UNIA -WYKŁADY -CIEŚLIŃSKI

WYKŁAD 1: 30 kwietnia 2009

swobody rynku wew.

przepływ osób, towarów, kapitału i usług

Cele powołania EWG:

1. Stworzenie wspólnego rynku (miał znieść ograniczenia) : idea liberalizmu gospodarczego

2. Wspólna polityka rolna: interwencjonizm, etatyzm, głęboka ingerencja państw wew

Ad. 1

-znoszenie barier w swobodnym przepływie osób, usług, towarów i kapitału (zniesienie protekcjonizmu)

-szczegółowy plan zbudowania jednolitego rynku wew do końca 1992, przyjął w 1985 r. formę BIAŁEJ KSIĘGI

• Równoległe i całkowite zniesienie barier fizycznych, technicznych oraz fiskalnych w stosunkach między p.cz.

• Rezygnacja ze sztywnego przestrzegania zasady jednomyślności w Radzie poprzez zwiększenie roli większościowego głosowania (pozwoliło ograniczyć nadużywanie prawa weta)

-jednolity rynek wewnętrzny jest to unia bez granic wew, tworząca wspólną przestrzeń gospodarczą opierającą się na ścisłych powiązaniach i podlegającą w niezbędnym zakresie wspólnym regulacjom i polityce zewn; sięga więc dalej niż strefa wolnego handlu i unia celna

-jednolitość oznacza, iż w każdym msc powinny panować zbliżone warunki korzystania ze swobód a wszystkim jego uczestnikom przysługiwać analogiczne uprawnienia i obowiązki, przynajmniej w podstawowym zakresie (wolność pracy, produkcji, obrotu i inwestycji oraz gwarancje niezakłóconej konkurencji i niedyskryminacji ze wzgl na pochodzenie)

-normy dotyczące swobód oparte zostały na modelu odwołującym się do tzw.integracji negatywnej, a więc właśnie znoszenia barier w cyrkulacji czynników produkcji.Znajdują one zastosowanie tylko w takich sytuacjach prawnych, które zawierają tzw.element trangraniczny

3 powody wzrostu popytu na złoty:

-perspektywa przystąpienia Polski do UE wzrost inwestycji

-napływ środków (przedakcesyjnych)

-Polacy pracujący za granicą

Dzięki temu waluta się umacniała.

Budowa strefy wolnego handlu:

1. północnoamerykańska strefa wolnego handlu (NAFTA)

2. środkowoeuropejska strefa wolnego handlu

3. europejskie stowarzyszenie wolnego handlu

Liberalizacja przepływu towarów znikają bariery celne, środki dyskryminacji, bariery fiskalne i pozafiskalne

KLAUZULA STAŁOŚCI (stand still) -integralny element akcesyjności, uzupełnienie zasady, że co roku obniżamy bariery; zakazuje Polsce wprowadzania dodatkowych ograniczeń

UNIA CELNA

-państwa budowały ją do 1968 (umowna data powstania unii)

-brak granic wew, jednolita granica zew

-wspólny kodeks celny, wspólna strefa celna

-urzeczywistnia w praktyczny sposób idee Jednolitego Rynku- swobodny przepływ towarów

-opiera się na założeniu, że każdy towar legalnie wyprodukowany lub wprowadzony do obrotu zgodnie z formalnościami przywozowymi w jednym z państw członkowskich ma zagwarantowaną swobodę przepływu we wszystkich państwach członkowskich będących uczestnikami Jednolitego Rynku bez żadnych barier w obrocie.

1950 -Układ Europejski

*dotyczył wymiany gospodarczej i harmonizacji prawa

*zakładał stworzenie strefy wolnego handlu między PL a UE

*zaczęła funkcjonować w 2003

2004-PL wstępuje do UE i jednocześnie przystępuje do Unii Celnej

*przyjmuje wspólną taryfę celną (na towary z państw trzecich) i kodeks celny

*cło z 30% spadło do 10%

1970,75-traktaty budżetowe

1977-trybunał obrachunkowy

Budżet wspólnoty : 1.budżet roczny, 2.prognozy budżetowe

Elementy budżetu WE:

-dochody:

• z ceł z granic zew. (zastrzeżenie: ¼ z ceł może sobie państwo zostawić na pokrycie kosztów)

• udział wspólnoty w dochodach państwa z podatku VAT

• składki (zależy od PKB ; oscyluje od 0,97% do 1,27% -zależy od prognoz)

duże państwa płacą więcej

najwięcej płacą Niemcy (prawie 10 razy większa składka niż PL)

-wydatki:

• wspólna polityka rolna (duże środki, bo rolnictwo jest zarządzane centralnie)

• fundusze wspólnotowe

Płatnik netto -państwo, które dużo więcej wpłaca niż otrzymuje (Niemcy, Francja)

INTEGRACJA: proces integracji zaczął przebiegać 2-torowo

negatywna:

• znoszenie barier uzupełnione o zasadę państwa pochodzenia (chcąc sprzedawać w państwie UE trzeba spełniać warunki obowiązujące w państwie produkcji)

• klauzula równoważności: pomaga realizować zasadę kraju pochodzenia; polega ona na wzajemnym uznawaniu za równoważne wymogów krajowych wynikających z aktów normatywnych i admin poszczególnych państw, a w tym także odpowiadających im towarów i usług czy przedsiębiorców i pracowników. Organy nadzoru państwa przyjmującego, respektując tę klauzulę tracą właściwie możliwość egzekwowania własnych receptur , standardów technicznych, kwalifikacji i innych norm

• zasada wzajemnej uznawalności: państwa uznają prawa innych państw za równoważne ze swoimi

W EWG zaczął ujawniać się proces „wyścig do dna” -państwa walczą o przedsiębiorców obniżając standardy niemożliwa jest integracja negatywna samodzielna

Efekt skali: produkcja na wielki rynek; im większa serie tym mniejsze koszty jednostkowe produkcji; ceny obniżają się albo podnosi się jakość

pozytywna:

• tworzenie wspólnych rozwiązań na poziomie UE

• uzupełnia preferowaną początkowo integrację negatywną

• wymusza dostosowanie wszystkich państw do pewnego kompromisowego poziomu, co eliminuje zbędne różnice oraz zapewnia równe szanse i zbliżone warunki aktywności ekonomicznej all podmiotom

• proces harmonizacji (towary, osoby)

Należało zapewnić:

*prawo pobytowe także dla członków rodziny

*edukacja

*praca

*ubezpieczenie

*uznanie kwalifikacji zawodowych

Unia gospodarcza i walutowa

-jeden z elementów współpracy w ramach Unii Europejskiej, ustanowiony w 1992 roku Traktatem z Maastricht

-jej głównym przedsięwzięciem jest utworzenie wspólnej waluty europejskiej euro oraz Europejskiego Banku Centralnego

-koordynacja polityk gospod p.cz.

