Finanse publiczne

1. Finanse publiczne w konstytucji RP

Finansom publicznym poświęcony jest rozdział X konstytucji. Obejmuje on przede wszystkim kwestie gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych na cele publiczne, uchwalanie budżetu, stanowienie podatków.

Art. 217 - nakładanie podatków

Art. 218 - rok budżetowy

Art. 221 - inicjatywa ustawodawcza RM w sprawie budżetu

Art. 223 - poprawki Senatu - 20 dni

Art. 224 - Prezydent - 7 dni; TK 2 miesiące

Art. 225 - fakultatywne skrócenie kadencji Sejmu- brak uchwalenia przez 4 m-ce

Art. 226 - sprawozdanie Sejmowi w ciągu 5 m-cy od końca r. budżetowego

Art. 227 - NBP, RPP

2. Źródła Prawa Finansowego

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. - rozdział X

2. Ratyfikowane umowy międzynarodowe m.in. dot. Podwójnego opodatkowania

3. Rozporządzenia dotyczące postępowań szczególnych

4. Ustawa z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych -

5. Ustawa o Narodowym Banku Polskim z 29 sierpnia 1997 r.

6. Ustawa budżetowa uchwalana corocznie

7. Ordynacja podatkowa ustawa z 29.08.1997r.,

8. Kodeks Karny skarbowy z 10.09. 1999 r.

9. Ustawa o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 roku

10. Ustawa o podatku akcyzowym 09.01.1993r.,

11. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, z dnia 26 lipca 1991 r.

12. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych

13. Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych dochodów osiąganych przez osoby fizyczne… 1998

14. Ustawa o podatku rolnym z 15.11.1984r.,

15. Ustawa o podatku leśnym z 30 10.2002 r.

16. Ustawa o podatku od spadków i darowizn z 28.07.1983r.,

17. Ustawa o kontroli skarbowej z 28.09.1991 r.

18. Ponadto szereg umów międzynarodowych dotyczących unikania podwójnego opodatkowania

19. d. Prawo finansowe jednostek samorządu terytorialnego

20. Ustawa o samorządzie gminnym z 08.03.1990r.

21. Ustawa. o samorządzie powiatowym z 05.06.1998r.

22. Ustawa. o samorządzie województwa z 05.06.1998r.,

23. Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego z 26.11.1998r.

24. Prawo dewizowe z 27 07.2002r,

25. Kodeks spółek handlowych z 2001 roku

26. Ustawa prawo bankowe z 29.08.1997r.

27. Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z 14.12.1994r.

28. Ustawa o Narodowym Banku Polskim z 29.08.1997r

29. Akty prawa miejscowego np. budżet j.s.t.

3. Finanse publiczne a prywatne

PUBLICZNE

PRYWATNE

- są treścią stosunków z których co najmniej jeden jest podmiotem prawa publicznego czyli jest wyposażony we władztwo administracyjne i aparat przymusu - w celu zaspokojenia potrzeb publicznych - wyrażają się w pieniądzu którego właścicielem jest państwo - reglamentowane przepisami prawa dot. Gromadzenia i wydatkowania - mają szeroki charakter - mogą być scentralizowane lub zdecentralizowane - są jawne

- są regulowane przepisami prawa prywatnego - w celu zaspokojenia potrzeb prywatnych - zysk - prywatni posiadacze środków pieniężnych - cieszą się swobodą, prawo prywatne, swoboda umów - miniatura finansów publ. - są zdecentralizowane - objęte tajemnicą

Zarówno te jak i te mają charakter uznaniowy, ich wydatność zależy od potrzeb

4. Funkcje Finansów publicznych

1. fiskalna - najstarsza funkcja finansów publicznych, towarzysząca istnieniu państwa. Polega na gromadzeniu zasobów pieniężnych przez państwo i inne podmioty prawa publicznego po to aby realizować postawione przed nimi zadania. Najważniejsza funkcja z punktu widzenia gospodarki finansowej państwa.

2. Redystrybucyjna - celowy i świadomy proces wtórnego rozdysponowania tworzonego w państwie PKB brutto. Związana jest z wydatkowaniem, bezpośrednim następstwem gromadzenia w funkcji fiskalnej. Pozwala ona na przenoszenie wartości pieniężnych ze sfery produkcyjnej do nieprodukcyjnej aby te mogły wykonywać zadania publiczne. Wtórny obrót tego co państwo wcześniej zabrało.

3. Stymulacyjna - świadome i celowe oddziaływanie na obywateli przez podmioty prawa publicznego przy użyciu bodźców prawno-fiskalnych w celu zachęcenia bądź zniechęcenia do pewnych działań korzystnych lub niekorzystnych dla interesów budżetowych np. dotacje, premie, pożyczki, mandaty… Stymulacja pozytywna i negatywna.

4. Informacyjno-kontrolna- ma charakter uboczny, sygnalizuje o przebiegu procesów gospodarczych. Funkcja oddolna - od obywateli do góry

5. Budżet państwa, cechy budżetu.

BUDŻET- jest to podstawowy, publiczny plan finansowy podmiotu prawa publicznego o charakterze dyrektywnym, obejmujący zestawienie całości dochodów i wydatków bezzwrotnych oraz przychodów i rozchodów zwrotnych, uchwalany przez odpowiedni organ stanowiący na okres przyszły.

- odnosi się do przyszłości, dot. Gromadzenia, wydatkowania i reazlizajci zadań publ.

- ma charakter tabelarycznego zestawienia wpływów i wydatków

- pozostałe plany finansowe muszą być z nim zgodne, jest podstawowy

- realizuje interes ogółu

- stanowi publiczną właśność, obywatele mają wgląd

- jest dyrektywny - polecenie organu do wykonawców

W Polsce występuje jednostronna dyrektywność- dyrektywne są wydatki, nieprzekraczalne, zaś dochody są elastyczne

- charakter roczny - rok kalendarzowy

- akt prawny: część normatywna i druga część załączniki.

6.Budzet a ustawa budżetowa.

Ustawa budżetowa jest pojęciem szerszym. Budżet jest jednym, ale nie jedynym załącznikiem do ustawy. Ustawa budżetowa zawiera więc budżet i inne plany finansowe. Budżet jest podstawowym planem, za pośrednictwem którego dokonuje się znaczącej kwoty wydatków.

Ustawa o prowizorium- to budżet uchwalony tymczasowo, na pewien czas przed budżetem rocznym, Jest to tryb awaryjny, wchodzi w życie gdy ustawa budżetowa z pewnych względów nie może być uchwalona. Prowizorium budżetowe ma charakter tymczasowy, wygasa wraz z upływem terminu na który zostało uchwalone, bądź też gdy ustawa budżetowa zostanie uchwalona. Określa dochody i wydatki Państwa. Jedną z cech charakterystycznych prowizorium budżetowego jest to, iż jest ono uchwalane na okres krótszy niż 1 rok

Deficyt budżetowy - występuje, gdy wydatki w budżecie danej instytucji (zazwyczaj państwa) są wyższe niż jej dochody w danym okresie rozliczeniowym

Nadwyżka budżetowa - suma dochodów budżetowych przewyższająca wydatki budżetowe, przeciwieństwo deficytu

7. Zasada szczegółowości (specyfikacji, klasyfikacji budżetowej)- jest uzupełnieniem zasady jawności i przejrzystości, znajduje swój wyraz w klasyfikacji budżetowej- jest to usystematyzowany wykaz dochodów i wydatków budżetowych. Ma charakter normy prawnej. Klasyfikacja dochodów i wydatków ułatwia proces planowania budżetu, jego wykonywania i kontroli. Klasyfikacja opiera się na różnych kryteriach: podmiotowym, przedmiotowym, mieszanym, funkcjonalnym (rodzajowym). Najszerszą podziałką jest część działy rozdziały. Np. Kancelaria Prez. Adm. Publ . odznaczenia państwowe

8. Zasada jedności formalnej i materialnej. Jest postulatem.

Formalna- ujęcie wszystkich środków budżetowych w jednym dokumencie. W Polsce ze względu na decentralizację wyróżnia się na poziomie państwowym i samorządowym

Materialna- zwana zasadą jednego kotła lub niefunduszowania. Polega na tym że wszystkie środki wpływające do budżetu tracą swoją tożsamość, stają się anonimowe i można je dowolnie wydać. Pomiędzy dochodami a wydatkami nie ma logicznego związku. Zasada ta uelastycznia budżet.

9. Jawność i przejrzystość

Ma charakter normy prawnej, wynika z demokratycznego państwa prawa. Umożliwia kontrolę publiczną nad wydatkami budżetowymi.

Jawność dotyczy wszystkich etapów procedury: projektowania, uchwalania, wykonywania i kontroli. Obejmuje także odpowiedzialność za wykonania budżetu i informacje o długu publicznym.

Przejrzystość- nie jest wskazana w ustawie, postulat aby budżet był jasny, niesprzeczny wewnętrznie, czytelny dla każdego obywatela.

10. Zasada zupełności. Metody budżetowania.

Polega na tym aby wszystkie dochody państwowe lub samorządowe trafiały do budżetu a wszystkie wydatki z niego wypływały. W Polsce istnieją 3 metody jej realizowania: jest ona przestrzegana, ograniczana i przełamywana przez jednostki sektora finansów publicznych w ramach ich rozliczania się z budżetem. Mogą być one powiązane z budżetem wg 3 metod budżetowania:

1. budżetowanie brutto - pełnymi kwotami - wszystkie dochody dostarczają do budżetu, a wszystkie wydatki z niego pokrywają

2. budżetowanie netto - wynikiem finansowym - mają prawo prowadzenia działalnośći gospodarczej, a więc zdobywania zysku, a nadwyżkami dzielą się z budżetem macierzystym

3. przełamanie zasady zupełności, gospodarka pozabudżetowa - wymyka się kontroli budżetowej.

11. Sektor finansów publicznych - To zbiór państwowych i samorządowych osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, finansowanych głównie lub wyłącznie ze środków budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, wykonujących zadania na zasadach niekomercyjnych.

W sektorze finansów publicznych wyodrębnić można:

sektor rządowy;

sektor samorządowy - jednostki samorządu terytorialnego i ich organy oraz podległe tym organom jednostki organizacyjne.

W myśl art. 4 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych do sektora finansów publicznych zalicza się:

organy władzy publicznej, organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały, a także jednostki samorządu terytorialnego i ich organy oraz związki;

jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych;

fundusze celowe;

państwowe szkoły wyższe;

jednostki badawczo-rozwojowe;

samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

państwowe lub samorządowe instytucje kultury;

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie fundusze;

Kasy Chorych;

Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;

państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podst. odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.

12. Jednostka budżetowa - najstarsza i najczęściej stosowana forma organizacyjno prawna gospodarki budżetowej, która rozlicza się z budżetem macierzystym metodą brutto - pełnymi kwotami. Jest to jednostka organizacyjna sektora finansów publicznych nieposiadająca osobowości prawnej, która swoje wydatki pokrywa bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza na rachunek budżetu państwa j.s.t. podstawą działalności jest statut oraz plan finansowy. Nie jest wyodrębniona finansowo a organizacyjnie!!! Rozróżniay państwowe (tworzone przez ministrów, wojewodów, kierowników urzędów centralnych np. PAN, urzędy skarbowe, urząd wojewódzki, MF) i samorządowe jednostki budżetowe (tworzone przez organy stanowiące np. szkoły, biblioteki, domy kultury. Muzea samorządowe).

