Prawo administracyjne (Wierzbowski + omówienie Ustaw)

Pojęcie Administracji

1. Administracja jest pewną organizacją, składającą się z jednostek organizacyjnych wyposażonych w kompetencje określone w ustawach i tworzących pewien zamknięty układ organizacyjny, mający realizować zadania państwowe (publiczne)

2. Administracja jest pewną działalnością:

1. Administracja państwowa (publiczna)

• w znaczeniu ścisłym - działalność prowadzona przez państwo jako określona organizacja

• w znaczeniu szerszym - działalność prowadzona także przez inne organy i instytucje

2. Administracja prywatna - działalność prowadzona przez instytucje i podmioty niepubliczne, czyli takie, które nie mają na celu realizacji zadań publicznych wyznaczonych przez ustawę

Ogólny zakres i przedmiot administracji

Cechami wyróżniającymi administrację państwową od innych działań państwa są konkretnie określony cel, podmioty (działający i adresat działania) oraz rodzaj przedmiotu i przesłanki działania. Działania administracji z zasady nie wiążą się z rozstrzyganiem spraw cywilnych i karnych. Jeżeli już administracja rozstrzyga spory powstałe pomiędzy obywatelami bądź obywatelami i państwem to czyni to przejściowo i z odrębnego upoważnienia, chyba że chodzi o sprawy czysto organizacyjne i wewnętrzne, związane z tokiem urzędowania. Aby móc pełniej scharakteryzować administracje w danej formie państwowej, trzeba także uwzględnić zasady ustroju politycznego oraz podstawowe cele i funkcje danego państwa

Prawo administracyjne (w znaczeniu szerokim) normy prawne regulujące organizację i zachowanie się administracji państwowej jako części aparatu państwowego, a także zachowanie się osób fizycznych i innych podmiotów w zakresie unormowanym przez przepisy należące do innych gałęzi prawa. Dzieli się na:

• Prawo o ustroju administracji państwowej reguluje organizację i zasady funkcjonowania aparatu państwowego powołanego do wykonywania zadań państwowych w formach uznanych za właściwe dla administracji państwowej

• Prawo materialne zawiera normy ustanawiające wzajemne uprawniania i obowiązki organów administracji państwowej i podmiotów znajdujących się na zewnątrz administracji państwowej jako części aparatu państwowego

• Prawo proceduralne zawiera normy, które wyznaczają postępowanie mające na celu wykonanie norm prawa ustrojowego i materialnego. Dzieli się na:

• prawo o ogólnym postępowaniu administracyjnym i postępowaniach szczególnych

• prawo o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i innych postępowaniach wykonawczych

• prawo o trybie kontroli przestrzegania przepisów prawnych przez podmioty administracji państwowej oraz obywateli i organizacje społeczne

• prawo o postępowaniu porządkowym i dyscyplinarnym

• prawo o postępowaniu w sprawach skarg i wniosków

Prawo administracyjne (w znaczeniu wąskim) normy dwustronnie wiążące, ustanawiające bezpośrednio lub poprzez odpowiednie akty prawne określone uprawnienia i obowiązki organów administracji państwowej oraz podmiotów nie podporządkowanych im organizacyjnie.

Nauka prawa administracyjnego

• podstawowym przedmiotem jej zainteresowania są normy, w których zawsze w charakterze jednego z podmiotów występuje organ administracji państwowej

• przedmiotem nauki prawa administracyjnego jest zarówno norma prawna, jak i jej rozumienie

• zajmuję się także genezą, stanowieniem, przestrzeganiem i stosowaniem przepisów prawa administracyjnego oraz zwyczajów prawnych

• celem nauki prawa administracyjnego jest poznanie norm prawnych, ustalenie istniejących między nimi zależności oraz poznanie warunków ich urzeczywistnienia, skuteczności i wszystkich innych następstw ich obowiązywania

• zebraną wiedzę wykorzystuje się dla zweryfikowania dotychczasowego stanu prawnego albo uregulowania zbadanego zjawiska

Typy norm prawa administracyjnego

• normy ustrojowe

• normy określające właściwość umożliwiają one przypisanie organowi lub innej jednostce organizacyjnej, względnie osobie fizycznej, określonego uprawnienia lub obowiązku

• normy ustanawiające zadania określają kierunki działania administracji oraz wskazują na wartości, którymi winna się ona kierować

• normy regulujące formy działania zezwalają podmiotom administracji publicznej na zastosowanie określonej w prawie formy lub na podjęcie działania w sposób określony prawem i z wynikającymi z prawa konsekwencjami

• normy wskazujące na kompetencje umożliwiają realizacje norm materialnych, ustrojowych lub proceduralnych

• normy regulujące organizację administracji wyznaczają stosunki zależności (nadrzędności i podporządkowania), dokonanie podziału czynności między organy nadrzędne i podległe, określenie przedmiotu i trybu porozumiewania się między nimi oraz zasad ich współdziałania

• normy materialne

• normy merytoryczne nakazują lub zakazują określonym podmiotom (adresatom normy) zachowywać się w pewnych okolicznościach w określony sposób, nie pozostawiając im możliwości wyboru zachowania

• normy blankietowe umożliwiają organowi uwzględnienie wartości i interesów celowo nie zdefiniowanych w przepisach prawnych

• normy generalne normy nie mają indywidualnie wyznaczonego adresata

• normy abstrakcyjne nie mają konkretnie określonych waruków, od których zależy uprawnienie lub obowiązek adresata

• normy sankcjonujące określają następstwa nie wykonania innej normy (czyli sankcje) nakazującej określone zachowanie się w danych okolicznościach

• normy proceduralne

• normy postępowania administracyjnego określają czynności podmiotów postępowania, tj. organu zobowiązanego do prowadzenia postępowania oraz uczestników tego postępowania

• normy postępowania sądowo-administracyjnego są zdeterminowane przepisami regulującymi postępowanie przed sądem administracyjnym. Ich treść jest uzależniona od funkcji i struktury tego postępowania.

+ sąd admnistracyjny nie nakłada wprost na strony postępowania obowiązków materialnoprawnych, ani też nie przyznaje im takich praw, lecz dokonuje jedynie prawnie wiążącej kwalifikacji zaskarżonych aktów i czynności

• normy postępowania skargowo-wnioskowego ich celem jest dokonanie urzędowej oceny stanu faktycznego wskazanego w skardze lub wniosku i skonfrontowanie go z aktualnym stanem prawnym oraz określenie sposobu urzeczywistnienia sprawy będącej przedmiotem skargi lub wniosku

• normy postępowania kontrolnego określają zachowanie się podmiotu uprawnionego do kontroli oraz prawa i obowiązki kontrolowanych

+ oprócz tych norm postępowania istnieją jeszcze normy o charakterze: społecznym (normy moralne, obyczajowe, religijne itp.) i technicznym (szczegółowego rodzaju przepisy określające jakość, rozmiary, wzory, przedmiotów, technikę produkcji itp.)

Stosunek administracyjno-prawny

stosunek prawny służy on rekonstrukcji złożonych w prawie przedmiotowym podstawowych zależności, jakie zachodzą, mogą zachodzić lub powinny zachodzić między różnymi podmiotami. Dzieli się na:

• stosunek materialnoprawny określa wzajemne prawa i obowiązki dwu lub więcej podmiotów, zawarte w normach prawa administracyjnego. Te prawa i obowiązki mogą tworzyć dwa rodzaje układów zależności:

• układ prosty w tym układzie określone prawo odpowiada określonemu obowiązkowi i odwrotnie

• układ złożony w tym układzie określonemu prawu odpowiada określony obowiązek, który tworzy prawo do żądania od pierwszego podmiotu wykonania innego obowiązku

+ gdy ww. zależności zachodzą pomiędzy dwoma podmiotami jest to tzw. stosunek płaski

+ gdy ww. zależności zachodzą pomiędzy dwoma podmiotami a innymi podmiotami jest to stosunek spiętrzony

! w prawie administracyjnym jednym z podmiotów tego stosunku jest zawsze organ administracji państwowej albo podmiot, któremu ustawa wprost lub za pośrednictwem tego organu powierza pełnienie funkcji z zakresu administracji publicznej

• stosunki ustrojowe regulowane nie tylko ustawą i rozporządzeniem, ale także przepisami mającymi charakter wewnętrzny (aktami normatywnymi wewnętrznymi). W stosunkach ustrojowych wszystkie podmioty są organami administracji państwowej lub innymi jej jednostkami organizacyjnymi

• stosunki proceduralne konstruowane na podstawie przepisów postępowania administracyjnego. Łączą organ prowadzący postępowanie oraz pozostałych uczestników tego postępowania, określając ich wzajemne prawa i obowiązki

• stosunki sądowo-procesowe dotyczą one aktów, czynności i przepisów, które mogą być przedmiotem skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego

Aparat administracyjny

aparat administracyjny wszystkie jednostki wykonujące funkcje administracji publicznej, niezależnie od tego, czy są one państwowe, samorządowe czy też nie. Aparat ten tworzą jednostki organizacyjne o różnym charakterze, pomiędzy które podzielone są różne zadania administracji publicznej

Przyczyny podziału zadań administracji publicznej

przyczyny funkcjonalne do wykonywania administracji w różnych dziedzinach wymagane są specjalne kwalifikacje. Przykład: administrowanie sprawami zdrowia wymaga odpowiedniej wiedzy medycznej, a sprawami obronności kraju - wiedzy wojskowej

przyczyny terytorialne różne zadania mogą być wykonywane dla różnego obszaru. Przykład: decyzje o pozwoleniu na budowę domów jednorodzinnych powinny zapadać na szczeblu lokalnym (tam gdzie organy administracji budownictwa mogą bezpośrednio obejrzeć miejsce przyszłej budowy i nadzorować jej przebieg), a decyzje o budowie autostrady czy linii kolejowej na szczeblu wyższym (powinny być podejmowane przez organ obejmujący zakresem kompetencji cały obszar na którym autostrada lub linia kolejowa ma przebiegać)

przyczyny organizacyjne w zależności od zadań organu administrującego różny musi być stopień jego organizacyjnego powiązania z innymi organami. Przykład: organ zajmujący się sprawami gospodarki komunalnej powinien być uzależniony od lokalnych społeczności, aby w swej działalności realizować życzenia mieszkoańców, a organ sprawujący kontrolę powinien być niezależny od lokalnych organów, aby kontrola była efektywna

przyczyny finansowe każde państwo dąży do minimalizacji kosztów utrzymania aparatu administracyjnego (stosuje się posunięcia koncetrujące kompetencje w jednostkach aparatu administracyjnego, a nawet czasami powierza się wykonanie kompetencji podmiotom niepaństwowym)

Stosunki wewnątrz aparatu administracyjnego, lub między aparatem a innymi podmiotami

pojęcie kontroli używane do określenia funkcji organu polegającej wyłącznie na sprawdzaniu działalności innych jednostek, bez stałych możliwości wpływania na działalność jednostek kontrolowanych poprzez wydawanie im nakażów czy poleceń. Organ kontrolujący przedstawia wyniki konroli i wypływające z nich wnioski, ma prawo do wydawania zaleceń jednostkom kontrolowanym. W przypadkach wyjątkowych, w celu uniknięcia strat ma prawo wydawać polecenia (tzw. zarządzenia doraźne) natychmiastowego usunięcia nieprawidłowości. Pojęcia zamiennie stosowane w przepisach: "lustracja", "rewizja", "wizytacja", "inspekcja"

pojęcie nadzoru używane do określenia sytuacji, w której organ nadzorujący jest wyposażony w środki oddziaływania (możliwość wiążącego wpływania) na postępowanie organów czy jednostek nadzorowanych, nie może jednak wyręczać tych organów w ich działalności

• środki nadzoru aby organ nadzorujący mógł władczo oddziaływać na jednostki nadzorowane, przepisy muszą mu takie uprawnienia (środki nadzoru) przyznawać. Dzieli się na:

• środki oddziaływania merytorycznego np. uprawnienia do zawieszania lub uchylania rozstrzygnięć (uchwał zarządzeń jednostek nadzorowanych

• środki nadzoru personalnego uprawnienia do zawieszania w czynnościach członków kierownictwa nadzorowanej jednostki

