Wykład 1

Znaczenie finansów międzynarodowych:

• wzrost zaangażowania banków i przedsiębiorstw w operacje handlowe z zagranicą.

• Zwiększenie skali transferów międzynarodowych.

• Upowszechnienie systemu płynnych kursów walutowych;

• Rosnący dostęp do międzynarodowych rynków finansowych.

Przedmiot finansów międzynarodowych:

• dziedzina nauki której istotą są transakcje finansowe o trans granicznym charakterze;

• polityka finansowa państwa dotycząca stosunków finansowych z otoczeniem międzynarodowym;

• obrót międzynarodowy towarów i prawami własności z uwzględnieniem ich skutków finansowych;

• relacje wymienne pieniądza krajowego na pieniądz innych państw;

• Czynniki wpływające na te relacje, ryzyko i zabezpieczenie przed ryzykiem.

• Rynki w sensie pojemności, warunków i ryzyka zawieranych transakcji;

Przykładowe zagadnienia:

• czynniki kształtujące kursy walutowe;

• rola kursów walutowych w podejmowaniu decyzji finansowych w krótkim i długim okresie;

• zarządzanie ryzykiem kursowym;

• minimalizacja strat z tytułu utrzymania aktywów i zobowiązań denominowanych w walutach obcych z wykorzystaniem instrumentów i technik osłonowych;

• finansowanie kapitału obrotowego;

• analiza źródeł funduszy obcych oraz techniki i metody finansowania, rozliczanie handlu zagranicznego oraz techniki kredytowe, należności, zobowiązań eksportowo-importowych;

• przedmiot finansów międzynarodowych;

• problematyka bezpośrednich inwestycji zagranicznych i ocena finansowa projektów inwestycyjnych;

• ocena zagranicznych projektów inwestycyjnych uwzględniająca ryzyko polityczne, ryzyko ekonomiczne itp.

• Problematyka opodatkowania w związku z międzynarodowymi operacjami gospodarczymi przedsiębiorstw;

• Możliwość transferowa funduszy zagranicznych powoduje wzrost znaczenia tzw. rajów podatkowych.

!!!!! Inwestor strategiczny zagraniczny, przesyła dywidendę jako swój zysk. !!!!!

Podmioty finansów międzynarodowych:

• Państwo;

• Organizacje ponadpaństwowe UE

• Organizacje międzynarodowe MFW

• Organizacje wyspecjalizowane OECD

• Międzynarodowe Banki Regionalne (EBOiR)

• Korporacje Międzynarodowe;

• Jednostki gospodarcze i agendy publiczne realizujące cele w obszarze międzynarodowym;

Kursy Walutowe:

Kurs Walutowy stosunek w jakim dokonujemy wymiany jednej waluty na inną walutę.

Kurs ustalony przez władze walutowe, lub ustalony samoistnie przez rynek.

Pojęcie kursu walutowego:

Waluta Bazowa Waluta której ilość w danym kursie jest stała (1 lub 100)

Waluta kwotowana waluta której ilość w danym kursie zmienia się w kolejnych kwotowaniach;

(ASK) Kurs sprzedaży -dealer jest gotowy sprzedaż jednostkę waluty bazowej.

USD/PLN = 2,9803/2,9845

USD/PLN= 2,9803/45

1 USD = 2,9803/45 PLN

1 USD = PLN 2,9803-2,9843

Notowania Bezpośrednie cena krajowa jednostki waluty obcej

1 EUR=4 PLN

Notowania Pośrednie (odwrotne)Ekwiwalent waluty obcej przypadający na jednostkę waluty krajowej;

1 PLN = 0,25 EUR

Funkcje:

• informacyjna o cenie

• cenotwórcza przenoszenie przez kurs walutowy zagranicznego układu cen i zagranicznych relacji cen na krajowy układ cen.(Inflacja w jednym kraju może być przenoszona na inny kraj)

• Kurs walutowy wpływa bezpośrednio na cenę towarów w handlu zagranicznym i ceny walorów obcych na rynku wewnętrznym oraz pośrednio na ceny towarów na rynku wewnętrznym;

• Kurs walutowy wpływa na koszty i przychody przedsiębiorstwa biorących udział w wymianie międzynarodowej zarówno po stronie eksportu jak i importu.