1. tworzone przez państwo lub j.s.t. - ich twory organizacyjne

2. tworzone przez wydanie specjalnej ustawy: CBA, CBŚ

3. tworzone przez prezesa RM w celu realizacji zadań rządowych

13. Samorządowy zakład budżetowy jest formą zakładu budżetowego tworzoną przez organy stanowiące j.s.t., który odpłatnie wykonuje zadania własne j.s.t. np. z zakresu zadrzewień, gospodarki wodnej i komunalnej… Koszty swojej działalnośći pokrywa z przychodów własnych, a więc jest wyodrębniony także finansowo. Mogą otrzymywać dotacje: celowe, podmiotowe i przedmiotowe ( do 50% kosztów działalności). Z budżetem macierzystym rozliczają się metodą netto - wynikiem finansowym.

14. Agencja wykonawcza - jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnych ustaw w celu realizacji zadań państwa. Ustawa określa statut, zakres działania i zasady finansowania. Np. Agencja Rynku rolnego, nieruchomości rolnej. Podstawą gospodarki finansowej jest plan finansowy obejmujący przychody własne, dotacje . nie musi być samowystarczalna finansowo. Rozlicza się z budżetem macierzystym metodą netto. Jest zobowiązana do wpłacenia w roku do budżetu nadwyżki, a jej niewpłacenie musi być za zgodą RM wyrażoną w uchwale.

15. Instytucja Gospodarki budżetowej - jest jednostką sektora finansów publicznych tworzoną w celu realizacji zadań publicznych, która odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania oraz pokrywa koszty swojej działalności oraz zobowiązania z uzyskanych przychodów. Może być tworzona przez:

a) ministra lub szefa kancelarii prezesa RM za zgodą RM

b) organ założycielski

Może otrzymywać jednorazową dotację na lepsze wyposażenie, a w trakcie działalności także inne na podstawie innych ustaw. Działa na podstawie statutu, regulaminu oraz planu finansowego. Kieruje nią dyrektor. Samodzielnie dysponuje mieniem zgodnie z zasadą efektywności.

16. Fundusze celowe- Państwowy fundusz celowy tworzony jest na mocy odrębnej ustawy np. Fundusz alimentacyjny, państwowy fundusz ochrony środowiska. Nie posiada osobowości prawnej, w praktyce jest wyodrębnionym rachunkiem bankowym, którym dysponuje właściwy minister lub organ np. fundusz ubezpieczeń społecznych ZUS.

Przychody PFC pochodzą ze środków publicznych a koszty są ponoszone w związku z realizacją zadań państwowych wynikających z ustawy tworzącej.

W ramach sektora finansów publicznych nie działają fundacje!

17. Przygotowanie projektu ustawy budżetowej - etap ministerialny.

- wyłączna inicjatywa ustawodawcza RM

- najpóźniej na 3 m-ce przed końcem roku projekt musi przedłożyć Marszałkowi

- minister finansów przygotowuje założenia ( np. priorytety ekonomiczne, kierunki wydatków) do budżetu i przedstawia je RM

- nota budżetowa- rozporządzenie MF do dysponentów środków budżetowych na której podstawie każdy z nich tworzy swój „mały budżet” i odsyła do MF

- MF przygotowuje projekt i przekazuje RM

- projekt głosowany, podjęcie uchwały RM przyjmuje projekt

18. Etap parlamentarny

- Marszałek przekazuje projekt posłom

- 1 czytanie - expose MF, budżet trafia do komisji finansów publicznych i podkomisji

- projekt może być odrzucony w 1 czytaniu

- 2 czytanie - komisja przedstawia sprawozdanie

- do tego momentu można zgłosić autopoprawkę (RM)

- 3 czytanie - głosowanie

- ustawa przyjmowana zwykłą większością głosów

19. Uprawnienia Senatu.

Senat nie może ustawy odrzucić, może przyjąć w całości lub zgłosić poprawki. Ma 20 dni na zajęcie stanowiska.

20. Uprawnienia prezydenta

Ma 7 dni na podpis, nie ma prawa veta, może jedynie skierować ją do TK ( ten ma 2 m-ce na zajęcie stanowiska)

Jeżeli w ciągu 4 m-cy od złożenia projektu nie zostanie uchwalona i przedłożona mu do podpisu to ma prawo do zarządzenia skrócenia kadencji sejmu ( 14 dni na podjęcie decyzji).

21. Tryb uchwalania budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

Budżet - uchwała.

- inicjatywa uchwałodawcza - organ wykonawczy - wójt, zarząd powiatu, zarząd województwa.

- projekt przed 15 listopada musi być przedstawiony Radzie Gminy, Powiatu, Sejmikowi Województwa wraz z materiałami informacyjnymi i przesłany RIO do zaopiniowania

- opinię przedstawia się przed uchwalaniem

- budżet powinien być uchwalony do końca roku, do 31 marca można działać na projekcie

- w przypadku nieuchwalenia do końca marca to RIO do końca kwietnia określa budżet

- do tego dnia podstawą jest projekt

- głosowanie zwykłą większością głosów

- rady mogą zgłaszać poprawki jeżeli nie powodują one zwiększenia deficytu.

22. Wykonanie budżetu, blokowanie, przeniesienie wydatków

Wykonanie- jest to ogół czynności polegających na pobieraniu określonych dochodów i przychodów ze źródeł, ich wydatkowanie wg. Potrzeb wskazanych w ustawie budżetowej. Biorą udział:

1. wykonawcy pośredni - organy państwowe sprawujące nadzór lub kontrolę nad wykonaniem budżetu jako całości lub części np. RM, MF, dysponenci części budżetowych

2. wykonawcy bezpośredni oraz banki sprawujący kasową obsługę - organy państwowe lub jednostki budżetowe które same gromadzą dochody i dokonują wydatków realizując zadania publiczne ( adm. Teryt.)

Bankową obsługę prowadzi NBP - centralny rachunek bieżący

Zjawisko blokowania- oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków w wypadkach:

1. niegospodarności

2. opóźnień w realizacji zadań

3. nadmiar posiadanych środków (niezrealizowanie zadań)

4. naruszenie zasad gospodarki finansowej: terminowości, celowości, efektywności

Decyzję o blokowaniu może podjąć MF w zakresu całego budżetu, dysponent częśći budż. W zakresie swojej części, RM w drodze rozporządzenia w wypadku zagrożenia realizacji ustawy.

MF po pozytywnej opinii KOM. FIN. Publ. ze zblokowanych środków może utworzyć rezerwę na sfinansowanie zobowiązań skarbu państwa lub innych zadań budżetowych.

Przeniesienie- dysponenci części budżetowych mogą dokonywać przeniesienia wydatków między rozdziałami i paragrafami w ramach danej części. Ministrowie dysponujący więcej niż 1 częścią mogą dokonywać przeniesienia między częściami w ramach działu i rozdziału.

Przeniesienia może dokonać również RM w wypadku zaistnienia stanów nadzwyczajnych.

23. Rezerwy

Cel tworzenia rezerwy to to, że wszystkie, nawet nie zaplanowane wydatki zostaną pokryte.

W momencie tworzenia nie stoją za nimi pieniądze. Rezerwy są gromadzone w trakcie roku budżetowego. 2 rodzaje:

1) rezerwa ogólna: nie może być wyższa niż 0.2% wydatków, dysponuje nią RM lub prezes RM, jej cel z reguły nie jest określony, pokrywa koszty zdarzeń losowych

2) rezerwy celowe: mają charakter fakultatywny, wprowadzane są w wypadku zaistnienia zdarzeń wskazanych w ustawie np. na wydatki realizowane z kredytów zagranicznych. Nie może być wyższa niż 3% wydatków - dysponent - Minister Finansów.

24. Kontrola wykonania

Wykonanie budżetu podlega kontroli Sejmu i NIK-u. 2 rodzaje:

- śródroczna - bieżąca- MF przedstawia K.F.Publ. i NIKowi informacje o wykonaniu budżetu za 1 półrocze do dnia 10 września roku budżetowego

- następcza (post fatum) - RM przedstawia Sejmowi i NIKowi do 31 maja roku następnego sprawozdanie z wykonania. W ciągu 90 dni Sejm w formie uchwały przyjmuje lub odrzuca sprawozdanie po uprzednim zapoznaniu się NIKu.

25. Dochody gminy:

- dochody własne, subwencja ogólna i dotacje celowe z budżetu państwa.

- Dochodami mogą być również środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, środki z budżetu Unii Europejskiej oraz inne środki określone w odrębnych przepisach.

Dochody własne Gminy:

a) Pierwszą z nich są wpływy z ustalonych i pobieranych na podstawie odrębnych ustaw podatków. Zaliczamy do niej następujące podatki:

1. Podatek od nieruchomości

2. Podatek rolny

3. Podatek leśny

4. Podatek od środków transportowych

5. Opodatkowanie w formie karty podatkowej

6. Podatek od spadków i darowizn

7. Podatek od czynności cywilnoprawnych

b) Drugą grupą dochodów własnych gminy stanowią wpływy z opłat. Ustawa o dochodach j.s.t. szereguje wpływy z opłat jako:

1. wpływy z opłaty skarbowej,

2. wpływy z opłaty targowej,

3. wpływy z opłaty miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów

4. wpływy z opłaty eksploatacyjnej - w części określonej w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze

5. i z innych opłat stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów.


Udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa:

Stanowią one:

39,34% wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkałych na terenie gminy,

6,71% wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę na terenie gminy.

Subwencja - nieodpłatna i bezzwrotna pomoc finansowa udzielana najczęściej przez państwo podmiotom (np. jednostkom samorządu terytorialnego) dla poparcia ich działalności.

Subwencja różni się od dotacji tym, że ma charakter roszczenia prawnego. Jeśli została zapisana w budżecie z przeznaczeniem dla określonej jednostki, musi zostać przekazana. Decyzję co do jej rozdysponowania, podejmuje organ, który ja otrzymał.

Wyróżnia się:

subwencje ogólne - to pomoc finansowa udzielana przez państwo innym podmiotom na podstawie kryteriów obiektywnych np. liczby mieszkańców

subwencje przedmiotowe - to bezzwrotna pomoc finansowa przeznaczana na realizację konkretnych zadań np. dopłata do kredytów dla rolników, dopłata do czynszów komunalnych itp. (tzn. na konkretny cel - celowość wydatkowania przyznawanych przez państwo środków)

wyróżnia się:

subwencje oświatową - otrzymywaną przez gminy, powiaty i województwa przyznawaną wg zasad ustalonych przez MEN

subwencje wyrównawczą - przyznawaną na rzecz gmin powiatów i województw których potencjał fiskalny stanowi w przypadku gmin mniej niż 92% średniej krajowej, powiatów 85% średniej krajowej, województw mniej niż 75%.

