MIŁEJ NAUKI !!! :D

1. Historyczny rozwój komunikowania (pięć stadiów wg Gobana - Klasa).

1. Era przedmedialna - znaki i sygnały, malowidła na ścianie, ogień, nie było mowy by był etap kształtowania się mowy.

2. Era mowy

3. Era pisma

4. Era druku

5. Era mediów

1450-55 Gutenberg -> początek ery medialnej.

Zjawisko kumulacji mediów - media współdziałają ze sobą np. wynalazek druku nie spowodował zaniku mowy, prasy.

2. Istota komunikowania masowego.

Komunikowanie masowe:

• Interpersonalne - N-> O

• Masowe - M -> M -> O

(`N' - nadawca, `O' - odbiorca, `M' - medium)

Komunikowanie masowe - to typ komunikowania społecznego, polegający na przekazywaniu za pomocą urządzeń technicznych jednolitych treści skierowanych do liczebnie wielkich anonimowych i zróżnicowanych społecznie rzesz odbiorców.

Treści przekazywane:

*są jawne tzn. publicznie dostępne

*docierają do odbiorcy szybko

*docierają w jednym mniej więcej czasie

*są dostępne i aktualne na ogół dość krótko

W swojej istocie komunikowanie masowe jest procesem (nie aktem jednorazowym, proces jest stały) masowej produkcji i d6strybucji przekazów przeznaczonych do masowej `konsumpcji'.

Przekazy (rodzaje):

• informacja - zawiera fakty, nie komentarze, odpowiada na pytania kto?, co?, gdzie?, kiedy?, dlaczego?, z jakim skutkiem?

• Publicystyka - zawiera komentarze do informacji, wyróżnić można: artykuł, felieton, reportaż, wywiad.

Przekazy są cykliczne i schematyczne.

Między N -> M -> O zachodzą ciągłe relacje, np.:

- czy nadawca jest obiektywny

Czy medium jest wiarygodny.

NADAWCA - jest to zorganizowana instytucja, ma urządzenia techniczne, ponosi wysokie nakłady do wytworzenia przekazów, ma wykwalifikowany personel.

ODBIORCA - jest anonimowy, liczebnie wielki, rozproszony (heterogeniczny).

MEDIUM - środek, pośrednia droga, mamy medium stare i medium nowe.

3. Cechy komunikowania interpersonalnego.

• Dokonuje się poprzez różne kanały czyli zmysły człowieka - przede wszystkim przez wzrok i słuch

• Spontaniczność i ulotność - brak utrwalania treści interakcji w tym procesie (jeśli się je utrwala - nagrywa - to jest to sytuacja wyjątkowa)

• Bezpośredniość i ciągłość sprzężenia zwrotnego - wymiana ról między N a O, możliwość korygowania wypowiedzi i żądania wyjaśnień

• Nieograniczoność pojemności kanałów komunikacyjnych - kanały medialne są ograniczone przez objętość gazety, czas emisji

• Akty komunikowania są źródła, nowych treści o różnym charakterze

• Naturalność procesu - umiejętności komunikacyjne nabywane są przez jednostkę w sposób nieformalny, naturalny zwykle od wczesnego dzieciństwa i nie są uczone przez wyspecjalizowane instytucje.

4. Typy niewerbalnych kanałów komunikacyjnych.

1. dźwiękowe czyli wokalne np. krzyk, śmiech, muzyka, tamtam

2. wizualne czyli wyraz twarzy, wymiana spojrzeń, gestykulacja, ruch ciała, ubiór, dystans między osobami (proksemika - nauka o dystansie między osobami)

3. zapachowe czyli woń ciała, wyczuwanie niebezpieczeństwa np. ulatniający się gaz

4. dotykowe czyli zetknięcie się ciał, pogłaskanie, uścisk dłoni

5. termiczne czyli ciepło, cielesne doznania

6. smakowe czyli związane ze zmysłem smaku

5. Poziomy (szczeble) komunikowania (wg McQuaila).

Piramida komunikowania McQuaila

Najwyższy poziom (mało aktów komunikowania)

> komunikowanie masowe
> komunikowanie instytucjonalne - instytucje między sobą
> komunikowanie grupowe - co najmniej 2 grupy społeczne
> komunikowanie interpersonalne - I typ kom. społ, potrzebne co najmniej 2 osoby
> komunikowanie intrapersonalne - czyli wew. Osobowe, człowieka z samym sobą, myśli, które nie wychodzą na zewnątrz

Najniższy poziom - dużo aktów komunikowania

Artycypowanie w komunikowaniu - tj. akt komunikowania np. kupowanie gazet i ich czytanie.

6. Teorie prasy (omawiane przez Kunczila) - sześć teorii.

1. Autorytarna - XVI do Xviii., zadaniem prasy jest wspieranie polityki rządu, istniały licencje i cenzura (Kuba, Korea).

2. Liberalna - Xviii., prasa powinna pełnić funkcję partnera do dyskusji, nie zaś znajdującego się w rękach władzy.

3. Odpowiedzialności społecznej - media jako czwarta władza, może przynosić zyski właścicielom albo tez społeczeństwu.

4. Sowiecka - nieobecność motywu zysku, prasa powinna budować państwo socjalistyczne (realny socjalizm).

5. Mediów na rzecz rozwoju - dotyczy państw III świata, media maja wspierać dekolonizację i rozwój III świata.

6. Demokratycznego uczestnictwa - odpowiedzialność społeczna, organ dyskursu społecznego, tworzenie horyzontalnych więzi społecznych, rozwój mediów.

7. Przedmiot nauki o komunikowaniu masowym - formuła Lasswella (pola ST.).

Podejście Lasswella do komunikowania doprowadziło do wydzielenia podstawowych zakresów badań nad komunikowaniem. Wychodząc od sformułowań amerykańskiego autora można wyodrębnić następujące części składowe badań nad komunikowaniem:

(a) analiza nadawcy (control analysis) > kto (dziennikarze+czynniki dysponentko-właścicielskie)

(b) analiza treści (content analysis) > co (analiza zawartości mediów, próba obiektywnego

opisu treści, zawartości, jakości)

(c) analiza środka (medium analysis) > przy użyciu jakiego kanału (uwarunkowania mediów:

polityczne, kulturowe, ekonomiczne)

(d) analiza odbiorcy (audience analysis) > do kogo (badanie publiczności)

(e) analiza efektów (effects analysis) > z jakim skutkiem (badanie efektów,wpływu mass mediów)

Klasyczne sformułowania Laswella, znane jako formuła Lasswella, określają podstawowe elementy procesu komunikowania: nadawcę (kto), treść tego, co jest przekazywane (co), kanał, odbiorcę (do kogo) i efekt komunikowania (z jakim skutkiem).

Efekt komunikowania można rozumieć dwojako. Po pierwsze, za skutek czynności komunikowania uznawana jest treść przekazanej przez nadawcę informacji; nim dotrze do odbiorcy, informacja ta może ulec w różnym stopniu zniekształceniom i zmianom (okoliczności, w których zachodzą zmiany lub zniekształcenia informacji, zostaną omówione w innym miejscu). W takim wypadku wprowadzane jest rozróżnienie pomiędzy informacją nadaną i informacją otrzymaną, lub, po prostu, pomiędzy informacją nadawcy i informacją odbiorcy.

