SOCJOLOGIA JAKO DYSCYPLINA NAUKOWA

Socjologia - nauka o zbiorowościach ludzkich przedmiotem jej badań są zjawiskoa i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi, struktury tych zbiorowości, zjawiskoa i procesy zachodzące w tych zbiorowościach wynikające ze wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie, Siły skupiające i rozliczające te zbiorowości, zmiany i przekształcenia w nich zachodzące.

METODY BADAŃ SPOŁECZNYCH

Badania (warsztat badawczy)

Niemożność powtórzenia badania:

• Nagle mogły zmienić się dane

• Standaryzacja badań powoduje czasem powtórzenia badania

• Przebadanie wszystkich osób daje najdokładniejszy obraz (lub dobrać odpowiednią grupa badawczą, która jest reprezentatywna)

• Próba reprezentatywna (z jak największym prawdo. Odzwierciedlenia cechy społeczności np. studentów)

• Depersonifikacja procesu badawczego - zminimalizowanie wpływu badania na to co badamy (niechęć, stereotypy, faworyzacja)

• Podział na metody:

• Ilościowe - metody której wynika przedst. W postaci liczbowej

• Jakościowe - metody badań takie które nie podajemy liczby, lecz opis, opis zjawisk

Fazy badania:

1. Określenie przedmioty badawczego i celu

2. Przegląd literatury

3. Formułowanie hipotez

4. Zbieranie i analiza materiału badawczego (metody)

5. Wyciąganie wniosków

Wywiad socjologiczny - (metoda badania) rozmowa kierowana, w której biorą udział co najmniej 2 osoby. Nie jest ona jednorodną techniką badawczą.

Niejednorodna metoda ze względu na kryteria

• rozmowa (ustny)

• pisemna (ankieta)

• Wywiad skategoryzowany (standaryzowane)- wszystko z góry ustalone, gotowa forma wywiadu

• Wywiad nieskategoryzowany (wywiad swobodny) - ankieter na swobodą, ustalony tylko przedmiot badań

• Częściowo nieskategoryzowany (pogłębiony) - łączy on dwie powyższe cechy, zawiera wykaz tematów które trzeba poruszyć i wypowiedzieć się na ich temat.

• Wywiad indywidualny - prowadzony z jedną osobą (szczery)

• Wywiad zbiorowe - prowadzony z wieloma osobami (osoby wpływają na siebie)

• Jednorazowe - 1 osoba na spotkanie

• Panelowe - wielorazowy wywiad, na co najmniej dwóch spotkaniach

• Jawne - przedstawienie czytelne

• Ukryte - ankieter się nie przedstawia, odpowiedzi są niejawnie nagrywane

Kwestionariusz badawczy - lista pytań, formularz badawczy na którym są pytania

PYTANIA

Zamknięte - sugerujące odpowiedzi, wielokrotnego wyboru kafeteria (lista wariantów, zaproponowanych)

Półotwarte - wiele podpowiedzi do wyboru i ostanie otwarte

Otwarte - trudniejsze do odpowiedzi

Filtrujące - pyt. Które powodują, ze pytania dalsze będą dotyczyć tylko części osób. Np. „Czy ma pan/pani dzieci”

Projekcyjne - odnoszą się do wybranej przez nas sytuacji. Np. „Gdyby pan był kimś takim”. Ankieter namawia badanego do tego, aby sobie wyobraził samego siebie w pewnych sytuacjach.

Buforowane - promieniowanie nastroju, przechodzenie nastroju na kolejne pytania. Z jednego bloku pytań przechodzimy do czegoś zupełnie innego. Przeszkody nie będą mutowany na końcowy efekt.

Kontrolne - czy odpowiedzi są spójne

O fakty - możemy sprawdzić ze stanem faktycznym

O opinie

Wprost - i nie wprost (pośrednio i bezpośrednio)

Puste - bez konkretnej odpowiedzi, o nieistniejące rzeczy

Metryczkowe - o wiek płeć itp..

Zalety i ograniczenia pytań otwartych

Pytanie zamknięte słabiej weryfikują wiedzą, Na otwarte odpowiada się trudniej, odpowiada się jak się chce, a nie jak ktoś wymaga, aby opracować pyt. Otwarte zajmuje to dużo czasu, odpowiedzi też były by dłuższe.

Konstrukcja

• Uogólnienie (przedziały wiekowe)

• Złagodzenie (pomniejszenie) nie mówienie wprost.

