1-63, neurologia


  1. Opisz metody oceny stanu neurologicznego.

Ocena stanu neurologicznego:

1.Badania podmiotowe - wywiad i analiza dokumentacji

2.Badania przedmiotowe:

- ocena stanu świadomości - skala Glasgow

- ocena pamięci

- ocena mowy

- badanie głowy - oglądanie i opukiwanie

- badanie nerwów czaszkowych

- badanie funkcji ruchu (kończyn, czucia powierzchniowego i głębokiego, objawy oponowe, chód)

- badanie płynu mózgowo-rdzeniowego - nakłucie lędźwiowe

- badania: elektroencefalografia, elektromiografia, RTG czaszki i kręgosłupa, TK, angiografia naczyń mózgowych, pielografia, MRI, USG

- badania bioptyczne

- badania neuropsychologiczne

Więcej w wykładzie I i II.

  1. Wymień i scharakteryzuj metody oceny stanu świadomości.

Ocena stanu świadomości (czuwania) jest to reakcja na bodźce środowiska zewnętrznego. Ocenia się na podstawie 3 wskaźników: otwieranie oczu, mowa, ruch. Służy do tego skala Glasgow:

1. Otwieranie oczu:

-spontaniczne 4

-na polecenie 3

-na ból 2

-brak 1

2. Reakcja ruchowa:

- spełnia polecenia 6

- ruchy celowe 5

- ruchy obronne 4

- zgięcie na ból 3

- wyprost na ból 2

- brak 1

3. Reakcja słowna:

- logiczna 5

- splątana 4

- nieadekwatna 3

- dźwięki niezrozumiałe 2

- brak 1

Ocena punktowa:

15-13p - przytomny

12-9 - półprzytomny

8-5 - nieprzytomność

4 - odmóżdżenie (odkorowanie)

3-1 - skrajna śpiączka

0 - śmierć mózgu

Zaburzenia stanu świadomości:

a)ilościowe:

- senność - chory po stymulacji odpowiada na proste pytania, spełnia proste polecenia

- przymglenie - na bodziec bólowy chory odpowiada wyrazami pojedynczymi

- połśpiączka - chory nie reaguje na bodźce werbalne

- śpiączka - chory utracił zdolność reakcji na bodźce słowne i bólowe

b)jakościowe:

- splątanie - zaburzenia toku myślenia (inkoherencja, splątanie), głębokie przymglenie świadomości z całkowitą utratą kontaktu i dezorientacją, pobudzenie ruchowe "w obrębie łóżka”

- majaczenie - charakteryzuje się niepokojem ruchowym, lękiem, omamami i iluzjami.

- zamroczenie - ograniczeniu świadomości, braku rzeczowego kontaktu z otoczeniem

  1. Na czym polega ocena objawów oponowych?

Objawy oponowe:

- Sztywność karku - bada się zginając biernie głowę chorego ku przodowi. W warunkach fizjologicznych można swobodnie głowę chorego zginać tak, że podbródek dotknie do mostka. Gdy próba zgięcia głowy ku przodowi napotyka opór, mówi się o sztywności karku.

- Objaw Kerniga - jest dodatni, gdy podczas unoszenia powoli ku górze wyprostowanej kończyny dolnej występuje opór, uniemożliwiający jej dalsze unoszenie i dołącza się odruchowe zgięcie w stawie kolanowym.

- Objaw Brudzińskiego - polega na zgięciu kończyn dolnych w stawach kolanowych i skokowych podczas silnego, biernego przechylenia głowy ku przodowi.

  1. Scharakteryzuj objawy prodromalne udaru mózgu.

- pojawiające się nagle, po jednej stronie niedowłady kończyn, zaburzenia czucia, wykrzywienia twarzy

- może także wystąpić utrata zdolności mówienia lub trudności w rozumieniu mowy

- często pojawiają się zaburzenia widzenia, bóle i zawroty głowy z niepewnym chodem oraz wymioty

- pacjent nie może utrzymać równowagi

- pojawia się nagła utrata pamięci i zaburzenia orientacji

  1. Scharakteryzuj postępowanie pielęgniarskie w ostrej fazie udaru niedokrwiennego.

- Pacjent przebywa na sali intensywnej opieki medycznej, gdzie możliwe jest zabezpieczenie czynności życiowych, monitorowanie podstawowych czynności organizmu do czasu ustabilizowania stanu ogólnego. Monitoruje się: stan świadomości, główne objawy neurologiczne, RR, HR, oddechy, temperaturę, pulsoksymetrię, EKG, badania laboratoryjne, min. gazometrię.