8. Polscy i zagraniczni przedstawiciele nauki o komunikowaniu mas.

Lasswell, Lazarfeld, Merton, Burkardt, Wright, Tetelo, Blumer, Neumann

Polska:

1956 - rok przełomowy dla nauki o komunikowaniu

1958 - kwartalnik prasoznawczy

2000 - Warszawa, studia medioznawcze

Irena Tetelowska, Walery Pisarek -> Kraków

Pierwsza połowa lat 80 - Katowice, Józef Mądry

Kuśmierski

9. Nauka o komunikowaniu masowym a nauka (w sensie dyscypliny) - warunki powstawania.

Warunki powstania nauki:

1. przedmiot badań - zjawiska i procesy -> refleksja -> empiria -> teoria

2. metody i techniki badawcze za pomocą których usiłuje się opisać i zebrac dane na temat zjawisk i procesów, trzeba opracować metodologię - ogólne zasady postępowania badawczego.

Trzeba wytworzyć również język i terminologię a następnie pojęcia, definicje, teorię, nazwy.

3. ludzie zajmujący się daną dyscypliną, ludzie musza być kompetentni merytorycznie, później powstają

pewne zespoły instytuty, organizacje.

Nauka o komunikowaniu się ma charakter interdyscyplinarny:

- aspekty politologiczne, socjologiczne, psychologiczne, pedagogiczne, językoznawcze.

10. Metody i techniki badawcze stosowane w nauce o komunikowaniu masowym (medioznawstwo).

1. wywiad - treść badań (zwerbalizowane opinie, nastawienia, działania i postawy) zastosowanie (badanie komunikatorów, badania odbiorców i badania skuteczności)

2. analiza zawartości - treść badań (formy i treści wypowiedzi publicznych, opinie o wypowiedziach publicznych, analiza językowa wypowiedzi publicznych) zastosowanie (badania przekazów, mediów, komunikatów)

3. obserwacja - treść badań ( bezpośrednie zachowanie indywidualne i społeczne w naturalnej i sztucznej sytuacji) zastosowanie (badania komunikatorów, odbiorców i badania skuteczności).

4. Eksperyment - treść badań („zmanipulowane” zachowania indywidualne i społeczne w systemach naturalnych i sztucznych) zastosowanie (badania odbiorców skuteczności i mediów).

11. Komunikowanie masowe jako podsystem systemu społecznego.

K.m. jest zjawiskiem złożonym, przenika wiele dziedzin życia społecznego, k.m. jest pewnym systemem, tzn. między poszczególnymi mediami jako elementami systemu oraz między nimi i otoczeniem ustala się układ wielorakich związków i zależności. K.m. jest zatem z jednej strony swoistym systemem społecznie względnie samoistnym, z drugiej względnie odrębnym podsystemem w ramach szerszego suprasystemu państwa. (Obejmuje np. system polityczny, prawny, kultury,oswiaty.)

12. Cechy systemu medialnego (komunikowania masowego).

Cechy systemu medialnego:

- dynamiczny - zmienny i aktywny wobec otoczenia.

- wytwór historyczny - zaczął kształtować się na określonym etapie rozwoju historycznego (1661 gazeta Merkury)

- rezultat uwarunkowań społeczno-ekonomicznych.

- kształtowany na podstawie rozwiązywania sprzeczności w jego ramach, tzn podlega dialektyce (Hegel)

McQuail: rozbieżność między celami ekonomicznymi a publicystycznymi.

13. Struktura systemu medialnego (komunikowania masowego).

Stosunki między elementami k.m. tworzą jego strukturę, stosunki te przebiegają na różnych płaszczyznach i wielorako się zazębiają, należy brać pod uwage relacje dominujące (relacje dominujące i trwałe):

- polityczne: związki mediów z organizacjami władzy, partiami.

- prawne: normujące status mediów, uprawnienia, powinności, sposób działania.

- osobowe: polityka kadrowa, trb rekrutacji pracowników, podległość zawodowa.

- ekonomiczne:

Struktura k.m. ma mniej lub więcej oryginalny charakter w każdym państwie.

Dwa modele:

- model właściwy dla ustroju wolnorynkowego.

- model właściwy dla ustroju socjalistycznego.

Cechy strukturalne:

Charakter dominujących relacji:

SYSTEM WOLNORYNKOWY: relacje ekonomiczne i proawnoproceduralne o charakterze

rywalizacji

SYSTEM SOCJALISTYCZNY: relacje polityczne i personalne o charakterze

podporządkowania i współpracy.

Stopień spoistości (integracji struktury):

SYSTEM WOLNORYNKOWY: mała spoistość, duże rozczłonkowanie (silne odśrodkowe

tendencje dezintegracyjne)

SYSTEM SOCJALISTYCZNY: duża spoistość, niewielkie rozczłonkowanie, brak

odśrodkowych tendencji dezintegracyjnych).

System komunikowania masowego w żadnym państwie nie stanowi w pełni autonomicznej i suwerennej całości, zawsze jest integralną częścią suprasystemu społecznego.

Podsystemy społeczne tworzące otoczenie systemu komunikacyjnego:

- system polityczny, ekonomiczny, instytucji kulturalnych, ogół rzeczywistych bądź potencjalnych odbiorców mediów.

Określając zależności systemu k.m. od ustroju i szczebla rozwoju społecznego.

T. Gobonklaus, sformułował 3 prawa tych relacji:

a) prawo zależności środków k.m. od osiągniętego poziomu sił wytwórczych, który wyznacza ich szansę pojawienia się i upowszechniania.

b) prawo zgodności, charakteru własności mediów z charakterem stosunków produkcji (z formą własności środków produkcji).

Wyjątek -> dualistyczny system własności

c) prawo służebnej roli k.m. wobec bazy ekonomicznej i stosunków produkcji (model właściwy dla ustroju socjalistycznego).

14. Funkcje mass mediów wg klasyków (Lasswell, Lazarfeld, Merton).

Funkcie wg. Lasswell`a:

- obserwacja otoczenia celem dostrzegania pojawiających się w nim zagrożeń oraz możliwości które mogą wpływać na porządek wartości lub strukturę danego społeczeństwa.

- koordynowanie reakcji poszczególnych elementów społeczeństwa na zmiany w jego otoczeniu.

- przekazywanie dziedzictwa społecznego z pokolenia na pokolenie.

Merton, Lassalsweld:

2 funkcje 1 dysfunkcja

- funkcja nadawania statusu osobom, instytucjom i kwestiom publicznym.

- funkcja wzmacniania norm społecznych przez piętnowanie zachowań wobec nich dewiacyjnych.

- dysfunkcja narkotyzująca, polegająca na postępującym uzależnieniu odbiorców od środków przekazu, zastępują bezpośredni kontakt z rzeczywistością kontaktem sztucznym.

15. Funkcje mass mediów wg badaczy współczesnych (Burkardt, Wright, Tetelo)

Burkardt:

- funkcja informacyjna (odnosi się do wszystkich funkcji).

- funkcja społeczna (socjalizacja, orientacja społeczna, rekreacja, integracyjna)

- funkcja polityczna (kształtowanie opinii publicznej, artykulacja, socjalizacja polityczna, kształtowanie

polityczne, krytyka i kontrola).

- funkcja ekonomiczna (cyrkulacja, nośniki wiedzy ekonomicznej, terapia socjalna, pomoc

legitymizacyjna -> odbiorca szuka usprawiedliwienia, że dobrze zrobił zakupując jakiś produkt)

16. Historyczna ewolucja poglądów na siłę oddziaływania mass mediów - cztery fazy rozwojowe. Klasyczne studium przypadku (audycja Wellesa).

1. pocz. XXw. Do końca lat 30 (momentem kulminacyjnym była audycja Orsona Wellsa); praktycy i badacze wierzyli, iż media maja ogromną moc oddziaływania, a więc wyweirać mogą wpływ pozytywny i negatywny; media zdolne do kształtowania masowych opinii i przekonań zgodnie z życzeniem tego, kto media kontroluje i sponsoruje.

