Politechnika
Podstawy Konstrukcji Maszyn
Przekładnia dwustopniowa walcowa
Wykonał:
Prowadzący:
Dane do projektu:
Moc silnika - 4[kW]
Obroty silnika - 750[Obr/min]
Przełożenie - 13,5
Trwałość godzinowa - 10000[h]
Wałek |
Pj [kW] |
|
Mj [Nm] |
dj [mm] |
1 |
4 |
750 |
50,933 |
23,35 |
2 |
4 |
197,36 |
193,554 |
36,44 |
3 |
4 |
56,39 |
677,425 |
55,32 |
OBLICZENIA
Dane |
Obliczenia |
Wyniki |
|
I Para kół |
|
|
1.Dobieram materiał: -materiał zębnika - stal gat. 55 HB1=280 -materiał koła zębatego - stal gat. 45 HB2=260 |
HB1=280 HB2=260
|
|
1.1 Podstawa próby zmęczeniowej (bazowa liczba cykli) - dla zębnika
- dla koła zębatego
|
|
C=1
|
1.2 Równoważna (ekwiwalentna) liczba cykli obciążenia.
|
NHeq1=360*106 NHeq2=94,74*106 |
mH=6
NHeq1=360*106 NHeq2=94,74*106 |
1.3 Współczynnik trwałości pracy.
|
ZN1=1 ZN2=1 |
HB1=280 HB2=260 |
1.4 Naprężenia krytyczne przy bazowej liczbie cykli
|
σHlim1=630MPa σHlim2=590MPa |
ZN1=1 ZN2=1 σHlim1=630MPa σHlim2=590MPa |
1.5 Dopuszczalne naprężenia stykowe.
|
σH1=515,45MPa σH2=482,72MPa |
|
1.6 Obliczeniowe dopuszczalne naprężenia stykowe
|
σHP=482,72MPa |
|
1,7 Dopuszczalne naprężenia na zginanie: |
|
|
1,7,1 Podstawa próby zmęczeniowej:
NFlim=4*106 cykli |
NFlim=4*106 |
mf=6 TI/T1=1 tI/Lh=0.3 TII/T2=0.7 tII/Lh=0.5 TIII/T3=0.5 tIII/Lh=0.2
c=1 |
1,7,2 Równoważna ekwiwalentna liczba cykli obciążenia: KFeq=Σ[(Tk/T1)mf(tk/Lh)]=16*0,3+0,76*0,5+0,56*0,2
KFeq=0,3619495
NFeq1=60*n1*Lh*c*kFeq=162877275=16*107
NFeq2=60*n2*Lh*c*kFeq=42860611,992=4,2*107 |
NFeq1=16*107 NFeq2=4,2*107 |
mf=6 NFlim=4*106 NFeq1=16*107 NFeq2=4,2*107 |
1,7,3 Współczynnik trwałości pracy:
Yn1= [NFlim/ NFeq1]1/mf=0,5407
Yn2= [NFlim/ NFeq2]1/mf=0,6757
|
Yn1=0,5407 Yn2=0,6757
|
HB1=280 HB2=260 |
1,7,4 Naprężenia krytyczne: σFlim1=1,75HB1=490MPa σFlim2=1,75HB2=455MPa |
σFlim1=490MPa σFlim2=455MPa
|
σFlim1=490MPa σFlim2=455Mpa Yn1=0,5407 Yn2=0,6757 YA=1 |
1,7,5 Dopuszczalne naprężenia na zginanie:
