13.10.2010 Praktyka badawcza i praktyka pedagogiczna, jako rodzaje praktyk społecznych.

Koncepcja Jerzego Kmity:

• Praktyka społeczna - ogół działań i czynności podejmowanych przez ludzi, jako osoby społeczne, regulatorem tej czynności jest kultura.

• Kultura-rodzaj przekonań o celach i sposobie osiągania tych celów.

Praktyka badawcza i pedagogiczna, jako rodzaj praktyk społecznych (J. Kmita).

• P. społeczna- czynności podejmowane przez człowieka.

• Kultura - rodzaj przekonań o celach oraz sposobach ich osiągania, to regulator.

• P. podstawowa - regulatorem jest sfera techniczna, występuje w każdej kulturze

• P. językowa

• P. obyczajowa - każdy krąg kulturowy ma swoje obyczaje.

• P. artystyczna - dzieła sztuki, ekspresja.

• P. prawno - polityczna - np.: wybory, ślub.

• P. pedagogiczna

• P. badawcza - badania o charakterze „science” (odpowiada na pytania, dlaczego?) - opisywanie procesów, wyjaśnianie, przewidywanie, dostarczanie = przesłanek do działań praktycznych.

• P. religijna

• P. magiczna

• P. światopoglądotwórcza

• Czynności i działania bez obszaru

Rodzaje praktyk społecznych J. Kmity:

Praktyka społeczna	Funkcja	Wytwory
P. podstawowa (produkcja, wymiana, konsumpcja)	Zaspokajanie podstawowych potrzeb	Jedzenie, ubranie, urządzenia techniczne
P. językowa	Komunikowanie, wyrażanie odczuć i oczekiwań	Słowa, zdania, większe wypowiedzi
P. obyczajowa	Regulacja życia społecznego	Wzory zachowań, reakcji
P. artystyczna	Wyrażanie emocji, zaspokajanie potrzeb estetycznych	Dzieła sztuki użytkowej
P. prawno - polityczna	Sformalizowana regulacja życia społecznego i politycznego, np.: kary	Przepisy prawne, kodeksy, ustawy, konstytucja
P. pedagogiczna	Przygotowanie młodych pokoleń do życia społecznego	Służąca kształtowaniu pewnego wzoru osobowego, i ile taki istnieje w społeczeństwie
P. badawcza	Opisywanie, wyjaśnianie, przewidywanie, dostarczanie przesłanek do działań praktycznych	Wyniki badań, hipotezy, twierdzenia, generalizacje, prawa nauki, teorie naukowe, zadania bazowe, aksjomaty.
P religijna	Zaspokajanie potrzeby nadawania sensu życia	Święte księgi, traktaty teologiczne
P. magiczna	Szukanie wyjaśnień niewyjaśnionego	Zachowania symboliczne, amulety
P. świecko - światopoglądowa	Zaspokajanie potrzeby nadawania sensu życia bez przesłanek religijnych	Traktaty filozoficzne, różne wersje „filozofii”

20.10.2010 Co to jest nauka? Klasyfikacje nauk. Wyodrębnienie się nauk społecznych.

7 Płaszczyzn spojrzenia na naukę:

1. Nauka, jako gatunek wiedzy - matematyka, pedagogika, itd.

2. Nuka, jako rodzaj działalności człowieka - praktyka badawcza w ujęciu J. Kmity, np.: pracownik uniwersytetu zajmuje się nauką badawczą.

3. Nauka, jako sposób działania poznawczego - metoda naukowa, rozumienie węższe.

4. Nauka, jako forma świadomości społecznej - w uj. J. Kmity, świadomośc naukowa - rozumienie szersze.

5. Nauka, jako podmiot zbiorowy - społeczność naukowa, ludzie nauki.

6. Nauka, jako zespół instytucji badawczych - instytucje naukowe.

7. Nauka, jako składnik sił wytwórczych nowoczesnego społeczeństwa - naukowa siła wytwórcza.

„Za naukę uważamy to, co tworzą naukowcy”

Współczesna klasyfikacja nauk:

		NAUKI
Kryteria metod	FORMALNE (matematyka, logika- dedukcja)		EMPIRYCZNE (indukcja, gromadzenie informacji, uogulnianie)
Kryteria przedmiotu		PRZYRODNICZE (natura)		SPOŁECZNE (człowiek i jego wytwory)
	FIZYCZNE (nieożywiona)		BIOLOGICZNE (ożywione)

Formalne - systemy, które można rozwijać bez zainteresowania tym, co jest na zewnątrz.

