Stan realizacji i nowe zamierzenia programu „Pierwsza praca”

Liczba bezrobotnych absolwentów

W roku 2001/2002 szkoły ponadpodstawowe ukończyło 732 tys. absolwentów, z czego 58 proc. znalazło się w rejestrach osób bezrobotnych. Przewiduje się, że liczba absolwentów kończących szkoły wyniesie 1,2 mln, z czego około 734 tys. zarejestruje się w urzędach pracy. Oznacza to, że blisko 60-cio procentowa tendencja utrzyma się również w roku szkolnym 2002/2003.

Analizując liczbę bezrobotnych absolwentów od maja 2001 do maja 2003 r. można stwierdzić, że w populacji tej występują pewne stałe tendencje:

• podobnie jak wśród bezrobotnych ogółem wyraźnie widoczne jest zjawisko sezonowości rejestracji, to jest wzmożonych napływów absolwentów w miesiącach letnich;

• dynamika zmian w populacji absolwentów jest znacznie silniejsza niż wśród bezrobotnych ogółem. Wynika to ze stałej „rotacji” absolwentów, na skutek utraty po 12 miesiącach statusu absolwenta, liczonego od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie potwierdzającym ukończenie szkoły lub zaświadczeniu o ukończeniu kursu;

• od lat najwyższy napływ absolwentów do urzędów pracy odnotowywany jest w okresie od czerwca do września. Jednocześnie czerwiec jest miesiącem, w którym jest najwyższy odpływ tej kategorii bezrobotnych. Wówczas też najniższy jest odsetek absolwentów w liczbie zarejestrowanych bezrobotnych ogółem. Odsetek ten zmniejsza się już od końca marca i ponownie wzrasta począwszy od końca lipca każdego roku.

Na dzień 31 maja 2003 roku poziom rejestrowanego bezrobocia wyniósł 3.159.594 osoby.

Tabela 1. Udział bezrobotnych absolwentów w liczbie bezrobotnych ogółem w ostatnich 20 miesiącach

Okres	Bezrobotni ogółem	Bezrobotni absolwenci	Udział absolwentów w liczbie ogółem bezrobotnych
2001 r. styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2002 r. styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 2003 r. styczeń luty marzec kwiecień maj	2 835 608 2 876 942 2 898 735 2 878 032 2 841 057 2 849 200 2 871 549 2 892 633 2 920 411 2 944 290 3 022 386 3 115 056 3 253 286 3 277 895 3 259 909 3 203 555 3 064 608 3 090 850 3 105 322 3 105 566 3 112 592 3 108 141 3 150 772 3 216 958 3 320 626 3 344 158 3 321 020 3 246 092 3.159.594	176 399 179 995 182 351 167 952 146 048 68 319 102 252 124 954 153 037 164 966 173 549 180 696 187 550 188 785 184 667 171 503 141 263 73 582 109 755 122 590 142 716 152 116 157 097 166 849 170 899 174 390 169 164 156 197 140.119	6,2 6,3 6,3 5,8 5,1 2,4 3,6 4,3 5,2 5,6 5,7 5,8 5,8 5,8 5,7 5,4 4,6 2,4 3,5 3,9 4,6 4,9 5,0 5,2 5,1 5,2 5,1 4,8 4.4

Cele programu „Pierwsza Praca”

Podstawowe cele Programu Aktywizacji Zawodowej Absolwentów „Pierwsza Praca” w 2002 i 2003 roku:

• stworzenie warunków i niedopuszczenie do tego, aby absolwenci szkół stawali się i pozostawali bezrobotnymi;

• promocja mechanizmów pro zatrudnieniowych;

• obniżanie kosztów zatrudnienia absolwentów w małych i średnich przedsiębiorstwach;

• promocja samozatrudnienia;

• pobudzenie aktywności lokalnej w kreowaniu i realizacji projektów aktywizacji zawodowej;

• uruchomienie mechanizmów rozwiązywania lokalnych problemów społecznych poprzez angażowanie młodzieży do pracy w organizacjach pozarządowych w charakterze wolontariuszy.