- Zapewnienie drożności dróg oddechowych. Odsysać zalegającą wydzielinę, podawać tlen, stosować intubacje dotchawiczą, tracheotomię, wentylacje mechaniczną z użyciem respiratora.

- Obrzęk mózgu towarzyszy niemal wszystkim udarom mózgu. Uniesienie głowy do pozycji 30° zapobiega narastaniu obrzęku, ułatwia odpływ żylny oraz wentylację płuc. Chorego układa się w wygodnej pozycji, pod kolana układa się wałki, pod stopy podpórki. Należy także zabezpieczyć chorego przed wypadnięciem z łóżka.

- Regularne i częste zmiany ułożenia pacjenta, co zapobiega powstaniu odleżyn i powikłań związanych z unieruchomieniem.

- Przed rozpoczęciem karmienia należy sprawdzić zdolność połykania. Ustala się odpowiedni sposób karmienia i rodzaj diety. W razie potrzeby zakłada się sondę.

- Prowadzenie bilansu płynów.

- Kontrola funkcji pęcherza moczowego. Obserwacja liczby fikcji. W razie potrzeby założenie cewnika Foleya do pęcherza moczowego i monitorowani diurezy.

- Obniżenie temperatury poprzez stosowanie zimnych okładów na okolice pach, pachwin, głowy i karku. Podawanie leków przeciwgorączkowych na zlecenie lekarza.

- Przeciwdziałanie zaburzeniom zakrzepowo-zatorowym poprzez wczesne uruchamianie chorych. Ruchy bierne porażonych kończyn rozpoczyna się w pierwszych 24h, co pozwala na zapobieganie powikłaniom typu: przykurcze, zakrzepy, zatory, nieprawidłowe ustawienie kończyn.

- Stosowanie profilaktyki p/odleżynowej.

  1. Omów działanie pielęgniarskie podejmowane w krwawieniach podpajęczynówkowym.

- Reżim łóżkowy - 6 tygodni - pacjent nie może wykonywać nawet najmniejszych ruchów. Jest on zależny we wszystkich czynnościach od otoczenia. Mimo braku niedowładów pacjent powinien zachowywać się biernie.

- Pierwsze ruchy czynne w łóżku dozwolone po upływie 4 tygodni.

- siadanie - po 5 tyg

- wstawanie i chodzenie - po 6 tyg

- choremu należy zapewnić ciszę i spokój

- regulacja wypróżnień - zapobiegać zaparciom

- monitorowanie RR - mankiet założony na przedramieniu na stałe (RR obniża się jak przekracza ono 220/120mmHg)

1.Wynikające ze stanu chorego wystąpienie zaburzeń oddychania i krążenia:

- postępowanie jak z chorym nieprzytomnym

- utrzymanie drożności dróg oddechowych: odsysanie zalegającej wydzieliny, inhalacje, zapewnienie świeżego, wilgotnego powietrza, oczyszczanie górnych dróg oddechowych, toaleta jamy ustnej, zmiana pozycji.

2.Zapobieganie przykurczom porażonych kończyn:

- zmian pozycji na boki

- nie przyciskać nogi do nogi

- talkowanie

- barierki na łóżku

3.Monitorowanie stanu chorego:

- kontrola RR, HR, szerokość źrenic (źrenica po stronie krwawienia poszerzona)

- obserwacja oddechu

- bilans płynów

- stan przytomności, świadomości (logiczność myślenia, kojarzenia, reakcji na bodźce, stan emocjonalny)

4.Zapobieganie powikłaniom:

a)odleżyny:

- zmiana pościeli i wygładzanie

- stosowanie wałków zmniejszających nacisk na powierzchnie wystające

- masaże

b)odparzenia:

- zmian bielizny

- stosowanie ćwiczeń oddechowych

- oklepywanie i nacieranie

- dokładne osuszanie i talkowanie okolic podbrzusza i piersi

- zapewnienie mikroklimatu na Sali

5.Nawadnianie i odżywianie chorego:

- lekkostrawna dieta

- bogatowitaminowa

- bogatobiałkowa

- podawanie pokarmów przez sondę

- żywienie dożylne

- bilans płynów

- obserwacja skóry, błon śluzowych, napięcia mięśniowego

- kontrola wypróżnień

- dieta z błonnikiem

- środki przeczyszczające

6.Higiena ciała:

- codzienna kąpiel ciała

- toaleta jamy ustnej

- toaleta oczu (ochrona oczu przed wysychaniem)

7.Niwelacja lęku i niepokoju rodziny:

- z pytaniami o stan zdrowia pacjenta rodzinę kierować do lekarza

- nauczyć rodzinę: wykonywać ćwiczenia bierne, karmić pacjenta, pielęgnować, zachęcać pacjenta do samodzielności

  1. Omów przyczyny, rodzaje i objawy udarów.

Udary mózgu:

- z utratą przytomności

- bez utraty przytomności

- ostre

- podostre

- przewlekłe

- krwotoczne:

- niedokrwienne:

Przyczyny udaru krwotocznego:

- NT

- Arteriopatie

- guzy pierwotne i wtórne

- naczyniaki, tętniaki

- koagulopatie

- infekcje

- zapalne zmiany naczyniowe

- wzmożony przepływ mózgowy

- udar żylny

- uraz czaszkowo-mózgowy, uraz szyi

- stosowanie leków sympatykomimetycznych (kokaina, amfetamina)

- miażdżyca

- zabiegi neurochirurgiczne

- leczenie przeciwzakrzepowe

- zatrucie ciążowe

Objawu udaru krwotocznego:

- bóle głowy

- udar krwotoczny najczęściej pojawia się w dzień, podczas emocji, wysiłku

- utrata przytomności

- stan śpiączkowy

- podwyższone ciśnienie tętnicze

- przekrwienie twarzy

- wymioty

- prężenia

- napady padaczkowe

- duszność, ból w klatce piersiowej i krwioplucie - obrzęk płuc

Przyczyny udaru niedokrwiennego:

- NT

- miażdżyca

- wady serca, zastawki dwudzielne, zawały mięśnia sercowego

- migrena

- choroby krwi

- leki ( antykoncepcyjne, amfetamina)

- nikotynizm, alkoholizm, lekomania

- cukrzyca

- przebyty incydent TIA lub udar

- otyłość, hiperholesterolemia i mała aktywność fizyczna

- zwężenie tętnicy szyjnej

- niedoczynność tarczycy

- tętniak rozwarstwiający

Objawy udaru niedokrwiennego:

1.ostrzegawcze:

- niedowłady kończyn, zaburzenia czucia, wykrzywienia twarzy

- utrata zdolności mówienia i trudności w rozumieniu mowy

- często pojawiają się zaburzenia widzenia, bóle i zawroty głowy z niepewnym chodem oraz wymioty

- pacjent nie może utrzymać równowagi

- pojawia się nagła utrata pamięci i zaburzenia orientacji

2.dokonanego udaru:

- osłabienie lub paraliż połowy ciała

- problemy z mowa

- problemy z równowagą i koordynacją ruchów

- dysfagia

- zespół zaniedbania połowiczego

- agnozja, apraksja

- zaburzenia orientacji i pamięci

- zaburzenia przytomności i świadomości

- padaczka

- wahania emocji

- depresja

  1. Scharakteryzuj koncepcję aktywizowania pacjentów metodą P. Laidler.

  1. Scharakteryzuj zastosowanie skali Barthela i testu Loveta.

Test Loveta - służy do oceny siły mięśniowej. 5 stopniowa, opiera się na badaniu ręcznym poszczególnych mięśni w określonych pozycjach i przy określonym ruchu. W każdym ruchu jest jeden mięsień, który głównie za tę czynność odpowiada. Poprzez odpowiednią pozycję izoluje się go od innych mięśni synergistycznych.

Lovett rozróżnia następujące stopnie siły mięśnia:

0º - to brak czynnego skurczu mięśnia.

1º - ślad czynnego skurczu mięśnia.

2º - wyraźny skurcz mięśnia i zdolność wykonania ruchu przy pomocy i odciążenia odcinka ruchomego.

3º - zdolność do wykonywania ruchu czynnego samodzielnego z pokonaniem ciężkości danego odcina

4º - zdolność do wykonania czynnego ruchu z pewnym oporem

5º - prawidłowa siła, tj. zdolność wykonywania czynnego ruchu z pełnym oporem.

Skala Bartel - Skala ta w wielu krajach Europy Zachodniej stosowana jest do obliczania poziomu zapotrzebowania na opiekę osób trzecich, a tym samym do ustalania kosztów opieki. Należy pamiętać, że Skala ta jest nieprzydatna do określenia stanu zdrowia i zakresu niezbędnej pomocy medycznej.