• w przypadku braku środków nadzoru sformułowanych w przepisach prawa organ nadzorujący może tylko próbować wpływać na podmiot nadzorowany za pomocą środków niewładczych, starając się zwrócić uwagę na ewentualne nieprawidłowości w działaniu jednostki nadzorowanej

pojęcie koordynacji używane do określenia uprawnień wykonywanych przez organ w stosunku do organów czy istytucji, które nie są mu bezpośrednio organizacyjnie i służbowo podporządkowane. Organ koordynujący ma możliwość oddziaływania na instytucje koordynowane przy użyciu różnego rodzaju środkó w celu zharmonizowania działaności tych jednostek

pojęcie kierownictwa to pojęcie wiąże się z najszerszymi uprawnieniami. Organ kierujący może używać wszelkich środków w celu oddziaływania na postępowanie oragnów kierowanych, z wyjątkiem środków, których użycia prawo zakazuje

zawieranie się

wszystkie wyżej wymienione pojęcia z organizacyjnego punktu widzenia nie wykluczają się wzajemnie, np. kierownictwo obejmuje nadzór, kontrolę i koordynację

zakres odpowiedzialności

Dopuszczalny zakres oddziaływania wzajemnie determinuje zakres odpowiedzialności organu odziałującego. Niemożliwe jest ponoszenie odpowiedzialności za postępowanie jednostki, na które nie ma się możliwości wpływania

Decentralizacja i centralizacja administracji pojęcia te dotyczą wieloszczeblowej struktury aparatu administacyjnego, a konkretnie stosunków pomiędzy oganami wyższego i niższego stopnia

hierarchiczne podporządkowanie oznacza taką zależność organu niższego od organu wyższego, w której organ wyższy ma prawo kierowania pracą organu niższego za pomocą poleceń oraz decyduje o jego obsadzie personalnej

decentralizacja sposób organizacji aparatu administacyjnego państwa, w którym organy niższego stopnia nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. W adminisracji zdecetralizowanej organ wyższego stopnia:

• nie decyduje o obsadzie personalnej organu niższego stopnia

• nie może wydawać poleceń organom niższego stopnia dotyczących sposobu załatwiania spraw przez organ niższy

• może wkraczać w sprawy załatwiane przez organ niższy tylko w przypadkach określonych przepisami prawa

• może nadzorować działalność oragnu niższego, ale nie kieruje nim

• rodzaje decentralizacji

1. decentralizacja terytorialna polega na wyposażeniu organów administracji zarządzających poszczególnymi jednostkami podziału administracyjnego w taki stopień samodzielności wobec organów nadrzędnych, który uzasadnia uznanie ich za organy zdecentralizowane, np. samorząd terytorialny

2. decentralizacja rzeczowa polega na powierzeniu samodzielnym organom lub organizacjom, z reguły samorządowym, zarządzania określonymi rodzajami spraw, np. powierzenie przez ustawę wielu zadań z dziedziny nauki Polskiej Akademii Nauk

• warunki które muszą zostać spełnione do zaistnienia decetralizacji:

• wyposażenie organu niższego we własne kompetencje

• brak hierarchicznego podporządkowania

• faktyczna samodzielność organu niższego stopnia (przede wszystkim samodzielność finansowa)

decentalizacja a autonomia polega na przyznaniu organom zarządzającym określoną częścią terytorium państwa kompetencji do stanowienia przepisów prawa rangi ustawowej w szerokim zakresie praw, bez ingerencji władz centralnych państwa. Pojęcie decentralizacji nie dotyczy stanowienia prawa, tylko jego wykonywania

centralizacja sposób organizacji aparatu administracyjnego państwa, w którym organy niższego stopnia są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. W administracji scentralizowanej organ wyższego stopnia:

• "kieruje pracą organów podporządkowanych"

• ma prawo powoływania i odwoływania kierownika organu niższego stopnia

• może wpływać na działalność organu stopnia niższego za pomocą poleceń, instrukcji, wytycznych i innych aktów kierowania

• koncentracja i dekoncentracja w ramach administracji scentralizowanej mogą zachodzić zjawiska skupienia i rozproszenia kompetencji:

koncentracja zjawisko skupiania kompetencji w rękach nielicznej grupy organów

dekoncentracja rozproszenie kompetencji na większą liczbę organów (może się przekształcić w decentralizacje, jeżeli organy niższego stopnia będą posiadały taki stopień niezależności od organów wyższego stopnia, który pozwala na stwierdzenie, że mamy do czynienia z administracją zdecentralizowaną). W pojęciu decentralizacji zawiera się pojęcie dekoncentracji. Dzieli się na:

1. dekoncentracja rzeczowa rozkładanie kompetencji jednego organu na kilka organów tego samego szczebla

2. dekoncentracja terytorialna polega na przenoszeniu kompetencji organu wyższego stopnia na podległe mu organy terenowe

Samorząd

samorząd (w ujęciu tradycyjnym) jest formą decentralizacji administracji albo administracją sprawowaną przez korporacje (przepisy prawa powierzają wykonywanie administracji społecznościom lokalnym wyposażonym w osobowość prawną, np. samorząd gminny, powiatowy, wojewódzki; samorząd radców prawnych lub samorząd adwokacki itp.)

samorząd (w znaczeniu szerszym) samorząd występuje wówczas, gdy określona grupa społeczna ma możliwość wyłaniania własnych organó przedstawicielskich oraz gdy organy wyłonione przez tę grupę wykonują zadania administracji publicznej

+ niezależnie od tego jak pojęcie samorządu jest użyte, świadczy ono, że jednostka organizacyjna określona mianem samorządu czy organem samorządu jest jednostką zdecentralizowaną, co oznacza, że w stosunku do takiej jednostki czy organu nie może mieć miejsca hierarchiczne podporządkowanie organowi wyższego stopnia, a tylko nadzór w formach typowych dla administracji zdecentalizowanej

• członkostwo jest z zasady przymusowe i często następuje automatycznie, z chwilą zamieszkania na pewnym terenie lub nabycia uprawnień do wykonywania określonego zawodu

• uprawnienia

• kompetencje wynikają z przepisów Konstytucji i ustaw dotyczących samorządu

• kompetencje te grupa realizuje przede wszystkim wobec swoich członków, ale może je także wykonywać w stosunku do innych osób, np. osób przebywających przejazdem na terenie gminy

• samorząd działa pod rozbudowanym nadzorem organów państwa. Nadzór organów państwa gwarantuje przestrzeganie prawa przez samorząd oraz promocję interesu publicznego w stosunku do interesów lokalnych (grupowych - zawodowych)

• samorząd może zaskarżać do sądu administracyjnego dotyczące go decyzje organów państwa (w stosunkach cywilnoprawnych z państwem dopuszczalna jest droga sądowa), a wynika to z osobowości prawnej samorządu z tego że samorząd jest traktowany jako organ państwa

• podział

• samorząd terytorialny (zwany powszechnym lub komunalnym)

• samorząd specjalny wykonywanie administracji powierzone jest na ogół przymusowym zrzeszeniom osób trudniących się pewnym zawodem lub prowadzących określony rodzaj działalności gospodarczej, np. samorząd zawodowy (samorząd adwokacki, radców prawnych, notarialny), wyznaniowy, narodowościowy, gospodarczy (izby rolnicze i gospodarcze)

Jednostki organizacyjne w systemie administracji publicznej

organ wewnętrzna jednostka organizacyjna danego podmiotu prawa, która wyposażona jest w uprawnienie wyrażania woli tego podmiotu, które to uprawnienie opiera się na obowiązującym prawie

organ państwa każda jednostka organizacyjna państwa mająca uprawnienie do wyrażania woli tego państwa, czego wyrazem jest przyznanie danej jednostce administracyjnej określonych kompetencji

organ administracji państwowej (rządowej lub samorządowej) organ państwa zajmujący się bezpośrednim wykonaniem funkcji adminstracyjnej państwa (czyli tego co pozostanie z całości zadań państwa po wyłączeniu działalności ustawodawczej i sądowniczej)

organ administracji publicznej (wg k.p.a.) każdy podmiot, któremu ustawa przyznaje kompetencje z zakresu prawa administracyjnego, niezależnie od tego, czy stanowi część struktury państwa, czy też podmiotu innego niż państwo. Organami administracji publicznej są:

• ministrowie

• centralne organy administracji rządowej

• wojewodowie

• działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej (zespolonej lub niezespolonej)

• organy jednostek samorządu terytorialnego

• inne organy państwowe lub inne podmioty, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania indywidualnych spraw w drodze decyzji administracyjnych

Rodzaje organów administracji

Podział I - na organy scentralizowane i zdecentralizowane organy administracji rządowej i organy samorządowe

organy samorządowe

• organy samorządu terytorialnego obejmują organy gmin (rada gminy, zarząd, wójt, burmistrz), organy powiatu (rada powiatu, zarząd powiatu ze starostą jako przewodniczącym, starosta jako władza samodzielna), organy samorządu województwa (sejmik województwa z przewodniczącym i zarząd województwa z marszałkiem jako przewodniczącym)

• organy samorządu zawodowego

• organy samorządu gospodarczego

organy administracji rządowej obejmują organy podporządkowane Radzie Ministrów. Administracje rządową na terenie województwa wykonują:

• wojewoda

• kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży działający pod zwierzchnictwem wojewody i wykonujący zadania i kompetencje w imieniu wojewody z ustawowego upoważnienia (np. kurator oświaty, wojewódzki konserwator zabytków) lub w imieniu własnym, jeżeli ustawy tak stanowią (np. organy policji w województwie)

• kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży działający pod zwierzchnictwem starosty i wykonujący zadnia i kompetencje określone w ustawach (np. powiatowy lekarz weterynarii, komendant powiatowy policji)

• organy administracji niezespolonej (np. dyrektorzy urzędów celnych, morskich, statystycznych)

• organy samorządu terytorialnego, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej wynika z ustawy lub z zawartego porozumienia

• organy innych samorządów, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej następuje na podstawie ustawy lub porozumienia

Podział II - oparty na kryterium stopnia organu dotyczy organów administracji rządowej

organy centralne znajdują się na najwyższym szczeblu w strukturze administracji. Ich terytorialny zasięg działania obejmuje z reguły cały obszar państwa. Dzieli się na:

• naczelne organy administracji Rada Ministrów, Premier i ministrowie, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji oraz komisje i komitety, które z mocy ustawy sprawują funkcje naczelnych organów administracji

• urzędy centralne są to te organy centralne, które nie są organami naczelnymi. Organy te podlegają Premierowi lub poszczególnym ministrom, np. Główny Urząd Ceł, Wyższy Urząd Górniczy

organy terenowe znajdują się na niższym sczeblu w strukturze administracji i zawsze zarządzają tylko częścią terytorium państwa (jedną z jednostek podziału administracyjnego). Dzieli się na:

I podział:

• organy administracji rządowej, np. wojewoda

• organy samorządu terytorialnego, np. sejmik województwa i zarząd województwa

II podział (w zależności od szczebla podziału terytorialnego):

• organy województwa (rządowe i samorządowe)

• organy powiatu

• organy gminy

III podział:

• organy administracji zespolonej, np. organy Policji, Państwowej Straży Pożarnej

• organy admini8stracji niezespolonej, np. dyrektorzy urzędów morskich, dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej

Podział III organy decydujące i pomocnicze

organy decydujące posiadające prawo władczego rozstrzygania spraw w drodze decyzji wiążących inne podmioty (decydującymi jest zdecydowana większość organów)

organy pomocnicze (doradcze) posiadające tylko prawo badania spraw i wyrażania opinii

Podział IV - z punktu widzenia składu organów organy jednoosobowe i kolegialne

organ jednoosobowy predysponowane do bieżącego operatywnego zarządania, np. wojewoda, starosta, Premier

• zalety

• duża operatywność (możliwość bieżącego, szybkiego podejmowania wielu decyzji)

