PRZYKŁADOWE

KONSPEKTY ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH

Opracowała:

TERESA WIŚNIEWSKA

I. Cele: ćwiczenia emisyjne -

doskonalenie wyrazistej artykulacji samogłosek.

Rodzaj ćwiczeń	Przebieg	Pomoce
1) Ćwiczenia oddechowe	- dmuchanie baniek mydlanych - wydłużanie fazy wydechowej; - zabawa w kotka i myszki - kierowanie wydychanym strumieniem powietrza papierowej myszki do norki; - zdmuchiwanie płomienia świecy;	- kubki z pianą, słomki; -papierowe myszki, norki z klocków; -świecznik z 3 świeczkami;
2) Ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny	- oblizywanie warg posmarowanych czekoladą; - losowanie kart z różnymi układami artykula-cyjnymi: naśladowanie; - zabawa „całuskowy list” - odbijanie warg pos-marowanych szminką na kartce papieru - dopa-sowywanie wizytówek z imionami; - ćwiczenia podniebienia miękkiego: picie her-batki przez rurkę, przenoszenie papierowych biedronek przy pomocy słomek;	- karty; - szminka, kartki papieru, wizytówki; - kubeczki z rur-ką, herbata; - biedronki z ko-lorowego papieru
3) Rozwijanie wrażliwości słuchowej	- rozwiązywanie zagadek słuchowych: rozpoz-nawanie odgłosów dartej kartki papieru, cięcia nożyczkami, brzęk kluczy, suwak od kurtki;	- kartka, noży-czki, klucze, su-wak;
4) Ćwiczenia wspomagające artykulację	- zdmuchiwanie świeczki szybkim dmuch-nięciem: pu!; - rozwiązywanie zagadek: pomidor, pasta, pan, pasta, parasol, pociąg, papuga, pajac, pająk;	- świeczka; - pary obrazków;
6) Kształtowanie form gramatycznych	- zabawa: „czego nie ma?” - chowanie przedmiotów do pudełka, odgadywanie, którego przedmiotu brakuje;	- pomidor, cebu-la, banan, bułka;

II. Cele: ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne.

Rodzaj ćwiczeń	Przebieg	Pomoce
1) Masaż	- masaż twarzy, jamy ustnej;	- muzyka relak-sacyjna;
3) Ćwiczenia oddechowe	- zabawa: poruszanie przy pomocy wydycha-nego strumienia powietrza samochodu - zabaw-ki; - dmuchanie na piórka - wydłużanie fazy wyde-chowej; - wąchanie kwiatków nosem (jedną i dwiema dziurkami);	- tor na ławecz-ce, samochód; - kolorowe piór-ka; - kwiatki;
4) sprawnianie narządów artykulacyjnych	- naśladowanie min przedstawionych na obraz-kach: wesoły, smutny, zły; - wyrazy dźwiękonaśladowcze - głosy zwierząt: muuu..., kwa, bee..., ihaaa..., kukuryku...;	- obrazki; - zabawki zwie-rząt wydające głosy;
5) Ćwiczenia w rozumieniu mowy	- układanka z piktogramami - co robi?; - zabawa z lalką - odczytywanie piktogramów;	- obrazki, pikto-gramy; - lalka, pikto-gramy;

III Cele: ćwiczenie wymowy głosek tylnojęzykowych [k, g]