. Ocena pacjenta wg skali Barthel

Lp.

Czynność */

**/ Wynik

1.

Spożywanie posiłków:

0-nie jest w stanie /samodzielnie jeść/

5-potrzebuje pomoc w krojeniu. smarowaniu masłem, itp. lub wymaga

zmodyfikowanej diety

10-samodzielna,niezależna

2.

Przemieszczanie się /z łóżka na krzesło i z powrotem, siadanie/:

0-nie jest w stanie. Nie zachowuje równowagi przy siedzeniu

5-większa pomoc /fizyczna, jedna lub dwie osoby/

10-mniejsza pomoc /słowna lub fizyczna/

15-samodzielny

3.

Utrzymywanie higieny osobistej:

0-potrzebuje pomocy przy czynnościach osobistych

5-niezależny przy myciu twarzy. Czesaniu się, myciu zębów/

z zapewnionymi pomocami/

4.

Korzystanie z toalety /WC/

0-zależny

5-potrzebuje trochę pomocy, ale może coś zrobić sam

10-niezależny, zdejmowanie, zakładanie, ubieranie się, podcieranie się

5.

Mycie, kąpiel całego ciała:

0-zależny

5-niezależny /lub pod prysznicem/

6.

Poruszanie się /po powierzchni płaskich/:

0-nie porusza się lub < 50 m

5-niezależny na wózku. Wliczając zakręty> 50 m

10-spacery z pomocą /słowną lub fizyczną / jednej osoby>50 m

15-niezależny/ale może potrzebować pewnej pomocy np.laski/>50m

7.

Wchodzenie i schodzenie po schodach:

0-nie jest w stanie

5-potrzebuje pomocy /słownej, fizycznej. przenoszenie/

10-samodzielny

8.

Ubieranie się i rozbieranie:

0-zależny

5-potrzebuje pomocy ale może wykonywać połowę bez pomocy

10-niezleżny / zapinaniu guzików, zamka,. sznurowadeł itp./

9.

Kontrolowanie stolce /zwieracza odbytu:

0-nie panuje nad oddawaniem stolca /lub potrzebuje lewatyw/

5-czasami popuszcza /zdarzenia przypadkowe/

10-panuje /utrzymuje stolec

10.

Kontrolowanie moczu /zwieracza pęcherza moczowego:

0-nie panuje nad oddawaniem moczu lub cewnikowany i przez to

niesamodzielny

5-czasami popuszcza /zdarzenia przypadkowe/

10-panuje /utrzymuje mocz

Wynik kwalifikacji ***/

Skala:

  1. 86-100 pkt. - stan pacjenta `'lekki''

  2. 21- 85 pkt. - stan pacjenta `'średnio ciężki''

  3. 0 - 20 pkt. - stan pacjenta `'bardzo ciężki''

  1. Wskaż zakres działań pielęgniarskich wdrażających pacjenta do samoopieki na przykładzie wybranej neurologicznej jednostki chorobowej.

  1. Scharakteryzuj problemy pielęgnacyjne pacjenta z SM w okresie remisji.

  • Scharakteryzuj problemy pielęgnacyjne pacjenta z SM w okresie zaostrzenia SM.

    • Psychologiczne:

    1. Scharakteryzuj epidemiologię, objawy i rodzaje SM.

    Epidemiologia SM:

    Objawy:

    1. Dieta pacjentów z SM.

    Ograniczenia w diecie ;tłuszcze utwardzone zawarte w margarynach i gotowych słodyczach ,produkty wysoko przetworzone jak biała mąka, cukier, wszelkiego rodzaju polepszacze smaku , jak vegeta, kostki rosołowe itp., produkty silnie wędzone i konserwowane w puszkach.

    Wskazane jest ograniczenie w jadłospisie tłuszczy pochodzenia zwierzęcego. Natomiast pozytywny wpływ na zdrowie mają, oczywiście w ograniczonych ilościach tłuszcze roślinne otrzymywane z pierwszego tłoczenia na zimno. Szczególnie cenione są; oliwa z oliwek, z pestek winogron, słonecznika, olej lniany, do smażenia rzepakowy. Bardzo wysoko ceniony jest olej rybi-tran ze względu na dużą zawartość omega-3.

