ANALIZA WSKAŹNIKOWA

1. Istota i znaczenie analizy finansowej

Efektywną działalność jednostki gospodarczej warunkuje analiza osiągniętych rezultatów gospodarczych. Odpowiednie rozeznanie w rzeczywistej efektywności podejmowanych w przeszłości decyzji pomaga kierownictwu sprawnie zarządzać. Warunkiem podejmowania właściwych decyzji jest posiadanie odpowiednich informacji, niezbędnych w procesie decyzyjnym.

Jednym z głównych źródeł informacji niezbędnych do sprawnego zarządzania jednostką gospodarczą jest analiza finansowa. Jest ona częścią analizy ekonomicznej o najwyższym stopniu uogólnienia, bada bowiem całokształt działalności gospodarczej. Przesądza o tym syntetyczny charakter stosowanych wskaźników. Pozwala ona na szybki pomiar i ocenę wyników finansowych oraz sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa.

Analizę ekonomiczną można podzielić na analizę techniczno - ekonomiczną oraz analizę finansową. Elementy każdej z nich zawiera schemat 1.

Podział przedstawiony na powyższym schemacie ukazuje dwojaki sposób gospodarowania w przedsiębiorstwie. Analiza techniczno - ekonomiczna ma charakter rzeczowy, zajmuje się oceną rzeczowej strony działalności przedsiębiorstwa, używa wskaźników w wyrażeniu ilościowym i osobowym. Analiza finansowa służy ocenie przedsiębiorstwa od strony finansowej, prezentuje stan majątku i kapitałów, wyniki finansowe i ogólną sytuację jednostki gospodarczej w wyrażeniu pieniężnym. Jej zadaniem jest ocena finansowej strony działalności przedsiębiorstwa zarówno założeń planowanych jak i okresów ubiegłych. Narzędzia analizy, jej metody pozwalają również wyznaczyć kierunki przyszłych działań firmy. Łączy ona bowiem dzisiejszą działalność przedsiębiorstwa z jego przyszłymi rezultatami. Jednocześnie jest mechanizmem integrującym proces formułowania strategii oraz jej realizację. Analiza finansowa jest bezpośrednio wykorzystywana w celach zarządczych. Jej wyniki weryfikują decyzje podjęte w przeszłości i równocześnie są punktem wyjścia w odniesieniu do zamierzeń bieżących i przyszłościowych.

Istotę analizy finansowej przedstawia poniższy schemat.

Przedstawione powyżej dwie części analizy finansowej są ze sobą ściśle powiązane. Analiza efektywności ekonomicznej, czyli analiza inwestycji sprowadza się do badań prawidłowości wykorzystania nakładów kapitałowych. Wysoka efektywność prowadzi do dobrej sytuacji finansowej i odwrotnie. Takie ujęcie istoty analizy finansowej jest zgodne z wewnętrznymi potrzebami przedsiębiorstwa funkcjonującego w dzisiejszych czasach i spełnia wymogi odbiorców zewnętrznych.

Główny cel analizy finansowej to dostarczanie różnym grupom użytkowników odpowiednio przetworzonych informacji analitycznych, które są wykorzystywane podczas oceny sytuacji jednostki gospodarczej oraz podejmowaniu racjonalnych decyzji gospodarczych. Analiza finansowa jest ważnym elementem zarządzania przedsiębiorstwem, zwłaszcza zarządzania finansami.

Wnioski wyciągnięte dzięki analizie mają za zadanie stymulować lub sugerować kierownictwu przedsiębiorstwa podjęcie decyzji spójnych z założeniami przyjętego modelu zarządzania. Są jednocześnie podstawą podejmowania przyszłych decyzji gospodarczych, jak również pomagają w określeniu skutków decyzji. Otrzymane w wyniku analizy dane mogą wskazywać na konieczność zmiany dotychczasowych sposobów postępowania, bądź też potwierdzać ich słuszność.