Subwencja ogólna składa się z części:

  1)   dla gmin:

a)  wyrównawczej,

b)  równoważącej;

  2)   dla powiatów:

a)  wyrównawczej,

b)  równoważącej;

  3)   dla województw:

a)  wyrównawczej,

b)  regionalnej;

Dotacja - nieodpłatna i bezzwrotna pomoc finansowa udzielana najczęściej przez państwo podmiotom dla poparcia ich działalności. Ma ona charakter uznaniowy. Jednostka ubiegająca się o nią, musi spełnić warunki wstępne, określone przez podmiot dysponujący środkami finansowymi. Decyzję o sposobie wykorzystania dotacji podejmuje organ, który ją przyznał.

Dotacja to pieniądze otrzymane z Budżetu Państwa na ściśle określony cel i musimy się z nich rozliczać. Nie wolno wykorzystać tych pieniędzy na inny cel, a niewykorzystaną kwotę należy zwrócić.

26. Dochód powiatu i województwa

Źródłami dochodów własnych powiatu są:

  1)   wpływy z opłat stanowiących dochody powiatu, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;

  2)   dochody uzyskiwane przez powiatowe jednostki budżetowe powiatu oraz wpłaty od powiatowych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych powiatowych jednostek budżetowych;

  3)   dochody z majątku powiatu;

  4)   spadki, zapisy i darowizny na rzecz powiatu;

  5)   dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;

  6)   5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

  7)   odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

  8)   odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu;

  9)   odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych powiatu, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

  10)  dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;

  11)  inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.

2. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze powiatu wynosi 10,25 %.

3. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze powiatu, wynosi 1,40 %.

Źródłami dochodów własnych województwa są:

  1)   dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych wojewódzkich jednostek budżetowych;

  2)   dochody z majątku województwa;

  3)   spadki, zapisy i darowizny na rzecz województwa;

  4)   dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;

  5)   5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

  6)   odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

  7)   odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa;

  8)   odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych województwa, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

  9)   dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;

  10)  inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.

2. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze województwa wynosi 1,60 %.

3. ⁽⁶⁾ Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze województwa, wynosi 14,0 %.

27. Zasady obowiązujące w trakcie wykonywania budżetu:


1. TERMINOWOŚĆ-realizacji doch określonych w budżecie i planach finans. poszcz. podm. gosp. budżet.
2. DYSCYPLINY FINANSOWEJ-dokonywania wydatków budżetowych
3. RÓWNOWAGI BUDŻETOWEJ-wyd budżetu państw mają -pokrycie w doch. Nie przestrzeganie tej zasady może doprowadzić do zwiększenia deficytu budż, w razie złamania tej zasady MF może zaciągać kredyty, emitować papiery skarbowe, itd.

1. Dysponentami środków budżetu państwa są dysponenci części budżetowych i kierownicy podległych tym dysponentom państwowych jednostek budżetowych.

2. Dysponenci części budżetowych są głównymi dysponentami środków budżetu państwa.
Rozróżnia się:
- państwowe jednostki budżetowe, które są dysponentami środków budżetu państwa,
- gminne jednostki budżetowe, które są dysponentami środków budżetów gminnych.
W Polsce obowiązuje trzystopniowa struktura organizacyjna dysponentów środków budżetu państwa.

Głównym dysponentem, zwanym dysponentem pierwszego stopnia, są państwowe jednostki budżetowe. Dysponują one środkami budżetowym i przeznaczonymi na wydatki budżetowe ustalone w danej części budżetu państwa. (ministrowie, wojewodowie, kierownicy urzędów centralnych).

Dysponentem drugiego stopnia państwowe jednostki budżetowe podległe bezpośrednio dysponentom głównym, którym podlegają dysponenci trzeciego stopnia.(np. starostwa powiatów, główny inspektorat pracy)

Dysponenci trzeciego stopnia to państwowe jednostki budżetowe podlegające bezpośrednio dysponentom drugiego stopnia albo dysponentom głównym, które otrzymane środki budżetowe wykorzystują na swoje potrzeby nie mające prawa dalszego ich przekazywania np. szkoły.

28. Państwowy dług publiczny a dług skarbu państwa

Przez państwowy dług publiczny rozumie się nominalne zadłużenie sektora finansów publicznych ustalone po odjęciu przepływów finansowych pomiędzy podmiotami należącymi do tego sektora.

Natomiast dług skarbu państwa jest tylko elementem państwowego długu publicznego, ponieważ nie każde zadłużenie podmiotów sektora finansów publicznych jest zadłużeniem skarbu państwa (a to, dlatego, że niektóre, ale wyłącznie państwowe jednostki posiadają osobowość prawną i mają swój majątek).

Prawo Podatkowe

1. Elementy konstrukcji podatku:

1. Przedmiot podatku - czyli przedmiot opodatkowania jest to zjawisko, stan prawny lub faktyczny, którego powstanie powoduje powstanie obowiązku podatkowego bez względu na to czy forma prawna została zachowana.

2. Podmiot opodatkowania - wskazuje kto na podstawie ustawy podatkowej zobowiązany jest do zapłacenia podatku. Ustawodawca określa podatnika stosując terminy: osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, ustawodawca może ustalić podatnikiem inny podmiot niż wymieniony. Rozpatrując termin podmiotu podatkowego możemy wyróżnić zarówno podmiot czynny oraz bierny. Podmiotem czynnym jest związek publicznoprawny korzystający z atrybutu władzy i przymusu administracyjnego w ściąganiu podatków. Podmiotem biernym jest podmiot zobowiązany do zapłacenia podatku w związku z ciążącym na nim obowiązkiem podatkowym.

3. Podstawa opodatkowania - to wyrażony ilościowo (powierzchnia, ciężar) lub wartościowo (wartość rynkowa, przychód, dochód) przedmiot podatku.

4. Stawka podatkowa - określa jaką część podstawy opodatkowania należy odprowadzić z tytułu podatku, występują stawki kwotowe i stawki procentowe.

5. Skala podatkowa - zbiór stawek podatkowych, informuje o tym jaką stawkę należy zastosować do danej podstawy opodatkowania.

6. Zwolnienia, zwyżki i ulgi podatkowe - decydują one o ostatecznym wymiarze podatku. Zwolnienie jest zaniechaniem poboru podatku, występują podmiotowe i przedmiotowe zwolnienia. Ulga polega na wyłączeniu określonych wartości z podstawy opodatkowania lub na obniżeniu stawek podatkowych. Zwyżka podatkowa oznacza dodatkowe, przekraczające przyjęte normy, opodatkowanie pewnych kategorii podatników. Ma ona zwykle charakter sankcyjny. Zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe mogą realizować cele ekonomiczne, społeczne lub polityczne.

2. cechy stałe i zmienne podatków.

Cechy stałe:

• charakter pieniężny - nie można puścić podatku w formie aportów

• przymusowość - odróżnia podatek od świadczeń dobrowolnych

• stosunek między podatnikiem a podmiotem uprawnionym do jego nakładania (związek cywilno - prawny) jest stosunkiem podporządkowanym. Obowiązek zapłaty podatku może być wyegzekwowany w trybie egzekucyjnym

• bezzwrotność - sprowadza się do tego, że uiszczony podatek nie podlega zwrotowi. Wyjątek stanowi nieprawidłowo obliczony bądź zawyżony lub też nałożony niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa

• nieodpłatność - polega na tym, że podatnik, który uiści podatek nie może liczyć z tego tytułu roszczenia wzajemnego świadczenia ze strony związku cywilno - prawnego (państwa lub gminy) w formie bezpośredniej.

Cechy zmienne:

• podmiot opodatkowania, tzn. na kim ciąży obowiązek zapłaty podatku

• przedmiot opodatkowania, tj. od czego płaci się podatek (przychodu, dochodu)

• podstawa opodatkowania, tj. od czego nalicza się podatek

• stawki podatku - określają jaka jest wysokość podatku

• warunki płatności, tj. jak i do kiedy należy.

2. Pojęcia:

Podatek - publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu, gminy wynikające z ustawy

Podatnik - osoba fizyczna, os. Prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej podlegająca na mocy ustawy obowiązkowi podatkowemu

Płatnik - os. Fizyczna, os. Prawna, jednostka organizacyjna obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczania podatku, jego poboru i wpłacenia we właściwym terminie organowi podatkowemu

Inkasent - os. Fizyczna, os. Prawna, jednostka organizacyjna obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do pobrania i wpłacenia podatku we właściwym terminie organowi podatkowemu

Obowiązek podatkowy - jest wynikająca z przepisów ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach

Zobowiązanie podatkowe - wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, j.s.t. podatku, w terminie, wysokości oraz miejscu wskazanych w przepisach prawa podatkowego.

Rok podatkowy - rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej.

III zobowiązania podatkowe

1. Powstawanie zobowiązań podatkowych:

Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1. zaistnienia zdarzenia z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania

2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania. Jest to decyzja konstytutywna

Zobowiązanie podatkowe nie powstaje

- jeżeli decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego w którym obowiązek ten powstał.

- jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w przewidzianym przez prawo terminie lub w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, to zobowiązanie to nie powstaje jeżeli decyzja nie została doręczona w ciągu 5 lat od końca roku w którym obowiązek ten powstał.( termin liczy się od końca roku w którym upłynął termin złożenia deklaracji a więc 30 IV)

1. Wygasanie zobowiązań podatkowych

1. efektywne - zobowiązanie wygasa i wierzyciel zostaje zaspokojony

1. zapłata podatku przez podatnika - można gotówką lub bezgotówkowo, w kasie, na rachunek, na poczcie, w Skoku, MF w drodze wyjątku może dopuścić zapłatę niektórych za pomocą papierów wartościowych, j.s.t. mogą dopuścić kartę płatniczą, 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania, PIT do 20 dnia miesiąca po miesiącu w którym powstał obowiązek

2. pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta

3. potrącenie (kompensata) - jest sytuacją cywilistyczna, polega na potrąceniu wzajemnych wierzytelności, może nastąpić wyłącznie na wniosek podatnika, wymagane jest istnienie bezspornej, wzajemnej, wymagalnej wierzytelności ze Skarbu Państwa lub j.s.t. np. z tytułu robót budowlanych wykonanych w ramach zamówień publicznych. Potrącenie następuje z dniem złożenia wniosku który został uwzględniony lub wydania z urzędu postanowienia o potrąceniu. (zażalenie). Odmowa następuje w drodze decyzji - odwołanie.

4. zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku- na rzecz istniejących zobowiązań

5. przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych (umowne) - podatnik nie uiszcza świadczenia pieniężnego lecz w drodze umowy przenosi własność rzeczy lub praw na rzecz SP lub j.s.t., ma zastosowanie tylko do zaległości i następuje na wniosek podatnika, umowa za zgodą właściwego naczelnika US lub celnego ze starostą, w przypadku zaległości samorządowych umowa zawierana jest z organem wykonawczym j.s.t.