    Białka o niskiej zawartości tłuszczy zwierzęcych ,mięsa drobiowe białe bez skóry ,tłuste ryby morskie, przetwory mleczne w miarę możliwości odtłuszczone ;w tym jogurty naturalne świeże sery i twarogi bez konserwantów,jaja. Białka roślinne to strączkowe ,godna polecenia jest soja i jej przetwory jak mleko sojowe i tofu, ziemniaki zawierają także niewielką ilość białka.

    Węglowodany o niskim indeksie glikemicznym, które nie powodują szybkiego wzrostu cukru we krwi , a zatem i szybkiego pojawienia się uczucia głodu. Do tych produktów należą ;pieczywo mieszane z dodatkiem otrąb,ziaren ,pieczywo razowe, z mąki grubego przemiału ,także makarony i kluski z takiej mąki , a także z twardej mąki durum gotowane na pół twardo ,ryż naturalny z białych tylko basmati, kasze szczególnie gruboziarniste ,warzywa strączkowe, szczególnie soczewica ,ciecierzyca ,soja, fasola, świeże owoce i warzywa bez ziemniaków

    15. Przyczyny i objawy choroby Parkinsona

    Czynniki predysponujące;

    - wykształcenie zawodowe

    - picie wody ze studni

    - typ osobowości: introwertyk, trudno nawiązujący kontakty z otoczeniem, niespożywający alkoholu, charakteryzujący się wysoką samokontrolą i sztywnością emocjonalną oraz punktualnością

    Czynniki ryzyka:

    * czynniki endogenne:

    - predyspozycja uwarunkowana genetycznie

    - stres oksydacyjny

    - przedwczesne starzenie się istoty czarnej

    * czynniki endogenne:

    - substancje toksyczne: 1-metylo-4-fenylo-1,2,3,6-tetrahydropirydyna, pestycydy, managan, tlenek węgla, dwusiarczek węgla, metanol, cyjanki

    - zatrucie lekami

    - następstwo mnogich udarów mózgu i encefalopatii pourazowej

    W chorobie Parkinsona stwierdza się istnienie zwiększonej ilości ciałek Lewy'ego, które prawdopodobnie powodują zanik neuronów w istocie czarnej i innych miejscach układu nerwowego.

    Objawy:

    Charakterystyczna triada objawów:

    - drżenie spoczynkowe

    - sztywność mięśniowa

    - spowolnienie ruchowe o charakterze bradykinezji bądź akinezji

    - objaw przymrożenia wraz z postępem choroby

    - ból

    - mikrografia ( nieczytelne pismo)

    - zaburzenia mowy

    - zaburzenia czucia

    - zaburzenia depresyjne

    - zaburzenia funkcji poznawczych

    - zaburzenia snu

    - zaburzenia funkcji autonomicznych

    16. Problemy pacjentów z chorobą Parkinsona w rozwiniętym okresie choroby

    - trudności z chodzeniem

    - nagłe znieruchomienie ( freezing)

    - drżenia

    - upadki

    - problemy z samoobsługą, trudności w obracaniu się w łóżku

    - odżywianie

    - dysfagia ( trudności połykania)

    - łojotok

    - higiena osobista i ubieranie się

    - zaburzenia w pisaniu

    - zaburzenia w wydalaniu moczu

    - mowa bełkotliwa

    17. Zasady profilaktyki odleżyn u pacjentów leżących

    Jako profilaktykę stosuje się zmiany pozycji co 2 godziny. Jeżeli już dojdzie do powstania odleżyny, leczenie jest w ogólnym schemacie takie samo jak leczenie ran. Powinno się dbać o sterylność opatrunków. Wskazane jest chirurgiczne czyszczenie ran poprzez usuwanie martwych tkanek w obrębie rany. Zakażenie odleżyny grozi uogólnionym zakażeniem krwi organizmu a poprzez to możliwością rozwoju sepsy i zgonu. Przeciwdziałać zakażeniu pomagają maści zawierające jodopowidon (prepearat Polseptol), ziarninowanie rany przyśpieszają leki zawierające sól srebrową sulfatiazolu (preparat Argosulfan). Konieczna jest troskliwa pielęgnacja i niedopuszczenie do kolejnych odleżyn. Rokowanie jest dość poważne. Gdy odleżyna jest głęboka (sięga do kości) lub rozległa bardzo trudno jest ją wyleczyć. W profilaktyce przydatne są materace i poduszki przeciwodleżynowe, a zwłaszcza dynamiczne materace zmiennociśnieniowe. Najważniejsza jest jednak zmiana pozycji ciała i troskliwa pięlęgnacja. W leczeniu można stosować w Stanach Zjednoczonych terapię larwami much.

