AKCEPTUJĘ

..........................................

OPRACOWANIE METODYCZNE

do przeprowadzenia zajęć z taktyki ogólnej

ze studentami I roku studiów

TEMAT 1: Siły Zbrojne w systemie obronnym państwa

CELE: Zapoznać podchorążych z podstawowymi informacjami dotyczącymi SZ RP;

Zapoznać studentów z zadaniami o organizacją rodzajów wojsk.

FORMA: Wykład

CZAS: 2 x 45'

MIEJSCE: Sala wykładowa

ZAGADNIENIA SZKOLENIOWE:

1. Zadania oraz struktura organizacyjna MON

2. Miejsce, rola i zadania SZ.

3. Podział organizacyjny i funkcjonalny SZ.

ZABEZPIECZENIE MATERIAŁOWE:

-projektor multimedialny;

- laptop;

PRZEBIEG ZAJĘĆ

Zagadnienie1

Miejsce, rola i zadania SZ w układzie koalicyjnym i narodowym.

Zadania MON

Konstytucja RP przyznaje ministrowi obrony narodowej prawo realizacji uprawnień prezydenta w zakresie zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi w czasie pokoju.

W zakresie odpowiedzialności urzędu ministra obrony narodowej znajduje się m.in.:

• kierowanie w czasie pokoju całokształtem działalności sił zbrojnych; przygotowywanie założeń obronnych państwa, w tym propozycji dotyczących rozwoju i struktury sił zbrojnych;

• realizowanie generalnych założeń, decyzji i wytycznych Rady Ministrów w zakresie obrony państwa;

• sprawowanie, w zakresie powierzonym przez Radę Ministrów, ogólnego nadzoru nad realizacją zadań obronnych przez organy administracji państwowej, instytucje państwowe, samorządy, podmioty gospodarcze itp.;

• sprawowanie ogólnego kierownictwa w sprawach wykonywania powszechnego obowiązku obrony; zawieranie umów międzynarodowych, wynikających z decyzji Rady Ministrów, dotyczących udziału polskich kontyngentów wojskowych w międzynarodowych misjach pokojowych i akcjach humanitarnych oraz ćwiczeń wojskowych prowadzonych wspólnie z innymi państwami lub organizacjami międzynarodowymi.

Minister ON kieruje działalnością resortu obrony i sił zbrojnych bezpośrednio oraz przy pomocy szefa Sztabu Generalnego WP, sekretarza lub sekretarzy stanu i podsekretarzy stanu. Minister sprawuje nadzór nad:

• gospodarką finansową;

• polityką kadrową;

• jednostkami kontroli gospodarczo-finansowej;

• jednostkami kontroli wyszkolenia i gotowości bojowej sił zbrojnych;

• działalnością obsługi prawnej;

• kontaktami międzynarodowymi;

• duszpasterstwem wojskowym.

Struktura organizacyjna MON

Departament Administracyjny
Departament Administracyjny obsługuje logistycznie Ministerstwo, a także przygotowuje projekt budżetu Ministerstwa, wykonuje funkcję dysponenta głównego jako dysponenta środków budżetowych trzeciego stopnia, prowadzi rachunkowość, sprawy kompetencyjne i etatowe, normuje i doskonali proces planowania oraz sprawozdawczości z działalności Ministerstwa, prowadzi sprawy kadrowe i politykę zarządzania zasobami ludzkimi w stosunku do pracowników oraz zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy w Ministerstwie.

Departament Budżetowy
Departament Budżetowy kształtuje budżet resortu, rachunkowość oraz system finansowania jednostek organizacyjnych resortu. Odpowiada za organizację służby finansowej w resorcie oraz za współpracę z właściwymi organami budżetowymi i ekonomicznymi NATO i UE.

Departament Informatyki i Telekomunikacji
Departament Informatyki i Telekomunikacji planuje, nadzoruje, koordynuje i wytycza kierunki rozwoju informatyki i telekomunikacji w resorcie oraz pełni funkcję organizatora wojskowego systemu telekomunikacyjnego. Odpowiada za funkcjonowanie systemów informatycznych i telekomunikacyjnych w resorcie oraz za współpracę systemów resortowych z systemami NATO, UE oraz administracji publicznej. Jest komórką właściwą w zakresie określania standardów technologicznych dla systemów informatycznych i telekomunikacyjnych resortu oraz opracowywania i wdrażania aktów normatywnych, a także dokumentów regulujących procesy projektowania, wdrażania, funkcjonowania, użytkowania i utrzymania tych systemów.

Departament Infrastruktury
Departament Infrastruktury nadzoruje realizację zadań związanych z zarządzaniem nieruchomościami wykorzystywanymi przez jednostki organizacyjne resortu nie posiadające osobowości prawnej, siły wsparcia NATO oraz samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej utworzone przez Ministra.

Departament Kadr
Departament Kadr nadzoruje i planuje przebieg służby wojskowej żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy zawodowych, zatrudniania pracowników wojska oraz kształtuje resortowy system uposażeń żołnierzy i wynagrodzeń pracowników wojska, a także kieruje bieżącą działalnością kadrową w resorcie.

Departament Kontroli
Departament Kontroli planuje, koordynuje, organizuje i prowadzi działalność kontrolną w resorcie oraz analizuje jej wyniki. Informuje Ministra o stopniu utrzymania zdolności operacyjnej wojsk, przygotowania jednostek organizacyjnych do działania w składzie NATO i w ramach UE oraz gospodarowaniu majątkiem resortu i wykorzystywaniu przydzielonego budżetu.

Departament Nauki i Szkolnictwa Wojskowego
Departament Nauki i Szkolnictwa Wojskowego kształtuje politykę naukową i naukowo-techniczną, koordynuje realizację badań naukowych i Wymagań Długoterminowych dla Rzeczypospolitej Polskiej (RP) z obszaru techniki i technologii obronnych, a także zapewnia właściwy rozwój zaplecza naukowo-badawczego resortu i wyższego szkolnictwa wojskowego oraz wykonuje w imieniu Ministra nadzór, o którym mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. — Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 oraz z 2006 r. Nr 46, poz. 328, Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 144, poz. 1043) oraz w ustawie z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 33, poz. 388 z późn. zm.3)).