Empiryczne - badania zewnętrzne. Na których opierają się teorie.

Kryteria Arystotelesa (IV w p.n.e.)

		NAUKI
Kryteria przedmiotu (bytu)	LOGIKA (nauki formalne)		METAFIZYKA
Kryteria funkcji rozumu dwojakiego życia		FILOZOFIA TEORETYCZNA		FILOZOFIA PRAKTYCZNA
	FIZYKA	MATEMATYKA	FIOZOFIA PIERWSZA
			ETYKA (retoryka, poetyka, ekonomika)	POLITYKA

Chronologia w rozwoju refleksji o sposobach poznania naukowego i wyodrębnieniu nauk społecznych.

OKRES	SYTUACJA W NAUKACH PRZYRODNICZYCH	SYTUACJA W NAUKACH SPOŁECZNYCH
Starożytność	Filozofia, jako „wszechnauka” Klasyfikacja Arystotelesa (IV w p.n.e.)
Średniowiecze	Teologia
Odrodzenie	Początek nowoczesnej nauki Francis Bacon (1561-1626) -empiryzm Rene Descartes (1596-1650) -racjonalizm
1687	Zasada matematycznej filozofii przyrody Isaaca Newtona, jako ideał teorii naukowej; ideał wiedzy rzetelnej, pewnej i sprawdzonej.
Oświecenie	Immanuel Kant (1724-1804); Krytyka czystego rozumu; 1781-połączenie racjonalizmu i empiryzmu
Pozytywizm		August Comte (1798-1857) -twórca socjologii; Klasyfikacja nauk według kryterium abstrakcji i złożoności
XIX/XX		Scjentyzm, Kari Pearson (1857-1936) (całkowite zaufanie do nauk)
XX	Konstruktywizm, prekursorzy: Henri Poincare (1854-1912); Ludwik Fleck (1896-1961); Thomas Kuhn- 1962 - struktura rewolucji naukowych; Współczesne odmiany: Racjonalistyczny (Pepper, Lakatos), Elitarystyczny(Michael Polanyi), Anarchiczny(Feyerabend), Społeczny(Barns, Bloon)	Psychologia, jako nauka szczegółowa: opozycja wśród humanistów: Wilhelm Dilthey (1833-1911) Wilhelm Wildenband (1848-1915) Henrich Rickert (1863-1936). Nauki o kulturze i naturze; wyjaśniające i rozumiejące; jednostkowe i generalizujące. Hermeneutyka-humanistyka rozumiejąca Dilthey'a. Badania ilościowe (paradygmat pozytywistyczny) - badania jakościowe (paradygmat hermeneutyczny)

Klasyfikacja Francise Bacona (1561-1626) - odrodzenie

	NAUKA
HISTORIA (pamięć)	POEZJA (wyobraźnia)	FILOZOFIA (nauka o ściślejszym znaczeniu rozumu)
Kryteria: dziedzina, której nauka podlega.

Klasyfikacja Augusta Comt'a (1798-1857) - pozytywizm

NAUKA
ABSTRAKCYJNA Matematyka (o wszelkich ciałach), Astronomia (o ciałach niebieskich), Fizyka i chemia (zajmująca się ciałami ziemskimi) Biologia (o ciałach żywych), Socjologia (o ciałach żywych).	KONKRETNE

Abstrakcyjne - te, które traktują o ogólnych prawach rządzących elementarnymi faktami przyrody

Konkretne - te, które traktują o konkretnych zespołach faktów.

27.10.2010.

Scjentyzm (ok.1880) pogląd, którego podstawową cechą była wyłączenie i całkowite zaufanie do nauki. Przedstawiciel, Karl Pearson (1857-1936), jego przekonania:

1. Wiedzę pewną mamy tylko w nauce i tylko w niej.

2. W jakiej? W przyrodniczej. Matematyka ma tylko wartość pomocniczą, a humanistyka tylko wtedy, gdy się upodabnia do przyrodoznawstwa.