σFP1=0,4σFlim1Yn1YA=105,97MPa
σFP2=0,4σFlim2Yn2YA=122,97MPa |
σFP1=105,97MPa σFP2=122,97MPa |
|
OBLICZANIE ŚREDNICY ZĘBNIKA |
|
kd=68MPa1/3 kHB=1,1 ka=1,25 Ψbd=1 σHP=482,72MPa i1=3,8 M2=193,554Nm |
2.1 Obliczeniowa średnica zębnika.
|
|
Ψbd=1
|
2,2 Szerokość wieńca koła zębatego, mm
-Szerokość wieńca zębnika, mm
|
b2=49,238mm b1=52,238mm |
i1=3,8
|
2,3 Odległość obliczeniowa osi, [mm] dla wstępnej ocenianej wartości
|
|
|
2.4 Obliczamy moduł zazębienia
Przyjmuje
|
mn1=2,75mm |
mn1=2,75mm |
2.5 Liczba sumaryczna zębów
|
|
mn1=2,75mm
|
2.6 Kąt pochylenia linii zęba:
|
β=14st32min1,49sec |
i1=3,8
|
2,7Liczba zębów
- zębnika przyjmuję z1=19
- koła zębatego
|
z1=19 z2=69 |
z1=19 z2=69 |
2.8 Przełożenie rzeczywiste przekładni 1
- |
irz1=3,63 |
z1=19 z2=69 mn1=2,75mm β=14st32min1,49sec cos β=0,9679999 |
2.9 Średnice okręgów kół zębatych, mm
- tocznych
- tocznych
- wierzchołków zębów
- wierzchołków zębów
- stop zębów
- stop zębów
Sprawdzenie
|
dw1=53,977mm dw2=196,022mm |
|
II Para kół |
|
|
3.Dobieram materiał: -materiał zębnika - stal gat. 55 HB3=280 -materiał koła zębatego - stal gat. 45 HB4=260 |
HB3=280 HB4=260 |
|
3.1 Podstawa próby zmęczeniowej (bazowa liczba cykli)
- dla zębnika
- dla koła zębatego
|
|
C=1
|
3.2 Równoważna (ekwiwalentna) liczba cykli obciążenia.
|
NHeq3=94,74*106 NHeq4=27,07*106 |
mH=6
NHeq3=94,74*106 NHeq4=27,07*106 |
3.3 Współczynnik trwałości pracy.
|
ZN3=1 ZN4=1 |
HB3=280 HB4=260
|
3.4 Naprężenia krytyczne przy bazowej liczbie cykli
|
σHlim3=630Mpa σHlim4=590MPa |
σHlim3=630Mpa σHlim4=590MPa |
3.5 Dopuszczalne naprężenia stykowe.
|
σH3=515,448Mpa σH4=482,72MPa |
|
3.6 Obliczeniowe dopuszczalne naprężenia stykowe
|
σHP2=482,72MPa |
|
OBLICZANIE ŚREDNICY ZĘBNIKA |
|
kd=68MPa1/3 kHB=1,1 ka=1,25 Ψbd=1 σHP=482,72MPa i2=3,5 M3=677,425Nm |
4.1 Obliczeniowa średnica zębnika.
d1''=77,29mm przyjmuję80mm |
d1''=80mm |
d1''=80mm Ψbd=1
|
4,2 Szerokość wieńca koła zębatego, mm -Szerokość wieńca koła, mm
-Szerokość wieńca zębnika, mm
|
b4=80mm b3=85mm |
d1''=80mm i2=3,5 |
4,3 Odległość obliczeniowa osi, [mm] dla wstępnej ocenianej wartości
|
|
d1''=80mm |
4.4 Obliczamy moduł zazębienia
Przyjmuje
|
|
|
4.5 Liczba sumaryczna zębów
|
|
|
4.6 Kąt pochylenia linii zęba:
|
β= |
|
4,7 Liczba zębów