    18. Profilakyka powikłań długotrwałego unieruchomienia - zadania pielęgniarki

    1. Profilaktyka powikłań ze strony układu kostno - stawowego poprez:

    - zachęcanie do aktyności fizycznej

    - przestrzeganie właściwej pozycji chorego w łóżku

    - częsta zmiana pozycji ułożeniowej, średnio co 2 h

    - ćwiczenia usprawniajace

    - ćwiczenia z rehabilitantem

    - zapobieganie urazom

    - właściwa suplementacja składników mineralnych zmniejszających ryzyko odwapnienia kości

    2. Zapobieganie powikłaniom ze strony układu mięśniowego

    - ćwiczenia usprawniające

    - delikatny masaż mięśni

    - motywowanie pacjenta do wykonywania ćwiczeń

    - zapobieganie urazom

    3. Profilaktyka powikłań ze strony układu krążenia

    - gimnastyka kończyn dolnych

    - stosowanie pończoch elastycznych przeciwżylakowych

    - częsta zmiana pozycji

    - wczesne uruchamianie

    - masaż - obserwacja pacjenta

    - zapewnienie właściwego mikroklimatu na Sali

    4. Zapobieganie powikłaniom ze strony układu pokarmowego

    - odpowiedni sposób odżywiania

    - właściwy mikroklimat na Sali

    - odpowiednie nawodnienie

    - wygodna pozycja

    - dbanie o estetyke, właściwy skład konsytencje, temp posiłku

    - intymność podczas wypróżniania

    5. profilkatyka powikłań ze strony układu moczowego

    - prawidłowe nawodnienie chorego

    - zakwaszanie moczu

    - zasady aseptyki przy zakładaniu cewnika

    - obserwacje ilości i charakteru moczu

    - zapobieganie nadmiernych stratom wapnia przez nerki

    - zwracanie uwagi na dolegliwości zgłaszane przez pacjenta

    6. zapobieganie powikłaniom ze strony ukłau nerwowego

    - stosowanie dodatkowych okryć zapobiega nadmiernej utracie ciepła

    - właściwy mikroklimat na Sali

    - eliminacja czynników ryzyka

    - częsta zmiana pozycji

    - powolne i wyraźne mówienie do pacjenta

    - czesta i spokojna rozmowa z chorym

    - zachecanie do mówienia

    - stosowanie niewerbalnych metod porozumiewania się

    - nawiazanie pozytywnego kontaktu z chorym

    7. Profilaktyka powikłań ze strony sfery psychicznej pacjenta

    - nawiazanie kontaktu

    - zyliwa i empatyczna postawa

    - spokojna rozmowa

    - wyjaśnianie wszelkich wątpliwości

    - łagodzenie niepokoju

    - umozliwienie kontaktu z rodzina, duchownym

    - wnikliwa obserwacja

    8. Zapobieganie powikłaniom ze strony układu oddechowego

    - czeste zmiany pozycji

    - nacieranie i masaż klp

    - oklepywanie klp

    - ćwiczenia oddechowe

    - właściwy mikrolklimat na Sali

    - prawidłowe odżywianie

    - właściwe ubranie

    - niepalenie papierosów

    9. Zapobieganie odparzeniom i odleżynom

    - dokładne delikatne mycie i osuszanie skóry

    - stosowanie środków nawilżających skórę

    - częsta zmiana bielizny pościelowej i osobistej

    - dokładne naciaganie prześcieradeł, podkładów

    - sucha bielizna

    - delikatny masaż skóry

    - czesta zmiana pozycji

    - dbanie o prawidłowe odżywienie i nawodnienie

    - usprawnianie

    - stosowanie udogodnień

    - odpowiednia odzież

    - unikanie mikrourazów

    19. Czynniki sprzyjające wystąpieniu odleżyn, miejsca narażenia, skale oceny zagrożenia powstawania odleżyn

    Czynniki ryzyka rozwoju odleżyn

    Czynniki zewnętrzne

    Nadmierny długotrwały ucisk na tkanki spowodowany brakiem zmiany pozycji ciała, tarcie, rozciąganie tkanek podczas niewłaściwego zmiany ułożenia.