3. Funkcja nauki polega na stwierdzaniu faktów i ich opisie, nie na wyjaśnianiu. Nauka nie jest w stanie odpowiadać na pytanie, „dlaczego” (przyczyna jest koncepcją metafizyczną, niemającą postaw w doświadczeniu - nauka nie może się nią zajmować)

4. Zakres nauki. Wszystko, co istnieje może być przedmiotem poznania naukowego.

5. Czym dysponuje nauka do wykonania swojego zadania? Dysponuje ogólnymi pojęciami i ogólnymi twierdzeniami, czyli prawami. Bez nich nie mogłaby wypełnić swych funkcji opisowych. Pojęcia naukowe nie są kopiami rzeczywistości, lecz tworami wyobraźni fizyka. Nie są niezmienne i ustalone raz na zawsze. Mogą być wyparte przez inne, lepiej służące do opisu rzeczywistości.

6. Zadania nauki. Nie są to czyste teorie, nauka ma doniosłe znaczenie praktyczne, ma służyć człowiekowi w jego walce o byt.

7. Stosunek nauki do teologii, metafizyki i fizyki, jako takiej - bezwzględnie ujemny.

8. Czy nauka osiągnęła już stan doskonały? Nie, potrzebuje uporządkowania, oczyszczenia ze zbędnych pojęć, tj. przyczynowość, materia, siła.

9. Nauka opisuje rzeczywistość bezpośrednio nam daną, a rzeczywistość ta składa się nie z rzeczy w sobie, lecz doznanych wrażeń. Poza wrażeniami nie ma nic. To, co nazywamy rzeczami to tylko konstrukcja z doznanych wrażeń.

10. Mimo wielu zastrzeżeń wobec nauki, Pearson przypisywał jej wartość największą, jaką może mieć ludzkie dzieło i jaka w ogóle w świecie istnieje.

Wilhelm Dilthey (1833-1911)

1. Elementy rzeczywistości dziejowo - społecznej nie są albo tylko materialne, albo duchowe, lecz są złożonymi przedmiotami psychofizycznymi.

2. Psychologia (tłumacząca życie psychiczne) podstawą nauk humanistycznych.

3. Nauki humanistyczne zawierają trzy rodzaje twierdzeń:

• O faktach ustalonych przez historię,

• O prawach, które nie dotyczą faktów, lecz abstrakcyjnie wyodrębnionych elementów

Te dwa rodzaje mają odpowiednik w przyrodoznawstwie, nie ma natomiast odpowiednika trzeci:

• Twierdzenia wartościujące: prawidła, imperatywy, normy - to one stanowią o odrębności nauk humanistycznych, a usunąć ich, jak chcieli naturaliści, nie sposób.

4. „Przewaga” nauk humanistycznych:

• Dostępność świata dziejowo - społecznego

• Przyrodę się poznaje i wyjaśnia

• Świat społeczny - rozumie.

Wilhelm Windelband (1848-1915)

Podstawowa różnica pomiędzy naukami polega na odmienności w stosowanych metodach. Jedne ustalają prawa, inne fakty. Jedne mówią o tym, co wielokrotnie się powtarza i ma zawsze taki sam przebieg, drugie o tym, co występuje raz. Pierwsze mają charakter ogólny, nazwane zostały nomotetycznymi, drugie mają charakter indywidualny i noszą nazwę idiograficznych. Przedmiotem nauk humanistycznych są dzieje jednego narodu, rozwój określonego języka, religii, sztuki, nauki.

Dopiero Henrich Rickert (1863-1936) połączył oba kryteria: przedmiotowe Diltheya i metod Windelbanda. Stwierdził, że dopiero oba łącznie odmienność humanistyki od innych nauk.

Dzielił nauki na:

Nauki	GENERALIZUJĄCE	INDYWIDUALIZUJĄCE
O naturze	Najbardziej rozwinięte (fizyka, chemia)	np. geologia
O kulturze	np. socjologia	np. historia

17.11.2010r. Pojęcie teorii naukowej i paradygmatu

Pierwotnie greckie słowo theoria oznaczało „pogląd”, „rozważanie”, „poznanie”. Dla Platona była boskim spojrzeniem, kontemplatywnym, całościowym oglądem idei;

Rozróżnienie: teoretyczne - praktyczne (starożytność) Arystoteles wyróżnił wiedzę teoretyczną (rezultat działalności rozumu) i praktyczną (sposoby ogólnego przyjęcia, poszukiwanie ogólnych przyczyn). Teorie formułują najogólniejsze zasady i poszukują przyczyn a metafizyka jest wśród nich najogólniejsza.