Departament Ochrony Informacji Niejawnych
Departament Ochrony Informacji Niejawnych koordynuje i nadzoruje realizację zadań dotyczących ochrony informacji niejawnych oraz ochrony obiektów przez piony ochrony jednostek organizacyjnych. Sprawuje funkcje kontrolne w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie informacji niejawnych oraz obiektów wojskowych, określa generalne, organizacyjne i techniczne wymagania dla systemów służących do ochrony tych informacji oraz ochrony obiektów jednostek organizacyjnych. Realizuje zadania związane z zapewnieniem obsługi kancelaryjnej komórek organizacyjnych.

Departament Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Departament Polityki Bezpieczeństwa Międzynarodowego określa założenia, cele i zadania polskiej polityki obronnej i bezpieczeństwa w aspekcie międzynarodowym. Opracowuje wytyczne w odniesieniu do prezentowania polityki obronnej państwa zarówno w międzynarodowych kontaktach bilateralnych, jak i multilateralnych, ze szczególnym uwzględnieniem NATO oraz UE. Przygotowuje analizy, prognozy, plany i wnioski w odniesieniu do międzynarodowych aspektów polityki obronnej i bezpieczeństwa. Uczestniczy w procesach planowania obronnego NATO i UE.

Departament Polityki Zbrojeniowej
Departament Polityki Zbrojeniowej kształtuje system pozyskiwania uzbrojenia i sprzętu wojskowego (UiSW), realizuje zadania Sekretariatu Rady Uzbrojenia, odpowiada w Siłach Zbrojnych za realizację prac rozwojowych i wdrożeniowych w obszarze UiSW. Koordynuje przedsięwzięcia dotyczące uczestnictwa resortu w Europejskiej Agencji Obrony, Konferencji Krajowej Dyrektorów do spraw Uzbrojenia oraz innych struktur działających w obszarze UiSW, a także dwustronnej współpracy międzynarodowej w zakresie problematyki UiSW. Wykonuje, w imieniu Ministra, czynności organu założycielskiego w stosunku do przedsiębiorstw państwowych oraz jednostki bezpośredniego nadzoru w stosunku do ośrodków badawczo-wdrożeniowych, czynności w zakresie uprawnień majątkowych Skarbu Państwa w spółkach powstałych w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych. Realizuje w imieniu Ministra czynności związane z przekształceniami własnościowymi nadzorowanych podmiotów, w tym ich komercjalizacją, podziałem, łączeniem, likwidacją lub upadłością.

Departament Prasowo-Informacyjny
Departament Prasowo-Informacyjny planuje i koordynuje politykę informacyjną resortu, określa jej priorytety i kierunki, tworzy warunki do zaspokajania informacyjnych potrzeb społeczeństwa, współdziała ze środkami masowej informacji i buduje wzajemnie korzystne relacje, opracowuje i wdraża zasady polityki informacyjnej w czasie pokoju, kryzysu i wojny, informuje opinię publiczną - poprzez media - o sprawach wojska i obronności państwa, a kierownictwo resortu o społecznym odbiorze działań resortu oraz problematyce związanej z obronnością i bezpieczeństwem państwa.

Departament Prawny
Departament Prawny zapewnia pomoc prawną w resorcie, w tym opiniuje pod względem prawnym i redakcyjnym projekty aktów prawnych oraz umów międzynarodowych zawieranych w bieżącej działalności resortu, opracowuje projekty aktów prawnych oraz umów międzynarodowych przygotowywanych przez inne organy państwowe, udziela porad i sporządza opinie prawne, zapewnia zastępstwo prawne oraz sprawuje merytoryczny nadzór nad świadczeniem pomocy prawnej w resorcie.

Departament Spraw Socjalnych
Departament Spraw Socjalnych realizuje zadania związane z wojskowym systemem emerytalnym, koordynuje system planowania i realizacji budżetu wojskowych biur emerytalnych, opracowuje rozwiązania w zakresie świadczeń socjalnych, organizuje wypoczynek krajowy i zagraniczny, nadzoruje i organizuje system rekonwersji kadr, organizuje współpracę ze związkami zawodowymi pracowników wojska, koordynuje działania na rzecz poprawy warunków pracy i służby oraz sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów bezpieczeństwa, higieny pracy i służby w jednostkach organizacyjnych, z zastrzeżeniem § 21 ust. 1 i ust. 2 pkt 6.

Departament Strategii i Planowania Obronnego
Departament Strategii i Planowania Obronnego przygotowuje projekty założeń kształtujących system obronny państwa oraz projekty decyzji i wytycznych Rady Ministrów dotyczące obrony państwa i organizacji systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym. Realizuje zadania Ministra w zakresie strategii i planowania obronnego, koordynacji realizacji zadań obronnych wykonywanych przez organy administracji publicznej, przedsiębiorców i inne podmioty oraz przygotowań obronnych w pozamilitarnej części systemu obronnego państwa i militaryzacji — w czasie pokoju, kryzysu i wojny.

Departament Transformacji Departament Transformacji jest właściwy w zakresie przekształceń Sił Zbrojnych, w tym: określania strategicznych kierunków transformacji Sił Zbrojnych, planowania, koordynowania, wsparcia i harmonizacji procesu transformacji resortu, a także przeprowadzania Strategicznych Przeglądów Obronnych i monitorowania implementacji decyzji Ministra wynikających z tych Przeglądów.

Departament Wojskowych Spraw Zagranicznych
Departament Wojskowych Spraw Zagranicznych jest właściwy w zakresie organizacji współpracy międzynarodowej resortu, a w szczególności: wojskowej współpracy dwu i wielostronnej, realizacji zadań związanych z udziałem przedstawicieli resortu w misjach organizacji międzynarodowych, protokolarnego zabezpieczenia międzynarodowych kontaktów osób, o których mowa w § 4 ust. 1, weryfikacji międzynarodowych porozumień dotyczących kontroli zbrojeń, organizowania i kierowania działalnością ataszatów obrony przy przedstawicielstwach dyplomatycznych RP, a także reprezentowania resortu w stosunku do korpusu attache obrony akredytowanych w RP, oraz utrzymywania kontaktów resortu z Ministerstwem Spraw Zagranicznych.