6. przejęcie własności nieruchomości lub prawa majątkowego w trybie egzekucyjnym (ustawa o postępowaniu egzekucyjnym)

2. nieefektywne - wprawdzie zobowiązanie zanika, ale wierzyciel nie został zaspokojony

1. zaniechanie poboru podatku i zwolnienie podatnika - MF dokonuje zwolnienia kierując się ważnym interesem publicznym lub podatnika..

Zwolnienie indywidualne - na wniosek podatnika jeżeli:

1. pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika - egzystencji

2. podatnik uprawdopodobni że pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy

Drugi rodzaj to gdy podatnik prawidłowo zastosował się do wydanej interpretacji, która następnie została zmieniona. Jest zwolniony w zakresie interpretacji jeżeli nieprawidłowo wykonał zobowiązanie a wynika to z owej interpretacji, lub skutki podatkowe dot. Stanu faktycznego ujętego w interpretacji miały miejsce po opublikowaniu lub doręczeniu

2. umorzenie zaległości - ważny interes podatnika lub publiczny, na wniosek podatnika

3. przedawnienie zobowiązania podatkowego- 5 lat licząc od końca roku w którym upłynął termin płatności (30 IV) termin 5 letni liczy się łącznie z rokiem płatności

zawieszenie terminu- od dnia wydania decyzji do dnia terminu płatności ostatniej raty; od dnia rozporządzenia o przedłużeniu terminu to dnia upływu przedłużonego terminu.

Bieg terminu przerywa ogłoszenie upadłości, wznowienie po dniu uprawomocnienia postanowienia kończącego post. A także zastosowanie środka egzekucyjnego o którym podatnik został powiadomiony.

Nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednak po terminie przedawnienia mogą być egzekwowane jedynie z tych rzeczy.

Zaległość podatkowa - na równi z zaległością podatkową traktuje się :

1. zawyżoną i zwróconą nadpłatę

2. oprocentowanie nienależnej nadpłaty

3. nienależny lub zawyżony zwrot podatku (VAT)

4. oprocentowanie nienależnego zwrotu podatku

1. odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe:

Występuje w 2 postaciach:

Osobista- ma charakter nieograniczony i dotyczy całego majątku dłużnika

Rzeczowa- jest gwarancją zaspokojenia roszczenia wierzyciela przez oznaczony przedmiot - zastaw ruchomości, hipoteka-nieruchomość

Podstawowe znaczenie ma odpowiedzialność osobista.

1. podatnika - osobista, majątkowa, nieograniczona. Odpowiada całym swoim majątkiem teraźniejszym i przyszłym. Powstaje automatycznie, z mocy prawa i trwa aż do zapłaty lub przedawnienia. Odpowiada za zobowiązanie podatkowe a nie tylko za zaległość - a więc także odsetki, koszty, opłaty prolongacyjne. W przypadku pozostawania w zw. Małżeńskim obejmuje jego majątek odrębny a także wspólny. Małżonek nie jest ujęty w decyzji i nie może złożyć odwołania.

Małżonka podatnika - osobista i majątkowa, powstaje i wygasa wraz z odpowiedzialnością podatnika. Chroniony jest tylko majątek odrębny małżonka, ale w przypadku śmierci podatnika organy podatkowe również mogą sięgnąć do majątku odrębnego. Może być wyłączona przez intercyzę przed zawarciem małżeństwa. W przypadku jej braku to może chronić: ograniczenie , zniesienie lub wyłączenie wspólności majątkowej, lecz skutki nie odnoszą się do zdarzeń sprzed: zawarcia umowy, orzeczenia znoszącego wspólność, o separacji, ubezwłasnowolnienia.

Organy wydają decyzję o zadłużeniu na wniosek małżonka, rozwiedzionego bez zgody podatnika.

2. płatnika - ściśle związana z jego obowiązkami, jeżeli ich nie dopełnił to odpowiada za podatek niedobrany, pobrany a nie wpłacony osobiście i całym swoim majątkiem. Nie jest to odpowiedzialność solidarna.

Jeżeli pozostaje w związku małżeńskim to stosuje się przepisy o małżonku.

3. inkasenta - z jego obowiązkami (np. sołtys) osobiście całym swoim majątkiem

Małżonek tak samo

Płatnik i inkasent otrzymują zryczałtowane wynagrodzenie. Mają trzymać dokumenty 5 lat.

4. Osób trzecich

Odpowiedzialność jest SOLIDARNA, majątkowa i co do zasady nieograniczona! Dotyczy wyłącznie zaległości podatkowych. Ogólną przesłanką ich odpowiedzialności jest ich związek finansowy z przedmiotem lub podmiotem podatku. Odpowiedzialność ta powstaje wyłącznie w drodze doręczenia decyzji. Jest to decyzja konstytutywna wydana przez właściwy rzeczowo i miejscowo organ podatkowy. Tylko w wypadku, gdy nie udało się ściągnąć od podatnika lub jego następcy prawnego

Katalog osób trzecich:

1. rozwiedziony małżonek, po separacji i unieważnieniu małżeństwa

2. członek rodziny podatnika

3. nabywca przedsiębiorstwa

4. firmujący

5. właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego

6. dzierżawca i użytkownik nieruchomości

7. wspólnik spółki osobowej

8. członkowie zarządu spółek handlowych

9. członkowie organów innych osób prawnych

10. osoba prawna powstała w wyniku podziału

11. gwarant lub poręczyciel

1. odpowiedzialność małżonka rozwiedzionego - odpowiada za zobowiązania podatkowe powstałe podczas trwania wspólności majątkowej, jest to odpowiedzialność majątkowa i solidarna z podatnikiem, ograniczona do wysokości udziału w majątku wspólnym. Małżonek rozwiedziony odpowiada także majątkiem odrębnym gdyż ten nie jest już chroniony. Nie odpowiada on za zaległości przed powstaniem wspólności majątkowej jak i po zniesieniu.

2. Odpowiedzialność członka rodziny ( zstępni, wstępni, rodzeństwo, małżonek zstępnych, konkubina, osoba przysposobiona, małżonek po zniesieniu wspólności).

Członkiem rodziny nie może być osoba wobec której podatnik ma obowiązek alimentacyjny.

Członkowie rodziny odpowiadają solidarnie i majątkowo z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości powstałe w czasie gdy stale z nim współdziałali (powstawanie w związku przyczynowo skutkowym w współkierowaniu przedsiębiorstwem) i osiągali z tego powodu korzyści (wszelkie przysporzenia majątkowe).

Zakres odpowiedzialności ograniczony jest do wysokości tych korzyści, a nie obejmuje niedobranych należności w przypadku płatnika i inkasenta.

3. Nabywca przedsiębiorstwa

Odpowiada majątkowo i solidarnie za powstałą do dnia nabycia zaległość podatkową związaną wyłącznie z działalnością gospodarczą. Jest ona ograniczona do wysokości nabywanego przedsiębiorstwa. nie obejmuje niedobranych należności w przypadku płatnika i inkasenta.

Przejawem ochrony nabywcy jest możliwość wystąpienia z pismem o wydanie zaświadczenia o zaległościach podatkowych zbywcy.

4. Wspólnik spółki osobowej

Odpowiedzialność członka spółki jawnej, partnerskiej, cywilnej oraz komplementariusza spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej ma charakter majątkowy i solidarny ze spółką oraz jej wspólnikami.

Zakres obejmuje zaległości spółki i wspólników bez żadnych ograniczeń.

Byłych wspólników dotyczy tylko okres kiedy byli wspólnikami.

W wypadku rozwiązania odpowiadają ci z chwili rozwiązania.

Odpowiedzialność ta jest szeroka, więc aby sięgnąć do majątku osób trzecich nie trzeba wydawać odrębnych decyzji.

E) członek zarządu spółki handlowej i innej osoby prawnej

Ma charakter majątkowy i solidarny i dotyczy okresu kiedy pełnili oni funkcje członka zarządu ( spółek Z.O.O., akcyjnych). Ustawa nie przewiduje żadnych innych ograniczeń i tak samo wygląda sprawa innych osób prawnych np. spółdzielni, fundacji, partii politycznych, stowarzyszeń.

F) Dzierżawca

Odpowiada majątkowo i solidarnie z podatnikiem będącym właścicielem lub użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym wyłącznie za zaległości podatkowe związane z nieruchomością w czasie trwania umowy.

G) Firmant

Firmanctwo- posługiwanie się czyimś imieniem i nazwiskiem, firmą lub nazwą w prowadzeniu działalności gospodarczej w celu jej zatajenia. (uniknięcie kumulacji dochodów)

Podatnikiem jest osoba która rzeczywiści prowadzi działalność gospodarczą firmowaną. Osobą trzecią jest ten kto cudzą nazwą się posługuje (firmujący).

Firmujący odpowiada w sposób nieograniczony, majątkowo i solidarnie z firmowanym za zaległości podatkowe powstałe w okresie współdziałania.

Dodatkowo firmujący odpowiada karno-skarbowo.

5. Zabezpieczenie rzeczowe, hipoteka, zastaw przymusowy

Zobowiązanie podatkowe może zostać zabezpieczone, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w szczególności kiedy podatnik nie uiszcza świadczeń lub wyzbywa się majątku aby utrudnić egzekucję.

Zabezpieczenie następuje przez przyjęcie przez organ podatkowy, na wniosek strony, zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę w formie:

1) gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej

2) poręczenia banku

3) weksla z poręczeniem wekslowym banku

4) czeku potwierdzonego przez bank wystawcy

5) uznania kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego

Gwarantem lub poręczycielem może być osoba wpisana do wykazu gwarantów

Strona może sobie dowolnie wybrać formę zabezpieczenia.

Hipoteka- przysługuje j.s.t. oraz Skarbowi Państwa na wszystkich nieruchomościach podatnika, płatnika i inkasenta, następcy prawnego i osób trzecich z tytułu zobowiązań podatkowych. Wniosek do sądu składa właściwy naczelnik urzędu skarbowego.

Przedmiotem hipotek może być:

- część ułamkowa nieruchomości

- nieruchomość stanowiąca współwłasność podatnika i jego małżonka

- nieruchomość - własność wspólników

- użytkowanie wieczyste

- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

- wierzytelność zabezpieczona hipoteką.

Hipoteka powstaje w chwili wpisu do księgi wieczystej a gdy jej nie ma to do zbioru dokumentów.

Podstawą wpisu jest:

- doręczona decyzja, ustalająca wysokość zobowiązania, określająca jego wysokość, odsetki, zwrotu podatku itp.

- tytuł wykonawczy lub zarządzenie zabezpieczenia.

Zastaw - przysługuje organom podatkowym na wszystkich rzeczach stanowiących własność podatnika, współwłasność z małżonkiem oraz prawach zbywalnych, jeżeli ich wartośc wynosi co najmniej 10 tys. zł. W dniu ustanowienia.

Powstaje on z dniem wpisu do rejestrów skarbowych.

Wygasa jeżeli: zobowiązanie wygaśnie, wykreślenie z wpisu, egzekucja z przedmiotu zastawu.

