ANATOMIA I UKŁAD REFRAKCJI
1. Ile kości tworzy ściany oczodołu
7
2. Jakie kości tworzą ścianę boczną oczodołu
fragment powierzchni oczodołowej k.jarzmowej i k.czołowej , skrzydło większe k.klinowej
3. Jakie kości tworzą ścianę górną oczodołu
część oczodołowa k. czołowej, skrzydło mniejsze k. klinowej
4. Jakie kości tworzą ścianę przyśrodkową oczodołu
wyrostek czołowy szczęki, k.łzowa, blaszka oczodołowa k.sitowej, fragment trzonu k.klinowej
5. Jakie kości tworzą ścianę dolną oczodołu
powierzchnia oczodołowa trzonu szczęki, część powierzchni oczodołowej k. jarzmowej, wyrostek oczodołowy k.podniebiennej
6. Co przechodzi przez kanał wzrokowy
nerw wzrokowy, tętnica oczna
7. Co przechodzi przez szczelinę oczodołową górną
nerw III, IV i VI, pierwsza gałąź nerwu V (nosowo-rzęskowy, czołowy, łzowy), żyła oczna górna (często też dolna), włókna współczulne splotu jamistego, gałązka oczodołowa tętnicy oponowej środkowej.
8. Co przechodzi przez szczelinę oczodołową dolną
m. oczodołowy, n. jarzmowy, n.podoczodołowy, tętnica i żyła podoczodołowa, zespolenie między żyłą oczną dolną a splotem skrzydłowym
9. Ile wynosi objętość oczodołu
30 cm3
10. Ile wynosi objętość gałki ocznej
7 cm3
11. Ile wynosi waga gałki ocznej
7-8g
12. Wymienić ściany gałki ocznej, jakie części wchodzą w skład poszczególnych ścian gałki ocznej
Gałka oczna składa się z 3 błon:
1.Błona włóknista - rogówka i twardówka
2.Błona naczyniowa- składa się z trzech części: tylna naczyniówka, czesc posrednia ciało rzęskowe, częśc przednia tęczówka
3.Błona wewnętrzna - siatkówka
13. Jakie mięśnie tworzą aparat ruchowy gałki ocznej
m. prosty: przyśrodkowy, boczny, górny, dolny; m.skośny: górny i dolny; m.dźwigacz powieki górnej, m.oczodołowy Müllera
14. Rogówka - unerwienie i unaczynienie
unerwienie:czuciowe- n.rzęskowe (n.V1),
unaczynienie: nie posiada własnych naczyń, odżywia się z przybrzeżnego pierścienia naczyniowego spojówki i twardówki (od naczyń rzęskowych przednich), przez łzy i powietrze, od tyłu przez ciecz wodnistą
15. Ciało rzęskowe - budowa, funkcja
Ciało rzęskowe leży między nasadą tęczówki a rąbkiem zębatym (ora serrata) który jest granica pomiedzy wrażliwa i niewrażliwą na światło częścią siatkówki.
Ciało rzęskowe składa się z 3 częsci-
1. mięśnia rzęskowego, ( włókna południkowe, okrężne i promieniste)
2. wieńca wyrostków rzęskowych oraz
3. obrączki rzęskowej.
Dwie pierwsze to część pofałdowana ciała rzęskowego, trzecia to część płaska ciała rzęskowego. Część sfałdowana odgrywa w oku podwójną rolę - jej struktury mięśniowe odpowiadaja za czynność akomodacyjną, a wyrostki rzęskowe stanowią organ wydzielniczy produkujący ciecz wodnistą oka.
16. Jakie struktury tworzą przedni odcinek oka
rogówka, komora przednia, tęczówka, ciało rzęskowe, soczewka
17. Jaka struktura jest odpowiedzialna za odpływ cieczy wodnistej z oka
Kąt rogówkowo- tęczówkowy ( kąt przesączania)
18. Jakie są komory gałki ocznej
Komora przednia i tylna gałki ocznej, komora szklista gałki ocznej
19. Soczewka - na czym jest zawieszona w gałce ocznej, budowa, funkcja
W soczewce wyróżnia się powierzchnię przednia i tylną, w centrum których połozone są odpowiednio biegun przedni i tylny. Linia łącząca oba bieguny to oś soczewki. Obwodową część soczewki stanowi równik.
Wyróżniamy jądro soczewki, część korową oraz torebkę
Soczewka zawieszona jest na włóknach, zwanych obwódka Zinna (obwódka rzęskowa), które ją umocowują do pierścieniowatego ciała rzęskowego.
Jej podstawowe zadanie to umożliwienie ostrego widzenia obiektów położonych w różnej odległości za sprawą zmiany przedniej krzywizny - akomodacja
20. Budowa siatkówki
Podstawowymi elementami budowy siatkówki są ułożone w kilka warstw komórki nerwowe, które z mózgiem łączy nerw wzrokowy. Zmodyfikowane neurony: czopki i pręciki, są jej światłoczułymi receptorami. Innym rodzajem neuronów występującym w siatkówce są komórki dwubiegunowe i komórki zwojowe siatkówki.
W budowie histologicznej siatkówki można wyróżnić 10 warstw:
1- nabłonek barwnikowy (melanosomy)
2. warstwa nabłonka wzrokowego - utworzona przez zewnętrzne segmenty czopków i pręcików
3.błona graniczna zewnętrzna
4. warstwa jądrzasta zewnętrzna (jądra komórek fotoreceptorowych)
5. warstwa splotowata zewnętrzna ( synapsy kom.fotoreceptorowych i dwubiegunowych)
6.warstwa jądrzasta wewnętrzna (jądra komórek dwubiegunowych)
7.warstwa splotowata wewnętrzna ( połączenie kom.dwubiegunowych z kom zwojowymi)
8. warstwa komórek zwojowych ( neuryty tworza tu warstwę włókien nerwowych)
9. warstwa włókien nerwowych ( aksony kom.zwojowych tworzących nerw wzrokowy)
10. warstwa graniczna wewnętrzna( oddziela siatkówkę od ciała szklistego)
21. Rola twardówki
Ochronna, nadaje kształt gałce ocznej
22. Rola naczyniówki
Odżywianie siatkówki
23. Rola siatkówki
Zamiana energii elektromagnetycznej światła na en. Biochemiczną, przesyłaną drogą neuronów do OUN (proces widzenia)
24. Rola rogówki
pierwszy ośrodek skupiający promienie świetlne,
25. Rola soczewki
Funkcja optyczna- załamuje światło, dzięki zmianom kształto umożliwia widzenie różnych odległości
26. Myopia - gdzie ogniskują się promienie świetlne po wejściu do gałki ocznej
Przed siatkówką
27. Hyperopia - gdzie ogniskują się promienie świetlne po wejściu do gałki ocznej
Za siatkówką
28. Astygmatyzm - czego jest wynikiem
Promienie światła są załamywane w różny sposób przez różne płaszczyzny łamiące gałki ocznej, występuje asymetryczny kształt rogówki i różnica mocy optycznej rogówki w prostopadłych równikach
29. Metody korekcji krótkowzroczności
Soczewki rozpraszające (-), zmniejszające moc układu optycznego
30. Metody korekcji nadwzroczności”
soczewki skupiające (+), zwiększające moc układu optycznego
31. Metody korekcji astygmatyzmu
Soczewki cylindryczne (astygmatyzm niezłożony) lub sferocylindryczne- toryczne (astygmatyzm złożony). Moc największa jest w osi prostopadłej do osi cylindra.