-proces przyjmowania wspólnej waluty

KRYTERIA KONWERGENCJI: (kryteria zbieżności, kryteria z Maastricht) - są to ustalone w Traktacie o Unii Europejskiej wskaźniki ekonomiczne i zasady, jakie powinna spełniać polityka gospodarcza danego państwa, które aspiruje do członkostwa w Unii Gospodarczo-Walutowej (UGW) i tym samym do strefy euro. Aby móc uczestniczyć w trzeciej fazie UGW i tym samym wprowadzić w swojej narodowej gospodarce euro jako powszechny środek pieniężny, dane państwo musi spełnić 5 warunków ustalonych w protokole do traktatu z Maastricht:

-Kryteria pozabudżetowe:

• średnią stopę inflacji w ciągu roku poprzedzającego akcesję do UGW nie wyższą niż 1,5 punktu procentowego od pułapu wyznaczonego przez średni poziom inflacji obliczony dla trzech państw o najniższej inflacji w Unii Europejskiej,

• średnią nominalną długoterminową stopę procentową nie wyższą niż 2 punkty procentowe od poziomu wyznaczonego przez średni poziom odpowiednich stóp procentowych w trzech krajach o najniższej stopie inflacji w Unii Europejskiej,

• stabilny kurs walutowy w ciągu dwóch lat poprzedzających akcesję kraju do UGW - oznacza to udział w mechanizmie kursowym Europejskiego Systemu Walutowego; dokładniej, dany kraj powinien przestrzegać normalnego przedziału wahań (+/- 15%) swojej waluty w ramach ogólnounijnego systemu ERM II, nie może również w tym czasie dokonać samodzielnej dewaluacji własnej waluty wobec waluty innego kraju Unii Europejskiej. Może natomiast dokonać jej rewaluacji.

-Kryteria budżetowe:

• deficyt budżetowy mierzony w roku poprzedzającym ocenę w cenach rynkowych nieprzekraczający 3% PKB danego kraju,

• dług publiczny w roku poprzedzającym ocenę nieprzekraczający 60% PKB danego kraju.

-Kryterium jakościowe: (dodatkowe)

• Warunkiem udziału w UGW jest również niezależność banku centralnego (funkcjonalna, finansowa, osobista).

Pakt stabilności i wzrostu: zbiorowa nazwa 2 rozporządzeń RE; zakłada, iż kryteria fiskalne z Maastricht są nie tylko warunkiem przyjęcia do Europejskiej Unii Monetarnej, lecz będą obowiązywać kraje członkowskie już po przyjęciu do unii walutowej. Pakt zobowiązuje kraje Unii Gospodarczej i Walutowej do utrzymywania równowagi budżetowej w średnim okresie.

Procedura nadmiernego deficytu: jest elementem paktu stabilności i wzrostu, dotyczy sytuacji kiedy państwa nie przestrzegają kryteriów zawartych w pakcie

• Państwa poza strefą euro: przystąpienie do euro się oddala

• Państwa w strefie euro: złożenie sumy do nieoprocentowanego depozytu w ciągu 2 lat państwo ma przestać naruszać kryteria, bo jak nie to suma ta przepada jako grzywna

3 zasady podstawowe i 1 dodatkowa:

1. z.solidarności (lojalności)

2. z.subsydiarności -art.10

3. z.wzmożonej współpracy -art.11

4. z.niedyskryminacji

KLAUZULA OPCJA -OUT:

-państwo może np.zrzec się wspólnej waluty lub nie przystępować do Schengen

-dotyczy WB i Danii (euromaruderzy) /Schengen-także Irl

WYKŁAD 2: 7 maja 2009

Zakres podmiotowy norm obowiązujących w ramach przymusowego prawa gospodarczego:

1. normy regulujące swobody rynku wew.

2. normy regulujące standardy powszechne

=nie jest to podział podręcznikowy, gdyż normy te mają odrębny zakres zastosowania

Ad.1

-znajdują się w traktacie od art.25 (zakaz stosowania ceł), 28, 29 (zakaz ograniczeń ilościowych), 90 (zakaz dyskryminacji), 39 (swoboda przepływu pracowników), 43, 45, 46, 49 (swoboda sw usług), 50 (definicja usługi), 56 (swoboda przepływu kapitału), 58 lista klasycznych swobód rynku wewnętrznego

+ art.18 (odrębna funkcja)

dotyczą swobodnego przepływu czynników produkcji (mają zastosowanie przy integracji negatywnej)

znajdują zastosowanie w sytuacjach prawnych z elementem TRANSGRANICZNYM (obcym):

• jej przeciwieństwem jest sytuacja czysto-wew/wewnątrzkrajowa (pure internal situation): wszystkie elementy danego stosunku mieszczą się w 1 państwie i w 1 systemie

• niektóre elementy stosunku są obce

• sprawa czystości piwa: z państwem Niemieckim wygrał francuski producent, który w następstwie tego mógł sprzedawać piwo w Niemczech, które nie odpowiada niemieckim przepisom. Wg traktatu niemieckie przepisy były barierą w swobodzie przepływu towarów. Element transgraniczny: francuskie piwo w Niemczech. Ale Niemiec nie może produkować piwa niezgodnego z prawem niemieckim (bo sytuacja jest czysto wewnętrzna -piwo nie przepłynęło przez granicę).

Kiedy swobody nie wystarczyły, trzeba było zabrać się za integracją pozytywną, czyli tworzenie wspólnych standardów. Wspólne standardy w dziedzinie ochrony środowiska, konsumenta i energetyki itd., itd., możemy nazywać powszechnymi, ponieważ znajdują one zastosowanie we wszystkich sytuacjach prawnych, a nie jedynie tych z elementem transgranicznym.

Zakres podmiotowy swobód rynku wew. ograniczony jest do tylko niektórych podmiotów:

• os.fiz: musi posiadać obywatelstwo UE żeby korzystać ze swobód

Obywatelstwo UE rodzi problemy koncepcyjne, ponieważ WE państwem nie jest, a Unia nie ma osobowości. Jest to instytucja uzupełniająca obywatelstwo krajowe, która tym samym nie ma charakteru samoistnego. Nie nadaje go Unia, ale p.cz. poprzez swoje obywatelstwo krajowe (automatycznie obywatelstwo unii). Obywatelstwo p.cz=obywatelstwo UE.