Osoba może złożyć wniosek w ciągu 7 dni o wykreślenie z wpisu.

Doręczany na podstawie decyzji jak w hipotece.

Nie może być ustalony wcześniej niż 14 dni po upływie terminu zapłaty.

7. Organy administracji podatkowej właściwości

Organy dzielą się na państwowe i samorządowe. Nie ma II instancyjności.

Samorządowe organy I instancji: wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa - organ odwoławczy - SKO (16)

Właściwość rzeczowa

Terenowe organy administracji rządowej

Organy podatkowe	Organy celne	Organy kontroli skarbowej
I inst.- Naczelnik US Organ odwoławczy - Dyrektor Izby Skarbowej Stanowią tzw. Pion wymiarowy, nakładanie i egzekucja podatków z wyj. VAT i od importu.	I inst. - Naczelnik Urzędu Celnego O.O.- Dyrektor Izby celnej Pełnią funkcję organów podatkowych w zakresie VAT od importu i akcyzowego	I inst.- dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej O.O.- właściwy miejscowo i rzeczowy dyrektor izby skarbowej lub celnej Pion kontrolny, nie mogą nakładać, kontrolują wysokość i rzetelność ich uiszczania

Dyrektorzy IZB mogą być organem I inst. Na mocy szczególnych ustaw

MINISTER FINANSÓW- jest organem podatkowym właściwym dla:

1) I instancja o nieważność decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji

2) odwoławczy od decyzji przez siebie wydanych

3) organ właściwy w sprawach porozumień dotyczących ustalania cen translacyjnych

4) interpretacji przepisów prawa podatkowego

5) informacji przekazywanych przez banki

Sprawuje ogólny nadzór w sprawach podatkowych.

Właściwość miejscowa

Organ jest właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu będącego stroną w postępowaniu podatkowym. Poszczególne ustawy mogą to zmieniać, np. spadki i darowizny- miejsce położenia spadku

Zamrożenie- zmiana miejsca zamieszkania w ciągu roku, organ właściwy z 1 dnia roku

MF może określić właściwość dla niektórych spraw np. dla podmiotów zagranicznych jeżeli chodzi o VAT.

PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH

1. Podmiot podatku: jest ustalany w oparciu o miejsce zamieszkania (rezydencję) wg. KC. Animus i korpus.

a) nieograniczony- dotyczy rezydentów, a więc osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium RP, a także osoby które mają tu centrum interesów osobistych i gospodarczych oraz przebywające na terytorium RP dłużej niż 183 dni/ pół roku.

b) ograniczony- członkowie personelu dyplomatycznego oraz ich rodziny( o ile nie są Polakami i nie mają tu miejsca zamieszkania) wolne od PIT w kwestii dochodów uzyskanych ze źródeł położonych za granicą. Łączy się z podwójnym opodatkowaniem, któremu przeciwdziałają specjalne umowy międzynarodowe ( aby nie pobierać podatku w miejscu rezydencji i miejscu powstania przychodu).

2. Preferencyjne formy opodatkowania

A) dotyczy małżonków- dla dobra względów ekonomicznych, rodzinnych, gdy
- oboje są rezydentami

- związek małżeński musi trwać cały rok podatkowy

- wspólność majątkowa musi trwać cały rok

- wspólny wniosek o wspólne rozliczanie

- żadne nie może być ryczałtowcem, ani podatnikiem liniowym

Wyjatki: gdy małżonek zmarł w trakcie lub płaci ryczałt z tytułu najmu i podnajmu a nie żaden inny.

ILORAZ MAŁŻEŃSKI: DD:2=1/2 DD* 18@ czy 32%= podatek *2=2P

Suma dochodów pomniejszona o ulgi, następnie dzielą na 2, od połowy łącznych dochodów obliczają stosowny podatek i mnożą go razy 2 i już jest.

B) osoba samotnie wychowująca dzieci:

- jeden z rodziców, panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwiedziony, w separacji prawnej, lub pozostający w zw. Małż. Jeżeli małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolnośći.

Taka osoba może skorzystać z ilorazu małżeńskiego jeżeli wychowuje dzieci:

1. małoletnie

2. bez względu na wiek jeżeli otrzymują zasiłek pielęgnacyjny

3. do 25 roku życia uczące się i nie uzyskujące dochodów

Osoba taka rozlicza się tylko z 1 dzieckiem, jakby 1 małżonek nie pracował. Nie musi wychowywać cały rok. Dochody dzieci dolicza się do dochodów rodziców

Nie dolicza się dochodów ze stypendiów, pracy własnej dzieci, z przedmiotów oddanych do swobodnego użytku.

Z preferencyjnych form opodatkowania nie można korzystać po przekroczeniu terminu złożenia deklaracji podatkowej- 30 IV.

3. Przedmiot podatku

W PIT obowiązuje zasada opodatkowania „czystego dochodu” a więc przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodu - Dochód

P - koszty = dochód czysty

Jeżeli koszty przewyższają przychód to mamy stratę.

P < koszty = strata

Dochody sumowane: są to dochody opodatkowane na zasadach ogólnych, a więc 18 i 32 %

Dochody niesumowalne: są opodatkowane liniowo, obowiązuje jedna stawka, a więc np.

Zlecenie do 200 zł - 18%, wygrane w konkursach - 10%.

Koszty - koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów o ile nie są one zakwalifikowane

jako niemożliwe do obliczenia, 3 metody ustalania kosztów:

1. metoda kosztów rzeczywistych- tylko podatnicy prowadzący działalność gospodarczą i pełną księgowość. Księgi przychodów i rozchodów odzwiercidlają rzeczywiste przychody, poniesione koszty i dochów

2. metoda szacunkowa- podatnicy prowadzący działalność gospodarczą ale nie prowadzący księgowości. Dochód jest ustalany na podstawie tzw. Norm szacunkowych wg. Których przeprowadzany jest remanent na końcu i początku roku

3. procentowa lub ryczałtowa- ustalone na 2 sposoby

1. kwotowy- bezpośrednie ustalenie kwoty stanowiącej koszty, np. umowa o pracę to 111.25 zl miesięcznie

2. procentowy- podany jest procent przychodów uznany za koszty np. zlecenie, dzieło - 20%, przy prawach autorskich - 50%

4. Podstawa opodatkowania - podstawą jest suma dochodów (przychód - koszty) ze wszystkich źródeł.

Dochód do 85 528 zł - 18%

Powyżej - 32% nadwyżki

Kwota wolna od podatku 3091 zł

Kwotę wolną od podatku odlicza się od dochodów, co daje nam zmniejszenie podatku w skali roku o ok. 556 zł - 18%

5. Ulgi od dochodu i ulgi od podatku:

Od dochodu:

1. składki na ZUS

2. darowizny na cele pożytku publicznego, kultu religijnego, krwiodawstwa - max. 6% dochodu

3. ulga rehabilitacyjna:

• opłacenie przewodników - 2280 zł

• utrzymanie psa przewodnia - 2280zł

• używanie samochodu - 2280 zł

• leki zlecone przez specjalistę - nadwyżka ponad 100zł/miesiąc

4. ulga rehabilitacyjna dla opiekuna 9120 zł - limit dochodu niepełnosprawnego

5. prywatny Internet - 760 zł

Od podatku:

1. na ubezpieczenie zdrowotne - 7,75 % podstawy wymiaru

2. ulga prorodzinna - 1112.04 zł rocznie/na każde dziecko

3. 1% na organizacje pożytku publicznego

6. Tryb i warunki płatności

Kwestię tę reguluje rozdział 7 ustawy. W świetle przepisów ustawy podatek dochodowy od osób fizycznych może być:

• potrącany w trakcie roku podatkowego przez płatnika w formie zaliczek (np. od dochodów ze stosunku pracy) lub podatku zryczałtowanego (np. od przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych),

• uiszczany w trakcie roku podatkowego bezpośrednio przez podatnika w formie zaliczek (np. od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej podatnicy są obowiązani za okres od stycznia do listopada uiszczać zaliczki w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni poprzez dokonywanie wpłat na rachunek urzędu skarbowego właściwego wg miejsca zamieszkania podatnika. Zaliczkę za grudzień, w wysokości należnej za listopad, uiszcza się w terminie do dnia 20 grudnia. W terminach płatności zaliczek podatnicy nie są obowiązani do składania deklaracji miesięcznych. Podatnicy mogą wybrać uproszczoną formę wpłacania zaliczek, również bez obowiązku składania deklaracji miesięcznych, na zasadach określonych w art. 44 ust. 6b-6i ustawy,

• uiszczany w formie zaliczek kwartalnych przez podatników będących małymi podatnikami oraz przez podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, bez obowiązku składania deklaracji,

• uiszczany przez podatnika przy rozliczeniu rocznym (np. od alimentów^[1]).

PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH

1. Cechy ogólne podatku dochodowego od osób prawnych

Jest to podatek dochodowy, bezpośredni, państwowy ale w wsakazanych w usatwie przypadkach partycypują w nim JST. Rzeczowy - tzn. podatek idzie za rzeczą a nie osobą. Powszechny - w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym.

2. Podmioty podatku dochodowego od osób prawnych

Podatnikami tego podatku są wszelkie osoby prawne, niezależnie od faktu w jaki sposób osobowość tę nabyły oraz spółki kapitałowe w organizacji. Podmiotami tego podatku mogą też być jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek nie mających osobowości prawnej (np. spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych, komandytowo-akcyjnych).Rodzaj obowiązku oparty jest na zasadzie rezydencji.

1. nieograniczony obowiązek podatkowy - Podatnicy którzy mają siedzibę lub zarząd na terytorium RP płacą w całości bez względu na miejsce położenia źródła przychodu.

2. ograniczony obowiązek podatkowy - Podatnicy nie mający siedziby na terytorium RP płacą w Polsce podatek wyłącznie od dochodów pochodzących ze źródeł przychodów znajdujących się w Polsce.

Powyższa zasada podlega modyfikacji na mocy podwójnego opodatkowania.

Podmiotami zwolnionymi z tego podatku są:

• Skarb Państwa

• Narodowy Bank Polski,

• jednostki budżetowe, fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw,

• przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami,

• gminy w zakresie dochodów własnych,

• Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Agencja Rynku Rolnego,

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych, fundusze emerytalne i inwestycyjne.

3. Podatkowa Grupa Kapitałowa- specjalną kategorią podatników tego podatku są tzw. podatkowe grupy kapitałowe - związki co najmniej 2 spółek prawa handlowego posiadających osobowość prawną, które są połączone ze sobą interesami kapitałowymi. Ponadto grupa kapitałowa, aby być podatnikiem musi spełnić następujące warunki:

• grupę taką mogą tworzyć jedynie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, jeżeli przeciętny kapitał zakładowy (akcyjny) przypadający na każdą z tych spółek jest nie niższy niż 1 mln zł; spółka dominująca (tzw. spółka matka) posiada bezpośredni 95% udział w kapitale zakładowym (akcyjnym); spółki zależne (tzw. spółki córki) nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym (akcyjnym) innych spółek tworzących grupę; w spółkach tworzących grupę kapitałową nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód budżetu państwa;

• wymagane jest także zawarcie przez spółkę dominującą i spółki zależne umowy o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej w formie aktu notarialnego na okres co najmniej 3 lat podatkowych i jej zarejestrowanie w urzędzie skarbowym;

• spółki tworzące grupę kapitałową nie mogą korzystać ze zwolnień od podatku dochodowego i VAT na podstawie odrębnych przepisów oraz nie mogą stosować praktyk przerzucania dochodu na innych podatników podatku dochodowego nie wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej;

• podatkowa grupa kapitałowa powinna osiągać co najmniej 3% dochód w relacji do przychodów podatkowych.