Departament Wychowania i Promocji Obronności
Departament Wychowania i Promocji Obronności jest właściwy w zakresie: analizowania, programowania i realizowania zadań wychowawczych, dyscypliny wojskowej, profilaktyki psychologicznej, edukacji obywatelskiej, działalności kulturalno-oświatowej, promocji obronności w kraju i poza jego granicami, współdziałania z instytucjami państwowymi, organami samorządu terytorialnego oraz organizacjami pozarządowymi w dziedzinie tworzenia obywatelskiego zaplecza systemu obronności, monitorowania i analizowania społecznych problemów służby, organizowania szkoleń dla żołnierzy zawodowych i pracowników wojska w zakresie doskonalenia zawodowego w obszarze: działalności wychowawczej, kształtowania dyscypliny, psychoprofilaktyki i kultury oraz promocji obronności.

Departament Zaopatrywania Sił Zbrojnych
Departament Zaopatrywania Sił Zbrojnych jest właściwy w zakresie centralnej realizacji dostaw uzbrojenia, sprzętu wojskowego, środków bojowych i technicznych oraz usług remontowych w kraju i z importu.

W składzie Sztabu Generalnego WP znajduje się 8 zarządów oraz Biuro Koordynacyjne.

Zarząd Organizacji i Uzupełnień - P1 specjalizuje się w sprawach organizacji i uzupełnień Sił Zbrojnych RP, a w szczególności w zakresie opracowywania projektów zarządzeń (decyzji) organizacyjnych Ministra i dokumentów etatowych dla komórek i jednostek organizacyjnych MON, aktów prawnych regulujących powszechny obowiązek obrony i działalność organizacyjno-kompetencyjną resorcie oraz funkcjonowanie terenowych organów administracji wojskowej. Ponadto planuje uzupełnienia pokojowe i mobilizacyjne oraz administruje zasobami osobowymi i rzeczowymi. P1 realizuje również kompetencje kadrowe i dyscyplinarne Szefa SGWP.

Zarząd Analiz Wywiadowczych i Rozpoznawczych - P2 jest właściwy w zakresie gromadzenia informacji o militarnych zagrożeniach bezpieczeństwa państwa, a w szczególności: ocen środowiska geograficznego, zabezpieczenia geograficznego i hydrometeorologicznego Sił Zbrojnych RP, a także organizowania systemów rozpoznania wojskowego, walki elektronicznej (WE), geografii wojskowej (GW) i działań psychologicznych (DP), określania głównych kierunków ich funkcjonowania i rozwoju oraz planowania, organizowania, koordynowania działań i wykorzystania tych systemów w Siłach Zbrojnych RP.

Zarząd Planowania Operacyjnego - P3 jest właściwy w zakresie strategicznego planowania rozwinięcia i użycia Sił Zbrojnych w okresie pokoju, kryzysu i wojny, w szczególności w sojuszniczych i narodowych operacjach połączonych oraz udziału w misjach wielonarodowych, a także określania potrzeb mobilizacyjnych, zdolności operacyjnych, wielkości, struktury i wyposażenia Sił Zbrojnych oraz operacyjnego przygotowania obszaru kraju i wsparcia Sił Zbrojnych przez pozamilitarną część systemu obronnego państwa.

Zarząd Planowania Logistyki - P4 jest właściwy w zakresie logistyki, głównych kierunków rozwoju oraz wypracowywania modelu organizacyjno-funkcjonalnego logistyki resortu w czasie pokoju, kryzysu i wojny oraz sposobu realizacji zadań zabezpieczania logistycznego w wymiarze narodowym i wielonarodowym. Jest organizatorem systemu logistycznego resortu. Koordynuje całość problematyki w ramach realizacji zadań wynikających z obowiązków państwa-gospodarza oraz państwa wysyłającego (Host Nation Support - HNS), jak również opracowywania programu mobilizacji gospodarki w państwie.

Zarząd Planowania Strategicznego - P5 jest właściwy w zakresie strategicznego planowania i programowania rozwoju Sił Zbrojnych RP, wypracowania założeń i przedsięwzięć dyslokacyjnych, koordynowania przedsięwzięć związanych z udziałem Sił Zbrojnych RP w cyklu planowania obronnego NATO, planowania wdrażania Celów Sił Zbrojnych NATO i Wymagań Długoterminowych dla RP, opracowywania “Odpowiedzi RP na Kwestionariusz Planowania Obronnego NATO (DPQ) i UE”, a także opracowywania teoretycznych podstaw i założeń w zakresie transformacji Sił Zbrojnych RP oraz wdrażania narodowego modelu transformacji, w tym monitorowania procesu jego funkcjonowania.

Zarząd Planowania Systemów Dowodzenia i Łączności - P6 jest właściwy w zakresie planowania i organizacji systemu dowodzenia i kierowania w czasie: pokoju, kryzysu i wojny, a w szczególności: jego funkcjonalnego powiązania z systemami kierowania bezpieczeństwem państwa, a także określania wymagań operacyjnych dla systemów teleinformatycznych i infrastruktury telekomunikacyjnej.

Zarząd Szkolenia - P7 jest właściwy w zakresie strategicznego szkolenia Sił Zbrojnych RP, w szczególności: koordynowania opracowywania doktryn operacji połączonych, planowania i koordynowania udziału jednostek wojskowych w ćwiczeniach międzynarodowych oraz odpłatnego wykorzystania poligonów i obiektów wojskowych, wytyczania zasadniczych kierunków, celów, zadań w zakresie kultury fizycznej i sportu w resorcie, a także upowszechniania doświadczeń i wniosków z prowadzonych ćwiczeń i operacji wojskowych.