32. Co to jest presbyopia
Starczowzroczność- fizjologiczna zachodząca z wiekiem utrata zdolności akomodacji przez ciało rzęskowe i soczewkę, na skutek stopniowego zmniejszania się jej elastyczności (wada w kierunku dalekowzroczności)
33. Korekcja starczowzroczności
okulary do patrzenia z bliska
34. Co to jest anizometropia
Różnica refrakcji między oczami
35. Co to jest astenopia
Nie spowodowane starczowzrocznością osłabienie lub brak akomodacji (w wyniku nie skorygowania wad wzroku, mogą występować objawy np. ból głowy, oczu, ciążenie powiek, przekrwienie oczu,itp)
36. Co to jest amblyopia
Leniwe oko, spadek zdolności widzenia w 1 oku
37. Jaki obraz powstaje na siatkówce
rzeczywisty, pomniejszony, odwrócony
38. Co to jest akomodacja
Jest to zdolność zwiększania mocy łamiącej soczewki w celu skupienia na siatkówce promieni biegnących rozbieżnie i uzyskaniu dokładnego widzenia przedmiotów bliskich.
Zachodzi automatycznie podczas oglądania przedmiotów blisko położonych, których obrazy na siatkówce są większe niż przedmiotów położonych dalej. Przybliżanie się przedmiotu i zwiększanie się jego obrazu na siatkówce jest bodźcem akomodacji.
Proces ten dokonuje się dzięki:
skurczowi włókien okrężnych mięśnia rzęskowego
zwolnieniu naciągu włókien południkowych mięśnia rzęskowego
następowemu pogrubieniu soczewki i przesunięciu mas soczewkowych, co zwiększa współczynnik załamania światła przez soczewkę.
39. Do czego służy autorefraktometr
autorefraktometr [gr.-łac.], urządzenie (sterowane mikroprocesorem) do komputerowego badania ostrości wzroku na podstawie pomiaru krzywizny rogówki i soczewki układu opt. oka;
mierzy się kąty odbicia i załamania skolimowanej wiązki światła padającego na powierzchnie (przednie i tylne) rogówki i soczewki w kilku płaszczyznach
40. Do czego służy lampa szczelinowa
Lampa szczelinowa(ang.slit lamp) - przyrząd medyczny składający się z silnego źródła światła połączonego z mikroskopem rogówkowym, pozwalający na badanie przede wszystkim struktur przedniego odcinka oka:powiek,twardówki, spojówek, tęczówki, soczewki i rogówki. Binokularowe badanie w lampie szczelinowej pozwala na szczegółową ocenę anatomii tych struktur oka i właściwą diagnozę wielu chorób narządu wzroku. Badanie w lampie szczelinowej w połączeniu ze specjalnymi soczewkami jak trójlustro Goldmanna, lustro gonioskopowe pojedyncze lub poczwórne (Zeiss), soczewki +90D, +78D, +66D i -56D (soczewka Hruby'ego) najdokładniej pozwala ocenić siatkówkę oka.
Niektóre choroby które można rozpoznać badaniem w lampie szczelinowej:
zaćma
zapalenie spojówek
stożek rogówki
zwyrodnienie plamki żółtej
41. Co to jest keratometria
Jest to badanie parametrów rogówki za pomocą oftalmometru (keratometru) Javla. Możemy nim zmierzyć:
niezborność (wielkość i określone w stopniach położenie głównych płaszczyzn)
promień krzywizny
refrakcję (moc optyczną)
42. Jakie tablice służą do badania ostrości wzroku
tablice Snellena, znajduje się na nich wiele znaków o różniej wielkości zwanych optotypami (np. cyfry, litery, rysunki)
43. Z jakiej odległości przeprowadzamy badanie ostrości wzroku w Polsce
5 m
44. Co oznacza zapis 5/50 ( 0,1)
Oznacza to że pacjent podczas badania ostrości wzroku za pomocą tablicy Snellena prawidłowo rozpoznaje optotypy jedynie z pierwszego, najwyższego rzędu. Wtedy jego ostrość wynosi 5(odległość 5m)/50 (tj. odległość, z jakiej elementy optotypów widziane są pod kątem 1 minuty, albo - inaczej - odległość, z jakiej badany powinien je rozpoznać, jeśli ma pełną ostrość wzroku) a w zapisie dziesiętnym 0,1.
Dodatkowe wytłumaczenie:
W przypadku małej ostrości wzroku, kiedy pacjent nie jest w stanie rozpoznać nawet najwyżej położonych optotypów, należy, metr po metrze, przesuwać albo pacjenta w stronę tablicy, albo tablicę w stronę badanego. Jeśli na przykład pacjent zaczyna prawidłowo rozpoznawać największe optotypy z odległości 2 m, to jego ostrość wzroku wynosi 2/50, a w zapisie dziesiętnym 0,04.