Cele te pozostają niezmienne także w kontynuacji programu w latach 2003/2004.

Instrumenty programu „Pierwsza Praca”

Działania aktywizujące podjęte w ramach programu „Pierwsza Praca”:

(1) Usługi rynku pracy

* pośrednictwo pracy oraz kontynuacja działań w zakresie programu „Samodzielność w poszukiwaniu pierwszej pracy”, poradnictwo indywidualne, poradnictwo grupowe, informacja zawodowa, warsztaty poszukiwania pracy, giełdy i targi pracy oraz kluby pracy,

(2) Programy aktywizujące

Programy te inicjowane są na mocy ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy z dnia 18 września 2001 roku o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół:

* staż absolwencki, refundacje wynagrodzeń z tytułu zatrudnienia absolwenta, szkolenia, pożyczki szkoleniowe, pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej, pożyczki na tworzenie dodatkowych miejsc pracy, stypendia dla kontynuujących naukę, prace interwencyjne, roboty publiczne, programy specjalne, prace społecznie użyteczne, zwrot składki ZUS, zwrot kosztów dojazdu do pracy;

* zwolnienie z płacenia składki emerytalnej i refundacje składek na ubezpieczenie rentowe i wypadkowe absolwentom podejmującym działalność gospodarczą oraz refundacje składek na ubezpieczenie rentowe i wypadkowe pracodawcom zatrudniającym absolwenta.

(3) Projekty podejmowane wspólnie z partnerami rynku pracy

• „Zielone miejsca pracy”,

• „Moja gmina w Unii Europejskiej”,

• „Praca dla absolwenta”,

• „Moja pierwsza firma”,

• Ochotnicze Hufce Pracy w programie „Pierwsza Praca”,

• Program „Junior”,

• Konkurs na tworzenie i rozwój działalności Gminnych Centrów Informacji oraz Akademickich Biur Karier,

• umożliwianie zatrudnienia obywateli polskich za granicą w charakterze stażystów.

(4) Promocja i informacja o programie „Pierwsza Praca”

a) działania promocyjne to:

• Strona internetowa www.1praca.gov.pl;

• Specjalny numer telefoniczny podający informacje o programie;

b) działania o charakterze informacyjnym obejmują:

• Podręcznik pod tytułem „Samodzielność w poszukiwaniu Pierwszej Pracy - przewodnik do zajęć informacyjno-szkoleniowych dla absolwentów”;

• Seria 5 zeszytów metodycznych pt. „Vademecum dobrych praktyk”, zawierająca informacje o programach pobudzających rozwój przedsiębiorczości wśród młodzieży (1. „Program „Pierwsza Praca - Mazowiecki Start” Rozwiązania płockie”, 2. „Program warsztatów dla absolwentów, studentów i uczniów”, 3. „Scenariusze i programy warsztatów aktywizacji zawodowej młodzieży”, 4. „Scenariusze i programy warsztatów aktywizacji zawodowej dla absolwentów”, 5. „Pracować na swoim - zajęcia warsztatowe”;

• Poradnik „Wyprawka Maturzysty” - zawierający niezbędne informacje o rynku pracy, możliwościach kształcenia, uzyskania zatrudnienia, metodach poszukiwania pracy, możliwościach założenia własnej firmy.

Efekty 12 miesięcy realizacji programu „Pierwsza Praca”

Zgodnie z danymi uzyskanymi z monitoringu realizacji programu „Pierwsza Praca” za okres od czerwca 2002 r do końca maja 2003 r., różnymi formami aktywizacji zawodowej objętych zostało ponad 752 tys. absolwentów, z tego:

1. aktywnymi programami rynku pracy - 152 tys. absolwentów,

2. działaniami wspomagającymi, w tym głównie: pośrednictwem pracy oraz doradztwem zawodowym - 600 tys. absolwentów.