Analiza finansowa jest niezbędna także właścicielom przedsiębiorstwa (akcjonariuszom), którzy na jej podstawie oceniają prace kierownictwa i mogą podejmować odpowiednie decyzje, w tym również personalne. Świadome działanie oparte na analizie finansowej, może ułatwić wielu przedsiębiorstwom wyjście z trudnej sytuacji ekonomicznej i finansowej oraz opanowanie ryzyka związanego z inwestowaniem i zaciąganiem kapitału obcego. Analiza ułatwia przedsiębiorstwu efektywny rozwój w przyszłości, stwarzając podstawy do takich decyzji które umożliwią lepsze wykorzystanie zasobów, poprawę wyników gospodarowania, sprostanie potrzebom rynku i oczekiwaniom właścicieli.

W zależności od potrzeb danego przedsiębiorstwa możemy wyróżnić wiele rodzajów analizy finansowej stosując różnorodne kryteria.

Ze względu na przyjętą metodę badań wyróżnia się analizę funkcjonalną, kompleksową i decyzyjną. Zadaniem analizy funkcjonalnej jest badanie działalności w podziale na części według spełnianych funkcji (zaopatrzenie, produkcja, sprzedaż, zarządzanie). Celem tego rodzaju analizy jest szczegółowe poznanie danego obszaru działalności przedsiębiorstwa, a jej główną zaletą krótki czas wykonywania ponieważ badanie to jest przeprowadzane równocześnie przez wiele osób.

Analiza kompleksowa bada wszystkie zjawiska składające się na działalność przedsiębiorstwa. Polega na badaniu zjawisk uwzględniając powiązania przyczynowo - skutkowe. Oznacza to, że z jednej strony analizuje się czynniki wpływające na dane zjawisko, a z drugiej skutki, jakie ono wywołuje w innych zjawiskach. Analiza kompleksowa umożliwia pełniejszą ocenę przedsiębiorstwa. Wymaga więcej czasu i pracy, a ponadto umiejętności całościowego spojrzenia na badaną jednostkę, ale dzięki temu jest lepszym i doskonalszym narzędziem poznania i oceny zjawisk gospodarczych występujących w przedsiębiorstwie.

Celem analizy decyzyjnej jest dostarczenie informacji potrzebnych do podjęcia i realizacji określonej decyzji. W tym rodzaju analizy bada się wybrane zjawiska w układzie przyczynowo- skutkowym oraz chronologicznym. Chodzi bowiem o odpowiedz na pytanie, jaką decyzję podjąć, aby jej wynik wpłynął korzystnie na działalność przedsiębiorstwa.

Z punktu widzenia przeznaczenia analizy można ją podzielić na zewnętrzną i wewnętrzną.

Analiza zewnętrzna sporządzana jest dla potrzeb otoczenia jednostki gospodarczej. Jest zazwyczaj przygotowywana dla akcjonariuszy, potencjalnych inwestorów i kredytodawców. W tej analizie często porównuje się wyniki osiągnięte przez daną jednostkę z wynikami innych firm z branży. Natomiast analiza wewnętrzna jest przygotowywana na własne potrzeby przedsiębiorstwa. Prowadzenie takiej analizy jest niezbędnym warunkiem sprawnego i efektywnego zarządzania finansami przedsiębiorstwa. Dodatkowo pomaga ona w opracowaniu strategii rozwojowej jednostki.

Ze względu na stopień szczegółowości badań analitycznych rozróżnia się analizę ogólną i szczegółową. Analiza ogólna przedstawia całokształt działalności przedsiębiorstwa i zajmuje się najistotniejszymi zagadnieniami funkcjonowania jednostki czy też jej rozwoju.. Dlatego oparta jest na niewielkiej ilości wskaźników syntetycznych. Jest mało użyteczna w podejmowaniu decyzji gospodarczych ponieważ nie zawiera wzajemnych zależności występujących pomiędzy zjawiskami gospodarczymi. Natomiast analiza szczegółowa daje możliwość uzyskania bardzo dokładnych i precyzyjnych informacji na temat określonego problemu lub odcinka działalności. Oparta jest na szerokim zakresie informacji i wykorzystuje szeroki zakres wskaźników ekonomicznych.