- zębnika przyjmuję z3=17
- koła zębatego
|
z3=17 z4=60 |
z3=17 z4=60 |
4.8 Przełożenie rzeczywiste przekładni
- |
irz2=3,52 |
z3=17 z4=60 cosB=0,9625 |
4.9 Średnice okręgów kół zębatych, mm
- tocznych
- wierzchołków zębów
- stop zębów
Sprawdzenie |
dw3=79,48mm dw4=280,51mm |
irz2=3,52 irz=3,63 |
5.Przełożenie całkowite wynosi:
ic = irz1 x irz2 = 3,63 x 3,52 = 12,7776 |
ic=12,7776 |
|
6.Sprawdzanie obliczeniowych naprężeń stykowych: |
|
M1=50,93Nm M2=193,557Nm dw1=53,977mm dw3=79,48mm |
-zębnik (1)
-zębnik (2) |
Ft1=1887,1N Ft3=4870,58N |
dw1=53,977mm n1=750
n2=197,36 dw3=79,48mm |
6.2 Prędkość obwodowa kół:
-zębnik(1) koło(1)
-zębnik(2) koło (2)
|
V1=V2=2,1196m/s
V3=V4=0,8213m/s |
|
6.3 Klasa dokładności = f(v,β) : tabl.:(5.3.10)
9 klasa dokładności |
|
|
6.4 Współczynnik uwzględniający nierównomierność rozkładu obciążenia między parami zębów w zazębieniu: tabl.:(5.3.12)
kHα=1,13
kFα=1,35
|
|
|
6.5 Współczynnik międzyrębnego obciążenia dynamicznego: tabl.:(5.3.14)
kHv zębnik1=1,06 kHv koła1=1,06 kHv zębnik2=1,02 kHvkoło2=1,02 kFv zębnik1=1,12 kFv kolo1=1,12 kFv zębnik2=1,04 kFvkoło2=1,04 |
|
b2=49,238mm kHv zębnik1=1,06 kHv koła1=1,06 kHv zębnik2=1,02 kHvkoło2=1,02 kFv zębnik1=1,12 kFv kolo1=1,12 kFv zębnik2=1,04 kFvkoło2=1,04 Ft1=1887,1N Ft3=4870,58N b4=80mm
|
6.6 Jednostkowa obliczeniowa siła obwodowa [N/mm]: -przelożenie (1)
-przelożenie (2)
|
WHt1=63,122[N/mm] WHt3=96,487[N/mm] |
β= cosβ=0,968 z3=17 z4=60 irz1=3,52 dw1=53,977mm WHt1=63,122[N/mm] σHP=482,72MPa |
6.7 Obliczeniowe naprężenia stykowe [MPa] (I PARA KÓŁ): -zębnik(1)
Zm=275MPa
σH=453,245Mpa
σH=453,245Mpa <= |
σH=453,245MPa |
|
7.Obliczanie εβ i korekta parametrów przekładni (1): |
|
b2=49,238mm β=14st32min1,49sec mn1=2,75mm sinβ=0,25095019968 |
7.1 Poskokowy wskaźnik zazębienia:
εβ'=b2 x sinβ/πm
εβ'=1,43022835227
|
|
cosβ=0,968
b2=49,238mm |
7,2 Poskokowy wskaźnik zazębienia cd.:
εβ'=b2 x sinβ/πm zΣ'''''= zΣ-3=85 cosβ=0,935 β=20,77 εβ'=2,021 zΣ'= zΣ-2=86 cosβ=0,946 β=18,91 εβ'=1,847 zΣ''= zΣ-1=87 cosβ=0,957 β=16,86 εβ'=1,652 zΣ= zΣ=88 cosβ=0,968 β=14,53 εβ'=1,429 zΣ'''= zΣ+1=89 cosβ=0,979 β=11,72 εβ'=1,157 zΣ''''= zΣ+2=90 cosβ=0,99 β=8,1 εβ'=0,803
Za podstawowy wariant przyjmuję zΣ=85 ze zmniejszeniem εβ do wartości εβ=2,0.