Rodzaj ćwiczeń	Przebieg	Pomoce
1) ćwiczenia relaksacyjne;	- odprężanie całego ciała; - relaks Jakobsona; - wsłuchiwanie się w odgłosy z otocze-nia;	- muzyka relaksa-cyjna; - kocyk;
3) elementy ćwiczeń Dennisona	- ćwiczenia naprzemienne; - kreślenie „leniwych ósemek”;	- muzyka; - plansze;
3) Ćwiczenia usprawniające fonację;	-- zabawa z fotografiami z zestawu „Fonetyczne wideo” - wymowa samogłosek: a, o, e, u, i; -„zaczarowany woreczek” - losowanie liter (samogłosek), odczytywanie ich i dopasowywanie do układu artykulacyjnego na fotografii; -- śpiewanie samogłosek: u, o, e, a, uo, eo, au itp. (mierzenie czasu); - wypowiadanie imion: A-la, U-la, E-la, O-la;	- J. Wójtowicz „Fone-tyczne wideo”; - woreczek, klocki literowe LOGO; „Poznaję głoski”
4) Ćwiczenia oddechowe	- nadmuchiwanie papierowej torebki;	- torebka;
5) Ćwiczenia rytmiczne	- dopasowywanie przez dziecko zapisu rytmicznego do rytmu wystukiwanego przez logopedę: - rytmiczne wypowiadanie sylab: ko - ko - ko; kum - kum - kum; kra - kra - kra; kle - kle - kle; kukuryku;	-bębenek, plansze z układami rytmicznymi; -plansze z ilustracjami zwierząt;
6) Ćwiczenie orientacji przestrzennej	- umieszczanie zwierząt na makiecie gospodarstwa wiejskiego wg instrukcji logopedy ( na, pod, obok, przed itp.)	- makieta gospodarstwa wiejskiego, postacie zwierząt;

4. Cele: słuchowe różnicowanie głosek opozycyjnych [r - l]

Rodzaj ćwiczeń	Przebieg	Pomoce
1)Ćwiczenia relaksacyjne	- podskoki po całej sali na piłce przy muzyce;	- duża piłka;
2)Ćwiczenia Dennisona	- kreślenie ósemek - jedną ręką, obiema;	- plansza;
3)Ćwiczenia artykulacyjne	- „zaczarowana rękawiczka” - z poleceniami: jazda konna - ćwiczenia języka i warg;	- rękawiczka z przypię-tymi do palców propo-zycjami ćwiczeń artyku-lacyjnych;
4) Ćwiczenia usprawniające artykulację	- wywoływanie głoski [r] - wymowa głoski [r] w sąsiedztwie głosek sprzyja-jących artykulacji: tra, rto, rte, tru, dra, dre, dro, dru, gra, gro, gre, gru;	- patyczek higieniczny do mechanicznego wywoływania wibracji;
5) Ćwiczenia koncentracji uwagi	- wodzenie oczami za małym przed-miotem w lewo i w prawo, w górę i w dół (przygotowanie do czytania - poszerzanie pola widzenia);	- ołówek z nasadką;
6) Ćwiczenia usprawniające czytanie	- rozwiązywanie zagadek na temat przedmiotów zawierających głoskę [r], wskazywanie właściwych wyrazów;	- obrazki, wyrazy;
7) Ćwiczenia słuchu fonemowego	- tworzenie nowego wyrazu z pier-wszych głosek innych słów np. Rower, Agrest, Krowa - otrzymamy wyraz RAK;	- plansze z obrazkami;
8) Ćwiczenia spostrzegawczości wzrokowej	- zaznaczanie sylab: kra, kro, kre, kry w wyrazach;(głoska[r]) - odczytywanie wyrazów;	- plansza z wyrazami;

5. Cele: doskonalenie wymowy głosek opozycyjnych

[sz-s; ż- z; cz-c; dż-dz].