Późna starożytność i wczesne średniowiecze uznawały, że teoria to kontemplatywne ujęcie bytu.

Rozróżnienie: teoretyczne - empiryczne. Fizycy: Robert Boyle (1627 - 1691); Izaak Newton (1643 - 1727)

Teorie nauk formalnych

Teorie nauk empirycznych

Kryteria oceny teorii: Niezależne - każdy aksjomat jest niezależny od drugiego Niesprzeczne - twierdzenia wyprowadzane z teorii są niesprzeczne ze sobą; nie ma przeciwieństw Zupełne, - gdy dla każdego zdania tej teorii lub negacji tego zdania, da się udowodnić, że jest twierdzeniem tej teorii a twierdzeniem jest takie zdanie, które da się w niej udowodnić Rozstrzygnięcia - tylko wtedy, gdy istnieje algorytm pozwalający rozstrzygnąć czy zdanie jest twierdzeniem teorii czy nie.

Norman Campbell (1920) przedstawił koncepcję teorii, jako struktur składającego się z hipotez teoretycznych i tzw. słownika wiążącego hipotezy z empirią. Ujęcie „tradycyjne” (logicznego empiryzmu) polega na wyróżnieniu w teorii: Abstrakcyjnego rachunku Interpretacji empirycznej Reguł korespondencji Teoria to wygodne narzędzie do interpretacji faktów (konwencjonaliści)

Druga połowa XX w. - Idee antyformalistyczne (Ludwik Flech, Thomas Kuhn, Paul Feyerabend);

Ujęcia te traktują teorie funkcjonalne, jako idee, style myślenia, interpretacje, ujęcia, mity, schematy, narzędzia, systemy pojęciowe odniesione do danych uznawanych za efekty doświadczenia. Te struktury myślowe są analizowane w kategoriach historycznych, socjologicznych, psychologicznych (a nie logicznych).

Funkcje teorii naukowych: wyjaśnianie, przewidywanie. Ponadto: funkcja integrująca wiedzę oraz funkcja światopoglądowa

Teorie nauk społecznych: powstanie socjologii (Dilthey, Windelband, Richert).

Tzw. Osobliwości nauk społecznych (Stanisław Ossowski, O osobliwościach nauk społecznych, 1967) Rozważano następujące problemy:

• Czy możliwe są uniwersalne teorie socjologiczne, wyjaśniające, przewidujące.

• Brak ścisłości ogólności w twierdzeniach o zjawiskach społecznych

• Nikły stopień matematyzacji a co się z tym wiąże brak precyzyjnego języka

• Odwoływanie się do wartości

• Ograniczenia w eksperymentowaniu i prowadzeniu obserwacji

• Słaba moc wyjaśniająca (uciekanie się do wyjaśnień celowościowych i genetycznych)

• Liczne samospełniające się proroctwa

• Wpływy badań na badane postawy

„Teoria to zespół praw (twierdzeń) uporządkowanych tak, aby stanowiły one pewną wewnętrznie spójną konstrukcję logiczną” Stefan Nowak Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970, s. 370

„Teorią socjologiczną jest wszelki zespół pojęć i stosunkowo ogólnych twierdzeń o rzeczywistości społecznej mający porządkować dostępną wiedzę na jej temat oraz dostarczać wytycznych dla dalszych obserwacji i badań.” Jerzy Szacki, Kulturowe podstawy osobowości / Ralph Linton przekł. Aleksandra Jasińska-Kania, wstęp Jerzy Szacki, Warszawa, 1975, s. 13

Definicja paradygmatu według Thomasa Kuhna, Struktura rewolucji naukowych, 1962

Thomas Kuhn wskazał na fazowy rozwój nauki. W okresie „przedparadygmatycznym” nie ma między uczonymi zgody, co do fundamentalnych podstaw danej dziedziny, dlatego ich badania nie są celowo ukierunkowane. W dojrzałej (normalnej) fazie jakiejś szkoły udaje się dokonać decydującego przełomu. Staje się on obowiązującym paradygmatem, do którego przyłączają się inne szkoły.

Paradygmaty to pojęciowo-metodologiczne systemy danego zespołu badaczy określające ramy akceptowalnych metod i decydujące o uznaniu czegoś za problem, a także wskazujące sposoby jego rozwiązania. W tej fazie pojawiają się także anomalie, których nie można rozwiązać w obrębie obowiązującego paradygmatu i nade często prowadzą do kryzysów. Następuje wówczas rewolucja naukowa i na miejsce starego pojawia się nowy paradygmat.