|
εβ=2,0 zΣ=85 cosβ=0,935 β1=20,77=20st46min12s
|
β1=20,77=20st46min12s εβ=2,0
|
7.3 nowa szerokość koła(1) i zębnika(1) wynosi:
b2=(εβ x π x mn)/sinβ
b2=48,7mm
b1=b2+(3...5)=51,7mm Wracam z powrotem do punktu2,5 |
b2=48,7mm b1=52mm |
β1=20,77=20st46min12s
|
7.4 Liczba sumaryczna zębów przełożenia(1):
|
|
i1=3,8 |
7,7 Liczba zębów :
- zębnika przyjmuję z1=18
- koła zębatego
|
z1=18 z2=67 |
z1=18 z2=67 |
7.8 Przełożenie rzeczywiste przekładni 1
- |
irz1=3,722 |
z1=18 z2=67
cosβ=0,93501148181 |
7.9 Średnice okręgów kół zębatych, mm
- tocznych
- tocznych
- wierzchołków zębów
- wierzchołków zębów
- stop zębów
- stop zębów
Sprawdzenie
|
dw1=52,94[mm] dw2=197,05[mm] |
β= cosβ=0,9625 z3=13 z4=47 irz2=3,52
WHt3=96,487[N/mm] |
8.1 Obliczeniowe naprężenia stykowe [MPa] (II PARA KÓŁ):
-zębnik(2)
Zm=275MPa
σH=476,48Mpa
σH=476,48Mpa <= |
|
|
9.Obliczanie εβ i korekta parametrów przekładni (2): |
|
b4=80mm
β= mn2=4,5mm sinβ=0,43790047925 |
9.1 Poskokowy wskaźnik zazębienia:
εβ'=b4 x sinβ/πm
εβ'=2,478
|
|
cosβ=0,96250000616
b4=80mm |
9,2 Poskokowy wskaźnik zazębienia cd.:
εβ'=b4 x sinβ/πm zΣ'= zΣ-2=75 cosβ=0,9375 β=20,36 εβ'=1,9688 zΣ''= zΣ-1=76 cosβ=0,95 β=18,194 εβ'=1,766 zΣ= zΣ=77 cosβ=0,9625 β=15,74 εβ'=1,535 zΣ'''= zΣ+1=78 cosβ=0,975 β=12,838 εβ'=1,257 zΣ''''= zΣ+2=79 cosβ=0,9875 β=9,06 εβ'=0,891
Za podstawowy wariant przyjmuję zΣ=75 ze zmniejszeniem εβ do wartości εβ=2,0.
|
εβ=2,0 β2=20,36 zΣ=75 |
β2=20,36=20st21min36s εβ=2,0
|
9.3 nowa szerokość koła(2) i zębnika(2) wynosi:
b4=(εβ x π x mn)/sinβ
b4=81,3mm
b3=b4+(3...5)=85mm Wracam z powrotem do punktu2,5 |
b3=85mm b4=81,3mm |
β=20,36=20st21min36s
cosβ=0,9375 |
9.4 Liczba sumaryczna zębów przełożenia(2):
|
|
i2=3,52 |
9,5 Liczba zębów :
- zębnika przyjmuję z3=16
- koła zębatego
|
z3=16 z4=59 |
z3=16 z4=59 |
9,6 Przełożenie rzeczywiste przekładni 2
- |
irz2=3,68 |
z3=16 z4=59
cosβ=0,9375 |
9,7 Średnice okręgów kół zębatych, mm
- tocznych
- tocznych
- wierzchołków zębów
- wierzchołków zębów
- stop zębów
- stop zębów
Sprawdzenie
|
dw3=76,8mm dw4=283,2mm |
|
10.Sprawdzanie obliczeniowych naprężeń gnących (I PARA KÓŁ): |
|
|
10.1 Współczynnik międzyzębnego obciążenia dynamicznego przy zginaniu zęba:tabl.:5.3.14 kFv=1,12 |
kFv=1,12 |
|
10,2 Współczynnik nierównomierności rozkładu obciążenia względem linii styku: rys.:5.3.3.c,d kFβ=1,31
|
kFβ=1,31 |
|
10,3Współczynnik uwzględniający nierównomierność rozkładu obciążenia między parami zębów w zazębieniu: tabl.:5.3.12 kFα=1,35 |
kFα=1,35 |