• Zaskoczenie - jeżeli zakładamy że coś ma miejsce pytamy o data zdarzenia.

• Pozór jednomyślności - dla niektórych rzeczy łatwiej się przyznać jeśli więcej osób w to robi

Pilotaż - robienie badania na próbę

OBSERWACJA

Def: celowe, ukierunkowane i zamierzone oraz systematyczne postrzeganie badanego przedmiotu, procesu lub zjawiska. jest niezależną i osobną metodą badawczą. Wiele informacji może dotrzeć do nas dzięki temu. Obserwujmy układ naszego ciała i mimikę Obserwacja

Podział obserwacji:

• Systematyczna - oparta o schemat obserwacji

• Niesystematyczna - obserwacja w terenie, żywiołowe nie da się zaplanować

• Uczestnicząca - uczestniczymy w tym co obserwujemy

• Nieuczestnicząca - pośrednia lub bezpośrednio, obserwacje przez kamery.

• Jawna i niejawna (ktoś kto nie jest osobą rzeczywistą)

Wady obs: *To samo zdarzenie w różnych odcinkach czasu jest nieadekwatne do wyciągania wniosków, np. paląca kobieta = prostytutka. * do obs. Często dodajemy swoje własne dośw., przyzwyczajenia skłonności. Proste doświadczenia są niewystarczalne - potrzebna dodatkowa wiedza.

EKSPERYMENT

Def: podejście badawcze, świadome posługuje się obserwacją, metoda samodzielna.

Celowe planowe i kontrolowane oddziaływanie badacza za pomocą różnych środków na proces przebiegu badanego zjawiska.

Filip Zimbado - chciał sprawdzić czy ludzie mają skłonności sadystyczne. Relacje wiezień-strażnik.

Milgram - chciał zobaczyć na ile ludzie podporządkowują się autorytetom. Podzielił badanych na nauczycieli i uczniów. Jeśli uczeń źle odp. To był usadowiony na krześle elektrycznym.

SOCJOMETRIA

Def: badanie określone dla małych grup społecznych, relacje w grupie.(metoda badawcza)

Jackub Moreno - (twórca metody) tw: „w badaniach nie występuje anonimowość, trzeba podać istotne informacje, całe powodzenie zależy od trafności pytań”

Socjogram - graficzne przedstawienie wyników badania socjometrycznego

Typy socjogramów:

• Nieuporządkowany - układ pary, układ łańcuchowy(jedna osoba wybiera drugą), kilka podgrup (każdy głosuje na drugiego wzajemnie), gwiazda socjometryczna (liter każdy chce go mieć), zapoznanie (jedna osoba chciał być z kimś, ale inni nie wybierają jej), ? eminencja (osoba z którą każdy chce wybiera osobę z którą Nick nie chce)

• Kołowy- hierarchia

• Hierarchiczny”

- samoocena socjometryczna- socjometryczny test postrzegania samego siebie

- zgadnij kto?- test w którym opisujemy osobę, a grupa zgaduje, kto pasuje do profilu

- szeregowanie rangowe- grupa uporządkowuje osoby według jednego kryterium

- tabele (macierze) socjometryczne- z jednej strony wybierający ,a z drugiej wybierani

Samoocena socjometryczna socjo. Test postrzegania samego siebie. Jak my widzimy siebie. Pyt. Każdego kto jego zdaniem chciałby z nim pojechać.

Zgadnij Kto? - test, w którym opisujemy osobę a grupa zgaduje o kogo chodzi.

Szeregowanie rangowe grupa uporządkowuje osoby według jednego kryterium (np. grzeczność)

Tabele (macierze) socjo. Z jednej strony wybierający z drugiej wybierani.

DOKUMENTY URZĘDOWE

Cechy: zastajemy w następujących instytucjach (archiwa, biblioteka), materiały pisane (zapisy elektroniczne, metryka, dane urzędowe), wytwór działalności rozmaitych instytucji (dokumenty produkowane przez jakieś instytucje np. kościół)

-niekoniecznie oficjalny dokument jest wartościowy

-kategoryzowanie instytucjami

-instytucje specjalizujące się w produkcji: urząd stanu cywilnego, TNS-OBOP, akty prawne i legislacyjne

Do czego służą: Chcemy odnaleźć pewne zależności, które istnieją w poszczególnych sferach życia społecznego (np. akt chrztu), znajomość, umiejętności postępu medycyny. analiza zjawisko społecznych. analiza danych.

