Slajd 1
FIZJOTERAPIA W ONKOLOGII
Slajd 2
ONKOLOGIA
ONKOS - GUZ
LOGOS - NAUKA
Slajd 3
FIZJOTERAPIA W ONKOLOGII
DUŻA LICZBA ZACHOROWAŃ
RADYKALNOŚĆ LECZENIA
AGRESYWNOŚĆ LECZENIA
DUŻA CZĘSTOŚĆ POWIKŁAŃ
CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH
Slajd 4
CECHY NOWOTWORU
TKANKA USTROJU
WZÓR TKANEK ZARODKOWYCH
REGENERACYJNYCH LUB ROZROSTOWYCH
PONADNORMALNY WZROST
CZYNNOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE DLA TKANKI
ZDOLNOŚĆ RÓŻNICOWANIA SIĘ I
DOJRZEWANIA
SZKODLIWY WPŁYW NA USTRÓJ
STAN NIEODWRACALNY
WZROST POZORNIE BEZPRZYCZYNOWY
Slajd 5
PODZIAŁ KLINICZNY NOWOTWORÓW
ŁAGODNY
ZŁOŚLIWY
PÓŁZŁOŚLIWY
ZMIANY ŁAGODNE PRZYPOMINAJĄCE ZŁOŚLIWE
Slajd 6
PODZIAŁ HISTOKLNICZNY NOWOTWORÓW
PIERWOTNE KOMÓRKI PŁCIOWE - GONIOMA
WCZESNE OKRESY ZARODKOWE - MESOBLASTOMA
ZAWIĄZKI REGIONALNE LUB NARZĄDOWE
HEPATOBLASTOMA
TKANKA NABŁONKOWA - CARCINOMA
TKANKA ŁĄCZNA - SARCOMA
TKANKA KRWIOTWÓRCZA - LYMPHOSARCOMA
TKANKA NACZYNIOWA - HAEMANGIOTHELIOMA
TKANKA MIIĘŚNIOWA - LEYOMYOMA
TKANKA NERWOWA - MEDULLOBLASTOMA
Slajd 7
KLASYFIKACJA TNM NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH
T - Tumor ( 1 - 4 )
N - Nodes ( 1 - 4 )
M - Metastases ( 0 LUB 1 )
STOPNIE ZŁOŚLIWOŚCI NOWOTWORU
GX - NIESPRECYZOWANY
G1 - WYSOKO ZRÓŻNICOWANY
G2 - UMIARKOWANIE ZRÓŻNICOWANY
G3 - NISKO ZRÓŻNICOWANY
G4 - NIEZRÓŻNICOWANY
Slajd 8
EPIDEMIOLOGIA - MĘŻCZYŹNI |
||
NOWOTWÓR |
%ZACHOROWAŃ |
%ZGONÓW |
PŁUCO |
29,8 |
34,9 |
JEUTO GRUBE |
17,0 |
7,6 |
PROSTATA |
3,0 |
5,1 |
ŻOŁĄDEK |
7,0 |
10,7 |
KRTAŃ |
5,0 |
3,5 |
PĘCHERZ MOCZ. |
5,0 |
3,9 |
TRZUSTKA |
3,1 |
4,0 |
POZOSTAŁE |
35 |
30,3 |
Slajd 9
EPIDEMIOLOGIA - KOBIETY |
||
NOWOTWÓR |
%ZACHOROWAŃ |
%ZGONÓW |
PIERŚ |
17,0 |
13,4 |
JELITO GRUBE |
11,0 |
10,4 |
SZYJKA MACICY |
9,2 |
6,6 |
PŁUCO |
7,0 |
9,2 |
JAJNIK |
6,2 |
5,7 |
TRZON MACICY |
6,1 |
4,6 |
ŻOŁĄDEK |
5,6 |
8,1 |
TRZUSTKA |
5,2 |
5,2 |
POZOSTAŁE |
36,3 |
36,3 |
Slajd 10
PRZEŻYCIA 5-LETNIE |
|||||
NOWOTWÓR |
I |
II |
III |
IV |
ŁĄCZNIE |
PIERŚ |
90 |
70 |
40 |
10 |
65 |
JAJNIK |
70 |
33 |
10 |
10 |
25 |
SZYJKA MACICY |
85 |
60 |
35 |
10 |
50 |
TRZON MACICY |
90 |
70 |
50 |
20 |
70 |
PRZEŁYK |
50 |
30 |
15 |
0 |
5 |
JELITO GRUBE |
90 |
77 |
45 |
7 |
35 |
ŻOŁĄDEK |
50 |
30 |
10 |
3 |
10 |
TRZUSTKA |
33 |
15 |
10 |
0 |
3 |
CZERNIAK |
95 |
75 |
50 |
10 |
70 |
PĘCHERZ |
75 |
50 |
20 |
5 |
60 |
GRUCZOŁ KROKOWY |
95 |
80 |
60 |
40 |
45 |
PŁUCO |
65 |
40 |
25 |
2 |
7 |
ZIARNICA ZŁOŚLIWA |
95 |
80 |
75 |
60 |
75 |
CHŁONIAKI |
85 |
65 |
50 |
30 |
40 |
Slajd 11
METODY ROZPOZNANIA NOWOTWORU ZŁOŚLIWEGO
BADANIA PODMIOTOWE
BADANIA RADIOLOGICZNE
ULTRASONOGRAFIA
WZIERNIKOWANIE
BADANIA CYTOLOGICZNE
BADANIA HISTOPATOLOGICZNE
BADANIE MARKERÓW
Slajd 12
METODY LECZENIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH
RADYKALNE PALIATYWNE
CHIRURGICZNE
RADIOTERAPIA
CHEMIOTERAPIA
HORMONOTERAPLA
IMMUNOTERAPIA
Slajd 13
ZASADY CHIRURGICZNEGO LECZENIA NOWOWTWORÓW ZŁOŚLIWYCH
USUNIĘCIE GUZA W JEDNYM BLOKU WRAZ Z OTACZAJĄCYMI TKANKAMI ZDROWYMI I WĘZŁAMI CHŁONNYMI