Podstawą analizy finansowej są sprawozdania finansowe. Sprawozdanie finansowe to zbiór informacji o sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowym jednostki sporządzonym za dany okres z zastosowaniem konwencjonalnych formuł, opisów i prezentacji.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości każda jednostka prowadząca działalność gospodarczą zobowiązana jest do sporządzenia na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych rocznego sprawozdania finansowego. Każde sprawozdanie finansowe składa się z:

• bilansu,

• rachunku zysków i strat,

• informacji dodatkowej.

Sprawozdania finansowe jednostek gospodarczych, które są objęte obowiązkiem badania przez biegłego rewidenta i ogłaszania sprawozdań finansowych zawierają dodatkowo:

• zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,

• rachunek przepływów pieniężnych.

Elementem uzupełniającym sprawozdanie finansowe jest sprawozdanie z działalności jednostki. Dotyczy to jednostek dla których obowiązek ten wynika z ustawy lub odrębnych przepisów (spółki kapitałowe, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, itp.)

2. Analiza wskaźnikowa

Analiza wskaźnikowa ma podstawowe znaczenie dla syntetycznej oceny sytuacji finansowej i majątkowej przedsiębiorstwa zwłaszcza wówczas, gdy analizy dokonują wierzyciele firmy oraz inwestorzy poszukujący satysfakcjonującej lokaty kapitału. Została ona zapoczątkowana przez banki, które przy jej pomocy analizowały płynność kredytowanych przedsiębiorstw. Zaletą analizy wskaźnikowej jest jej wszechstronne podejście do oceny stanu majątkowego i finansowego firmy, co pozwala określić bieżącą pozycję firmy, stopień realizacji celów pośrednich i z dużym przybliżeniem - potencjał firmy.

Analiza wskaźnikowa sprowadza się do obliczenia odpowiednich wskaźników finansowych i ich przyrównywania do jakiegoś punktu odniesienia (bazy) czy to w przekroju sektorowym (branżowym) czy w czasie. Do obliczenia wskaźników finansowych wymagane są zarówno informacje zawarte w bilansie przedsiębiorstwa, jak i rachunku zysków i strat, a także w sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych.

Analizie finansowej podlegają różne aspekty działalności przedsiębiorstwa. Są to - płynność, efektywność zarządzania majątkiem, zadłużenie oraz rentowność. Teoria i praktyka wypracowała dla tych obszarów standardowe wskaźniki. Właściwie dobrany przez przedsiębiorstwo zestaw wskaźników pozwala w sposób łatwy, szybki i trafny ocenić kondycję firmy, jej szanse umocnienia w przyszłości lub sygnały zagrażające jej przyszłej działalności. Prezentowanie zbyt dużej ilości wskaźników oceniających szczegółowe aspekty działalności jest niekorzystne, gdyż utrudnia to ocenę sytuacji firmy w sposób syntetyczny i prowadzi do zaciemnienia całościowego obrazu sytuacji finansowej.

Wskaźniki same w sobie rzadko posiadają duże walory informacyjne. Ich wartość poznawcza uzależniona jest od możliwości porównania dokonanych obliczeń z innymi. Wyróżnia się trzy podstawowe możliwości porównywania wskaźników:

1. W czasie - polega na porównaniu obliczonych wskaźników za dany okres ze wskaźnikami dotyczącymi tego samego przedsiębiorstwa w innych okresach, co umożliwia ocenę kierunków rozwoju przedsiębiorstwa,

2. W przestrzeni - obliczone wskaźniki porównuje się do średniej wielkości wskaźników w danej branży, bezpośrednio do konkurencyjnych przedsiębiorstw lub innych oddziałów tego samego przedsiębiorstwa,

3. Z danymi postulowanymi - wskaźniki danej jednostki porównuje się z danymi przyjętymi w praktyce jako dane wzorcowe (optymalne) lub wartościami wynikającymi z opracowanych w przedsiębiorstwie planów.