Ze względu na czas funkcjonowania:

• kurs wolnorynkowy podaż i popyt na waluty obce na krajowym rynku walutowym;

• Kurs Czarnorynkowy kształtowany przez nielegalne transakcje kupna i sprzedaży walut;

• Płynny (elastyczny) kurs walutowy ustalony głównie przez popyt i podaż walut obcych, ale czasem korygowany przez władze w drodze interwencji na tynkach walutowych;

• Kurs Stały Krótkookresowy (tzw. kurs pełzający) kurs stały często zmieniany, głównie na skutek wyższego tempa inflacji w kraju w porównaniu z zagranicą;

• Kurs stały o szerokiej marży wahań wokół parytetu lub kursu centralnego, pozwalający eliminować krótkookresowe lub przejściowe zakłócenia w bilansie płatniczym;

• Sztywny kurs walutowy kurs nie zmieniany w bardzo długim okresie, mimo „nacisków” ze strony stany bilansu płatniczego;

Ze Względu na trwałość:

• Kursy sztywne;

• Kursy stałe;

• Kursy Płynne;

• Różnego rodzaju formy przejściowe;

Ze względu na stopień ingerencji państwa:

• Kurs walutowy wymagający ograniczonej interwencji państwa (kurs płynny, kurs stały o rozszerzonej marży wahań, kurs pełzający)

• Kurs walutowy, który wymaga nie tylko interwencji na rynkach walutowych, lecz także zastosowania innych środków polityki gospodarczej w celu utrzymania danego systemu kursu walutowego;

Ze względu na liczebność:

• Kurs jednolity, całość obrotów płatniczych z zagraniczną odbywa się po jednolitym kursie;

• System kursu dualnego (podwójnego), jeden kurs oficjalny dla obrotów handlowych, drugi kurs oficjalny dla obrotów kapitałowych występuje sporadycznie;

• System zróżnicowanych kursów walutowych, przedmiotowe(odrębne poziomy kursu walutowego dla poszczególnych kategorii eksportu i importu lub operacji finansowych) i podmiotowe (odrębne kursy dla osób fizycznych i przedsiębiorstw)

Kursy walut w zależności od czasu rozliczenia transakcji :

• Kursy kasowe /Natychmiastowe/SPOT

• Kursy terminowe /Forward i Futures/

Na kursy walutowe wpływają:

• czynniki ekonomiczne :

• podaż waluty i popyt na krajowym rynku walutowym;

• stan bilansu handlowego i płatniczego;

• różnice stóp procentowych i stóp inflacji między danym krajem a innymi krajami;

• poziom cen w kraju i zagranicą;

• przepływy kapitałów;

• Stopień reglamentacji waluty (państwa i jego wpływ)

• Polityka walutowa i pieniężno-kredytowa kraju

• Koniunktura i stan gospodarki kraju;

• Czynniki pozaekonomiczne:

• Czynniki polityczne ( napięcia polityczne)

• Czynniki psychologiczne; (Węgry i Polska)

Popyt na Waluty:

• Popyt na walutę zagraniczną np. dolary amerykańskie zależy od popytu na amerykańskie towary i usługi w Polsce i na denominowaniu w USD aktywa finansowe.

• Wzrost wartości dolara w PLN W zrost cen w PLN wyrobów amerykańskich na rynku polskim ograniczenie popytu na import towarowy i usługi amerykańskie oraz aktywa amerykańskie w Polsce.

Podaż waluty:

• podaż waluty zagranicznej (np. Euro) jest określona przez popyt w strefie euro na polskie towary i usługi oraz aktywa finansowe denominowane w PLN.

• Wzrost wartości Euro w PLN Spadek cen w EUR polskich towarów i usług zwiększenie popytu na polskie towary i usługi w strefie EURO;

Kurs Walutowy równowagi dwa znaczenia.

• kurs walutowy wyrównujący podaż na waluty obce na krajowym tynku walutowym z popytem na nie;

• taki kurs walutowy, który zapewnia równowagę bilansu płatniczego;

Prawidłowy kurs walutowy:

• Kiedy spełnia wymóg utrzymania równowagi bilansu płatniczego w dłuższym okresie;

• Kiedy sprzyja podnoszeniu efektywności i sprawności całej gospodarki narodowej.

Wykład 2

Rynki Walutowe

• Rynek walutowy obejmuje:

• Rynek bieżący lub kasowy (spot market)

• Rzeczywisty rynek terminowy(forward market)

Transakcje walutowe:

• Transakcje kasowe

• Transakcje terminowe ( faktyczny przepływ)

• Kontrakty terminowe

Rynek kasowy:

• Na rynku kasowym dokonywane są transakcje sprzedaży i zakupu waluty z natychmiastową dostawą po aktualnie notowanym kursie walutowym (kursie kasowym- spot rate)

Zasada t+2 ….. wchodzi na rynek po

Termin rozliczenia transakcji walutowej

• Dla transakcji kasowych termin dostarczenia waluty zagranicznej upływa pod koniec drugiego dnia roboczego od chwili zawarcia transakcji.

Rynek terminowy

• Obejmuje transakcje kupna i sprzedaży walut zagranicznych, których dostawa ma nastąpić w pewnym ściśle określonym terminie w przyszłości.

Premia / dyskonto terminowe:

• Waluta zagraniczna jest sprzedawana z premią gdy jej kurs terminowy jest wyższy od kursu kasowego. Jest sprzedawana z dyskontem, gdy kurs terminowy jest niższy niż kurs kasowy.

