę potstrukturalizmu wiąże się z rewoltą studencką w 1968 w Paryżu. Polityczni przywódcy tego ruchu głosili sprzeciw wobec społeczeństwa zamkniętego, racjonalizacji, efektywności, systematyzacji.

Wyznacznik postrukturalizmu

Centralnym pojęciem postrukturalizmu jest DYSKURS.

M. Foucault - istnieją różne pozostające między sobą w konflikcie gramatyki dyskursy, które porządkują obraz świata, zgodnie z obowiązującymi w danej kulturze zasadami jej organizacji.

Postrukturalizm nie wierzy w obiektywny, wewnętrzny porządek tekstów. W ramach postulatu dokonuje się pewna zamiana ról. To nie tekst interpretowany wysyła interpretatorowi ciąg znaczeń, które ten ostatni chwyta, czy też jedynie współkonstytuuje lecz odwrotnie ten sam tekst milczy zdany na łaskę interpretatora, który pobudza coś zeń do życia tworząc wariację na tematy mające swe źródło raczej w samym interpretatorze niż tekście.

Kwestie interpretacji:

  1. interpretacja tradycyjna

AUTOR - tekst- interpretacja<--> interpretator

  1. hermeneutyka

autor - TEKST - INTERPRETACJA- interpretacje

  1. strukturalizm i semiotyka

autor - TEKST - interpretator - interpretacja

  1. Postrukturalizm

autor - tekst - INTERPRETATOR - interpretacje

Tekst pączkowany. Pączkuje rozmnażając się w inne teksty. Nie chce pozycji uprzywilejowanej, rój tekstu.

POSTMODERNIZM

Ponowoczesność - epoka, Postmodernizm - nurt filozoficzny

Po raz pierwszy terminu użył Federico de Onis - 1944 - do opisu poezji hiszpańskiej i południowoamerykańskiej z 1905-1914 r.

  1. Toinbe - 1939

Ch. White - Mills - 1959

L. Fiedler - 1965

E. Etzioni - 1968

Na stałe do słownika nauk społecznych wszedł w 1970 r. dzięki D. Bellowi. Największą populaność uzyskało po serii publikacji francuskiego filozofa J. Lyotarda. Termin łączony z ponowoczesnością (odrębna epoka w dziejach kultury zachodniej, której początki to lata 60-te) wiąże się z powstaniem społeczeństwa postindustrialnego.

Społeczeństwo postindustrialne - cywilizacja węgla i stali zastąpiona prymatem cywilizacji informatycznej. Dominacja pracy intelektualnej. Przejście z produkcji przemysłowej do usług. Klasa robotnicza -> białe kołnierzyki.

Zagrożenia nowej cywilizacji : U. Beck „Społeczeństwo ryzyka”. Nowy typ społeczeństwa wyznaczany przez procesy, które mogą spowodować stan ryzyka dla tego społeczeństwa.

Cechy społeczeństwa industrialnego:

Cechy ponowoczesności:

    1. Odejście od paradygmatu produkcji -> paradygmat konsumpcji

    2. Wzrastające zróżnicowanie stylów życia, pluralizm przekonań i świętopoglądów

    3. Estetyzacja życia

    4. Wzrastająca tolerancja dla odmienności

    5. Wielokulturowość jako ideologia nawołująca do pielęgnowania odmienności

    6. Dominująca pozycja mediów i kreowanych przez nie wizji świata

    7. Niespójność wewnętrzna kultury współczesnej porównywana do tkaniny o mozaikowym wzorze. (Brak wyraźnego centrum aksjologicznego).

Etapy:

Lata 50-60-te - krytyka literacka

Lata 70-te - wykracza poza literackie granice - architektura, plastyka, fotografia, teatr, muzyka

Lata 80-te - przekroczenie granic sztuki, obszar zachowań zachodniej myśli hermeneutycznej, od filozofii, estetyki, po socjologie, ekonomię, politologię, historiografię.

Lata 90-te - przecieka do Europy śr-wsch.

Postmodernizm zaprzecza istnieniu prawidłowości historycznych i społecznych, które dałoby się ująć w prawa. To co się dzieje wokół nas nie ma systematycznego związku z przeszłością.

J. Baudrillard - czołowy przedstawiciel postmodernizmu. Twierdził, że relacje bezpośrednie między ludźmi rozpływają się w świecie symulakrów. Są to kopie bez oryginałów.

Dekonstrukcja. Implozja tradycyjnych hierarchii społecznych, ekonomicznych, rasowych, seksualnych.

Cechy charakterystyczne postmodernizmu:

      1. Konstruktywizm

      2. Antyreprezentacjonizm

      3. Intertekstualizm

      4. Niechęć wobec tradycyjnych opozycji fiozoficznych

      5. Nieufność wobec koncepcji prawdy i tradycji filozoficznej, stawiającej kwestie epistemiologiczne (teoria o poznaniu) na pierwszym miejscu.

  1. Giddens - Spojrzenie na ponowoczesność jako sposób życia poza nowoczesnością. Spojrzenie przyszłościowe. Przyszłość, która może zostać urzeczywistniona, ale może zaistnieć gdy wyrównamy nasze warunki z nowoczesnoscią.

4 cechy ponowoczesności jako przyszłości:

    1. konsumpcyjna harmonia

    2. powszechna aktywność demokratyczna

    3. demilitaryzacja

    4. humanizacja technologii

ANTROPOLOGIA SYMBOLOCZNA

Od lat 70-tych pojawił się w antropologii nurt nawiązujący do francuskiego strukturalizmu i osiągnięć brytyjskiego i amerykańskiego neofunkcjonalizmu.

Główny cel nowej antropologii - rozumienie i interpretacja kultur.

Zajmowała się kulturą i rytuałem.

Kulturę traktuje jako system semiotyczny, czyli jako system symboli albo sploty znaków, czyli nosicieli wiadomości i ich znaczeń, które tworzy podstawy do konstruowania rzeczywistości.

Przedstawiciele:

C. Geertz

W. Turner

M. Duglas

Geertz - metoda głębokiego opisu jako najwłaściwsza do rozumienia skomplikowanego układu znaczeń zakodowanych w tekście kulturowym.