Zarząd Planowania Rzeczowego - P8 jest właściwy w zakresie planowania rzeczowego w obszarze modernizacji technicznej, inwestycji budowlanych, remontów nieruchomości i zamierzeń inwestycyjnych realizowanych w ramach Programu Inwestycji NATO (NSIP) oraz zakupu środków materiałowych dla Sił Zbrojnych RP.

Biuro Koordynacyjne jest właściwe w zakresie koordynowania działalności planistycznej, kontrolnej, wydawniczej w Siłach Zbrojnych RP i Sztabie Generalnym WP oraz działalności bieżącej w Sztabie Generalnym WP.

Miejsce, rola i zadania SZ.

Siły Zbrojne RP są podstawowym elementem systemu obronności państwa. Służą ochronie niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej i niepodzielności jej terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jej granic. W ramach tej funkcji wykonują zadania wynikające ze Strategii Obronności Rzeczypospolitej Polskiej, skonkretyzowane w Polityczno-Strategicznej Dyrektywie Obronnej i w stosownych narodowych i sojuszniczych planach operacyjnych.

Działając w narodowym systemie obronności i w systemie sojuszniczym, Siły Zbrojne RP są przygotowane do wykonywania trzech rodzajów zadań strategicznych: zadań obronnych w razie wojny (odparcie bezpośredniej agresji na terytorium Polski lub udział w odparciu agresji na inne państwo sojusznicze), zadań reagowania kryzysowego (także w ramach misji organizacji międzynarodowych) oraz zadań stabilizacyjnych i prewencyjnych w czasie pokoju.

Siły Zbrojne są gotowe zarówno do wykonywania zadań w ramach obrony kolektywnej NATO, jak i zadań reagowania kryzysowego. Ponadto są one przygotowane do udziału w reagowaniu na zagrożenia pozamilitarne.

Organizacja

Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej tworzą:

- Wojska Lądowe,

- Siły Powietrzne,

- Marynarka Wojenna,

- Siły specjalne.

We wszystkich rodzajach Sił Zbrojnych utrzymywane są wojska o wysokim stopniu gotowości do działania (wojska gotowości operacyjnej), zdolne już w składzie i strukturach pokojowych do szybkiego reagowania na każdy rodzaj zagrożenia, w tym zwłaszcza do natychmiastowego odparcia agresji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz wojska o zróżnicowanym stopniu gotowości (w tym gotowości mobilizacyjnej), przeznaczone do wspierania i kontynuowania już prowadzonych operacji po pewnym okresie przygotowań, w tym do mobilizacyjnego rozwijania dodatkowych sił, niezbędnych do prowadzenia operacji w razie wojny na dużą skalę.

Dowództwa Rodzajów Sił Zbrojnych dowodzą w pełni wszystkimi podległymi wojskami, ponosząc odpowiedzialność za całokształt pokojowej działalności podległych wojsk oraz za przygotowanie ich do działań w czasie kryzysu i wojny. Współpracują z dowództwami sojuszniczymi, w których podporządkowanie wydzielają swoje wojska, a po ich wydzieleniu kierują procesem ich wszechstronnego zabezpieczenia.

We wszystkich rodzajach Sił Zbrojnych występują:

- wojska operacyjne - przygotowane do wydzielenia w podporządkowanie dowództwom NATO do działania w strukturach wielonarodowych, w tym także poza granicami kraju; zachowując w Siłach Zbrojnych RP służbę wojskową z poboru, zapewnia się w wojskach operacyjnych wskaźnik ich profesjonalizacji na poziomie ponad 50%;

- wojska obrony terytorialnej - pozostające pod dowództwem narodowym, przeznaczone do prowadzenia działań na obszarze kraju; w strefie bezpośrednich działań wojennych poszczególne formacje wojsk obrony terytorialnej mogą także być czasowo podporządkowywane operacyjnie dowództwom sojuszniczym.

Proporcja między wojskami operacyjnymi i wojskami obrony terytorialnej w czasie pokoju uwarunkowana jest charakterem położenia Polski jako państwa granicznego NATO i określona stosownie do potrzeb operacyjnych na czas zagrożenia (kryzysu) i wojny. W strukturach Sił Zbrojnych RP występują również wojska specjalne.

Dowództwo Operacyjne Sił Zbrojnych RP- \

odpowiada za planowanie i dowodzenie operacyjne wydzieloną częścią Sił Zbrojnych i przekazaną w jego podporządkowanie decyzją Ministra Obrony Narodowej dla przeprowadzenia operacji.

Dowodzi Polskimi Kontyngentami Wojskowymi poza granicami kraju. Odpowiada za przygotowanie organów dowodzenia operacyjnego Sił Zbrojnych, a także ich zgrywanie z dowództwami związków organizacyjnych i jednostek wojskowych przewidywanych
do wydzielenia w jego podporządkowanie.

Stan liczbowy kadry zawodowej na dzień 01.07.2007 r.

Stan etatowy żołnierzy w Siłach Zbrojnych RP na dzień 1 lipca 2007 roku:

Ogółem 149 937.

W tym: 89826 żołnierzy zawodowych

- generałowie: 151

- oficerowie: 26 727

-podoficerowie zawodowi: 49 036

-szeregowi zawodowi: 13 912

- żołnierze niezawodowi: 60 111

limit CFE - 234 000

Podział organizacyjny i funkcjonalny SZ.

WOJSKA LĄDOWE

Wojska Lądowe przeznaczone są do zapewnienia obrony przed atakiem lądowo-powietrznym w dowolnym rejonie kraju, na każdym kierunku, w obliczu każdej formy zagrożenia militarnego. Ich struktura oparta jest na związkach taktycznych, oddziałach i pododdziałach. Zgodnie z wymogami współczesnego pola walki Wojska Lądowe przystosowane są do wykonywania zadań operacyjnych i taktycznych w skomplikowanych warunkach meteorologicznych i bojowych. Dysponując dużą siłą ognia, manewrowością, ruchliwością i odpornością na uderzenia przeciwnika, stanowią trzon Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (2/3 stanu osobowego). Współczesne Wojska Lądowe cechuje całkowite zmotoryzowanie, szerokie wykorzystanie nowoczesnych technik prowadzenia walki oraz wielopłaszczyznowe współdziałanie z Siłami Powietrznymi i Marynarką Wojenną. Narodowa doktryna obronna przewiduje, że Wojska Lądowe uczestniczą również w realizacji zadań wynikających z międzynarodowych zobowiązań Polski, związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa, pełnieniem misji pokojowych i humanitarnych, a także w akcjach związanych z likwidacją klęsk żywiołowych. Ze struktur Wojsk Lądowych wydzielane są kontyngenty pełniące służbę w najodleglejszych zakątkach świata.