Art.17 definicja obywatelstwa: uzupełnia obywatelstwo p.cz.; jego nabycie następuje wg zróżnicowanych zasad (1.urodzenie: krew i ziemia, 2.małżeństwo, 3.naturalizacja). Poza tym zasady wspólnotowe są skonstruowane w ten sposób, że jedno państwo nie może kwestionować decyzji innego państwa w nadaniu obywatelstwa.

Prawa człowieka to nie są prawa obywatela! Prawa obywatela łącza się zazwyczaj ze szczególnymi przywilejami, które cudzoziemcom nie przysługują.

Z obywatelstwa UE wypływa katalog uzupełniających praw (nie ma obowiązków).

A. Łącznik domicylu a łącznik obywatelstwa

Domicyl -msc zamieszkania; łącznik obywatelstwa dominuje nad łącznikiem domicylu. Jeśli ktoś mieszka np. w Stanach a ma obywatelstwo PL to przeważa obywatelstwo PL.

4 zasady traktowania cudzoziemców:

1. zasada traktowania specjalnego: cudzoziemiec ma tylko te prawa, które przewidują przepisy; najmniej korzystna zasada; na tej zasadzie funkcjonują prawa wyborcze

2. zasada wzajemności: fundament stosunków międzynarodowych („jak Kuba Bogu tak Bóg Kubie”), cudzoziemiec w państwie przyjmującym będzie korzystał z określonego prawa pod warunkiem, że na terytorium jego państwa pochodzenia obywatele państwo przyjmującego z takiego przywileju korzystają

3. zasada traktowania zgodnie z klauzulą najwyższego uprzywilejowania: cudzoziemiec będzie traktowany nie gorzej niż obywatel państwa trzeciego (innego niż państwo pochodzenia i państwo przyjmujące) najbardziej w danej dziedzinie uprzywilejowanego. Fundament WTO

4.zasada traktowania narodowego: najkorzystniejsza dla cudzoziemców; może to co miejscowi w danej dziedzinie

Zasada traktowania narodowego w UE: zasada traktowania tak jak miejscowych, a więc na terytorium Niemiec lepiej być Polakiem niż Amerykaninem.

B. Łącznik obywatelstwa a wielokrotne obywatelstwo.

Osoba posiadająca 2 obywatelstwa, przebywająca na terenie 1go z państw, którego ma obywatelstwo jest traktowana jakby miała obywatelstwo tylko tego państwa.

Na podstawie orzeczenia w sprawie Michelettiego (Argentyńczyka który błyskawicznie dostał obywatelstwo Włoch) ETS uznał, że łącznik obywatelstwa UE jest dominującym łącznikiem, tzn. że wbrew zasadzie tzw.efektywnego obywatelstwa, determinuje to, które wykonuje się skuteczniej.

• Inne kategorie podmiotów:

Wspólnotowe podmioty gospodarcze: katalog tych podmiotów oraz warunki, jakie muszą spełnić, próbuje określić art. 48 TWE. Musi on prowadzić działalność nastawioną na osiąganie zysku. Każdy podmiot, który w świetle prawa państwa założenia jest zdolny do uczestnictwa w obrocie gospodarczym, np.spółki, spółdzielnie, osoby prawnej, itd. , które spełnić muszą dodatkowe wymogi by stać się podmiotami wspólnotowymi:

• Muszą być powołane zgodnie z prawem jednego z p.cz.

• Muszą spełnić jeden z 3 następujących warunków: tzn posiadać statutową siedzibę, zarząd lub główne przedsiębiorstwo ramach WE (msc wpisania do rejestru lub rzeczywistej działalności)

Wspólnotowe zakazy antydyskryminacyjne: art.12 TWE -zasada niedyskryminacji ze wzgl na przynależność państwową =zasada traktowania narodowego; system wspólnotowych swobód może funkcjonować tylko wtedy, gdy miejscowi i obcy na równych zasadach mogą uczestniczyć w rynku (pracy, działalności gospod, zakupów itd.). Zasada ta należy do kategorii wspólnotowych zakazów antydyskryminacyjnych. Oznacza ona, że w ramach realizacji swobód każdy podmiot wspólnotowy nie może być traktowany gorzej niż podmioty miejscowe, o ile traktat nie przewiduje w tym zakresie wyjątków. Wyjątkiem jest np.art39 , którego nie stosuje się do zatrudnienia a administracji publicznej, tzn.że stanowiska urzędnicze można rezerwować dla własnych obywateli.

Wyłączenia zakazu niedyskryminacji mogą wynikać także z traktatów akcesyjnych.

Zakaz ten obowiązuje państwo jak również wszystkie podmioty prywatne (np.pracodawców). Dyskryminowanie grozi wysokim odszkodowaniem.

Dyskryminacja -różnicowanie (gorsze traktowanie) jednych w porównaniu z drugimi ze względu na określone kryterium

• Bezpośrednia: różnicowanie odbywa się wyraźnie ze względu na kryterium zakazane, czyli np. pracodawca mówi „Polaków nie zatrudniamy”, „ kobietom mniej płacę” itd.

• Pośrednia: różnicowanie formalnie ze względu na kryterium niezakazane (neutralne), które w praktyce wywołuje rezultat analogiczny do zakazanego. Pojawia się często w zakresie wymogów językowych. Jeśli wymóg ten jest zbędny to jest to dyskryminacja pośrednia, gdyż cudzoziemcom jest trudniej spełnić ten warunek niż miejscowym.

Np. francuski przepisy o opodatkowaniu samochodów: 2 stawki podatkowe -niska i wysoka, zależą od pojemności skokowej silnika, a w wyższej stawce podatkowej były tylko samochody zagraniczne

Odwrotna dyskryminacja - „mniejszość uciska większość”, np.przywileje dla przedstawicieli mniejszości, które miały wyrównać faktycznie różnice; przedstawiciele mniejszości zaczynają dyskryminować przedstawiciela większości.