Dla waluty bazowej:

Premia / dyskonto waluty terminowej =( kurs terminowy- kurs kasowy)/ kurs kasowy * 12/n * 100%

N - liczba miesięcy

Dla waluty kwotowanej:

• Premia/dyskonto waluty terminowej=(kurs kasowy- kurs terminowy)/ kurs terminowy * 12/n*100%

Wykorzystanie kursu terminowego- przykład

• Polski importer w ciągu trzech miesięcy musi rozliczyć należność eksportera zagranicznego w kwocie 2 mln USD. Kurs kasowy: 1 USD = 2,9500 PLN. Importer ma możliwość zawrzeć z bankiem walutowy kontrakt terminowy na 2 mln USD po kursie terminowym 90 dniowym USD/PLN = 3,0000. Przedstaw na wykresie straty/ zyski importera w zależności od wysokościu kursu kasowego w przyszłości.

(3,0500-3,0000)*

Wnioski:

Straty i zyski w terminowej transakcji dewizowej nie zależą od początkowego kursu kasowego, a jedynie od kursu terminowego i kursu kasowego w momencie rozliczenia transakcji.

• Walutowy kontrakt terminowy nie jest kontraktem opcyjnym. Obie strony muszą wykonać swoje zobowiązania wobec siebie.

Kontrakty terminowe futures

• Kontrakt finansowy futures (financial futures) jest porozumieniem zobowiązującym strony do sprzedaży lub zakupu standardowej ilości specyficznego instrumentu finansowego na określony termin w przyszłości po cenie giełdowej ustalonej w trakcie sesji handlowej.

• W transakcjach futures nabywca i sprzedawca nie mają w stosunku do siebie bezpośrednich zobowiązań.

• Bezpośrednią odpowiedzialność za fizyczne wykonanie transakcji futures spada na giełdę terminową (izbę rozrachunkową giełdy), która gwarantuje rozliczenie (wykonanie) kontraktu w terminie zapadalności.

• Warunkiem zawarcia transakcji terminowej futures jest uiszczenie wstępnej marży przez wniesienie depozytu początkowego, stanowiącego niewielki procent wartości nominalnej całego kontraktu.

• Przedmiotem kontraktów futures mogą być:

• Towaru:

• Metale

• Artykuły spożywcze

• Rośliny oleiste

• Surowce energetyczne

• Instrumenty finansowe

• Ceny obligacji

• Indeksy akcji

• Stopy procentowe

• Kurs wymiany walut.

Cechy kontraktów futures:

• Standaryzacja

• Występowanie w obrocie giełdowym

• Publikowanie cen kontraktów.

• Kompensowanie zobowiązań i należności przez izby rozrachunkowe (clearingowe)

• (należy sprawdzać co się dzieje i jak kształtuje się depozyt ubezpieczeniowy by dom maklerski nie zamknął pozycji.)

Transakcje walutowe

• Jest to umowa, na mocy której strony wymieniają między sobą dwie różne waluty po określonym kursie wymiany w określonym czasie w przyszłości.

• Wśród terminowych transakcji walutowych wyróżniamy transakcje walutowe forward i transakcje walutowe forward.

• Walutowe transakcje futures polegają na zakupie lub sprzedaży danej waluty za inną w określonym momencie w przyszłości po określonym z góry kursie. Są to transakcje o standardowej wielkości i terminie zapadalności.

Transakcje futures na rynku walutowym

• Umożliwiają osłonę przed ryzykiem finansowym:

• Dzięki wykorzystaniu odwrotnych ruchów kursów walut lub stóp procentowych na rynku pieniężnym i terminowym

• Podmioty dokonujące osłony zawierają tyle kontraktów futures, aby zrównoważyć wartość rzeczywistej lub przewidywanej transakcji na rynku kasowym.

• O skuteczności osłony decyduje różnica między ceną rynku kasowego a terminowego - tzn. baza.

• (dokładna kompensacja na rynku terminowym tego czego będziemy oczekiwać na rynku kasowym)

• Umacniają rynek finansowy:

• Zwiększają płynność

• Umożliwiają natychmiastowe zawarcie terminowych kontraktów kupna i sprzedaży odpowiednio dużych ilości instrumentów finansowych.

cecha kontraktu	forward walutowy	kontrakt walutowy futures
Lokalizacja	poza giełdą (banki lub dealerzy)	finansowe giełdy terminowe
wielkość kontraktu	dowolna	standaryzowana
Termin dostawy	dowolna	standaryzowana
Partner kontraktu	Bank lub dealer	Izba rozrachunkowa giełdy(irg)
Sposób rozliczania	Rozliczanie w terminie uzgodnionym przez bank z klientem	Każdego dnia za pomocą rachunku rozliczeniowego prowadzonego przez IRG
Koszty transakcji	Na podstawie różnicy kursu zakupu i psrzedaży	Prowizja brokera ustalona od zamówienia
Ryzyko kredytowe	Obydwie strony kontraktu	IRG

Swapy kursowe

• Swapy kursowe - transakcja polegająca na wymianie jednej waluty na drugą połączona z transakcją odwrotnej wymiany w późniejszym terminie.