LECZENIE OSZCZĘDZAJĄCE
Slajd 14
RADIOTERAPIA
PROMIENIOWANIE X
PROMIENIOWANIE GAMMA
ELEKTRONY
NAPROMIENIANIE ZEWNĘTRZNE (aparaty rentgenowskie, do teleterapii, betatrony, przyspieszacze liniowe, cylkotrony, synchrotrony)
NAPROMIENIANIE WEWNĄTRZJAMOWE (rad lub promieniotwórcze izotopy)
NAPROMIENIANIE ŚRÓDTKANKOWE (rad lub promieniotwórcze izotopy)
NAPROMIENIANIE METABOLICZNE
Slajd 15
CHEMIOTERAPIA
LEKI DZIAŁAJĄCE NA DNA I RNA
LEKI HAMUJĄCE SYNTEZĘ BIAŁEK
LEKI BLOKUJĄCE WYTWORZENIE WRZECION MITOTYCZNYCH
DOUSTNIE
DOMIĘŚNIOWO
DOŻYLNIE
POJEDYNCZO
KOMBINACJE
Slajd 16
CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA LECZENIA W ONKOLOGII
UKŁAD RUCHU
OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI W STAWACH
OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNI
WADY POSTAWY CIAŁA
ZMIANY PRZECIĄŻENIOWO-ZWYRODNIENIOWE W STAWACH
Slajd 17
CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA LECZENIA W ONKOLOGII
UKŁAD NACZYNIOWY
OBRZĘKI CHŁONNE
ZAKRZEPY ŻYLNE
UKŁAD ODDECHOWY
UPOŚLEDZENIE WENTYLACH PLUC
UKŁAD NERWOWY
PORAŻENIA I NIEDOWŁADY
ZABURZENIA KOORDYNACJI I RÓWNOWAGI
Slajd 18
CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA LECZENIA W ONKOLOGII
OGÓLNE
OBNIŻENIE WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ
OBNIŻENIE OGÓLNEJ SPRAWNOŚCI
ZMĘCZENIE
OBNIŻENIE ODPORNOŚCI
Slajd 19
REHABILITACJA W ONKOLOGII
OKRES SZPITALNY
OKRES SANATORYJNY
OKRES AMBULATORYJNY
Slajd 20
OGÓLNE CELE FIZJOTERAPII W ONKOLOGII
ZAPOBIEGANIE POWIKŁANIOM I CZYNNOŚCIOWYM NASTĘPSTWOM LECZENIA
USUWANIE CZYNNOŚCIOWYCH ZABURZEŃ LECZENIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH
Slajd 21
SZCZEGÓŁOWE CELE RZJOTERAPII W ONKOLOGII
ZAPOBIEGANIE POWIKŁANIOM I CZYNNOŚCIOWYM ZABURZENIOM LECZENIA POPRZEZ UTRZYMANIE
PRAWIDŁOWEJ CZYNNOŚCI UKŁADU ODDECHOWEGO
PRAWIDŁOWEGO KRĄŻENIA KRWI I ODPŁYWU CHŁONKI
PRAWIDŁOWEJ RUCHOMOŚCI W STAWACH I SIŁY MIĘSNI
PRAWIDŁOWEJ POSTAWY CIAŁA
PRAWIDŁOWEJ KONDYCJI I SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
Slajd 22
SZCZEGÓŁOWE CELE RZJOTERAPII W ONKOLOGII
USUWANIE CZYNNOŚCIOWYCH ZABURZEŃ LECZENIA
UPOŚLEDZENIA WENTYLACJI PŁUC
OBRZĘKÓW CHŁONNYCH
OGRANICZENIA RUCHOMOŚCI W STAWACH
OSŁABIENIA SIŁY MIĘŚNIOWEJ
KORYGOWANIE WAD POSTAWY CIAŁA
ZMNIEJSZONEJ WYDOLNOŚCI I SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
Slajd 23
TRUDNOŚCI REHABILITACJI W ONKOLOGII
BRAK ROZWIĄZAŃ SYSTEMOWYCH
BRAK SPECJALISTYCZNYCH DZIAŁÓW REHABILITACJI
BRAK SPECJALISTÓW
BRAK SPRZĘTU
Slajd 24
FIZJOTERAPIA PO LECZENIU RAKA PIERSI
Slajd 25
ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI
1984 ROK - 4500
1991 ROK - 6000
1997 ROK - 9000
2001 ROK - 12000
17% ZACHOROWAŃ NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE
Slajd 26
LECZENIE RAKA PIERSI
OPERACYJNE ( RADYKALNA MASTEKTOMIA V. BCT)
RADIOTERAPIA
CHEMIOTERAPIA
HORMONOTERAPIA
LECZENIE SKOJARZONE
Slajd 27
CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA PO LECZENIU RAKA PIERSI
OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI W STAWIE RAMIENNYM I STAWACH KRĘGOSŁUPA
OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNI KOŃCZYNY GÓRNEJ I TUŁOWIA
OBRZĘK CHŁONNY KOŃCZYNY GÓRNEJ
UPOŚLEDZENIE WENTYLACJI PŁUC
OBNIŻENIE WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ
Slajd 28
CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA PO MASTEKTOMII
UKŁAD RUCHU
50 - 90%
UKŁAD NACZYNIOWY
40%
UKŁAD ODDECHOWY
50%
Slajd 29
PRZYCZYNY CZYNNOŚCIOWYCH ZABURZEŃ PO MASTEKTOMII
BÓL
OGRANICZENIE AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
USUNIĘCIE LUB OSŁABIENIE MIĘŚNI
USUNIĘCIE NACZYŃ I WĘZŁÓW CHŁONNYCH
ZWŁÓKNIENIE TKANEK
ROZLEGŁE BLIZNY
Slajd 30
RZJOTERAPIA PO MASTEKTOMII
KINEZYTERAPIA - WSZYSTKIE RODZAJE ĆWICZEŃ
FIZYKOTERAPIA - WIĘKSZOŚĆ ZABIEGÓW
MASAŻ - RĘCZNY I PRZYRZĄDOWY
INNE - ELASTYCZNE RĘKAWY I POZYCJE UŁOŻENIOWE
Slajd 31
ZASADY KINEZYTERAPII
WCZESNOŚĆ
SYSTEMATYCZNOŚĆ
ODPOWIEDNIA INTENSYWNOŚĆ
POZYCJE WYJŚCIOWE
Slajd 32
WCZESNA FIZJOTERAPIA PO MASTEKTOMII
INSTYTUT ONKOLOGII
I ETAP - l - 4 DOBA
ĆWICZENIA ODDECHOWE, CZYNNE RĘKI I STAWU ŁOKCIOWEGO, SAMOWSPOMAGANE ZESPOŁU BARKOWEGO
II ETAP - 5 - 7 DOBA
ĆWICZENIA CZYNNE ZESPOŁU BARKOWEGO W POZYCJI SIEDZĄCEJ
III ETAP - 8 - 14 DOBA
ĆWICZENIA WSPOMAGANE I CZYNNE ZESPOŁU BARKOWEGO W POZYCJI STOJĄCEJ
Slajd 33
WSZESNA FIZJOTERAPIA PO MASTEKTOMII
METODA DOWNIE
DO USUNIĘCIA DRENU
ĆWICZENIA ODDECHOWE, SKUTECZNEGO KASZLU, CZYNNE RĘKI I STAWU ŁOKCIOWEGO, IZOMETRYCZNE M. NARAMIENNEGO, WYSOKIE UŁOŻENIE KOŃCZYNY Z ODWIEDZENIEM
PO USUNIĘCIU DRENU
ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU
PO ZAROŚNIĘCIU PRZESTRZENI OPEROWANEJ
ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE I Z OPOREM
Slajd 34
WCZESNA FIZJOTERAPIA PO MASTEKTOMII
METODA DEGENSHEINA
24 - 48 GODZIN PO OPERACJI
BIERNE UŁOŻENIE KOŃCZYNY GÓRNEJ W ODWIEDZENIU I ROTACJI ZEWNĘTRZNEJ POD KĄTEM 90 STOPNI, ĆWICZENIA CZYNNE RĘKI, STAWU ŁCKGOWEGO I ROTACJI W STAWIE RAMIENNYM
OD 2 DOBY PO OPERACJI
ĆWICZENIA W ZAKRESIE 00 90 DO 180 STOPNI
Slajd 35
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ZABURZENIOM CZYNNOŚCIOWYM PO MASTEKTOMII
BRAK AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
NADMIERNY WYSIŁEK FIZYCZNY
NADMIERNE CIEPŁO
URAZY I STANY ZAPALNE
Slajd 36
ZAPOBIEGANIE CZYNNOŚCIOWYM ZABURZENIOM PO MASTEKTOMII
WCZESNE ROZPOZNANIE I LECZENIE
„DELIKATNE" LECZENIE
WCZESNA FIZJOTERAPIA
UNIKANIE CZYNNIKÓW SPRZYJAJĄCYCH ZABURZENIOM
Slajd 37
STADIA SPRAWNOŚCI KG PO MASTEKTOMII
I - 0 - 25 PKT
( PEŁNA SPRAWNOŚĆ )
II - 26 - 5O PKT
( WSKAZANA FIZJOTERAPIA )
III - 51 - 75 PKT
( DUŻA NIESPRAWNOŚĆ)
IV - 76 - 100
( CAŁKOWITA NIESPRAWNOŚĆ )
Slajd 38
STADIA SPRAWNOŚCI KG PO MASTEKTOMII
ZAKRES RUCHU - % SPADKU x 0,1 PKT
ODWODZENIE
ROTACJA ZEWNĘTRZNA
PROSTOWANIE POZIOME
SIŁA MIĘŚNI
ZACISKANIE RĘKI - %x0,2
ZGINACZE ST. ŁOKCIOWEGO - %x0,1
ZGINACZE ST. RAMIENNEGO - %x0,1
Slajd 39
STADIA SPRAWNOŚCI KG PO MASTEKTOMII |
||||
POZIOM |
RÓŻNICA OBWODÓW |
|||
|
<2cm |