Wojska lądowe składają się z wojsk operacyjnych, wojsk obrony terytorialnej oraz jednostek i instytucji podporządkowanych Dowództwu Wojsk Lądowych. Wojska operacyjne mogą prowadzić działania bojowe na różnych teatrach działań wojennych. Wybrane jednostki mogą być podporządkowane Dowództwu NATO. Pozostałe wojska operacyjne, wojska obrony terytorialnej, instytucje i jednostki centralne Dowództwa Wojsk Lądowych pozostają pod dowództwem narodowym.

W czasie pokoju wojska lądowe utrzymują jednostki, które po krótkim okresie przygotowania mogą uczestniczyć w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowych w ramach misji pokojowych, brać udział w usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i katastrof oraz w udzielaniu pomocy humanitarnej. W czasie wojny (konfliktu) wojska lądowe po przeprowadzeniu mobilizacji osiągają gotowość bojową i biorą udział w zachowaniu bądź przywróceniu integralności terytorialnej państwa i sojuszu przez:

- obronę obszaru kraju; - załamanie natarcia przeciwnika i odzyskanie utraconego obszaru;

- osłonę rejonów i obiektów o znaczeniu strategicznym, ochronę linii komunikacyjnych i utrzymanie swobody operacyjnej.

Trzon wojsk operacyjnych stanowią:

- 3 dywizje zmechanizowane;
- dywizja kawalerii pancernej;
- 9 brygad ogólnowojskowych;
- 1 brygada pancerna;
- 5 brygad kawalerii pancernej;
- 2 brygady aeromobilne;
- brygada strzelców podhalańskich;
- 2 brygady artylerii;
- 2 brygady saperów;
- 2 brygady logistyczne,
oraz inne jednostki rodzajów wojsk, dowodzenia i zabezpieczenia.

• 1 Warszawska Dywizja Zmechanizowana;
  •  11 Dywizja Kawalerii Pancernej;
  •  12 Szczecińska Dywizja Zmechanizowana;
  •  16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana;

• 6 Brygada Desantowo-Szturmowa;
  •  25 Brygada Kawalerii Powietrznej;
  •  1 Mazurska Brygada Artylerii;
  •  23 Sląska Brygada Artylerii;
  •  1 Brzeska Brygada Saperów;
  •  2 Mazowiecka Brygada Saperów;

Integralną część wojsk lądowych stanowią wojska obrony terytorialnej. Obecnie Dowództwu Wojsk Lądowych przez dowództwa okręgów wojskowych podlega 6 brygad obrony terytorialnej i batalion obrony terytorialnej. Wojska obrony terytorialnej pozostające pod dowództwem narodowym są przeznaczone do prowadzenia działań na obszarze własnego państwa. Stanowią one trzon systemu obrony terytorialnej wojsk lądowych. Jednostki obrony terytorialnej są przewidywane do realizacji zadań o charakterze operacyjnym, zabezpieczającym i ratowniczym, a także niektórych zadań wynikających ze statusu państwa gospodarza (HNS) we współdziałaniu z pozamilitarnymi ogniwami obronnymi państwa.

Podstawowe uzbrojenie 
(stan na 1.10.2005 r.) 

Czołgi:
T-72 - 597 sztuk
PT-91 - 233 sztuki
Leopard 2A4 - 128 sztuk

Bojowe Wozy Opancerzone
BWP - 1307 sztuk
BWR - 38 sztuk
KTO „Rosomak” - 98sztuk do końca 2006

Artyleria:
122 mm HS „Goździk” - 509 sztuk
152 mm AHS „Dana” - 111 sztuk
203,2 mm AS „Pion” - 8 sztuk (do końca czerwca 2006 r.)
122 mm wyrzutnia rakietowa - BM 21/RM-70 (WWPR) - 257 sztuk
Moździerze 120 mm - 169 sztuk
Moździerze 98 mm - 51 sztuk (Ilość rośnie)
PPK „Spike” - 26 sztuk (ilość rośnie)

Wojska Inżynieryjne:
Pojazd Inżynieryjny - 10 sztuk
Maszyna Inżynieryjno-Drogowa MID - 6 sztuk
Minitrał „Bożena” - 6 sztuk
Maszyna Uniwersalna 9.50 - 8 sztuk
Kombinezony Przeciwwybuchowe - 20 sztuk

Śmigłowce uderzeniowe, szturmowe, wsparcia i wielozadaniowe:
W-3 W „Sokół” - 36 sztuk
Mi-2 URP - 27 sztuk
Mi-24 - 35 sztuk
Mi-8 - 26 sztuk
Mi-17 - 6 sztuk

Pod względem funkcjonalnym Wojska Lądowe dzielą się na następujące rodzaje wojsk:

Przeznaczone są głównie do odpierania uderzeń zgrupowań pancerno - zmechanizowanych. Przewidywane są również do wykonywania zwrotów zaczepnych celem odzyskania utraconego terenu oraz prowadzenia działań na rzecz wsparcia pokoju. W związku z powietrzno - lądowym charakterem przyszłego pola walki, wojska pancerne i zmechanizowane przygotowane są również do zwalczania środków napadu powietrznego (w tym zwłaszcza śmigłowców bojowych) i walki z formacjami aeromobilnymi przeciwnika. Na wyposażeniu tych jednostek znajdują się czołgi T-72, PT-91, Leopard 2A-4 , bojowe wozy piechoty (BWP-1), kołowe transportery opancerzone KTO "Rosomak" oraz inny sprzęt specjalistyczny.