Np.sprawa czystości piwa

Art.13 TWE pozostałe zasady niedyskryminacji:

-problem dyskryminacji płci

*syndrom szklanego sufitu w Niemczech : blokowanie awansu zawodowego kobietom

-pochodzenie rasowe i etniczne w granicach UE

-wiek

-orientacja seksualna

-religia

Zasada niedyskryminacji jest kryterium kontroli środków krajowych, tzn że wszelkie przepisy państwa, które pośrednio lub bezpośrednio wpływają na korzystanie swobód rynku podlegają kontroli instytucji WE przez pryzmat 2 podstawowych kryteriów:

• Zakaz dyskryminacji : test antydyskryminacyjny (ciężar dowodu spoczywa na Państwie)

Art.28-zakaz ograniczeń ilościowych

Art.30-wyjątki: np.ochrona moralności publicznej (w każdym państwie inna definicja moralności), np.zafoliowanie świerszczyków

Orzeczenie Henn & Darby -dotyczące lalek erotycznych, przykład pozornej ochrony moralności publicznej w WB (władze brytyjskie nie wpuszczają ich ze względu na ochronę moralności publicznej, ale te same lalki produkcji brytyjskiej zalegały w brytyjskich sex shopach). Pic na wodę. Ochrona własnego rynku.

• Proporcjonalność: pochodzi od ogólnej zasady prawa wspólnotowego, ma charakter niepisany, wypracowana w orzecznictwie ETS.

Wiążące dla państw jest nie tylko prawo pisane, ale także zasady ogólne, czyli prawo niepisane.

Zasady ogólne:

• Prawa podstawowe (Karta Praw Podstawowych)

• Ogólne zasady prawa

Zasada proporcjonalności -środki powinny być adekwatne do celu; prowadzi to testu proporcjonalności (ocena krajowych środków) -badanie czy dany środek krajowy jest odpowiedni dla realizacji danego celu, czy jest niezbędny i konieczny, czy nie jest nadmierny.

Jest istotnym gwarantem realizacji swobód rynku wewnętrznego : państwu nie wolno dyskryminować obywateli innych państwa, ale także nie ma swobody w wyborze środków dla realizacji nawet tak szczytnych celów jak ochrona życia moralności, porządku, bezpieczeństwa, itd.

Paleta metod zwalczających środki:

-zakaz

-ograniczenie miejsc sprzedaży

-zafoliowanie

SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB

-przeszła istotną ewolucje w systemie wspólnotowym, ponieważ pierwotnie prawo do przemieszczania się i osiedlania na terytoriach innych p.cz. przysługiwało jedynie osobom przemieszczającym się w celach ekonomicznych, tzn.do pracy, w celu podjęciu działalności gospodarczej, czyli pracownicy, osoby samozatrudnione, członkowie zarządu spółek (do końca lat 80).

Art.39-swoboda przepływu pracowników: państwa nie chciały zwiększać tej swobody

Pracownikiem, a tym samym osobą uprawnioną do osiedlenia się w p.cz. jest każdy kto pracuje w innym p.cz. choćby wymiar czasu pracy był poniżej minimum w danym kraju, a otrzymywane wynagrodzenie nie pozwalało na samodzielne utrzymanie się.

ETS uznał, że swoboda przepływu pracowników obejmuje także bezrobotnych tzn.osoby, które nie mają jeszcze pracy, ale wyjeżdżają do innego państwa żeby tej pracy poszukać.

Ktoś kto jest pracownikiem lub samozatrudnionym otrzymuje prawo pobytu na okres analogiczny do wykonywania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej (kiedyś przyjmowano, że jest to okres 5-letni)

Natomiast w przypadku bezrobotnych prawo pobytu na terytorium innego państwa zostało ograniczone do okresu 6 msc (tzw. termin instrukcyjny -nie są bezwzględnie wiążące).

Do końca lat 80. system ten rozciągnięto także na członków rodzin. Szczególnie uprzywilejowani byli małżonkowie oraz dzieci do 21 roku życia (względnie kontynuujące naukę).

Przyznanie praw pobytowych dzieciom wiązało się z koniecznością zagwarantowania im dostępów do systemów edukacyjnych p.cz. na bardzo korzystnych zasadach, ponieważ absolutnego zrównania z dziećmi pracowników miejscowych. Oznacza to nie tylko dostęp nieodpłatny do nauki, pełnoprawny dostęp do stypendiów socjalnych. Państwo przyjmujące ma także obowiązek zapewnienia takim dzieciom naukę miejscowego języka.

Małżonkowie oraz inni członkowie rodzin (ale członkowie musieli wykazać posiadanie odpowiednich środków i msc zamieszkania) mogą osiedlać się z pracownikiem mającym obywatelstwo ue, choćby oni nie mieli obywatelstwa ue. Jest to dla nich jedyna furtka do rynku europejskiego.

Spowodowało to przekręty związane z małżeństwami pozornymi.

Członkowie rodzin nazywani są wtórnie uprawnionymi, ponieważ nie mają samoistnych uprawnień. Ich status i legalność pobytu istnieje tak długo jak pierwotnie uprawniony z tego statusu korzysta.

80/90: Wprowadzenie obywatelstwa UE spowodowało wprowadzenie do TWE art.18, który przyznał prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu all obywatelom ue, a nie tylko osobom przemieszczającym się w celach ekonomicznych.

Pierwotnie wszyscy poza ekonomicznymi byli kategoryzowani na 3 grupy:

• Studenci: wpisani na listę studentów uczelni mającej uprawnienia edukacyjne na poziomie szkolnictwa wyższego; bardzo często, przez fakt rozpoczęcia studiów zostaje objęty ubezpieczeniem zdrowotnym; należy wspierać mobilność studentów; nie wymaga się od nich wykazania środków, ale zastępuje się to oświadczeniem, że student ma środki.

• Emeryci: osoby po zakończeniu kariery zawodowej, którzy otrzymują stałe świadczenie z macierzystego systemu ubezpieczeń. Mają oni ubezpieczenie zdrowotne państwa pochodzenia ex lege, z którego mogą korzystać w każdym innym państwie członkowskim, jeżeli są w nim osiedleni.

• Wszyscy pozostali: nie pracują, nie uczą się, nie mają emerytury, „dyrektywa dla playboy'i”

Dzisiaj kwestie pobytu obywateli innych p.cz., są uregulowane w specjalnej ustawie o wjeździe i pobycie obywateli UE i członków ich rodzin reguluje dyrektywa 2004/48, która wprowadza jako zasadę prawo do 3 miesięcznego pobytu dla wszystkich bez względu na powód, bez konieczności jakiekolwiek jego formalizacji, na podstawie jakichkolwiek dokumentów przedstawiających tożsamość i obywatelstwo. Natomiast powyżej 3 msc pobyt wymaga formalizacji, przy czym pierwotnie system oparty był na pozwoleniach pobytowych, a więc na konieczności wystąpienia o łaskę państwa przyjmującego, które zgadzało się lub nie. System pozwoleń zastąpiono systemem rejestracji pobytu (czyli zgłoszenia) . Dalej zasadą jest, że pracownicy, czyli osoby przemieszczające się w celach ekonomicznych rejestrują ten pobyt niejako bez żadnych dodatkowych warunków także dla członków rodzin natomiast jeżeli chodzi o osoby o charakterze nieekonomicznym to muszą one spełnić 2 dodatkowe warunki:

• Muszą posiadać ubezpieczenie zdrowotne na terytorium państwa przyjmującego, obejmujący zakres, który odpowiada miejscowemu publicznemu ubezpieczeniu

• Powinni wykazać się minimalnymi środkami utrzymania (minimum socjalne obowiązujące w danym państwie) zapobieżenie turystyce socjalnej, czyli wyjazdom do innego kraju, tylko po to, żeby tam czerpać zasiłki czy opiekę społeczną.