2-4cm |
4-6 cm |
>6 cm |
10 cm NAD |
1 |
3 |
4 |
5 |
10 cm PONIŻEJ |
2 |
4 |
6 |
7 |
GŁ.K.Ś |
2 |
5 |
8 |
8 |
KONSYSTENCJA |
MIĘKKA - 5 |
|||
|
TWARDA - 10 |
Slajd 40
FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW PRZEWODU POKARMOWEGO
RAK PRZEŁYKU
LECZENIE OPERACYJNE
FIZJOTERAPIA JAK W TORAKOCHIRURGII
RAK ŻOŁĄDKA I RAK JELITA GRUBEGO
LECZENIE OPERACYJNE
FIZJOTERAPIA JAK PO OPERACJACH JAMY BRZUSZNEJ
Slajd 41
FIZJOTERAPIA PO LECZENIU RAKA PŁUCA
LECZENIE OPERACYJNE
FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ
POZYCJE UŁOŻENIOWE
DRENAŻ UŁOŻENIOWY
ĆWICZENIA OGÓLNIE USPRAWNIAJĄCE
ĆWICZENIA OGÓLNOKONDYCYJNE
Slajd 42
FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW UKŁADU RUCHU
NOWOTWORY KRĘGOSŁUPA
LECZENIE OPERACYJNE
FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ
FIZJOTERAPIA JAK PO USZKODZENIU RDZENIA KRĘGOWEGO
NOWOTWORY KOŚCI
LECZENIE OPERACYJNE
FIZJOTERAPIA JAK PO AMPUTACJACH
Slajd 43
FIZJOTERAPIA PO LECZENIU RAKA KRTANI
LECZENIE OPERACYJNE
FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ
ĆWICZENIA SZYI I ZESPOŁU BARKOWEGO
ĆWICZENIA UST I JĘZYKA
NAUKA MOWY PRZEŁYKOWEJ
Slajd 44
FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI
LECZENIE OPERACYJNE
FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ
ĆWICZENIA GŁOWY, SZYI I ZESPOŁU BARKOWEGO
ĆWICZENIA UST I SZCZĘKI
ĆWICZENIA KOREKCJI POSTAWY
Slajd 45
FIZJOTERAPIA CHORYCH Z OBRZĘKAMI CHŁONNYMI
Slajd 46
ZNACZENIE UKŁADU CHŁONNEGO
UTRZYMANIE ŚRODOWISKA CHEMICZNEGO W PRZESTRZENI MIĘDZYKOMÓRKOWEJ
USUWANIE PRODUKTÓW PRZEMIANY MATERII KOMÓREK
ELIMINOWANIE OBUMARŁYCH I ZMUTOWANYCH KOMÓREK
USWUWANIE OBCYCH ANTYGENOWO KOMÓREK (BAKTERII, WIRUSÓW, GRZYBÓW, PASOŻYTÓW)
Slajd 47
CZYNNIKI PRZEPŁYWU CHŁONKI
WPŁYWAJĄCE NA TWORZENIE SIĘ PŁYNU TKANKOWEGO
WARUNKUJĄCE PRZEJŚCIE PŁYNU TKANKOWEGO DO NACZYŃ CHŁONNYCH
ODDZIAŁUJĄCE NA RUCH CHŁONKI W NACZYNIACH CHŁONNYCH
Slajd 48
CZYNNIKI TWORZENIA SIĘ PŁYNU TKANKOWEGO
EFEKTYWNE CIŚNIENIE FILTRACJI
ECF = (CHK+CKP) - (CHP+CKK)
ECF DLA TĘTNICZEGO KOŃCA KAPILARÓW
ECF = (30+6) - (0+28) = +8 mm Hg
ECF DLA ŻYLNEGO KOŃCA KAPILARÓW
ECF = (15+6) - (0+28) = -7 mm Hg
Slajd 49
CZYNNIKI ODPŁYWU PŁYNU TKANKOWEGO
POMPA TKANKOWA - RUCHY TKANEK
POMPA CHŁONNA - SKURCZE ŚCIANY NACZYNIA CHŁONNEGO
FALA TĘTNA
Slajd 50
CZYNNIKI PRAWIDŁOWEGO PRZEPŁYWU CHŁONKI
RUCHY CZĘŚCI CIAŁA
RUCHY ODDECHOWE KLATKI PIERSIOWEJ
TŁOCZNIA BRZUSZNA
CZYNNOŚĆ SSĄCA SERCA
TĘTNIENIE NACZYŃ
CZYNNOŚĆ PRZEPONY
Slajd 51
CZYNNIKI WZMAGAJĄCE PRZEPŁYW CHŁONKI
WZROST CIŚNIENIA TĘTNICZEGO
WZROST CIŚNIENIA ŻYLNEGO
ZWIĘKSZONA PRZEPUSZCZALNOŚĆ NACZYŃ
WZMOŻONA CZYNNOŚĆ NARZĄDU
NADMIERNY WYSIŁEK MIĘŚNIOWY
Slajd 52
OBRZĘK
CHK?
CHP ?
CKK?
CKP?
Slajd 53
PRZYCZYNY OBRZĘKU CHŁONNEGO
STRUKTURALNE
CZYNNOŚCIOWE
OBRZĘK CHŁONNY
PIERWOTNY
WTÓRNY
Slajd 54
OBRZĘK CHŁONNY
BRAK ODPŁYWU BIAŁEK Z PRZESTRZENI TKANKOWEJ
?
WZROST CKP
?
ZWIĘKSZONA FILTRACJA
?
ROZCIĄGNIĘCIE TKANEK
?
UTRATA NAPIĘCIA TKANEK
?
OBNIŻENIE CHP
?
NIEWYDOLNOŚĆ ZASTAWEK CHŁONNYCH
?