4. Skala i stawki oraz tryb i warunki płatności

Przedmiotem opodatkowania jest dochód obliczany poprzez pomniejszenie przychodu o koszty uzyskania przychodu. Podatnicy CIT mogą pomniejszać dochód o darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego, na cele kultu religijnego (łączna wartość dochodów 10%). Trzecią ulgą są wydatki na nabycie nowych technologii od państwowych jednostek naukowych. Skala jest proporcjonalna.

Mali przedsiębiorcy odliczyć mogą do 50% wydatków. Duży przedsiębiorca - do 30% wydatków.

Stawka podatku CIT - 19%

Podatek CIT płatny jest zaliczkowo do 20-tego dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Zeznanie podatkowe składa się do końca marca za rok poprzedni.

VI Zryczałtowane formy podatku dochodowego

Podstawa prawna ustawa z 20 listopada 1998r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych dochodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Ustawa reguluje 3 formy ryczałtowego podatku:

- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

- kart podatkowa

- zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych

Cechy ogólne tej formy opodatkowania:

- podatki :

• Dochodowe

• Osobiste

• Pobierane na zasadach uproszczonych od osób fizycznych

• Bezpośrednie

1. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Na zasadzie samoobliczania podatku przez podatnika a w wypadku dwóch pozostałych form decyzji wymiarowej org. podatkowego.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, kartę podatkową jako formy opodatkowania mogą wybrać:

- os. fiz prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą

- os. fiz osiągające przychody z tytułu umowy, najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnych charakterze jeśli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Przychody (dochody) opodatkowane w sposób zryczałtowany nie podlegają łączeniu z przychodami (dochodami) z innych źródeł, co oznacza że każda forma ryczałtu wyłącza możliwość wspólnego rozliczania małżonków oraz osoby samotnie wychowującej dzieci. Ustawa w przepisach ogólnych zawiera wspólny słowniczek pojęć znajdują się w nich między innymi pojęcia:

- działalność usługowa rozumiana jednoznacznie z pojęciem pozarolniczej działalności gospodarczej tak jak podatek dochodowy od os. fizycznych

- działalność gastronomiczna czyli przygotowanie posiłku oraz jego sprzedaż

- działalność usługowa w zakresie handlu

- działalność wytwórcza

- produkcja i sprzedaż wyrobów przez podatnika

- wolny zawód to zgodnie z ustawą pozarolnicza działalność gospodarcza wykonywana osobiście przez lekarzy, stomatologów, weterynarz, położne pielęgniarki tłumaczów.

Obie formy ryczałtu są prawem a nie obowiązkiem podatnika który może je wybrać a nie musi. Podatnicy opodatkowany ryczałtowo nie mają obowiązku prowadzenia ksiąg o ile ustawa nie stanowi inaczej.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą płacić podatnicy ryczałtowi:

- os. fizyczne osiągające przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przedmiot opodatkowania:

-Przychody (dochody) z pozarolniczej działalności gospodarczej którymi są kwoty należne nawet jeżeli nie zostały one jeszcze otrzymane

- otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne

- wartość otrzymanych w naturze świadczeń i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu najmu podnajmu itp.

W przypadku dwóch ostatnich źródeł przychodu wartość świadczeń oblicza się tak jak w ustawie o podatku dochodowym od os. fizycznych.

Podmiot opodatkowania:

Ryczałt mogą wybrać osoby fizyczne jeżeli w roku poprzedzającym roku podatkowy :

- uzyskali przychody z działalności prowadzonej samodzielnie w wysokości nie przekraczającej 150 tyś euro

- uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki a suma przychodów wszystkich wspólników spółki nie przekroczyła 150 tyś euro

Powyższe ograniczenia nie dotyczą os. fizycznych które dopiero rozpoczynają działalność gospodarczą i nie opłacają karty podatkowej co oznacza że karta podatkowa absolutnie wyklucza ryczałt i odwrotnie.

Ryczał to od przychodów ewidencjonowanych mogą wybrać również os. fizyczne które w roku poprzednim albo samodzielnie albo w formie spółki opłacały karte podatkową pod awarunkiem że wysokość przychodów nie przekroczyła 150 tyś euro

Wyłaczenie ustawowe od ryczałtu:

-podatnicy karty podatkowej

- podatnicy korzystający ze zwolnienia na mocy ustawy o PIT

- wolne zawody inne niż wymienione w ustawie

- osoby prowadzące kantory, lombardy, apteki

- osoby wytwarzające wyroby objęte podatkiem akcyzowym (wyjątek energia elektryczna i z odnawialnych źródeł)

Jak przejść na ryczałt?

Osoba fizyczna zainteresowana ryczałtem powinna złożyć pisemne oświadczenie o wyborze tej formie podatku za dany rok podatkowy i skierować je do naczelnika US właściwego miejscowo ze względu na miejsce zamieszkania w terminie do 20 stycznia roku następnego(termin nie przywaracalny)

W przypadku rozpoczynania działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcie działalności gospodarczej ale nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Organ w odpowiedzi na oświadczenie rejestruje nas jako podatnika ryczałtowego i tak traktuje aż do momentu gdy otrzyma oświadczenie o rezygnacji z ryczałtu.

Jeśli ryczałt wybierają wspólnicy spółki każdy z nich składa zgłoszenie do właściwego organu podatkowego. W ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych obowiązują te same zwolnienia przedmiotowe co w PIT.

Obliczanie podatku:

Podatnicy nie mają prawa do pomniejszenia podatku o koszty, co oznacza ze podstawą opodatkowania jest przychód.

Ustawa wprowadza 5 stawek kwotowych:

• 20% - wolne zawody

• 17% - usługi parkingowe, organizacyjne i przewodnicze, turystyczne

• 8,5% - przychody z najmu, podnajmu itp., mała gastronomia

• 5,5% - przychody z działalności wytwórczej, prowizji z działalności handlowej polegające na sprzedaży biletów MZK

• 3% - małą gastronomia bez napojów alkoholowych, rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb z własnych połowów.

Jedna osoba fizyczna może prowadzić kilka rodzajów działalności opodatkowanych różnymi stawkami. Ma dwa wyjścia:

- każdy przychód liczy osobno i opodatkowuje osobno

- do uzyskanych rodzajów przychodów stosuje jedna stawkę (8,5%) z wyjątkiem przychodów oprocentowanych 20% i 17%.

Tryb i warunki płatności:

Podatek jest płacony zaliczkowo, do 20 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni. Zeznanie roczne jest składane do końca stycznia roku następnego. Ryczałtowiec może pomniejszyć miesięczny dochód o składki ZUS, a podatek o składki zdrowotne, oraz w rozliczeniu rocznym przysługują mu ulgi od dochodów. Nie ma prawa do ulgi na dzieci, lecz może odliczyć 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego

2. karta podatkowa (5 przykładów działalności gospodarczej które można opodatkować tym podatkiem)

Karta podatkowa jest podatkiem samorządowym. Pozostałe formy to podatki państwowe.

O ile ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest swojej istocie jedynie uproszczoną formą podatku dochodowego to karta podatkowa stanowi ścisłą formę ryczałtu. Mogą ją wybrać wyłącznie podatnicy, os. fiz prowadzące działalność w niewielkim zakresie przejawem którego jest:

- rodzaj działalności enumeratywnie wyliczonym w załączniku do ustawy

- oraz liczba pracowników max 5 osób

W przypadku karty ustawodawca zupełnie zrezygnował z ustalania podstawy podatkowej nawet w sposób szacunkowy. Wysokość miesięczną karty podatkowej ustala w decyzji ograna podatkowy w odpowiedzi na wniosek podatnika. W tym wniosku podatnik podaje rodzaj działalności gosp., liczbę zatrudnionych osób, miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, organ właściwy we względu na miejsce prowadzenia działalności podatnik który nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg składania deklaracji zeznań podatkowych jedynie na żadanie klienta musi wydać paragony lub fakturę. Karta jest płatna miesięcznie do 7 dnia miesiąca za miesiąca poprzedni. Karta zasila budżet samorządowy.

Krawiec, zegarmistrz, szewc, różczkarz, kosmetyczka, tapicer, taksówka, udzielanie lekcji na godziny

PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG

1. podatek pośredni, obrotowy, państwowy i powszechny. 40%wpływów budżetu

Rozszczepienie podatnika formalnego - tego co odprowadza - sprzedający i rzeczywistego, który ponosi ciężar- kupujący.

Obrót profesjonalny i nieprofesjonalny - konsumpcyjny.

Jest to podatek wszechwazowy netto- czyli od wartości dodanej. Jest pobierany na wszystkich etapach obrotu dlatego ma charakter cenotwórczy.. ma charakter nautralny dla wszystkich pośredników a nie dla kupującego.

Podstawa opodatkowania - wartość rzeczy, usługi.

2. pojęcia

A) terytorium kraju - jest to terytorium RP - ma praktyczne znaczenie w przypadku gdy dostawa towarów i świadczenie usług ma miejsce w Polsce, gdyż wtedy stosowane jest polskie prawo

B) terytorium państwa członkowskiego - państwo członkowskie - państwo wspólnoty, terytorium państwa należącego do wspólnoty

C) towar - rzeczy ruchome w rozumieniu art. 45 KC, rzeczy materialne

- wszelkie postacie energii

- budynki, budowle lub ich części, po wejściu do UE grunty

D) mały podatnik VAT - jest to podatnik którego wartość sprzedaży towarów wraz z kwotą podatku nie przekroczyła w minionym roku podatkowym równowartości 800 tyś Euro

- prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami powierniczymi, agent, zleceniobiorca lub inna osoba świadcząca podobne usługi z wyjątkiem komisu, jeżeli kwota wynagrodzenia w minionym roku nie przekroczył równowartości 30 tyś Euro

E) eksport towarów i usług - ma miejsce gdy spełnione są następujące warunki:

- towary zostały wywiezione z terytorium kraju poza terytorium wspólnoty

- wywóz został potwierdzony przez właściwy urząd celny

- wywóz został dokonany przez dostawcę lub na jego rzecz lub nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz

F) import - przywóz towaru z państwa trzeciego na terytorium kraju

G) import usług- świadczenie usług z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca usług świadczonych przez usługodawcę mającego siedzibę lub miejsce zamieszkana albo pobytu poza terytorium Polski z tym, że miejscem świadczenia usług na rzecz polskiego pomiotu jest Polska

H) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów- jest odpowiednikiem importu towarów w ramach Wspólnoty. Aby można było o tym mówić muszą być spełnione warunki:

- podatnik nabędzie prawo do dysponowania towarem jako właściciel

- prawo to zostanie nabyte w wyniku dokonanej dostawy

- w wyniku tej dostawy towar jest przesłany z jednego państwa członkowskiego do drugiego.