Ograniczenia swobodnego przepływu osób:

-art.39 ust.3: wyjątki są podyktowane względami porządku, bezpieczeństwa i zdrowia publicznego

-wyjątki interpretuje się zawężająco

-o ograniczeniach wobec obywateli ue muszą zadecydować nadzwyczajne okoliczności, które nigdy nie mogą służyć celom ekonomicznym

Własnego obywatela nie można nigdy wydalić ze swego terytorium, ale cudzoziemca można wydalić (ograniczenie zasady niedyskryminacji), gdy spełnione są szczególne przesłanki:

• Zindywidualizowany charakter oceny: należy uwzględnić zachowanie konkretnej osoby, a nie kategorii osób, do której się ją zalicza i jej czyny

• Musi to być ciężkie przestępstwo (nie drobne naruszenie prawa) (rzeczywiste, poważne i bezpośrednie zagrożenie)

Odmowa wymaga bardzo precyzyjnego uzasadnienia.

Ochrona zdrowia publicznego:

-z zasady nie można żądać badań od przyjeżdżających na swoje terytorium

-jeśli ktoś nabędzie bardzo groźną chorobę na terytorium państwa przyjmującego, to już go nie można wydalić, nawet jeśli stanowi zagrożenie dla dobra publicznego

SWOBODA PRZEPŁYWU PRACOWNIKÓW

-art.39

-ma zapewnić pełen dostęp do rynku pracy innego państwa członkowskiego i pełnoprawny w tym rynku udział z równouprawnieniem w stosunkach pracy

-gwarancje związane z samą pracą oraz związane z pobytem pracownika i samozatrudnionego

Pracownik wspólnotowy jest przede wszystkim chroniony przed dyskryminacją w dostępie do zatrudnienia.

Obok zakazu dyskryminacji wypracowano zakaz stosowania barier w swobodnym przepływie pracowników. Bariery są to takie ograniczenia, które ani bezpośrednio ani pośrednio nie różnicują na pochodzenie państwowe a jednak utrudniają swobodę przemieszczania się. Przykłady:

1. Sprawa Bosmana: piłkarz belgijski, któremu skończył się kontrakt w klubie; do czasów sprawy Bosmana piłkarze byli zakładnikami klubów i nigdy nie zarabialiby tyle ile teraz.

Sprawa druga z tym związana: na boisku nie może być więcej niż 5 zawodników cudzoziemskich -dyskryminacja. Od tego czasu klubom europejskim nie wolno stosować kryteriów przynależności państwowej

2. Władze regionu we Włoszech, które wprowadziły certyfikat znajomości niemieckiego i nie zatrudniły osoby, która biegle władała niemieckim,ale nie miała certyfikatu.

3. Dotyczy uzależniania wynagrodzenia albo przywilejów w pracy od stażu pracy, w sytuacji, gdy uwzględnia się jedynie staż krajowy, a nie uwzględnia się stażu wypracowanego w innych państwach członkowskich.

Ad.2

-zastosowanie wobec wszystkich osób fizycznych i prawnych pojawiających się na terytorium Wspólnoty

-korzystają na tym także cudzoziemcy, którzy przebywają na tym terytorium

-zakres podmiotowy

WYKŁAD 3: 21 maja 2009

Pracownicy mają szereg przywilejów związanych z pobytem i aktywnością zawodową w państwie przyjmującym:

1. Korzyści socjalne (social advantages)

2. Doskonalenie zawodowe

3. Równouprawnienie podatkowe

Istnienie 3 grup świadczeń, które przysługują człowiekowi:

• Ubezpieczenia społeczne: prawo do otrzymania świadczenia jeśli coś się stanie; nie przysługują wszystkim, lecz ubezpieczonym (którzy płacili składki) . Są oparte na historii (czy się płaciło). Można tu wyodrębnić 2 swoiste podsystemy:

• Czyste ubezpieczenia: renty, emerytury, zasiłki (świadczenia pieniężne)

• Opieka zdrowotna (świadczenia w naturze)

System ubezpieczeń społecznych w WE =koordynacja krajowych systemów społecznych.

W zakresie czystych ubezpieczeń koordynacja przewiduje: Zasadę prawa i instytucji właściwej: z tytułu jednego obowiązku ubezpieczeniowego (np.pracy) płacimy składkę tylko do jednego systemu (np.państwa wykonywania pracy) i ten system jest dla nas właściwy. Oparte jest to na zasadzie sumowania okresów ubezpieczeniowych, czyli uwzględnianie okresów wypracowanych w innych państwach członkowskich jako podstawy przyznania świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego lub jego podwyższenia/ kontynuacji.

Ktoś kto przyjeżdża do innego p.cz.i tam podejmuje pracę lub aktywność gospodarczą jest objęty miejscowym systemem ubezpieczenia społecznego, co na początku oznacza obowiązki i składki, ale potem równouprawnienie w świadczeniach w uwzględnieniem stażu wypracowanego w innym p.cz.

W zakresie opieki zdrowotnej obowiązuje Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, która jest potwierdzeniem objęcia danej osoby ubezpieczeniem zdrowotnym w państwie w kraju macierzystym i dającym uprawnienia do leczenia na koszt kraju macierzystego we wszystkich pozostałych p.cz. i w państwach EOG, ale na warunkach obowiązujących w państwie przyjmującym. Czyli opieka zdrowotna oparta jest na zasadzie terytorializmu. Za zgodą instytucji macierzystej można także poddać się leczeniu w innym p.cz., na jej koszt.

• Pomoc społeczna: wyraz zasady solidaryzmu społecznego -społeczeństwo stanowi rodzinę -słabsi mogą liczyć na pomoc silniejszych. Są oparte na teraźniejszości-znalezienie się w niedostatku. Każde państwo członkowskie ten system ma własny. Nie ma jednolitego. Państwa uznają, że system ten zagwarantowany jest tylko dla własnych obywateli (wyjątek od zasady niedyskryminacji ze względu na przynależność państwową!!!)

