Bierne ćwiczenia kończyn dolnych

Bierne ćwiczenia kończyn dolnych są to ćwiczenia do wykonania przez opiekuna, mające na celu rozruszanie bioder, nóg i kolan u osób z porażeniami, jeśli nie są one w stanie same wykonywać ćwiczeń. Ćwiczenia ta należy robić powoli i delikatnie podczas gdy osoba ćwiczona leży na plecach. Każdy z opisanych ruchów trzeba powtórzyć 10 razy dla każdej z nóg. Zginanie nogi w biodrze Zegnij nogę pacjenta podkładając jedną rękę pod kolano. Drugą ręką złap za biodro w celu stabilizacji. Podnieś kolano i dociśnij powoli do klatki piersiowej. Nie pozwól na obracanie się nogi w biodrze na boki. Stopa powinna być w linii prostej z biodrem. Następnie należy opuścić nogę do pozycji wyjściowej. Rozciąganie mięśni z tyłu uda Metoda # 1 Uklęknij na łóżku, i połóż stopę pacjenta na swoim barku. Kolano powinno być wyprostowane. Jedną ręką przytrzymujemy nogę pacjenta, a drugą stabilizujemy staw biodrowy. Następnie podnosimy nogę do góry, do kąta około 90 stopni. Wracamy do pozycji wyjściowej. Metoda #2 Umieść jedną rękę pod kolano a drugą pod piętę. Wyprostowaną nogę z kolanem skierowanym w stronę sufitu podnosimy nogę do góry do kąta 90 stopni. Jeżeli podczas podnoszenia, kolano zacznie się zginać delikatnie, można przełożyć rękę na wierzch kolana w celu jego lepszej stabilizacji. Następnie wracamy do pozycji wyjściowej. Rotacje w stawie biodrowym Jedną rękę połóż na kolanie, a druga złap za piętę. Zegnij nogę w kolanie i unieś ją w stronę klatki piersiowej, żeby kolano z biodrem utworzyło kąt 90 stopni. Następnie pociągnij stopę w swoim kierunku, a potem w stronę drugiej nogi. LUB Połóż jedną rękę na udzie pacjenta a drugą poniżej kolana. Przekręcamy nogę w ten sposób, żeby kolano skierowało się w stronę drugiej nogi. Następnie przekręcamy nogę w przeciwnym kierunku. Noga podczas tego ćwiczenie pozostaje prosta, tylko przekręca się tak jak np. klocek drewna (kulanie). Odwodzenie i przywodzenie w stawie biodrowym Jedną ręką złap nogę pacjenta pod kolano, a drugą złap pod staw skokowy lub połóż na biodro w celu jego stabilizacji. Trzymając kolano prosto przesuń nogę w kierunku brzegu łóżka na zewnątrz, tak, żeby noga tworzyła około 45 stopni z tułowiem. Następnie wróć do pozycji wyjściowej. Rozciąganie ścięgna Achillesa Połóż jedną rękę na kolanie, żeby zabezpieczyć je przed zgięciem się. Drugą ręką złap za piętę od dołu w ten sposób, żeby cała stopa podeszwą opierała się na twoim przedramieniu. Wykonujemy ruch naciskając przedramieniem na podeszwę stopy, stopa naciąga się w stronę kolana, rozciąga mięśnie i ścięgna z tyłu nogi. Rozciąganie mięśni podudzia Połóż jedną rękę pod piętę opierając stopę o przedramię i przesuń piętę do dołu tą ręką. To jest pozycja wyjściowa. Żeby rozciągnąć mięsień brzuchaty łydki (z tyłu łydki) wyprostuj kolano, połóż druga rękę na górnej stronie stawu skokowego. Naciskaj stopę przedramieniem w kierunku kolana. Aby rozciągnąć drugi mięsień (mięsień płaszczkowaty - znajduje się on pod mięśniem brzuchatym) należy zgiąć kolano, druga rękę umieścić pod łydką. Naciskaj stopę w przedramieniem w kierunku kolana. Rotacje w stawie skokowym Jedną ręką przytrzymujemy stopę w okolicy pięty, a drugą łapiemy wyżej, kciukiem od strony grzbietowej stopy. Poruszamy stopą na boki lub wykonujemy ruch okrężny stopy. Zginanie i prostowanie palców stóp Jedną ręką stabilizujemy stopę tuż poniżej palców. Druga ręką delikatnie poruszamy każdy palec z osobna lub wszystkie razem do przodu i do tyłu. Zgięcie i wyprost w stawie biodrowym Połóż pacjenta na boku i stań za nim. Jedną ręką złap jego nogę pod kolanem, od strony wewnętrznej kolana. Drugą przytrzymaj miednicę zapobiegając przesuwaniu się. Poruszaj nogą do przodu i do tyłu