ZWŁÓKNIENIE
Slajd 55
NASTĘPSTWA OBRZĘKU CHŁONNEGO
STANY ZAPALNE
RÓŻA
SŁONIOWACIZNA KOŃCZYNY
OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI
ZMIANY ZWYRODNIENIOWE
NIEDOWŁADY LUB PORAŻENIA
NACZYNIAKOMIĘSAK UMFATYCZNY KOŃCZYNY
Slajd 56
METODY LECZENIA OBRZĘKU CHŁONNEGO
FARMAKOLOGICZNE
NISKA SKUTECZNOŚĆ
CHIRURGICZNE
TRUDNE
FIZJOTERAPIA
SKUTECZNA
Slajd 57
ZADANIA FIZJOTERAPII
ODPROWADZENIE NADMIARU CHŁONKI
ZMNIEJSZENIE ROZMIARU OBRZĘKU
POBUDZENIE TWORZENIA SIĘ KRĄŻENIA OBOCZNEGO
POBUDZENIE REGENERACJI UKŁADU CHŁONNEGO
PRZYWRÓCENIE RÓWNOWAGI ODPŁYWU CHŁONKI
UTRZYMANIE PRAWIDŁOWEJ RUCHOMOŚCI I SIŁY
ZAPOBIEGANIE CZYNNOŚCIOWYM NASTĘPSTWOM OBRZĘKU
Slajd 58
METODY FIZJOTERAPII
DRENAŻ CHŁONNY
ĆWICZENIA
ELASTYCZNE RĘKAWY I POŃCZOCHY
POZYCJE UŁOŻENIOWE
MASAŻ WIROWY
ELEKTROSTYMULACJA
ZABIEGI CIEPLNE
Slajd 59
KINEZYTERAPIA
ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU, WOLNE I Z OPOREM
ĆWICZENIA IZOMETRYCZNE
ĆWICZENIA ROZLUŹNIAJĄCE
ĆWICZENIA ODDECHOWE
ĆWICZENIA ZWIĘKSZAJĄCE RUCHOMOŚĆ I SIŁĘ
Slajd 60
RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY
POZYCJA LEŻĄCA
KKG ODCIĄŻONE
KIERUNEK DOŚRODKOWY
OD CZĘŚCI BLIŻSZYCH DO DALSZYCH KOŃCZYNY
DELIKATNE CHWYTY GŁASKANIA I UGNIATANIA
Slajd 61
RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY
STRONA NIEOBRZĘKNIĘTA
PRZEDNIA I BOCZNA POWIERZCHNIA SZYI
OKOLICA NADOBOJCZYKOWA
PRZEDNIA POWIERZCHNIA KLATKI PIERSIOWEJ
DÓŁ PACHOWY
STRONA OBRZĘKNIĘTA
KOLEJNOŚĆ JAK WYŻEJ
OKOLICA ŁOPATKI PO STRONIE NIEOBRZĘKNIĘTEJ
OKOLICA ŁOPATKI PO STRONIE OBRZĘKNIĘTEJ
OKOLICE BARKU PO STRONIE OBRZĘKNIĘTEJ
KOŃCZYNA GÓRNA - RAMIĘ, PRZEDRAMIĘ, RĘKA
Slajd 62
PRZERYWANY UCISK |
||||
WSKAZANIA |
CIŚNIENIE |
LBA ZABIEGÓW |
CZAS UCISKU |
CZAS PRZERWY |
OBRZĘK CHŁONNY PO MASTEKTOMII |
??-?? |
2 X ? GODZ |
80-100 SEK |
25-?? SEK |
OBRZĘK KD |
??-60 |
2 X ? GODZ |
??-100 SEK |
25-?? SEK |
OWRZODZENIE ŻYLAKOWATE |
45 |
? X 2,5 GODZ ?/TYDZIEN |
80-100 SEK |
30 SEK |
FORSOWANIE KIKUTA |
??-60 |
? X 4 GODZ |
??-?? SEK |
??-?? SEK |
OBRZĘK RĘKI |
30-50 |
2 X 0,5-? GODZ |
5-10 MIN |
5-10 MIN |
MIAŻDŻYCA TĘTNIC |
100 |
??-90 MIN |
1 SEK |
17 SEK |
Slajd 63
STAŁY UCISK |
||
KLASA UCISKU |
WYSOKOŚĆ CIŚNIENIA mm Hg |
WSKAZANIA |
I |
20-30 |
ZAPOBIEGAWCZO ZAGRAŻAJĄCE ŻYLAKI LUB OBRZĘK |
II |
30-40 |
NIEWYDOLNOŚĆ ŻYLNA (I OKRES) ŻYLAKI |
III |
40-50 |
ROZLEGŁE ŻYLAKI Z OBRZĘKAMI OBRZĘK POURAZOWY ODWRACALNY OBRZĘK CHŁONNY NIEWYDOLNOŚĆ ŻYLNA (OKRES II-III) |
IV |
50-60 |
NIEODWRACALNY OBRZĘK CHŁONNY ZESPÓŁ POZAKRZEPOWY |
Slajd 64
FIZJOTERAPIA
ODPROWADZENIE NADMIARU PŁYNU
ZMNIEJSZENIE ROZCIĄGNIĘCIA TKANEK
ZWIĘKSZENIE CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO
ZMNIEJSZENIE CIŚNIENIA KOLOIDOOSMOTYCZNEGO
PRZYWRÓCENIE WYDOLNOŚCI ZASTAWEK
URUCHOMIENIE NIEWYKORZYSTANYCH NACZYŃ CHŁONNYCH
LEPSZE WARUNKI ODŻYWIANIA NACZYŃ CHŁONNYCH
TWORZENIE KRĄŻENIA OBOCZNEGO
REGENERACJA UKŁADU CHŁONNEGO
Slajd 65
FIZJOTERAPIA W LECZENIU OBRZĘKÓW CHŁONNYCH PO MASTEKTOMII
BADANIE:
SPOISTOŚĆ OBRZĘKU
OBJĘTOŚĆ I OBWODY KOŃCZYN
RUCHOMOŚĆ STAWÓW KOŃCZYN I OBRĘCZY
SIŁA MIĘŚNI
PRZERYWANY UCISK:
UCISK : PRZERWA = 3:1
CIŚNIENIE - 40-70 mm Hg (PONIŻEJ CIŚ. ROZKURCZOWEGO)
CZAS ZABIEGU - 1 GODZINA
LICZBA ZABIEGÓW - 25
CZĘSTOTLIWOŚĆ - 5 RAZY W TYGODNIU
Slajd 66
PRZERYWANA KOMPRESJA PNEUMATYCZNA W LECZENIU OBRZĘKÓW CHŁONNYCH
WYSOKOŚĆ CIŚNIENIA:
WRAŻLIWOŚĆ NACZYŃ CHŁONNYCH NA CZYNNIKI MECHANICZNE