kFα=1,35 kFβ=1,31 kFv=1,12 Ft1=1887,1N Ft3=4870,58N b2=48,7mm b4=81,3mm |
10,4Jednostkowa siła obwodowa obliczeniowa przy zginaniu: [N/mm]
WFt1=Ft1 x kFv x kFβ x kFα / b2 =76,7518 N/mm
WFt2=Ft3 x kFv x kFβ x kFα / b4 =118,66 N/mm |
WFt1=76,7518 N/mm WFt2=118,66 N/mm |
β2=20,36 z1=18 z2=67 |
10,5 Ekwiwalentna liczba zębów: z1(2)eq= z1(2) / cos3β
z1eq= z1 / cos3β1=21,8435
z2eq= z2 / cos3β2=81,3066 |
z1eq=21,8435 z2eq=81,3066 |
|
10,6 Współczynnik kształtu zębów zębnika (1) i koła zębatego(1): rys.:5,3,5 YFS1=4,1 YFS2=3,71 |
YFS1=4,1 YFS2=3,71 |
YFS1=4,1 YFS2=3,71 β2=20,36 β1=20,77 σFP1=105,97MPa σFP2=122,97Mpa WFt1=76,7518 N/mm WFt2=118,66 N/mm m1=2,75mm m2=4,5mm |
10,7 Naprężenia obliczeniowe gnące [MPa]:
εβ=1,0
Yβ1=1-εβ(β1/140)=0,851642
σF1=(YFS1 x Yβ1 x WFt1 )/m1 <=σFP1
σF1=94,45 MPa<=σFP1
εβ=1,0
Yβ2=1-εβ(β2/140)=0,854571
σF2=(YFS2 x Yβ2 x WFt2 )/m2 <=σFP2
σF2=83,6MPa<=σFP2 |
|
|
11.Siły działające w zazębieniu przekładni: |
|
irz1=3,722 M2=193,554Nm irz2=3,68
M3=677,425Nm |
11,1 Moment rzeczywisty na wale 2 i 3:
M2rz=M2 i1rz/i1=189,58Nm
M3rz=M3 (i2rz/i2) (i1rz/i1)=697,644Nm |
M2rz=189,58Nm M3rz=697,644Nm |
M2rz=189,58Nm M3rz=697,644Nm M1=50,933Nm dw1=52,94[mm] dw2=197,05[mm] dw3=76,8mm dw4=283,2mm |
11,2 Siły obwodowe N
FT1=2000M1/dw1=1924,2N FT2=2000Mrz2/dw2=1924,2N FT3=2000Mrz2/dw3=4936,9N FT4=2000Mrz3/dw4=4926,8N |
FT1=1924,2N FT2=1924,2N FT3=4936,9N FT4=4926,8N |
α=20 β2=20,36 β1=20,77 FT1=1924,2N FT2=1924,2N FT3=4936,9N FT4=4926,8N |
11,3 Siły promieniowe:
Fr1= FT1 tgα/cosβ1=749,02N Fr2= FT2 tgα/cosβ1=749,02N Fr3= FT3 tgα/cosβ2=1916,6N Fr4= FT4 tgα/cosβ2=1912,7N |
Fr1=749,02N Fr2=749,02N Fr3=1916,6N Fr4=1912,7N |
FT1=1924,2N FT2=1924,2N FT3=4936,9N FT4=4926,8N β2=20,36 β1=20,77 |
11,4 Siły poosiowe: Fa1=FT1 tgβ1=729,78N Fa2=FT2 tgβ1=729,78N Fa3=FT3 tgβ2=1832,09N Fa4=FT4 tgβ2=1828,34N |
Fa1=729,78N Fa2=729,78N Fa3=1832,09N Fa4=1828,34N |
|
12 Obliczanie wpustów na wałkach: |
|
M1=50,933Nm dw1=23,35mm Lp1=52mm ka=1,25
|
12,1 wałek 1: Czop do silnika:
b1=8mm h1=7mm t1=4mm z1=8mm dw1'=dw1+t1=27,35mm dobieram znormalizowaną średnicę czopa: d1=28mm sprawdzam warunek na naciski powierzchniowe:
p=25MPa<=150MPa |
d1=28mm b1=8mm h1=7mm Lp1=52mm |
M2=197,36Nm dw3=36,44mm Lp3=52mm ka=1,25 |
12,2 Wałek 2: -koło1: dla zadanej średnicy wałka dobieram b3 i h3: b3=10mm h3=8mm t3=5mm
d'w3= dw3+ t3=41,44mm przyjmuję średnicę wałka dla znormalizowanego łożyska: d3=40mm sprawdzam warunek na naciski powierzchniowe:
p=56,5MPa<=150MPa
-zębnik 2: b4=10mm h4=8mm lp4=85mm |