• wyraźnie określona odpowiedzialność za prawidłowość podejmowania decyzji

• niskie koszty utrzymania

organ kolegialny podejmuje skomplikowane strategiczne decyzje, wytycza kierunki działania i podejmuje rozstrzygnięcia o zasadniczym znaczeniu, opracowuje założenia polityki administracyjnej, np. Rada Ministrów, zarząd gminy, Rada do Spraw Uchodźców. Organy określane terminem takim jak urząd (np. Główny Urząd Patentowy) lub podobnym nie są organami kolegialnymi, bowiem przepisy szczegółowe powierzają kompetencje organowi jednoosobowemu działającemu w ramach urzędu (dyrektorowi, prezesowi), a nie zespołowi osób

• zalety

• możliwość skupienia w jednym organie osób reprezentujących różne interesy i różny zasób wiedzy

• obiektywność rozstrzygnięcia

• wady

• stosunkowa powolność działania

• trudność określania odpowiedzialności za podjęte decyzje

• większe koszty utrzymania organu

• niemożliwość podejmowania większej ilości decyzji

Podział V - w zalezności od sposobu ustalania obsady personalnej organu organy wybieralne i obsadzane w drodze nominacji

organy wybieralne skład wybierany w wyborach

organy obsadzane w drodze nominacji mianowanie odbywa się z reguły przez organ wyższego stopnia i czyni organ w znacznym stopniu niezależnym od wpływów lokalnych i bardzo uzależnionym od organu nadrzędnego

Zakres działania i kompetencje (właściwości) organu

zakres działania organu obejmuje tylko wyliczenie spraw, jakimi organ się zajmuje. Jest zwykle określony w przepisach ustrojowych, powołujących dany organ. Do podjęcia konkretnych działań władczych konieczny jest, obok przepisu określającego zakres działania, przepis upoważniający do podjęcia takiego działania, czyli przepis kompetencyjny

przepisy kompetencyjne wskazują one, w jakiej formie prawnej organ może działać w powierzonej mu sprawie

pojęcie kompetencji (właściwości) obejmuje nie tylko wskazanie zakresu spraw, którymi organ ma się zajmować, lecz także określenie działań, jakie organ ma prawo i obowiązek w tych sprawach podejmować. Dzieli się na:

• właściwość miejscowa (terytorialna) określenie, jaki organ terenowy ma kompetencje do rozstrzygnięcia danej sprawy z punktu widzenia terytorialnego zasięgu działania, organ administracji może działać tylko na obszarze jednostki podziału administracyjnego, dla której jest ustanowiony

• właściwość funkcjonalna (instancyjna) określa instancje właściwą do rozstrzygania danej sprawy

+ przepisy określające właściwość miejscową i funkcjonalną zawarte są w kodeksie postępowania administracyjnego

• właściwość rzeczowa przyznanie organowi administracji prawa do rozstrzygania tylko określonych kategorii spraw

+ właściwość rzeczową określają przepisy zawarte w ustawach prawa materialnego i ustawach dotyczących organizacji organów administracji

obowiązek przestrzegania właściwości zasadą powszechnie przyjętą jest obowiązek przestrzegania z urzędu przez wszystkie organy administracji swojej właściwości (art. 19 k.p.a.)

przekroczenie zakresu właściwości jeżeli organ przekroczy zakres swojej właściwości to takie działanie organu administracji dotknięte jest wadą nieważności (art. 156 par. 1 k.p.a.)

spór o właściwość gdy w jednej sprawie dwa organy uznają się z kompetentne (spór pozytywny) lub stwierdzają, że są niekompetentne, mimo że jeden z nich powinien sprawę rozstrzygnąć (spór negatywny)

niedopuszczalność przeniesienia kompetencji organ administracji bez wyraźnej podstawy prawnej nie może przekazać swoich kompetencji innemu organowi, nie może też zabrać mu kompetencji, nawet jeżeli jest to organ hierarchicznie podporządkowany

działanie organu w zakresie kompetencji innego organu takie działanie musi mieć zawsze wyraźną podstawę ustawową. Dzieli się na:

• przeniesienie kompetencji kompetencje do załatwienia pewnego rodzaju spraw lub pewnej sprawy zostały przeniesione na inny organ. Organ, który do tej pory właściwy, traci swoje kompetencje z chwilą przeniesienia. Dzieli się na:

• delegacja kiedy organ wyższego stopnia przekazuje organowi podległemu część swoich kompetencji. Organ, który otrzymał kompetencje musi je wykonywać samodzielnie, nie może ich delegować dalej, chyba że upoważnia go do tego przepis szczególny

• dewolucja przejęcie kompetencji organu niższego przez organ wyższy

• upoważnienie do wykonywania kompetencji (tzw. pełnomocnictwo administracyjne) organ czy jednostka, której powierzono wykonywanie kompetencji innego organu, nie przejmuje tych kompetencji, a tylko wykonuje je w imieniu i na rachunek organu, do którego te kompetencje należą. Przekroczenie zakresu upoważnienia powoduje nieważność dokonanej czynności. Dzieli się na:

• upoważnienie przez organ pracowników swojego aparatu pomocniczego w drodze tego upoważnienia nie można umocować pracownika do wydawania aktów normatywnych, ani też do dokonywania innych czynności, które tradycyjnie są wykonywane osobiście przez osobę piastującą funkcje organu, ani do wykonywania kompetencji organów kolegialnych

• upoważnienie przez organ innego organu administracji jeden organ administracji może wyręczyć inny organ administracji w dokonywaniu pewnych czynności procesowych w toku administracyjnego postępowania wyjaśniającego

• upoważnienie przez organy gminy innych podmiotów w szczególności organom wykonawczym sołectw, dzielnic i osiedli lub organom przedsiębiorstw utworzonych przez gminę

Inne jednostki organizacyjne w systemie administracji publicznej

państwowe osoby prawne w postaci korporacji, spółki powołane z mocy ustawy:

• Giełda Papierów Wartościowych w Wa-wie S.A.

• Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. przechowuje papiery wartościowe dopuszczone do obrotu publicznego, rejestruje transakcje papierami, obsługuje realizacje zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych, przy czym korzystanie z jego usług jest przymusowe

+ spółki te wykonują zadania określone ustawowo i są spółkami z udziałem Skarbu Państwa i podmiotów niepaństwowych

• Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. w tym przypadku jednak ustawa nie nakłada obowiązku korzystania z usług tej korporacji

państwowe osoby prawne typu fundacyjnego:

• np. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

+ W.w. agencje można uznać za szczególny typ zakładów administracyjnych, wykonujących określone zadania administracyjne. Od innych zakładów odróżnia je nie występowanie w przypadku tych podmiotów kręgu użytkowników (jak to ma miejsce w przypadku innych zakładów, np. szkoła)

• fundacje prawa publicznego Fundacja "Zakład Narodowy imienia Ossolińskich" i fundacja "Centrum Badania Opinii Społecznej", utworzone ustawami, wyposażone przez państwo w majątek, wykonują zadania publiczne i są nadzorowane przez naczelne organy administracji rządowej, które nadają im statuty

zalety wykorzystywania form spółki akcyjnej i fundacji

• państwo może nimi niemal dowolnie sterować, wykorzystując mechanizmy właścicielskie (np. przez walne zgromadzenie)

• nie występują tu organiczenia, np. w zakresie wysokości wynagrodzeń , typowe dla scentralizowanego aparatu państwowego

• można też dość dowolnie kształtować strukturę takiej korporacji, a ta korporacja ma z kolei swobodę w zakresie kształtowania swojej działalności gospodarczej

Funkcje zlecone administracji publicznej

zlecenie gdy podmiotowi nie będącemu częścią aparatu państwa przepisy przyznają kompetencje do stosowania rozstrzygnięć jednostronnych, w formach, takich jak czynią to organy administracji (w praktyce jest to upoważnienie tych podmiotów do wydawania aktów normatywnych oraz aktów administracyjnych). Zlecenie funkcji może mieć miejsce tylko w drodze ustawowej bądź na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawy. Zlecelnie nie czyni z podmiotu, któremu zadanie zostało zlecone organu administracji - dany podmiot nadal zachowuje swój charaktr prawny, a tylko w zakresie zlecenia działa jak organ państwowy

Aby móc zakwalifikować określone działanie do sfery funkcji zleconych muszą być spełnione dwie przesłanki:

• powołanie z mocy ustawy danego podmiotu do rozstrzygania określonych spraw

• rozstrzyganie spraw w takiej formie jak czynią to organy państwowe

Władztwo administracyjne

władztwo w naukach prawnych ujmuje się je jako możność przeprowadzenia zarządzenia w drodze przymusu państwowego przez jednostkę lub grupę osób działających jako organ państwa

władztwo administracyjne polega ono na uprawnieniu organu administracji publicznej do jenostronnego kształtowania sytuacji prawnej podmiotu administrowanego poprzez wydawanie aktów prawnych oraz do stosowania przymusu w celu ich zrealizowania. Władztwo administarcyjne używane jest w trzech podstawowych kontekstach:

• w związku z analizą prawnych form działania administracji władczość jest cechą niektórych form działania administracji

• w ramach rozważań nad istotą stosunku administracyjnoprawnego uprawnienie organu administracji do wyznaczania zakresu praw i obowiązków podmiotu administrowanego jest uważane za istotną cechę stosunków administracyjnoprawnych

• jako element konstrukcyjny pojęcia organu administracji publicznej

przymus państwowy stosowany przez administracje publiczną może się przejawiać w dwóch postaciach:

• jako przymus egzekucyjny podstawową funkcją przymusu egzekucyjnego jest spowodowanie, aby podmiot administrowany zrealizował polecenie organu administracji. Późniejsze podporządkowanie się poleceniu kończy możność stosowania przymusu. Stosowanie go jest możliwe jedynie w sytuacjach, w których z wydaniem polecenia przez organ administracji wiąże się konieczność podjęcia określonych działań przez adresata tego polecenia

• jako kara funkcją kary jest wyrządzenie osobie ukaranej określonych dolegliwości z powodu niezastosowania się so nakazu lub zakazu. Późniejsze podporządkowanie się poleceniu nie chroni przed nałożeniem lub wykonaniem nałożonej kary. Kara jest w pewnym sensie odpłatą za naruszenie normy prawa i w stosunku do osoby ukaranej pełni funkcję represyjną

Kary administracyjne stosuje się je z naruszenie obowiązków administracyjnych. Dzieli się na:

• kary administracyjne sensu stricto kary o charakterze pieniężnym wynikające ze stosunków prawa materialnego

• kary porządkowe kary wynikające ze stosunków procesowych, mieszczące się w ramach tzw. policji sesyjnej

• kary dyscyplinarne kary wynikające ze stosunków służbowych i stosowane wobec funkcjonariuszy administracji w związku z niewłaściwym wykonywaniem obowiązków służbowych

Publiczne prawa podmiotowe

publiczne prawo podmiotowe sytuacja obywatela (podmiotu administrowanego) ukształtowana przez normę prawa administracyjnego (publicznego), w której obywatel ten może skutecznie domagać się czegoś od państwa lub może w sposób niekwestionowany przez państwo coś uczynić, realizując swój indywidualny interes

Ciężary publiczne

pojęcie ciężaru publicznego (w znaczeniu szerokim) wszelkie obciążenia nakładane na jednostki dla osiągnięcia celów realizowanych przez administrację publiczną

pojęcie ciężaru publicznego (w znaczeniu wąskim) nałożony na jednostkę obowiązek świadczenia o charakterze innym niż pieniężny w celu realizacji określonych celów publicznych

+ dzieli się na:

• ciężary publiczne o charakterze osobistym świadczenia w celu zwalczania klęsk żywiołowych

• ciężary publiczne o charakterze rzeczowym polega ono na dostarczeniu rzeczy niezbędnych administracji do osiągnięcia określonego w ustawie celu

• ciężary publiczne o charakterze powszechnym stosowne obowiązki skierowane są do wszystkich lub też do szerokiego kręgu adresatów

• ciężary publiczne o charakterze szczególnym skierowany do kręgu osób korzystających z określonego rodzaju budynków lub urządzeń, z których utrzymaniem związane jest świadczenie

Rzeczy publiczne

S.Kasznica rzeczy publiczne " są to te wszystkie rzeczy, którymi państwo, jak również każdy inny związek publicznoprawny, posługije się dla wykonania swych zadań" Dzieli się na:

• majątek skarbowy np. pieniądze, papiery wartościowe, ziemia i lasy państwowe i inne składniki majątkowe przynoszące dochody. Podlega prawu prywatnemu

• majątek administracyjny budynki, w których mieszczą się np. urzędy i zakłady publiczne, szkoły, szpitale, biblioteki, itp. Podlega prawu publicznemu

• dobra publiczne np. drogi, place, mosty, przestrzeń powietrzna, wybrzeża morskie, wody publiczne

Źródła prawa wspólnotowego C.D.