Atlas filozofii, Perer Kunzmann, Franz Peter Burkard, Franz Wiedmann, s. 187

24.11.2010. Paradygmaty i metody.

Cauntony, rozdz. Heinz - Hermanm Krieger, Nicolle Pfaff - autorzy standardów kształcenia dla pedagogiki:

1. Humanistyczne - metody hermeneutyczne,

2. Pozytywistyczne - metody empiryczno - ilościowe,

3. Krytyczne - badania w działaniu (action research),

4. Postmodernistyczne - koegzystencja różnych metod.

Historia badań:

• lata 20'-60' XX w. - Metody hermeneutyczne,

• lata 60' - rozwój badań ilościowych,

• lata 70' - nadania w działaniu,

• lata 80'- koegzystencja różnych nurtów; spory między zwolennikami badań ilościowych i jakościowych,

• lata 90' - osłabnięcie sporów, każda opcja pozostała na swoim stanowisku (postmodernizm).

Hermeneutyka - umiejętność objaśniania, unikania nieporozumień; dyscyplina zajmująca się krytycznym badaniem, objaśnianiem i wewnętrzną interpretacją źródeł pisanych w celu ustalenia ich prawidłowego tekstu i właściwego sensu; wyrosła z egzegetycznych badań nad tekstami biblijnymi; w okresie renesansu korzystała z dorobku filologicznych badań nad spuścizną literacką antyku.

W XIX w. uzyskała w pracach F.E.D. Schleiermacher (1768-1834) rangę uniwersyteckiej nauki, zarazem stała się wzorem szeroko rozumianej sztuki interpretacji, stosowanej we wszystkich naukach humanistycznych.

Hermeneutyka jest rozumiana np, jako:

1. Metoda interpretacji (rozumienia) ludzkich wytworów występujących poza psychiką, przeciwstawiania obiektywnej analizie zjawisk przyrodniczych (W. Dilthey).

2. Refleksja filozoficzna dotycząca wszelkich form ekspresji, np. mitów, symboli religijnych, dzieł sztuki (P. Ricoeur).

3. Analiza rozumienia egzystencji, jako swoistego sposobu bycia człowieka w świecie (M. Heidegger)

Wilhelm Dilthey (hermeneutyka)

• Uczynił z hermeneutyki metodologiczną podstawę nauk humanistycznych,

• Psychologiczne rozumienie zmienił na rozumienie osadzone w szerszym kontekście,

• Rozumienie elementarne i wyższe formy rozumienia,

• Kryterium obiektywności zastąpił „procesem stałej intersubiektywnej samokontroli i autokorekty”,

• Koło hermeneutyczne: tekst-rozumienie,

• Faza wstępna - immanentna - interpretacja korygująca

Koło hermeneutyczne: R2 R1 R T T1 T2 gdzie: T - tekst, R-rozumienie

Hermeneutyka: krytyka i perspektywy:

• Rozumienie subiektywne i spekulatywne, jest to metoda intuicyjna, a jej rezultaty niemożliwe do empirycznego sprawdzenia.

• Mimo pewnych zasad możliwe są różnorodne interpretacje jednego tekstu,

• Analizy hermeneutyczne sprowadzały się w pedagogice do egzegezy tekstów klasyków.

Perspektywy: w odniesieniu do realizmu i relatywizmu interpretacji hermeneutycznych istnieje w dyskursie międzynarodowym szereg absolutnie odmiennych stanowisk; analiza treści.

Badania w działaniu (action research):

• Wychodzą od powiązania badań z praktyką społeczno - pedagogiczną,

• Integrują bezpośrednio z praktyką, są zainteresowane sygnałami zwrotnymi od praktyki, pod wpływem stosowanych metod badawczych,

• Usuwają podział na badaczy i pedagogów - praktyków, poprzez bezpośrednią współpracę w działaniu i badaniu,

• W miejsce obiektywności, trafności i rzetelności proponują kryterium przejrzystości i minimalizacji wpływu badacza na proces badawczy.

Action research: - krytyka i perspektywy:

• Uznawano, że badania te są zamaskowaną formą manipulacji polityczno - pedagogicznych, a nie metoda naukową,

• Pytano, czy praktyka, która chce się zmieniać, może „oświecać” tych, którzy mają wypracowywać model zmian (naukowców).