Model bodziec -> reakcja

R (treści przekazywane przez media) -> S (takie same reakcje ludzi)

B. od lat 40 do końca lat 50 - osobowość jako filtr dla informacji medialnych (wygrana Roosevelta zależała od kontaktów z wyborcami)

R (bodziec) -> O (osobowość) -> R (reakcja)

Reakcje na treści medialne wynikiem procesów uczenia się, nie znaczy to jednak, że media nie wywierają żadnego wpływu, lecz ich wpływ działa poprzez istniejącą strukturę reakcji społecznych i kontekst społeczny. Uznano, że środki masowe ustępują innym sposobom i metodom perswazji np. kontaktom interpersonalnym.

1. lata 60 XXw.

Wiąże się to z ponownym przemyśleniem, badaniami empirycznymi, realizowanymi min. Pod wpływem reklamodawców i dysponentów mediów. Zwrócono uwagę - ponownie - ze komunikowanie masowe ma znaczny wpływ na odbiorców. Lansowane hasło (E. Noelle - Neumann) powrotu do pojęcia silnych mediów, ale zaczęto rozróżniać wpływ krótko i długofalowy np. sytuacja wyborcza (wpływ krótkofalowy); wartości i normy obowiązujące, stan świadomości; kreacje własnej rzeczywistości medialnej (wpływ długofalowy). Zaczęto dostrzegać, iż odbiorca jest aktywny, nie biernie chłonący, poszukuje aktywnie informacji, by zaspokoić swe potrzeby.

2. lata 70 do dziś

3. wiąże się z równoczesnym dostrzeganiem siły mediów i odbiorców w odbiorze treści - podejście konstruktywistyczne: nie ma prostego znaku między przyczyną a skutkiem, tezy o rzekomej wszechwładzy mediów SA z naukowego punktu widzenia nie do obrony, jednak konsekwencje ich działania nie mogą być lekceważone, wiele zależy od cech przekazu np. cech językowych czy argumentów oraz od cech osobowościowych (wykształcenie, wyobraźnia, samoocena, nastawienie do otoczenia)

> Skutki planowane długoterminowe:
o rozpowszechnianie wynalazków przez media
o ~~~ innowacji ~~~
o Upowszechnianie wiedzy ~~~
> Skutki nieplanowane długoterminowe:
o Kontrola społeczna
o Socjalizacja
o Konstruowanie znaczeń
o Zmiana kulturowa
> Skutki planowane krótkoterminowe:
o Jednostkowe zmiany postaw
o Kampanie medialne
o Uczenie się informacji
> Skutki  nieplanowane krótkoterminowe:
o Jednoosobowe reakcje
o Reakcje zbiorowe

17. Typologia skutków mediów: czas i intencjonalność jako podstawa klasyfikacji skutków.

Należy odróżnić skutki poznawcze dotyczące zmian wiedzy i opinii od skutków behawioralnych czyli zmiana zachowania.

Siła mediów ujawnia się szczególnie w okresach różnego typu kryzysów (skala makro i mikro). Wobec tego siła była znaczna w okresie międzywojennym, a zanika w okresach spokoju. W okresach niepewności rośnie zależność ludzi od mediów - są źródłem wskazówek, informacji, bardziej wpływowe w sferach pozostających poza bezpośrednim doświadczeniem jednostki.

18. Funkcjonalne teorie skuteczności (dwie teorie).

1. teorie korzystania i gratyfikacji (uses 8 gratifications)

Wiele sposobów korzystania z mediów masowych Mozy być poznana z wypowiedzi samych odbiorców, tzn. ludzie SA wystarczająco świadomi, aby mogli przedstawić swoje motywy w tym procesie.

Motywy korzystania z mediów:

- uzyskanie informacji i porady

- zmniejszenie osobistej niepewności

- uczenie się o społeczeństwie i świecie

- znajdowanie poparcia dla własnych wartości

- uzyskiwanie wglądu ze własne Zycie

- posiadanie podstawy do społecznych kontaktów

- posiadanie substytutu społecznych kontaktów

- poczucie powiązania z innymi

- ucieczka od problemów i zmartwień

- uzyskanie wejścia w świat wyobrażony

- wypełnianie czasu.

Wychodzi się z założenia, że jednostka dzięki kontaktom z mediami aktywnie dąży do zaspokojenia swych potrzeb.

2. teorie socjalizacyjne i demoralizujące funkcji mediów

Media masowe odgrywają znaczna role w procesie nabywania norm i wartości społecznych stając się czynnikiem socjalizacji jednostki, tzn. uczenia się bycia istotą społeczną, członkiem społeczeństwa.

Mechanizm nabywania tych norm, teorie moderowania:

1. jednostka poznaje formy działania przedstawiona przez osobę - model w mediach

2. jednostka identyfikuje się z modelem - wiemy, iż jest lub chciałby być podobny do modelu

3. jednostka zapamiętuje i odtwarza działania modelu specyficznej dla siebie sytuacji

4. wykonanie reprodukowanego działania przynosi jednostce nagrodę czyli wzmocnienie pozytywne

5. wzmocnienie pozytywne - zwiększa prawdopodobieństwo, że jednostka będzie używać reprodukowanego działania jako środka odpowiadającego podobnej sytuacji

Problem: czy media stymulują czy tez redukują (dzięki mechanizmowi katharsis)?

19. Podstawowe hipotezy wpływu mediów (cztery hipotezy).

Podstawowe hipotezy wpływu mediów:

1. agenda-setting (porządek dnia) - Maxwell McCombs, Donald Show - polega na związku pomiędzy tematami pojawiającymi się w mediach a tematami dominującymi w opinii publicznej i świadomości indywidualnych osób; badania pokazały zgodność między tematami w mediach a tematami dyskutowanymi w opinii publicznej.

Media decydują o tym, jakie tematy w danym czasie są szczególnie ważne, media określają o czym myślimy, ewentualnie, co myślimy. Istotne znaczenie ma rozmiar przekazywanych informacji, redakcyjna obróbka, rozmiar konfliktu.

Media dysponują zatem takimi możliwościami kreowania. Agenda-setting odgrywa większa rolę w przypadku małego doświadczenia i małej wiedzy odbiorców. Efekt agenda-setting jest wzmacniany przez intensywne korzystanie z informacji telewizyjnych.

2. model dwustopniowego przepływu informacji TSF - liderzy opinii większy wpływ na kształtowanie opinii w grupach. Sytuują się między mediami a masami. Są wplecieni w komunikację wertykalną i horyzontalną.

Kilka zarzutów:

- stosunek między liderami a tymi, którzy ich słuchają nie jest jednostronny, ale jest to proces wzajemnych wpływów

- nie jest jasne w jakim stopniu lider manipuluje informacjami i modyfikuje je

- nie jest jasne, ile de facto występuję stopni w konkretnych sytuacjach (członkowie mas liderami)

- liderzy, jak i ci, którzy za nimi podążają podlegają takiemu samemu wpływu mediów (pozytywnemu i negatywnemu)

c) teoria spirali milczenia E. Noelle-Neumann

- społeczeństwo zagraża społeczną izolacją jednostkom, które wyrażają niekonformistyczne opinie

- ludzie obawiają się społecznej izolacji

- lęk przed izolacją skłania ludzi do oceny nastawienia innych, poznania klimatu opinii

- rezultaty oceny mają wpływ na poglądy wypowiadane publicznie

Media określają pewne obowiązujące wartości. Opinie o poglądy przypisane do określonego czasu i miejsca. Ludzie wyrażający inne poglądy, będący w mniejszości nie podejmują ryzyka ich upublicznienia - tendencja do milczenia i izolacji. To jednak wzmacnia panujące opinie.