• rozporządzenia zawiera regulacje generalną i abstrakcyjną i jest "ustawą" Wspólnoty. Jest ono wiążące we wszystkich swych częściach i obowiązuje bezpośrednio. Musi być opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich

• dyrektywy nie mają odpowiednika w prawie krajowym i skierowane są wyłącznie do państw członkowskich. Dyrektywa wiąże tylko organy państwowe tego państwa, do którego jest skierowana, nie wiąże podmiotów indywidualnych. Państwo, do którego skierowana jest dyrektywa, ma obowiązek wydać w określonym terminie przepisy krajowe, odpowiadające treści dyrektywy (dwustopniowy proces stanowienia prawa). Dyrektywa jest wiążąca tylko co do celu, jaki należy osiągnąć. Formą realizacji dyrektywy jest zazwyczaj ustawa lub rozporządzenie. Nie można ich stosować bezpośrednio (jedynie w wyjątkowych przypadkach - jeśli akt transformacji nie jest zgodny z postulatami dyrektywy) i podlegają one transformacji do prawa wewnętrznego

+ zasada zaufania jeżeli państwo członkowskie nie wywiązuje się z obowiązku realizacji dyrektywy, t tym naruszeniem traktatu i swoim niewłaściwym postępowaniem nie może ono obciążać podmiotu indywidualnego

• decyzje regulują przypadki indywidualne i konkretne. Mogą być skierowane tak do osób fizycznych lub prawnych (w tym przypadku są stosowane bezpośrednio i nie podlegają transformacji), jak również do państw członkowskich (w tym przypadku wykazują cechy zbliżone do dyrektyw, wymagają zazwyczaj transformacji)

• zlecenia i opinie nie są wiążące, nie ustanawiają żadnych praw ani obowiązków wobec ich adresatów lub osób trzecich. Zlecenie może stanowić podstawę interpretacji prawa krajowego, jeżeli państwo członkowskie kształtuje prawo krajowe zgodnie z danym zaleceniem. Dzieli się na zalecenia i opinie:

• Komisji nie wymagają specjalnego upoważnienia. Komisja może je wydawać zawsze, gdy uznaje to za konieczne

• Rady wydawane tylko na podstawie art. 235 TR lub na podstawie upoważnienia w innym specjalnym przepisie

+ do systemu pochodnego prawa wspólnotowego możemy zaliczyć także umowy międzynarodowe, które Wspólnota Europejska zawiera z państwami trzecimi traktowane są jako akty organów Wspólnoty, mają pierwszeństwo przed zwykłym pochodnym prawem wspólnotowym

Administracja centralna złożony układ organizacyjno-funkcjonalny, który tworzą organy, urzędy i inne podmioty o różnym statusie prawnym, powołane do realizowania zadań administracji publicznej w ramach ich właściwości obejmującej skalę całego państwa. Dzieli się na:

• segment polityczno-rządowy organy naczelne

• segment administracyjno-wykonawczy pozostałe organy centralne oraz inne centralne jednostki organizacyjne

Prezydent RP jest głową państwa, najwyższym przedstawicielem RP i gwarantem ciągłości władzy państwowej

+ aparatem pomocniczym prezydenta jest Kancelaria Prezydenta RP z Szefem Kancelarii na czele (Prezydent nadaje Statut Kancelarii

+ Prezydent jest odpowiedzialny na naruszenie Konstytucji lub ustaw lub za popełnienie przestępstwa (odpowiada przed Trybunałem Stanu). Procedura:

• postawienie w stan oskarżenia uchwałą Zgromadzenia Narodowego podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby członków ZN na wniosek co najmniej 140 członków ZN

funkcje reprezentanta państwa w stosunkach zewnętrznych:

• ratyfikowanie i wypowiadanie umów międzynarodowych zawiadamia o tym Sejm i Senat (+ prawo wniesienia wniosku do TK w sprawie rozstrzygnięcia zgodności umów z konstytucją)

• mianowanie i odwoływanie pełnomocnych przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych

• przyjmowanie listów uwierzytelniających i odwołujących akredytowanych przy nim przedstawicieli dyplomatycznych innych państw i organizacji międzynarodowych

+ w zakresie polityki zagranicznej Prezydent współdziała z Premierem i właściwym ministrem

funkcje dotycząca ochrony zewnętrznego bezpieczeństwa państwa:

• pełnienie funkcji najwyższego zwierzchnika Sił Zbrojnych RP (w czasie pokoju sprawuje je za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej)

• mianowanie na czas określony Szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów sił zbrojnych

• na czas wojny mianowanie na wniosek Premiera Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych (może go odwołać w tym samym trybie)

• w czasie bezpośredniego zewnętrznego zagrożenia państwa zarządzenie (na wniosek Premiera) powszechnej lub częściowej mobilizacji i użycia Sił Zbrojnych do obrony RP

• wprowadzenie (na wniosek RM) stanu wojennego na części lub na całym terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji

funkcje w dziedzinie wewnętrznego bezpieczeństwa państwa szczególnie kompetencja do wprowadzania stanu wyjątkowego

+ wprowadzenie stanu wojennego i wyjątkowego dokonywane jest w drodze rozporządzenia. Procedura:

• rozporządzenie przedstawia on w ciągu 48 godzin od jego podpisania Sejmowi

• Sejm może je uchylić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów

+ w wykonywaniu funkcji dotyczących wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa wspomaga go Rada Bezpieczeństwa Narodowego (organ doradczy)

funkcja personalna:

związana z RM

• desygnowanie Premiera

• powoływanie RM

• dokonywanie zmian na stanowiskach ministrów (na wniosek Premiera)

+ prawo zwoływania w sprawach szczególnej wagi posiedzenia Rady Gabinetowej (RM obradująca pod jego przewodnictwem)

związana z obsadą innych ważnych stanowisk w państwie

• mianowanie Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, dowódców rodzajów Sił Zbrojnych oraz dowódców okręgów wojskowych

• powoływanie sędziów SN oraz sędziów (na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa)

• powoływanie części składu (3 osoby) Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji

• powoływanie i odwoływanie Prezesa i wiceprezesów NSA, powoływanie Pierwszego Prezesa SN i prezesów SN oraz wnioskowanie w sprawie powołania albo odwołania Prezesa NBP

• powoływanie Prezesa i wiceprezesów TK

• powoływanie członków Rady Polityki Pieniężnej

• powoływanie i odwoływanie członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego oraz Szefa Kancelarii Prezydenta RP

funkcja prawodawcza:

• inicjatywę ustawodawczą

• uczestnictwo w procesie ustawodawczym

• wydaje rozporządzenia i zarządzenia (w celu wykonania ustaw i na podstawie udzielanych w nich upoważnień)

• w określonym przez konstytucję zakresie może wydawać rozporządzenia z mocą ustawy (zatwierdza je Sejm na najbliższym posiedzeniu i są one prawem powszechnie obowiązującym)

+ akty urzędowe prezydenta wymagają dla swej ważności podpisu Premiera (po podpisaniu odpowiedzialny przed Sejmem)

funkcje o charakterze administracyjnym, np.:

• nadawanie odznaczeń

• prawo łaski

• nadawanie obywatelstwa polskiego i udzielanie zgody na zrzeczenie się go

• nadawanie tytułu naukowego profesora, itd.

Rada Ministrów RM to nie rząd. Rząd składa się z różnych podmiotów, a w pierwszej kolejności z RM, ale także Premiera oraz poszczególnych ministrów. RM jest głównym ogniwem mechanizmu rządowego

1. skład:

• RM składa się z Premiera i ministrów

• w jej skład mogą być powoływani ponadto wiceprezesi RM (nie ma obowiązku)

+ Premier i wiceprezesi mogą jednocześnie pełnić funkcje ministrów

• w jej skład mogą być powoływani ponadto przewodniczący komitetów określonych w ustawach, np. Komitet Badań Naukowych, Komitet Integracji Europejskiej

• tryby powoływania rządu

• Prezydent desygnuje Premiera i na jego wniosek powołuje RM. następnie w ciągu 14 dni Premier przedstawia Sejmowi program działania RM z wnioskiem o udzielenie wotum zaufania bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów

• Prezydent powołuje Premiera i na jego wniosek RM, a Sejm uchwala wotum zaufania (po przedłożeniu przez Premiera programu działania RM) zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów

• Sejm w ciągu 14 dni wybiera Premiera oraz proponowany przez niego skład (wybór następuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów). Prezydent powołuje wybrany przez Sejm rząd i odbiera od niego przysięgę

+ w razie nie udzielenia wotum zaufania Prezydent skraca kadencje Sejmu i zarządza nowe wybory

2. kadencja:

• trwałość funkcjonowania RM powiązana jest w pewnym zakresie z kadencją parlamentu ukonstytuowanie się nowego Sejmu powoduje złożenie dymisji rządu i utworzenie nowej RM. Może ona działać do momentu wyboru nowego parlamentu

• Konstytucja przewiduje instytucje dymisji RM dymisję rządu składa Premier na ręce Prezydenta. Dymisja rządu może nastąpić:

• w związku z ukonstytuowaniem się nowego Sejmu

• w związku z rezygnacją Premiera z dalszego pełnienia funkcji (prezydent może odmówić jej przyjęcia)

• w związku z nie udzieleniem przez Sejm wotum zaufania RM

• w związku z uchwaleniem przez Sejm wotum nieufności wobec RM generalna dezaprobata dla całokształtu działalności RM. Uchwalane jest większością ustawowej liczby posłów na wniosek zgłoszony przez co najmniej 46 posłów i wskazujący imiennie kandydata na Premiera. Następny wniosek o wotum nieufności może być złożony nie wcześniej niż 3 miesiące po złożeniu poprzedniego (chyba, że wystąpi z nim co najmniej 115 posłów - to wcześniej)

+ Prezydent przyjmuje dymisję RM i powierza jej sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowej RM

3. funkcje i kompetencje RM

• art.146 ust. 4

• zapewnia wykonanie ustaw oraz wydaje rozporządzenia

• chroni na podstawie ustaw interes Skarbu Państwa

• uchwala projekt budżetu i kieruje jego wykonaniem

• utrzymuje stosunki i zawiera układy z rządami innych państw oraz z organizacjami międzynarodowymi

• zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, sprawując ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz ustala coroczną liczbę poboru do wojska

• określa organizację i tryb swojej pracy

• zajmuje się wykonywaniem i nadawaniem kierunków władzy wykonawczej

• jest podstawowym ośrodkiem rządzenia państwem w sensie politycznym

• prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną RP wszystkie sprawy polityki państwa, których Konstytucja lub inna ustawa nie zastrzegły dla innego organu państwa lub samorządu

• kieruje jego rozwojem

• przesądza o wytyczaniu kierunków rozwiązywania spraw publicznych

• kształtowanie ogólnych rozstrzygnięć we wszystkich dziedzinach i sprawowanie ogólnego kierownictwa nad realizacją tych rozstrzygnięć

• zajmuje pozycje nadrzędną i kierowniczą wobec całej administracji funkcje kierownicze, koordynacyjne i nadzorcze w stosunku do ministrów i innych podległych organów, a za ich pośrednictwem w stosunku do wszystkich ogniw administracji publicznej

+ administracja rządowa wszystkie te organy, urzędy administracyjne i inne jednostki organizacyjne, rozlokowane na różnych szczeblach zarządzania, które bezpośrednio lub pośrednio podlegają kierownictwu RM

• funkcje prawodawcze

1. pośredni udział w tworzeniu przepisów prawa

• upoważnienie do występowania z inicjatywą ustawodawczą w tym przypadku jest jedynie inicjatorem a nie twórcą aktów normatywnych najwyższej rangi