Ograniczenia:

1. Brak istotnych danych

2. Nieznajomość istniejących źródeł danych urz.

3. Niedostępność danych (tajne)

4. Urzędowy charakter kategoryzacji danych

5. Nieznajomość okoliczności zapisu danych urz.

6. Selektywny charakter danych urz.

7. Ograniczenia porównywania/zapisu danych.

PODSTAWY ZYCIA SPOŁECZNEGO

def: ogól zjawisk , kiedy na danych obszarze występują ludzie.

Przyrodnicze podstawy:

• Biologiczne - cechy organizmu ludzkiego wpływające na interakcje międzyludzkie, rozwój fizyczny człowieka od dziecka do dorosłości. (korzystanie z istniejącej już informacji)

• Geograficzne - wpływ ukształtowania terenu na życie ludzi np. stanie, pustynie, jadłospis powiązany z klimatem. (korzystanie z istniejących informacji z geografii)

• Demograficzne - starzenie się społeczeństwa, migracje, spadek liczby urodzeń, zgonów i wydłużenia przeciętnego trwania życia, zmiany w stylu odżywiania, higieny.

Ekonomiczne podstawy: produkcja i dystrybucja dóbr, własność publiczna, organizacja pracy.

KULTURA

def: fragment otaczającej nasz rzeczywistości (poza kulturą jeszcze przyroda - to co jest wytworem człowieka, jest kulturą)

Podział:

• Materialna - bliska cywilizacji, odnoszenie się do przedmiotów materialnych)

• Duchowa - dążenie człowieka do różnych ideałów, piękna, istnienia, służy wyższym potrzebom.

Def kultury wg. Jana Szczepańskiego - ogół wytworów działalności ludzkiej materialnych i niematerialnych; wartości uznawanych, sposobów postępowania, zobiektyzowanych i przyjętych w dowolnych zbiorowościach, przekazywanych innym zbiorowością i pokoleniom.

Kultura społeczna najbliższa socjologii, normy, reguły, postępowania, które regulują relacje pomiędzy ludźmi.

Kultura dominującą - kultura głównego nurtu. Rodzaj kultury, która jest uznawana przez większą liczbę danego społeczeństwa.

Subkultura - podkultura. Są one wartościowane negatywnie. W socjologii nie wartościujemy tego, nie oceniamy czy coś jest pozytywne czy negatywne. Zespół norm, który jest charakterystyczny dla pewnej konkretnej zbiorowości, np. kultura kaszubska.

Kontrkultura - rodzaj subkultury, taki który sprzeciwia się kulturze dominującej. Próbują ją odrzucić, np. kultura hipiska.

Układu kultury:

• Pierwotna (ludowa) - normy, wartości kształtowane w kręgu osób najbliższych. Kultura kształtuje się w kręgu rodzinnej społeczności lokalnej.

• Zinstytucjonalizowana -związek z instytucjami, bezpośredni kontakt, rola jest sformalizowana, każdy ma przypisana rolę. Np. UG.

• Masowa - zespół norm, które są rozpowszechnione za pomocą środków mediowych, masmedia. Masowość rozkładu musi współgrać z masowym odbiorem zazwyczaj jest przekaz. Jednoczesność odbioru tego co się dzieje, publiczność staje się rozdrobniona, gdyż nie każdy tak samo reaguje na odbierany przekaz.

OSOBOWOŚĆ SPOŁECZNA

def: (charakter) to co wpływa na formę zachowań, ale wynika z wpływu innych ludzi na osobowość, przyswojona kultura. Jeżeli będziemy kształtowani poprzez różne zjawiska i inne stworzenia to staniemy się tym.

Elementy:

• Kulturowy ideał osobowości - w pewnych epokach tworzone są wizje, które wykorzystywane są u potomków(np. dobry polak)

• Role społeczne - każdy przyjmuje wyznaczone role. Oznaczone role w poszczególnych fazach rozwoju. Role mogą stać w opozycji (student zaoczny który jest rodzicem)

• Jaźń subiektywna - zespół wyobrażeń, który każdy z nas posiada w sobie, na podstawie traktowania nas przez otoczenie, dzięki temu wiemy kim jesteśmy. Szkielet naszej osobowości rozwija się od urodzenia.