45. Co oznacza zapis 5/5 (1,0)
Oznacza to że pacjent podczas badania ostrości wzroku za pomocą tablicy Snellena prawidłowo rozpoznaje optotypy z ostatniego, najniższego rzędu, czyli jego ostrość wzroku wynosi 5(odległość 5m)/5 (tj. odległość, z jakiej elementy optotypów widziane są pod kątem 1 minuty, albo - inaczej - odległość, z jakiej badany powinien je rozpoznać, jeśli ma pełną ostrość wzroku) i w zapisie dziesiętnym 1,0
46. Co oznacza zapis D-0,5
Niska wada: krótkowzroczność 0,5 dioptrii
47. Z jakiej odległości przeprowadzamy badanie ostrości wzroku do bliży
30cm
48. Od jakiego wieku u mężczyzn konieczne jest zastosowanie dodatku do bliży
Od 48lat
49. Od jakiego wieku u kobiet konieczne jest zastosowanie dodatku do bliży
40 lat
50. Noworodek zezuje kilkanaście razy dziennie - norma przy patologia. Jeżeli patologia to jak leczymy.
Norma do 4go miesiąca
51. Kto wprowadził fakoemulsyfikację
Charles D. Kelman podczas wizyty u stomatologa, obserwując usuwanie kamienia ultradźwiękami
52. Co to jest fakoemulsyfikacja
Zabieg usunięcia zaćmy metoda FAKOEMULSYFIKACJI polega na wykonaniu małego (ok.3mm.) cięcia w oku, wprowadzeniu przez nie końcówki głowicy aparatu, która przy pomocy ultradźwięków rozbija zmętniałą soczewkę oka, a następnie aspiruje rozbite fragmenty soczewki. W miejscu usuniętej soczewki wszczepiana jest sztuczna soczewka wewnątrzgałkowa dobrana indywidualnie do potrzeb pacjenta, która pozostaje w oku pacjenta do końca życia.
53. Kto wprowadził zastosowanie sztucznej soczewki w operacji zaćmy
Harold Ridley (????)
54. Gdzie wszczepiana jest sztuczna soczewka podczas operacji zaćmy (preferowana lokalizacja w gałce ocznej przy niepowikłanym przebiegu operacji)
małe cięcie 2 - 3 mm w gałce ocznej (na granicy rogówki)
55. Kto przeprowadził pierwszy przeszczep rogówki
czeski lekarz Eduard Konrad Zirm
56. Na czym polega operacja witrektomii
przez część płaską ciała rzęskowego jest operacją mikrochirurgiczną stosowaną w leczeniu schorzeń ciała szklistego i siatkówki.
Wskazania do zabiegu witrektomii
Witrektomię stosuje się w leczeniu następujących schorzeń:
odwarstwienie siatkówki
retinopatia cukrzycowa
urazy gałki ocznej
krwotoki do komory ciała szklistego, przedsiatkówkowe i podsiatkówkowe
otwory w plamce
błony nasiatkówkowe i podsiatkówkowe
urazy gałki ocznej
powikłania po wcześniejszych operacjach okulistycznych
Istota zabiegu
Witrektomia bywa często zabiegiem ostatniej szansy na poprawę widzenia, gdy konieczna jest natychmiastowa ingerencja w siatkówce, czy też plamce żółtej (centralne miejsce siatkówki, odpowiedzialne za ostrość widzenia). W wielu schorzeniach jest to także jedyna skuteczna metoda lecznicza
60. Co to jest VEGF?
VEGF to grupa białek sygnalizacyjnych biorących udział w embrio- i angiogenezie. Stymulują mitozę komórek śródbłonka oraz ich migrację a ponadto zwiększają przepuszczalność ścian naczyń.
Odgrywają one istotną rolę w patogenezie retinopatii cukrzycowej oraz mokrej postaci zwyrodnienia plamki żółtej związanej z wiekiem. Problemy z mikrokrążeniem w siatkówce u chorych na cukrzyce powodują niedokrwienie siatkówki co stymuluje uwalnianie VEGF (odpowiedzialnych za angiogenezę - retinopatia proliferacyjna). Zmiany te mogą zwiastować utratę wzroku.
61. Ograniczenie ruchomości ku górze towarzyszy jakiemu złamaniu oczodołu?
Złamaniu rozprężającemu oczodołu typu „blow-out”
62. Która ze ścian oczodołu jest najbardziej podatna na złamanie w mechanizmie „blow out”
Złamanie dolnej ściany oczodołu.
63. Przy złamaniu której ze ścian oczodołu może najczęściej dojść do uszkodzenia dr. łzowych
Ściany przyśrodkowej
64. W ilu kierunkach bada się dwojenie
9
65. Sposób badania dwojenia. U kogo nie można zbadać dwojenia
66. Po jakim czasie występują wskazania do leczenia operacyjnego złamania izolowanego dna oczodołu
7 dni
67. Jaki objaw radiologiczny towarzyszy złamaniu typu blow out
Objaw spadającej kropli
68. Jaka tablica służy do oceny ruchomości gałek ocznych
Tablica Hessa
69. Miejsca obniżonej odporności w obrębie gałki ocznej (przy pęknięciu gałki ocznej)
przy przyczepach mięśni prostych
okolica okołorąbkowa
okolica miejsca wyjścia nerwu wzrokowego
70. Czy pęknięcie gałki ocznej powstaje na skutek urazu tępego czy narzędziem ostrym
Uraz tępy
71. Ciało obce w worku spojówkowym pod górną powieką - jaki rękoczyn przy usunięciu
Odwinięcie powieki
72. W jakim celu przy ciele obcym rogówki badamy dno oka po rozszerzeniu źrenicy
Sprawdzamy czy nie ma ciała obcego wewnątrzgałkowo
73. Której warstwy rogówki dotyczy erozja rogówki
Dotyczy nabłonka
74. W jaki sposób możemy uwidocznić erozję rogówki w badaniu w lampie szczelinowej
Zakropienie fluoresceiną
75. Jaki najprostszy test służy do oceny funkcji nerwu wzrokowego
Badanie pola widzenia
76. Ciało obce wewnątrzgałkowe - leczenie zachowawcze czy operacyjne
Leczenie chirurgiczne (90% - odpryski żelaza i jego stopów)
78. Jaką metodą operacyjną usuwamy ciało obce wewnątrzgałkowe
Ciała obce metaliczne nieleżące na siatkówce ani nietkwiące w ścianie gałki - Trakcja magnetycza - nacięcie powłok oka w rzucie części płaskiej ciała rzęskowego w południku oddalonym o 2 godziny zegarowe od zlokalizowanego metalu.
Ciała niemetaliczne, lub leżące na siatkówce lub w ścianie gałki - witrektomia
79. Postępowanie z wyboru w perforacji rogówki
Zaopatrzenie chirurgiczne w celu zamknięcia drogi zakażenia i jak najlepszego zachowania jej właściwości optycznych - krzywizny, gładkości i przejrzystości - szew pojedynczy lub ciągły 9/0 lub 10/0.