Wśród instrumentów aktywizacji, najczęściej stosowanymi formami były:

• staże absolwenckie - w czasie rocznej realizacji programu tą formą objętych zostało ponad 88 tys. absolwentów, to jest 57,5 proc. absolwentów uczestniczących w aktywnych programach rynku pracy,

• refundacje wynagrodzeń i składek ZUS z tytułu zatrudnienia absolwentów - 27,6 tys. osób (18 proc.),

• szkolenia absolwentów - 26,3 tys. osób (17,1 proc.).

Udział absolwentów objętych aktywnymi programami rynku pracy, stosowanymi w ramach programu w okresie od czerwca 2002 r do końca maja 2003 r przedstawia poniższe zestawienie.

Tabela 2. Udział absolwentów objętych programem „Pierwsza Praca” w poszczególnych formach aktywizacji

Wyszczególnienie	Okres od VI.2002 do V.2003
Absolwenci objęci aktywnymi działaniami programu „Pierwsza Praca”	152.101
z tego:
Staże absolwenckie	87.651
Refundacje z tytułu zatrudnienia absolwentów	26.278
Szkolenia absolwentów	25.937
Pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej	637
Pożyczki na tworzenie dodatkowych miejsc pracy	353
Prace interwencyjne	3.956
Roboty publiczne	2.618
Prace społecznie użyteczne	1.269
Programy specjalne	807
Programy PAOW i PHARE	2.319
Ustawa o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół	233
Inne formy	43

Z analizy danych zawartych w informacjach monitoringowych wynika, że stosowane aktywne programy rynku pracy, obejmują średnio w skali kraju około 30 proc. napływających - rejestrujących się absolwentów w urzędach pracy

Odsetek ten zmienia się w ciągu roku zależności od miesięcy.

W kwietniu i maju może on wynosić nawet około 60 proc. napływu absolwentów w tym okresie (szacunek na bazie danych w sprawozdaniach kwartalnych). W miesiącach tych odnotowuje się bowiem najniższy w roku napływ absolwentów, przy jednoczesnym objęciu wyższej liczby absolwentów różnego rodzaju działaniami aktywizującymi.

W okresie realizacji programu „Pierwsza Praca” napływ absolwentów w urzędach pracy wyniósł 472,5 tys. osób.

W roku 2002 na aktywizację bezrobotnych uruchomione zostało w ramach Funduszu Pracy 755 mln zł, z czego 237 mln zł przeznaczono na realizację programu.

Ponadto uruchomiono środki finansowe pochodzące z:

1. dotacji z budżetu państwa na dofinansowanie inwestycji infrastrukturalnych w gminach „zagrożonych” realizowanych w systemie robót publicznych - 30 mln zł,

2. prywatyzacji, jako środki Ministerstwa Skarbu Państwa skierowane na pożyczki dla absolwentów w ramach specjalnych linii kredytowych -15 mln zł,

3. środków pomocowych (PHARE, Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich) - 6 mln zł.

PLAN DZIAŁAŃ NA LATA 2003 - 2004

Ogólne zamierzenia urzędów pracy na 2003 rok

Środki finansowe Funduszu Pracy przydzielone według algorytmu dla wojewódzkich i powiatowych samorządów na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu na 2003 rok wynoszą 970 mln złotych (kwota ta nie obejmuje finansowania programów na rzecz osób młodocianych).

Ponadto na aktywizację bezrobotnych przeznaczone zostaną:

• środki finansowe Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa na rzecz Funduszu Pracy - 160 mln złotych,

• środki finansowe Ministra Skarbu Państwa pochodzące z prywatyzacji na rzecz środka specjalnego Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej - około 130 mln złotych.

Łącznie do dyspozycji na programy aktywizacji osób bezrobotnych będzie w 2003 roku 1.260 mln złotych.

Znaczna część tych środków, praktycznie około 500 - 600 mln złotych przeznaczona zostanie na działania aktywizujące absolwentów oraz grupę młodych osób długotrwale bezrobotnych w wieku 18-24 lata.

Ostateczna kwota zależy zarówno od liczby aktywizowanych jak i od kosztów aktywizacji.