1. teoria zależności medialnej DeFleur

Koncepcja zakłada, iż ludzie we wszystkich społeczeństwach potrzebują informacji, aby podejmować decyzje w tak żywotnych sprawach jak: pożywienie, mieszkanie, transport, polityka, rozrywka. W tradycyjnych społeczeństwach informacje w/w ludzie uzyskują os osób znanych osobiście. W miejskich społeczeństwach przemysłowych ludzie o różnorodnych pochodzeniu, rasie, narodowości, wykształceniu żyja obok siebie, ale w mniejszym stopniu ze sobą. Powstaje luka informacyjna, która wypełniają media.

20. Skutki przedstawienia przemocy (dwie teorie).

Związki między nasileniem przemocy w mediach a jej nasileniem rzeczywistym.

2 teorie:

1) redukcja agresywności - wyrażają się koncepcji katharsis i hamowania - oglądanie agresji rozładowuje chęć jej realizacji, wywołuje lęk przed manifestowaniem zachowania agresywnego, odbiór fikcyjnych scen przemocy zastępuje rzeczywiste zachowanie

2) stymulacja agresywności - sceny gwałtowne pobudzają napięcie lub wręcz wprost uczą agresji, wariantem tej teorii - teoria odwrażliwienia - pojawienie się u odbiorców mediów pewnej znieczulicy na cierpienie innych i akceptację zachowani agresywnego u innych.

21. Geneza pojęcia „opinia publiczna”.

Na przełomie XIX/XXw. największy wpływ na opinie publiczną wywarł Tarde

`op' - chwilowa, mniej lub bardziej logiczna grupa sądów odpowiadająca zagadnieniom daty bieżącej, które w różnych i licznych odbitkach kursują między ludźmi w tym samym kraju.

Water Lippmann - stereotypy najważniejszym składnikiem `op' (stereotyp - uproszczony sposób widzenia świata)

Wilson - amerykański badacz opinii publicznej

• szkoła ilościowa (empiryczna) Allport oc1+oc2+oc3+ocn (oc - opinia człowieka), wykorzystanie ankiet

• szkoła jakościowa Blumem - op sieć komunikacyjna powstała na skutek interakcji między jednostkami; na uzewnętrznianie się op wpływ wywierają czynniki sytuacyjne

22. Definicja i zakres pojęcia „opinia publiczna”.

(Kuśmierski:) op - dynamiczne zmieniający się stan świadomości dużych grup społecznych składający się z poglądów i przekonań mniej lub bardziej trwałych, odnoszących się do kwestii zazwyczaj dyskusyjnych, których rozwiązanie ma bezpośredni lub pośredni wpływ na aktualne bądź przyszłe interesy społeczeństwa.

Składniki opinii publicznej:

- podmiot - zbiorowości ludzkie na różnych szczeblach społecznej organizacji, które przy definiowaniu istoty opinii są określane jako grupy, zbiory, publiczność

- przedmiot - sprawy o charakterze kontrowersyjnym, które dotyczą sytuacji życiowej ludzi

- manifestowanie się `op' - wynik uzewnętrzniania się poglądów, dzięki procesom interakcji zachodzących w grupach (interakcje bezpośrednie, pośrednie)

23. Proces kształtowania się opinii publicznej.

Jakie czynniki biorą udział w kształtowaniu op:

1. wyobrażenia o interesach grupowych - aspekty ekonomiczne problemów publicznych np. restrukturyzacja górnictwa

2. wzory kulturowe - każdy ludzki sąd uwarunkowany doświadczeniem np. stosunek kary śmierci

3. stereotypy - źródłami stereotypów jednostronne uogólnienia, upraszczanie zjawisk, etnocentryzm grupowy i konformizm)

4. mity - nieuzasadnione irracjonalne wyobrażenie o rzeczywistości społecznej np. mit wyjątkowości osoby, grupy

5. przesądy i uprzedzenia

*przesąd - mocno zakorzenione, nie poddające się zdrowemu rozsądkowi i naukowej weryfikacji przekonanie

f) pogłoski i plotki - wiele informacji dociera do ludzi pośrednio, ludzie szukają interpretacji zjawisk i procesów, których nie rozumieją

g) wiedza o faktach - czynnik - czynnik regionalny, poznawczy, empiryczny, trudniej osiągalny

Tworzenie op:

1. zdroworozsądkowe, empiryczne, teoretyczne

2. emocjonalne, irracjonalne

Ważne, żeby czynniki racjonalne bardziej wpływały na kształtowanie się op.

24. Cechy i funkcje opinii publicznej.

1. dynamika i zmienność - niekiedy reakcje zbiorowe ludzi szybko się ujawniają, ale tez szybko wygasają, jednak op jest względnie stabilna w odniesieniu do spraw kontrowersyjnych

2. kierunkowość i konkretność - zależność opinii od uwarunkowań społecznych (kierunki: przychylna/nieprzychylna)

3. wielopostaciowość i wielowątkowość - op polityczna, ekonomiczna i wzajemne powiązania między nimi

4. dyskusyjność i kontrowersyjność - konsensus - w pewnych sprawach op osiągnęła pewna zgodność

Funkcje:

1. integracyjna - op łączy różnego typu zbiorowości, zarówno te które mają charakter homogeniczny, jak i luźne grupy w jedna całość

2. konsultatywna - op `doradza' w jaki sposób rozwiązać pewne problemy społeczne

3. kontrolna - społeczeństwo zawsze reaguje swoimi ocenami na różne zjawiska i fakty, które dotyczą potrzeb społeczeństwa i jego interesów

25. Badanie opinii publicznej.

1) ośrodek amerykański - Gallup (1934r.)

2) ośrodek niemiecki - Allenoboack - Noelle Neumann

3) ośrodki polskie (CBOS - 1983, W. Jaruzelski; OBOP, Sopocka Pracownia Badań Społecznych, GIK Polonia, SMC/KRC, Pentor, IPSOS)

4) ośrodki uniwersyteckie , akademickie (na mniejsza skalę)

Badanie bazuja na:

- próba ok. 1000

- próba udziałowo - warstwowa (płeć, wiek)

- próba ilościowa (losowa)

26. Geneza i różnorodność audytoriów.

Publiczność = audytorium

Badanie zbiorowości odbiorców ważne z kilku powodów:

- wiedza ta jest niezbędna dla reklamodawców i organizacji medialnych

- wiedza potrzebna dla polityków i socjologów

- wiedza potrzebna dla dziennikarzy, pracowników public relations

Audytorium nie jest poznawalne, nie może być obserwowane bezpośrednio, jest to kontekst teoretyczny; audytorium nie zajmuje rzeczywistej przestrzeni, jest metaforą pochodzącą z innych sytuacji historycznych (cywilizacja grecko-rzymska)

Pojawienie się mediów - zmiany:

1. podział społeczny i duchowej przestrzeni

2. odbiór asynchroniczny (w różnym czasie)

3. liczebny wzrost publiczności

*refleksje teoretyczne XIX/XXw. Audytorium jako masa

Robert Park - 4 cechy audytorium medialnego:

1. heterogeniczność składu społecznego

2. anonimowość członków

3. słabe interakcje między członkami oraz ograniczona wymiana doświadczeń

4. luźna organizacja, brak zdolności do wspólnego działania

Często w stosunku na odbiorców medialnych używa się określenia rynek medialny, który wskazuje na konsumencki charakter publiczności. Audytorium jako rynek- zbiór obecnych lub potencjalnych konsumentów usług medialnych i produktów o rozpoznawalnym profilu społeczno - ekonomicznym. Rynek umiejscowiony geograficznie np. rynek śląski.