d3=40mm b3=10mm h3=8mm t3=5mm Lp3=52mm
|
M3=677,425Nm ka=1,25 lp5=80mm dw5=55,32mm
M3=677,425Nm ka=1,25 lp5=72mm dw6=42mm |
12,3 Wałek 3: -wpust pod koło2: dla wyjściowej średnicy wałka dobieram z tablic b5 i h5: b5=16mm h5=10mm dobieram średnicę walka dla znormalizowanego łożyska: d5=60mm sprawdzam warunek na naciski powierzchniowe:
p=70MPa<=150MPa
-czop 2: dla wyjściowej średnicy wałka dobieram z tablic b6 i h6: b6=10mm h6=8mm t6=5mm dobieram średnicę walka dla znormalizowanego łożyska: d5=42mm sprawdzam warunek na naciski powierzchniowe:
p=140MPa<=150MPa
|
d5=60mm b5=16mm h5=10mm lp5=80mm
lp5=72mm b6=10mm h6=8mm dw6=42mm |
|
13Obliczenia wytrzymałościowe łożysk: |
|
FT1=1924,2N FR1=749,02N FA1=729,78N b=0,046m=46mm c=0,121m=121mm
IA1=729,78N IT1=1394,181N IR1=658,37N
|
13,1 Równania równowagi dla wału I:
Dobieram 1 i 2 łożysko 6208. Obliczenia przeprowadzam dla łożyska bardziej obciążonego.
- trwałość łożyska w mln obrotów
- siły osiowa i promieniowa
- ponieważ obciążające łożysko wyznaczam z zależności:
- wyznaczam niezbędne nośności łożysk:
wyznaczone nośności są mniejsze od katalogowych a więc tak dobrane łożyska będą prawidłowo pracować.
|
IA1=729,78N IT1=1394,181N IR1=658,37N IIR1=530,01N IIR2=90,64N
pierwsze i drugie łożysko 6208
|
FR2=749,2N FT2=1924,2N FA2=729,78N FR3=1916,6N FT3=4936,9N FA3=1832,09N d=0,092m=92mm e=0,0625m=62,5mm f=0,0625m=62,5mm
n2=197obr/min IVR=1054,09N IVT=-1699,19N IVA=- 1102,31N
|
13,2 Równania równowagi dla wału II:
Dobieram 3 i 4 łożysko 6408. Obliczenia przeprowadzam dla łożyska bardziej obciążonego. - trwałość łożyska w mln obrotów
- siły osiowa i promieniowa
- ponieważ obciążające łożysko wyznaczam z zależności:
- wyznaczam niezbędne nośności łożysk:
wyznaczone nośności są mniejsze od katalogowych a więc tak dobrane łożyska będą prawidłowo pracować.
|
IIIR=113,3N IIIT=-313,5N IVR=1054,09N IVT=-1699,19N IVA=-1102,31N
Trzecie i czwarte łożysko 6408 |
FR4=1912,7N FT4=4926,8N FA4=1828,34N g=0,117m=117mm h=0,06m=60mm i=0,102m=102mm
VIA=1828,34N
|
13,3 Równania równowagi dla wału III:
Dobieram 5 i 6 łożysko 6012
- trwałość łożyska w mln obrotów
- siły osiowa i promieniowa
- ponieważ obciążające łożysko wyznaczam z zależności:
- wyznaczam niezbędne nośności łożysk:
wyznaczone nośności są mniejsze od katalogowych a więc tak dobrane łożyska będą prawidłowo pracować. Obliczenia zostały przeprowadzone dla łożyska bardziej obciążonego, zatem na tym wale przyjmuję dwa te same łożyska.
|
VT=1670,102N VR=-2111,04N
VIA=1828,34N
|
1
3