Ćwiczenia bierne ręki

Bierne ćwiczenia rozciągające kończyn górnych

Poniżej przedstawione są ćwiczenia bierne, które mogą nauczyć się wykonywać wasi opiekunowie, w przypadku gdy nie macie możliwości sami ćwiczyć rąk. Należy je wykonywać powoli i delikatnie, ale w miarę dokładnie. Można je wykonywać w czasie kiedy siedzicie w wózku lub leżycie w łóżku. Każde trzeba powtórzyć co najmniej 10 razy.

Ruchy bierne w stawie barkowym

Jedną ręką złap przedramię pacjenta. Drugą złap za staw barkowy, aby móc go stabilizować. Dłoń obróć wewnętrzna stroną do góry, łokieć utrzymując w miarę możliwości prosty. Powoli przenieś rękę nad głowę.

Staw barkowy - odwiedzenie i przywiedzenie

Połóż jedną rękę na stawie barkowym. Drugą ręką złap za łokieć, podtrzymując jednocześnie dłoń zwróconą zewnętrzna stroną do góry. Delikatnie odciągaj rękę na zewnątrz od ciała, tak daleko jak jest to możliwe, jednocześnie pamiętając, żeby nie ciągnąć zbyt mocno.

Rotacje w stawie barkowym

Jedną rękę połóż na ramieniu. Drugą ręką trzymaj za przedramię. Rękę przesuń do poziomu ramienia a następnie delikatnie przekręcaj rękę tak, żeby dłoń skierowana była raz stroną wewnętrzną do podłogi, a następnie przekręć całą rękę w stawie barkowym tak, żeby dłoń była skierowana stroną wewnętrzną do sufitu.

Ruch zgięcia i prostowania w stawie łokciowym

Jedną ręką złap za górną część przedramienia pacjenta, a drugą złap za nadgarstek. Zegnij rękę w łokciu tak, żeby dłonią dotknąć do ramienia. Po czym wyprostuj rękę do linii prostej.

Suplinacja i pronacja w stawie łokciowym

Jedną ręką złap łokieć od spodu, a drugą za nadgarstek. Przekręć dłoń w ten sposób, żeby wewnętrzna strona dłoni zwrócona była raz do podłogi, a następnie po przekręceniu zwrócona była do sufitu.

Zginanie i prostowanie nadgarstka

Złap rękę poniżej nadgarstka. Drugą ręką złap w ten sposób, żeby palce pacjenta znajdowały się na zewnętrznej stronie Twojej dłoni. Trzymając dłoń pacjenta w ten sposób zginaj jego nadgarstek do przodu i następnie do tyłu o około 90 stopni. Palce wyprostują się samoczynnie.

Zginanie i prostowanie palców

Połóż dłoń pacjenta na łóżku w taki sposób, żeby wewnętrzna strona dłoni zwrócona była do góry. Jedną ręką ustabilizuj nadgarstek i śródręcze, a drugą obejmujemy palce od strony grzbietowej. Następnie wykonujemy zgięcie i prostowanie palców, tak jakbyśmy chcieli zacisnąć dłoń w pięść. Możemy również wykonać ruchy zgięcia we wszystkich stawach międzypaliczkowych palców.

Kciuk

Należy wykonać ruch zgięcia i prostowania kciuka przytrzymując w tym czasie dłoń od strony piątego palca. Kciuk zginamy w stronę piątego palca i następnie wykonujemy ruch w przeciwną stronę.