2. bezpośredni udział w tworzeniu przepisów prawa

• wydawanie rozporządzeń w celu wykonania ustaw i na podstawie udzielonych w nich upoważnień

• podejmowanie uchwał o charakterze wewnętrznym, obowiązujących tylko jednostki organizacyjne podległe RM

4. organizacja i tryb działania

• jest zorganizowana kolegialnie, i sama określa organizacje i tryb swej pracy (regulamin)

• rozpatruje sprawy i podejmuje rozstrzygnięcia

• na posiedzeniach podstawowa forma działania, sprawy ze sfery konstytucyjnych i ustawowych zadań i kompetencji rządu - sprawy o generalnym charakterze i podstawowym znaczeniu

• w drodze obiegowej poprzez zebranie stanowisk poszczególnych jej członków (forma uzupełnienia), rozstrzyganie poszczególnych, konkretnych spraw, nie związanych bezpośrednio z obszrem konstytucyjnych i ustawowych zadań oraz kompetencji RM

+ Premier zwołuje posiedzenia, ustala ich porządek i przewodniczy obradom, podpisuje on też rozstrzygnięcia podjęte przez RM (po przedstawieniu ich i podpisaniu przez sekretarza RM)

+ z reguły posiedzenia są tajne, Premier może zezwolić (na wniosek członka RM) na przysłuchiwanie się posiedzeniu osobom zaproszonym

+ jednocześnie RM jest zobowiązana do informowania opinii publicznej o przedmiocie posiedzenia oraz podjętych rozstrzygnięciach

5. reprezentowanie RM i pełnomocnicy rządu

• minister przed sejmem w sprawch rozpatrywanych z inicjatywy RM rząd może być reprezentowany przez upoważnionego przez RM ministra (upoważniony do składania [w porozumienu z Premierem] wszelkich oświadczeń w imieniu rządu), w innych sprawach upoważnić może także, w uzasadnionych przypadkach, Premier

• sekretarz stanu, podsekretarz stanu w danym ministerstwie, pełnomocnik rządu i kierownik urzędu centralnego Premier może (na wniosek ministra) udzielić tym podmiotom upoważnienia do reprezentowania rządu przez Sejmem (bez możliwości składania oświadczeń w imieniu rządu)

• każda inna osoba czynna w danym dziale administracji rządowej na wniosek ministra Premier może upoważnić taką osobę do reprezentowania rządu w Sejmie, ale poza posiedzeniami plenarnymi

+ zasady dotyczące reprezentowania przez Sejmem mają zastosowanie do wszystkich innych sytuacji wymagających upoważnienia do reprezentowania rządu

• instytucja pełnomocnika rządu RM może go ustanowić do określnoych spraw, których przekazanie ministrom nie jest celowe (ustanowienie następuje w drodze rozporządzenia RM - zawiera ono zakres upoważnienia, sposób sprawowania nadzoru nad jego działalnością oraz sposób zapewnienia mu obsługi merytorycznej, organizacyjno-prawnej, technicznej i kancelaryjno-biurowej). Obsady samego stanowiska dokonuje Premier

6. organy pomocnicze RM i Premiera

+ organy pomocnicze RM i Premiera tworzy z inicjatywy własnej lub na wniosek członka RM Premier w drodze zarządzenia:

• stały komitet lub komitety RM przygotowują, inicjują i uzgadniają rozstrzygnięcia albo stanowiska RM bądź Premiera w sprawach należących do zadań i kompetencji tych organów, np. Komitet Ekonomiczny RM

• komitety do rozpatrywania określonych kategorii spraw lub określonej sprawy są to komitety doraźne o przejściowym czasie funkcjonowania, rozpatrują określone sprawy i przygotowują stanowiska dla RM lub Premiera

• rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze w sprawach należących do kompetencji RM lub Premiera

+ w drodze rozporządzenia RM:

• komisje kodyfikacyjne organ pomocniczy o charakterze roboczym i przygotowawczym, opracowują projekty kodyfikacji określonych dziedzin prawa

• komisje wspólne powoływane w uzgodnieniu z zainteresowaną instytucją lub środowiskiem społecznym, składają się one z przedstawicieli rządu oraz tej instytucji lub środowiska, wypracowują one wspólne stanowisko w sprawach ważnych dla polityki rządu oraz interesów reprezentowanej w komisji instytucji lub środowiska, np. Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego

+ inne organy pomocnicze:

• Rada Legislacyjna organ ustawowy, usytuowany przy Premierze, spełniający funkcję opiniodawczą i doradczą w zakresie projektów rządowych ustaw oraz projektów aktów wykonawczych do ustaw. Premier ustala w drodze rozporządzenia (po zasięgnięciu opinii Rady Legislacyjnej) zasady techniki prawodawczej, zasady rejestrowania normatywnych aktów prawnych wydawanych przez organy administracji rządowej oraz zasady ogłaszania tych aktów

• Rządowe Centrum Legislacji podstawowa jednostka organizacyjna podległa Premierowi (na czele Centrum stoi Prezes, mianowany przez Premiera. Premier mianuje też na wniosek Prezesa wiceprezesów, za których pomocą Prezes kieruje Centrum). Centrum ma za zadanie koordynację działalności legislacyjnej Premiera i innych organów administracji rządowej oraz obsługa prawna RM

• Rządowe Centrum Studiów Strategicznych państwowa jednostka organizacyjna podległa Premierowi (organizacja analogiczna do RCL). Jest to ośrodek analityczno-koncepcyjny prowadzący prace służące Premierowi do programowania strategicznego i prognzowania rozwoju gospodarczego i społecznego

Prezes Rady Ministrów

premier w świetle Konstytuci i ustawy o RM, Prezes RM kieruje pracami RM, reprezentuje RM, koordynuje i kontroluje pracę ministrów oraz wykonuje zadania określone w odrębnych przepisach

funkcje z jednej strony jest on przewodniczącym RM, z drugiej monokratycznym samodzielnym organem administracji państwowej, wyposażonym w sfere własnych zadań i kompetencji

1. jako przewodniczący RM

• funkcje organizatorskie m.in. zwołuje posiedzenia RM, ustala porządek dzienny posiedzeń, zaprasza na posiedzenia osoby nie będące członkami RM, przewodniczy posiedzeniom, podpisuje akty podjęte przez RM

• kierowanie merytoryczną działalnością RM jest głównym ośrodkiemdyspozycyjnym w ramach rządu w politycznym sensie. Jest kierownikiem rządu, odpowiedzialnym politycznie za efekty jego działania. Zapewnia wykonywanie polityki RM i określa sposoby jej wykonywania. Koordynuje też pracę poszczególnych ministrów. W wykonaniu polityki rządu PRM może wydawać nadzorowanym, centralnym organom administracji wiążące:

3. wytyczne

4. polecenia

+ mogą one dotyczyć calokształtu działalności tych organów, z wyłączeniem rozstrzygnięć co do istoty załatwianej w drodze decyzji administracyjnej sprawy

• do innych uprawnień przewidzianych przez ustawę należą m.in.:

5. możliwość żądania informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych lub dotyczących poszczególnej sprawy albo rodzaju spraw od ministra oraz kierownika urzędu centralnego, jak również od pracownikow urzędów organów administracji rządowej, po zawiadomieniu właściwego ministra lub kierownika urzędu centralnego

6. możliwość zwoływania, brania udziału i przewodniczenia organom pomocniczym RM lub Prezesa RM, bez względu na ich skład i zakres działania

7. możliwość zwoływania i przewodniczenia posiedzeniu z udziałem właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz wojewodów, nie będącemu posiedzeniem RM

8. rozstrzygać o zakresie działania ministrów w razie sporu kompetencyjnego pomiędzy ministrami

2. jako naczelny organ administracji państwowej

• funkcja prawodawcza wydawanie rozporządzeń na podstawie ustaw i w celu ich wykonania (są to akty wewnętrznie obowiązujące), np.:

9. określanie rozporządzeniami szczegółowego zakresu działania ministrów

10. nadawanie statutów ministerstwom

11. kierowanie procesem legislacyjnym rządu i nadzorowanie jego przebiegu

12. wydaje Dziennik Ustaw RP i "Monitor Polski"

+ organem pomocniczym Prezesa RM w realizowaniu funkcji prawodawczej jest Rada Legislacyjna

• funkcja personalna oprócz uprawnień do kształtowania składu osobowego RM, liczne kompetencje do dokonywania obsad personalnych na różne kierownicze stanowiska w administracji państwowej (gł.centralnej). Oprócz tego Prezes RM jest zwierzchnikiem służbowym wszystkich pracowników administracji rządowej oraz zwierzchnikiem koprusu służby cywilnej

• nadzór na licznymi urzędami centralnymi zakres nadzoru określają ustawy normujące te organy

• funkcje kierownicze i nadzorcze w stosunku do terenowych organów administracji rządowej

13. również szerokie kompetencje wobec samorządu terytorialnego (organizacja i dziłalność samorządu)

• cały kompleks pojedynczych (niekiedy bardzo znaczących) spraw z różnych dziedzin administracji, np.:

14. możliwość występowania z wnioskami o przeprowadzenie kontroli przez NIK

15. udział w ustalaniu struktury organizacyjnej Polskiej Akademii Nauk

Wiceprezes Rady Ministrów

wiceprezes RM jest konstytucyjnym członkiem rządu i uczestniczy w realizacji zadań i funkcji RM. W swych wystąpieniach jest zobowiązany do reprezentowania stanowiska zgodnego z ustaleniami przyjętymi przez RM

1. wieceprezesów może być kilku (w zależności od potrzeby)

2. Premier wnioskuje o powołanie wiceprezesów (powołanie to nie jest obligatoryjne)

3. w razie nie powołania wiceprezesa jego obowiązki pełnić może jeden z ministrów

4. wiceprezes RM nie posiada własnych kompetencji lecz wykonuje kompetencje Premiera w zakresie mu przydzielonym (odpowiedzialny przed Premierem za realizację powierzonych mu zadań i kompetencji)

5. jest nie tyle zastępcą Premiera, co jego stałym pomocnikiem

6. w razie nieobecności lub w innym wypadku czasowej niemożności wykonywania obowiązków, Premier wyznacza na zastępstwo wiceprezesa RM

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów

kancelaria Premiera jest aparatem pracy obsługującym RM i jej ogniwa oraz służącym pomocą w realizacji zadań i kompetencji Premiera (urząd administracyjny kancelaria nie posiada własnych kompetencji). KPRM kieruje Szef KPRM (powoływany i odwoływany przez Premiera). Zapewnia obsługę merytoryczną, organizacyjno-techniczną i biurową:

• RM i Premiera

• Wiceprezesów RM

• Kolegium do Spraw Służb Specjalnych

• Rady Legislacyjnej

+ w istocie może spełniać rolę aparatu pracy działającego na rzecz całego systemu organizacyjnego RM

zadania (wyznaczone w upoważnieniu Premiera):

• kontrola realizacji zadań, przedstawianie wniosków z kontroli i przedkładanie propozycji doskonalenia metod kontroli

• koordynacja działalności kontrolnej Premiera wobec organów administracji rządowej

• koordynacja realizacji polityki kadrowej w administracji rządowej w zakresie określonym w odrębnych przepisach

• koordynacja współdziałania RM i Premiera z Sejmem, Prezydentem i innymi organami państwowymi

• obsługa spraw kadrowych osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe w administracji rządowej

• zadania z zakresu obronności i bezpieczeństwa państwa określone w odrębnych przepisach

• wydawanie Dziennika Ustaw RP i "Monitora Polskiego"

• obsługa informacyjna oraz prasowa RM, Premiera oraz wewnętrznych organów pomocniczych i opiniodawczo-doradczych RM

Minister

minister I. powołany do kierowania określonym działem adminisracji rządowej ministrowie działowi lub II. do wypełniania zadań wyznaczonych przez Premiera ze sfery jego zadań i kompetencji ministrowie bez teki

1. ministrowie działowi obszar ich działania wytyczony przez Premiera w rozporządzeniu atrybucyjnym obejmuje zadania i kompetencje wynikające z ustaw

dział wyznaczony ustawowo krąg spraw z zakresu adminisracji rządowej, poddany kierownictwu ministra, jak również określone przez ustawę organy i inne podmioty szczebla centralnego, działające w dziedzinach spraw objętych działem, które podporządkowane są temu ministrowi lub poddane jego nadzorowi