Klasyfikacja publiczności:

- potencjalna - ci co mieszkaja w ramach zasięgu fal radiowych, niekoniecznie słuchaja, ale są w ich zasięgu

- aktualna - ci co mieszkają w ramach zasiegu i słuchaja

- płacąca - kupuja gazetę, płacą za dekoder itp.

Odbiorcy: stali, dorywczy, sporadyczni.

27. Typologie publiczności medialnej.

- kryterium zachowań medialnych:

a) publiczność potencjalna - zbiór osób, którzy SA zdolni do odbioru danego medium, posiadają odbiorniki TV, potrafią czytać, są w zasięgu odbiornika radiowego

b) publiczność aktualna - osoby, które rzeczywiście odbierają dany kanale) publiczność płacąca - ci, którzy kupują daną ofertę medialną

- kryterium częstotliwości korzystania z mediów

a) odbiorcy stali

b) odbiorcy dorywczy

c) odbiorcy sporadyczni

Dalsze typy:

- masa - uniformizacja, mała aktywność, podatność na propagandę i manipulację

- grupa docelowa - homogeniczność, mała aktywność, mniejsza podatność na propagandę

- podmiot - zbiór jednostek, aktywność średnia, selekcja treści

- aktor społeczny - obywatel, heterogeniczność, średnia aktywność, informacja

- grupa fanów - człowiek, duża aktywność, rytualne korzystanie

28. Kształtowanie się audytorium medialnego (czynniki).

Czynniki:

- pochodzące od audytorium

a) ogólne warunki życiowe, społeczne i kulturowe, aspekt cyklu życiowego (wiek, pozycja rodzinna, kultura osobista, wykształcenie, płeć)

b) dostępność odbioru w kategoriach czasu i przestrzeni - nawyki życia codziennego

c) nawyki - upodobania medialne (rytuał)

d) ogólne preferencje treściowe, gusta, zainteresowania

e) świadomość alternatyw programowych

f) kontekst oglądania (samotnie czy z innymi, kto kontroluje pilot)

- pochodzące od mediów

a) celowe apelowanie do określonych grup demograficznych

b) apele gatunkowe: sport, informacje horror

c) zakres promocji i rozgłosu (reklamowanie się mediów w mediach)

d) czas i ramówka programowa układana z pełna wiedzą o gustach audytorium)

29. Problem aktywności audytorium.

Przejawy:

- selektywność

- pragmatyzm - poszukiwanie treści, które zaspokajają potrzeby (uses 8 gratifications)

- intencjonalność - aktywne audytorium ujawnia świadome procesy poznawcze i wybory

- opór wobec nacisków - aktywne audytorium potrafi odrzucać podsuwane mu opinie i wybory

- zaangażowanie

- rozmowa o programie w trakcie oglądania lub o treści w czasie czytania

30. Cele badań nad publicznością.

1. ustalenie granic i zasięgu publiczności - granice społeczne w %

2. ustalenie składu i struktury publiczności - ankiety

3. badanie procesów dyfuzji i przetwarzania informacji - percepcja treści

4. badanie motywowi korzystania z mediów

5. badanie zainteresowań i preferencji tematycznych

6. badanie preferencji gatunkowych

7. badanie zaufania do mediów

8. badanie odbioru równoległego (które media idą ze sobą w parze, jeśli chodzi o odbiór) - Radio Maryja a Tygodnik Powszechny

9. badanie wpływu tradycji rodzinnych, regionalnych na odbiór

10. badanie aktywności

11. badanie postrzegania możliwości wpływu mediów na zmiany społeczne

31. Podstawowe pojęcia komunikowania perswazyjnego (perswazji, manipulacji...)

DEMAGOGIA - grec. Kierowanie ludem - taki sposób oddziaływania na postawę i zachowanie dot. spraw społecznych, który polega na posługiwaniu się czczymi obietnicami, na schlebianiu próżności słuchaczy i odwoływaniu się do ich prymitywnych uczuć w celu uzyskania pożądanych efektów.

Często łączy się w wysuwaniem ponętnych haseł, zgodnych z oczekiwaniami ludzi, ale nierealnych, bo SA oparte na fałszywych koncepcjach, fikcjach i pobożnych życzeniach.

AGITACJA - łac. Poruszenie, pobudzenie - taki sposób oddziaływania, w którym chodzi o doraźne pozyskanie zwolenników dla konkretnej sprawy lub akcji.

SOCJOTECHNIKA - sztuka skutecznego oddziaływania na innych zmierzającego do osiągnięcia pożądanego efektu.

MANIPULACJA - niejawny, podstępny, nierzetelny dobór informacji i środków językowych, mający na celu wpływ na nastroje, poglądy, opinie innych oraz uzyskanie możliwości kierowania ich zachowaniem, aby osiągnąć własne cele i korzyści.

Nieetyczność sytuacji - cele i korzyści obce, niekorzystne dla odbiorcy.

PROPAGANDA - taki sposób oddziaływania na zbiory ludzi, których celem jest wywieranie wpływu na kształtowanie ich myślenia, postaw i zachowań w stosunku do spraw publicznych lub wartości politycznych, religijnych, moralnych zgodnie z życzeniem nadawcy.

KONTRPROPAGANDA - oddziaływanie na tę samą grupę ludzi różnych ośrodków propagandowych, o różnej treści.

REKLAMA - polega na prezentowaniu osoby, towaru, usług w celu wywierania pozytywnego wpływu na sprzedaż, używanie, głosowanie lub poparcie tego, co zostało zaprezentowane.

PERSWAZJA - wszelkie sytuacje, w których z zastosowaniem odpowiednio dobranych środków usiłuje się wpłynąć na zachowanie, postawy, uczucia grupy ludzi lub jednostki. Oddziaływania perswazyjne to organizowanie komunikatów werbalnych.

32. Przegląd trików perswazyjnych.

1. Doczepianie epitetów - dezawuolowanie czegoś lub kogoś w ten sposób, ze bez badania rzeczowych dowodów doczepia się negatywny epitet.

2. Piękne ogólniki - kojarzenie czegoś z pozytywnie brzmiącymi ogólnikami w celu nakłonienia do akceptacji tej rzeczy bez badania dowodów.

3. Przenoszenie - autorytetu i prestiżu z jednej rzeczy czy osoby na inną, dla której chce się zjednoczyć przychylność albo analogiczne przenoszenie dezaprobaty.

4. Świadczenie się - powoływanie się na zdanie osoby znienawidzonej lub szanowanej dla uzasadnienia, że coś jest złe lub dobre.

5. Ludowość - uzasadnienie, że cos jest dobre, bo pochodzi od prostego ludu.

6. Naciąganie faktów - odpowiedni dobór faktów i fałszów dla ilustracji zjawiska, procesu.

7. Owczy pęd - głoszenie, że wszyscy członkowie grupy, do której należymy akceptują program czy ideę i dlatego również my musimy się z tym zgodzić w imię grupowej solidarności.

33. Czynniki skuteczności komunikowania perswazyjnego od strony nadawcy.

Nadawca - nie tylko bezpośrednio redagujący przekaz dziennikarz, ale także czynniki decyzyjne.