• Relacje między praktyką, a badaniem nie są takie proste, jak w badaniach typu action research,

• Badania te zmieniły różnice między wiedzą a praktyką

• Dostrzega się możliwość stosowania badań tego typu w zakresie ewaluacji w rozwoju organizacji, po dokonaniu pewnych modyfikacji i wyraźnym rozdzieleniu płaszczyzny naukowej, na której tworzona jest wiedza od płaszczyzny praktyki.

01.12.2010. Sondaż

Sondaż wg Kamińskiego - metoda badawcza służąca do badania postaw, opinii i rozkładu wielu innych cech (wyobrażeń, uczuć, motywacji, zamiarów, przekonań) w pewnych zbiorowościach.

Etapy w procesie badawczym (sondaż):

1. Etap przygotowania:

1. Sformułowanie tematu, problemu badawczego (głównego i szczegółowych),

2. Wybór zmiennych,

3. Dobór wskaźników,

4. Sformułowanie hipotez badawczych,

5. Przygotowanie narzędzia badawczego (ankieta, kwestionariusz wywiadu),

6. Pilotaż,

7. Dobór próby badawczej,

2. Etap realizacyjny:

8. Przeprowadzenie badań,

9. Sprawdzenie kompletności zebranych danych,

10. Kodowanie danych,

11. Obliczenia statystyczne,

12. Napisanie raportu lub pracy.

Zmienna - cecha, właściwość, posiadająca co najmniej dwie wartości (zależna/niezależna, globalna/szczegółowa).

Schemat do wybrania Zn (zmiennej niezależnej) do Zz (zmiennej zależnej):

Zn	Zn	Zn
Zn	Zz	Zn
Zn	Zn	Zn

8.12.2010 Formułowanie hipotez

Hajduk przyznaje, że istnieją dwie sytuacje, w których można formułować hipotezy:

1. Obserwujemy pewne zjawiska i poszukujemy różnych jego następstw (poszukujemy skutków). Empirycznemu sprawdzeniu poddajemy realność zakładanego związku.

Wprowadzenie zaostrzonej dyscypliny w szkole	Spadek aktów agresji wśród uczniów w szkole.
		Wzrost aktów agresji wśród uczniów w szkole.
		Wzrost poziomu wyników nauczania.
		Spadek poziomu wyników nauczania.
		Spadek aktów agresji wśród uczniów poza szkołą.
		Wzrost aktów agresji wśród uczniów poza szkołą.

2. Znamy i obserwujemy pewne zjawisko i poszukujemy jego uwarunkowań (przyczyn). W tym drugim przypadku korzystamy z wiedzy teoretycznej. Ta wiedza i sformułowana hipoteza pozwala wyjaśnić obserwowane zjawiska.

Np. zjawiskiem obserwowanym jest różny poziom gotowości uczniów i uczennic szkół średnich do wywiązywania się z powinności dydaktycznych. Dla poszukiwania przyczyn:

_...._...._...._...._...._...._...._...._...._...._...._.... _...._...._...._...._...._...._...._...._...._...._...._.... _...._...._...._...._...._...._...._...._...._...._...._.... _...._...._...._...._...._...._...._...._...._...._...._....

Uczennice prezentują wyższy poziom wywiązywania się z obowiązków dydaktycznych niż uczniowie.

Kompetencje profesjonalne badacza i jego pomysłowość decydują o liczbie hipotez, które potrafi on sformułować.

Przykłady:

H1: Dziewczęta są w domu rodzinnym wdrażane przez matki do respektowania ich zaleceń sprzyjających opanowywaniu różnych umiejętności i relacje „ja-matka” przenoszą na szkolne sytuacje dydaktyczne.

H2: Dziewczęta są bardziej wrażliwe na krytykę ze strony osób znaczących (rodziców, nauczycieli).

H3: Dziewczęta dokładniej antycypują związek między ich aktualną aktywnością dydaktyczną, a dostępnymi im społecznymi pozycjami w zawodzie.