+ dany dział administracji rządowej ustala ustawa, Premier nie kształtuje sam działów, lecz dokonuje powierzenia ministrom kierownictwa działami administracji rządowej

rozporządzenie atrybucyjne Premier ma kompetencje do określenia w drodze rozporządzenia szczegółowego zakresu działania ministra (niezwłocznie po powołaniu RM lub po powołaniu danego ministra, jeżeli powołano go w innym czasie). Premier określając szczegółowy zakres działania ministra, wskazuje właśnie dział lub działy administracji, którymi ma kierować minister, ponadto ustala ministerstwo lub inny urząd administracji rządowej, który ma obsługiwać ministra kierującego określonym działem administracji rządowej oraz organy podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane (wynika to z określonych przepisów ustawowych dotyczących położenia prawnego danego organu)

+ jeżeli chodzi o jednostki organizacyjne, które podlegają określonemu ministrowi lub są przez niego nadzorowane, to ustala je sam minister w drodze obwieszczenia ogłaszanego w "Monitorze Polskim"

Premier ustala także, w rozporządzeniu atrybucyjnym, zakres uprawnień ministra w kwestii dysponowania wyodrębnioną lub wyodrębnionymi częściami budżetu państwa

+ rozporządzenia Premiera w sprawach szczegółowych zakresów działania ministrów odnoszą się do konkretnej osoby, dlatego tracą moc z dniem powołania nowej RM lub z dniem powołania dla danego działu administracji rządowej nowego ministra

2. ministrowie bez teki obszar ich działania wytyczony przez Premiera w rozporządzeniu atrybucyjnym obejmuje zadania i kompetencje przypisane prawnie Premierowi (obdarza on danego ministra częścią swoich zadań i kompetencji i powierza ich realizację). Minister działa tu na zlecenie i z upoważnienia Premiera

uprawnienia

• ustawa o RM jej przepisy eksponują pozycje ministra jako członka RM:

• uczestniczy w ustalaniu polityki państwa, ponosząc odpowiedzialność za treść i realizację działań rządu

• jest zobowiązany do inicjowania i opracowywania polityki rządu, przedkładania inicjatyw i odpowiednich projektów aktów normatywnych na posiedzenia RM

• ustawa o działach jej przepisy eksponują pozycję ministra jako kierującego określonym działem administracji:

• jest zobowiązany do inicjowania i opracowywania polityki RM w stosunku do działu, którym kieruje, oraz do przedkładania w tym zakresie inicjatyw i projektów aktów normatywnych na posiedzenia RM

• w zakresie kierowanego działu wykonuje politykę RM i koordynuje jej wykonywanie przez organy, urzędy i jednostki organizacyjne, które mu podlegają lub są przez niego nadzorowane

• rola ministra jako samodzielnego organu administracji tyczy się to ministrów działowych

• minister działowy funkcjonuje w ramach swoich kompetencji we własnym imieniu

• wykonując swoje zadania i obowiązki w obszarze realizowania polityki rządu, minister:

• współdziała z członkami RM

• nadzoruje działalność terenowych organów administracji rządowej

• współdziała z samorządem terytorialnym, organizacjami społecznymi i przedstawicielami środowisk zawodowych i twórczych

• występuje do Premiera o powołanie zespołów międzyresortowych do wykonywania zadań wykraczających poza zakres jego działania

• powołuje (po zawiadomieniu Premiera) rady i zespoły jako organy pomocnicze w sprawach należących do zakresu jego działania

• funkcje kierownicze, nadzorcze i kontrolne

• minister kieruje, nadzoruje i kontroluje działalność podporządkowanych organów, urzędów i jednostek organizacyjnych , objętych działem administracji powierzonym danemu ministrowi

• posiada też kompetencje do tworzenia jednostek organizacyjnych i dokonywania obsad personalnych na stanowiskach kierowników różnych jednostek

• nadzoruje i kontroluje działalność organów i jednostek, w stosunku do których uzyskał uprawnienia nadzorcze na podstawie przepisów ustawowych (m.in. są to urzędy centralne ustanowione jako podległe określonym ministrom)

+ przedstawia sprawy dotyczące tego urzędu na posiedzeniach RM. Minister nadzorujący określony urząd centralny ma pewne standardowe kompetencje w tym zakresie:

• składa wniosek do Premiera o nadanie statutu urzędowi

• składa wnioski do Premiera o powołanie i odwołanie kierownika urzędu

• powołuje zastępców kierownika urzędu

• organizuje kontrole sprawności działania, efektywności gospodarowania oraz przestrzegania prawa przez urząd

• może wydawać wiążące polecenia i wytyczne, w celu dostosowania działalności podległych mu lub nadzorowanych przez niego centralnych organów administracji rządowej do polityki ustalonej przez RM

• kompetencje prawodawcze ministra kierującego działem administracji

• w celu wykonywania ustaw i na podstawie udzielonych upoważnień może wydawać rozporządzenia

• może też wydawać zarządzenia o charakterze wewnętrzym i obowiązującym tylko jednostki podległe ministrowi

+ RM (na wniosek Premiera) może uchylić rozporządzenie lub zarządzenie ministra

tryb powoływania

• ministrowie powoływani są w ramach procedury tworzenia się rządu

• po jego utworzeniu zmiany na stanowiskach poszczególnych ministrów dokonywane są przez Prezydenta (na wniosek Premiera)

• sam minister może złożyć rezygnacje z dalszego pełnienia funkcji w formie dymisji przedstawionej Premierowi

+ dymisja może też zostać wymuszona przez Sejm poprzez uchwalenie ministrowi wotum nieufności

• uchwalane większością głosów ustawowej liczby posłów, na wniosek zgłoszony przez co najmniej 69 posłów

• w razie nieuchwalenia wotum nieufności powtórny wniosek w tej sprawie może być zgłoszony po upływie 3 miesięcy (chyba, że z wnioskiem wystąpi co najmniej 115 posłów)

• w razie nieobsadzenia stanowiska ministra lub jego czasowej niezdolności do wykonywania obowiązków, ministra zastępuje Premier lub wskazany przez Premiera członek RM

+ obok wspominianych kategorii ministrów mogą także występować inne stanowiska ministerialne, np. stanowisko ministra nadzyczajnego i pełnomocnego określona ranga przedstawiciela dyplomatycznego jednego państwa w innym państwie (tego rodzaju stanowiska nie mają charakteru naczelnych organów administracji państwowej, a osoby je zajmujące nie wchodzą w skład RM)

Sekretarze stanu, podsekretarze stanu, ministerstwo minister wykonuje swoje zadania i kompetencje przy pomocy sekretarzy i podsekretarzy stanu oraz poprzez ministerastwo

sekretarz i posekretarz stanu są to bezpośredni i polityczni pomocnicy ministra oraz jego zastępcy w określonym zakresie, powoływani przez Premiera na wniosek właściwego ministra (odwoływani też przez Premiera, ale już bez wymogu składania wniosku przez właściwego ministra)

+ zakres czynności sekretarza i podsekretarza ustala właściwy minister, zawiadamiając o tym Premiera

+ kolejność zastępowania jeżeli sekretarz stanu nie został powołany to ministra zastępuje podsekretarz stanu

+ stanowiska te należą do tzw. politycznych w razie przyjęcia dymisji RM, dymisję składają też sekretarze i podsekretarze stanu

ministerstwo jest to aparat pracy ministra, przy pomocy którego wykonuje on przypisane mu zadania i kompetencje

• funkcje

• działania wykonawcze względem poleceń ministra

• funkcje natury technicznej

• rola twórcza, m. in.:

• przygotowywanie koncepcji rozstrzygnięć i projektów generalnych

• występowanie z wnioskami i propozycjami działań

• inicjowanie przedsięwzięć w określonych dziadzinach spraw

• świadczenie fachowego doradctwa

• realizowanie niektórych kompetencji ministra (powierzonych przez ministra), polegających na podejmowaniu różnego rodzaju rozstrzygnięć i decyzji kompetencje te wykonywane są w imienu i na rachunek ministra

• tryb tworzenia

• ministerstwo tworzy, znosi lub przekształca RM w drodze rozporządzenia

• struktura organizacyjna

• wyznacza ją ustawa o RM i przewiduje następujące komorki organizacyjne:

• departamenty do realizacji merytorycznych zadań ministerstwa

• biura do realizacji zadań w zakresie obsługi ministerstwa

• sekretariaty do obsługi ministra oraz komitetów, rad i zespołów

• wydziały jako komórki organizacyjne, które mogą być tworzone w ramach departamentów oraz biur

• w każdym ministerstwie przewidziany jest gabinet polityczny ministra

• w ministerstwie przewidziane jest stanowisko dyrektora generalnego

• sprawuje on bezpośredni nadzór nad departamentami, biurem i sekretariatami

• zapewnia prawidłowe wykonywanie zadań określonych przez ministra, sekretarza i podsekretarza stanu

• przy ministrze mogą funkcjonować różnego rodzaju organy pomocnicze i doradcze

• RM może powołać przy ministrze komitet doradczy i określić jego zadania

• mogą również występować organy opiniodawcze i konsultatywne w postaci rad, komisji, zespołów, np. Państwowa Rada Ochrony Przyrody i Państwowa Rada Ochrony Środowiska działające przy ministrze środowiska

+ oprócz ustawowych organów opiniodawczo-doradczych ministrowie mogą też (po zawiadomieniu Premiera) powoływać rady oraz zespoły o charakterze doraźnym są to organy kreowane w zależności od konkretnych potrzeb

Komitety w drodze ustawodawstwa zwykłego mogą być tworzone kolegialne organy, w postaci jednak wyłącznie komitetów, których przewodniczący na podstawie rozstrzygnięć zawartych w ustawach kreujących poszczególne komitety, będą wchodzić w skład RM i zajmować pozycję równorzędną pozycji ministrów kierujących działami administracji

• Komitet Badań Naukowych utworzony ustawą z 12 stycznia 1991r.

• jest naczelnym organem administracji rządowej do spraw polityki naukowej i naukowo-technicznej

• Przewodniczący KBN

• wchodzi w skład RM (powoływany i odwoływany w trybie przewidzianym dla formowania się RM)

• spełnia rolę ministra właściwego do spraw nauki

• członkowie komitetu wybierani są spośród osób posiadających tytuł naukowy lub stopień naukowy doktora habilitowanego (wybierają ich osoby z tytułem oraz stopniem naukowym, zatrudnione w jednostkach naukowych lub jednostkach badawczo-rozwojowych)

• Urząd KBN aparat pomocniczy KBN, podległy przewodniczącemu (przewodniczący KBN kieruje urzędem przy pomocy Sekretarza KBN [powołuje i odwołuje go Premier na wniosek Przewodniczącego] )

• Komitet Integracji Europejskiej utworzony ustawą z 8 sierpnia 1996 r.