• Jaźń odzwierciedlona - zespół wyobrażeń, które tworzymy o sobie samym pod względem jak my myślimy, jak postrzegają na inni i jak zostaniemy odebrani.

Podział kategorialny: Introwertyk (osoba zamknięta w sobie), ekstrawertyk (otwarta na nowych ludzi), choleryk, flegmatyk, twórczy, przeciętni.

Postawy ludzkie gotowość jednostki do reagowania w określony sposób na pewne obiekty a tymi obiektami mogą być miedzy wartości idee.

Elementy:

• Poznawczy - związany z wiedzą, wątpliwości, przekonania, poznajemy rzeczywistość nie tylko z wiarygodnych źródeł, książek itp.

• Emocjonalny - uczucia wyższe (zachwyt, miłość, zazdrość) co wpływa na nasze emocje, czyli to jak reagujemy dobrze lub źle.

• Behawioralny (zachowawczy) - uzewnętrznienie uczuć człowieka wobec drugiego. (-mimika, -automatyka, -wypowiedź)

Podział postaw: Negatywne, poz. , indywidualne, osobowe, prywatne, publiczne

Czynniki postawotwórzcze:

- Informacyjne- poprzez poznanie zmieniamy swoje postawy

- Emocjonalne- czynnik w reklamach

- Konformistyczne-poglądy zgodne z normami

- Nonkonfromistyczne- poglądy przeciwne rozwoju w sposób intensjonalny i jawny

Stereotyp - forma postawy, przypisywanie takich samych cech wszystkim ludziom którzy należą do jakieś społeczności, niezależnie od rzeczywiście istniejęcyh różnic pomiędzy tymi ludźmi. Negatywnie jest on postrzegany. Np. stereotyp osoby chorej psychicznie.

Dlaczego osądzamy stereotypy człowiek jest bombardowany wielką ilością informacji, za pomocą naszych „pudełek” w mózgu mierzymy ludzi wg. Stereotypów.

Ageism - uprzedzenie ze wzg. na wiek.

WIĘŹ SPOŁĘCZNA

def: ogól relacji, połączeń, zależności, które powodują, ze ludzie łączą się w pewne zbiorowości.

Co łączy ludzi?

• Styczność,

• przestrzenna - świadomość, ze na pewnym terenie znajdują się inni ludzie (np. na planecie))

• psychiczna - szukamy podobieństw psychicznego porozumienia (szukanie osoby, która wg. nas jest miła i sympatyczna))

• społeczna - wymiana pretekstów do nawiązywania inf. Szeroko rozmaitych.

• Wzajemne oddziaływania jedna strona oddziałuje na drugą (styczność psychiczna się przekształca), w zależności od reakcji drugiej osoby, rodzie się nasza kontrreakcja.

• Wzory kulturowe - wzory działań społecznych, wcześniej poznajemy pewne wzorce np. zachowań w naszej kulturze, dzięki temu wiemy jak zachować się w innych krajach

• Zależności społeczne - świadome oddziaływanie na ludzi, ktoś od kogoś zależy

• Kontrola społeczna - człowiek ma pewne wzory kulturowe, to może ich nie lekceważy. Ktoś inny ma nad nami kontrole społeczną (np. ktoś ucisza osobę w kościele)

Zwyczaj - sposób postępowania, który nie jest oceniany przez innych ludzi.

Obyczaj - sposób postępowania, ale który podlega ocenie z zewnątrz

Aparat przymusu - jeżeli nic nie jest w stanie zapobiec naszego postępowania czyli łamiemy prawo = mandat.

ZBIOROWOŚCI GRUPY

w mikro skali- para

w makro skali - społeczności lokalne

Grupa - aby istniała grupa muszą być co najmniej 2 osoby. Członkostwo, sposób ubierania się (identyczność członków), mają własny ośrodek skupienia, zadania i cele, organizacje.