W razie wypadnięcia tęczówki należy ją odprowadzić, w razie rozerwania zszyć/wyciąć gdy nie można odprowadzić.
80. Stan, w którym z oka kapie krew - która tkanka oka jest uszkodzona
?
OPARZENIA
81. Jakie jest podstawowe postępowanie w pierwszej pomocy przy oparzeniu powierzchni oka
Obfite spłukiwnie oka i całej oparzonej okolicy twarzy wodą/mlekiem/herbatą. Powieki rozwierane podczas płukania. Staranne usunięcie mokrym wacikiem wszystkich grudek ,zaprawy murarskiej”. Płukanie możliwie najobfitsze i dokładne przez kilkanaście minut. Jeśli w ciągu 30 min nie może znaleźć się na ostrym dyżurze - płukanie powtórzyć. Podaje się leki przeciwbólowe.
82. Stopień I - cechy
Niewielkie uszkodzenie - przejrzysta rogówka z uszkodzeniem nabłonka rogówki, płytkie uszkodzenie spojówki bez objajów niedokrwienia przyrąbkowego. Rokowanie bardzo dobre.
83. Stopień II - cechy
Uszkodzenie średnio ciężkie - lekkie przymglenie rogówki i niewielkie obszar niedokrwienia okołorogówkowego <1/3 obwodu rogówki. Rokowanie dobre
84. Stopień III - cechy
Uszkodzenie ciężkie - mocne zmglenie rogówki - nie pozwala na obserwację szczegółów tęczówki, pas niedokrwienia od 1/3 do 1/2 obwodu rogówki. Gojenie ma rózny przebieg w zależności od rozległości uszkodzeń. Rokowanie ostrożne
85. Stopień IV cechy
Bardzo cieżkie uszkodzenie - Rogówka całkowicie biała i matowa - porcelanowa. Niedokrwienie <1/2 obwodu rogówki, spojówki i twardówki. Rokowanie bardzo złe.
86. Co ma znaczenie rokownicze w oparzeniach powierzchni oka
Rodzaj oparzenia - chemiczne gorsze od termicznego, zasada gorsza od kwasu, stopień oparzenia, rozległość oparzenia.
87. Jaki rękoczyn ma podstawowe znaczenie w efektywnym wypłukaniu oka
Odwrócenie powiek, uwidocznienie sklepienie górnego na odwracadle, oczyszczenie spojówki wacikiem wilgotnym.
88. Czy płuczemy tylko bezpośrednio po oparzeniu, czy powtarzamy wielokrotnie
Płuczemy wielokrotnie - długotrwałe płukanie przez założenie stałej irygacji z kroplówki NaCl/Ringer/Glukoza
89. Mechanizm działania błony owodniowej
Błona ta jest cienką, półprzepuszczalną tkanką, która stanowi najbardziej wewnętrzną warstwę pęcherza płodowego i otrzymywana jest podczas cięcia cesarskiego. Zawiera grubą błonę podstawną i awaskularną warstwę miąższową. Te dwie cechy mają wpływ na powodzenie przeszczepu, który wspomaga nabłonkowanie i hamuje proces włóknienia. Przeszczep błony owodniowej może stanowić alternatywną metodę postępowania w leczeniu schorzeń powierzchni gałki ocznej. Błona owodniowa zawiera czynniki wzrostu pochodzenia embrionalnego, które stymulują gojenie. W odróżnieniu od przeszczepu rogówki, w tym wypadku nie istnieje żadne ryzyko odrzutu. Błona owodniowa ma właściwości immunologiczne, które chronią przed takim odrzutem. Kiedy przeszczep z błony owodniowej spełni już swoje zadanie, ulega rozpadowi.
90. Cel przeszczepienia błony owodniowej
Zazwyczaj wyrzucane po porodzie łożysko może uratować oczy zaatakowane przez wirusy, przewlekłe choroby lub uszkodzone przez substancje chemiczne.
91. Rokowanie stopień I
Rokowanie bardzo dobre.
92. Rokowanie stopień II
Rokowanie dobre
93. Rokowanie stopień III
Rokowanie ostrożne
94. Rokowanie stopień IV
Rokowanie bardzo złe.
95. Przy narażeniu na podchloryn sodu - jaki natychmiastowe postępowanie
Do oka może się dostać przypadkowo, gdy wskutek zamknięcia światła igły (np. przez wytrącony podchloryn lub w następstwie zaklinowania w kanale) dojdzie do wzrostu ciśnienia w cylindrze strzykawki, co spowoduje oddzielenie się igły. Podchloryn sodu jest również niebezpieczny w postaci aerozolu, który powstaje np. podczas aktywacji ultradźwiękami roztworu umieszczonego w kanale korzeniowym. W przypadku dostania się podchlorynu do oka należy go wypłukać 0,9% roztworem NaCl, wodą destylowaną lub wodą bieżącą. Kilkuminutowe obfite płukanie jest zazwyczaj wystarczające, zaleca się jednak wizytę u okulisty. Ewentualne uszkodzenia rogówki są nieznacznego stopnia i mają charakter odwracalny. Małe prawdopodobieństwo nieodwracalnego uszkodzenia wynika z faktu, że podchloryn sodu jest roztworem i w związku z tym daje się łatwo wypłukać
96. Profilaktyka oparzenia powierzchni oka podchlorynem sodu 5,25% w codziennej pracy stomatologa
Ubranie ochronne, okulary, przyłbice, ostrożne wykonywanie zabiegów, sprawdzenie narzędzi przed przystąpieniem do pracy.
97. Jakie objawy subiektywne stwierdzamy po narażeniu na promieniowanie ultrafioletowe
Objawy po 6-10 godzinach - silny światłowstręt, spastyczne zaciśnięcie powiek, bolesność z uczuciem ciała obcego pod powiekami. Stwierdza się obrzęk powiek i przekrwienie spojówek. Punkcikowe ubytki nabłonka rogówki.
98. Jakie objawy w lampie szczelinowej stwierdzamy po narażeniu na promieniowanie ultrafioletowe
obrzęk powiek i przekrwienie spojówek, punkcikowe ubytki nabłonka rogówki.