Nabywcą towaru musi być:

- podatnik VAT a nabywane przez niego towary mają mu służyć w wykonywanych przez niego czynnościach jako podatnika

- podatnik VAT musi być w specjalny sposób zarejestrowany w Polsce lub innym państwie Wspólnoty

I) wewnątrzwspólnotowe dostawa towarów- czyli odpowiednik eksportu w ramach wspólnoty. Jest to wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego. Aby doszło do tego to 2 warunki:

- musi nastąpić fizyczny wywóz towaru z Polski do innego kraju UE

- wywóz towaru powinien nastąpić w wykonaniu czynności dostawy towaru.

3. zakres przedmiotowy podatku:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju

2. eksport towarów

3. import towarów

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

5. wewnątrzwspólnotowe dostawa towarów

6. likwidacja działalności gospodarczej przez osobę fizyczną lub rozwiązanie spółki osobowej

4. zakres podmiotowy podatku

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej i osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Podatnikami mogą być również:

1. importerzy towarów i usług

2. eksporterzy towarów i usług

3. podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowe dostawy lub nabycia towarów

4. komisenci i inny pośrednicy

5. usługodawcy i dostawcy towarów w obrocie krajowym

6. podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowe dostawy środków transportowych

7. organy władzy publicznej także są podatnikami VAT w zakresie czynności cywilnoprawnych wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych

8. komornicy

5. Tryb i warunki płatności

Podatek jest płatny zaliczkowo do 25 dnia miesiąca za miesiąc miniony.

Mały podatnik VAT uiszcza podatek kwartalnie do 25 dnia miesiąca za miniony kwartał.

Wraz z zaliczkami składane są deklaracje, podatnicy mają obowiązek wystawiania faktur i przechowywanie ich przez 5 lat wraz z innymi dokumentami.

6. Skala i stawki:

Czynności opodatkowane podatkiem podlegają następującym stawkom:

22% - stawka podstawowa, stosowana w razie braku stawki preferencyjnej albo zwolnienia (stawki zwolnionej);

12% - przejściowo na ubranka dziecięce

7% - stawka preferencyjna VAT:

stawka należna od importu dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, oraz

stawka przejściowa (do 31 grudnia 2007r.) od usług remontowo-budowlanych, dostawy obiektów budowlanych oraz usług gastronomicznych;

5% - stawka VAT naliczana przez nabywcę towarów od rolnika ryczałtowego (art.115 ust.2 ustawy o VAT); nie jest to w zasadzie stawka, którą są opodatkowane towary lub usług, ale zryczałtowana kwota zwrotu VAT dla rolnika ryczałtowego, który jest z VAT zwolniony;

3% - stawka VAT:

na towary i usługi związane z rolnictwem, w tym produkty rolne, nabiał

stawka VAT należna od taksówkarzy rozliczających się VAT ryczałtowo;

0% - stawka stosowana głównie: oznacza dla eksporterów zwrot podatku VAT

przy świadczeniu usług sfinansowanych ze środków UE;

w okresie przejściowym do czynności określonych w rozdziale 15 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT;

zwolnione - zwolnienie nie jest w zasadzie stawką podatku, po prostu część towarów i usług zostało również zwolnionych z podatku VAT przedmiotowo; zwalnia się zatem

dostawę towarów i świadczenie usług określonych w art.43 ustawy o VAT;

WNT towarów określonych w art.44 ustawy o VAT;

import towarów określonych w art.45-80 ustawy o VAT;

towary i usługi określone w załączniku nr 4 do ustawy o VAT;

towary i usług określone w rozdziale 6 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT;

dostawę, WNT i import złota inwestycyjnego;

w okresie przejściowym do 31 grudnia 2005r. niektóre licencje i sublicencje.

VIII Podatek od spadków i darowizn

(Ustawa o podatku od spadków i darowizn z 1983r., znowelizowana w 2006r)

1.Cechy ogólne: jest to podatek majątkowy wymierzany od przyrostu substancji majątkowej; nabytej w sposób nieodpłatny wskazany w ustawie. Jest to podatek powszechny i samorządowy, może być płacony bezpośrednio do Urzędu Skarbowego przez podatnika albo za pośrednictwem płatnika(jest nim najczęściej notariusz).

2. Zakres podmiotowy - grupy podatkowe

Dotyczy on wyłącznie osób fizycznych. Charakterystyczny jest podział na 3 grupy podatników. Zaliczenie do danej grupy jest automatyczne i zależy od osobistego stosunku nabywcy do osoby od której lub po której zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe.

• Pierwsza grupa: małżonek, wstępni, zstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie

• Druga grupa: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni małżonków, zstępni pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych, inni.

• Trzecia grupa: inni nabywcy

3. Ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy: zasada domicylu - spoczywa na obywatelach i osobach mających miejsce stałego pobytu w Polsce. Podmioty te płacą podatek od spadków i darowizn, od nabycia własności rzeczy znajdujących się za granicą, oraz praw znajdujących się za granicą. Obowiązek spoczywa na osobach nie będących obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu na terytorium RP. Osoby te zapłacą podatek wyłącznie od nabycia rzeczy i praw majątkowych i praw majątkowych wykonywanych w Polsce. Nie ma umów zapobiegających podwójnemu opodatkowaniu.

4. Zakres przedmiotowy (art.1 uoposd) Podatkowi temu podlega: nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub praw wykonywanych na terytorium RP, z tytułu:

1)   dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;

  2)   darowizny, polecenia darczyńcy;

  3)   zasiedzenia;

  4)   nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

  5)   zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

  6)   nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Podatkowi nie podlega:

  1)   nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

  2)   nabycie w drodze spadku lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw;

  3)   (uchylony);

  4)   nabycie w drodze dziedziczenia środków z pracowniczego programu emerytalnego;

  5)   nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na rachunku zmarłego członka otwartego funduszu emerytalnego;

  6)   nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym.

Co jest zwolnione z podatku

Rolnictwo: Nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:

• budynków mieszkalnych,

• budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu i wylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i ze stadem hodowlanym,

• urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak: szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców

- pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Nabycie przez rolnika pojazdów rolniczych i maszyn rolniczych oraz części do tych pojazdów i maszyn pod warunkiem, że te pojazdy i maszyny rolnicze w ciągu 3 lat od daty otrzymania nie zostaną przez nabywcę sprzedane lub darowane osobom trzecim; niedotrzymanie tego warunku powoduje utratę zwolnienia. Wyżej mowa jest o gospodarstwie rolnym w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, a zatem nabycie inwentarz żywego czy narzędzi rolniczych podlegać będzie opodatkowaniu.

Rzeczy osobiste : Nabycie przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej przedmiotów wyposażenia mieszkania, pościeli, odzieży, bielizny oraz narzędzi pracy przeznaczonych do użytku w gospodarstwie domowym; jeżeli w skład wyposażenia mieszkania wchodzą meble zabytkowe - powinny być wpisane do rejestru zabytków.

Twórczość :Nabycie dzieł sztuki i rękopisów będących przedmiotem twórczości spadkodawcy oraz materiałów bibliotecznych, jeżeli spadkodawca zajmował się twórczością lub działalnością naukową, oświatową, artystyczną, literacką lub publicystyczną.

Zabytki :Nabycie zabytków ruchomych i kolekcji wpisanych do rejestru zabytków, a także zabytków użyczonych muzeum w celach naukowych lub wystawienniczych na okres nie krótszy niż 2 lata. Nabycie przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, jeżeli nabywca zabezpiecza je i konserwuje zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zwolnienie dotyczy nieruchomości wpisanych bezpośrednio do rejestru zabytków, a nie stanowiących fragment całości - założenia urbanistyczno-architektonicznego - wpisanego do tego rejestru. Wpis do rejestru musi występować w dniu śmierci. Nie wystarczy, że spadkobierca dokona wpisu.

Mieszkanie : Nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej przez osobę zaliczoną do I lub II grupy podatkowej, jeżeli spełnia warunki skorzystania z ulgi mieszkaniowej oraz spółdzielcze prawo do tego lokalu będzie przysługiwało nabywcy wkładu przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego ustanowienia; warunek ten uważa się za zachowany także w przypadku przeniesienia przez spółdzielnię własności tego lokalu na nabywcę.

4. Podstawa opodatkowania: Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

5. Skale i stawki:

Skale podatku od spadków i darowizn:

1. od nabywców zaliczanych do I grupy podatkowej : 3%

2. od nabywców zaliczanych do II grupy podatkowej : 7%

3. od nabywców zaliczanych do III grupy podatkowej : 12%

-Nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7 % podstawy opodatkowania

-Nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20 %

6. Kwota wola od podatku i kumulacja podmiotowa (obliczanie)

Podatek płaci się od nadwyżki spadku bądź darowizny ponad tzw. kwotę wolną od tego podatku. Do każdej grupy podatkowej przypisana jest też inna kwota. Dzięki temu w ramach I, np. od teścia, można w ciągu pięciu lat, licząc od pierwszej darowizny, przyjąć bez podatku 9637 zł. Jeśli darowizny są wyższe od nadwyżki ponad tę kwotę wolną - płaci się podatek według skali podatkowej (o niej za chwilę).
W II grupie podatkowej kwota wolna od podatku to 7276 zł. Jeśli więc darowizny przyjęte w okresie pięciu lat, np. od wuja, są niższe od tej kwoty - nie ma podatku. Jeśli jednak przekroczą kwotę wolną, to od nadwyżki płaci się fiskusowi podatek.
Podobnie jest w III grupie podatkowej, z tym, że tu kwota wolna od podatku wynosi tylko 4902 zł.

Kwoty wolne od podatku

grupa podatkowa	kwota wolna od podatku
I	9637 zł
II	7276 zł
III	4902 zł

7. Zwolnienia i ulga mieszkaniowa (obliczanie ulgi)

Ulga mieszkaniowa obejmuje 110 m kw. powierzchni domu czy mieszkania. Przysługuje osobom, które przez co najmniej pięć lat będą nie tylko mieszkać, ale będą też zameldowane w odziedziczonym lub podarowanym domu bądź mieszkaniu. Ważne! Osoba, która chce skorzystać z ulgi mieszkaniowej, nie może być właścicielem, a nawet najemcą innego lokalu mieszkalnego. Dotyczy to wszystkich spadkobierców niezależnie od przynależności do grupy podatkowej.
Jeśli jednak dom bądź mieszkanie jest większe niż 110 m kw. - Nadwyżka ponad ten limit jest opodatkowana. Jeśli więc mieszkanie ma np. 125 m kw., to opodatkowana będzie wartość 15 m kw. "wystających" ponad limit.