Podział grup:

1. Grupa pierwotna( oparte na zaawansowanych więzi, kontakt jest bezpośredni, emocjonalne więzi )

2. Grupa wtórna( styczności są nie bezpośrednie nie ma więzi emocjonalnych, relacje nie są bezpośrednie, np. email)

Kryterium rangowe

1. Grupa inkluzywna(otwarte na nowych ludzi)

2. Grupa ekskluzywna(nie przyjmują wszystkich osób, są to wybrane szczególne osoby wychodzące poza obręb zwykłych ludzi)

Kryterium liczebności grupy:

1. Grupa duża(można podzielić na co najmniej dwie podgrupy)

2. Grupa mała(grupa która nie dzieli się na żadne podgrupy)

Kryterium organizacji:

1. Grupa formalna(władza jest przypisana do pewnych stanowisk, ludzie podporządkowani są danemu stanowisku)

2. Grupa nieformalna(przywództwo wynika ze spontaniczności, wynika to z tego jak czujemy, gwiazda socjometryczna)

3. Grupa celowa( chce osiągnąć pewien cel i po osiągnięciu tego celu ta grupa się rozpada)

4. Grupa odniesienia(nie musimy do nich należeć, ale porównujemy z tymi grupami nasze poglądy, odnosimy nasze zachowanie do tego co się dzieje w tych grupach)

Dezindywidualizacja grupy - pojawią się, gdy postrzegamy siebie jako członka grupy a nie jako człowieka indywidualnego.

SPOŁECZNOŚCI LOKALNE

Def wg. A. Kamiński( pierwotne rozumienie)- zbiorowość zamieszkująca wspólne terytorium, relatywnie samowystarczalna oparta na trwałym systemie więzi i interakcji społecznych charakteryzująca się mocnym uczuciem przynależności jednostek do grupy, i identyfikacje jednostek z grupą. Kamiński: Niewielka zbiorowość terytorialna obejmująca ogół osób z którymi jednostka może się stykać bezpośrednio dzięki bliskości miejsca zamieszkania. Społeczeństwo to sąsiedztwo

Podział sąsiedztwa:

a) sąsiedztwo świadczeniowe(wspomaganie innym ludziom);

b) sąsiedztwa konwencjonalne( zachowanie obyczajów społecznych; mówienie dzień dobry tylko ograniczenie się tylko do tego zachowania)

c) sąsiedztwo towarzysko- przyjacielskie

społeczność kategorialna( społeczność danej grupy ludzi, np. grupa studencka)

TŁUMY -społeczności oparte na podobieństwach zachowań, zbiegowisko, nie jest prostą jednostką naszych indywidualności, jest to pewna osobowość tłumu, zatracamy naszą indywidualność, mamy do czynienia z dezindywidualnością.

Podział tłumów:

• agresywny- związany z agresją człowieka :

• tłum linczujący (ukierunkowana na jedną osobę, prawo do samosądu i karania sprawcy lub niewinnego człowieka),

• tłum terroryzujący (pogromy, skierowane do pewnej zbiorowości np. na odmienny kolor skóry, czy pochodzenie),

• tłum walczący (dobrze zorganizowana grupa działających umownie np. kibice, walczący ludzie w powstaniu)

• uciekający

• rabujący - tłum nabywający, rabujący. Powstaje w okresach kryzysowych, niedostatków

• demonstrujący związany z manifestacją swoich poglądów

Publiczność: skupiona (oglądanie meczu na stadionie), rozproszona (oglądanie meczu w tv)

Zbiegowiska: grupa osób zainteresowana zdarzeniem

RODZINA

Rodzina - grupa złożona z osób połączonych ze sobą stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim. Wyróżniamy 5 cyklów małżeńskich( narzeczeństwo, małżeństwo, rodzina tzn. dziecko itd.)

Funkcje Rodziny(F. Adamski)

• Prokreacyjna(biologiczna) podtrzymywanie ciągłości społeczeństwa, rodziny; pojawianie się kolejnych potomków wżyciu rodzinnym

• Ekonomiczna- dostarczanie różnych dóbr rodzinie, pracowanie na utrzymywanie rodziny

• Opiekuńcza - nastawienie na osoby mniej samodzielne, lub niesamodzielne będące w rodzinie, którym niezwłocznie potrzebna jest opieka, żeby zaistnieć w środowisku zewnętrznym, wspieranie prawidłowego rozwijania się,

• Socjalizacyjna- wprowadzanie osób będących w rodzinie w nowe życie społeczne

• Funkcja stratyfikacyjna - rodzina podaje jaką pozycje społeczne pełni ona w społeczeństwie

Margaret Mead - antropolog społeczny „Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego” kultura postfiguracyjna - pokolenia, które istnieją obok siebie

A. Toffler - „Szok przyszłości”, „Trzecia fala”, podział cywilizacji na 3 etapy. Trzeci etap to nauka zacznie bardziej się interesować społeczeństwem starszym.