• wiarygodność źródła - decydują o niej dwa czynniki: kompetencje - znajomość problematyki komunikatu oraz bezstronność

• intencje nadawcy (najlepiej, gdy są niejawne)

• atrakcyjność nadawcy - znane nazwisko, wygląd zewnętrzny, autorytet, sympatie do nadawcy

• siła nadawcy (stopień kontroli nad odbiorcą - większy, gdy jest to bezpośredni kontakt)

34. Czynniki skuteczności komunikowania perswazyjnego od strony komunikatu.

• przekaz emocjonalny czy racjonalny - chodzi o dobór argumentów, przekaz racjonalny to przekaz logiczny, rzeczowa informacja, związek przyczynowo - skutkowy, przekaz emocjonalny to przykłady, stereotypy wyobrażeniowe, drastyczne obrazy, lęki

• kierunek pro - kontra (negatywizm) - ludzie wykazują tendencję do łatwiejszego przyjmowania przekazów negatywnych, informacje negatywne są na ogół ważniejsze dla funkcjonowania człowieka, sygnalizują zagrożenie

Badania: Asymetria w interpersonalnych kanałach komunikacyjnych - większa przepustowość informacji negatywnych.

• humor i naturalność - komunikaty spontaniczne bardziej skuteczne (nieoczytane)

• kolejność prezentacji - zasada pierwszeństwa, komunikaty, przekazywane jako pierwsze są bardziej skuteczne (ważność, atrakcyjność nowych przekazów, tez istotna)

• stosowanie powtórzeń (efekt bumerangowy - moment krytyczny powtórzeń, przesycenie)

• autoprezentacja czy kontrpropaganda (argumenty przeciwstawne ignorować czy obalać), nadawca rzadko jest w tak dogodnej sytuacji, że faworyzowane przez niego punkty widzenia mają jedynie pozytywne elementy.

Zależności:

1. przekaz dwustronny wpływa skuteczniej na postawy tych odbiorów, którzy pierwotnie mieli krytyczny stosunek do przedstawionej sprawy; w takim wypadku propaganda jednostronna jest mało skuteczna

2. b) przekaz jednostronny wpływa skutecznie na odbiorcę wtedy gdy już uprzednio był skłonny aprobować forsowany punkt widzenia, a więc komunikat dwustronny budzi wątpliwości

3. argumentacja dwustronna jest lepszym sposobem utrwalenia wpływu i budowania ochrony przed kontrpropagandą (dekada Gierka)

-> wnioski explicite czy implicite (czy mamy wyciągać wnioski czy pozwolić na to odbiorcom); badania - nawet najbardziej inteligentny odbiorca wyciąga wnioski jedynie wtedy, gdy jest do tego motywowany, kiedy sprawy są dla niego ważne, reguła jest odwracanie uwagi od terści natychmiast po ich odebraniu (Z. Łęcki - opracowanie wniosków zasadne).

35. Czynniki skuteczności komunikacji perswazyjnej od strony odbiorcy.

-> czynniki społeczno - demograficzne

1. płeć - kobiety bardziej podatne na perswazję, wdzięczniejszy odbiorca oddziaływań

2. wiek - większa sztywność, brak otwartości na nowe informacje (wiek biologiczny); wiek psychologiczny, wzrost doświadczenia i wiedzy o rzeczywistości, a to łączy się ze wzrostem odporności postaw; im mniej wiemy na dany temat, łatwiej zmieniamy postawy

3. wykształcenie - ćwiczenie się w rozwijaniu procesów poznawczych, przyzwyczajenie do pozytywnego przeżywania rozbieżności, tolerancji na poglądy inne niż własne

-> bierny i aktywny odbiór - aktywność wpływa na zmiany postaw; wygłoszenie przemówienia czy napisanie artykułu jest najlepszym sposobem zmiany postaw u samych nadawców tj. autorów przemówienia czy artykułu

-> osobowość a zmiana postaw - osobowość to zestaw trwałych, wrodzonych lub wyuczonych cech psychicznych jednostki

*osoby plastyczne (cenią wartość konformizmu, słabego, mierna wyobraźnia)

*osoby sztywne (silne ego, duży krąg zainteresowań)

*osoby reagujące w sposób zróżnicowany w zależności od obiektu, przedmiotu postawy

*osoby reagujące odwrotnie (negativ changes) - traktują komunikaty jako wrogie

- sytuacja odbioru zależy od tego czy osoba jest sama czy w grupie

36. Komunikowanie międzynarodowe jako nauka.

Jest to proces komunikowania pomiędzy różnymi krajami lub narodami (pomiędzy podmiotami, ludźmi), dokonujący się ponad granicami.

Dyscyplina młoda, pojawia się w latach 30 XX wieku wraz z eksplozją radia, ze skojarzenia nauki o stosunkach międzynarodowych i teorii komunikowania społecznego (większy wpływ teorii komunikowania się społecznego).

W drugiej połowie lat 50, w USA opracowania o charakterze teoretycznym z tej dziedziny:

- Smith „Komunikowanie międzynarodowe i międzyludzkie - model teoretyczny”. Chicago 1957

- P. Lassalsweld „Problem badań nad propagandą radiową w jej aspekcie międzynarodowym.

Kres lat 60 - dołączyła Europa Zachodnia.

Definicja druga:

W literaturze przedmiotu można spotkać kilka definicji komunikowania międzynarodowego. K. Krzysztofek pod pojęciem tym rozumie proces komunikowania między ludźmi należącymi do różnych państw narodowych. Definicja ta lokuje komunikowanie międzynarodowe w kontekście państwowości, jednak obieg informacji zachodzi niezależnie od granic państwowych. Komunikowanie międzynarodowe należy więc rozumieć jako ciągły i nieuchronny proces komunikacji społecznej w świecie, w którym uczestniczą wszystkie rodzaje środków przekazu, ludzie, narodowe i ponadnarodowe instytucje, organizacje międzynarodowe i korporacje transnarodowe, dzieła sztuki i wytwory materialne (narzędzia, artykuły przemysłowe itp.)

37. Komunikowanie międzynarodowe poprzez środki masowego przekazu - definicja i modele przepływu.

Komunikowanie międzynarodowe należy rozumieć jako ciągły i nieuchronny proces komunikacji społecznej w świecie, w którym uczestniczą wszystkie rodzaje środków przekazu, ludzie, narodowe i ponadnarodowe instytucje, organizacje międzynarodowe i korporacje transnarodowe, dzieła sztuki i wytwory materialne (narzędzia, artykuły przemysłowe itp.)³.

Istnieje kilka modeli współczesnych kierunków przepływu informacji w świecie: ,,model Galtunga", w którym świat podzielony jest na ,,centrum" i ,,peryferie"; ,,model wertykalny" dzielący państwa na uprzemysłowioną, bogatą Północ i biedne, rolnicze Południe oraz ,,model trójkątnego przepływu": Zachód - Wschód - Południe.

38. Przegląd środków komunikowania międzynarodowego.

Poziomy komunikowania międzynarodowego -

• poziom międzypaństwowy:

• międzynarodowa komunikacja polityczna,

• międzynarodowa komunikacja ekonomiczna,

• międzynarodowa komunikacja strategiczna,

• dyplomacja jako środek ułatwiający komunikację na poziomie międzypaństwowym.

• poziom komunikowania międzynarodowego zapośredniczonego przez media:

• środki masowego przekazu,

• agencje informacyjne (np. Reuters, Polska Agencja Prasowa -PAP),

• koncerny medialne (np. Bertelsmann, Grupa ITI).

• międzynarodowa komunikacja interpersonalna i grupowa:

• dyplomacja,

• współpraca NGO's (Non-governmental organisations - organizacje pozarządowe),

• wymiana i współpraca np.:

• przedstawiciele kultury, nauki i sztuki,

• spotkania grup nieformalnych i subkultur,

• spotkania przedstawicieli grup wyznaniowych i religii.