8. Tryb i warunki płatności

Podatnicy podatku są obowiązani, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika. W przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych niewykazanych w zeznaniu podatkowym, podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania podatkowego organowi, któremu złożono zeznanie podatkowe, w terminie 14 dni od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu.

IX Podatek od nieruchomości, rolny i leśny:

1. Zakres podmiotowy:

• Podatku od nieruchomości:

1. osoby fizyczne,

2. osoby prawne

3. oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej które są :

- właścicielami lub samoistnymi posiadaczami nieruchomości lub obiektów budowlanych,

- użytkownikami wieczystymi gruntów,

- posiadaczami nieruchomości albo obiektów budowlanych stanowiących własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z zawartej umowy lub ma miejsce bez tytułu prawnego.

• Podatku rolnego:

1. osoby fizyczne,

2. osoby prawne,

3. jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:

- właścicielami gruntów,

- posiadaczami samoistnymi gruntów;

- użytkownikami wieczystymi gruntów;

- posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

• Podatku leśnego:

1. osoby fizyczne,

2. osoby prawne,

3. jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:

  -  właścicielami lasów;

  -   posiadaczami samoistnymi lasów;

  -   użytkownikami wieczystymi lasów;

  -   posiadaczami lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

2. Zakres przedmiotowy

• Podatku od nieruchomości:

1. budynki lub ich części,

2. budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,

3. grunty

• Podatku rolnego:

a)grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne

b)jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza

Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha rzeczywisty lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

• Podatku leśnego:

1. lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna.

3. Podstawa opodatkowania:

• W podatku od nieruchomości:

1. dla budynków i ich części - powierzchnia użytkowa ( w metrach kwadratowych ), stawka podatku jest kwotowa. Powierzchnię pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50 %, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m, powierzchnię tę pomija się.

2. dla budowli i ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - (wartość amortyzacyjna ustalona na 1 stycznia roku podatkowego w złotych), stawka podatku jest procentowa.

3. dla budowli od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych - wartość rynkowa w złotych, stawka podatku jest procentowa.

4. dla gruntów - powierzchnia rzeczywista (w metrach kwadratowych ), stawka podatku jest kwotowa.

• W podatku rolnym:

1. dla gruntów gospodarstw rolnych - liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na podstawie: powierzchni, rodzajów, klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego;

2.  dla pozostałych gruntów - liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

• W podatku leśnym:

1. powierzchnia lasu, wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

4. Ulgi i zwolnienia

• W podatku rolnym:zwalnia się od podatku

1) użytki rolne klasy V, VI i Vlz oraz grunty zadrzewione i zakrzewione ustanowione na użytkach rolnych;

2) grunty położone w pasie drogi granicznej;

3) grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją - w roku, w którym uprawy zostały zniszczone wskutek robót drenarskich;

4) grunty przeznaczone na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nieprzekraczającej 100 ha:

a) będące przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego, nabyte w drodze umowy sprzedaży,

b) będące przedmiotem umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste,

c) wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, objęte w trwałe zagospodarowanie;

5) grunty gospodarstw rolnych powstałe z zagospodarowania nieużytków - na okres 5 lat, licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania;

6) grunty gospodarstw rolnych otrzymane w drodze wymiany lub scalenia - na 1 rok następujący po roku, w którym dokonano wymiany lub scalenia gruntów;

7) grunty gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej, z tym że zwolnienie może dotyczyć nie więcej niż 20 % powierzchni użytków rolnych gospodarstwa rolnego, lecz nie więcej niż 10 ha - na okres nie dłuższy niż 3 lata, w stosunku do tych samych gruntów;

8) użytki ekologiczne;

9) grunty zajęte przez zbiorniki wody służące do zaopatrzenia ludności w wodę;

10) grunty pod wałami przeciwpowodziowymi i grunty położone w międzywałach;

11) grunty wpisane do rejestru zabytków, pod warunkiem ich zagospodarowania i utrzymania zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

• W podatku leśnym, zwalnia się od podatku:

1. lasy z drzewostanem w wieku do 40 lat;

2. lasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków;

3. użytki ekologiczne.

4. szkoły wyższe, wyższe szkoły zawodowe oraz wyższe szkoły wojskowe;

5. szkoły, placówki, zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli - publiczne i niepubliczne, oraz organy prowadzące te szkoły, placówki i zakłady odpowiednio z tytułu zarządu, użytkowania lub użytkowania wieczystego nieruchomości szkolnych;

6. placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk;

7. prowadzących zakłady pracy chronionej lub zakłady aktywności zawodowej w zakresie lasów wymienionych w decyzji w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej lub zgłoszonych wojewodzie - zajętych na prowadzenie tego zakładu, z wyłączeniem lasów, które znajdują się w posiadaniu zależnym podmiotów niebędących prowadzącymi zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej;

8. jednostki badawczo-rozwojowe.

5. Skala i stawki

• W podatku od nieruchomości:

Stawki podatku uzależnione są od uchwały organu stanowiącego gminy (rady gminy), ale nie mogą być wyższe od stawek określonych przez Ministra Finansów.

Skale: od budynków mieszkalnych (lub ich części) - 0,65 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej

• W podatku leśnym:

 Podatek leśny od 1 ha, za rok podatkowy wynos, równowartość pieniężną 0,220 m³ drewna, obliczaną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.  Do ceny tej nie wlicza się kwoty podatku od towarów i usług(VAT).  Dla lasów ochronnych oraz lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych stawka podatku leśnego, ulega obniżeniu o 50%.

• W podatku rolnym:

Podatek rolny za rok podatkowy wynosi:

-od 1 ha przeliczeniowego gruntów - równowartość pieniężną 2,5 q żyta,

- od 1 ha gruntów RZECZYWISTYCH - równowartość pieniężną 5 q żyta

Obliczone według średniej ceny skupu żyta za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.

6. Tryb i warunki płatności

• W podatku od nieruchomości:

- Na podatniku tego podatku ciążą szczególne obowiązki. Muszą oni sporządzić deklarację, w której wykazują wszystkie nieruchomości podlegające podatkowi.

- Deklaracja musi być złożona w terminie 14 dni od zaistnienia zdarzeń, powodujących powstanie obowiązku podatkowego. Osoby prawne zobowiązane są do złożenia deklaracji na podatek od nieruchomości do 15 stycznia roku podatkowego oraz wpłacać obliczony według deklaracji podatek na rachunek właściwej gminy w ratach miesięcznych (do 15 dnia każdego miesiąca )

-Wysokość podatku ustalana jest przez organ wykonawczy gminy (wójta, burmistrza , prezydenta ) w drodze decyzji.

-Płatność podatku następuje kwartalnie w terminach do :

15 marca, 15 maja, 15 września, 15 listopada roku podatkowego.

• W podatku leśnym:

Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego.

• W podatku rolnym:

Nie wiem:P

Prawo Wagnera

Prawo Wagnera mówi o stałym wzroście wydatków publicznych (względnych w odniesieniu do PKB i bezwzględnych).

Pogląd ten Adolph Wagner przedstawił w czterotomowym dziele zatytułowanym Finanzwissenschaft. Sprowadza się to do obserwacji, że mechanizm rynkowy nie jest w stanie sprostać potrzebom ludzkim, gdyż potrzeby publiczne rosną szybciej od potrzeb indywidualnych. Przyczyny to m. in. wzrost ludności i coraz bardziej skomplikowane struktury państwowe.

Przyczyny

socjologiczne [

• każda istota żywa rozwija się, a tym samym jest bardziej aktywna co prowadzi do poszerzenia zakresu swojej działalności i zwiększenia wydatków.

historyczne

• ogólna masa długu publicznego ma tendencję do wzrostu z upływem czasu, przez co wzrastają także wydatki konieczne do jego obsługi. Należy pamiętać o automatycznej amortyzacji długu publicznego na skutek dewaluacji i erozji pieniądza a także wzrostu bogactwa narodowego i PKB - ta amortyzacja nie działa jednak w 100%.

polityczne

• znacznie wzrósł zakres działalności państwa ze „stróża porządku” do „państwa opiekuńczego”. Ponadto włączono np. usługi sądowe do wydatków publicznych, podczas gdy wcześniej były one opłacane z opłat sądowych wnoszonych przez strony procesowe, nie powodując tym samym wydatków publicznych (Państwo nawet zapewniało sobie wpływy ze sprzedaży usług)(tak samo nauka, opieka zdrowotna).

• nowe techniki stosowane w polityce w połączenie z technikami podatkowymi. Gdy zniesiono wyborczy cenzus majątkowy (władze wybierali Ci - których podatek bezpośredni dotykał) na rzecz powszechnego prawa wyborczego, dużą grupą wyborców stali się ludzie nie płacący podatków bezpośrednich - deputowani przestali się obawiać, że wzrost tych podatków może utrudnić reelekcję.

• finanse publiczne przestały dotyczyć tylko wynagrodzeń dla niektórych funkcjonariuszy a stały się źródłem finansowania autostrad, szkół itd. Kolejnym skutkiem było przejście z proporcjonalnych podatków na progresywne i podatek pośredni od towarów i usług. Umożliwiło to zabieg niewidocznego dla przeciętnego obywatela podatku w cenie przy jednoczesnej jego redystrybucji w postaci wydatków publicznych w celu zdobycia popularności i reelekcji.

ekonomiczne i społeczne

• postęp techniczny a także jego tempo - badania naukowe i wojskowe wymagają niewspółmiernych środków w porównaniu z latami minionymi, a przez tempo tych zmian dochodzą koszty stałej modernizacji.

• polityka redystrybucji dochodu narodowego kanałami budżetowymi prowadzi do wzrostu sumy wydatków publicznych.

• do wydatków zwyczajnych dochodzi jeszcze coraz większy ciężar wydatków kapitałowych. U podstaw decyzji interwencyjnych w dziedzinie publicznych inwestycji leży chroniczna niezdolność inwestycji prywatnych, w okresach kryzysu, niezbędnego do zapewnienia aktywności gospodarczej. Państwo często inwestuje w sektorach, które wskutek spadku rentowności stają się nieatrakcyjne dla kapitału prywatnego jednocześnie będą kluczowymi dla rozwoju całej gospodarki.

Konsekwencje

• wzrost wydatków publicznych jest czynnikiem wzmacniającym solidarność międzynarodową szczególnie w stosunku do małych i średnich państw - w tym sensie, że koszty projektów atomowych, wojskowych itp. są dzielone na uczestników projektu, których każde państwo z osobna nie byłoby w stanie udźwignąć.

• teoria A. Wagnera przyczyniła się do sformułowania koncepcji państwa dobrobytu (welfare state), w którym za pomocą dochodu z rosnących podatków na szeroką skalę realizowano wydatki socjalne, wraz z wydatkami na ubezpieczenia społeczne. Myśl Wagnera wpłynęła na rozwój ubezpieczeń społecznych, stanowiąc jednocześnie podbudowę redystrybucji dochodu narodowego i dając bodzieć do powstania idei państwa opiekuńczego. Prawo to jest przeciwstawne liberalnej myśli finansowej Adama Smitha.

29

---