Średni planowany koszt aktywizacji zawodowej w ramach aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu w skali kraju wyniesie:

1. dla edycji programu „Pierwsza Praca” w okresie od czerwca 2002 r. do maja 2003 r. około 3.000 zł na 1 osobę uczestniczącą w przedsięwzięciach,

natomiast

2. dla nowej edycji programu „Pierwsza Praca”, w której wystąpią również osoby długotrwale bezrobotne w wieku 18-24 lata wzrośnie do około 4.000 zł na jedną osobę.

Dane za 2003 rok przedstawia poniższa tablica.

Tabela 3. Plany urzędów pracy na rok 2003

Forma aktywizacji	Aktywizowani absolwenci		Finansowanie poszczególnych form		Średni koszt realizacji (w zł.)
		Planowana liczba osób	Udział %	Planowana kwota (w tys. zł.)		Udział %
Razem	115 943	100	356 391,2	100	3 074
Staż absolwencki	63 972	55,2	218 198,2	61,2	3 411
Refundacje z tyt. zatrudnienia absolwentów	23 264	20,1	65 524,	18,4	2 816
Szkolenia	18 486	15,9	26 373,4	7,4	1 427
Pożyczki szkoleniowe	59	0,05	149,7	0,04	2 538
Prace interwencyjne	1 710	1,5	4 841,8	1,4	2 831
Roboty publiczne	1 600	1,4	7 235,3	2,0	4 522
Zwrot kosztów dojazdu do pracy i zakwaterowania	1 415	1,2	796,0	0,2	562
Prace społecznie użyteczne	1 233	1,1	3 075,8	0,9	2 495
Pożyczki	1 202	1,0	27 063,9	7,6	22 516
Programy specjalne	370	0,3	2 216,8	0,6	5 991
Refundacje składek na ubezpieczenie społeczne	40	0,03	32,2	0,009	805
Inne formy	2 592	2,2	883,8	0,25	341

Prognoza form aktywizacji absolwentów na koniec czerwca 2004 roku

Dotychczasowe wyniki programu oraz przeprowadzona symulacja rachunków dotyczących liczby absolwentów, kończących edukację w roku szkolnym 2002/2003, pozwoliły na określenie liczby absolwentów, którzy będą objęci dotychczasowymi instrumentami programu „Pierwsza Praca”.

Liczba aktywizowanych absolwentów kolejną edycją programową w okresie od czerwca 2003 r. do maja 2004 r powinna wynieść około 170 tys. osób.

Tablica 4. Przewidywana liczba absolwentów objętych kolejną edycją programu (bez osób długotrwale bezrobotnych w wieku 18-24 lata)

Forma aktywizacji	Aktywizowani absolwenci w okresie VI'02-V'03	Aktywizowani absolwenci - planowana liczba osób w 2003 r. wg urzędów pracy	Aktywizowani absolwenci w okresie VI'03 - V'04	Aktywizowani absolwenci w okresie VI'02-V'04
Razem	152 101	114 528	167 537	319 638
Staż absolwencki	87 651	63 972	99 714	187 365
Refundacje z tytułu zatrudnienia absolwentów	26 278	23 264	32 121	58 399
Szkolenia	25 937	18 486	23 808	49 745
Prace interwencyjne	3 956	1 710	3 036	6 992
Roboty publiczne	2 618	1 600	2 264	4 882
Prace społecznie użyteczne	1 269	1 233	1 579	2 848
Pożyczki dla absolwentów i pracodawców	990	1 202	1 355	2 345
Programy specjalne	807	370	482	1 289
Inne formy	2 595	2 691	3 178	5 773

Kontynuacja dobrych wzorców oraz nowe inicjatywy w okresie 2003 -2004

Beneficjanci oraz pakiet instrumentów

W kolejnej edycji programu poszerzona zostanie grupa beneficjantów o bezrobotne osoby w wieku 18-24 lat. Szacunkowa liczba uczestników Programu może w związku z powyższym zwiększyć się o około 30 proc., tj. do poziomu 210 tys. osób objętych aktywnymi programami rynku pracy. Może to spowodować zwiększenie się jednostkowych nakładów, zwłaszcza w takich formach aktywizacji jak doradztwo, pośrednictwo, szkolenia czy pomoc psychologów.