Wskaźniki finansowe służą do oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Ujmuje się je w grupach o zbliżonej treści ekonomicznej i wykorzystuje się je do oceny poszczególnych dziedzin działalności jednostki gospodarczej. Wyróżnia się:

• wskaźniki zyskowności (rentowności)

• wskaźniki wykorzystania majątku

• wskaźniki wykorzystania kapitału

• wskaźniki płynności

2.1 WSKAŹNIKI ZYSKOWNOŚCI (RENTOWNIŚCI)

Rentowność spełnia ogromną rolę w ocenie efektywności działalności przedsiębiorstwa i jest syntetycznym miernikiem pozwalającym wyodrębnić wiele obszarów działalności jednostki za pomocą wskaźników. Wskaźniki rentowności mają różne właściwości, a ich wartość poznawcza zależy w dużym stopniu od charakteru przedsiębiorstwa i warunków, w jakich ono funkcjonuje. Są wykorzystywane do oceny zyskowności sprzedaży, majątku, kapitałów własnych oraz stopnia opłacalności wykorzystywania kapitału obcego. Dzięki takiej ich funkcji mogą być podstawą w ocenie realizacji strategicznego celu firmy, jakim jest zwiększanie jej wartości, niewątpliwie zależne od zyskowności. Na poziom wskaźników rentowności wpływa ogół zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w firmie, dlatego są uważane za najbardziej syntetyczne mierniki oceny działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Stanowią relację zysku do danej wielkości. Wskaźniki te należy porównywać ze średnimi wskaźnikami dla danej branży lub w czasie. Im wyższa jest wartość tych wskaźników tym lepsza jest sytuacja finansowa przedsiębiorstwa, oraz perspektywa w zakresie jego płynności - tym łatwiej będzie mu bowiem pokrywać koszty związane z wykorzystywaniem kapitału obcego.

1. Wskaźnik rentowności sprzedaży netto (ROS) informuje ile zysku netto przynosi każda złotówka zaangażowana w przychody netto ze sprzedaży. Wskaźnik ten przedstawia ostateczny efekt finansowy całej działalności firmy w relacji do wielkości sprzedaży.

2. Wskaźnik rentowności sprzedaży brutto mówi ile zysku brutto uzyskuje się z jednego złotego uzyskanych przychodów ze sprzedaży.

Pożądany jest wysoki poziom dwóch wyżej wymienionych wskaźników, gdyż im wyższy poziom wskaźnika, tym wyższa efektywność osiąganych dochodów. Niski wskaźnik rentowności sprzedaży informuje o konieczności zrealizowania odpowiednio większej sprzedaży aby osiągnąć uprzednio zamierzony zysk. Wskazana jest ciągła obserwacja poziomu rentowności sprzedaży oraz porównywanie otrzymanych wartości z innymi jednostkami w tej samej branży. Jeżeli takie porównanie wypada na niekorzyść danej jednostki najczęściej oznacza to nieefektywne wykorzystywanie surowców i materiałów, przestarzałą technologię produkcji lub złą organizację pracy.

3. Wskaźnik rentowności majątku (ROA) informuje ile zysku netto generuje majątek, czyli ile zysku netto przypada na każdą złotówkę posiadanych aktywów. Pokazuje jak efektywnie są wykorzystywane aktywa przedsiębiorstwa. . Nie wskazanie jest porównywanie tego wskaźnika w stosunku do firm działających w różnych branżach, gdyż znacznie gorzej wypadną przedsiębiorstwa o dużej kapitałochłonności produkcji.