CIŚNIENIE > 60 mm Hg - ODRUCHOWY SKURCZ LUB USZKODZENIE NACZYŃ CHŁONNYCH
ZALECANE CIŚNIENIE 45-75 mm Hg
"TWARDY" OBRZĘK:
KRÓTSZY CZAS UCISKU NP. 30 sek.
NIŻSZE CIŚNIENIE NP. 30 mm Hg
Slajd 67
PRZERYWANA KOMPRESJA PNEUMATYCZNA W LECZENIU OBRZĘKÓW CHŁONNYCH
ZALETY:
MOŻLIWOŚĆ PRECYZYJNEGO DOBORU PARAMETRÓW UCISKU
WIĘKSZA DOSTĘPNOŚĆ
ŁATWA OBSŁUGA
WADY:
MNIEJSZE DZIAŁANIE BODŹCOWE NIŻ DRENAŻU RĘCZNEGO
Slajd 68
EDUKACJA PACJENTA
UNIKAĆ
NOSZENIA I PODNOSZENIA DUŻYCH CIĘŻARÓW
DŁUGOTRWAŁEGO NOSZENIA NAWET LEKKICH RZECZY
DŁUGOTRWAŁEGO WYSIŁKU Z OPUSZCZONYMI KKG
LINIJNEGO UCISKU
NADMIERNEGO CIEPŁA
URAZÓW I STANÓW ZAPALNYCH OBRZĘKNIĘTEJ KOŃCZYNY
MIERZENIA CIŚNIENIA. KROPLÓWEK, INIEKCJI ITP.
DŁUGOTRWAŁEGO KONTAKTU Z WODĄ
KONTAKTU Z DETERGENTAMI
Slajd 69
EDUKACJA PACJENTA
NALEŻY
ĆWICZYĆ
STOSOWAĆ AUTOMASAŻ
STOSOWAĆ POZYCJE UŁOŻENIOWE
STOSOWAĆ PRZERWY PODCZAS WYSIŁKU FIZYCZNEGO
Slajd 70
ZAPOBIEGANIE OBRZĘKOM CHŁONNYM
OPERACJA
DELIKATNE OPEROWANIE
POPRZECZNE CIĘCIE
OCHRONA ŻYŁY PACHOWEJ I PODOBOJCZYKOWEJ
WCZESNY OKRES PO OPERACJI
DRENAŻ SSĄCY REDONA
ZAPOBIEGANIE STANOM ZAPALNYM
WCZESNA FIZJOTERAPIA
PÓŹNY OKRES PO OPERACJI
PIELĘGNACJA KOŃCZYNY
UNIKANIE CZYNNIKÓW SPRZYJAJĄCYCH OBRZĘKOM
ĆWICZENIA
Slajd 71
Stomia
Połączenie światła narządu jamistego z powierzchnią ciała
Slajd 72
Kolostomia
Połączenie światła jelita grubego ze skórą
Slajd 73
Ileostomia
Połączenie światła jelita krętego ze skórą
Slajd 74
Wskazania do Stomil
Integralny etap operacji
Przygotowanie do ostatecznej operacji
Zabezpieczenie przed powikłaniami
Slajd 75
Główne wskazania do ileostomii
Nieswoiste zapalenie jelit
Niedokrwienie jelit
Uszkodzenie jelita grubego
Mechaniczna niedrożność jelita grubego
Odbarczenie obwodowej części przewodu pokarmowego
Slajd 76
Główne wskazania do kolostomii
Nowotwór jelita grubego
Nieswoiste zapalenie jelita grubego
Niedrożność jelita grubego
Następstwa urazów okrężnicy
Kałowe zapalenie otrzewnej
Slajd 77
Powikłania po stomii jelitowej
Wczesne
Niedokrwienie i martwica
Krwawienia
Zakażenia
Wciągnięcie
Zwężenia
Wypadniecie
Późne
Przepukliny
Niedrożność
Slajd 78
Zasady ćwiczeń chorych ze stomią
Ocena stanu zdrowia
Ocena wskazań i przeciwwskazań
Ocena wydolności wysiłkowej
Dobór obciążeń
Indywidualizacja
Dostosowanie do aktualnych potrzeb i programu rehabilitacji
Slajd 79
Czynniki doboru form aktywności ruchowej dla osób ze stomią
Choroba zasadnicza
Choroby współistniejące
Wydolność organizmu
Rodzaj i lokalizacja Stomil
Aktywność ruchowa przed operacją
Możliwości i potrzeby (ilość wolnego czasu)
Rodzaj aktywności ruchowej - sportu
Slajd 80
Formy aktywności ruchowej dla osób ze stomią
Pływanie
Turystyka piesza
Turystyka rowerowa
Turystyka narciarska
Różne formy gimnastyczne
Slajd 81
FIZJOTERAPIA W TERMINALNYM OKRESIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ
Slajd 82
OKRESY ZAAWANSOWANEGO STADIUM CHOROBY NOWOTWOROWEJ
PRETERMINALNY ( KILKA MIESIĘCY )
TERMINALNY ( 4-6 TYGODNI )
UMIERANIA ( KILKA DNI LUB GODZIN )
Slajd 83
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
BÓL
BEZPOŚREDNIO ZWIĄZANY Z NOWOTWOREM
Trzewny
Naciekanie tkanek miękkich
Kostny
Nerwopochodny
Slajd 84
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
BÓL
POŚREDNIO ZWIĄZANY Z NOWOTWOREM
Jelitowy ból kolkowy
Kurcze mięśniowe
Zaparcia stolca
odleżyny
Slajd 85
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