• 
  Korzyści socjalne: kategoria świadczeń, które przysługują miejscowym pracownikom, a także osobom samozatrudnionym z tytułu prowadzonej działalności , a także wszelkie inne świadczenia natury socjalnej, które nie są objęte ubezpieczeniem społecznym, a które przysługuje miejscowym. Te 2 kategorie osób mają prawo do all korzyści socjalnych do których mają prawo miejscowi obywatele. Najlepszym przykładem korzyści socjalnym, które państwo zapewnia własnym obywatelom jest tzw. becikowe.

Korzyści socjalne dotyczą także członków rodzin pracowników lub osób samozatrudnionych. Będą to wszelkie świadczenia przysługujące dzieciom.

2) Doskonalenie zawodowe- pracownik wspólnotowy ma prawo do wszystkich form doskonalenia zawodowego, czyli podnoszenia kwalifikacji w państwie przyjmującym, z których korzystają miejscowi. Stąd wywodzi się prawo dostępu do wszystkich elementów szkolnictwa (wyższe, zawodowe). Wynika z tego, że jeżeli miejscowi nie płacą w ogóle a cudzoziemcy płacą to wspólnotowi są traktowani jak miejscowi. Przysługuje pracownikom i samozatrudnionym. Jednocześnie przyznano im prawo do korzystania ze stypendiów.

Drugą kwestią jest dostęp do systemu edukacji publicznej dzieci pracowników i przedsiębiorców migrujących. Dostęp dotyczy wszystkich szkół na warunkach takich jak miejscowi (socjalne, sportowe, związane z wyżywieniem).

Studenci wspólnotowi to osoby, które wyjeżdżają do p.cz. po podjęciu samodzielnej decyzji o rozpoczęciu studiów w p.cz. (nie dotyczy Erasmusów). Każdy student z p.cz. ma prawo dostępu do uczelni w innych p.cz. na zasadach przysługujących miejscowym.

3) Równouprawnienie podatkowe -dosyć złożona problematyka w ramach swobodnego przepływu osób. Opiera się ona na zasadzie, że w państwie przyjmującym należy mieć prawo do wszystkich ulg, zwolnień i takiego samego poziomu opodatkowania jaki przysługuje miejscowym obywatelom. Prawo wspólnotowe gwarantuje, że ktoś, kto w sposób stały w innym państwie przebywa i pracuje lub prowadzi działalność gospodarczą do takiego równouprawnienia ma prawo.

P.cz. mają pozawierane tzw.umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania i tutaj prawo wspólnotowe nie ingeruje z zasady w opodatkowanie przez państwo dochodów własnych obywateli uzyskanych za granicą.

Prawa podmiotowe obywateli państw trzecich w p.cz.:

1. członkowie rodzin

2. osoby, dla których stworzono szczególne przepisy gwarantujące,że ktoś, kto nie ma obywatelstwa ue,ale przez pewien okres wystarczająco długo (5 lat) legalnie przebywa w jednym z p.cz. ma prawo do uzyskania statusu rezydenta długoterminowego. Osoba taka otrzymuje kartę rezydenta długoterminowego.

EOG ( z Wiki) Europejski Obszar Gospodarczy, - strefa wolnego handlu i Wspólny Rynek obejmujące kraje Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (z wyjątkiem Szwajcarii). EOG opiera się na czterech fundamentalnych wolnościach: swobodzie przepływu ludzi, kapitału, towarów i usług.

Na mocy umowy z Porto obywatele wszystkich państw należących do EOG mogą się swobodnie przemieszczać, osiedlać i nabywać nieruchomości na ich terenie.

DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA W ŚWIETLE PRAWA WSPÓLNOTOWEGO -oznacza,że prawo wspólnotowe przyznaje szereg uprawnień związanych z działalnością gospodarczą. Uprawnienia te mają dwojaki charakter:

• w traktacie istnieją aż 2 swobody dotyczące działalności gospod w innym p.cz.

• szereg standardów powszechnych (np. w zakresie prawa spółek)

Przystąpienie państwa do Wspólnoty oznacza istotne ograniczenie interwencjonizmu państwa i możliwości regulowania samodzielności gospodarczej. Przy czym to, że państwo traci swobodę nie implikuje automatycznie, że przedsiębiorca uzyskuje uprawnienia, ponieważ samo prawo wspólnotowe sięga po bardzo interwencjonistyczne mechanizmy.

W zakresie swobód rynku wew mamy 2, które tego aspektu dotyczą:

1. swoboda przedsiębiorczości: art.43

2. swoboda świadczenia usług: art.49,50

Te swobody próbowano skonkretyzować poprzez przyjęcie dyrektywy o usługach na rynku wewnętrznym.

Należy pamiętać, że ze swobód korzystają nie tylko osoby fizyczne, ale ze swobód, które legitymują się łącznikiem obywatelstwa w ue, korzystają także wspólnotowe podmioty gospodarcze (arrt.48).

Podstawowym standardem ochrony, który zapewniają obie swobody jest zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, a więc równouprawnienie z miejscowymi przedsiębiorcami przyznaniu im wszelkich preferencji i zakaz preferencji krajowych.

Obie swobody mają taki sam zakres podmiotowy.

Zakres przedmiotowy (przedmiot działalności) też jest taki sam.

W tym kontekście należy pamiętać o znaczeniu aspektu transgranicznego.

Kolejnym wspólnym elementem dla obu swobód są ograniczenia. Są one bardzo podobne do swobody przepływu osób i pracowników. Są to:

• Ochrona porządku i bezpieczeństwa publicznego. W tym przypadku nie chodzi jednak o fizyczny pobyt osoby w p.cz., ale o to, że państwo może zakazać cudzoziemcowi prowadzenia określonej działalności jeżeli jest w stanie wykazać, że służy? to bezpieczeństwu państwa. Na takiej zasadzie można np.wprowadzić ograniczenia handlu bronią, jeżeli stanowiłoby to zagrożenie.

• Wykonywanie władzy publicznej. Czyste dopuszczenie dyskryminacji. Pozwala ono niektóre dziedziny działalności gospodarczej wyłączyć spod swobody przedsiębiorczości, czyli pozbawić prawa do prowadzenia tej działalności przez cudzoziemców, jeżeli państwo jest w stanie wykazać , że w ramach tej działalności mamy do czynienia z wykonywaniem władzy publicznej.