4. Wskaźnik rentowności kapitałów własnych (ROE) odpowiada na pytanie jaka jest relacja osiągniętego zysku do zaangażowanych kapitałów oraz jakie jest efektywne oprocentowanie zaangażowanego kapitału. Wskaźnik ten można porównać ze stopami procentowymi na przykład lokat bankowych. W takim porównaniu rentowność z działalności powinna być większa od oprocentowania lokat bankowych. Wartością tego wskaźnika są szczególnie zainteresowaniu akcjonariusze i udziałowcy którzy na jego podstawie mogą ocenić efektywność swojej inwestycji. Wskaźnik ten wskazuje na umiejętność jednostki do wypracowania zysku z każdej złotówki wniesionego kapitału własnego oraz zysku wypracowanego w trakcie działalności jednostki.

2.2 WSKAŹNIKI WYKORZYSTANIA MAJĄTKU

Są to przede wszystkim wskaźniki określające szybkość z jaką w przedsiębiorstwie obracane są zapasy, należności i aktywa ogółem, oraz okres po jakim firma przeciętnie spłaca swoje zobowiązania. Wskaźniki z tej grupy przedstawiają aspekt finansowy wykorzystywania przez przedsiębiorstwo swoich aktywów ogółem oraz głównych ich rodzajów. Analiza przeprowadzona za pomocą tych wskaźników winna dać odpowiedź na pytanie, czy ilość aktywów zgromadzonych przez podmiot gospodarczy jest właściwa, zbyt wysoka czy też zbyt niska w stosunku do skali prowadzonej działalności. Wskaźniki te pozwalają zmierzyć, jak efektywnie przedsiębiorstwo zarządza aktywami które posiada.

1. Wskaźnik obrotu należnościami w razach informuje ile cykli obrotu należności występuje w okresie, czyli ile razy w ciągu roku należności się odnawiają. Im więcej cykli (wyższy wskaźnik) tym lepiej. Bardzo wysoka wartość wskaźnika może oznaczać bardziej rygorystyczne warunki sprzedaży uwidaczniające się poprzez skracane terminów płatności. Z drugiej strony zbyt niska wartość świadczy o przyznawaniu odbiorcom długich terminów płatności co oznacza wydłużenie okresu zamrożenia środków pieniężnych w należnościach.

przychody netto ze sprzedaży = przychody na koniec roku + początek roku / 2

2. Wskaźnik cyklu inkasa należności w dniach mówi ile przeciętnie dni trwa ściąganie należności za sprzedane towary. Informuje przez jak długi okres przedsiębiorstwo kredytuje swoich odbiorców, tym samym zamrażając swoje środki pieniężne. Należy go porównać ze średnim dla branży okresem kredytowania odbiorców, czyli z okresem na jaki jest udzielany kredyt kupiecki. Należy zauważyć, że wysokość tego wskaźnika zależy od rodzaju działalności przedsiębiorstwa, ale im niższą wartość przyjmuje ten wskaźnik tym lepiej, ponieważ świadczy to o tym, że przedsiębiorstwo znajduje się w korzystnej sytuacji finansowej.

3. Wskaźnik obrotu zapasami w razach. Informuje ile razy w ciągu okresu sprawozdawczego zapasy znajdujące się w magazynach transformują się w wyroby gotoweIm wyższy tym lepiej

4. Cykl obrotu zapasami w dniach świadczy o efektywności gospodarowania zapasami oraz informuje jak często przedsiębiorstwo odnawia zapasy. Obrazuje on zamrożenie kapitałów w finansowaniu zapasów. Korzystna jest tendencja spadkowa.

5. Wskaźnik spłaty zobowiązań w razach (krótkoterminowych) mówi ile razy zobowiązania zostają spłacone w ciągu okresu

6. Wskaźnik spłaty zobowiązań w dniach Informuje ile dni przeciętnie zajmuje jednostce uregulowanie zobowiązań. Im czas ten jest dłuższy tym mniejsze jest zapotrzebowanie na kapitał obrotowy. Jak rośnie to znaczy, że mamy długie terminy płatności lub nie płacimy terminowo. Niski poziom tego wskaźnika oznacza że przedsiębiorstwo szybko spłaca należności czyli jest w sytuacji bezpiecznej, gdyż nie ma problemów z płynnością.

7. Wskaźnik rotacji majątku w razach mówi ile przychodów netto przypada na każdą złotówkę zaangażowaną w majątku firmy. Wskaźnik ten wyraża stopień efektywności wykorzystania zaangażowanych w działąlności przedsiebiorstwa zasobów majątkowych lub też w całości kapitałów ulokowanych w majątku trwałym i obrotowym jednostki gospodarczej. Im wyższy ten wskaźnik tym lepiej, bowiem świadczy to o wyższej efektywności wykorzystania zasobów majątkowych. Efektywność ta zależy w szczególności od szybkości obrotu zapasów majątkowych oraz ich struktury wewnętrznej. Wielkość tegom wskaźnika zależy w dużym stopniu od specyfiki branży. W sektorach o wysokiej kapitałochłonności jest on niski, a w branżach o dużym udziale pracy ludzkiej i niskiej kapitałochłonności jest wysoki.

8. Wskaźnik rotacji majątku trwałego w razach informuje ile przychodów netto generuje każda złotówka zaangażowana w majątku trwałym firmy, czyli odpowiada na pytanie jak efektywnie wykorzystywany jest majątek trwały przedsiębiorstwa. Wzrost tego wskaźnika jest zjawiskiem korzystnym, bowiem wskazuje na lepsze użycie zasobów majątku trwałego. Pozwala osiągnąć zwiększoną sprzedaż przy udziale tego samego, ale lepiej wykorzystywanego majątku.

2.3 WSKAŹNIKI WYKORZYSTANIA KAPITAŁU

Informują z jakich źródeł przedsiębiorstwo finansuje swoje aktywa. Przedsiębiorstwa które chcą utrzymać się na rynku i zapewnienić dobie długookresowy rozwój muszą korzystać z kapitałów obcych. Kredytodawcy zanim podejmą decyzję o udzieleniu pożyczki czy kredytu, ocenią zdolność przedsiębiorstwa do zwrotu długów. Przedsiębiorstwa mogą zaciągać długi krótko- i długoterminowe. Między tymi źródłami muszą być zachowane odpowiednie proporcje. Aby optymalnie zadłużyć przedsiębiorstwo należy, wziąć pod uwagę ryzyko związane z jego działalnością gospodarczą oraz stabilność osiąganych przepływów pieniężnych. Przedsiębiorstwa charakteryzujące się względnie niskim ryzykiem i stabilnymi przepływami mogą szerzej skorzystać z kapitałów obcych. Natomiast przedsiębiorstwa o wysokim ryzyku muszą mieć niższy poziom zadłużenia, aby w okresie dekoniunktury posiadać zdolności do obsługi długu, czyli co najmniej pokryć koszty odsetek i ewentualnie spłacić ratę kredytu, gdy kapitałodawcy odmówią prolongowania ich spłaty.

1. Wskaźnik zadłużenia ogólnego informuje jak bardzo dana jednostka jest finansowana obcymi źródłami finansowania. Jest on informacją o ryzyku jakie zostało przeniesione z właścicieli przedsiębiorstwa na kredytodawców. Niższe zadłużenie oznacza wyższą niezależność finansową firmy oraz większe bezpieczeństwo, ale w sytuacji gdy jednostka nie korzysta z kapitału obcego to musi posiadać kapitał własny i to finansowanie może być droższe, bowiem korzystanie z kapitału obcego przyczynia się do podniesienia rentowności kapitału własnego dzięki wykorzystaniu dźwigni finansowej, zatem niski poziom tego wskaźnika może świadczyć niewykorzystaniu tej możliwości.