BÓL
ZWIĄZANY Z LECZENIEM NOWOTWORU
Fantomowy
Pooperacyjny
Popromienny
Po chemioterapii
Slajd 86
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
UKŁAD ODDECHOWY
KASZEL
DUSZNOŚĆ
UKŁAD NACZYNIOWY
ODLEŻYNY
OBRZĘKI CHŁONNE
Slajd 87
OBJAWY TERMINALNEGO OKRESU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
UKŁAD POKARMOWY
UTRATA ŁAKNIENIA
NUDNOŚCI I WYMIOTY
ZAPARCIA STOLCA
ZESPÓŁ WYNISZCZENIA
Slajd 88
HOSPITIUM - GOŚCINNY DOM
Slajd 89
CELE OPIEKI PALIATYWNEJ
POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA CHORYCH I ICH RODZIN
USUWANIE LUB ZMNIEJSZANIE FIZYCZNYCH OBJAWÓW CHOROBY
USUWANIE LUB ZMNIEJSZANIE PSYCHICZNYCH OBJAWÓW CHOROBY
ŁAGODZENIE CIERPIEŃ DUCHOWYCH
POMOC SPOŁECZNA RODZINOM W CZASIE CHOROBY
POMOC SPOŁECZNA RODZINOM PO ŚMIERCI
Slajd 90
ZASADY OPIEKI PALIATYWNEJ
PODKREŚLANIE WARTOŚCI ŻYCIA
UZNANIE UMIERANIA ZA PROCES NATURALNY
NIEPRZYSPIESZANIE ANI NIEOPÓŹNIANIE ZGONU
ŁAGODZENIE BÓLU
KOMPLEKSOWOŚĆ OPIEKI
Slajd 91
STANDARDY OPIEKI PALIATYWNEJ
OPIEKA AMBULATORYJNA
OPIEKA DOMOWA
OPIEKA STACJONARNA (5 ŁÓŻEK NA 100 TYS. MIESZKAŃCÓW)
OPIEKA DZIENNA
ZESPOŁY WSPIERAJĄCE
ZESPOŁY WSPOMAGAJĄCE OSIEROCONYCH
Slajd 92
CELE FIZJOTERAPII W TERMINALNYM OKRESIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ
ŁAGODZENIE BÓLU
ZMNIEJSZANIE DUSZNOŚCI
REDUKCJA OBRZĘKU CHŁONNEGO
ZAPOBIEGANIE ODLEŻYNOM
ZMNIEJSZANIE DEFICYTU RUCHOMOŚCI
ZMNIEJSZANIE DEFICYTU SIŁY MIĘŚNI
UTRZYMYWANIE AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ
Slajd 93
METODY FIZJOTERAPII W TERMINALNYM OKRESIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ
FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ
DRENAŻ CHŁONNY
ĆWICZENIA RUCHOWE
ZABIEGI FIZYKALNE I MASAŻ
ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE
Slajd 94
PRZYCZYNY STRESU W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ
Rozpoznanie choroby
Obawa przed okaleczeniem
Obawa przed nawrotem choroby
Obawa przed przerzutami
Obawa przed następstwami leczenia
Brak akceptacji ze strony rodziny
Poczucie niższej wartości
Slajd 95
AKTYWNOŚĆ RUCHOWA W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ
Slajd 96
Psychofizyczne następstwa nowotworu i jego leczenia
Zmniejszenie aktywności mchowej o 11-50%
Zmniejszenie wydolności fizycznej - 18 ml/min/kg ( 2-4 MET)
Zmęczenie - 40-100%
Obniżenie jakości życia
Depresja, niepokój, lęk
Niska samoocena
Slajd 97
Wpływ leczenia nowotworu na układ odpornościowy
Zmniejszenie ogólnej liczby limfocytów
Zmniejszenie liczby i zaburzenie czynności limfocytów T i B
Zmniejszenie liczby i osłabienie aktywności cytolitycznej komórek NK
Zmniejszenie liczby makrofagów
Zaburzenie fagocytozy monocytów
Slajd 98
Czynniki ograniczające stosowanie ćwiczeń ruchowych w chorobach nowotworowych
Przeświadczenie o immunosupresyjnym działaniu wysiłku fizycznego, zwłaszcza o dużej intensywności
Przeświadczenie o zwiększeniu kardiotoksyczności po wysiłku fizycznego
Obawa przed złamaniami patologicznymi
Niechęć chorych wynikająca z ich złego stanu psychicznego
Slajd 99
Następstwa ograniczenia aktywności ruchowej osób leczonych z powodu nowotworów
Oszczędzający tryb życia
Unikanie wysiłków fizycznych
Ograniczenie aktywności ruchowej
Ograniczenie aktywności życiowej
Zmniejszenie zdolności wysiłkowej
Nasilenie objawów zmęczenia
Obniżenie jakości życia
Slajd 100