Rodzaj ćwiczenia	Przebieg	Pomoce
1)Ćwiczenia Dennisona	- ćwiczenia naprzemienne z przekro-czeniem linii środkowej; - kreślenie w powietrzu ósemek(pod kontrolą wzroku); - przerzucanie piłeczki z ręki do ręki - podążanie wzrokiem za piłką; - rysowanie jednocześnie obiema rękami	- muzyka; - plansza; - piłeczka; - flamastry, arkusz pa-pieru;
2) Ćwiczenia orientacji przestrzennej	- zabawa ze spinaczami - na której ręce przypięty jest spinacz, na której nodze - określanie: na prawej, na lewej; - rozpoznawanie liter pisanych przez logopedę na plecach dziecka; - układanie liter z drutu;	- spinacze do bielizny; - cienki drucik;
3) Ćwiczenia artykulacyjne	- „zaczarowana rękawiczka” - kotek pije mleko- usprawnianie języka; - omawianie układów artykulacyjnych głosek 3 szeregów (zwrócenie uwagi na ułożenie języka zębów i warg;	- rękawiczka z polece-niami przypiętymi do każdego palca; - trzy domki;
4) Ćwiczenie słuchu fonemowego	- dopasowywanie obrazków do domków (różnicowanie głosek 3 szeregów)	- zestaw obrazków zawierających głoski: sz, ż, cz, dż, s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź;
5) Wzbogacanie słownika dziecka	- układanka „cztery pory roku” - ukła-danie według kolejności;	- ilustracje;
6) Ćwiczenia gramatyczne	- układanie zdań na temat wiosny;
7) Usprawnianie podniebienia miękkiego	- przenoszenie kwiatków „na łąkę” przy pomocy słomki;	- słomka, papierowe kwiatki, zielony karton;
8) Ćwiczenia orograficzne	- wyszukiwanie w wyrazach samo-głosek - zwrócenie uwagi na pisownię zmiękczeń;	- plansza z wyrazami, flamaster;
9) Ćwiczenia w czytaniu	- odczytywanie sylab w okienku - poszerzanie pola widzenia; - uzupełnianie tekstu wyrazami przedstawionymi za pomocą obrazków (używanie poprawnej formy fleksyjnej);	- plansza w/w, okienka; - plansza z testem wyrazowo - obrazkowym;
10) Zadanie pracy domowej	- ćwiczenia w czytaniu - poszerzanie pola widzenia.

6. Usprawnianie narządów artykulacyjnych, zwłaszcza warg,
   doskonalenie wyrazistej wymowy samogłosek - ćwiczenie kompleksu labio - welarnego (przygotowanie do wymowy głoski [sz]).

(wykorzystanie elementów metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne)

Rodzaj ćwiczeń	Przebieg	Pomoce
1) Ćwiczenia ułatwiające nawiązanie kontaktu i współpracy	- dotykanie podłogi palcami stóp: jednoczesne wypowiadanie „puk”, „puk”; - uderzanie o podłogę piętami: „tup”, „tup”; - rytmiczne wypowiadanie zwrotu: „dzień dobry” witają się ręce; witają się kolana; witają się czoła;	- rytmiczna muzyka z kasety magnetofonowej;
2)Ćwiczenia oddechowe	- dmuchanie na zawieszone na nitkach różnej długości krążki cynfolii - kontrolowanie siły wydechu; - zdmuchiwanie płomienia świecy gwałtownym dmuchnięciem: „pu”, „pa”, „po”,	-stojak z krążkami; - świeca;
3)Ćwiczenia fonacyjne	- zabawa „Wiosna i misie” - dzieci-misie siedzą skulone na podłodze i mocno śpią (chrapią). Wiosna podchodzi do każdego i dotyka pałeczką do jego ramienia. Wtedy misie budzą się ze snu, przeciągają się i cicho mruczą (przedłużona wymowa spółgłoski m.); - ćwiczenia w wymawianiu samogłosek: zabawa z lalkami: lala śpi: aaaa... lala płacze: uuuu... lala dziwi się: oooo...	- słońce, księ-życ; - lalki;
4) Ćwiczenia usprawniające narządy mowy	- ćwiczenia warg: wciąganie i nadymanie policzków („chudzielec i grubasek”); - ćwiczenia języka: oblizywanie warg posmarowanych miodem; - układanie obrazka z części: kot, pies, krowa - naśladowanie wydawanych przez te zwierzęta odgłosów: miau, hau, muu;	- lusterka; - miód; -obrazki z dwóch elementów;
5) Ćwiczenia rozwijające percepcje słuchową	- rozpoznawanie odgłosów dobiegających zza parawanu: odgłos mieszania łyżeczką w szklance, stukanie drewnianymi klockami, potrząsanie pudełkiem z zapałkami;	- parawan, rekwizyty;
6) ćwiczenia kształcące rozumienie mowy	- zabawa z kotkiem: „Gdzie jest kotek” - pojęcia: na, pod, w;- dzieci maja zasłonięte oczy, chowamy kotka w różnych miejscach - dziecko lokalizuje miejsce, gdzie schowany jest kot;	- zabawka-kot wydająca charakterystyczny głos;
7) Ćwiczenia relaksujące	- leżenie na plecach - napinanie i rozluźnianie mięśni, kołysanie: pozycja siedząca, tworzenie „fotelika”, łagodne kołysanie.	- spokojna muzyka.