Wojska aeromobilne łączą w sobie dotychczasowe wojska powietrzno-desantowe, desantowo-szturmowe, kawalerię powietrzną i lotnictwo wojsk lądowych. Do podstawowych zadań wojsk aeromobilnych należy naziemne wspieranie operacji lądowych i morskich, zmierzających do opanowania z powietrza ważnych obiektów przeciwnika, dezorganizację ruchu odwodów oraz niszczenie sił i środków wsparcia logistycznego. Ten rodzaj wojsk jest przygotowany do prowadzenia działań dywersyjnych, zaczepnych i obronnych a ich trzon stanowią 25 BKPow i 6. Brygada Desantowo-Szturmowa. Kawaleria powietrzna jest przygotowana do prowadzenia walki tak z powietrza jak i nalądzie, do wykonywania rajdów przeciwpancernych oraz niszczenia środków ogniowych przeciwnika.

Są jednym z podstawowych rodzajów wojsk. Wykonują one zasadnicze zadania wsparcia ogniowego wojsk w każdych warunkach, w działaniach głębokich i bezpośrednich. Przeznaczone są do rażenia ogniowego przeciwnika i zapewnienia wsparcia walczącym wojskom. Artylerię Wojsk Lądowych stanowią i dwie brygady artylerii, pułk przeciwpancerny, cztery dywizyjne pułki artylerii, dywizjony artylerii brygad ogólnowojskowych, baterie przeciwpancerne oraz kompanie wsparcia. Na ich wyposażeniu znajdują się działa samobieżne kalibru 122 i 152 mm, wyrzutnie rakietowe BM-21 i RM-70, moździerze 120 mm i 98 mn zestawy przeciwpancernych pocisków kierowanych typu SPIKE, FAGOT, KONKURS i MALUTKA.

Przeznaczone są do zapewnienia dowodzenia wojskami lądowymi w czasie pokoju, kryzysu i wojny. Wykorzystują do tego potencjał telekomunikacyjny kraju, infrastrukturę telekomunikacyjną okręgów wojskowych oraz jednostki i pododdziały wsparcia dowodzenia Wojsk Lądowych. Nowym zadaniem tych wojsk jest także informatyczne wspomaganie procesów decyzyjnych, m.in. przez cyfrowe przygotowanie danych, w tym analizę potencjału bojowego przeciwnika i symulowanie przebiegu działań bojowych. Proces dowodzenia zabezpieczają pułki dowodzenia, bataliony dowodzenia oraz pododdziały dowodzenia i łączności jednostek rodzajów wojsk. Wojska łączności i informatyki stanowią priorytet w osiągnięciu zdolności do pełnego współdziałania z odpowiednimi służbami i środkami w armiach NATO.

Przeznaczone są do bezpoś redniej osłony wojsk i obiektów przed uderzeniem środków napadu powietrznego. Trzon wojsk OPL Wojsk Lądowych stanowi sześć pułków przeciwlotniczych oraz dywizjony przeciwlotnicze w brygadach zmechanizowanych i pancernych. Wojska wyposażone są w nowoczesne stacje radiolokacyjne typu NUR, zestawy automatyzacji dowodzenia oparte na urzą dzeniach ŁOWCZA-REGA, zestawy rakietowe KUB i OSA, przenośne przeciwlotnicze zestawy rakietowe " GROM", STRZAŁA-2, zestawy artyleryjsko - rakietowe ZUR-23-2KG, zestawy artyleryjskie ZU-23-4 SZYŁKA.

Wojska chemiczne, wyposaż one wspecjalistyczny sprzęt, realizują najbardziej złożone przedsięwzięcia obrony przed bronią masowego rażenia. Do najważniejszych zadań , które realizują należy zaliczyć: wykrywanie skażeń biologicznych, prowadzenie rozpoznania i dokonywanie pomiarów skażeń promieniotwórczych i chemicznych, użycie zespołów do pobierania próbek skażeń promieniotwórczych, biologicznych i chemicznych, zapewnienie zbiorowej ochrony przed skażeniami oraz prowadzenie całkowitej likwidacji skażeń . Pododdziały wojsk chemicznych mogą razić przeciwnika miotaczami ognia oraz maskować dymem wojska własne i obiekty. Biorą też udział w likwidacji skutków klęsk żywiołowych. W ramach wojsk chemicznych funkcjonuje system wykrywania skażeń , którego wybrane elementy w okresie pokoju monitorują sytuację skażeń na terenie całego kraju. Istniejący system ratownictwa chemicznego oparty jest o dwa Chemiczne i Radiacyjne Zespoły Awaryjne. Podstawowymi formacjami wojsk chemicznych na szczeblu operacyjnym są pułki i bataliony chemiczne, na szczeblu związków taktycznych kompanie chemiczne, a na szczeblu oddziałów plutony chemiczne.

Zadania realizują w ramach dwóch zasadniczych funkcji: bojowej (wsparcia inżynieryjnego) i humanitarnej. Pierwsza obejmuje m.in. rozpoznanie inżynieryjne przeciwnika i terenu, budowę i pokonywanie zapórinżynieryjnych, wykonywanie przejść w naturalnych przeszkodach terenowych, przygotowanie i utrzymanie dróg, urządzanie i utrzymanie przepraw, rozminowanie terenu i obiektów oraz maskowanie wojsk. Działalność humanitarna ma charakter pokojowy i dotyczy niesienia pomocy gospodarce i społeczeństwu zarówno w kraju jak i za granicą , w tym: oczyszczanie terenu z przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych, udział w likwidacji skutków klęsk ekologicznych i żywiołowych, udział w misjach pokojowych w składzie sił ONZ i NATO. Podstawowymi formacjami wojsk inżynieryjnych na szczeblu operacyjno-taktycznym są brygady i pułki. Wojska Lądowe posiadają dwie brygady saperów, pułkinżynieryjny, dwa pułki drogowo-mostowe oraz pułk komunikacyjny.