39. Idea swobodnego przepływu informacji.

Geneza idei swobodnego przepływu informacji sięga koncepcji wolności słowa filozofii liberalnej. Liberałowie uważają, że wolność wyrażania opinii jest podstawą utrzymania dobrobytu oraz powodzenia społeczeństwa i jednostki. Uważana jest ona za naturalne prawo i najbardziej skuteczne narzędzie odkrywania prawdy. Obowiązkiem zaś państwa jest zapewnienie tej wolności i chronienie jej.

Po zakończeniu I wojny światowej temat ten ponownie został podjęty przez amerykańskie przedsiębiorstwa prasowo-wydawnicze oraz agencje informacyjne, które rozpoczęły walkę z monopolem ówczesnych agencji europejskich. Lata II wojny światowej znacznie przyśpieszyły realizację koncepcji swobodnego przepływu informacji. W 1943 r. podczas XXI konferencji Amerykańskiego Stowarzyszenia Wydawców przyjęto rezolucję, w której postulowano ,,światową gwarancję wolności prasy według amerykańskiej tradycji i praktyki". Autorem idei swobodnego przepływu informacji był przewodniczący amerykańskiej Federalnej Komisji do Spraw Komunikowania James L. Fly.

Na XXV Konferencji UNESCO w Paryżu w listopadzie 1989 r. przyjęto ,,nową strategię" w dziedzinie komunikowania. Zakłada ona realizację działań UNESCO dla zabezpieczenia swobodnego przepływu informacji na poziomie międzynarodowym i narodowym, a także bardziej równomierne i szersze rozprzestrzenianie jej bez ograniczeń w swobodzie wypowiedzi. Za podstawowe zasady swobodnego przepływu informacji uznano: prawo do wolności wypowiedzi, wolności druku, niezależności mediów i dziennikarzy oraz różnorodności i pluralizmu środków komunikowania.

40. Prawo do komunikowania i informacji.

Za podstawowe zasady swobodnego przepływu informacji uznano: prawo do wolności wypowiedzi, wolności druku, niezależności mediów i dziennikarzy oraz różnorodności i pluralizmu środków komunikowania.

41. Istota reklamy.

Socjologiczna definicja tego fenomenu kulturowego, sporządzona przez Krzysztofa Olechnickiego i Pawła Załęckiego określa reklamę jako „zespół czynności i środków technicznych, stosowanych w procesie pozyskiwania przez nadawcę przychylności opinii społecznej, używanych także w celu zachęcenia odbiorców do kupna określonego towaru, usług lub do oddania głosu wyborczego na >reklamowanego< kandydata”.  Jak widać, autorzy posłużyli się bardzo szerokim wyjaśnieniem - do oczywistego, potocznego rozumienia pojęcia reklamy dodali jej aspekt polityczny.  Zajmowanie się kampaniami wyborczymi odłóżmy jednak na później; obecnie należy podjąć próbę uściślenia powyższej definicji.

     Jedną z podstawowych kwestii są „nadawcy” i „odbiorcy” reklamy.  W dzisiejszych czasach „nadawcą” rzadko kiedy bywa sam producent danego towaru lub usługi; najczęściej mamy tu do czynienia z wyspecjalizowanymi agencjami, które pracują na zlecenie wielu instytucji czy firm.  To sprawia, że zarówno treści, jak i sama forma reklam nie różnią się zbytnio od siebie.  Poza tym, przy tak dużej konkurencji rynkowej same produkty są do siebie podobne, stąd ich reklama może popaść w schematyzm (najlepszy przykład stanowią kampanie proszków do prania).  Współczesne reklamy zaczynają więc przypominać wyroby z tej samej matrycy, powielające określone (uznane przez społeczeństwo za słuszne) wzorce etyczne, modele zachowań czy kanony estetyczne.  Tak skutecznie spreparowane, trafiają do adresatów, których można podzielić na co najmniej kilka sposobów: dorośli i dzieci (ze względu na wiek), kobiety i mężczyźni (ze względu na płeć), ludzie prości i ludzie wykształceni, osoby aktywne zawodowo i osoby nie pracujące, zamożni i biedni itp.  Na ogół twórca reklamy stara się z maksymalną dokładnością określić, do jakiej grupy osób kieruje swój przekaz, innymi słowy, do której grupy adresowany jest dany produkt.  Często jednak reklama musi trafić do wszystkich (mydło, pasta do zębów) i wówczas najsilniej pada ofiarą stereotypów i sztampy.

42. Funkcje reklamy.

1. manipulacyjna (nakłaniania), 2. informacji, 3. przypominania 4. funkcja komplementarności.

Z przedstawionych rozważań wynika, że reklama spełnia następujące funkcje: -funkcję informacyjną, która polega na ogłoszeniu, iż produkt jest dostępny w sprzedaży oraz jakie są jego właściwości. Podmioty powinny być możliwie rzeczowo informowane o oferowanym produkcie; -funkcja manipulacji polega na wywieraniu wpływu na emocje, nastawienie, oczekiwania i sposoby zachowania potencjalnych użytkowników w odniesieniu do własnej oferty. Producent usiłuje wniknąć w psychikę podmiotów reklamy, aby pobudzić lub umocnić ich potrzebę, zmodyfikować ich życzenia, zasugerować zakup; -funkcję komplementarności, której zadaniem jest wspieranie wszystkich innych instrumentów stosowanych w polityce marketingowej, ponieważ ich samodzielne oddziaływanie reklamowe nie może z reguły zapewnić realizacji celów marketingowych

43. Oddziaływanie reklamy na psychologiczne procesy informacyjne nabywcy.

Pojęcie „postawy” ma w socjo- i psychologii długą tradycję i określane jest zazwyczaj jako „względnie trwała struktura procesów poznawczych, emocjonalnych i behawioralnych (zachowań), w których wyraża się określony stosunek do danego obiektu”.  Ludzie z reguły przyjmują określoną postawę na skutek bezpośredniego kontaktu z jej obiektem lub poprzez nadawców pośrednich, takich jak rodzice, rówieśnicy, nauczyciele czy media.  Reklama, wpisana w pojęcie mediów, ma zatem doniosłe znaczenie dla naszej osobowości.  Obecnie wyróżnić można 4 modele zmiany postaw poprzez reklamę.  Pierwszy z nich dotyczy produktów drogich i luksusowych, tzw. model ekonomiczny.  Tutaj najsilniejszy nacisk jest położony na poznawczy komponent postawy, następnie w grę wchodzą emocje i na końcu działanie (reklama samochodu - najpierw podane zostają jego zalety, jak ABS, poduszki powietrzne itp., potem wyłania się piękne kobieta, a dopiero później klient idzie kupić wóz); schemat: WIEDZA -> EMOCJA -> DZIAŁANIE.  Drugi model, zwany psychologicznym, układa się wg. zasady E -> W -> D i jest to schemat typowy dla reklamy bielizny lub kosmetyków (piękna kobieta - walory produktu - zakup).  Model behawioralny, z kolei, zakłada, że odbiorca musi dany produkt kupić, gdyż stanowi on przedmiot codziennego użytku.  Najpierw uruchamia się DZIAŁANIE, następnie WIEDZA i EMOCJA (proszki do prania: kup - zobacz, jak się sprawdzi - polub go!).  Ostatni model, społeczny, przynależy do reklamy takiej usługi lub produktu, o którym niewiele wiemy a priori - np. film lub spektakl.  To swego rodzaju próba wmuszenia w klienta „kota w worku” przy pomocy reguły DZIAŁANIE -> EMOCJA -> WIEDZA (kup bilet - spędź udany wieczór - zastanów się, czy było warto).  Ze statystycznego punktu widzenia nie ma najskuteczniejszego modelu oddziaływania, gdyż każdy z nich dotyczy innego rodzaju produktu i odbiorca czego innego oczekuje po danej reklamie.  Przerażający natomiast jest fakt, że kreuje się piąty model, mała modyfikacja pierwszego: EMOCJA -> DZIAŁANIE, bez elementu poznawczego; ta forma adresowana jest przede wszystkim do osób poniżej 14 roku życia.  Wydaje się, że autorzy tego rodzaju reklam pogwałcili wszelkie pisane i niepisane reguły etyki zawodowej, do których należy m.in. rzetelność przekazu, a nie żerowanie na dziecięcej łatwowierności.  I jakkolwiek większość reklam działa na zasadzie pokazywania złudnego obrazu pięknego świata, gdzie każdy może się znaleźć, pod warunkiem, że wybierze TEN właśnie produkt, nie wolno ani na chwilę zapomnieć, że istnieje granica manipulacji - jest nią wiek odbiorcy.