99. Pierwsze postępowanie przy objawach po narażeniu na promieniowanie ultrafioletowe
Postępowanie objawowe - do worka spojówkowego środek powierzcownie znieczulający. Nie podawać zbyt często bo złuszcza nabłonek. Tropicamid - zniesienie bolesnego skurczu ciała rzęskowego. Zimne okłady na powieki. Po uzyskaniu poprawy podaje się do worka spojówkowego żel regenerujący nabłonek lub maść antybiotykową przy wiekszych uszkodzeniach. Kontynuować okłady, można podać p.o środek p-bólowy. Objawy ustępują po 24h.
100. Profilaktyka powstawania epiteliopatii rogówki po narażeniu na promieniowanie ultrafioletowe
Okulary ochronne przy pracy z lampą kwarcową, spawaniu, okulary przeciwsłoneczne.
ZAPALENIE SPOJÓWEK
101. Jakie są objawy zapalenia spojówek bakteryjnego
Rzeżączkowe - gwałtowny początek, śliny ropotok, bardzos ilny obrzęk powiek zamykający szparę powiekową. Rozwarcie powoduje wytrysk zgromadzonej treści ronej. Okrężny fałd spojówki pokrywający rogówkę, powiększenie węzłów przyuszniczych. Martwiczy rozad rogówki, perforacja,zapalnie wnętrza gałki i następowa ślepota.
Paciorkowiec ropny, dwoinka zapaenia płuc - obrzęk powiek i spojówki gałkowej, wybroczyny krwawe na gałce pod powieką górną, wysięki pseudobłoniaste na spojóc powiekowej.
H.influenzae - podostre krwotoczne zapalenie spojówek, nacieczenie dolnego rąbka rogówki, ciężkie zapalenie dróg oddechowych u dzieci
Ostre zapalenia bakteryjne spojówek - przekrwienie, uczucie piasku, wydzielina surowiczo-ropna sklejająca powieki po przebudzniu, zwykle dotyczy obu oczu.
102. Jakie są objawy zapalenia spojówek wirusowego
wykwity skórne na powiekach, grudkowe zapalenie spojówek z zajęciem okolicznych węzłów chłonnych.
103. Wydzielina charakterystyczna dla zapalenia bakteryjnego
Wydzielina surowiczo-ropna sklejająca powieki po przebudzniu
104. Wydzielina charakterystyczna dla zapalenia wirusowego
Wydzielina surowicza
105. Leczenie zapalenia spojówek bakteryjnego
Preparaty cynkowe, antybiotyki tetracyklinowe - leczenie zakażeń pałeczka dwoistą i pałeczką grypy
Częste płukanie oka i wypłukiwanie treści ropnej roztworem soli fizjologicznej , penicylina/erytromycyna/gentamycyna/bacytracyna stosowane miejscowo, ),5% r-r atropiny 1raz dziennie, antybiotykoterapia ogólna - penicylina/cefalosporyny/ erytromycyna - zap. Spojówek rzeżączkowe
Zap.wywołane E.coli - tetracyklina/polimyksyna/neomycyna
Zap. Wywołane P.vulgaris- neomycyna
Zap.wywołane M.tuberculosis - krople hydrazydu kwasu izonikotynowego/ maść streptomycynowa + leczenie przeciwprątkowe ogólne
Zap.wywołane przez Chlamydia - tetracykliny miejscowo i ogólnie, ewentualnie erytromycyna
106. Leczenie zapalenia spojówek wirusowego
Miejscowo leki przeciwwirusowe, przy nadważeniu bakteryjnym antybiotyki, przestrzeganie zasad higieny
107. Powikłanie wirusowego zapalenia spojówek
Zajecie rogówki z tworzeniem ubytków nabłonka
Przymglenie rogówki
Nadkażenie bakteryjne
108. Jakie wirusy powodują epidemiczne zapalenie spojówek
Adenowirus 8, adenowirus 19,
109. Jaka jest metoda pierwszej pomocy przy zapaleniu spojówek z dużą ilością
wydzieliny w worku spojówkowym
częste płukanie sola fizjologiczną + antybiotykoterapia miejscowa
110. Powiększenie węzłów chłonnych towarzyszy jakiemu rodzajowi zapalenia spojówek
Zapalenia wywołane przez dwoinkę rzeżączki, chlamydie i wirusy
111. Jak długo mogą utrzymywać się zmętnienia podnabłonkowe rogówki po zapaleniu wirusowym spojówek? dni, miesiące czy lata
Wiele miesięcy, a nawet lat.
JASKRA
112. Objawy subiektywne pacjenta towarzyszące ostremu atakowi jaskry
Bardzo silny ból oka i głowy w okolicy czołowo skroniowej, nudności, wymioty, spadek ostrości wzroku, zamglenie obrazu, objaw kół tęczowych wokół źródeł światła jest gorzej postrzegany, zwolniona akcja serca
112. Objawy subiektywne pacjenta towarzyszące ostremu atakowi jaskry
Jaskra ostra (ostry atak jaskry) pojawia się w wyniku gwałtownego zamknięcia kąta przesączania. Powoduje to nagłe zahamowanie odpływu cieczy wodnistej.
Ostry atak jaskry przebiega z silnymi objawami, takimi jak:
• bardzo silny ból oka i głowy z towarzyszącymi nudnościami, wymiotami,
• nagłe zamglenie obrazu, spadek ostrości wzroku,
• pojawiające się „koła tęczowe” wokół źródeł światła,
• zaczerwieniona gałka oczna,
113. Objawy stwierdzane w badaniu w lampie szczelinowej przy ostrym ataku jaskry
• Silne przekrwienie oka
• bardzo wysokie ciśnienie w oku (oko twarde), 50-70 mmHg i wyzsze
• źrenica nieruchoma, poszerzona, pionowo owalna,
• obrzęk rogówki,
• spłycenie komory przedniej,
• przekrwienie lub zatarcie rysunku tęczówki,
• białawe plamki pod powierzchnią torebki soczewki (plamy Vogta).
• Z powodu nieprzejrzystości ośrodków optycznych dno oka jest czasami niewidoczne.