Zasady ćwiczeń ruchowych w chorobie nowotworowej
Naturalne formy ruchu angażujące duże grupy mięśniowe (marsz, jazda na cykloergometrze w pozycji siedzącej lub leżącej)
Intensywność umiarkowana 50-75% V02max (HRrez) lub 60-80% HRmax
Czas trwania 20-30 minut
Częstotliwość 3-5 razy w tygodniu
Trening ciągły lub interwałowy
Ćwiczenia tlenowe
Slajd 101
Przykład tlenowego treningu interwałowego
Czas trwania - 6 tygodni
Intensywność - marsz na ruchomej bieżni z prędkością powodującą średnie stężenie mleczanów 3 mmol/L (85% HRmax dla wieku lub 95% HRmax podczas testu)
5x3, 4x5, 3x8, 3x10, 2x15, 1x30 minut
Dimeo i wsp.
Slajd 102
Przyktad tlenowego treningu ciągłego
Czas trwania - 15 tygodni
Intensywność - 70-75% V02max
1x15 minut przez 3 tygodnie
Wydłużanie o 5 minut do 35 minut w 13-15 tygodniu
Cykioergometr w pozycji leżącej
Courney i wsp.
Slajd 103
Przykład treningu siłowego
Czas trwania - 12 tygodni
Intensywność - 60-70% jednokrotnego maksymalnego powtórzenia
Częstotliwość - 3 x tygodniu
Liczba serii - 2, liczba powtórzeń - 8 do 12
Zwiększenie oporu o 2,5 kg
Program - 9 ćwiczeń mm. kkg, kkd i tułowia
Segal i wsp.
Slajd 104
Przeciwwskazania do ćwiczeń ruchowych w onkologii
Anemia - stężenie hemoglobiny
< 8 g/100 ml
Liczba granulocytów obojętnochłonnych
< 0,5x109/μl
Liczba płytek krwi
< 50x109/μl
Ciężkie wyniszczenie
> 35% masy ciała
Stan zapalny
>38°C
Duszność, bóle kości, silne nudności, znaczne osłabienie mięśni, skrajne zmęczenie
Slajd 105
Wpływ ćwiczeń fizycznych na organizm ludzi chorych na nowotwory złośliwe
Zwiększenie wydolności o 17%-20% do poziomu 8 MET
Zwiększenie sprawności mięśni o 32-42%
Zwiększenie siły mięśni o 38-52%
Poprawa czynności komórek NK i monocytów
Wzrost proporcji krążących granulocytów
Skrócenie czasu neutropenii i trombocytopenii
Slajd 106
Wpływ ćwiczeń fizycznych na organizm ludzi chorych na nowotwory złośliwe
Wydłużenie o 100% maksymalnego dystansu
(z 1600 do 3300 m)
Zmniejszenie częstości akcji serca podczas wysiłku submaksymalnego
(z 138 do 113/minutę)
Zmniejszenie stężenia mleczanów podczas wysiłku submaksymalnego
(z 2,6 do 1,3 mmol/L)
Slajd 107
Wpływ ćwiczeń fizycznych na psychikę ludzi chorych na nowotwory złośliwe
Zmniejszenie zmęczenia
Poprawa jakości życia
Zmniejszenie depresji, niepokoju i lęku
Wzrost poczucia szczęścia o 17% ( 1 dzień w tygodniu)
Wzrost poziomu samooceny
Lepsza kontrola uczuć i zachowań
Slajd 108
Skutki uboczne ćwiczeń ruchowych w onkologii
Brak poważnych powikłań lub niepożądanych skutków związanych z treningiem fizycznym
Brak zmian patologicznych w ultarsonograficznym badaniu serca oraz spoczynkowym i wysiłkowym elektrokardiogramie
Brak rozwoju objawów kardiotoksyczności
Slajd 109
Aktywność ruchowa w prewencji pierwotnej i wtórnej choroby nowotworowej
Rak jelita grubego - zależność pewna
Zmniejszenie ryzyka o 50%
Rak piersi - zależność przypuszczalna
Zmniejszenie ryzyka o 30-40%
Rak prostaty - zależność przypuszczalna
Zmniejszenie ryzyka o 10-30%
Rak macicy - zależność przypuszczalna
Zmniejszenie ryzyka o 0-90% ?
Slajd 110
Hipotetyczne mechanizmy biologiczne
Wzrost mechanizmów immunologicznych
liczby i aktywności makrofagów i komórek NK
Obniżenie syntezy i wyrzutu hormonów płciowych
Obniżenie stężenia insuliny i czynnika insulinopodobnego-I (IGF-1)
Szybszy czas pasażu jelitowego
Hamowanie stężenia kwasów żółciowych
16