• Rodzaje swapów kursowych

• Swapy na krótkie termiy

• Swapy złożone z transakcji natychmiastowej i terminowej

• Swapy złożone z dwóch transakcji terminowych (swapy terminowe)

Opcje:

Opcja jest instrumentem finansowym, który daje jego posiadaczowi prawo( nie zobowiązanie) do sprzedaży (put) lub zakupu (call) innego instrumentu finansowego po ustalonej cenie na z góry określony termin. Sprzedawca opcji (lub wystawca opcji) musi wykonać kontrakt, o ile nabywca tego zażąda.

• Opcja kupna (call)

• Opcja sprzedaży (put)

• Nabywca opcji - pozycja długa(long)

• Wystawca opcji- pozycja krótka (short)

Opcje walutowe

• Opcja walutowa jest umową między dwiema stronami, która daje nabywcy opcji prawo, ale nie stwarza zobowiązania do kupna lub sprzedaży określonej ilości waluty po ustalonym z góry kursie, zwanym ceną wykonania w określonym momencie w przyszłości( opcja europejska) lub do określonego momentu przyszłości (opcja amerykańska) zwanego datą realizacji lub dniem wykonania.

• Cena bazowa (cena realizacji) - cena po której opcja jest realizowana, cena po której posiadacz opcji ma prawo kupna lub sprzedaży określonej waluty zagranicznej (strike price)

• Cena opcji (premia opcji) - suma pieniądza, jaką nabywca płaci z chwilą jej zakupu lub jaką sprzedawca opcji otrzymuje z chwilą jej wystawienia nabywcy.

• Opcje, której realizacja przyniesie natychmiastowy zysk pieniężny przy istniejącym na rynku kasowym kursie walutowym, jest nazywana opcją pieniężną (in the money)

• Kiedy opcja nie może przynieść zysku pieniężnego przy aktualnym kursie walutowym, jest opcją niepieniężną (out of the money).

• Opcja której cena realizacji jest taka sama jak kurs kasowy nie przynosi ani zysku ani straty (at the money)

• Opcje amerykańskie: mogą być realizowane w dowolnym czasie aż do momentu wygaśnięcia ich ważności.

• Opcje europejskie - mogą być realizowane tylko w momencie wygaśnięcia terminu ważności kontraktu.

• Opcje bermudzkie- terminy, w których opcja może być wykonana przedterminowo są ściśle określone w kontrakcie opcyjnym.

Opcje walutowe ( long call)

• Wynik w zależności od kursu kasowego:

• Dla St<E wynik = -P

• Dla St>=E wynik =St-E-P

Opcje walutowe - Short call

(Nabywanie opcji jest znacznie bezpieczniejsze niż wystwianie opcji.

• Wynik w zależności od kursu kasowego:

• Dla st<E wynik = P

• DLA St>=E wynik = E-St+P

Opcje walutowe Long pull

• Gwarancja sprzedaży danego instrumentu już dziś.

• Wynik w zależności od kursu kasowego

• Dla St<E wynik - E-St-p

• Dla St>=E wynik = -P

Opcje walutowe - short pull

• Wystawienie opcji sprzedaży

• Wynik w zależności od kursu kasowego:

• Dla St<E wynik =E-St+P

• Dla St>=E wynik =P

Strategie opcyjnie - oparte na jednej opcji.

	long call	Short Call	long put	Short put
inwestycja początkowa	zapłacona premia	nie występuje	zapłacona premia	nie występuje
maksymalna strata	ograniczona do premii	nieograniczona	ograniczona do premii	nieograniczona
maksymalny zysk	nieograniczony	ograniczony do premii	nieograniczona	ograniczona do premii
próg rentowności	kurs wykonania + premia na jednostkę waluty	kurs wykonania + premia na jednostkę waluty	kurs wykonania - premia na jednostkę waluty	kurs wykonania - premia na jednostkę waluty

Opcje będą na egzaminie !!!!!!

Wykład 3

Uczestnicy rynku walutowego:

Bankowi i niebankowi dealerzy

• działają zarówno na tynku międzybankowym, jak i detalicznym.

• Zarabiają, kupując waluty po kursie kupna (BID) i sprzedając je po wyższym kursie sprzedaży (ASK)

Osoby fizyczne i podmioty prowadzące działalność inwestycyjną:

• wykorzystują rynek walutowy jako instrument ułatwiający wywiązanie się z podjętych zobowiązań handlowych lub inwestycyjnych (importerzy i eksporterzy, inwestorzy giełd międzynarodowych, turyści zagraniczni)

• traktują rynek walutowy jako dodatkowe narzędzie zabezpieczenia prowadzonej działalności przed ryzykiem nagłej zmiany kursu walutowego;

Spekulanci i Arbitrażyści:

• wykorzystują rynki walutowe wyłącznie jako źródło zwiększenia swoich dochodów;

• zyski spekulantów w całości wynikają z oczekiwanej zmiany kursu walut.