114. Co oznacza paradoksalne poszerzenie źrenicy przy ostrym ataku jaskry odp. to chyba chodzi o to, ze jak mamy zapalenie naczyniówki to dochodzi do zwężenia źrenicy, natomiast w przypadku jaskry, pomimo zapalenia, dochodzi do rozszerzenia źrenicy, która dodatkowo nie reaguje na światło, jest taka sztywna
115. Jak jest najprostsza metoda weryfikacji ciśnienia wewnątrzgałkowego przy ostrym ataku jaskry odp. ucisk palpacyjny
116. Czy w ostrym ataku jaskry stosujemy krople rozszerzające czy zwężające źrenicę
• ZWĘŻAJĄCE
117. Podstawowe leki stosowane w leczeniu zachowawczym ostrego ataku jaskry
• STANY NAGŁE Postępowanie wstępne -leczenie farmakologiczne-leki obniżające c.w.-inhibitory anhydrazy węglanowej (Diuramid, Diamox)-osmotyczne(mannitol 20%, glicerol)-B-blokerymiejscowe(0.5% timolol)-miotyki(pilokarpina)-steroidy
• OKULISTYKA W KROPELCE 2 tabletki acetazolamidu (diuramidu), krople 0,5%timololu i po 30min 2% trusoptu (dorzolamidu), w razie braku poprawy 2% krople pilokarpiny co 10min przez godzine i glicerolu p.o. 1g/kg m.c.
118. Podstawowe leczenie laserowe w ostrym ataku jaskry - cel leczenia
• leczenie zasadnicze -chirurgiczne / laserowe-trabekulektomia z irydektomią przypodstawną-irydotomia laserowa
• Polega ona na wykonaniu w tęczówce otworu, który ma usprawnić przepływ cieczy wodnistej między tylną a przednią komorą oka.
119. Patomechanizm ostrego ataku jaskry
Jaskra ostra (ostry atak jaskry) pojawia się w wyniku gwałtownego zamknięcia kąta przesączania. Powoduje to nagłe zahamowanie odpływu cieczy wodnistej i dochodzi do nagłego wzrostu ciśnienia śródgałkowego, które znacznie przekracza wartości prawidłowe (nawet osiąga 50-60 mm Hg i więcej).
120. Jaka budowa, wada refrakcji oka predysponuje do wystąpienia ostrego ataku jaskry
skrócenie gałki ocznej, nadwzroczność, głównie wysokiego stopnia;
121. Znaczenie chorób jamy ustnej w patogenezie zapalenia błony naczyniowej
martwe, zgorzelinowe, próchnicowe zęby, owrzodzenia jamy ustnej (m. in. ch. behceta), zapalenie przyzębia, migdałków
122. Jakie choroby ogólne mają znaczenie w patogenezie zapalenia błony naczyniowej
OSTRE ZAPALENIE TĘCZÓWKI I CIAŁA RZĘSKOWEGO: a) zapalenie stawów: ch. Bechterewa (zesztywniające zapalenie stwów kręgosłupa), z. Reitera, łuszczycowe zapalenie stawów, b) niezapalne choroby układowe: ch. Behceta (m.in. owrzodzenie jamy ustnej), c) etiologia zakaźna: kiła, półpasiec oczny, opryszczka zwykła, d) idiopatyczne e) kanalikowo-śródmiąższowe zapalenie nerek PRZEWLEKŁE ZAPALENIE PRZEDNIEGO ODCINKA OKA: a) zapalenie stawów: młodzieńcze zapalenie stawów b) zapalenie ziarninujące: sarkoidoza, z. Vogta-Koyanagi-Harady, gruźlica, borelioza, c) idiopatyczne: ZAPALENIE TYLNEGO ODCINKA BŁONY NACZYNIOWEJ: a) pasożytnicze: toksoplazmoza, toksokaroza, b) wirusowe: AIDS (+ zakażenia oportunistyczne: pierwotniaki /Pneumocystis carini, toksoplazmoza, kryptosporium/, wirusy /CMV, w. herpes/, grzyby /kryptokoki, kandida/), różyczka wrodzona, c) grzybicze: kandydoza, d) idiopatyczne
123. Objawy są subiektywne zapalenia błony naczyniowej
OSTRE ZAPALENIE PRZEDNIEGO ODCINKA NACZYNIÓWKI: - ból gałki ocznej i okolicy, głęboko umiejscowiony, nasilający się nocą, czasem połączony z bólem głowy - łzawienie, - światłowstręt, - obniżenie ostrości wzroku, - zaczerwienienie oka,
PRZEWLEKŁE ZAPALENIE PRZEDNIEGO ODCINKA NACZYNIÓWKI: - stopniowe, bardzo wolne obniżanie się ostrości wzroku, czasem "widzenie za mgłą" z powodu wysięku w ciele szklistym ZAPALENIE POŚREDNIEGO ODC. NACZYNIÓWKI: - "pływające" męty w polu widzenia - obniżenie ostrości wzroku ZAPALENIE TYLNEGO ODC. NACZYNIÓWKI: - ubytki w polu widzenia zależne od lokalizacji: mroczek środkowy (w zapaleniu plamki), mroczek sektorowy (zapalenie przy tarczy n. wzrokowego) oraz mroczek obwodowy (może nie byc zauważony przez pacjenta) - "muszki" w polu widzenia ZAPALENIE CAŁEJ NACZYNIÓWKI: - silny ból - znaczne obniżenie ostrości wzroku - łzawienie
124. Czas trwania zapalenia różnicujący pomiędzy ostrym i przewlekłym zapaleniem błony naczyniowej
OSTRE: kilka dni, zapalenie może powracać, każdy nawrót trwa do ok. 6 tyg. (?) PRZEWLEKŁE: trwa miesiącami, latami
125. Objawy stwierdzane w lampie szczelinowej w zapaleniu przedniego odcinka błony naczyniowej
OSTRE: - oko jest zaczerwienione, - wąska źrenica, - przekrwienie i obrzmienie tęczówki (może dojść do zmiany jej zabarwienia), zrosty tylne tęczówki - mętna rogówka, osady, - w przedniej komorze - wysięk
PRZEWLEKŁE: - osady na tylnej powierzchni rogówki - zrosty tylne tęczówki - tęczówka obrzmiała, przekrwiona - guzki tęczówki w zapaleniach swoistych
126. Objawy stwierdzane w lampie szczelinowej w zapaleniu części pośredniej błony naczyniowej
Objawy podmiotowe:
-„pływające” męty w polu widzenia
-obniżenie ostrości wzroku na skutek wysięku
Objawy przedmiotowe:
-pozasoczewkowe wysięki komórkowe, układające się w „kule śnieżne” lub „kłębki waty”
-w dolnej części oka na dalekim obwodzie wysięki włókniste- „zaspy śnieżne”
- łagodne obwodowe zapalenie około żylne( perphlebitis)
127. Objawy stwierdzane w lampie szczelinowej w zapaleniu tylnego odcinka błony naczyniowej
Objawy podmiotowe:
• Ubytki w polu widzenia w zależności od lokalizacji zapalenia:
-mroczek środkowy(w zapaleniu środkowej części siatkówki, czyli plamki)
-mroczek sektorowy( w zapaleniu zlokalizowanym przy tarczy nerwu wzrokowego)
-mroczek obwodowy(może nie być zauważony przez pacjenta)
• „muszki” w polu widzenia( wysięk w ciele szklistym obniżający ostrość wzroku)
Objawy przedmiotowe:
• Świeże, czynne zapalenie- na dnie oka puszyste, kremowe, nieostro ograniczone ogniska, otoczone poszerzonymi naczyniami w „pochewkach” zapalnych
-zmiany pojedyncze- zapalenie ogniskowe
-zmiany rozsiane- zapalenie wieloogniskowe
-zmiany zlewające się - zapalenie „geograficzne”
• Starsze, nieczynne zapalenia- ogniska ostro odgraniczone, wysycone brunatnym barwnikiem ze zniszczonych komórek nabłonka barwnikowego, częściowo białe(zanik nabłonka, bliznowaty zanik naczyniówki)
• W ciele szklistym: wysięk komórkowy, przymglenie, zmętnienie, odłączenie ciała szklistego
128. Co to jest CMO? Centrum Mikrochirurgii Oka ?? nie wiem, nie mogłam nigdzie tego znaleźć, gdyby ktos wiedział napiszcie;)
129. Jakie są powikłania zapalenia błony naczyniowej
• Jaskra
• Zaćma
• zanik gałki ocznej
• torbielowaty obrzęk plamki
• trakcyjne odwarstwienie siatkówki
130. Co oceniamy w lampie szczelinowej w przypadku zapalenia błony naczyniowej
• przedni odcinek gałki ocznej
• spojówka
• rogówka
• tęczówka
• przednia komora oka
131. Do czego wykorzystujemy optyczną koherentną tomografię przedniego odcinka
• Diagnostyka i różnicowanie schorzeń rogówki
• Kwalifikacja pacjentów do przeszczepu rogówki, ocena parametrów komory przedniej przy bielmie rogówki; po operacji: analiza przylegania płatka oraz pomiar płatka i istoty właściwej rogówki biorcy
• Kwalifikacja do zabiegów refrakcyjnych rogówki, monitorowanie efektów zabiegu
• Diagnostyka jaskry- uzupełnienie gonioskopii (pomiar kąta przesączania i głębokości komory przedniej)
• Ocena efektów zabiegów przeciwjaskrowych (irydotomia, irydektomia, implanty)
• Chirurgia zaćmy- ocena przedoperacyjna przedniej komory, przedoperacyjna analiza położenia wszczepów fajnych, pooperacyjne diagnozowanie powikłań, np. odłączenie Descementa, nieszczelności rany rogówki
132. Do czego wykorzystujemy optyczną koherentną tomografię tylnego odcinka
• Ocena ciała szklistego i siatkówki
• OCT służy nam do oceny siatkówki (wszystkich jej warstw)z przylegającą częścią naczyniówki oraz tylną częścią ciała szklistego. Wszyscy pacjenci z chorobami tylnego odcinka oka (np. zwyrodnienie plamki(AMD),otwory siatkówki, obrzęki, krwotoki, fałdy, guzy itp.) powinni mieć wykonane takie badanie. Szczególnie pacjenci kwalifikowani do zabiegu operacyjnego witrektomii.
133. Zastosowanie angiografii fluoresceinowej. Angiografia fluoresceinowa to badanie polegające na wykonaniu serii fotografii dna oka lub tęczówki po dożylnym podaniu środka cieniującego (fluoresceiny). Badanie pozwala na uwidocznienie krążenia w naczyniach siatkówki i pośrednio błony naczyniowej oraz umożliwia ocenę stanu nabłonka barwnikowego siatkówki i naczyń krwionośnych siatkówki, które nie są widoczne w trakcie wziernikowania dna oka. W prawidłowych warunkach naczynia siatkówki nie przepuszczają substancji krążących wraz z krwią, także fluoresceiny.(Jakikolwiek przeciek widoczny w postaci nadmiernego świecenia na zdjęciach - hiperfluorescencja oznacza stan chorobowy. Nieprawidłowy jest również brak świecenia na wykonanych fotografiach -hipofluorescencja. Oznacza to bowiem, że przepływ krwi na pewnym obszarze jest zablokowany lub między naczyniami krwionośnymi siatkówki i naczyniówki a ciałem szklistym znajdują się nieprawidłowe substancje czy barwniki (np. krwawe wybroczyny, ciała obce czy nadmiar melaniny).
angiografia fluoresceinowa- po dożylnym podaniu fluoresceiny, następnie obserwacja rozprzestrzeniania się kontrastu za pomocą fundus-kamery lub wziernika z niebieskim filtrem(pod wpływem wzbudzenia fluoresceina świcie na żółto-zielono). na prawidłowy angiogram składają się 4 fazy: przetętnicza- po 3-5sekundach-wypełnione łożysko naczyniówki; tętnicza-1 sek po poprzedniej fazie, barwnik w tętnicach aż do całkowitego ich wypełnienia; tętniczo-żylna- czyli włośniczkowa- tętnice i włośniczki całkowicie wypełnione; żylna-wczesna, pośrednia i późna(całkowite wypełnienie żył, zmniejszenie ilości kontrastu w tętnicach). barwnik znika po 3-5 minut z naczyń. patologie: hiperfluorescencja(ubytki nabłonka barwnikowego, przerwanie bariery krew-siatkówka zew lub wew), hipofluorescencja: nadmiar barwnika, złogi w siatkówce, krwotoki przed- i śródsiatkówkowe, niedrożność naczyć, zaniki tkankowe.
134. Zastosowanie pola widzenia. Badanie pola widzenia, czyli inaczej perymetria, to badanie okulistyczne sprawdzające zasięg pola widzenia, czyli obszaru, który jesteśmy w stanie zobaczyć nieruchomym okiem. Prawidłowe pole widzenia świadczy o zachowaniu czynności siatkówki, która odbiera wrażenia wzrokowe na całym swoim obszarze, o prawidłowym przewodzeniu wrażeń wzrokowych przez włókna nerwowe, a także o prawidłowej funkcji płatów potylicznych kory mózgowej. Zauważane miejsca chorobowe najczęściej występują na siatkówce, gdzie bodźce świetlne nie są odbierane w wyniku pojawienia się zmian chorobowych w samej siatkówce bądź też na skutek uszkodzenia neuronów odprowadzających bodźce do ośrodków wzrokowych w mózgowiu.