Są takie osoby prywatne, które prowadzą działalność gospodarczą na własny rachunek, a jednak wykonują władzę publiczną. Może to wynikać z tego, że państwo zleca swoje zadania przedsiębiorcom i przyznaje im w tym celu szczególne uprawnienia. Np. komornik, notariusz

Ad.1 Swoboda przedsiębiorczości -oznacza prawo do prowadzenia stałej działalności gospodarczej w innym p.cz.na zasadach jakie państwo przyjmujące określa dla własnych przedsiębiorców. Osoba z innego p.cz. może korzystać z all form działalności gospod, z których mogą korzystać miejscowi obywatele.

• Osoby fizyczne: najbardziej podstawowym sposobem prowadzenia działalności jest tzw.samozatrudnienie (self-employment).

Samozatrudnienie równoległe: sytuacja w której osoba fizyczna równolegle w kilku państwach prowadzi działalność gospodarczą.

Samozatrudnienie ma szczególne znaczenie w prawie wspólnotowym ze względu na istnienie okresów przejściowych w swobodzie przepływu pracowników. Obywatele nowych p.cz. często w okresie przejściowym pracować nie mogą.Brak możliwości zatrudnienie powoduje próby obchodzenia tego zakazu. Tak więc samozatrudnienie jest próbą obchodzenia ograniczeń.

Osoby fizyczne oprócz możliwości samozatrudnienia mogą także zakładać np. spółki

• Wspólnotowe podmioty gospodarcze: samozatrudnienie jest niemożliwe. Możliwe są spółki i inne podmioty gospodarcze. Zakładanie spółek polega często na zakładaniu tzw. „spółek-córek” (spółka-matka posiada cały kapitał spółki-córki).

=pierwotna swoboda przedsiębiorczości: prawo do rozpoczęcia nowej działalności gospod w innym p.cz.

Drugim przejawem pierwotnej swobody jest tzw. transgraniczna zmiana siedziby polegająca na przenoszeniu się przedsiębiorstw z jednego kraju do drugiego.

Delokalizacja -przenoszenie produkcji do kraju, gdzie jest taniej

Zmiana siedziby przedsiębiorstwa może być rozumiana na 2 sposoby:

• Przenoszenie siedziby statutowej: wypisanie się z rejestru spółek w jednym kraju i wpisanie do drugiego ( i dzięki temu podleganie innemu, korzystniejszemu systemowi). Nie jest możliwa z wyjątkiem sytuacji łączenia się spółek, czyli nabywania spółki jednego kraju przez drugi. Czyli spółka żeby się przenieść musiałaby się zlikwidować, a nie jest to możliwe bez utracenia ciągłości kapitału

• Przenoszenie siedziby rzeczywistej: przenoszenie samej aktywności, centrum działalności, bez naruszania siedziby statutowej. Oznacza to stopniową redukcję produkcji w państwie macierzystym (bo jest za drogo), zbudowanie fabryki w innym kraju. W kraju macierzystym nie zostawia się nic prócz wpisu do rejestru -rzeczywista działalność przenosi się.

Orzeczenie w sprawie Centros i InspireArt.

Swoboda wtórna przedsiębiorczości: transgraniczne rozszerzenie aktywności; ktoś prowadzoną działalność w 1 kraju postanawia prowadzić w innych p.cz. Realizowana jest przez zakładanie w innym państwie członkowskim oddziałów, agencji lub filii. Najpopularniejsze są odziały. Rejestruje się on w rejestrze sądowym, prowadzi własną księgowość i ma osobę wskazaną do jego reprezentacji. Z tej swobody korzystają wszystkie wspólnotowe podmioty gospodarcze, mogą one takie oddziały zakładać, a także, gdy osoba fizyczna, która w innym państwie jest samozatrudniona (zamiast równoległego samozatrudnienia w drugim państwie można zarejestrować oddział). Wsp może polegać także na założeniu spółki-córki.

Z wsp mamy do czynienia wtedy, kiedy przedmiot działalności przedsiębiorstwa wtórnego pokrywa się z przedmiotem działalności przedsiębiorstwa pierwotnego.

Oprócz oddziałów można wyróżnić także tzw. jednostki niesformalizowane -działalność gospodarcza jest prowadzona w danym państwie bez jej formalizacji, tzn.bez wpisu do rejestru.

Jednostki prawnie samodzielne -spółka-córka, choć faktycznie podlega kontroli spółki-matki, to stanowi odrębną osobę prawną z własnym zarządem.

Czasem w ramach swobody przedsiębiorczości ochrona wspólnotowa wykracza poza zakaz dyskryminacji, czyli równouprawnienie z miejscowymi. W takich sytuacjach bada się czy dane ograniczenie (mimo że nie dyskryminuje) nie stanowi nadmiernego utrudnienia w prowadzeniu działalności gospod. w państwie przyjmującym. Posługujemy się tu tzw. testem Gepharda.

Najbardziej charakterystycznym przykładem jest tzw. wymóg jednej kancelarii. Niektóre korporacje adwokackie stosują bezwzględną zasadę, że adwokat nie może prowadzić więcej niż 1 kancelarii.

Test Gepharda: nie wystarcza żeby ograniczenia były niedyskryminujące, ale muszą one służyć realizacji jakiegoś istotnego interesu publicznego i muszą spełniać wymogi proporcjonalności.

Ad.2 Swoboda świadczenia usług: prawo do prowadzenia działalności w tym samym przedmiocie przez te same osoby w innym p.cz.

Jaka jest różnica między swobodą przedsiębiorczości a swobodą świadczenia usług?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie trzeba wiedzieć jakie są konstytutywne cechy usługi w prawie wspólnotowym (przynajmniej jedna z tych cech odróżnia usługę od przedsiębiorczości). Cechy te są następujące:

• Odpłatność: wg art.50 usługa jest to świadczenie wykonywane zwykle za wynagrodzeniem. Nie są usługami świadczenia, które państwo zapewnia swoim obywatelom za darmo w ramach realizacji swojej misji, np.edukacja publiczna. W przypadku swobody świadczenia usług również obowiązuje zasada niedyskryminacji. W przypadku świadczeń nieodpłatnych niedyskryminacja nie obowiązuje.

Swoboda ta obowiązuje nie tylko tych, którzy usługi świadczą, ale także tych, którzy z nich korzystają

• Przejściowy charakter działania: jest to najważniejsza cecha usługi. Różni się tym od zasady przedsiębiorczości. Usługa nie ma charakteru stałej działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim. Jeżeli ktoś zaczyna operować na danym rynku stale, to przestaje być usługodawcą i staje się przedsiębiorcą

• Aspekt transgraniczny : oznacza, że jakiś aspekt usługi ma aspekt transgraniczny:

• Usługodawca wyjeżdża do innego państwa i tam świadczy usługi

• Usługobiorca przyjeżdża do innego p.cz.