Zajmują się rozpoznaniem wojskowym, walką elektroniczną , działaniami psychologicznymi i specjalnymi oraz zabezpieczeniem geograficznym. Głównym celem rozpoznania wojskowego jest zdobywanie danych o przeciwniku, niezbędnych do przygotowania i skutecznego prowadzenia działań bojowych, m.in. o ruchu wojsk przeciwnika oraz posiadanych przez niego siłach i środkach. Zadania te są realizowane z pomocą wyspecjalizowanych wojsk oraz technicznych i elektronicznych środków rozpoznania. Natomiast podstawowym zadaniem walki radioelektronicznej jest rozpoznanie i dezorganizacja działń organów dowodzenia przeciwnika oraz ochrona własnych wojsk przed analogicznymi działaniami. Podstawowymi ogniwami wojsk rozpoznania i walki radioelektronicznej Wojsk Lądowych są: na szczeblu operacyjnym - pułki rozpoznania, bataliony WRE, na szczeblu związków taktycznych - bataliony rozpoznawcze oraz na szczeblu oddziałów- kompanie rozpoznawcze. Podstawowymi wozami bojowymi w wojskach rozpoznania są transportery opancerzone BRDM-2, samochody osobowo-terenowe i pojazdy czterokołowe TRX. [wróć]

 

Siły Powietrzne RP 

Siły Powietrzne są rodzajem sił zbrojnych przeznaczonym głównie do obrony przestrzeni powietrznej kraju. Funkcjonują w ramach narodowego systemu obrony powietrznej, który jest zintegrowany z systemem sojuszniczym oraz z właściwym europejskim systemem cywilno-wojskowym. Struktura organizacyjna Sił Powietrznych obejmuje: Dowództwo Sił Powietrznych, Centrum Operacji Powietrznych dwie brygady lotnictwa taktycznego, brygadę lotnictwa transportowego,  trzy brygady rakietowe OP  pułk rakietowy OP, dwie brygady radiotechniczne. Siły Powietrzne składają się z następujących rodzajów wojsk: Wojsk Lotniczych odpowiedzialnych za funkcjonowanie jednostek latających. Mają one decydujący wpływ na skuteczność obrony polskiego terytorium. Zapewniają również szkolenie wszystkich pilotów i części personelu naziemnego dla wszystkich rodzajów lotnictwa wojskowego RP. Lotnictwo taktyczne grupuje lotnictwo myśliwskie, myśliwsko-bombowe i rozpoznawcze wyposażone w samoloty F-16, MiG-29 i Su-22. Jego podstawowym zadaniem jest zapewnienie ochrony przestrzeni powietrznej Polski, niszczenie celów powietrznych, naziemnych i nawodnych przeciwnika oraz wykonywanie rozpoznania. Ponadto, w 2006 roku sformowano roku brygadą lotnictwa transportowego przeznaczoną do przerzutu wojsk. Wojska Przeciwlotnicze Obrony Powietrznej przeznaczonych do zwalczania środków napadu powietrznego przeciwnika w powietrzu, jak również obrony jednostek wszystkich rodzajów sił zbrojnych, wybranych obiektów oraz stref. Zorganizowane są w trzy brygady i dwa pułki rakietowe Obrony Powietrznej. Na ich wyposażeniu znajdują się zestawy rakietowe „ziemia-powietrze” („Newa”, „Wega” i „Krug”) oraz artyleria lufowa. Dysponują też - przeznaczonymi do ochrony własnych pododdziałów - przenośnymi, ręcznymi wyrzutniami rakietowymi („Strzała-2M”, „Grom”). Wojsk Radiotechnicznych przeznaczonych do prowadzenia ciągłego rozpoznania radiolokacyjnego oraz radiolokacyjnego zabezpieczenia działań Sił Powietrznych, są też elementem składowym sojuszniczego systemu rozpoznania radiolokacyjnego zasilając w informację o sytuacji powietrznej, znad terytorium Polski i jej najbliższego otoczenia, systemy dowodzenia NATO. Rozpoznanie radiolokacyjne realizowane jest przez ciągłą obserwację przestrzeni powietrznej wydzielonymi siłami i środkami WRt Sił Powietrznych. Radiolokacyjne zabezpieczenie działań bojowych Sił Powietrznych obejmuje zabezpieczenie działań Wojsk Lotniczych SP i Wojsk Obrony Przeciwlotniczej SP.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA MARYNARKI WOJENNEJ

Dowództwo Marynarki Wojennej mieści się w Gdyni. Dowództwo składa się z szeregu komórek organizacyjnych podległych dowódcy Marynarki Wojennej. Centrum Operacji Morskich zapewnia dowodzenie siłami Marynarki Wojennej. Odpowiada za koordynację działań wszystkich jednostek MW wykonujących zadania na morzu, w powietrzu oraz na lądzie. Sztab Marynarki Wojennej jest główną instytucją planistyczno-organizacyjną pracującą na rzecz Dowództwa MW. Sztab odpowiada za bieżącą działalność sił Marynarki Wojennej.
Pion szkolenia Marynarki Wojennej odpowiada za szkolenie dowództw i jednostek MW. Szczególny nadzór sprawuje nad szkoleniem morskim.
Wydzielony pion logistyki Marynarki Wojennej zajmuje się wszelkimi zagadnieniami związanymi z techniką, zaopatrzeniem materiałowo-technicznym oraz kwatermistrzowskim.
Główne siły Marynarki Wojennej zorganizowane są w cztery związki taktyczne bezpośrednio podporządkowane dowódcy Marynarki Wojennej:

3 Flotylla Okrętów w Gdyni
8 Flotylla Obrony Wybrzeża w Świnoujściu
Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej w Gdyni

Okręty uderzeniowe zgrupowane są w 3 Flotylli Okrętów w Gdyni, a okręty i jednostki nadbrzeżne obrony wybrzeża w 8 Flotylli Obrony Wybrzeża. W składzie wszystkich trzech flotyll znajdują się jednostki bojowego zabezpieczenia działań oraz jednostki pomocnicze. Samoloty i śmigłowce wchodzą w skład Brygady Lotnictwa MW. Pozostałe zespoły okrętów oraz jednostki i instytucje nadbrzeżne (bojowe, szkolne, pomocnicze, techniczne i materiałowe) podlegają poprzez odpowiednie szefostwa lub oddziały znajdujące się w strukturze organizacyjnej Dowództwa Marynarki Wojennej.