PRZEMIANY W RODZINIE:

1. Struktura współczesnych rodzin

im starsze pokolenie, tym uboższa rodzina

liczba przyrastająca najstarszych pokoleń

2. Pomieszanie sieci rodzinnych rozwody

3. Wielopokoleniowość (kiedyś wiele rodzin miało wielkie pokolenia)

Jedna rodzina, która na swoje odrębne pokolenia, ale żyją w jednym gospodarstwie.

pokolenia chcą zamieszkać w pobliżu siebie nawzajem. brak warunków do tego, aby stworzyć rodzinę i zamieszkując razem. Syndrom opuszczonego gniazda - z domu wyfruwają dzieci.

4. Relacje partnerskie (odstęp od modelu ptrialchalnego lub metriarchalnego)

5. Zmiana roli babci w wychowaniu dziecka; zajmowanie się dzieckiem, podczas gdy rodzice nie mają na to czasu,

6. Instytualizacja śmierci - porzucenie osób starszych lub niedołężnych do hospicjów, izolowanie innych członków rodziny od śmierci bliskiej osoby.

7. Wyjście z użycia dzisiejszego słowa, które wcześniej wyrażało co innego, dziś już się tak nie mówi, np. (dziś) teściowa -> (wcześniej) świekra, (telefon) komórka -> (pomieszczenie pod schodami) komórka

8. Elastyczny styl życia -> kiedyś życie było bardziej uproszczone (etap szkolny, rodzinny, pracy, emerytury); dzisiaj ludzie starają się poszerzać te etapy życiowe (często pracując i studiując na raz)

PATOLOGIA

Patologia - dezorganizacja społeczna wg. Andrzej Gaberle Zachowanie działające destruktywnie na społeczeństwo, a przy tym niezgodne z wartościami powszechnie uznanymi w danym kręgu kulturowym. Zjawisko patologiczne przejawia się w tym, że źle odróżniamy nałów. Spożywanie alkoholu w dużych ilościach odbieramy jako coś złego.Nie każde zjawisko patologiczne jest egzekwowane (np. palenie nie jest egzekwowane kaucją).

Patologia indywidualna - przypisana do poszczególnych jednostek (jak np. pijaństwo etc., hazard, narkomaństwo)

Patologia grupowa - dyskryminacja rasowa, religijna. Zjawiska patologiczne w rodzinie (kazirodztwo etc.)

Dopiero duże nasilenie danego zjawiska można nazwać patologią (np. Picie wina do obiadu , alkoholizm etc.)

patologia struktur instytucji- np.UG

Charakterystyka:

-stan nasilenia (spożywanie -> pijaństwo -> alkoholizm)

-częstość występowania w społeczeństwie

-karalność zjawiska

STRATYFIKACJA SPOŁECZNA

def: uwarstwienie społeczne, hierarchiczne zróżnicowanie pozycji społecznych obowiązujących w danym społeczeństwie

Czynniki stratyfikacji

a) zamożność (dziedziczność majątku, która się dorabia pieniędzy)

b) styl życia

c) wykształcenie / hierarchia prestiżu

d) pochodzenie społeczne

RUCHY SPOŁECZNE

Wg, Norman Gocman - zgromadzenie jednostek, które zorganizowały poparcia lub przeciwstawienia się określonym zmianom kulturowym czy społecznym). Cechy: - każdy ruch posiada swoją taktykę, - każdy ruch posiada swoją organizację, - działania zbiorowe ruchów rozciągają się na dłuższy okres czasu ,- ruchy posiadają „ruchy w czasie”

Typy ruchów:

1. nastawione na jednostki

a) ruchy alternatywne - zachęcają do zmiany postępowania w ramach różnego typu (np. ktoś zachęca nas, abyśmy przestali pić dużo alkoholu proponując inne alternatywy)

b) ruchy odkupieńcze - dążą do tego, aby nasze życie uległo diametralnym zmianom. Zmiana całkowita (np. zachęcanie do zmiany wyznania człowieka)