• Arbitrażyści zarabiają na dokonywaniu jednoczesnym transakcji kupna walut na tańszym rynku oraz odsprzedaży na droższym.

Banki centralne i administracja skarbu państwa:

• wykorzystują rynek walutowy w celu nabycia potrzebnych walut zagranicznych lub upłynnienia części rezerw, bądź w celu wywarcia odpowiedniego wpływu na rynek walutowy i uzyskania pożądanej zmiany kursu waluty krajowej.

• Frank do euro 1,20

• Motywem ich działania nie jest dążenie do osiągnięcia zysku, ale realizacja polityki gospodarczej kraju.

Brokerzy walutowi:

• działają głównie jako pośrednicy ułatwiający nawiązywanie bezpośrednich kontraktów z dealerami walutowymi, za co pobierają prowizje.

FOREX:

• Rynek walutowy, zwany od angielskiego określenia rynkiem wymiany (ang. Foreign Exchange), w skrócie określany jest mianem Forem.

• Transakcje natychmiastowe ( spot)

• Transakcje terminowe na rynku giełdowym (futures)

• Transakcje terminowe na rynku pozagiełdowym (forward, swap)

Cechy rynku forem:

• większość transakcji nie jest dokonywana za kwotę całej wartości transakcji, tylko przy wykorzystaniu tzw. Depozytu (występuje efekt dźwigni finansowej)

• brak fizycznej lokalizacji i giełdy , na której skupione byłyby wszystkie transakcje.

• W praktyce funkcjonuje całą dobę.

Rola brokerów na rynku Forex:

• brokerzy detaliczni pełnią rolę animatorów rynku i co oni dokonują transakcji z klientami (brokerzy bankowi dokonują kojarzenia zleceń)

• zlecenia poszczególnych klientów nigdy się ze sobą nie spotkają.

• Oferty podawane przez brokerów różnią się wielkością spreadu tj. różnicy między ofertą kupna i sprzedaży. (szukamy brokerów o najniższych spreadach)

Zmiany cen na rynku Forem:

0,0001- jeden punkt/pip/pips/tik

0,0010- dziesięć pipsów

0,0100-figura (sto punktów)

0,1000-dziesięć figur

Kwotowania walut:

• EUR/USD 1,0820/1,0840 Spread 20 pipsów

• Chcąc zająć długą pozycję w euro, czyli kupić euro wobec dolara zapłacimy 1,0840

• Chcąc zająć krótką pozycję w euro, czyli sprzedaż euro wobec dolara, zapłacimy 1,0820

• Brak cen transakcyjnych (jak zbudować wykres??) poleca się kursy średnie gdzie spread jest stały, w raz ze zmianą poleca się inne formy.

Depozyt zabezpieczający:

• stanowi odsetek wartości jednostki transakcyjnej (tzw. Lot, np. 100 000 EUR)

• Jeżeli wielkość dźwigni wynosi 1:100, to depozyt wynosi 1% wartości jednostki transakcyjnej.

• Nie występuje zasadza codziennego rozliczania transakcji, stan pozycji klienta jest liczony na bieżąco i kiedy wartość rachunku spadnie poniżej poziomu, którego wymaga wielkość depozytu, pozycja jest zamykana.

Przykład:

• klient posada na rachunku 1000 USD, wymagany depozyt dla pary EUR/USD wynosi 500 USD.

• Klient sprzedaje 1 lot po cenie 1,4220 ;

• Gdy kurs wynosi 1,4240; strata inwestora to 200 USD;

Rolowanie pozycji/ punkty swapowe

• Punkty swapowe to różnica oprocentowania między poszczególnymi walutami;

• Punkt swapowe to różnica oprocentowania między poszczególnymi walutami;

• Jeśli waluta bazowa jest oprocentowana wyżej od kwotowanej to :

• Posiadanie długiej pozycji będzie się wiązało z naliczeniem odsetek na rachunek klienta

• W przypadku posadania pozycji krótkiej klient zostanie obciążony odsetkami;

Zyski/ Straty na rynku Forex:

Zmienność (ART z 14 sesji ) na parze EUR/USD w 2005 roku wahała się w przedziale 80-120 pipsów.

Gracz mając do dyspozycji 10000 USD i korzystając z dźwigni 100:1 może otworzyć pozycję o wartości 1 mln USD.

Prawidłowo odgadnięty ruch o 0,0020 USD będzie oznaczał zysk 2000 USD, ruch o 0,0080 USD 8000 USD zysku.

Straty?

Prawo jednej ceny:

(współzależności między stopami a walutami)

Na rynku jakiegokolwiek przenośnego dobra, w warunkach konkurencji doskonałej, przy braku kosztów transportu i bariery celnej, ustala się tylko jedna cena na to dobro. (dobra handlowe, niehandlowe, ziemia, nieruchomości)

Przykład :

• Dobro x kosztuje w USA 4 USD, a w Wielkiej Brytanii 2 GBP.