44. Rodzaje reklamy (sześć kryteriów klasyfikacji).

Reklama prasowa, pocztowa, uliczna i drogowa, radiowa, telewizyjna, kinowa oraz internetowa.

45. Wykorzystanie mass mediów przez reklamę.

Reklama pojawia się w większej liczbie, tworząc skomplikowany  chaos informacyjny. Z reguły w niewielkim stopniu przyciągaja uwagę odbiorców. Niekiedy komunikaty reklamowe uważane są za kłamstwa, niekiedy stają się intruzami ( np.gdy przerywają film).

46. Pojęcie społeczeństwa informacyjnego.

Brak jest jednej, powszechnie akceptowanej definicji jak również konkretnych ustaleń dotyczących znaczenia i granic tego pojęcia.

Samo pojecie społeczeństwo informacyjne, zaczerpnięte do polityki z teorii społecznych, jest nazwą koncepcji typowo europejskiej, gdzie słowo "społeczeństwo" ma istotne znaczenie.

Luc Soete jeden z ekspertów Unii Europejskiej definiuje społeczeństwo informacyjne w kontekście działań politycznych:

"Społeczeństwo informacyjne to społeczeństwo, które właśnie się kształtuje, gdzie technologie gromadzenia i transmisji informacji i danych są powszechnie dostępne po niskich kosztach. Powszechnemu użyciu informacji i danych towarzyszą organizacyjne, komercyjne, społeczne i prawne zmiany, które głęboko zmieniają życie, pracę i społeczeństwo jako takie."

Zauważyć można wiele różnorodnych określeń tego pojęcia, spośród których kilka najbardziej znanych zostaną przedstawione poniżej. Nie jest to oczywiście lista pełna, praktycznie każdy z autorów zajmujących się tą tematyką posługuje się własną definicją jak i sposobem pojmowania tego zagadnienia. Mają jednak pewną wspólną cechę - wskazują nowe technologie jako główne żródło, które będzie miało decydujący wpływ na otaczający nas świat.

Potocznie:

społeczeństwo, w którym powszechnie wykorzystuje się komputery i różnego rodzaju urządzenia związane z techniką cyfrową.

• "Społeczeństwo, w którym informacja stała się zasobem produkcyjnym określającym nowe przewagi konkurencyjne w stosunku do otoczenia a równocześnie zapewniającym rosnący poziom adaptacyjności społecznej, w wyrazie ogólnym i w wyrazie jednostkowym, do zmieniającej się lawinowo zmienności otoczenia" (Hofmokl, 1997)

• "Społeczeństwo charakteryzujące się przygotowaniem i zdolnością do użytkowania systemów informatycznych, skomputeryzowane i wykorzystujące usługi telekomunikacji do przesyłania i zdalnego przetwarzania informacji" (Kongres Informatyki Polskiej, 1994, na podst. Raportu Bangemana dla Rady Europy)

• "Społeczeństwo, w którym siła robocza składa się z pracowników informacyjnych (information workers) a informacja jest najważniejsza" (Juszczyk, 2000).

• "Społeczeństwo informacyjne jest nowym typem społeczeństwa, różniącym się od społeczeństwa industrialnego. W odróżnieniu od (...) określenia postindustrialne - w społeczeństwie informacyjnym produkcja informacji oraz wartości niematerialnych staje się siłą napędową do formowania i rozwoju." (Juszczyk, 2000)

47. Stare i nowe media.

Stare i nowe media- szybkie rozpowszechnianie roznorodnych technicznie srodków informacji nie znajduje stosownego odbicia w terminologii naukowej. Dla oznaczenia nowych środków twch., np. internet uzywane jest określenie -nowe media.Definicja- są to środki służące komunikowaniu się, które wykorzystują elektronikę a zwłaszcza układy scalone i cyfrowe w kodowaniu sygnału utrwalenia transmisji informacji. Ta definicja nawiązuje do wynalazków poprzednich, które przyjmowały swoje nazwy od technicznych aspektów swojego funkcjonowania.Historia technologii komunikacyjnych wskazuje na rosnące tempo ich rozwoju. Wiek XIX to era interakcyjności ( zaczęła się od wynalazku komputera). Podstawą funkcjonowania nowych mediów  jest sieć, która zapewnia możliwość transmisji zakodowanej cyfrowo lub analogowo informacji. Błyskawiczne wyjście ludzkości , które dokonało się w XX wieku stwarza niezliczona ilość problemów natury społecznej, ekonom., polit. i kilturowej.

48. Dylematy rozwoju infrastruktury informatycznej (sześc dylematów).

dylematy ekonomiczne- coraz trudniejsze jest traktowanie informacji jako dobra publicznego; staje się znacznie w większym stopniu towarem- dostęp tylko bogaci- płatne kanały telewizyjne, TV satelitarna

dylematy prawne- nowe media ponawiaja stary problem własności intelektualnej- do kogo nalezy stworzona informacja, na ile autor ma prawo do kontroli nad sposobem wykorzystania swojego dzieła ( jeśli połozylibyśmy ogromny nacisk na ochronę praw autorskich spowodowałoby to ograniczenie przepływu informacji a z drugiej strony brak praw autorskich- osłabienie twórczości.

dylematy socjologiczne- wiodącą rolę w nowym społeczeństwie wiodą specjaliści od informacji i komunikowania . Inni pracownicy sektora usług znajdują się w pozycji wtórnej- choć niedawno to oni ( prawnicy, inzynierowie) mieli decydujący głos w społeczenstwie.Teraz musza dzielić się władzą z tzw. kapitanami show biznesu

dylematy psychologiczne- mnogość przekazó docierających do współczesnego człowieka ze starych i nowych mediów tworxy ogromny zalew informacyjny, który dla przeciętnego odbiorcy staje się szumem.

dylematy polityczne- najpoważneijszy dylemat w obliczu którego stoi teraz władza państwa  dotyczy zakresu skali  kontroli.Instrumenty prawne i personalne pojawiają się zawsze w momencie pojawienia się jakiegoś medium-państwo dąży do kontroli

dylemat ......(chyba informatyczny)- możliwość wykorzystania przez show biznes grafiki komputerowej, co powoduje wzmocnienie manipulacji i zabawiania.

49. Problem sektora informacyjnego.

Nie wiem.

50. Wykorzystanie starych i nowych mediów w USA.

Nie wiem.

17

---