2. nastawienie na grupę społeczną

a) ruchy wsteczne - próbuję przywrócić w danym społeczeństwie sytuacje sprzed kilkudziesięciu lat

b) ruchy reformatorskie - akceptują to, co się dzieje w społeczeństwie; zmiany w sektorach naszego życia, np. zielone ruchy

c) ruchy konsumenckie - uczulają ludzi na sensowne wydawanie pieniędzy. Chcą by ludzie nie wydawali swych ostatnich pieniędzy na byle co. Dąży do tego, aby być bardziej oszczędnym

d) ruchy feministyczne - ruchy dążące do wyzwolenia kobiet, które chcą by kobieta zaczęła pracować tak samo jak i mężczyzna. Dążą do równości obu płci i ich poszanowania

e) ruchy rewolucyjne - zakładają w swych działaniu przemoc. Jeżeli ludzie nie będą chcieli się im poddać, będą używali siły i przemocy w dążeniu do upragnionego celu.

f) ruchy utopijne - przekonanie społeczne o utopijnym poglądzie. Mówią, że powinna być jakaś zmiana, ale brakuje tu konkretnych założeń i dzieje się to na drodze pacyfikacji

Etapy funkcjonowania ruchów społecznych:

1. powstanie ruchów - hasła propagandowe

2. zjednoczenie - pozyskiwanie grupy ludzi, spotkania na wiecach; można zwołać się przez różne systemy medialne

3. biurokratyzacja - gdy posiada się dużą grupę społeczną to należy utworzyć strukturę takiej organizacji; pozyskiwanie prawne itp.

4. schyłkowa - przyczyny:( jeżeli osiągnie się cel, to przestaje ona istnieć, - przeciwstawne rodzaje działania (rozpada się), - brak porozumienia się w przywództwie (liderzy ruchy ścierają się),- delegalizacja ruchy)

PROCESY ZACHODZĄCE W SPOŁECZEŃSTWIE

Adaptacja - Przystosowanie

Reorientacja psychologiczna - uczymy się naszych wzorców bez naszej aprobaty np. godziny milicyjna

Tolerancja - stosowanie odmiennych wzorów postępowania, bez odrzucania osób stosujące inne.

Akomodacja - tolerancja ale również z przejmowaniem pewnych wzorów zachowań.

Asymilacja - Pełne przystosowanie

Współpraca

Współzawodnictwo:

- intencjonalne - “chęć pozbycia się rywali”, kosztem innych osób

- konflikt społeczny

- intencjonalne(kosztem innych)

Konflikt - to proces w którym jednostka lub grupa dążąc do osiągnięcia celu eliminuje podporządkowuje lub niszczy innych którzy dążą do celów podobnych lub identycznych.

Konflikt ma pewną dynamikę (rozwija się), parametry:

Zakres konfliktu

Zaangażowanie Opinii publicznej (rozpowszechnienie w mediach)

Intensywność konfliktu (stopień zaangażowania stron konfliktu)

Konflikt destruktywny (trudny/niemożliwy do rozwiązania)

Strony mają głęboką wiarę w słuszność swojej strony

Brak ustępstw czy przyjmowania argumentów drugiej strony, kompromisów

Mogą mieć wpływ na zmiany zachowania (Solidarność w ramach jednej strony, poświęcenie dla sprawy (np. Terroryści))

Urbanizacja - Migracje - wpływ mają na to takie wydarzenia jak wojna (II WŚ, Niemcy w Gdańsku), wstąpienie Polski do unii.

Globalizacja - proces zagęszczania i intensyfikowania powiązań i zależności ekonomicznych, finansowych, politycznych, militarnych, kulturowych i ideologicznych między społecznościami ludzkimi co prowadzi do uniformizacji świata w tych zakresach i odzwierciedla się w pojawianiu się więzi społecznych, solidarności i tożsamości w skali ponadlokalnej i ponadnarodowej.

Globalizacja wiąże się:

- nowoczesne technologie (internet etc.)

- organizacje, firmy o zasięgu międzynarodowym

- oderwanie od regionalności (pochodzenie etc.)

Bezrobocie -

ZMIANA I ROZWÓJ SPOŁECZNY

Zmiana - każde zdarzenie mające znaczenie dla społeczności

Rozwój społeczny -

Społeczeństwo pierwotne:

- nie znana uprawa roli/bydła

- stosunkowo nieliczne

- komunikacja werbalna

-

Społeczeństwo rolnicze ( przed industrilane)

- podstawa gospodarki rolnictwo

Społeczeństwo przemysłowe

- technologia

- rozwój migracji

Społeczeństwo poprzemysłowe / ponowoczesne

- 7 -

---