• Kurs wymiany 1 GBP=2 USD;

• Co stanie się, jeżeli kurs wymiany wyniesie 1GBP =1,8 USD?

• Wszyscy będą chcieli nabyć to dobro w Wielkiej Brytanii.

Teoria parytetu siły nabywczych walut;

• Wyznacznikiem długookresowego kursu równowagi jest stosunek poziomów cen w dwóch krajach, czyli wartości dwóch identycznych koszyków dóbr:

• K=Pa/Pb

• KKurs waluty B wyrażony w walucie kraju A

• Parytet siły nabywczej - taki kurs wymiany, że za jednostkę danej waluty można kupić taką samą ilość ustalonego dobra w różnych krajach.

• Przewidywane relatywne zmiany kursu kasowego waluty zagranicznej powinny być równe różnicy w stopie oczekiwanej inflacji krajowej i zagranicznej w tym samym okresie.

• St/S0=(1+Ph)^t / (1+Pf)^t

• (St-S0)/S0 = (Ph-Pf) / (1+Pf)

• Parytet siły nabywczej (Purchasing power parity - PPP) Jest stopą konwersji waluty, która eliminuje różnice w poziomach cen pomiędzy krajami. Najczęściej wartości wskaźnika PPP są podawane w walucie krajowej w stosunku do jednego dolara amerykańskiego.

• Relacja parytetowa może być zastąpiona przez cenę wystandaryzowanego produktu np. Big Maca. Należy przy tym pamiętać, aby ceny były podstawione w tej samej walucie.

Realny kurs walutowynominalny kurs walutowy, który na skutek odchyleń od parytetu zostaje skorygowany przez zmiany względnej siły nabywczej danej waluty w stosunku do określonej waluty zagranicznej w ustalonym okresie.

• St^r = ST( (1+Ph) / (1+Pf) ) ^t

Efekt Fishera:

• efekt Fishera to zjawisko zwiększania się nominalnych stop procentowych w okresach inflacji.

• Nominalna stopa procentowa obejmuje realną stopę procentową i stopę oczekiwanej inflacji krajowej.

• 1+Ih = (1+r)*(1+Ph)

• 1+If = (1+r)*(1+Pf)

• ( Ih-If ) / (1 +If) = ( Ph-Pf ) / ( 1+Pf )

Międzynarodowy efekt Fishera:

• Międzynarodowy efekt Fishera - powiązanie parytetu ogólnej siły nabywczej I efektu Fishera,

• W Kraju, w którym oferuje się relatywnie wyższą stopę procentową, należy liczyć się z deprecjacją waluty krajowej.

• ST / S0 = ( 1 + Ih) / (1 + If)

• (ST-S0) /S0 = ????

Parytet stopy procentowej:

• Realna stopa procentowa w skali międzynarodowej nie zmienia się. W sytuacji doskonale konkurencyjnego i zrównoważonego rynku walutowego, na którym prawie nie występują koszty transakcyjne, różnica między kursem terminowym a kasowym powinna dokładnie odpowiadać różnicy między stopą procentową w kraju i za granicą.

• F0 / S0 = ( 1 + Ih) / (1 + If)

• (F0-S0) / S0 = ( Ih - If ) / (1+If)

• Wysokie stopy procentowe będą wyrównane za pomocą dyskonta na rynku terminowego, podczas gdy niskie stopy procentowe będą skompensowane przez przyszłą premię.

• Kiedy nie jest spełniony parytet stopy procentowej możliwość korzystnego arbitrażu procentowego.

Teoria predykcji:

• Różnice miedzy kursem terminowym a kursem kasowym na rynku walutowym w sposób nie zamierzony determinują oczekiwania uczestników tynku co do zmiany przyszłego kursu kasowego waluty zagranicznej.

• Uzasadnienie - na skutek międzynarodowego arbitrażu walutowy dąży do równowagi. Wszystkie informacje znajdują natychmiast swoje odzwierciedlenie w kursach kasowych i terminowych.

• (F0-S0) / S0 =( ST - S0 )/ S0

Bilans Płatniczy:

• To zestawienie wszystkich płatności danego kraju z tytułu obrotów z zagranicą w określonym czasie ( najczęściej w okresie roku).

• Bilans płatniczy jest to syntetyczne zestawienie wszystkich płatności, które zostały zrealizowane między rezydentami krajowymi a zagranicą w określonym czaise, najczęsiciej w cięgu roku.

Rezydent osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w kraju lub osoba prawna mająca siedzibę w kraju.

Nierezydent Osoba fizyczna mniemająca miejsca zamieszkania w kraju oraz osoba prawna nie posiadająca siedziby na terenie kraju.

Elementy Bilansu płatniczego:

• Bilans Płatniczy składa się z :

• Bilansu obrotów bieżących;

• Bilans obrotów kapitałowych;

• Salda rezerw dewizowych;

• Rachunek bieżący obejmuje niefinansowe elementy transakcji;

• Rachunek kapitałowy obejmuje finansowe elementy transakcji.