7. Ćwiczenie koncentracji uwagi, usprawnianie pracy narządów artykulacyjnych, utrwalenie wymowy głoski [s].

(wykorzystanie elementów ćwiczeń Dennisona)

Rodzaj ćwiczenia	Przebieg	Pomoce	Czas
1) Ćwiczenia Dennisona	- ruchy naprzemienne: dotykanie prawą ręką lewego kolana i na przemian lewą - prawego kolana; dotykanie lewą ręką prawej stopy i odwrotnie; - leniwe ósemki - kreślenie płynnymi ruchami prawą ręką, lewą oraz obiema (pod kontrolą wzroku, języka górnymi zębami, spokojny oddech nosem);	- muzyka z kasety magnetofonowej; - plansza, na paznokciu dziecka kropka z czerwonej plasteliny;	5 min
2)Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne	- czarodziejskie zaklęcie: „Uno duno rabe, enczik, penczik żabe, raz, dwa, trzy w kota zmień się ty”; - ćwiczenia języka: kotek pije mleko, oblizuje zęby, pyszczek, uśmiecha się, mruczy.	-czarodziejski kot; sylwetka kota z czarnego kartonu; - lustro;	5 min
3) Ćwiczenia oddechowe	- puszczanie baniek mydlanych - wydłużanie fazy wydechu; - wypowiadanie dźwięku [s] na jednym wydechu; - wypowiadanie dźwięku [s] w połączeniu z samogłoskami: sa, so, se, su, sy; as, os, es, us, ys; asa, oso, ese, usu, ysy; - wycinanie z kartonu w kształcie koła węża; zabawa: wąż leży zwinięty - wdech, wąż rozwija się: dźwięk sss...; (powtarzamy kilkakrotnie);	- urządzenie do puszczania baniek; - lustro; - papier kolo-rowy, nożycz-ki, klej;	8 min
4) Ćwiczenia relaksacyjne	- rozluźnianie, odprężanie całego ciała; - wsłuchiwanie się w dźwięki dobiegające z otoczenia (zza okna, z korytarza);	- muzyka; - materac;	5 min
5) Ćwiczenie słuchu fonemowego	- układanie domina głoskowego: wyodrębnianie pierwszej i ostatniej głoski w wyrazie; (lis - statek - kot - tramwaj - jajko - owoce - Eskimos - stół - łopata;	- obrazki do-mina;	6 min
6) Ćwiczenie spostrzegawczości	- rozwiązywanie zagadki rysunkowej: kolorowanie pól oznaczonych literą s. (rozwiązaniem zagadki jest: słoń); - „słoń”- ręka wyciągnięta grzbietem dłoni do góry, pozycja stojąca, rysowanie ręką leniwych ósemek, zmiana ręki;	- plansza z nieregularnymi polami oznaczonymi różnymi literami; - plansza z ósemką;	6 min
7) Ćwiczenie koncentracji uwagi	- „zaczarowany woreczek” - rozpoznawanie przedmiotów znajdujących się w worku za pomocą dotyku: samochód, samolot, serce, serwetka, sól, suwak, syrop;	- samochód, samolot, sól, serce, serwetka, suwak, syrop;	4 min
8) Ćwiczenie spostrzegawczości	- układanie obrazków z części: sarna, sowa, lis; (każdy obrazek składa się z dwóch części);	- elementy obrazków;	4 min
9) Ćwiczenie odprężające	- wycinanie z papieru w kształcie koła węża (wycinanie spirali) - jaki dźwięk wydaje wąż: sss...	- papier kolorowy, nożyczki;	5 min
10).Pożegnanie	- żegnają się ręce, kolana, plecy, łokcie; - zadanie do domu: ozdobienie wzorami sylwetki węża.		3 min

10

---