• jest naczelnym organem administracji rządowej do spraw programowania i koordynowania polityki w sprawach związanych z integracją Polski z UE oraz programowania i koordynowania działań administracji państwowej w zakresie otrzymywanej pomocy zagranicznej

• skład

• przewodniczący KIE wchodzi w skład RM (powoływany i odwoływany w trybie przewidzianym dla fomowania się RM)

+ funkcje przewodniczącego może sprawować Premier

• sekretarz KIE powoływany i odwoływany na wniosek przewodniczącego przez Premiera

+ gdy Premier jest przewodniczącym powołuje i odwołuje on sekretarza po zasięgnięciu opinii członków KIE

• członkowie ministrowie właściwi do spraw: zagranicznych , wewnętrznych , administracji, gospodarki, finansów, środowiska, pracy i zabezpieczenia społecznego, rolnictwa oraz sprawiedliwości

+ członkami KIE są także nie więcej niż 3 osoby (powoływane i odwoływane przez Premiera), których doświadczenie lub sprawowane funkcje mogą mieć istotne zanczenie dla realizacji zadań KIE

• urząd KIE aparat pracy służący wykonywaniu zadań KIE (kierowany przez przewodniczącego, a gdy przewodniczącym jest Premier to sekretarz KIE działający z upoważnienia przewodniczącego

+ ustawy określają pozycję prawną tych komitetów jako naczelnych organów administracji rządowej

• Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji jest organ administracji państwowej, ale nie rządowej (niezależny od rządu), który stoi na straży wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji, ochrania samodzielność nadawców oraz otwarty i pluralisytczny charakter radiofonii i telewizji (w wykonywaniu swych zadań i funkcji KRRiT ma prawo wydawać powszechnie obowiązujące rozporządzenia [na podstawie upoważnienia ustawowego] )

• skład

• 9 członków powoływanych przez Sejm (4), prezydenta (3) i Senat (2), spośród osób wyróżniających się wiedzą i doświadczeniem w zakresie środków masowego przekazu

• kadencja 6 lat

• członka KRRiT może odwołać tylko ten organ który go powołał

• przewodniczącego KRRiT wybierają ze swego grona członkowie (odwołują go większością 2/3 głosów ustawowej liczby członków)

• KRRiT jest niezależna od Rządu RP (przedstawia corocznie Premierowi informacje o swej działalności i o podstawowych problemach radiofonii i telewizji)

• Sejm, Senat i Prezydent sprawują nadzór nad KRRiT corocznie do końca marca KRRiT musi przedstawić sprawozdanie ze swej działalności za rok poprzedzający i informacje o podstawowych problemach radiofonii i telewizji (Sejm i Senat mogą przyjąć lub odrzucić sprawozdanie [jak odrzucą to kadencja wszystkich członków KRRiT wygasa w ciągu 14 dni, chyba że Prezydent nie potwierdzi wygaśnięcia] )

agencja jednostka , która może mieć różny chrakter prawny i która została utworzona do wykonywania wydzielonych zadań administracji publicznej, często o gospodarczej i finansowej naturze, leżących w obszarze zainteresowania rządu

USTAWA O OBYWATELSTWIE POLSKIM

nabycie obywatelstwa

1. dziecko

• nabycie przez urodzenie gdy :

• oboje rodzice są obywatelami polskimi

lub gdy :

• jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa

lub gdy :

• zostaje urodzone lub znalezione w Polsce gdy oboje rodzice są nieznani bądź nieokreślone jest ich obywatelstwo lub nie posiadają żadnego obywatelstwa

lub gdy :

• jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie jest obywatelem innego państwa w tym przypadku istnieje możliwość wybrania dla dziecka obywatelstwa państwa obcego, którego obywatelem jest jedno z rodziców w oświadczeniu złożonym przed właściwym organem w ciągu 3 m-cy od dnia urodzenia się dziecka, jeżeli wg. prawa tego państwa jest to możliwe

+ ! 1 w przypadku braku porozumienia między rodzicami mogą oni zwrócić się w ciągu 3 m-cy od urodzenia o rozstrzygnięcie do sądu

+ ! 2 ODZYSKANIE dziecko, które nabyło obywatelstwo obce może nabyć obywatelstwo polskie, jeżeli po ukończeniu 16 lat, a przed upływem 6 m-cy od dnia osiągnięcia pełnoletności złoży odpowiednie oświadczenie

+ ! 3 zmiany w ustaleniu osoby albo obywatelstwa jednego lub obojga rodziców podlegają uwzględnieniu przy określeniu obywtaelstwa dziecka, jeżeli nastąpiły przed upływem 1 roku od dnia urodzenia się dziecka

+ ! 4 jeżeli dziecko ukończyło 16 lat, zmiana obywatelstwa może wystąpić wyłącznie za jego zgodą

2. cudzoziemiec

• (na jego wniosek) jeżeli zamieszkuje w polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się co najmniej 5 lat

+ ! 1 nadanie obywatelstwa może być uzależnione od złożenia dowodu utraty lub zwolnienia z obywatelstwa obcego

+ ! 2 nadanie obywatelstwa obojgu rodzicom rozciąga się na dzieci pozostające pod ich władzą rodzicielską

+ ! 3 dzieciom pozostającym pod opieką obywatelstwo możźe być nadane wyłącznie za zgodą ich opiekuna wyrażoną odpowiednim oświadczeniu

• cudzoziemiec, któremu udzielono zezwolenia na osiedlenie się i który pozostaje co najmniej 3 lata w związku małżeńskim z osobą posiadającą obywatelstwo, nabywa je sam jeżeli w terminie (6 m-cy) od dnia uzyskania zezwolenia albo (3 lat i 6 m-cy) od dnia zawarcia małżeństwa, złoży odpowiednie ośwaiadczenie

+ ! ODZYSKANIE osoba, która utraciła obywatelstwo przez nabycie obywatelstwa obcego wskutek zawarcia małżeństwa z cudzoziemcem lub w związku z zawarciem takiego małżeństwa, odzyskuje obywatelstwo jeżeli po ustaniu tego małżeństwa lub jego unieważnieniu złoży odpowiednie oświadczenie

3. bezpaństwowiec

• za obywatela polskiego (na jej wniosek) może być uznana osoba o nieokreślonym obywatelstwie lub nie posiadająca żadnego obywatelstwa, jeżeli zamieszkuje w Polsce na podstawie zezwolenia na osiedlenie się co najmniej 5 lat

4. repatrianci (osoby przybyłe do Polski na podstawie wizy repatriacyjnej)

• osoby przybywające do Polski jako repatrianci nabywają obywatelstwo z mocy prawa

+ ! 1 dzieci pozostające pod władzą rodzicielską repatriantów również nabywają obywatelstwo

+ ! 2 osoba, która utraciła obywatelstwo nabyte przez repatriacje, nie może nabyć go w tym trybie ponownie

utrata obywatelstwa

1. obywatel traci obywatelstwo na swój wniosek po uzyskaniu zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa

+ ! zgoda na zrzeczenie się obywatelstwa rozciąga się na dzieci pozostające pod władzą rodzicielską

właściwość organów

1. Prezydent RP nadaje obywatelstwo i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa

+ ! podanie do Prezydenat RP osoby zamieszkałe w Polsce wnoszą za pośrednictwem starosty, a zamieszkałe za granicą - konsula RP

USTAWA - PRAWO O STOWARZYSZENIACH

Definicja stowarzyszenia jest to dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o chrakterze niezarobkowym, samodzielnie określające swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne i opierające swoją działalność na pracy społecznej swych członków. Stowarzyszenie ma prawo uchwalać akty wewnętrzne dotyczące jego działalności, a także ztrudniać praconików do prowadzenia swoich spraw

+ ! zakazane jest tworzenie stowarzyszeń przyjmujących zasadę bezwzględnego posłuszeństwa członków wobec wladz stowarzyszenia nikt nie może zmuszać kogokolwiek do udziału w stowarzyszeniu lub ograniczać jego prawa do wystąpienia ze stowarzyszenia. Nikt nie może też ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności lub nieprzynależności do stowarzyszenia

Prawo tworzenia i uczestniczenia w stowarzyszeniach przysługuje ono obywatelom RP mającym pełną zdolność do czynności prawnych i korzystającym z pełni praw publicznych

+ ! 1 osoby prawne mogą być wyłącznie wspierającymi członkami stowarzyszenia

+ ! 2 sytuacja małoletnich :

1. małoletni w wieku od 16 do 18 lat mogą należeć do stowarzyszeń, ale nie mogą wchodzić w skład zarządów

2. małoletni poniżej 16 lat mogą należeć do stowarzyszeń (za zgodą przedstawicieli ustawowych) według zasad określonych w statucie danego stowarzyszenia, ale nie mają prawa głosu na walnych zebraniach członków ani też czynnego i biernego prawa wyboczego w wyborach do władz stowarzyszeń

+ ! nie dotyczy to stowarzyszeń zrzeszających wyłącznie małoletnich

+ ! 3 sytuacja cudzoziemców :

1. cudzoziemcy mający miejsce zamieszkania w RP na podstawie zezwolenia na osiedlenie się mogą zrzeszać się w stowarzyszeniach na zasadach przewidzianych dla obywateli RP (mogą tworzyć stowarzyszenia i wstępować do już istniejących)

2. cudzoziemcy nie mający miejsca zamieszkania w RP nie mają prawa tworzyć stowarzyszeń, mogą jedynie wstępować do stowarzyszeń, ale tylko wtedy gdy statut danego stowarzyszenia przewiduje taką możliwość

+ ! nie dotyczy to stowarzyszeń międzynarodowych na trytorium RP, w których tworzeniu mogą uczestniczyć cudzoziemcy

Stowarzyszenie (właściwe, rejestrowe)

1. tryb tworzenia :

1. może być utworzone przez co najmniej 15 osób, które uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski. Statut stowarzyszenia określa w szczególności :

• nazwę stowarzyszenia odróżniającą je od innych stowarzyszeń, organizacji i instytucji

• cele stowarzyszenia i sposoby ich realizacji

• sposób nabywania i utraty członkowstwa oraz prawa i obowiązki członków

• władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz i ch kompetencje

• sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz zaciągania zobowiązań majątkowych oraz warunki ważności uchwał

• sposób uzyskiwania środków finansowych oraz ustanawiania składek członkowskich

• sposób rozwiązania się stowarzyszenia

• strukturę organizacyjną i zasady tworzenia terenowych jednostek organizacyjnych (w przypadku zamiaru ich tworzenia)

2. komitet założycielski składa następnie wniosek o rejestrację stowarzyszenia do sądu rejestrowego. Wniosek powinien zawierać również :

• statut

• listę założycieli (imiona, nazwiska, daty miejsca urodzenia, miejsca zamieszakania oraz własnoręczne podpisy

• protokół z wybory komitetu założycielskiego

• informację o adresie tymczasowej siedziby stowarzyszenia

3. sąd rejestrowy rozpoznaje wniosek niezwłocznie, a nie później niż w ciągu 3 m-cy powinno nastąpić rozstrzygnięcie (w terminie 14 dni organ nadzorujący ma prawo wypowiedzieć się w sprawie wniosku, a także przystąpić do postępowania jako zainteresowany)

+ ! 1 sąd rejestrowy odmawia zarejestrowania stowarzyszenia jeżeli nie spełnia ono warunków określonych w ustawie

+ ! 2 sąd rejestrowy wydaje postanowienie o zarejestrowaniu stowarzyszenia po stwierdzeniu, że statut jest zgodny z przepisami prawa i założyciele spełniają wymagania określone ustawą

+ ! przed wydaniem postanowienia może wyznaczyć posiedzenie wyjaśniające, w razie niejasności

4. stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i może rozpocząć działalność z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego o wpisaniu do KRS sąd rejestrowy zawiadamia założycieli i organ nadzorujący, przesyłając mu statut

1. władze stowarzyszenia władze stowarzyszenia określane są w statucie

1. najwyższą władzą jest walne zebranie członków do niego należy podejmowanie uchwał w sprawach, w których statut nie określa właściwości władz stowarzyszenia

+ ! ustawa przewiduje także zamiast walnego zebrania członków zebranie delegatów

2. każde stowarzyszenie jest zobowiązane posiadać również zarząd i organ kontroli wewnętrznej

+ ! 1 w przypadku braku zarządu zdolnego do działań prawnych sąd (na wniosek o.n. lub z własnej inicjatywy) ustanawia dla stowarzyszenia kuratora, który w terminie 6 m-cy ma obowiązek zwołania walnego zebrania członków (lub zebrania delegatów) w celu wyboru zarządu. Do tego czasu reprezentuje on stowarzyszenie w sprawach majątkowych wymagających bieżącego załatwiania. Kuratora opłaca się z majątku stowarzyszenia

+ ! 2 zarząd ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia sądu rejestrowego o zmianie statutu

Nadzór na stowarzyszeniami

1. nadzór administracyjny sprawują go jako tzw. organy nadzorujące :

1. wojewoda, właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia w zakresie nadzoru nad działalnością stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego

2. starosta, właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia w zakresie nadzoru nad pozostałymi stowarzyszeniami

• organy nadzorujące mają prawo :

• żądać dostarczenia przez zarząd, w wyznaczonym terminie, odpisów uchwał walnego zebrania członków (zebrania delegatów)

• ządać od władz stowarzyszenia niezbędnych wyjaśnień

+ ! w razie niezastosowania się sąd na wniosek organu nadzorującego może nałożyć grzywnę w wysokości jednorazowo nie wyższej niż 5000 zł (od grzywny można zwolnić jeżeli stowarzyszenie niezwłocznie zastosuje się do wymagań o.n. i w terminie 7 dni wystąpi o to do sądu)

• w razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu organ nadzorujący może wystąpić o usunięcie nieprawidłowości w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia lub wystąpić do sądu zastosowanie środków nadzoru sądowego

2. nadzór sądowy sąd rejestrowy działa na wniosek organu nadzorującego lub na wniosek prokuratora.