Różnymi formami aktywizacji zawodowej zostanie objętych w nowej edycji ponad 810 tys. osób - absolwenci wraz z osobami długotrwale bezrobotnymi w wieku 18-24 lata, z tego:

1. aktywnymi programami rynku pracy - 210 tys. osób,

2. działaniami wspomagającymi (pośrednictwo pracy oraz doradztwo) - 600 tys. osób

Planowane zadania dla służb zatrudnienia obejmą działania:

(1) o charakterze profilaktycznym - tworzenie i wprowadzanie instrumentów zapobiegających bezrobociu wśród młodych ludzi, głównie absolwentów szkół średnich i wyższych oraz tych, którzy do tej pory jeszcze nie pracowali;

(2 ) o charakterze aktywizacyjnym - kontynuacja zmodyfikowanych dobrych wzorców i praktyk, rozpoczętych w 2002 roku indywidualnych projektów programów rynku pracy, oraz wprowadzenie nowych pomysłów aktywizacji zawodowej młodzieży.

Tablica 5. Działania planowane na rok 2003

Tytuł instrumentu	Nazwa rozwiązania
Kontynuacja dobrych wzorców 2002/2003	Gminne Centra Informacji, Akademickie Biura Karier, Projekt „Zielone Miejsca Pracy” Projekt „Moja Gmina w Unii Europejskiej”, Mikropożyczki z BGK, Druga edycja „Wyprawki Maturzysty”, Druga edycja Zeszytów Metodologicznych pt. „Vademecum Dobrych Praktyk”, oraz Poradnika „Samodzielność w poszukiwaniu Pierwszej Pracy” Serwis internetowy „1 Praca”, Specjalna linia telefoniczna „1 Praca”
Nowe inicjatywy programowe 2003/2004	Szkolne Ośrodki Karier - konkurs grantowy, Mobilne Centra Informacji Zawodowej, Programy lokalne i regionalne, Spółdzielnie Absolwenckie Kioski Mulitimedialne

Wzorce sprawdzone, warte dalszej kontynuacji

1) Pro zatrudnieniowy system edukacji ustawicznej

Kontynuacja programu przewiduje druga edycję poradnika „Wyprawka Maturzysty”. Komplet 10 zeszytów „Wyprawki” ukazał się na przełomie 2002/2003 w nakładzie 85 tys. egzemplarzy. Każda szkoła otrzymała 13 egz. wydawnictwa. Druga edycja trafi również do Akademickich Biur Karier. Ukaże się również nowa edycja „Wyprawki Maturzysty”,zeszytów pt. „Vademecum Dobrych Porad” oraz poradnika „Samodzielność w poszukiwaniu Pierwszej Pracy”.

Na wznowienie tych publikacji ministerstwo rezerwuje kwotę 3 mln złotych.

2) Gminne Centra Informacji - nowa edycja konkursu

Nowa edycja konkursu o granty na tworzenie GCI rozpocznie się 27 czerwca 2003 roku, przyjmowanie wniosków grantowych do 28 lipca br., następnie ocena wniosków przez Wojewódzkie Urzędy Pracy do 14 sierpnia br., tak aby do 15 grudnia 2003 roku zakończyć realizację wybranych projektów i uruchomić kolejne Gminne Centra Informacji.

Na tworzenie GCI przeznaczonych zostanie 20 mln złotych a przeciętny koszt uruchomienia szacuje się na 64,0 tys. złotych.

3) Akademickie Biura Karier - kontynuacja rozwoju działalności tych biur

W roku 2003 planuje się w ciągu 2 tygodni od daty ogłoszenia konkursu na Gminne Centra Informacji przeprowadzić równoległy konkurs na dofinansowanie innowacyjnych projektów rozszerzających funkcjonowanie Biur Karier.