Bilans Obrotów Bieżących (Bob):

• Obejmuje

• Saldo bilansu handlowego z eksportu i importu towarów;

• Saldo transakcji usługowych;

• Saldo odsetek wypłaconych od kredytów otrzymanych i odsetek utraconych od kredytów udzielonych innym krajom;

• Saldo transferów prywatnych i oficjalnych z zagranicy.

Bilans handlowy, bilans obrotów kapitałowych:

• Bilans Handlowy zestawienie wpływów i wydatków dewizowych z tytułu eksportu i importu towarów.

• Bilans Obrotów Kapitałowych (BOK) obejmuje zapis transakcji dotyczących aktywów finansowych danego kraju z zagranicą.

Wykład 4 ( 16.06.2012r.)

Rodzaje transakcji w ramach rachunku bieżącego:

1) Eksport i import towarów;

2) Wysyłka towarów (np. fracht i ubezpieczenie)

3) inne usługi transportowe ( przewozy pasażerów, usługi portowe , czarterowanie statków i samolotów)

4) Podróże zagraniczne ( wartość szacunkowa: dzienne wydatki turystyki X liczba dni pobytu, które zagraniczni turyści spędzili w kraju, a krajowi za granicą)

5) Dochody uzyskiwane z własności zagranicznych aktywów finansowych ( dochody z inwestycji bezpośrednich i portfelowych ).

6) Inne transakcje, które nie mieszczą się w pięciu wcześniejszych kategoriach (rządowe np. utrzymanie placówek dyplomatycznych, wydatki wojskowe za granicą i prywatne np. dochody z pracy)

7) Transfery nieodpłatne prywatne i rządowe ( przekazy i przesyłki emigrantów, składki na organizacje międzynarodowe, emerytury przekazywane zagranicę)

Konstrukcja bilansu obrotów kapitałowych:

• Rachunek kapitałowy obejmuje finansowe elementy transakcji zagranicznych, ujmowanie nie w pełnej wartości a tylko zmiany ich stanu:

• Kapitał ( długo- i krótkoterminowy)

• Rezerwy walutowe

• Inwestycje bezpośrednie i portfelowe;

Wynik Bilansu Płatniczego:

• Nadwyżka bilansu - kwota o którą wpływy przekraczają wydatki kraju z wymienionych w bilansie tytułów.

• Łączna suma sald w obrotach bieżących i kapitałowych daje sytuację płatniczą kraju.

• Saldo ogólnego bilansu płatniczego kraju zmienia stan rezerw dewizowych kraju.

Saldo błędów i opuszczeń :

• Saldo błędów i opuszczeń (sbio) wynika z transakcji nie zarejestrowanych lub błędnie zarejestrowanych w oficjalnych statystykach jest sztuczną pozycją korygującą.

• Bob+ Bok + sbio = saldo ogólnego bilansu płatniczego kraju.

Rezerwy dewizowe

• rezerwy dewizowe - zasób walut obcych przechowywanych przez bank centralny i nagromadzonych w minionych latach w wyniku dodatniego salda bilansu płatniczego. ( na stronie banku centralnego, NBP )

Terms od Trade

• term sof trade (ToT) - stosunek cen towarów eksportowych do cen towarów importowanych.

• Poprawa TOT następuje, gdy ceny dóbr eksportowanych w okresie danego roku rosną szybciej niż ceny dóbr importowanych. Oznacza to, że kraj potrzebuje mniejszego eksportu, aby zrównoważyć bilans handlowy.

• Główny urząd statystyczny.

Przyczyny zakłócenia równowagi bilansu płatniczego:

• Zmiany w rozmiarze i strukturze dochodu narodowego;

• Import jest kategorią którą zależy od dochodu narodowego!!!! (Ważne jest również to jaka jest koniunktura gospodarcza w danym kraju z którym utrzymujemy stosunki handlowe. )

• Zmiany w relacji cen krajowych i zagranicznych.

• Zmiany Term sof Trade

• Zmiany relacji krajowych i zagranicznych stóp procentowych.

• Klęski naturalne.

• Strukturalne zmiany w popycie zagranicznym na towary eksportowane przez kraj.

• Przyczyny polityczne. (Embargo)

Przywracanie równowagi bilansu płatniczego:

• zmiany kursu waluty;

• Polityka pieniężno-kredytowa;

• Polityka fiskalna i polityka kontroli dochodów;

• Subwencje eksportowe lub ograniczenia wydatków na import przez cła, kontyngenty ilościowe, licencje importowe.

• Reglamentacja dewizowa. ( uwalnianie gotówki)

• Bodźce lub antybodźce podatkowe, które zachęcają lub zniechęcają do dokonania inwestycji bezpośredniej;

Inwestycje zagraniczne:

Wywóz kapitału ma negatywny wpływ na bilans płatniczy, ale w przyszłości staje się źródłem dochodów zagranicznych.