• Środkami nadzoru sądowego są :

• udzielenie upomnienia władzom stowarzyszenia

• uchylenie niezgodnej z prawem lub statutem uchwały władz stowarzyszenia

• rozwiązanie stowarzyszenia

Rozwiązanie stowarzyszenia

1. sąd na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora może rozwiązać stowarzyszenie jeżeli działalność stowarzyszenia wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie prawa lub postanowień statutu i nie ma warunków do przywrócenia działalności zgodnej z prawem lub statutem

+ ! sąd rozpoznając wniosek o rozwiązanie, może podjąć próbę naprawy uchybień i (zawieszając postępowanie) zobowiązać władze do usunięcia nieprawidłowości w określonym terminie (po bezskutecznym upływie terminu ponownie podejmuje postępowanie)

2. na wniosek organu nadzorującego sąd wydaje postanowienie o rozwiązaniu stowarzyszenia w razie gdy :

• liczba członków zmniejszyła się poniżej liczby członków wymaganych do jego założenia

• stowarzyszenie nie posiada przewidzianych w ustawie władz i nie ma warunków do ich wyłonienia w okresie nie dłuższym niż rok

3.) stowarzyszenie może rozwiązać się własną uchwałą

Majątek stowarzyszenia powstaje on ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z

własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej

+ ! 1 stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą dochód z niej służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków

+ ! 2 stowarzyszenie może otrzymywać dotacje

Likwidacja stowarzyszenia

1. w razie rozwiązania się na podstawie własnej uchwały likwidatorami są członkowie zarządu stowarzyszenia

2. w razie rozwiązania przez sąd zarządza on likwidacje i wyznacza likwidatora stowarzyszenia

+ ! 1 obowiązkiem likwidatora jest przeprowadzenia likwidacji w możliwie najkrótszym czasie, w sposób zabezpieczający majątek likwidowanego stowarzyszenia przed nieuzasadnionym uszczupleniem

+ ! 2 koszt likwidacji pokrywa się z majątku likwidowanego stowarzyszenia

Stowarzyszenie zwykłe jest to stowarzyszenie o formie uproszczonej, nie posiadające osobowości prawnej

1. tryb tworzenia może być utworzone przez co najmniej 3 osoby, które uchwalają regulamin działalności, określając nazwę, cel, teren i środki działania stowarzyszenia, a także przedstawiciela reprezuntującego stowarzyszenie

+ ! 1 stowarzyszenie zwykłe nie podlega rejestracji, ale założyciele mają obowiązek poinformowania na piśmie właściwy, ze względu na przyszłą siedzibę, organ nadzorujący o powstaniu stowarzyszenia

+ ! 2 sąd może zakazać (na wniosek o.n. lub prokuratora) założenia stowarzyszenia zwyklego w ciągu 30 dni od uzyskania informacji o założeniu

2. stowarzyszenia zwykłe nie mogą :

1. powoływać terenowych jednostek organizacyjnych

2. łączyć się w związki stowarzyszeń

3. zrzeszać osób prawnych

4. prowadzić działalności gospodarczej

5. przyjmować darowizn, spadków i zapisów, otrzymywać dotacji, korzystać z ofiarności publicznej

3. majątek stowarzyszenie zwykłe uzyskuje środki na swoją działalność ze składek członkowskich

USTAWA - PRAWO O ZGROMADZENIACH

Zgromadzenie jest to zgrupowanie co najmniej 15 osób, o charakterze pokojowym, zwołane w celu wspólnych obrad lub w celu wspólnego stanowiska

+ ! zgromadzenie publiczne jest to zgromadzenie zorganizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla nie określonych imiennie osób

Prawo uczestniczenia w zgromadzeniu każdy może uczestniczyć w zgromadzeniu

+ ! 1 istnieją jednak ustawowe ograniczenia w zakresie niezbędnym do :

1. ochrony bezpieczeństwa państwowego lub porządku publicznego

2. ochrony zdrowia lub moralności publicznej

3. ochrony praw i wolności innych osób

4. ochrony Pomników Zagłady

+ ! 2 w zgromadzeniu nie mogą uczestniczyć również osoby posiadające przy sobie broń, materiały wybuchowe lub inne niebezpieczne narzędzia

Organizowanie zgromadzenia

1. prawo organizowania zgromadzeń przysługuje :

1. wszystkim osobom mającym pełną zdolność do czynności prawnych

2. grupom osób

3. osobom prawnym

4. innym organizacjom

2. tryb organizowania zgromadzenia :

1. wymóg zawiadomienia zorganizowanie zgromadzenia publicznego wymaga uprzedniego zawiadomienia organu gminy właściwego ze względu na miejsce zgromadzenia

+ ! 1 zawiadomienie o organizowaniu organ gminy powinien otrzymać nie później niż 3 dni, a najwcześniej 30 dni przed datą zgromadzenia. Zawiadomienie powinno zawierać w szczególności :

• podstawowe dane organizatora (imię, nazwisko lub nazwę, datę urodzenia, adres)

• cel zgromadzenia i jego program

• miejsce i datę zgromadzenia, planowany czas trwania i przewidywaną liczbę uczestników, a także projektowaną trasę ewentualnego przejścia

• wskazanie planowanych środków służących zapewnieniu spokoju i porządku zgromadzenia

+ ! 2 organizowanie zgromadzeń w pobliżu siedzib przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych i organizacji międzynarodowych korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych organ gminy zawiadamia właściwego komendanta policji oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych

+ ! 3 Rada gminy może określić miejsca, w których organizowanie zgromadzeń publicznych nie wymaga zawiadomienia

3. zakaz odbycia zgromadzenia organ gminy (wójt, burmistrz) ma obowiązek zakazać odbycia zgromadzenia, jeżeli :

1. jego cel lub odbycie sprzeciwiają się ustawie lub naruszają przepisy ustaw karnych

2. odbycie zgromadzenia może zgrażać życiu i zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach

+ ! 1 decyzja o zakazie zgromadzenia powinna być doręczona organizatorowi w terminie 3 dni od dnia zawiadomienia, nie później jednak niż na 24 godziny przed planowanym terminem rozpoczęcia zgromadzenia

+ ! 2 od decyzji o zakazie przysługuje odwolanie do wojewody w terminie 3 dni od doręczenia decyzji decyzje odwoławczą doręcza się organizatorowi w terminie 3 dni od dnia otrzymania odwołania decyzja odwoławcza może być zaskarżona do NSA w terminie 3 dni

Organizacja przebiegu zgromadzenia publicznego

2. Przewodniczący zgromadzenia zgromadzenie powinno mieć swojego przewodniczącego, który otwiera zgromadzenie, kieruje jego przebiegiem i zamyka zgromadzenie

1. przewodniczącym może być :

• organizator

• osoba, której organizator powierzył oboiązki przewodniczącego

• osoba, która za zgodą organizatora została wybrana na przewodniczącego przez uczestników zgromadzenia

2. obowiązki i uprawnienia przewodniczącego

• odpowiada on za sprawny pod względem technicznym i organizacyjnym przebieg zgromadzenia

• odpowiada on za zgodny z przepisami prawa przebieg zgromadzenia

+ ! w tym zakresie posiada on odpowiednie środki prawne :

• ma prawo żądać opuszczenia zgromadzenia przez osobę naruszającą swoim zachowaniem przepisy ustawy albo uniemożliwiającą lub usiłującą uniemożliwić zgromadzenie (w razie nie podporządkowania się, może zwrócić się o pomoc do policji lub straży miejskiej)

• przewodniczący ma prawo ( i jednocześnie obowiązek) rozwiązania zgromadzenia w określonych przypadkach

Rozwiązanie zgromadzenia

1. przez przewodniczącego jeżeli uczestnicy zgromadzenia nie podporządkowują się zarządzeniom przewodniczącego albo gdy przebieg zgromadzenia sprzeciwia się ustawie lub narusza przepisy ustaw karnych

2. przez przedstawiciela organu gminy delegowanego na zgromadzenie w przypadku gdy przebieg zgromadzenia zagraża życiu i zdrowiu lub mieniu w znacznych rozmiarach albo gdy narusza przepisy ustawy bądź przepisy ustaw karnych, a przewodniczący nie dokonuje rozwiązania

+ ! 1 rozwiązanie zgromadzenia następuje w drodze decyzji ustnej, poprzedzonej 3-krotnym ostrzeżeniem uczestników zgromadzenia o możliwości jego rozwiązania, a następnie ogłoszonej przewodniczącemu w obecności zgromadzonych (decyzji tej nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności) następnie decyzję w formie pisemnej dostarcza się organizatorowi w terminie 24 godzin od jej podjęcia

+ ! 2 w wypadku rozwiązania zgromadzenia jego uczestnicy mają obowiązek opuścić miejsce zgromadzenia bez zbędnej zwłoki

+ ! 3 od decyzji o rozwiązaniu przysługuje odwołanie do wojewody w terminie 3 dni od rozwiązania decyzje odwoławczą doręcza się organizatorowi w terminie 3 dni od dnia otrzymania odwołania decyzja odwoławcza może być zaskarżona do NSA w terminie 3 dni

USTAWA O FUNDACJACH

Fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami RP celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, a w szczególności :

1. ochrony zdrowia

2. rozwoju gospodarki i nauki

3. oświaty i wychowania

4. kultury i sztuki

5. opieki i pomocy społecznej

Prawo ustanawiania fundacji posiadają je osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania i osoby prawne mające siedziby w RP lub za granicą

Tryb tworzenia fundacji

1. fundator dokonuje oświadczenia woli o ustanowieniu fundacji, w formie aktu notarialnego (wymóg ten nie dotyczy testamentu), wskazując cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizacje (mogą to być pieniądze, papiery wartościowe, a także oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości)

2. fundator ustala statut fundacji ( może on odstąpić od osobistego ustalenia statutu i upoważnić do tego inną osobę fizyczną lub prawną)

3. Fundacja podlega obowiązkowi wpisu do KRS uzyskuje osobowość prawną z chwilą uzyskania wpisu

+ ! sąd dokonuje wpisu do KRS jeżeli stwierdzi, że cel i statut fundacji są zgodne z przepisami prawa oraz że czynności prawne stanowiące podstawę wpisu zostały podjęte przez uprawnioną osobę lub organ i są ważne

Władze fundacji zarząd fundacji kieruje jej działalnością oraz reprezentuje fundację na zewnątrz

+ ! 1 właściwy minister (lub kierownik właściwego urzędu centralnego) lub wojewoda może :

• wystąpić do sądu o uchylenie uchwały zarządu fundacji jeżeli pozostaje ona w rażącej sprzeczności z celem lub statutem fundacji albo z przepisami prawa (może też zwrócić się do sądu o wstrzymanie wykonania uchwały do czasu rozstrzygnięcia sprawy)

• może wyznaczyć odpowiedni termin do usunięcia uchybień w działalności zarządu albo zażądać dokonania zmiany zarządu jeżeli działanie zarządu fundacji w istotny sposób narusza przepisy prawa, postanowienia statutu lub jest niezgodne z celem fundacji

+ ! 2 w razie bezskuteczngo upływu terminu lub dalszego nieodpowiedniego działania zarządu właściwy minister lub wojewoda może wystąpić do sądu o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego

Likwidacja fundacji fundacja podlega likwidacji w sposób wskazany w statucie, w razie :

1. osiągnięcia celu, dla którego została ustanowiona

2. wyczerpania środków finansowych i majątku fundacji

+ ! w innych przypadkach likwidacja może nastąpić wyłącznie na mocy przepisu ustawy

---