Zapobieganie i leczenie odleżyn w szpitalu i w warunkach domowych

Jednym z większych problemów pielęgnacyjnych zarówno oddziałów szpitalnych, zajmujących się leczeniem pacjentów po urazach kręgosłupa i rdzenia kręgowego, jak i w opiece nad tymi pacjentami w warunkach domowych, są odleżyny. Pojawiają się szczególnie u chorych w bardzo złym stanie ogólnym, wyniszczonych. Dużą grupę chorych z powikłaniami w postaci odleżyn stanowią osoby w podeszłym wieku, ze złamaniami kończyn dolnych i nieprzytomni przez dłuższy czas. W praktyce spotykamy się z odleżynami u chorych z porażeniami i niedowładami, zwłaszcza po urazach rdzenia kręgowego. Dysfunkcja narządu ruchu, zaburzenie czucia i czynności zwieraczy, stwarzają idealne warunki dla powstania odleżyn. Z doniesień dotyczących pacjentów para- i tetraplegicznych wynika, ze około 70% osób uwikłanych było, we wczesnym procesie leczniczo-rehabilitacyjnym, faktem wystąpienia odleżyny. Problem należy rozpatrywać nie tylko jako wystąpienie trudno gojącej się rany. Odleżyny prowadza bowiem do poważnych powikłań: odwodnienia, zaburzeń elektrolitowych, zapalenia kości, posocznicy (czyli uogólnionego zakażenia), a niekiedy są przyczyną śmierci. Odleżyny, w zależności od wielkości i lokalizacji, wymagają w procesie leczenia stosowania różnorodnych środków farmakologicznych, opatrunkowych, nakładu pracy ludzkiej, użycia drogiego i nie zawsze dostępnego sprzętu (materace, laser). Okres leczenia odleżyn w sposób znaczący ogranicza, a nawet uniemożliwią prowadzenie aktywnej rehabilitacji. Powoduje to tym samym wydłużenie okresu leczenia szpitalnego, a odleżyny występujące podczas pobytu chorego w domu praktycznie całkowicie destabilizują życie rodziny, nie mówiąc juz o prowadzeniu rehabilitacji. Niekorzystny jest również wpływ powikłań odleżynowych na psychikę chorego. Długotrwałe leżenie i uzależnienie od osób trzecich powodują depresje, poczucie obniżonej wartości. Dramatu dopełnia fakt istnienia cuchnących, długo gojących się ran. Analiza postępowania z chorymi przybywającymi do Oddziału Paraplegii Pourazowej wykazała, iż brak stałych norm postępowania z pacjentami po urazach kręgosłupa i innych ciężkich urazach, prowadzi w bardzo szybkim czasie do tworzenia się odleżyn. Pod względem patofizjologicznym odleżyna jest miejscowa martwica tkanek, powstała na skutek zamknięcia krążenia z powodu bezpośredniego ucisku naczynia krwionośnego, zwykle chorobowo zmienionego -pozbawionego możliwości skurczów i rozkurczów mięśniówki miedzy leżąca głębiej kością a pościelą lub odzieżą chorego. Ucisk taki, trwający dłużej niż 2-3 godziny, powoduje nieodwracalne zmiany pod postacią martwicy suchej lub rozpływnej, w zależności od tkanek, w których powstaje. Teoretycznie odleżyna może powstać u zdrowego człowieka, po długotrwałym ucisku na określony punkt ciała -jednakże osoba zdrowa, po pewnym czasie miejscowego niedokrwienia, zaczyna odczuwać nieznośny ból. Zmusza to ja do usunięcia uciskającego przedmiotu lub zmiany pozycji. Chory porażony bólu tego nie odczuwa, dlatego zmysł ten musi być zastąpiony pamięcią o zagrożeniach i postępowaniu przeciwodleżynowym. Powstałe już owrzodzenia odleżynowe są trudno gojącymi się zmianami, które przysparzają choremu dodatkowych cierpień, a nawet mogą doprowadzić do śmierci.

Odleżyny należy podzielić wg stopnia zaawansowania:

• zaczerwienienie blednące pod uciskiem,

• nieblednące zaczerwienienie,

• otarcie, pęknięcie naskórka, pęcherz,

• owrzodzenie zajmujące skórę i tkankę podskórna,

• obecność martwicy sięgającej głębiej -do powięzi, mięśni i kości.

Postępowanie profilaktyczne

Występowanie odleżyn jest na tyle poważnym problemem, ze wymaga rozwiązań systemowych. Każdy pacjent w chwili przyjęcia do oddziału powinien podlegać ocenie pod katem zagrożenia odleżynami. Pielęgniarskie działania profilaktyczne są realizowane w momencie, gdy pacjent otrzymuje liczbę punktów mieszcząca się w zakresie odpowiedniej skali. W usystematyzowaniu działań prewencyjnych może pomóc obserwacja stanu chorego, prowadzona np. wg skali Doren-Norton O ile podczas przyjęcia do szpitala powyższe działania są łatwiejsze do zrealizowania, to w warunkach domowych nie jest to proste -aczkolwiek także tu zastosowanie ww. skali do oceny i ukierunkowania dalszego postępowania jest możliwe, pożądane i może być wykonane samodzielnie przez opiekuna -przyp. red. Wynik poniżej liczby 14 punktów przyjętej skali wskazuje, ze mamy do czynienia z pacjentem w dużym stopniu zagrożonym powstaniem odleżyn.

W zapobieganiu odleżynom należy uwzględnić następujące elementy:

• wpływanie na aktywność chorego (w łóżku, na wózku),

• uświadomienie o konieczności zmiany pozycji i pomoc przy zmianie pozycji,

• wnikliwa kontrola objawów klinicznych (ból, duszność, przykurcze),

• ustabilizowanie pozycji ciała chorego za pomocną odpowiedniego sprzętu,

• regularna zmiana pozycji -częstotliwość dostosowana indywidualnie (nie rzadziej niż co 2-3 godziny!),

• zapewnienie dostępu powietrza poprzez wyeliminowanie podkładów gumowych i foliowych,

• codzienna obserwacja skóry chorego wraz ze stosowaniem zabiegów poprawiających ukrwienie skóry,

• unikanie urazów ciała,

• wyeliminowanie bezpośredniego wywierania sil na ciało chorego, poprzez stosowanie odpowiednich technik zmiany pozycji, odpowiedniej bielizny pościelowej i osobistej (materiały naturalne, pozbawione zgrubień, szwów, guzików), niekrochmalonej,

• stosowanie opatrunków i przylepców nieodparzajacych,

• dbałość o paznokcie, które winny być krótkie i opiłowane,

• stosowanie pieluch typu "pampers",

• stosowanie jednorazowych uridonów, kaczek i basenów,

• stosowanie poduszek i materaców przeciwodleżynowych,

• zwracanie uwagi na dietę, ze szczególnym uwzględnieniem białka i soli mineralnych,

• unikanie nadmiaru talku, pudru, zasypek.

Rozmowa z chorym pozwala na ocenę stanu psychicznego, adaptacje do aktualnej sytuacji życiowej. Zainteresowanie problemami chorego, jego podmiotowe traktowanie, daje szanse nawiązania dobrego kontaktu, co ma znaczenie dla postępów w leczeniu i rehabilitacji. U chorego obniża się także poziom leku (często nasilony w związku ze zmiana miejsca dotychczasowego pobytu).

Przy wyborze poduszek lub materaców przeciwodleżynowych należy poznać ich podstawowe zalety i wady.

Etapy leczenia odleżyny (z wykorzystaniem nowoczesnego opatrunku):

a) odleżyna w okolicy kości krzyżowej

b) założony opatrunek

c) zdejmowanie opatrunku - wyraźna poprawa stanu klinicznego rany

1. Poduszki i materace gąbkowe - dobrze dostosowują się kształtem do ciała lecz szybko miękną i tracą kształt, a wystające elementy kostne u wyniszczonego chorego penetrują w głąb poduszki. W okolicach tych ciśnienie znacznie wzrasta, przez co zwiększa się ryzyko uszkodzenia skóry. Poduszki takie wchłaniają wilgoć, nie chronią przed tarciem. Z powodu braku możliwości dobrej dezynfekcji są siedliskiem bakterii. Zaleta tych poduszek jest ich niska cena oraz mała waga.

2. Poduszki i materace żelowe - w dużym stopniu redukują tarcie, niwelują ciśnienie pomiędzy wystającymi punktami kostnymi a podłożem. Dobrze korygują pozycje osoby siedzącej na wózku inwalidzkim. Ich wada jest duża waga (około 7 kg), żel łatwo ulega dezorganizacji, co wymaga codziennie żmudnego ugniatania przed użyciem.

3. Poduszki pneumatyczne - do grupy tej możemy zaliczyć dmuchane kolo gumowe, jak również, wykonane z kauczuku neoprenowego, poduszki Roho czy Pneumat. System przepływu powietrza zapewnia stabilna i skorygowana pozycje na łóżku lub w wózku, dobre odciążenie pacjenta.

4. Materace dynamiczne zmiennociśnieniowe -są, na dzień dzisiejszy, najkorzystniejsze. Pneumatyczna pompa wtłacza powietrze do komór materaca i, co pewien czas, przetłacza je pomiędzy poszczególnymi komorami. W materacu tym ciało chorego podpierane jest co trzy minuty w różnych punktach. Zanikanie ciśnienia, jego wzrost od zera do maksimum, powoduje masaż i, w efekcie, zwieszone ukrwienie tych części ciała, które stykają się z materacem. Chorzy nie czuja zmęczenia mięsni, szybciej wracają do zdrowia, łatwiej znoszą długotrwale przebywanie w łóżku. Zmiany punktów podparcia i nieustający masaż zabezpieczją chorego przed powstaniem odleżyn. Pozwala to także na szybsze gojenie się odleżyn już powstałych. Dla chorych o zwiększonej potliwości lub potrzebie chłodzenia powierzchni ciała (tetraplegia -latem) można stosować materace z wentylacją. Warunki techniczne umożliwiają położenie chorego o wadze do 150 kg. Materace posiadają możliwość szybkiego spustu powietrza (np. w celu umożliwienia natychmiastowej reanimacji). Pokryte są pokrowcami przepuszczającymi powietrze, parę wodna, a nieprzepuszczającymi cieczy. U chorych z istniejącymi juz odleżynami lub po operacjach skórno-mieśniowych stosuje się materace, które, dzięki wbudowanym czujnikom ciśnienia i automatycznemu sterowaniu, nie dopuszczają, aby ciśnienie wywierane na ciało chorego było wyższe od 20 mmHg w czasie 60% cyklu pracy, automatycznie regulują ciśnienie w zależności od wagi i ułożenia chorego. W praktyce oznacza to, ze ciśnienie pod wystającymi częściami ciała, np. biodrami czy łokciami, jest automatycznie zmniejszane i odpowiednio sterowane. Materac ten może pracować w systemie statycznym lub dynamicznym. Użycie takich materaców powinno mieć miejsce od pierwszych chwil unieruchomienia chorego - wówczas smutna statystyka odleżyn uległaby ogromnej redukcji.

Leczenie odleżyn

Leczenie odleżyn jest procesem trudnym i długotrwałym (w zasadzie powinno odbywać się w warunkach szpitalnych, ale często w praktyce nie jest to możliwe - przyp. red.). Zwykle pacjent z odleżynami wymaga opieki zespołu wielodyscyplinarnego, w skład którego powinni wchodzić: pielęgniarki, lekarze, farmaceuci, dietetycy, fizykoterapeuci. Kompleksowe leczenie wymaga opracowania planu opieki, jego monitorowanie i, w razie konieczności, wprowadzenie zmian w leczeniu. W celu osiągnięcia odpowiedniego postępu w gojeniu rany, do stosowanego leczenia miejscowego dołącza się leczenie ogólne towarzyszących schorzeń:

• uzupełnienie niedoborów pokarmowych, szczególnie białka (zachęcamy do zapoznania się z artykułem poświeconym tej tematyce na str. 45 - przyp. red.),

• wyrównanie niedokrwistości,

• kontrola cukrzycy,

• uzupełnienie niedoborów witamin i mikroelementów,

• stała kontrola bólu.

Działania rehabilitanta lub terapeuty zajęciowego (a w domu, z konieczności, często niewykwalifikowanego opiekuna) mogą przyspieszyć ziarninowanie i gojenie się rany dzięki:

• zwiększeniu dziennej aktywności,

• rehabilitacji ruchowej,

• biernej i czynnej rehabilitacji kończyn,

• stosowaniu drenażu limfatycznego,

• ćwiczeniom zapobiegającym niewydolności krążenia i niewydolności oddechowej.

Dietetyk odpowiednio planuje i przyrządza posiłki, które są źródłem systematycznie dostarczanych organizmowi, potrzebnych składników odżywczych. Początkowy plan leczenia powinien być często modyfikowany w zależności od postępów terapii. Pomocne jest prowadzenie szkiców, dokumentacji zdjęciowej, użytecznych zarówno dla personelu medycznego, jak i rodziny chorego i samego pacjenta. Wzbudzenie zaufania i więź łącząca chorego z zespołem leczącym, spełnia ważną rolę w procesie terapeutycznym.

Proces leczenia odleżyn można podzielić w zależności od okresów choroby:

• fazy wysięku (lub zapalenia),

• fazy ziarninowania (lub wzrostu),

• fazy epitelizacji (lub naprawy).

Faza wysięku jest "odpowiedzią" na uraz. Z powodu zaburzeń krążenia, rozszerzenia i zwiększenia przepuszczalności naczyń włosowatych, pojawia się obrzęk z dużym wysiękiem. Zachodzące procesy i uwalniane enzymy powodują oczyszczanie

Ćwiczenia po urazie rdzenia

Ćwiczenia są świetną metodą dla większości osób po urazie rdzenia kręgowego, żeby podnieść odporność organizmu i zwiększyć wytrzymałość do wykonywania codziennych czynności. Chociaż przed podjęciem lub przed zmianą zestawu ćwiczeń powinieneś poradzić się lekarza, to jednak lekarze zalecają ćwiczenia jako metodę poprawy zdrowia. Zazwyczaj proponuje się 10 minut lekkiej rozgrzewki co drugi dzień. Następnie powoli należy zwiększać czas i energię przeznaczane na ćwiczenia, żeby w odpowiedni sposób poprawić swoją kondycję. C1 - C4 Dla osób z wysokim poziomem uszkodzenia rdzenia może być trudno wykonywać ćwiczenia. Rodzaj ćwiczeń jakie można wykonywać jest bardzo ograniczony ze względu na brak mobilności, ale jest kilka opcji. Jest kilka ćwiczeń, które możesz wykonywać sam, i niektóre wykonywane z pomocą innych. Ćwiczenia oddechowe mogą być bardzo przydatne dla osób z urazami na poziomie od C1 do C4. Możesz zacząć zestawem 4 ćwiczeń oddechowych dwa razy rano i dwa razy wieczorem. Pozwolą one na usprawnienie Twojego układu oddechowego. Możesz zwiększyć wydolność płuc, co pozwoli Ci łatwiej oddychać. Dodatkowym atutem może być zmniejszenie ryzyka infekcji dróg oddechowych, jak na przykład zapalenie płuc. Weź głęboki wdech i zatrzymaj powietrze w płucach przez 5 sekund, a następnie powoli wypuść. Weź głęboki oddech najszybciej i jak najwięcej powietrza możesz, a następnie bardzo szybko wypuść je z płuc. Weź głęboki oddech i zatrzymaj go... następnie weź następny oddech i zatrzymaj go... weź jeszcze jeden oddech i dopiero powoli wypuszczaj powietrze z płuc. Weź głęboki oddech a następnie wypuszczając powietrze licz jak najdłużej i najszybciej potrafisz. Ćwiczenia szyi i ramion poprawią Twoją siłę i wytrzymałość. Możesz zacząć od wznoszenia ramion po 10 razy rano i 10 razy wieczorem. Jeśli masz kogoś, kto mógł by Ci pomóc, poproś żeby przytrzymał Ci ramiona i głowę stwarzając delikatny opór przy wykonywanych przez Ciebie ćwiczeniach. Może również pomóc Ci przy wykonywaniu ćwiczeń rozciągających. Podczas tych ćwiczeń Twoje ręce i nogi unoszone są wyżej niż Twoje serce, powoduje to wzrost tętna, gdyż serce ma trudniej przepchnąć krew pokonując przyciąganie, jednakże poprawi to znacznie Twoją kondycję. C4 - C5 Do ćwiczeń oddechowych i ćwiczeń ramion, osoby po urazach poniżej C4 mogą ćwiczyć inne partie ciała. Chociaż możesz potrzebować pomocy, żeby zacząć ćwiczenia, to wiele możesz zrobić samemu. Dla przykładu możesz użyć taśm elastycznych, dostępnych w wielu sklepach, aby ćwiczyć swoje bicepsy. Podczas siedzenia w wózku możesz ćwiczyć mięśnie łopatki. C6 - C8 Osoby z urazami poniżej C5 mogą uznać, że lepiej jest im ćwiczyć na atlasie. Używając przystosowanych rękawic mogą prawdopodobnie ćwiczyć mięśnie ramion, bicepsy i mięśnie trójgłowe ramienia. Jeśli masz zachowany ruch palca lub kciuka możesz używać różnego sprzętu bez rękawic, może to pomóc w usprawnieniu tych części ręki. Jeżeli nie masz możliwości ćwiczyć na atlasie, z łatwością możesz wykonywać podobne ćwiczenia w domu, lub uczestnicząc w innego rodzaju ćwiczeniach fizycznych. Osoby z Paraplegią Jeżeli jesteś paraplegikiem, prawdopodobnie możesz wykonać większość ćwiczeń rozciągających, wzmacniających, nawet bez pomocy innych. Podczas uczestniczenia w zajęciach lub podczas ćwiczeń fizycznych powinieneś się skupić na utrzymaniu swojego ciała w jak najlepszej kondycji fizycznej. Podsumowanie Zawsze powinieneś dbać o bezpieczeństwo podczas wszystkich ćwiczeń fizycznych. Ćwiczenia są świetnym narzędziem w kształtowaniu Twojej kondycji i Twojego zdrowia, ale należy pamiętać, że mogą być przyczyną poważnych kłopotów, jeśli nie są wykonywane rozważnie. Jeśli poczujesz ból, należy natychmiast przerwać ćwiczenie i skontaktować się z lekarzem. Ból może być oznaką poważnych komplikacji. Ćwicząc ze zdrowym rozsądkiem będziesz cieszyć się dużymi korzyściami zdrowotnymi przez długie lata

Ćwiczenia rozciągające dla tetraplegików do samodzielnego wykonania

Co powinieneś wiedzieć o rozciąganiu?

Zapamiętaj:

• Nigdy nie używaj dużej siły podczas rozciągania. Wystarczy tylko niewielka ilość siły do rozciągnięcia mięśnia.

• Utrzymuj pozycję w bezruchu, nie pompuj mięśni, zwłaszcza podczas spastyki. Pozwoli to mięśniom rozluźnić się i rozciągnąć.

• Najkorzystniej jest wykonywać rozciąganie rano lub wieczorem podczas kontroli stanu skóry.

Ćwiczenia rozciągające

Możesz wykonywać te ćwiczenia opierając się o szczyt łóżka, o mebel, który się nie przesunie, lub siedząc na wózku.

• Włóż lewy nadgarstek pod lewe kolano. Przyciągnij je do klatki piersiowej i trzymając licz do 10. Powtórz 5 razy. To samo wykonaj z prawą nogą.

• Usiądź z lewym kolanem przysuniętym w stronę klatki piersiowej. Używając lewego nadgarstka i przedramienia popchnij lewe kolano w stronę prawej nogi. Nie wykonuj tego ćwiczenia z dużą siłą. Przytrzymaj w tej pozycji licząc do 10, a następnie powtórz 5 razy. To samo ćwiczenie wykonaj z prawą nogą.

• Usiądź ze zgiętym do góry lewym kolanem. Powoli opuść je na zewnątrz. Używając lewego nadgarstka i przedramienia popchnij delikatnie wewnętrzną stronę kolana. Nie używaj siły. Przytrzymaj w tej pozycji licząc do 10. Powtórz 5 razy, a następnie wykonaj to samo z druga nogą.

• Ustaw się twarzą do łóżka lub krzesła i połóż jedną nogę na nim trzymając kolano prosto. Nie pochylaj się do przodu, bo to spowoduje zbyt silne rozciągnięcie mięśnia. Wytrzymaj tak przez 3-5 minut, po czym zmień nogę.

• Usiądź z nogami wyprostowanymi (siad prosty). Pochyl się do przodu, możesz pomóc sobie łokciami lub nadgarstkami, żeby utrzymać kolana prosto. Pod lewą stopę załóż pętlę z taśmy. Podciągnij stopę do siebie, tak , aby nie przekręcała się na strony. Policz do 5. Ćwiczenie powtórz 10 razy, a następnie zmień na prawą stopę.

Zakres wykonywanych czynności po Urazie Rdzenia.

Poziom uszkodzenia	Zakres ruchu	Zakres wykonywanych czynności
C1-C3	C3- ograniczone możliwości poruszania głową i szyją	Oddychanie: Zależny od respiratora Porozumiewanie się: Rozmowa często jest trudna, bardzo ograniczona lub czasem niemożliwa. Jeśli zdolność do porozumiewania jest ograniczona, można się porozumieć za pomocą nowoczesnej technologii wykorzystującej specjalne oprzyrządowanie zakładane na głowę, sterowane ustami i komputer jako pomocy przy mówieniu czy pisaniu. Efektywna komunikacja werbalna pozwala osobie po urazie rdzenia pokierować opiekunami przy codziennych czynnościach takich jak kąpiel, ubieranie, higiena osobista, przemieszczanie się, oraz kontrola nad pęcherzem moczowym i jelitami. Codzienne czynności: Nowoczesna technologia pomaga zachować samodzielność przy czynnościach takich jak przewracanie kartek książki, używanie telefonu, obsługa urządzeń domowych(telewizor, wieża itp.) i zmiana oświetlenia. Zdolność do poruszania się: Może poruszać się na wózku elektrycznym używając sterowania głową , ustami, lub podbródkiem.
C3-C4	Zazwyczaj osoba taka ma kontrolę nad głową i szyją. Osoby z uszkodzeniem C4 mogą wzruszać ramionami.	Oddychanie: Może wymagać czasowego podłączenia do respiratora, ale zazwyczaj osoby takie przystosowują się do samodzielnego oddychania. Porozumiewanie się: Normalne. Codzienne czynności: Ze specjalistycznym wyposażeniem, może zostać zachowana częściowa zdolność do samodzielnego spożywania niektórych pokarmów i obsługi elektrycznie sterowanego łóżka z pilotem.
C5	Osoba po urazie C5 ma kontrolę nad głowa i szyją, może wzruszać i poruszać ramionami. Może zginać rękę w łokciu i odwracać dłoń.	Codzienne czynności: Samodzielność przy jedzeniu, piciu, myciu twarzy, myciu zębów, goleniu się, czesaniu po pomocy dotyczącej założeniu specjalistycznego oprzyrządowania. Opieka zdrowotna: Samodzielnie mogą odkasływać i zmieniać obciążenie przy siedzeniu poprzez pochylanie się do przodu i na boki. Zdolność do poruszania się: Osoby z tym poziomem uszkodzenia mogą mieć siłę do samodzielnego poruszania się na wózku manualnym na krótkich dystansach po równych powierzchniach. Zazwyczaj wózki z napędem elektrycznym są używane do codziennych zajęć. Po zbadaniu przez specjalistę możliwa jest samodzielna jazda przystosowanym samochodem.
C6	Zachowana ruchomość głowy, szyi, ramion, rąk i nadgarstków. Osoba po tym urazie może wzruszać ramionami, zaginać ręce w łokciach, odwracać dłonie i poruszać nadgarstki.	Codzienne czynności: Z pomocą specjalnego sprzętu jest możliwość wykonywania z łatwością codziennych czynności jak na przykład samodzielnego jedzenia, kąpania się, ubieranie się, higiena osobista. Jest także możliwość wykonywania łatwych czynności związanych z utrzymaniem czystości w domu. Opieka zdrowotna: Osoba po urazie C6 może samodzielnie zmieniać pozycję na wózku czy w łóżku, oraz sprawdzać stan skóry. Zdolność do poruszania się: Niektóre osoby mogą samodzielnie przemieszczać się na wózek. Używają wózków manualnych do codziennych czynności, ale mogą korzystać także z wózków elektrycznych
C7	Podobny zakres ruchów jak z urazem C6, dodatkowo możliwość prostowania nadgarstków.	Codzienne czynności: Osoba po tym urazie może wykonywać różne prace w domu. Nie potrzebuje wielu udogodnień aby móc żyć samodzielnie. Opieka zdrowotna: Może samodzielnie podnosić się na rękach na wózku aby odciążać miejsca narażone na odleżyny. Zdolność do poruszania się: Używa na co dzień wózka manualnego, z łatwością może się samodzielnie przesiadać.
C8-T1	Siła i precyzja w palcach pozwala na naturalne, lub lekko ograniczone posługiwanie się dłonią.	Codzienne czynności: Osoba po urazie na tym poziomie może żyć samodzielnie bez konieczności stosowania dodatkowego oprzyrządowania pomagającego przy higienie osobistej, jedzeniu, kontrola nad pęcherzem i jelitami, czy innymi czynnościami. Zdolność do poruszania się: Używanie wózka manualnego . Samodzielne przesiadanie się.
T2-T6	Normalne funkcje motoryczne głowy, szyi, ramion, rąk, dłoni i palców. Zwiększone użycie mięśni międzyżebrowych i piersiowych, oraz kontrolę nad tułowiem.	Codzienne czynności: Osoby z tym uszkodzeniem powinny być w pełni samodzielne. Zdolność do poruszania się: Niewiele osób może być zdolnych do chodzenia w aparatach. Wymaga to wiele energii i wywiera duże napięcie na górną część ciała, bez zbytnich korzyści. Może powodować uszkodzenia górnych stawów.
T7-T12	Więcej funkcji motorycznych - większa kontrola nad mięśniami brzucha.	Codzienne czynności: Możliwość samodzielnego siadania bez podparcia. Zdolność do poruszania się: Tak jak powyżej. Opieka zdrowotna: Większa możliwość normalnego kasłania.
L1-L5	Dodatkowa możliwość ruchu w biodrach i kolanach.	Zdolność do poruszania się: Chodzenie jest możliwe ze specjalnymi aparatami na nogach i kostkach. Przy niższych urazach chodzenie jest możliwe z pomocą kul.
S1-S5	W zależności od uszkodzenia występują w różnym stopniu: powrót czynności pęcherza moczowego, jelit i funkcji seksualnych.	Zdolność do poruszania się: Zwiększona możliwość chodzenia z niewielka pomocą kul lub nawet bez nich.

---