Zasadnicze siły okrętowe Marynarki Wojennej

fregaty rakietowe - typ OLIVER HAZARD PERRY;

korweta zwalczania okrętów podwodnych ORP "Kaszub"; 

korwety rakietowe - typu TARANTUL;

małe okręty rakietowe - typu ORKAN;

okręty podwodne:  typu KILO i    typu KOBBEN;

kutry rakietowe typu OSA 1;

niszczyciele min projektu 206FM;

trałowce: 
   - typu GARDNO;
   - typu MAMRY;
   - typu GOPŁO;
   - typu LENIWKA B-410; 

okręty transportowo-minowe typu LUBLIN;

 kutry zwalczania okrętów podwodnych typu PILICA-918 M; 

 inne okręty (różnych typów): 

okręt wsparcia logistycznego ORP "Kontradmirał Xawery Czernicki"; 

duży zbiornikowiec ORP "Bałtyk"; 

okręty ratownicze: 
  - typu PIAST; 
  - typu GNIEWKO;  
  - typu ZBYSZKO; 

 okręty hydrograficzne:
    - ORP "Arctowski";
    - ORP "Heweliusz";        

szkolne:
-  typu WODNIK;
-  typu PODCHORĄZY;
-  typu ISKRA; 
        
 W skład MW wchodzą także jednosteki pomocnicze, specjalistyczne, kutry i motorówki oraz warsztaty pływające;  okręt-muzeum, niszczyciel ORP "Błyskawica".

Zasadnicze siły lotnicze Marynarki Wojennej 

 samoloty M28 Bryza; 

 samolot pasażerski An-28; 

 śmigłowce ZOP Mi-14PŁ; 

 śmigłowce ratownicze Mi-14PS; 

 śmigłowce ratownicze W-3RM "Anakonda"; 

 śmigłowce W-3 Sokół; 

 śmigłowce Mi-17; 

 śmigłowce typu Mi-2; 

 śmigłowce ZOP typu Kaman SH-2G Super Seasprite.

SIŁY SPECJALNE

Dowództwo Wojsk Specjalnych zostało wydzielone ze struktury Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, gdzie wcześniej funkcjonowało Szefostwo Działań Specjalnych. Nowo powstała jednostka ma siedzibę w Bydgoszczy.  DWS podlega bezpośrednio Szefowi Sztabu Generalnego.

W Siłach Zbrojnych RP funkcjonują trzy jednostki wojskowe przeznaczone do realizacji zadań w ramach operacji specjalnych:
- Jednostka Wojskowa GROM;
- 1 pułk specjalny;
- Sekcje Działań Specjalnych MW.

GROM

Jednostka Wojskowa GROM powstała 13 sierpnia 1990 roku jako Grupa Reagowania Operacyjno Manewrowego, podporządkowana Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, z przeznaczeniem do fizycznego zwalczania terroryzmu. W struktury Ministerstwa Obrony Narodowej weszła w listopadzie 1999 roku. W wyniku zmiany usytuowania w ciągu ostatnich trzech lat dokonał się zasadniczy postęp w zakresie zakupów uzbrojenia i sprzętu technicznego. Struktury i zadania jednostki są na bieżąco modyfikowane i dostosowywane do współczesnych wyzwań i zagrożeń.. Jednostka Wojskowa GROM przeznaczona jest do prowadzenia działań ratowniczo - ochronnych,  specjalnych i rozpoznawczych, może prowadzić działania na lądzie, pod wodą i z powietrza, w trudnych warunkach terenowych, klimatycznych i pogodowych. Jednostka wyszkolona jest głównie do zadań antyterrorystycznych tzw. „taktyki czarnej”, jak również do wykonywania zadań specjalnych o charakterze wojskowym tzw. „taktyki zielonej”.
Jednostka po sformowaniu brała udział w misji na Haiti, a po przejściu do MON uczestniczyła w misjach na terenie byłej Jugosławii, Afganistanie, Kuwejcie i w Iraku.

1 PUŁK SPECJALNY

1 Pułk Specjalny powstał 1998 r. na bazie 1 batalionu szturmowego swoimi tradycjami nawiązuje do historii 2 Batalionu Komandosów Zmotoryzowanego Batalionu Specjalnego oraz Batalionu Dywersyjnego "Parasol" i "Zośka". 1 Pułk Specjalny przeznaczony jest do prowadzenia działań specjalnych głównie w ramach tzw. „zielonej taktyki”. Swoje zadania realizuje na obszarze kraju jak i poza jego granicami, w okresie pokoju, kryzysu i wojny.
W ramach prowadzenia operacji specjalnych pułk wykonuje zadania z zakresu:
a. Rozpoznania specjalnego,
b. Akcji bezpośredniej,
c. Wsparcia militarnego.

Nabór kandydatów do służby w 1 pułku specjalnym, prowadzi się drogą selekcji tylko z jednostek wojskowych. Żołnierze Jednostki wykonywali zadania w na terenach byłej Jugosławii, Afganistanie i Iraku.

SEKCJE DZIAŁAŃ SPECJALNYCH MW

Sekcje Działań Specjalnych MW  - przeznaczone są do prowadzenia działań specjalnych na morzu i w strefie przybrzeżnej w obszarach zainteresowania Dowództwa MW RP. Działania te obejmują głównie prowadzenie rozpoznania specjalnego, akcji bezpośrednich i niekonwencjonalnych.
SDS MW są specyficznym rodzajem sił działań specjalnych, które oprócz wykonywania typowo lądowych działań realizują szereg zadań charakterystycznych dla akwenu wodnego (morskiego i śródlądowego) i rejonu przybrzeżnego.

OPRACOWAŁ

mjr Jarosław CZARNECKI

21

---