15.12.2010 Formułowanie hipotez

T. Kotarbiński - hipotezą nazywa wszelkie twierdzenia częściowo tylko uzasadnione, także wszelki domysł za pomocą, którego tłumaczymy dane faktyczne, a więc też i domysł w postaci uogólnienia osiągniętego na podstawie danych wyjściowych

J. Sztumski- wywodzi się z greckiego słowa (hipostetis) którym oznacza się przypuszczenie, czy tez domysł naukowy wysunięty prowizorycznie dla wyjaśnienia jakiegoś faktu lub zbioru faktów, wymagające sprawdzenia, które może dopiero potwierdzić, albo obalić dany pomysł.

Townsend - to stwierdzenie, co do którego istnieje pewne prawdopodobieństwo, że stanowić będzie ono prawdziwe rozwiązanie postanowionego problemu.

Edward Hajduk

Autor w poradniku dla studentów pisze: „hipotezy są składnikami języka i komunikują o relacjach, jakie zachodzą między składnikami tego świata pozajęzykowego.”

6 postulatów, jakie muszą być spełnione, aby zdanie było hipotezą:

1. Opisywać związek zdarzeń, zjawisk, cech,

2. Informować o kierunku oddziaływania zjawisk na inne zjawiska,

3. Posiadać budowę, która nie utrudnia sprawdzania go w badaniach empirycznych,

4. Być zdaniem twierdzącym, a nie przeczącym,

5. Być zdaniem prawdopodobnym, uwzględniającym stan wiedzy w danej dyscyplinie nauki,

6. Podlegać sprawdzeniu w badaniach empirycznych przed jego akceptacją, nie ma bowiem innego sposobu ustalenia czy jest ono prawdziwe, czy fałszywe.

Hipotezy są składnikiem języka i komunikacji o relacjach, jakie zachodzą między składnikami świata pozajęzykowego. Sprawdzeniu empirycznemu poddawane są relacje: składnik języka - relacje między składnikami świata pozajęzykowego, prawdopodobnie relacje przyczynowo - skutkowe.

Hipoteza jest typem wiedzy o zależnościach, oddziaływaniach zjawisk, zdarzeń, cech, o sprawczych działaniach jednostek lub grup społecznych badanych przez nauki empiryczne.

Earl Babbie - Hipoteza - szczegółowe, sprawdzalne, oczekiwanie wobec rzeczywistości, która wynika z ogólniejszej tezy.

Badanie jest tak zaplanowane, by sprawdzało hipotezę tylko w sposób pośredni - sprawdzając konkretne hipotezy wyprowadzane z teorii i tez.

5.01.2011 T: Kodowanie danych w badaniach sondażowych.

Kroki postępowania:

1. Przeczytać i wynotować wszystkie odpowiedzi,

2. Ułożyć klucz kodowy (klasyfikacja rozłączna - każdy element znajduje swoje miejsce tylko w jednym podzbiorze; i wyczerpująca - każdy element musi znaleźć miejsce w podzbiorze),

3. Zastanowić się czy wykorzystać odpowiedzi dwukrotnie, np. Kodując pytanie o zawód dwa razy, np. praca etatowa - działalność na własny rachunek)

4. Zakodować wszystkie odpowiedzi według tego klucza,

5. Wczytywać się dane - utworzyć plik z danymi.

12.01.2011 Rodzaje wypowiedzi

1. Wypowiedzi orzekające: o rzeczywistości, którą nauka bada, są to typowe wypowiedzi z tekstów naukowych, są to zdania w sensie logicznym, są albo twierdzące, albo przeczące.

Np. Nieprawda, że Kraków leży nad Odrą, Gubin leży nad Nysą.

2. Wypowiedzi wartościujące: zdają relację z pewnych odczuć, opinii, sądów estetycznych lub moralnych. Typowe wypowiedzi w tekstach etycznych.

Np. Dobrze, że ludzie pomagają sobie wzajemnie, Kwiat róży jest piękny, Kupiec X jest uczciwy.

!!! Zawodnik A przybiegł szybciej niż zawodnik B, Maszyna X pracuje wydajniej niż maszyna Y - są podobne do wartościujących, ale zalicza się je do wypowiedzi orzekających.

3. Wypowiedzi normatywne: odnoszą się do tego, co należy, lub powinno się robić. Gramatycznie - zdania rozkazujące, lub zawierające słowa „należy” i „powinno się”.

Np. Należy przestrzegać przepisów drogowych, Pisz czytelnie, Sędzia powinien wydawać sprawiedliwe wyroki, Słuchaj uważnie tego, co mówią do ciebie starsi.

10

---