Planowane wsparcie na ten cel wynosi 1,5 mln złotych.

4) Projekt „Zielone Miejsca Pracy” - kontynuacja w zmodyfikowanej formie

Zadania kontynuowane w ramach tego projektu będą miały podobny charakter, co w 2002 r.

Zakres przedsięwzięć będzie ustalany i realizowany na poziomie wojewódzkim Zakłada się poza już stałymi partnerami rynku pracy w tym projekcie, którymi są urzędy pracy, dyrekcje regionalne Lasów Państwowych oraz oddziały terenowe Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, ponowny udział Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (negocjacje są w toku), który w roku 2002 wsparł projekt odrębną inicjatywą pod nazwą „Poprawa stanu środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju w lasach”, w której poza grupą bezrobotnych w wieku 18-24 uczestniczyły osoby długotrwale bezrobotne, szczególnie w regionach o najwyższej stopie bezrobocia.

Plan kontynuacji projektu „ Zielone Miejsca Pracy” dotyczy około 5 tys. osób w grupie 18-24 lat i przewiduje zaangażowanie 40 mln złotych.

5) Projekt „Moja gmina w Unii Europejskiej” - wykorzystanie doświadczeń

Umowy na odbycie staży absolwenckich, realizowane w ramach tego projektu, traktowanego jako pakiet programu „Pierwsza Praca” zaangażowały już środki z rezerwy Funduszu Pracy, będącej w dyspozycji Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w kwocie 13,9 mln złotych (staże).

Pozytywny odzew projektu wśród absolwentów jak i w zarządach gmin spowodował, że podjęta została decyzja Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej o wsparciu finansowym przedłużenia umów stażowych do końca grudnia 2003 roku.

Wskazanym jest, aby wnioski starostów o dofinansowanie z rezerwy Fundusz Pracy wyróżniających się projektów na prowadzenie punktów informacji europejskiej w gminach, uwzględniały koncepcję połączenia ich funkcjonowania z Gminnymi Centrami Informacyjnymi (GCI).

Na dodatkowe wsparcie projektu przewiduje się kwotę 21 mln złotych.

6) Mikropożyczki Banku Gospodarstwa Krajowego - modyfikacje rozwiązań prawno-ekonomicznych

Wspólnie z Bankiem Gospodarstwa Krajowego podjęto działania, które zmierzają do modyfikacji zasad udzielania mikropożyczek. Efektem powinno być zwiększenie liczby osób, które z nich skorzystają.

Zmiany prawno-ekonomiczne tego systemu dotyczą:

• ubiegania się przez absolwenta, jako pożyczkobiorcy o okres zawieszenia spłaty rat kapitałowych i odsetek wraz z nie naliczaniem odsetek od odroczonej kwoty,

• wydłużenia okresu spłaty pożyczki o okres odbywania zasadniczej służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego lub odbywania służby zastępczej,

• możliwości składania wniosków we właściwym pod względem miejsca zamieszkania powiatowym urzędzie pracy, którego zadaniem będzie sprawdzenie komplementarności dokumentów i przesłanie ich do właściwych instytucji finansowych, po to, aby skrócić „drogę absolwenta po środki pożyczkowe”.

• preferowania inicjatyw absolwentów, zrzeszających się w większe grupy „kapitałowo-gospodarcze”, tzw. spółdzielnie absolwenckie, o czym jeszcze będzie mowa. Spółdzielnie takie to większa możliwość kapitałowa na początku rozwijania własnej działalności gospodarczej.

Na ten cel przeznaczono kwotę dodatkowo 35,0 mln złotych ze środka specjalnego będącego w dyspozycji Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej na 2003 rok, co oznacza, że łącznie zaangażowana zostanie kwota 50 mln złotych.