• Jeden i drugi siedzi w domu (np.przy ekranie komputera) a granice pokonuje sama usługa (z tej perspektywy powiemy, że usługa jest niematerialna. Materialny jest towar, który przekracza granice)

Usługi oparte są na zasadzie kraju pochodzenia, tzn. że jeżeli świadczy się usługi, jest się przejściowo, tzn.że nie trzeba spełniać wymogów państwa przyjmującego związanych z prowadzeniem danej działalności. Jest to możliwe tak długo póki działalność ma charakter tymczasowy.

Bardzo ważnym elementem swobody przepływu usług jest ochrona przed państwem pochodzenia , tj. zakaz wprowadzania przez państwo ograniczeń w świadczeniu usług za granicą. Ma ona także znaczenie dla usługobiorcy, kiedy napotyka on trudności ze strony swojego kraju pochodzenia, wtedy, gdy zamiast korzystać z usług na swoim terytorium próbuje z tych usług korzystać za granicą. W państwie demokratycznym można ograniczać korzystanie z usług, kiedy za to płaci (ulgi podatkowe przy ubezpieczeniu na życie, korzystanie z nauki dzieci, internetu itd. oraz opieka zdrowotna).

SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARÓW -oparta jest na 3 gwarancjach odwołujących się do klasycznej międzynarodowej nomenklatury, która mówi , że w międzynarodowym przepływie towarów wyróżniamy bariery:

• Taryfowe

• Parotaryfowe

• Pozakredytowe

Art.25 zakaz stosowania ceł i opłat o skutkach równoważnych

Art. 90 ust.1 Zakaz dyskryminacji podatkowej: wyższe obciążenia dla towarów zagranicznych

Zakaz podatkowego protekcjonizmu, czyli ochrony instrumentami podatkowymi rynku krajowego. Państwo nie tyle dyskryminuje towary zagraniczne, ale nakłada takie obciążenia podatkowe, żeby zniechęcić i chroni swój rynek.

bariery fiskalne

bariery parafiskalne

Cło to danina publiczna o szczególnym charakterze z 2 powodów:

• Pobierana w związku z przekroczeniem granicy przez towar

• Umieszczona w taryfie celnej

Opłata o skutku równoważnym do cła (której też zakazuje art.25) to opłata pobierana w związku z przekroczeniem granicy przez towar bez względu na…. Nie można tego robić między p.cz.

Art.28, 29 Zakaz ograniczeń ilościowych (kontyngenty) i środków o skutkach wew. (różne wymogi, ograniczenia i utrudnienia krajowe adresowane wobec towarów zagranicznych)

Formuła Dassonville - podstawowa zasada handlowa, wygenerowana na podstawie orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z 1974 roku, zakazująca podejmowania przez państwo kroków mogących służyć ilościowemu ograniczaniu importu. Zgodnie z brzmieniem orzeczenia Trybunału niedozwolonym jest każde działanie państwa członkowskiego mogące w sposób pośredni lub bezpośredni, rzeczywiście lub nawet tylko potencjalnie ograniczać import w ujęciu ilościowym. Podobna zasada służyć ma zapobieżeniu funkcjonowania ukrytego protekcjonizmu oraz usprawnić handel wewnątrz struktur europejskich. Formuła ta dotyczy jednakże tylko i wyłącznie środków podejmowanych przez struktury państwowe

Formuła Chassis de Dijon - Kluczowe orzeczenie Trybunału Europejskiego z 1979, zgodnie z którym ogólną zasadą jest, że towar legalnie wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w jednym państwie UE powinien być dopuszczony na rynki pozostałych Państw Członkowskich (sprawa 120/78). Orzeczenie skłoniło Państwa Członkowskie do uzgodnienia wspólnych standardów, które w inny sposób byłoby trudno zharmonizować.

Cassis to francuski likier z zawartością alkoholu na poziomie 16%. W Niemczech nie chciano zgodzić się na wprowadzenie tego produktu na rynek jako „likieru”, gdyż prawo niemieckie przewiduje minimalną zawartość alkoholu dla likierów na poziomie 25%.

Formuła Keck - Jako środki ograniczające, a w niektórych sytuacjach wyłączające dostęp towarów do rynku traktowane są takie środki, które dotyczą towarów jako takich, np. ich składu, kształtu, wymiarów, wagi, opakowania, opisu składu, itp. Natomiast jako środki dotyczące rozpowszechniania, dystrybucji lub reklamy towaru określane są takie środki, które produktu jako takiego dotyczą jedynie pośrednio. Nie wpływają one na dopuszczenie towaru na rynek, lecz jedynie mogą poddawać je ograniczeniom handlu, które z kolei mogą oddziaływać na wolumen obrotów. Pojęcie to będzie obejmowało także środki określające sposoby postępowania z towarami już znajdującymi się na rynku.

Dopuszczalne ograniczenia swobodnego przepływu towarów:

• Art.30. Te ograniczenia mogą nawet powodować dyskryminację towarów zagranicznych, byle nie była ona arbitralna

• Zasada chassis de Dijon wprowadziła zasadę kraju pochodzenia przy towarach i dopuściła dodatkową kategorię ograniczeń wymogi/ względy konieczne (mandatowy requirements)

SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU I PŁATNOŚCI

-art.56

-swoboda przepływu płatności nie ma z zasady charakteru samoistnego i jest uzupełnieniem gwarancji swobodnego przepływu towarów i usług, ponieważ ma gwarantować możliwość swobodnego dokonywania płatności. Chodzi tu o realizację zobowiązania wzajemnego.

-swoboda przepływu kapitału: nie ma tu realizacji zobowiązania wzajemnego, ale mamy tu jednostronny transfer kapitału przede wszystkim o charakterze inwestycyjnym. Pozwala to nabywać papiery wartościowe, udziały w przedsiębiorstwach, dokonywać wszelkich innych inwestycji. Kapitał zewnętrzny rokujemy w danym państwie.

-w ramach swobody przepływu kapitału umieszcza się także zakup nieruchomości przez cudzoziemców

Dopuszczalne ograniczenia swobodnego przepływu kapitału przewiduje art. 58:

• Porządek i bezpieczeństwo publiczne

• W dzisiejszych czasach państwo niespecjalnie może wprowadzać ograniczenia, nawet przy przenoszeniu gotówki przez granicę, natomiast może żądać ewidencjonowania zjawisk.

15

---