135. zastosowanie ultrasonografii. Ultrasonografia jest obecnie najczęściej stosowanym badaniem dodatkowym w okulistyce, a jej znaczenie systematycznie wzrasta. Ze względu na łatwą dostępność i niski koszt badania stosuje się ją powszechnie w tych przypadkach, w których nie ma możliwości oceny odcinka tylnego gałki ocznej za pomocą tradycyjnych metod badań klinicznych. Badanie ultrasonograficzne znajduje zastosowanie przy braku przejrzystych ośrodków optycznych do oceny przylegania siatkówki, stanu ciała szklistego, ale także w tych przypadkach, gdy ważna jest ocena stanu przestrzeni podsiatkówkowej przy dobrym wglądzie w dno oka.
Poprawka z książki- ultrasonografia gałki ocznej czyli echografia, w prezentacji A: pomiar długości gałki ocznej, czasem również, gdy nie jest dostepna prezentacja B ocena odwarstwień siatkówki: lokalizacja, wysokość. Przestrzeń podsiatkówkowa. Preznatcja B: ocena gałki ocznej przy nieprzeziernych ośrodkach optycznych-odwarstiwnie siatkówki, krwotoki, guzy wewnątrzgałkowe, zmiany patologiczne ciała szklistego, dodatkowo badanie oczodoło-pomiar grubości mięśni, badanie guzów
136. jakie są cele leczenia w zapaleniu błony naczyniowej? 1. Profilaktyka powikłań zagrażających życiu, 2. zmniejszenie dolegliwości chorego, 3. w miarę możliwości leczenie przyczynowe
137. jakie są trzy główne grupy leków stosowane w zapaleniach błony naczyniowej? 1.Leki p/zapalne t.j kortykosteroidy, 2. leki rozszerzające źrenicę/mydriatica i porażające cialo rzęskowe/cycloplegica(znoszą skurcz m.rzeskowego i zwieracza źrenicy co zmniejsza ból, zapobiegaja powstawaniu zrostów tylnych i przerywają istniejące zrosty), 3. Cytostatyki(bardzo toksyczne ogólnie, wskazania: grożąca utrata wzroku, poważne efekty uboczne sterydoterapii, ch. Bahceta, zap.współczulne, zap. Cz. Pośredniej c.rzęskowego- azatiopryna, cyklofosfamid, chlorambucyl). W przypadku oporności na sterydy- cyklosporyna
138. konsultacje lekarzy jakich specjalności mogą być potrzebne w diagnostyce podłoża zapalenia błony naczyniowej? W książce mówią o leczeniu przyczynowym t.j szukanie i likwidacja ognisk zapalnych a przy tym konsultacja ze stomatologiem, laryngologiem, reumatologiem, internistą, urologiem, ginekologiem, badania laboratoryjne itp. Więc nie wiem jakie jeszcze skoro „itp.” -jakby co strona 137
139. czy w przypadku pacjenta z zapaleniem błony naczyniowej konieczna jest konsultacja stomatologiczna? Patrząc na powyższe pytanie, no to odpowiedź TAK.
140- Czy przed planowaną operacją okulistyczną osoby zdrowej okulistycznie należy usunąć zęby
Odp. Chyba trzeba
141- W badaniu tylnego odcinka oka w lampie szczelinowej jakie części oka są widoczne
odp. tak trzeba usunąć
142. W badaniu tylnego odcinka oka w lampie szczelinowej jakie części oka są widoczne
- w samej lampie szczelinowej widac tylko soczewke i ciało szkliste, ale jesli sie zastosuje dodatkowo soczewke Volka to widac w sumie wszystko w tylnej czesci oka: tarcze n. wzrokowego, naczynia, siatkowke
143. Co to jest mydriaza- rozszerzenie zrenicy
144. Jakie krople służą do uzyskania mydriazy celem oceny tylnego odcinka oka w lampie szczelinowej
Odp. tropicamid, atropina, skopolamina
145. Jaka jest różnica w wyglądzie źrenicy u pacjenta z ostrym atakiem jaskry i pacjenta z ostrym zapaleniem przedniego odcinka błony naczyniowej
- ostry atak jaskry : źrenica nieruchoma, poszerzona, pionowo owalna, bez reakcji na swiatlo
-ostre zap.przedniego odc. Bl. Naczyniowej: zrenica waska, slabo reagujaca na światło i ciemność, czasem sztywna
146- . Jaka jest różnica w badaniu ciśnienia gałki ocznej u pacjenta z ostrym atakiem jaskry i pacjenta z ostrym zapaleniem przedniego odcinka błony naczyniowej
Odp .ostry atak jaskry- bardzo wysokie ciśnienie w oku (oko twarde), 50-70mmHg i wyższe, a w zapaleniu może być obniżone, normalne lub podwyższone.
147. Jaka jest różnica w badaniu przedniego odcinka pacjenta z ropnym, bakteryjnym zapaleniem spojówek i pacjenta z ostrym zapaleniem przedniego odcinka błony naczyniowej
W ropnym zapaleniu spojówek: gałki czerwona, źrenica normalna, reaguje. W zapaleniu naczyniowki- ból gałki ocznej, łzawienie, światłowstręt, obniżenie ostrości wzroku, zaczerwienienie oka, zwężenie szpary powiekowej, źrenica wąska, wysięk, zatarty rysunek beleczkowy tęczówki, zrosty tylne tęczówki.
148. Jaka jest różnica w badaniu przedniego odcinka pacjenta z wirusowym zapaleniem spojówek i pacjenta z ostrym zapaleniem przedniego odcinka błony naczyniowej
wirusowe: oko przekrwione, obrzeknieta spojowka, teczowka tez bez zmian chorobowych, czyli jak w ropnym. W zapaleniu naczyniowki- ból gałki ocznej, łzawienie, światłowstręt, obniżenie ostrości wzroku, zaczerwienienie oka, zwężenie szpary powiekowej, źrenica wąska, wysięk, zatarty rysunek beleczkowy tęczówki, zrosty tylne tęczówki.
18