7) Serwis internetowy programu „Pierwsza Praca” - poszerzanie zakresu informacyjnego

Serwis internetowy programu "Pierwsza Praca" odwiedziło od 1 czerwca 2002 r. do 26 czerwca 2003 r. 357 781 osób. W tym czasie ministerstwo odpowiedziało na 4 281 zapytań internautów o zasady i ofertę programu. Na prośbę użytkowników nieustannie rozwijane są zasoby serwisu - w kwietniu uruchomiono nowy dział pt. „Unia Europejska dla Ciebie”.

Nowe inicjatywy programu „Pierwsza Praca”

1) Szkolne Ośrodki Kariery

Idea Szkolnych Ośrodków Kariery rozpowszechniła się województwie mazowieckim, w którym Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie oraz Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej współpracują przy tworzeniu pierwszych SzOK-ów. Powstawaniu kolejnych ośrodków będzie sprzyjać w 2003 roku konkurs o granty ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej.

Na przeprowadzenie konkursu przewiduje się kwotę 2,0 mln złotych.

2) Mobilne Centra Informacji Zawodowej - nowa rola Ochotniczych Hufców Pracy

Tworzenie Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej ma na celu przełamanie bariery dostępu do informacji zawodowej i zapobieganie wykluczeniu społecznemu młodzieży wchodzącej na rynek pracy. Ich działanie obejmie osoby zamieszkałe na terenach wiejskich i małych gmin.

Trzy podstawowe zadania stawiane przed Mobilnymi Centrami Informacji Zawodowej to: prowadzenie zajęć grupowych, porady indywidualne, udzielanie informacji zawodowych.

Mobilne Centra Informacji Zawodowej będą 3-4 osobowymi zespołami, wyposażonymi w sprzęt komputerowy, urządzenia techniczne oraz biblioteki, które przemieszczać się będą z gminy do gminy mikrobusami.

Tworzeniem i koordynacją działania MCIZ zajmą się Ochotnicze Hufce Pracy, bowiem organizacja ta posiada:

1. odpowiednią infrastrukturę - sieć 49 Centrów Edukacji i Pracy, 126 Klubów Pracy i 47 filii,

2. wykwalifikowaną kadrę - w każdym CEiP jest od 3-6 osób mogących stać się profesjonalnymi doradcami zawodowymi,

3. długoletnie kontakty z pracodawcami - potrafi organizować ogromną ilość miejsc praktyk zawodowych, staży i miejsc pracy (stałej i dorywczej),

4. doświadczenia w pracy z młodzieżą należącą do tzw. kategorii szczególnego ryzyka, w tym zagrożonych marginalizacją społeczną.

Szacuje się, że koszt uruchomienia 50 jednostek Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej wyniesie 20 mln złotych.

3) Wspieranie programów lokalnych i regionalnych

W oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 czerwca 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków zakresu i trybu wspierania środkami Funduszu Pracy programów inicjowanych przez organy samorządu województwa - na regionalne programy aktywizacji bezrobotnych przeznaczona zostanie w 2003 roku kwota 80 mln złotych.

4) Spółdzielnie Absolwenckie

We współpracy z Akademickimi Biurami Karier urzędy pracy podejmą szeroko zakrojoną kampanię wśród absolwentów szkół i uczelni na rzecz zrzeszania się ich w większe grupy, tzw. spółdzielnie absolwenckie. Pierwszym krokiem będzie wydanie przewodników dla Akademickich Biur Karier, zawierających wskazówki w zakresie „ścieżki postępowania - drogowskazów”.

Spółdzielnie absolwenckie otrzymają wszechstronną pomoc ze strony publicznych służb zatrudnienia w zakresie usług doradczo-szkoleniowych. Spółdzielnie będą mogły liczyć na wsparcie w urzędach pracy przy rozpatrywaniu wniosków o mikropożyczki z Funduszu Pracy na rozpoczęcie działalności gospodarczej

Na pierwszy etap doradczo-szkoleniowy przeznaczona zostanie kwota 1,5 mln złotych na 2003 rok, po to, aby już w październiku 2003 roku Akademickie Biura Karier rozpoczęły przygotowania do współpracy z nowymi rocznikami absolwentów kończących studia.