Inwestycje zagraniczne napływające do kraju poprawiając bilans płatniczy, ale w przyszłości będą generowały odpływ walut obcych ( inwestycje zagraniczne zakładają zwrotny, długoterminowy transfer zysków np. dywidendy, opłata za markę, czy znak firmowy itp. )

Ekonomiczne skutki napływu kapitału zagranicznego:

Krótkoterminowe:

• zrównoważenie bilansu płatniczego;

• finansowanie deficytu budżetowego ( wpływy z prywatyzacji)

Długoterminowe:

• poprawa konkurencyjności międzynarodowej gospodarki (transfer nowoczesnych technologii)

• Zwiększenie eksportu towarów i usług.

• Tworzenie nowych miejsc pracy, przy równoczesnym zagrożeniu dla istniejących.

• Konieczność zapewnienia dewiz dotyczących transfer zysków, dywidendy, oprocentowania, co może trwale i znacząco obniżać bilans płatniczy.

• (Patrz na akcje które mają spółki skarbu państwa i zagraniczny kapitał inwestycyjny !!! TPSA, DĘBICA )

Inwestycje portfelowe

Majątkowe:

• Dotyczą udziałów w istniejących przedsiębiorstwach.

Dłużne:

• zakup bonów i obligacji

• Służą finansowaniu długu publicznego.

• Są najbardziej niestabilnym składnikiem bilansu płatniczego. ( zwykle kapitał krótko przebywa w jednym miejscu)

Inwestycje Bezpośrednie:

Łączą się tworzeniem i przejęciem efektywnego zarządu nad jednostką, zazwyczaj oddziałem lub filią zagraniczną firmy matki.

Mogą to być też inwestycje od podstaw (greenfield)

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ)

• ZAKUP UDZIAŁÓW W JUŻ ISTNIEJĄCYCH FIRMACH ZAGRANICZNYCH;

• Założenie nowej filii za granicą;

• Utworzenie spółki joint venture z podmiotem zagranicznym;

• Nabycie majątku nieruchomego za granicą w celu rozszerzenia dotychczasowej działalności.

• Wg OECD, MFW oraz NBP BIZ w przypadku zakupu co najmniej 10% akcji lub udziałów w podmiocie zlokalizowanym w innym kraju niż inwestor.

Uwarunkowania napływu kapitału zagranicznego :

• Stabilizacja polityczna-ekonomiczna kraju;

• Stabilizacja prawno-fiskalna;

• Konkurencyjność międzynarodowa obciążeń podatkowych;

• Stosunki na rynku pracy;

• Rynek Towarów i Usług;

• Dostęp do czynników produkcji; ( Coraz więcej miast żeby stawały się ośrodkami akademickimi)

• Swoboda transferów zysków.

• Preferencje Regionalne, przedmiotowe.

• Rozwój infrastruktury;

Ceny Transferowe:

• Ceny transferowe - ceny ustanowione przez korporacje międzynarodowe w tzw. Wymianie wewnątrzkorporacyjnej.

• Ceny transferowe: niezależnie od bodźców rynkowych, kształtowane zgodnie z interesem przedsiębiorstwa;

• Redukcja obciążeń podatkowych.

• Obniżenie reaktywnie płaconych ceł;

• Przezwyciężanie ograniczeń dewizowych.

Raje podatkowe:

• Raj podatkowy ( centrum offshore) - obszary o liberalnym prawie podatkowym (obszary naturalne, np. wyspy oraz historycznie wyodrębnione (np. zdobycze kolonialne))

Pożądane cechy „Raju podatkowego”:

• stabilizacja polityczna i gospodarcza;

• liberalne podatki (dochody kapitałowe, z operacjami finansowymi, eksport i import)

• Stabilna waluta ( bez kontroli dewizowej)

• Sprawny system bankowy i infrastruktura finansowa;

• Zawarte umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Podwójne opodatkowanie:

• w celu wyeliminowania przypadków podwójnego opodatkowania dochodów ze źródeł zagranicznych, ustawodawstwa podatkowe w wielu krajach umożliwiają automatyczne obniżenie wymiaru należnego podatku o wielkość pobranego już podatku od dochodów i dywidend (kapitałowego).

• Wysokość obliczenia zależy od stopy opodatkowania w kraju i za granicą.

Rodzaje rajów podatkowych:

• nie płaci się podatków od dochodów, zysków kapitałowych, darowizn majątkowych ( Wyspy Bahama, Bermudy)

• Stosuje się niskie stawki podatku dochodowego ( Brytyjskie wyspy dziewicze)

• Opodatkowane są jedynie dochody ze źródeł wewnętrznych, a nie zagranicznych (Panama, Hongkong)

Raje podatkowe w Europie:

• Księstwo Andora;

• Gibraltar;

• Wyspa Jersey;

• Księstwo Monako;

• Republika Liechtensteinu;

• Wyspa Man.

---