2. Wskaźnik pokrycia odsetek brutto służy do oceny jaką zdolność ma przedsiębiorstwo do terminowego regulowania odsetek. Wysoka wartość tego wskaźnika oznacza, że jednostka może wywiązywać się ze swoich zobowiązań odsetkowych oraz jest mniejsze ryzyko, że pojawi się w niej zagrożenie w przypadku ujemnych wahań zysku. Minimalny poziom tego wskaźnika powinien się kształtować na poziomie 1, co oznacza że cały zysk firmy przeznaczony byłby na spłatę odsetek wynikającą z zadłużenia. W praktyce, dla kredytodawców zadowalająca jest wysokość tego wskaźnika na poziomie od 4 do 5.

3. Wskaźnik sfinansowania majątku kapitałem własnym mówi jaka część majątku jest finansowana z kapitału własnego. Im większy udział tym większe bezpieczeństwo firmy

Im wskaźnik bardziej zbliża się do jedności tym podstawy finansowe działalności są stabilniejsze.

4. Wskaźnik zaangażowania kapitałów własnych informuje w jakim stopniu aktywa trwałe pokryte są kapitałem własnym. Poziom optymalny to poziom powyżej 1, gdyż aktywa trwałe powinny być w całości pokryte kapitałem własnym. Wtedy występuje dodatni kapitał obrotowy netto.

5. Wskaźnik złotej reguły bilansowej Informuje o stopniu pokrycia majątku trwałego kapitałami. Osiąga optimum jeżeli kształtuje się na poziomie powyżej 1. Aktywa trwałe powinny być w całości sfinansowanie kapitałem stałym. Kapitał stały to kapitał własny, rezerwy na zobowiązania i zobowiązania długoterminowe. Aby "złota" reguła bilansowa została zachowana wskaźnik musi być równy lub większy od 100%.

6. Wskaźnik trwałości struktury finansowania informuje jaką część stanowi kapitał stały w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa. Jak powyżej 0,5 to jest zjawiskiem pożądanym. Wysokie wartości wskaźnika oznaczają wyższy stopień bezpieczeństwa finansowego.

7. Wskaźnik unieruchomienia środków określa udział majątku trwałego w aktywach ogółem. Im udział ten jest wyższy tym gorzej, ponieważ środki są unieruchomione.

2.4 WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI

Aby móc swobodnie działać, przedsiębiorstwo musi utrzymywać płynność finansową, czyli zdolność do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Jest to jednym z głównych zadań każdej jednostki gospodarczej i gwarantuje swobodę działania. Płynność jest oceniana na podstawie porównania płynnych aktywów (czyli takich które można szybko przekształcić na środki pieniężne) z zobowiązaniami które przedsiębiorstwo musi uregulować w najbliższym okresie. Niskie wskaźniki płynności są zagrożeniem utraty płynności finansowej, a wiec zdolności do regulowania zobowiązań krótkoterminowych. Zbyt wysokie wskaźniki płynności mogą świadczyć o nadmiernym gromadzeniu środków pieniężnych i wpływać na obniżanie rentowności. Najbardziej naturalnymi wpływami są te od kontrahentów z tytułu należności za dokonane zakupy. Dodatkową płynność przedsiębiorstwa mogą pozyskać poprzez zaciągnięcie krótkoterminowego kredytu. W sytuacji spiętrzenia płatności jednostka może spieniężyć część mniej płynnych aktywów. Jednak to rozwiązanie nie jest korzystne, gdyż z reguły wiąże się ze znacznymi kosztami lub utratą korzyści ekonomicznych pozyskiwanych z tych aktywów. Badanie płynności finansowej jest kluczowe z punktu widzenia oceny możliwości przetrwania przedsiębiorstwa w krótkim okresie. Najpowszechniej wykorzystywane do tego wskaźniki to:

1. Wskaźnik płynności bieżącej Odpowiada na pytanie ile zobowiązań krótkoterminowych jest w stanie spłacić jednostka gospodarcza wykorzystując aktywa obrotowe. Tendencją korzystną jest wzrost tego wskaźnika oraz fakt, że aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania krótkoterminowe. Natomiast zbyt wysoka wartość wskaźnika może świadczyć o zmniejszającym się udziale zobowiązań krótkoterminowych w finansowaniu bieżącej działalności przedsiębiorstwa, o stosunkowo wysokich zapasach zgromadzonych w przedsiębiorstwie lub występowaniu przeterminowanych należności które mogą być nieefektywnie windykowane. Przyczyną tego może być również przetrzymywanie przez jednostkę gospodarczą zbyt dużej ilości środków finansowych, które mogłoby wykorzystać na inwestycje,. Wówczas występuje tzw. nadpłynność. Optymalny poziom tego wskaźnika mieści się w przedziale [1,5; 2,0].