5. Kioski mulitmedialne w urzędach pracy

Ta inicjatywa w ramach nowej edycji programu „Pierwsza Praca” powinna ułatwiać młodym osobom dostęp do kompendiów wiedzy związanej z poruszaniem się na rynku pracy. Docelowo taki kiosk ma być zainstalowany w każdym urzędzie pracy i służyć wszystkim klientom. Na ten cel przewiduje się wydatkowanie w 2003 roku 10,0 mln złotych.

6) Nagrody dla urzędów pracy i organizacji pozarządowych realizujących najefektywniej program „Pierwsza Praca”

Wysiłek organizacyjny, wprowadzanie innowacyjnych przedsięwzięć w realizacji programu „Pierwsza Praca”, a przede wszystkim uzyskiwanie wysokich efektów powinien zostać nagradzany. Stąd też, w II połowie 2003 roku zostanie zainicjowany konkursu na najlepsze rozwiązania o charakterze lokalnym, mogące być wzorem do naśladowania dla innych podmiotów, należących do szeroko pojmowanego systemu służb zatrudnienia w Polsce.

Ogłoszenie wyników tego konkursu nastąpi podczas krajowego seminarium, a nagrodami będzie sprzęt informatyczny.

Na ten cel zostanie przeznaczona kwota 0,2 mln złotych.

ŹRÓDŁA FINANSOWANIA I NAKŁADY PROGRAMU „PIERWSZA PRACA” W ROKU 2003.

A. Źródła finansowania programu „Pierwsza Praca”

Źródło	Tytuł	Kwota
Fundusz Pracy	Aktywizacja osób bezrobotnych ogółem - decyzje finansowe dla samorządów wojewódzkich i powiatowych	970,0 mln zł
Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa	Środki przekazane na Fundusz Pracy dla aktywizacji osób z terenów wiejskich i popegerowskich.	160,0 mln zł
Minister Skarbu Państwa	Kwota rezerwy uwłaszczeniowej przekazana na środek specjalny Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej	130,0 mln zł
RAZEM	Aktywizacja osób bezrobotnych	1,260 mln zł
w tym: program „Pierwsza Praca”	Aktywizacja absolwentów oraz osób z grupy wiekowej 18-24 lata	500-600 mln zł

B. Planowane nakłady na kontynuację „dobrych wzorców Pierwszej Pracy”

Zakres	Kwota
II edycja „Wyprawki Maturzysty” ,„Vademecum Dobrych Praktyk” oraz Poradnik „Samodzielność w poszukiwaniu Pierwszej Pracy”	3,0 mln zł
Nowy konkurs - Gminne Centra Informacji	20,0 mln zł
Rozszerzenie działalności - konkurs - Akademickie Biura Karier	1,5 mln zł
Kontynuacja projektu „Zielone Miejsca Pracy”	40,0 mln zł
Kontynuacja projektu „Praca dla absolwenta” (Bank Gospodarstwa Krajowego)	35,0 mln zł
Kontynuacja projektu „Moja Gmina w Unii Europejskiej”	*21,0 mln zł
RAZEM	120,5 mln zł

*Uwaga: programy staży absolwenckich będą przedłużone do końca grudnia 2003 r.

C. Planowane nakłady na nowe inicjatywy programu „Pierwsza Praca”

Zakres	Kwota
Programy lokalne i regionalne - dofinansowane z rezerwy Funduszu Pracy	80,0 mln zł
Szkolne Ośrodki Kariery	2,0 mln zł
Mobilne Centrum Informacji Zawodowej - nowa działalność OHP	20,0 mln zł
Spółdzielnie Absolwenckie - kampania rozpowszechniania idei	1,5 mln zł
Kioski mulitimedialne w urzędach pracy	10,0 mln zł
RAZEM	113,5 mln złotych

D. Konkurs dla urzędów pracy i organizacji pozarządowych działających w ramach programu „Pierwsza Praca”

Zakres	Kwota
Najlepsze inicjatywy i projekty dla absolwentów	0,2 mln zł
RAZEM	0,2 mln zł

1

---