    Główną rolę w powstawaniu odleżyn przypisuje się działaniu sił mechanicznych. Siły statyczne - długotrwały i jednostajny nacisk powierzchniowy, powodujący miejscowe niedokrwienie i martwicę tkanek.

    Siły dynamiczne - są to siły powstające najczęściej w trakcie zmiany pozycji ciała i wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych. Krótkotrwały ucisk np. podczas sadzania pacjenta na wózku inwalidzkim.

    Boczne siły ścinające - następuje przesunięcie płaszczyzn tkanek względem kości i struktur podporowych i zamknięcie naczyń włosowatych - w ten sposób dochodzi do zaburzenia mikrokrążenia.

    Siły tarcia - przesuwanie tkanek względem podłoża np. podczas ciągnięcia pacjenta po prześcieradle zamiast podniesienia go do góry.

    Uraz - uszkodzenie tkanek wywołane stłuczeniem,do którego doszło podczas upadku.

    Zły stan higieniczny skóry. Nietrzymanie moczu i stolca.

    Dodatkowy wpływ czynników wewnętrznych nasila i przyspiesza rozwój odleżyny.

    Czynniki wewnętrzne

    Unieruchomienie, ograniczenie poruszania się. Zaburzenia neurologiczne - zaburzenia czucia, niedowłady. Porażenia. Choroby takie jak miażdżyca, cukrzyca. Niewydolność krążenia z obrzękami. Nietrzymanie moczu i stolca. Niedożywienie. Długotrwałe stosowanie sterydów

    Miejsca narażenia

    Miejsca najbardziej narażone na powstawanie odleżyn to: okolica potyliczna; okolica łopatek, pośladków i kości krzyżowej oraz kości ogonowej; okolice guzów kulszowych; łokcie; pięty; uszy.

    W przypadku długotrwałego leżenia na boku: okolice kości biodrowej, kości ramiennej, kości udowej po stronie bocznej oraz kostki.

    Na wymienione miejsca należy zwrócić szczególną uwagę przy pielęgnacji pacjentów zagrożonych powstawaniem odleżyn

    Skala Norton

    Stan fizyczny

    Stan psychiczny

    Aktywność fizyczna

    Zdolność poruszania się

    Nietrzymanie stolca/moczu

    dobry (4)

    czujny (4)

    chodzi sam (4)

    pełna (4)

    nie (4)

    dość dobry (3)

    apatyczny (3)

    z pomocą (3)

    lekko ograniczona (3)

    sporadycznie (3)

    zły (2)

    splątany (2)

    siedzi (2)

    bardzo ograniczona (2)

    nietrzymanie moczu (2)

    bardzo zły (1)

    zamroczony (1)

    brak (1)

    brak (1)

    nietrzymanie stolca (1)

    Liczba poniżej 14 punktów świadzczy o ryzyku odleżyn.

    20. Czynniki ryzyka udaru mózgu

    Pewne:

    - styl życia i środowisko :przewlekły nikotynizm, przewlekły alkoholizm, uzależneinie lekowe, wiek ( ryzyko udarów zwiększa się 2-krotnie co 20 lat), płeć męska, czynniki rodzinne i genetyczne

    - chorobowe : nadciśnienie tętnicze, choroby serca, przebyty incydent TIA lub udar, podwyższony hematokryt, cukrzyca, podwyższone stężenie fibrynogenu

    Prawdopodobne:

    - styl życia i środowisko: doustne środki antykoncepcyjne, dieta bogata w tłuszcze zwięrzęce, otyłość, zaburzenia w gospodarce lipidowej, hipercholesterolemia, nieprawidłowy lipidogram, mała aktywność fizyczna

    - chorobowe : podagra, podwyzszone stężenie kwasu moczowego, niedoczynność tarczycy, zwężenie tętnic np. Szyjnej, duża różnica ciśnienia na kończynach górnych, ogniska naczyniopochodne w obrazie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego, obecność tętniaka lub anomalii tętniczo - żylnej, dyslazja włóknisto - mięśniowa lub tętniak rozwarstwiający naczynn krwionośnych.

    21. Zasady profilaktyki pierwotnej i wtórnej w udarach mózgu

    Celem profilaktyki pierwotnej udaru mózgu jest obniżenie ryzyka w grupie osób bez objawów tej choroby*. Polega ona przede wszystkim na wpływie na tzw. modyfikowalne czynniki ryzyka, które przedstawiono w tabeli 1.