2. Wskaźnik szybkiej płynności informuje ile zobowiązań krótkoterminowych może spłacić przedsiębiorstwo jeśli wykorzysta do tego aktywa obrotowe z pominięciem zapasów. Konstrukcja tego wskaźnika opiera się na założeniu, że zapasy są najmniej płynnym składnikiem aktywów obrotowych. Stąd też, gdy zajdzie potrzeba szybkiego uregulowania wymaganych zobowiązań lub np. w razie bankructwa, istnieje duże prawdopodobieństwo, że upłynnienie tego składnika aktywów pociągnie za sobą straty lub nie będzie w całości możliwe. Tendencja rosnąca jest korzystna. Wskaźnik ten osiąga poziom optymalny jeśli kształtuje się na poziomie 1. Oznacza to, że przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć wszystkie swoje zobowiązania przy pomocy płynnych aktywów finansowych. Wysoka wartość wskaźnika świadczy o gromadzeniu przez przedsiębiorstwo środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub wysokim stanie należności. Sytuacja, w której szybki wskaźnik jest niski a wskaźnik bieżący wysoki oznacza utrzymywanie przez przedsiębiorstwo wysokiego stanu zapasów, które zamrażają środki obrotowe.

3. Wskaźnik płynności zaostrzony określa płynność finansową firmy w sposób najbardziej rygorystyczny, ponieważ przy obliczaniu jego wartości zakłada się, że zobowiązania krótkoterminowe będą regulowane wyłącznie ze środków pieniężnych. Wskaźnik ten nie przesądza o stopniu wypłacalności przedsiębiorstwa, a jedynie pokazuje sprawność płatniczą.

Informuje ile zobowiązań krótkoterminowych jednostka może spłacić natychmiast. Przyjmuje się, że optymalny poziom tego wskaźnika wynosi nie mniej niż [0,5].

Powyższe wskaźniki noszą nazwę wskaźników płynności statycznej. Są oceniane na podstawie bilansu. Poniżej zostaną omówione wskaźniki płynności dynamicznej, które są oceniana na podstawie rachunku przepływów pieniężnych

Bibliografia

http://pl.wikipedia.org

http://mfiles.ae.krakow.pl

http://infor.pl

http://findict.pl

http://bossa.pl

http://pwsz.nysa.pl

http://barter.org.pl

http://inwestor.edu.pl

http://ekonomiczne.biz

http://abc-ekonomii.net.pl

http://ekonom.info

2

Schemat 2: Istota analizy finansowej

Źródło: Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem, praca zbiorowa pod red. M. Walczaka, Difin, Warszawa 2003, str. 47

Analiza efektywności ekonomicznej

działalności przedsiębiorstwa

Analiza sytuacji

finansowej przedsiębiorstwa

Analiza finansowa

Schemat 1: Podział analizy ekonomicznej

Źródło: Podstawy analizy ekonomicznej, W. Gabrusewicz, PWE, Warszawa 2002, str. 16

Analiza ekonomiczna

Analiza techniczno - ekonomiczna

Analiza finansowa

Analiza produkcji

Analiza zatrudnienia i wydajności

pracy

Analiza środków trwałych

Analiza gospodarki materiałowej

Analiza postępu technicznego

Analiza sytuacji majątkowej

Analiza sytuacji finansowej

Analiza wyniku finansowego

Analiza przychodów

Analiza kosztów

Analiza przepływów pieniężnych

---