    Tabela 1. Modyfikowalne i niemodyfikowalne czynniki ryzyka udaru mózgu.

    Czynniki ryzyka udaru mózgu

    Modyfikowalne

    Niemodyfikowalne


    Pamiętać należy, że nie tylko pierwszy udar jest celem profilaktyki. Po przebytym udarze niedokrwiennym nawroty choroby następują w ciągu roku u 6%-12% chorych, a w ciągu 5 lat u 40%-50%, ponadto w ciągu 2 lat od udaru 15% chorych doznaje zawału serca i 15% umiera z przyczyn naczyniowych.5 Zadaniem efektywnej profilaktyki pierwotnej jest zapobieganie kolejnemu udarowi mózgu u chorych po przebytym udarze lub z TIA**. Podstawowymi elementami profilaktyki wtórnej są:

    W zakresie zmiany trybu życia i leczenia czynników ryzyka udaru profilaktyka wtórna odpowiada w zasadzie profilaktyce pierwotnej, chociaż nie ma na razie prospektywnych badań klinicznych oceniających skuteczność tego postępowania w zapobieganiu nawrotom udaru.

    22. Czynniki sprzyjające powstawaniu napadów padaczkowych.

    Czynniki ryzyka:

    23. Postępowanie pielęgniarskie w czasie napadu padaczkowego.

    a) postępowanie w czasie napadu padaczkowego poza szpitalem:

    b) postępowanie w czasie napadu padaczkowego w szpitalu:

    Klonazepam/ Rivotril/ 2mg/ min do 10mg

    24. Czynniki zmniejszające ryzyko wystąpienia napadu epileptycznego-

    edukacyjna rola pielęgniarki.

    25. Zasady postępowania pielęgniarskiego wobec chorego z procesem

    zapalnym CUN.

    1. Borelioza:

    W przypadku stwierdzenia obecności kleszcza na skórze należy szybko usunąć go w całości, pincetą lub sterylną igłą. Jeśli nie udało ci się tego zrobić powolnymi ruchami za pomocą pincety, zastosuj ciepły kompres przez 10 minut. Niewskazane jest smarowanie kleszcza tłuszczem, ponieważ nie przyśpiesza to jego odpadnięcia, a może powodować u niego wymioty, co zwiększa ryzyko zakażenia. Po usunięciu kleszcza, umyj skórę wodą z mydłem i zdezynfekuj.

    1. Zapalenie opon mózgowych:

      1. Bakteryjne zapalenie opon:

      1. Wirusowe zapalenie opon:

    1. Tężec:

    1. Botulizm:

    1. Półpasiec:

    1. Wirusowe zapalenie mózgu:

    1. Ropień mózgu:

    26. Przygotowanie chorego do TK- pielęgnowanie po badaniu.

    Przygotowanie chorego do TK:

    1. Zazwyczaj badanie TK związane jest z koniecznością dożylnego podania środka

    Kontrastującego, dlatego pacjent przed planowanym badaniem powinien pozostać na czczo przez 5- 6 godzin i przez 3 godziny bez picia.

    UWAGA! Pacjenci przyjmujący stale leki powinni je zażyć jak zwykle.

    1. W przypadku badania TK jamy brzusznej i miednicy- podaje się również doustnie jodowe środki cieniujące: aby sporządzić roztwór doustnego środka cieniującego należy 40- 50 ml środka jonowego (Urografin, Uropolina) rozpuścić w 2l wody o temperaturze pokojowej. Tak wykonany roztwór pacjent powinien wypić małymi łykami w ciągu 2h przed badaniem.

    UWAGA! Zbyt szybkie wypicie roztworu może wywołać biegunkę.

    1. Aby wyeliminować powstanie zaburzeń obrazu spowodowanych ruchami jelit, w niektórych przypadkach wskazane jest wcześniejsze zastosowanie środków hamujących perystaltykę jelit (np. Buscopan,, Glukagon).

    1. Przed wirtualną kolonoskopią- wypełnia się powietrzem jelito grube, w celu lepszej jego oceny.

    1. Małym dzieciom przed badaniem podaje się środki uspokajające. Przy badaniu dzieci może zaistnieć konieczność znieczulenia ogólnego.

    1. Unika się wykonywania badania u osób z klaustrofobią.

    1. Pacjent powinien także:

    1. Powinno się poinformować pacjenta o odczuciach towarzyszących w trakcie badania:

    1. Na co należy zwrócić pacjentowi szczególną uwagę: