PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO ŻYCIU I ZDROWIU
Zabójstwo (p. materialne - skutek śmiertelny stanowi rezultat czynu sprawcy):
Kto - może je popełnić każdy i tylko umyślnie. ZB (na pewno), ZE (patrzy się na siłę zadanych ciosów czy też użyte narzędzie, można też patrzeć na to z perspektywy wysokiego prawdopodobieństwa zabójstwa przy np. podpalaniu dużego budynku mieszkalnego).
Zabija - Można zabić przez działanie i zaniechanie. Nieistotne są motywy sprawcy oraz sposób zabicia, natomiast są one istotne dla typu kwalifikowanego.
Człowieka - początek ochrony życia ludzkiego to 1) rozpoczęcie samodzielnego oddychania za pomocą płuc lub 2) całkowite lub choć częściowe oddzielenie od ciała matki (3 i 4 koncepcja są odrzucane: życie zaczyna się wraz z początkiem porodu; nabranie zdolności do życia poza organizmem ciała matki) Koniec ochrony (śmierć) to nieodwracalne ustanie funkcji pnia mózgu (śmierć kliniczna następuje po ustaniu oddychania i krążenia i nie jest równa normalnej śmierci, gdyż można ją odwrócić).
Podlega
karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8,
karze 25 lat pozbawienia wolności albo
karze dożywotniego pozbawienia wolności.
Zabójstwo kwalifikowane:
Kto zabija człowieka:
ze szczególnym okrucieństwem - (morderstwo) bestialski sposób zabójstwa, zadawanie dodatkowych cierpień, tortury, znęcanie się, zabójstwa małego dziecka czy też kobiety ciężarnej.
w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem - odnosi się to nie tylko do ofiar tych przestępstw, ale i do osób ich broniących. Jest to zabójstwo zasługujące na szczególne potępienie, ustanowione dla zwalczania terroryzmu.
w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie - np. zabójstwo na zlecenie za pieniądze, zemsta
z użyciem broni palnej lub materiałów wybuchowych - choć w gruncie rzeczy okrutniejsze bywają zabójstwa np. siekierą.
więcej niż jedną osobę
będąc wcześniej prawomocnie skazanym za zabójstwo.
Podlega
karze 25 lat pozbawienia wolności albo
karze dożywotniego pozbawienia wolności.
Zabójstwo uprzywilejowane:
(zabójstwo z afektu)
Kto zabija człowieka
Pod wpływem silnego wzburzenia - intensywne reakcje emocjonalne biorą górę nad kontrolną funkcją rozumu. „Afekt” - zazwyczaj krótki proces w reakcji na np. ciężką zniewagę. „Afekt trwały” - zabójstwo osoby, która przez dłuższy czas np. znęcała się. Jeśli sprawca jest nietrzeźwy, trzeba patrzeć na to, czy wzburzenie wywołał alkohol czy inna przyczyna. Sprawca może być niepoczytalny - jednak sam afekt nie jest okolicznością za niepoczytalnością, jedynie jakiś proces psychiczny może ją spowodować.
Usprawiedliwionego okolicznościami - np. naganne zachowanie się pokrzywdzonego obserwowane obiektywnie.
Podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
(zabójstwo eutanatyczne)
Kto zabija człowieka - przestępstwo ogólnosprawcze (choć zazwyczaj czyni to lekarz bądź osoba najbliższa). Może być dokonane bądź zaniechane (ale tu tylko do osób mających szczególny obowiązek ochrony ofiary). ZB na pewno, ZE (niektórzy wprowadzają taką możliwość, np. podanie dawki narkotyku licząc się z tym, że jest śmiertelna).
Na jego żądanie i - musi być stanowcze i jednoznaczne, wolne od wad prawnych. Osoba musi być poczytalna. Muszą też istnieć wyraźne powody żądania (np. zabicie okaleczonego żołnierza na wojnie).
Pod wpływem współczucia dla niego - powinny wynikać z treści żądania.
Podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
W wyjątkowych wypadkach sąd może:
1) zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet
2) odstąpić od jej wymierzenia.
(zabójstwo noworodka)
Matka - jest to więc przestępstwo indywidualne.
Która zabija
Dziecko w okresie porodu
Pod wpływem jego przebiegu - wcześniej dodano do tego przesłanki „znaczne zniekształcenie dziecka” oraz „szczególnie trudnej sytuacji osobistej matki”, lecz skreślono je, ponieważ powodowały nadużycia.
Podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Nakłanianie i pomoc do samobójstwa (p. materialne - trzeba doprowadzić do usiłowania lub dokonania)
Kto
Namową lub - można posiłkować się przepisami o podżeganiu. Działanie zmierzające do wywołania zamiaru samobójczego, tylko w ZB.
Przez udzielenie pomocy - można posiłkować się przepisami o pomocnictwie. Np. dostarczenie środka, udzielenie informacji, pomoc psychiczna. ZB lub ZE.
Doprowadza człowieka do targnięcia się na własne życie - jest to też znamię kwalifikowane przy przestępstwie znęcania się. Nie musi dojść do samobójstwa, wystarczy jego usiłowanie.
Podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Nieumyślne spowodowanie śmierci (p. materialne).
Kto
Nieumyślnie - nie można odpowiadać za usiłowanie, ale mogą odpowiadać pomocnicy i podżegacze do tego. Chodzi tu o naruszenie zasad ostrożności, ale wystarczy jedynie, by sprawca mógł przewidzieć spowodowanie skutku.
Powoduje śmierć człowieka - to przestępstwo jest znamieniem kwalifikującym wielu przestępstw, m.in. karalnego przerwania ciąży czy udziału w bójce. Zbieg przepisów tego przestępstwa z wymienionymi jest pomijalny.
Podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Karalne przerwanie ciąży (p. materialne)
(aborcja za zgodą kobiety)
Kto - popełnić to może każdy, jednak lekarz jest do tego uprawniony w niektórych wypadkach przewidzianych w ustawie..
Za zgodą kobiety
Przerywa jej ciążę
Z naruszeniem przepisów ustawy - dotyczy to właśnie lekarzy.
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Tej samej karze podlega pomocnik oraz podżegacz.
Jeżeli następstwem tego czynu jest śmierć kobiety ciężarnej, sprawca
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Wszyscy oni,
gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej
Podlegają
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Jeżeli następstwem tego czynu jest śmierć kobiety ciężarnej, sprawca
Podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
(aborcja bez zgody kobiety)
Kto
Stosując przemoc - np. bicie w brzuch. Naraża się zarówno życie dziecka, jak i kobiety. Może być w ZB i ZE.
Wobec kobiety ciężarnej
Lub w inny sposób - każdy sposób oddziaływania na ciało kobiety wbrew jej woli np. środki farmakologiczne lub chemiczne, podstępna aborcja.
Bez zgody kobiety przerywa ciążę
Albo przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem - groźba to nie tylko groźba popełnienia przestępstwa, ale i groźba rozgłoszenia wieści uwłaczających czci kobiety. Podstęp zachodzi wtedy, gdy np. podaje się środek wczesnoporonny jako lekarstwo.
Doprowadza kobietę ciężarną do przerwania ciąży
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Kto
Dopuszcza się tego czynu, gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety, podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Jeżeli następstwem tego czynu jest śmierć kobiety ciężarnej, sprawca
Podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
(uszkodzenie ciała dziecka poczętego)
Kto
Powoduje uszkodzenie ciała dziecka poczętego
Lub rozstrój zdrowia zagrażający jego życiu
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Nie popełnia tego przestępstwa
Lekarz - wprowadzono ten przepis po to, aby lekarze nie obawiali się czynności leczniczych mogących uratować życie.
jeżeli uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia dziecka poczętego są następstwem
Działań leczniczych, koniecznych dla uchylenia niebezpieczeństwa grożącego zdrowiu lub życiu kobiety ciężarnej albo dziecka poczętego.
Nie podlega karze
Matka dziecka poczętego, - ten przepis jest adekwatny do bezkarności matki samodzielnie usuwającej ciążę.
która dopuszcza się uszkodzenia ciała dziecka poczętego.
Spowodowanie uszczerbku na zdrowiu (p. materialne).
(ciężkie uszkodzenie ciała)
Kto - przy przestępstwie umyślnym czasem trudno rozróżnić, jakie uszkodzenie (ciężkie, średnie, lekkie) ciała sprawca zamierzał. Trzeba wtedy patrzeć na m.in. ilość zadanych ciosów, użyte narzędzia, umiejscowienie ciosów.
Powoduje ciężki uszczerbek na zdrowiu - trwały lub długotrwały, powodujący poważne ograniczenia w normalnym funkcjonowaniu człowieka. Ustalenie rozmiarów uszczerbku następuje dzięki medycynie sądowej.
W postaci:
1) pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia
2) a) innego ciężkiego kalectwa,
b) ciężkiej choroby nieuleczalnej lub
c) długotrwałej choroby, realnie zagrażającej życiu,
d) trwałej choroby psychicznej,
e) całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub
f) trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Jeżeli sprawca działa
Nieumyślnie
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jeżeli następstwem czynu jest śmierć człowieka, sprawca
Podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
(średnie uszkodzenie ciała)
Kto
Powoduje naruszenie czynności narządu ciała - ale nie krótsze niż 7 dni. To charakteryzuje średnie uszkodzenie ciała.
Inne niż ciężkie - górna granica średniego uszkodzenia ciała.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Jeżeli sprawca
Działał nieumyślnie
Podlega
Grzywnie,
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Jeżeli uszczerbek spowodowała osoba najbliższa
Ściganie przestępstwa nieumyślnego następuje na jej wniosek.
(lekkie uszkodzenie ciała)
Kto
Powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia
Trwający nie dłużej niż 7 dni - liczba 7 dni jest podstawowym rozgraniczeniem między lekkim a średnim uszkodzeniem ciała.
Podlega
Grzywnie,
karze ograniczenia wolności
albo pozbawienia wolności do roku
Jeżeli sprawca
Działał nieumyślnie
Podlega
Grzywnie,
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Ściganie przestępstwa lekkiego uszkodzenia ciała
odbywa się z oskarżenia prywatnego.
Przestępstwa polegające na narażeniu życia lub zdrowia na niebezpieczeństwo (zindywidualizowanego). - p.materialne z narażenia
(bójka i pobicie)
Kto
Bierze udział - nie tylko zadawanie ciosów, ale np. podawanie narzędzi, zatrzymywanie ofiary. Nie jest udziałem słowne zachęcanie.
W bójce - czyli starciu pomiędzy co najmniej 3 osobami, które atakują się wzajemnie. Nie ma napastników i napadniętych. Uczestnicy bójki mają prawo do obrony koniecznej tylko wtedy, gdy odstępują od czynnego udziału w bójce i zostaną zaatakowani.
lub pobiciu - czyli czynnej napaści 2 lub więcej osób (napastników) na inną osobę lub osoby (napadniętych). Istotny dla rozróżnienia pobicia od bójki jest początek zdarzenia. Napadnięci mają prawo do obrony koniecznej.
W którym naraża się człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo uszczerbek na zdrowiu - bójka lub pobicie muszą być na tyle intensywne, że zachodzi obawa przed uszczerbkiem na zdrowiu lub życiu.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest - zachodzi, gdy nie ma ustalonego indywidualnego sprawstwa. Chodzi tu o odpowiedzialność wspólną, ponieważ jeśli ustali się jednego sprawcę, ponosi on odpowiedzialność jak za art.156.
Ciężki uszczerbek na zdrowiu człowieka, sprawca - nie tylko uczestnika bójki/pobicia, ale i osoby trzeciej.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest - zachodzi, gdy nie ma ustalonego indywidualnego sprawstwa. Chodzi tu o odpowiedzialność wspólną, ponieważ jeśli ustali się jednego sprawcę, ponosi on odpowiedzialność jak za art.148.
Śmierć człowieka, sprawca - nie tylko uczestnika bójki/pobicia, ale i osoby trzeciej.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10
(bójka/pobicie z udziałem niebezpiecznego narzędzia)
Kto,
Biorąc udział w bójce lub pobiciu człowieka,
Używa broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu - użycie, czyli posłużenie się zgodnie z przeznaczeniem (choćby chybione), ale nie np. zademonstrowanie go.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
(narażenie na niebezpieczeństwo)- p. materialne z narażenia
Kto
Naraża człowieka - działając lub zaniechując.
Na bezpośrednie niebezpieczeństwo - np. wyrzucenie ciężkiego przedmiotu przez okno.
Utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jeżeli na sprawcy - przykład przestępstwa indywidualnego niewłaściwego.
Ciąży obowiązek opieki nad osobą narażoną na niebezpieczeństwo - może on wynikać zarówno z prawa, z umowy jak i z zaistniałej sytuacji.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Jeżeli sprawca
Działa nieumyślnie - najczęściej to przestępstwo popełniane jest nieumyślnie. Trudno wyobrazić sobie sytuację, gdy jest ono popełniane w ZB.
Podlega
Grzywnie,
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Nie podlega karze
Sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo.
Ściganie przestępstwa
Nieumyślnego
Następuje na wniosek pokrzywdzonego.
(nieudzielenie pomocy) p. formalne
Kto
Człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu - do uszczerbku nie musi wcale dojść, jako że jest to przestępstwo formalne.
Nie udziela pomocy - przestępstwo z zaniechania. Nieudzielanie pomocy jest karalne nawet wtedy, kiedy niewielka jest możliwość uchylenia niebezpieczeństwa.
Mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, - czyli np. osoba nie umiejąca pływać nie popełnia przestępstwa nie ratując tonącego, natomiast pływający dobrze już je popełnia.
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Nie popełnia przestępstwa
Kto nie udziela pomocy
Do której konieczne jest poddanie się zabiegowi lekarskiemu - np. transfuzja krwi
Albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej - np. straż wodna, pożarna, służba zdrowia. Dotyczy to tylko sytuacji, gdy nieudzielający ma realną podstawę by spodziewać się nadejścia pomocy.
(narażenie na zarażenie wirusem HIV, chorobą weneryczną lub zakaźną - p.formalne z narażenia)
Kto - przestępstwo indywidualne właściwe.
Wiedząc, że jest zarażony wirusem HIV - tylko zamiar bezpośredni i ewentualny
Naraża bezpośrednio inną osobę na takie zarażenie - np. podejmując lub kontynuując stosunki seksualne.
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Kto
Wiedząc, że jest dotknięty chorobą weneryczną lub zakaźną, ciężką chorobą nieuleczalną lub realnie zagrażającą życiu
Naraża bezpośrednio inną osobę na zarażenie taką chorobą
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo karze pozbawienia wolności do roku.
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO BEZPIECZEŃSTWU POWSZECHNEMU
Sprowadzenie katastrofy (=zdarzenia powszechnie niebezpiecznego) p.materialne - skutkiem jest wystąpienie zdarzenia, a nie widoczne zniszczenia
[karalne przygotowanie - pozbawienie wolności do lat 3]
Kto - przestępstwo umyślne jest dużo surowiej karane niż nieumyślne w celu surowego karania sabotaży czy przestępstw terrorystycznych.
Sprowadza zdarzenie - czasem ciężko rozróżnić niebezpieczeństwo powszechne od indywidualnego. Kryterium rozróżniającym jest to, iż nieb. powszechne żywiołowo się rozprzestrzenia np. pożar, powódź, katastrofa lotnicza. Zdarzenie to może być skutkiem przestępstwa „sprowadzenia niebezpieczeństwa katastrofy”.
Które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo
Mieniu w wielkich rozmiarach - nie chodzi o wartość mienia, lecz przestrzenny rozmiar
Mające postać:
pożaru - ogień rozprzestrzeniający się z siłą żywiołową - o wielkim zasięgu, wyrządzający poważne szkody. Może obejmować kilka obiektów lub nawet jeden (np. duży blok mieszkalny, fabryka). Pożarem nie jest na pewno spalenie niewielkiej rzeczy.
zawalenia się budowli, zalewu albo obsunięcia się ziemi, skał lub śniegu
eksplozji materiałów wybuchowych lub łatwopalnych albo innego gwałtownego wyzwolenia energii, rozprzestrzeniania się substancji trujących, duszących lub parzących
gwałtownego wyzwolenia energii jądrowej lub wyzwolenia promieniowania jonizującego
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10
Jeżeli sprawca działa
Nieumyślnie
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Jeżeli następstwem czynu umyślnego jest
Śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Jeżeli następstwem czynu nieumyślnego jest
Śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowie wielu osób
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
(sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy - p.materialne z narażenia)
Kto
Sprowadza
Bezpośrednie niebezpieczeństwo - sytuacja mogąca w każdej chwili przekształcić się w katastrofę (stan wysokiego prawdopodobieństwa)
Katastrofy - przestępstwo materialne, ponieważ skutki muszą być widoczne.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Jeżeli sprawca działa
Nieumyślnie
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Sprowadzenie niebezpieczeństwa powszechnego - p.formalne z narażenia?.
[karalne przygotowanie - pozbawienie wolności do lat 3]
Kto
Sprowadza niebezpieczeństwo - nie trzeba spowodować żadnych szkód, wystarczy sam stan powszechnego zagrożenia.
Dla życia lub zdrowia wielu osób lub
Mienia w wielkich rozmiarach
powodując zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej
wyrabiając lub wprowadzając do obrotu szkodliwe dla zdrowia substancje, środki spożywcze lub inne artykuły powszechnego użytku lub też środki farmaceutyczne nie odpowiadające obowiązującym warunkom jakości
powodując uszkodzenie lub unieruchomienie urządzenia użyteczności publicznej, w szczególności urządzenia zabezpieczającego przed nastąpieniem niebezpieczeństwa powszechnego lub służącego do jego uchylenia
zakłócając, uniemożliwiając lub w inny sposób wpływając na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych - np. przez wprowadzenie wirusa do sieci komputerowej
działając w inny sposób w okolicznościach szczególnie niebezpiecznych
Podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Jeżeli sprawca działa
Nieumyślnie
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jeżeli następstwem czynu umyślnego jest
Śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Jeżeli następstwem czynu nieumyślnego jest
Śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Terroryzm lotniczy i morski.
(przejęcie kontroli na statku)
[karalne przygotowanie - pozbawienie wolności do lat 3]
Kto
Stosując podstęp albo - (np. przebranie się za załogę statku)
Gwałt na osobie lub groźbę bezpośredniego użycia takiego gwałtu - gwałt, czyli siła fizyczna o dużym natężeniu.
Przejmuje kontrolę nad
Statkiem wodnym lub powietrznym - szczególnie popularne w ostatnich czasach jest porywanie statków powietrznych. Przepisy te przeciwdziałają terroryzmowi i wynikają z wielu podpisanych przez Polskę konwencji.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Kto
Popełniając to przestępstwo
Sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo - musi nastąpić w formie ZB lub ZE.
Dla życia lub zdrowia wielu osób
Podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Jeżeli następstwem sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa jest
Śmierć człowieka bądź uszczerbek na zdrowiu wielu osób,
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 5 lat albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
(umieszczenie na statku przedmiotów zagrażających bezpieczeństwu)
[karalne przygotowanie - pozbawienie wolności do lat 3]
Kto
Umieszcza na statku wodnym lub powietrznym - karalne za sprowadzenie potencjalnego niebezpieczeństwa
Urządzenie lub substancję zagrażającą bezpieczeństwu osób lub mieniu znacznej wartości
Podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
(niszczenie urządzeń nawigacyjnych)
Kto
Niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do użytku - karalne spowodowanie szkód, zagrażające same z siebie bezpieczeństwu
Urządzenie nawigacyjne albo
Uniemożliwia jego obsługę
Podlega
karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
(piractwo morskie/korsarstwo)
Kto
Uzbraja lub przysposabia statek morski przeznaczony do dokonania na morzu rabunku lub - karalne już przygotowanie do piractwa.
Na takim statku przyjmuje służbę - nie tylko w ZB, ale i w ZE.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI
Bezprawne pozbawienie wolności - przestępstwo materialne występujące często w realnym zbiegu przepisów z np. zgwałceniem czy zmuszaniem.
Kto - generalnie tylko ZB i ZE, natomiast w przypadku funkcjonariusza publicznego możliwe jest też nieumyślne pozbawienie wolności, penalizowane w art. 231. Jest to przestępstwo ogólnosprawcze.
Pozbawia - przestępstwo trwałe - stan bezprawia utrzymuje się do czasu aż ofiara nie zostanie uwolniona. Można działać (np. zamknięcie kogoś) lub zaniechać (np. niewypuszczenie kogoś). Można w tym przestępstwie przyjąć wszystkie formy sprawstwa. Pozbawienie wolności musi być bezprawne! To ważne w przypadku funkcjonariuszy publicznych, wśród których w wielu przypadkach ten czyn jest w granicy kontratypu wykonywania uprawnień (np. tymczasowe aresztowanie).
Człowieka
Wolności - w znaczeniu fizycznym, czyli możliwość wyboru miejsca przebywania i swoboda poruszania się.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Jeżeli
Pozbawienie wolności
Trwało dłużej niż 7 dni lub
Łączyło się ze szczególnym udręczeniem - okoliczności sprawiające większą dolegliwość niż samo pozbawienie wolności np. głodzenie, bolesne związanie, trzymanie w piwnicy.
Sprawca - tylko wina umyślna
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Groźba karalna - przestępstwo materialne (wzbudzenie uzasadnionej obawy) w pomijalnym zbiegu przepisów z przestępstwami kradzieży czy też rozboju, w których często stosuje się groźbę.
Kto - funkcjonariusze publiczni są za groźbę surowiej karani (grożenie w celu wymuszenia zeznań).
Grozi - można grozić tylko w ZB
Innej osobie - naruszenie wolności w sferze psychicznej.
Popełnieniem przestępstwa na jej szkodę - nie jest przestępstwem grożenie wykroczeniem czy też czynnością cywilnoprawną. Bez znaczenia jest rodzaj przestępstwa, najczęściej grozi się zabójstwem, pobiciem czy podpaleniem.
Lub szkodę osoby najbliższej, - np. dziecko, małżonek, osoby pozostająca we wspólnym pożyciu.
Jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona - jeżeli sprawca chciał wywołać obawę, ale tego nie zrobił, zachodzi usiłowanie.
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ściganie następuje
Na wniosek pokrzywdzonego.
Zmuszanie do określonego zachowania się - przestępstwo ogólne, nie stosujemy go w przypadku np. gwałtu. Przestępstwo formalne - nie trzeba nikogo zmusić, żeby wystąpiło przestępstwo.
Kto
Stosuje przemoc - oddziaływanie fizyczne uniemożliwiające decyzję osobie krzywdzonej lub tak ją nastawiające, by określoną decyzję musiała podjąć. Jest tu i vis absoluta (np. pozbawienie przytomności) i vis compulsiva (np. tortury).
Wobec osoby lub - w porównaniu do 1969 r. zlikwidowano tzw. „przemoc pośrednią”, czyli wywoływanie nacisku poprzez oddziaływanie na otoczenie (np. odebranie kluczyków do samochodu). Można skierować przemoc też na inną osobę.
Groźbę bezprawną - szerzej niż groźba karalna - dodatkowo groźba spowodowania postępowania karnego (w celu nieusprawiedliwionym prawnie np. zagrożenie doniesienia o kontaktach z przestępcami jeśli nie zaprzesta działalności gospodarczej) i rozgłoszenie wiadomości uwłaczających czci zagrożonego lub jego najbliższych (poniżające, narażające na utratę zaufania - ale nie uzasadniona krytyka).
W celu - przestępstwo kierunkowe.
Zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia - jeśli osoba zostanie zmuszona, ma to wpływ na wymiar kary, ale nie na istnienie przestępstwa.
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jeżeli
Sprawca popełnia to przestępstwo
W celu wymuszenia zwrotu wierzytelności - wprowadzenie tego artykułu jest reakcją na częste tego typu procedery.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Zabieg leczniczy bez zgody pacjenta.
Kto
Wykonuje
Zabieg leczniczy
Bez zgody pacjenta
Podlega
Grzywnie,
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ściganie następuje
Na wniosek pokrzywdzonego.
Naruszenie miru domowego
Kto - ZB lub ZE.
Wdziera się - przedostanie się wbrew wyraźnie wyrażonej woli dysponenta (np. odepchnięcie) lub naruszając jego wolę dorozumianą (np. drzwi zamknięte na klucz). Przeciwko bezprawnie wdzierającemu się przysługuje dysponentowi bezwzględnie obrona konieczna.
Do cudzego - dysponentem mieszkania może być też lokator wynajmujący mieszkanie czy tez członkowie rodziny zamieszkałego. Nieważne ile dysponent w mieszkaniu mieszka.
Domu, mieszkania, lokalu użytkowego, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu - okupowanie lokali publicznych nie jest objęte tym przestępstwem.
Albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza - zaniechanie, bez różnicy czy sprawca znalazł się tu legalnie (np. wpuszczenie przez właściciela) czy nielegalnie.
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI SEKSUALNEJ I OBYCZAJNOŚCI.
Zgwałcenie i doprowadzenie do innej czynności seksualnej (p. materialne).
Kto
Przemocą, - oddziaływanie środkami fizycznymi mające na celu przełamanie lub uniemożliwienie oporu ofiary. Może być skierowana na ofiarę bądź bliską jej osobę. Dopuszcza się przemoc pośrednią. Opór nie musi być stały, wystarczą słowne protesty. Musi być rzeczywisty!
Groźbą bezprawną - tak jak w przestępstwie zmuszania. Zazwyczaj jest to groźba natychmiastowego ataku na zdrowie lub życie ofiary. Może być też niezwerbalizowana (np. pokazanie noża).
Lub podstępem - wprowadzenie w błąd bądź wyzyskanie błędu drugiej osoby, np. podanie narkotyku czy też wprowadzenie w błąd co do osoby partnera. Nie jest podstępem spicie alkoholem albo podanie środka podniecającego.
Doprowadza inną osobę - można też zgwałcić mężczyznę. Istnieje również gwałt na małżonku czy też prostytutce.
Do obcowania płciowego - spółkowanie hetero i homoseksualne oraz oralne i analne
Podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Jeżeli sprawca
W sposób wyżej wymieniony
Doprowadza
Inną osobę
Do poddania się
Innej czynności seksualnej, - niebędąca obcowaniem płciowym czynność seksualna w kontakcie z ciałem innej osoby (np. dotykanie narządów płciowych, wprowadzanie przedmiotów do pochwy). Nie jest ta czynnością masturbowanie się sprawcy przy innej osobie, natomiast jest doprowadzenie do masturbacji ofiarę.
Albo do wykonania takiej czynności
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Ściganie następuje
Na wniosek pokrzywdzonego.
(typy kwalifikowane)
Jeżeli sprawca dopuszcza się
Zgwałcenia (lub innej czynności seksualnej) - przynajmniej jeden ze współsprawców musi tego dokonać.
Wspólnie z inną osobą - co najmniej 2 osoby (wcześniej 3 osoby). Nie wszyscy współsprawcy muszą odbyć stosunek. Wystarczy doprowadzenie ofiary do miejsca zgwałcenia, obezwładnienie i przytrzymanie ofiary a nawet wyrażenie gotowości udziału w nim.
Podlega
Karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Jeżeli sprawca
Zgwałcenia (lub innej czynności seksualnej)
Działa ze szczególnym okrucieństwem, - duże nasilenie brutalności i znęcania się nad ofiarą. Wchodzi w jego skład również działanie wielokrotne, spowodowanie uszkodzeń ciała, zgwałcenie w obecności dziecka.
Podlega
Karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5. - te sankcje uważane są za zbyt surowe, jako że odnoszą się w równym stopniu do zgwałcenia, jak i do innej czynności seksualnej.
Ściganie następuje
Na wniosek pokrzywdzonego.
Wykorzystanie seksualne osoby w stanie nienormalnym lub osoby zależnej.
(czynność seksualna przy wykorzystaniu bezradności innej osoby)
Kto - ZB lub zamiar quasi-ewentualny.
Wykorzystując - jeżeli ktoś stosuje przemoc, podstęp czy groźbę, wtedy odpowiada za zgwałcenie. To przestępstwo polega na wykorzystaniu, które nie potrzebuje przymusu.
Bezradność innej osoby - przejściowy stan, w którym nie mogą podejmować i realizować decyzji woli.
Lub wynikający z upośledzenia umysłowego lub choroby psychicznej brak zdolności tej osoby do rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem - odniesienie do art.31 o niepoczytalności. Jeżeli ktoś jest pijany do nieprzytomności, ten artykuł można do niego odnieść.
Doprowadza ją
Do obcowania płciowego lub
Poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Ściganie następuje
Na wniosek pokrzywdzonego
Jeżeli stan ofiary nie jest wynikiem trwałych zaburzeń psychicznych.
(czynność seksualna przez nadużycie stosunku zależności)
Kto
Przez nadużycie stosunku zależności - istotne sprawy jednej osoby zależą od woli innej osoby (np. nauczyciel a uczennica). Może być to zależność pośrednia (np. syn szefa). Nie jest przestępstwem, jeśli ofiara sama wyszła z inicjatywą.
Lub wykorzystanie krytycznego położenia - pokrzywdzonemu grożą poważne szkody osobiste lub majątkowe. Wykorzystanie to uzależnienie np. udzielenia pomocy od czynności seksualnej.
Doprowadza inną osobę
Do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności
Podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Ściganie następuje
Na wniosek pokrzywdzonego.
Jeżeli czyn powyższy
Został popełniony
Na szkodę małoletniego
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Kto
doprowadza małoletniego do obcowania płciowego lub poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności
Nadużywając zaufania - wynika z bliskim związkiem małoletniego ze sprawcą - rodzinnym, sąsiedzkim, przyjacielskim. Także np. nauczyciel, trener.
Lub udzielając mu korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Kazirodztwo - przestępstwo niegdyś karane ze względu na szkodliwość eugeniczną, teraz tylko ze względu na szkodliwość moralną.
Kto - przestępstwo indywidualne, ZB lub Zq-E
Dopuszcza się
Obcowania płciowego - spółkowanie hetero i homoseksualne oraz oralne i analne. Nie jest kazirodztwem inna czynność seksualna.
W stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego i osoby przysposabiającej, brata lub siostry - również rodzeństwo przyrodnie;
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Deprawacja seksualna małoletniego (realny zbieg przestępstw z m.in. zgwałceniem czy kazirodztwem)
Kto - ZB lub Zq-E (kiedy nie ma się pewności czy ofiara nie ma skończonych 15 lat). Podmiotem może być każdy, kto ukończył 17 lat. Zazwyczaj są to osoby dorosłe, tzw. Pedofile.
Obcuje płciowo
Z małoletnim poniżej lat 15
Lub dopuszcza się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadza ją do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania
Podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Kto
W celu zaspokojenia seksualnego
Prezentuje - ze względu złej konstrukcji przepis ten jest praktycznie niemożliwy w zastosowaniu.
Małoletniemu poniżej lat 15
Wykonanie czynności seksualnej
Podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Rozpowszechnianie pornografii
Kto
Publicznie - pokazanie w takim miejscu, że może mieć z nią kontakt każdy, np. plakaty. Nie spełniają tego znamienia sex-shopy.
Prezentuje treści pornograficzne - pornografia to przedstawienie czynności seksualnej opierające się tylko na jej aspektach technicznych (z pominięciem warstwy osobistej) oraz ukazywanie ludzkich organów płciowych w ich funkcjach seksualnych. Sama pornografia nie jest szkodliwa w ogóle, a wręcz służy rozładowaniu energii seksualnej potencjalnych sprawców przestępstw seksualnych.
W taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie, która sobie tego nie życzy - naruszenie wolności wyboru.
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Kto
Małoletniemu poniżej lat 15
Prezentuje treści pornograficzne lub - tutaj nie musi być to już publicznie.
Udostępnia mu przedmioty mające taki charakter - choć oczywiście nie jest tym pozostawienie np. kaset porno w domu w miejscu do którego dziecko mogłoby się dostać.
Albo rozpowszechnia treści pornograficzne w sposób umożliwiający takiemu małoletniemu zapoznanie się z nimi
Podlega
Grzywnie,
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Kto
W celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, przechowuje lub posiada - tylko ZB.
Albo rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treści pornograficzne - rozpowszechnia, czyli czyni je powszechnie dostępnymi (np. wypożyczanie kaset, ale już nie puszczanie w zamkniętym kręgu znajomych). ZB lub ZE.
Z udziałem małoletniego albo treści pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Kto
Utrwala
Treści pornograficzne
Z udziałem małoletniego poniżej lat 15
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Sąd może orzec
Przepadek narzędzi lub innych przedmiotów
Które służyły do popełnienia ww. przestępstw,
Chociażby nie stanowiły własności sprawcy.
Kto
Sprowadza, przechowuje lub posiada - przepis przesadny w swojej surowości.
Treści pornograficzne
Z udziałem małoletniego poniżej lat 15
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 15.
Przestępstwa związane z prostytucją
(zmuszanie do prostytucji)
Kto
Przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub wykorzystując stosunek zależności lub krytyczne położenie
Doprowadza inną osobę
Do uprawiania prostytucji
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
(stręczycielstwo)
Kto
W celu osiągnięcia korzyści majątkowej - we wcześniejszym kodeksie nie było tego znamienia, co znacznie poszerzało możliwość popełnienia tego przestępstwa.
Nakłania inną osobę - bez względu na cel sprawcy.
Do uprawiania prostytucji lub
jej to ułatwia
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
(sutenerstwo/kuplerstwo)
Kto
Czerpie korzyści majątkowe - sutener to osoba prowadząca pasożytniczy tryb życia, „opiekująca” się prostytutkami. Kupler to osoba udostępniająca pomieszczenia do celów prostytucyjnych, ale nie w celach mieszkalnych. Jest nim też osoba prowadząca agencje towarzyskie.
Z uprawiania prostytucji przez inną osobę
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Sutener, stręczyciel i kupler
Podlegają
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10
Jeśli ich ofiara jest osoba małoletnią.
(uprowadzenie osoby w celu prostytucji)
Kto
Zwabia lub uprowadza inną osobę - popularne ostatnio przestępstwo, wynikające z otwarcia granic.
W celu uprawiania prostytucji za granicą
Podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO RODZINIE I OPIECE
Bigamia (przestępstwo o skutkach trwałych, odbyte w momencie zawarcia związku małżeńskiego)
Kto - przestępstwo indywidualne, ZB, ZE.
Zawiera małżeństwo - w 1969 karalne było też małżeństwo z osobą będącą w związku małżeńskim. Teraz tylko bigamista jest karany.
Pomimo że pozostaje w związku małżeńskim - małżeństwo musi być ważne według prawa cywilnego, a nie np. kanonicznego. Nie ma przestępstwa, jeśli małżeństwo nie zostało rozwiązane pomimo śmierci współmałżonka (wynik pomyłki administracyjnej).
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Znęcanie się (prawna jedność czynów zabronionych, realny zbieg przepisów w związku z m.in. uszkodzeniem ciała, jako że są one zagrożone wyższą sankcją)
Kto - ZB lub ZE
Znęca się - działanie (np. bicie) lub zaniechanie (np. głodzenie).
Fizycznie lub psychicznie
Nad osobą najbliższą - małżonek, dziecko, rodzic, konkubina
Lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy
Albo nad małoletnim - musi to być wykroczenie poza granice kontratypu karcenia nieletnich. Małoletni tutaj to osoba poniżej 18 roku życia.
Lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny - osoby stare, kalekie, obłożnie chore
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
(znęcanie się kwalifikowane)
Jeżeli znęcanie się - ZB lub ZE
Połączone jest ze
Stosowaniem szczególnego okrucieństwa - tak jak w przypadku zabójstwa i zgwałcenia, ale trzeba też patrzyć na osobiste relacje między pokrzywdzonym a sprawcą. Patrzeć trzeba też na brak możliwości obrony w przypadku osób kalekich lub dzieci.
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Jeżeli
Następstwem znęcania się - może tu zajść nieumyślność następstwa.
Jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego (przestępstwo trwałe, materialne)
Kto - ZB
Uporczywie - znamię to jest wprowadzone po to, by odróżnić karalność tego czynu od sankcji cywilnoprawnych. Uporczywość to celowe zachowanie się cechujące się złą wolą i nieustępliwością.
Uchyla się od wykonania
Ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego - czyli z KRO lub zasądzonej renty.
Obowiązku opieki
Przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby
I przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych - znamię kwalifikujące to przestępstwo jako przestępstwo materialne. Do potrzeb zalicza się dostarczenie środków koniecznych do przetrwania, jak i zapewnienie wykształcenia i korzystania z dóbr kulturowych.
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ściganie następuje
Na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu udzielającego odpowiedniego świadczenia rodzinnego albo zaliczki alimentacyjnej.
Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano
Odpowiednie świadczenie rodzinne albo zaliczkę alimentacyjną,
Ściganie odbywa się z urzędu.
Rozpijanie małoletniego (p.formalne - nie jest konieczne doprowadzenie małoletniego do alkoholizmu)
Kto
Rozpija małoletniego - działanie stwarzające niebezpieczeństwo przyzwyczajenia małoletniego do picia napojów alkoholowych lub umocnienia w nim tych skłonności. Jest to działanie wielokrotne.
Dostarczając mu napoju alkoholowego, - ZB i ZE
Ułatwiając jego spożycie - ZB i ZE
Lub nakłaniając go do spożycia takiego napoju - ZB (zbieżność z podżeganiem)
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Porzucenie małoletniego lub nieporadnego
Kto - tylko osoba, która ma szczególny obowiązek opieki nad osobą nieporadną. ZB i ZE.
Wbrew obowiązkowi troszczenia się
o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny
osobę tę porzuca - działanie lub zaniechanie.
podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jeżeli następstwem czynu jest
śmierć osoby nieporadnej lub małoletniego - dotyczy to tylko nieumyślności tego następstwa. W przeciwnym wypadku trzeba oczywiście brać pod uwagę zbrodnię zabójstwa.
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Uprowadzenie małoletniego lub nieporadnego (kidnaping) - p. materialne
Kto
Wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru - rodzic lub opiekun nie mogą być podmiotem tego przestępstwa, chyba że czyni to rodzic pozbawiony praw rodzicielskich.
Uprowadza - zmiana miejsca pobytu pokrzywdzonego, połączona z faktycznym pozbawieniem wolności opieki lub nadzoru przez osobę uprawnioną.
Lub zatrzymuje - (p.trwałe) skłonienie lub zmuszenie do pozostania w miejscu dotychczasowego pobytu
Małoletniego poniżej 15 roku życia albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny
Podlega
Karz pozbawienia wolności do lat 3.
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO CZCI I NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ.
Zniesławienie/Pomówienie - przestępstwo godzące w cześć „zewnętrzną” człowieka. P. formalne - skutki mogą się wydarzyć, ale nie muszą.
Kto - ZB i ZE.
Pomawia - ocena ujemnej treści pomówienia winna być dokonywana według wymagań kierowanych w odniesieniu do osoby pomawianej. Odróżnić trzeba pomówienie od praca do krytyki, w szczególności osób pełniących ważne funkcje publiczne.
Inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub j.o.n.m.o.p. - bardzo szeroko ujęty przedmiot ochrony.
O takie postępowanie - np. sprzedajność funkcjonariusza
Lub właściwości - np. alkoholizm
Które mogą poniżyć ją w opinii publicznej
Lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Jeżeli sprawca
Dopuszcza się pomówienia
Za pomocą środków masowego komunikowania
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ściganie przestępstwa pomówienia
Odbywa się z oskarżenia prywatnego. - chyba ze prokurator uzna, że interes społeczny wymaga ścigania sprawy publicznie.
Nie ma przestępstwa pomówienia
Jeżeli zarzut uczyniony niepublicznie
Jest prawdziwy.
Nie popełnia przestępstwa pomówienia,
Kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut
Służący obronie społecznie uzasadnionego interesu - - restryktywna regulacja pozwalająca chronić dobre imię osób przez zniesławieniami.
Jeżeli zarzut dotyczy życia prywatnego lub rodzinnego - praktyczne wyłączenie sfery życia prywatnego z krytyki.
Dowód prawdy może być przeprowadzony tylko wtedy
Gdy zarzut ma zapobiec
Niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia człowieka
Albo demoralizacji małoletniego.
Zniewaga - przestępstwo przeciwko godności osobistej człowieka. P.formalne - nie trzeba znieważyć, aczkolwiek jeśli do tego dojdzie, ma to istotne znaczenie przy wymiarze kary.
Kto
Znieważa - można to zrobić słownie (wypowiedź, pismo) lub czynnie (gest, spoliczkowanie, oplucie). Najczęściej są to wulgarne wyzwiska. Czasem trudno określić określenia typu „żyd”, „komuch”. Trzeba wtedy patrzeć na kontekst sytuacyjny. Można znieważyć tylko przez działanie (nie można znieważyć przez odmowę podania ręki).
Inną osobę - niezależny jest wiek, płeć i status społeczny. Szersza ochrona obejmuje tylko funkcjonariuszy publicznych w zakresie wykonywanych przez nich funkcji.
W jej obecności albo
choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub - np. czasopismo, zebranie
w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła - np. listownie, przez posłańca
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Kto
Znieważa
Inną osobę
Za pomocą środków masowego komunikowania
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Jeżeli zniewagę wywołało
Wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego - prowokacja
Albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną - retorsja. Ciężko rozróżnić ją z obroną konieczną - ważne jest stwierdzenie czy odpowiedź była w obronie czci czy też aktem zemsty.
Sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
Ściganie odbywa się
Z oskarżenia prywatnego.
Naruszenie nietykalności cielesnej - p.materialne.
Kto - ZB i ZE.
Uderza człowieka
Lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną - np. oplucie, oblanie nieczystościami, szarpanie za włosy (można tu mówić o kumulacji ze zniewagą). Nie pozostawia to śladów na ciele, ew.może pozostawić nieznaczne ślady (np. siniaki, zadrapania).
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Nie ma przestępstwa
Jeśli pokrzywdzony wyraził zgodę na dokonanie czynu.
Jeżeli naruszenie nietykalności wywołało
Wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego - prowokacja
Albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności - retorsja
Sąd może odstąpić od wymierzenia kary.
Ściganie odbywa się
z oskarżenia prywatnego.
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO MIENIU
Kradzież - p.materialne (skutek-zabór rzeczy)
Kto - przestępstwo ogólnosprawcze.
Zabiera - wyjęcie rzeczy spod władztwa osoby nim władającej i objęcie go we własne władanie. Można ukraść rzecz osobie nie będącej właścicielem, ponieważ atakuje się tu we władztwo faktyczne.
W celu przywłaszczenia - przestępstwo kierunkowe. Jest to zamiar postąpienia z przedmiotem tak, jakby się było jego właścicielem. Jeżeli zabiera się rzecz nie w celu przywłaszczenia, lecz w celu samowolnego użycia, jest to jedynie wykroczenie (nie dotyczy pojazdu mechanicznego).
Cudzą rzecz - nie może być to rzecz niczyja. Może być za to współwłasność. Kraść może też małżonek ze wspólnego majątku czy też wspólnicy spółki z.o.o.
Ruchomą - niemożliwą jest kradzież nieruchomości.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5
Kto
Bez zgody osoby uprawnionej
Uzyskuje cudzy program komputerowy - nie jest to równe z kradzieżą, ponieważ nie pozbawia się posiadacza władztwa nad programem. Chodzi tu o nielegalne kopiowanie lub używanie. Jeśli ukradnie się nośnik z programem, można kumulować oba przestępstwa.
W celu osiągnięcia korzyści majątkowej - znamię kierunkowe różniące to przestępstwo od kradzieży.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5
W wypadku
Mniejszej wagi - szeroka wykładnia mniejszej wagi, czyli nie tylko niewielka wartość skradzionego przedmiotu, ale i okoliczności czynu, motywy sprawcy.
Sprawca podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku
Jeżeli kradzież popełniono
Na szkodę osoby najbliższej
Ściganie następuje
Na wniosek pokrzywdzonego.
Kradzieżą jest też
Kradzież energii - uzyskiwanie jej za pomocą podłączenia się do cudzego źródła energii lub przez zmiany w urządzeniu pomiarowym.
Lub karty uprawniającej do podjęcia pieniędzy z automatu bankowego. - istotne jest to, że penalizowana jest kradzież samej karty, nie patrząc na to, czy pieniądze zostały wybrane.
Kradzież z włamaniem (kwalifikowana kradzież)
Kto
Kradnie z włamaniem - (wykładnia pozostawiona doktrynie, wytyczne SN) zachodzi ona wtedy, gdy sprawca zabiera mienie w następstwie usunięcia przeszkody materialnej, będącej częścią konstrukcji pomieszczenia zamkniętego lub specjalnym zamknięciem tego pomieszczenia utrudniającym dostęp do jego wnętrza. Włamaniem nie jest tylko użycie przemocy do przebicia się, można też zrobić to normalnie, np. pokonując plomby. Kradzież samochodu powinna być traktowana również jako kradzież z włamaniem, jeśli wyłamano okna czy zamki.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Jeżeli
Kradzież z włamaniem
Popełniono na szkodę osoby najbliższej
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
W wypadku
Mniejszej wagi
Sprawca czynu
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Przywłaszczenie (p. materialne - skutek to utrata rzeczy przez właściciela)
Kto - przestępstwo ogólnosprawcze, tylko ZB
Przywłaszcza sobie - nie ma tu momentu zaboru rzeczy, ponieważ rzecz już wcześniej znalazła się we władaniu sprawcy. Chodzi tu o znalezienie, wypożyczenie, omyłkowe doręczenie itp. Przestępne jest tu uzurpowanie sobie własności - po prostu chce się postąpić z rzeczą tak, jak postąpiłby właściciel. Można zaniechać (włączyć rzecz do swojego stanu posiadania) lub działać (sprzedać rzecz).
Cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
(sprzeniewierzenie)
Kto
Przywłaszcza sobie
Powierzoną mu - np. w zastaw, oddanej w komis
Rzecz ruchomą
Podlega
Karze pozbawienie wolności od 3 miesięcy do lat 5. - surowsza sankcja wynika z nadużycia zaufania.
W wypadku
Mniejszej wagi
Lub przywłaszczenia rzeczy znalezionej
Sprawca podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku
Jeżeli przywłaszczenie nastąpiło
Na szkodę osoby najbliższej
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Rozbój (p. złożone - mienie to dobro bliższe, a nietykalność to dobro dalsze)
Kto
Kradnie - przestępstwo dwukierunkowe, bo jednocześnie kradnie się i używa przemocy. Wszystkie czynności muszą być dokonane przed lub w czasie dokonywania zaboru.
Używając przemocy wobec osoby - przemoc bezpośrednia użyta w celu obezwładnienia lub pokonania oporu.
Lub grożąc natychmiastowym jej użyciem - groźba może być skierowana nie tylko do ofiary, ale też np. do najbliższej.
Albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności - np. użycie chloroformu czy odebranie wózka inwalidzkiego.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
W wypadku
Mniejszej wagi
Sprawca czynu
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Jeżeli sprawca rozboju
Posługuje się - nie tylko używa, ale i demonstruje broń.
Bronią palną, - urządzenie zdolne do wyrzucenia pocisku sprężonymi gazami, powstałymi w wyniku spalania się materiału miotającego i skutecznego rażenia nim człowieka.
Nożem
Lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym - przedmioty niebezpieczne ze względu na swoje właściwości - nie możemy zaliczać do nich np. nogi od stołu czy ciężkich butów)
Albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu
Lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem
Podlega
Karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Kradzież rozbójnicza (p. złożone - kradzież + groźba karalna/zmuszanie)
Kto - tylko ZB.
W celu utrzymania się w posiadaniu zabranej rzeczy - (p. kierunkowe) to znamię odróżnia to przestępstwo od rozboju. Tutaj przemoc, groźba są stosowane już po kradzieży. Można stosować wszystkie te środki nie tylko wobec osoby okradzionej, ale i interweniujących osób trzecich.
Bezpośrednio po dokonaniu kradzieży
Używa przemocy wobec osoby
Lub grozi natychmiastowym jej użyciem
Albo doprowadza człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
W wypadku
Mniejszej wagi
Sprawca czynu
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Wymuszenie rozbójnicze (przestępstwo często kumulujące się z porywaniem osób)
Kto - ZB
W celu osiągnięcia korzyści majątkowej - p. kierunkowe
Przemocą,
groźbą zamachu na życie lub zdrowie - nie tylko pokrzywdzonego, ale i innej osoby. Może to być zabicie, ale i pobicie.
Albo groźbą gwałtownego zamachu na mienie - ważne, by zamach miał być gwałtowny np. podpalenie, wysadzenie w powietrze.
Doprowadza inną osobę do rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym - zarówno ruchomości, jak i nieruchomości. Może to być m.in. sporządzenie testamentu, zapłacenie okupu, podpisanie umowy. Jeżeli sprawca zmusza do wydania rzeczy w tym samym momencie, jest to raczej rozbój. To przestępstwo raczej odnosi się do rozporządzenia rzeczami w przyszłości.
Albo do zaprzestania działalności gospodarczej
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
W wypadku
Mniejszej wagi
Sprawca czynu
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Oszustwo (p. materialne - skutkiem jest niekorzystne rozporządzenie mieniem)
Kto
W celu osiągnięcia korzyści majątkowej - p. kierunkowe, musi być ZB. Korzyść może być zwiększeniem aktywów lub zmniejszeniem pasywów.
Doprowadza inną osobę do
Niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem - są to nie tylko uszczerbki majątkowe, ale i utracone korzyści. Można mieniem niekorzystnie rozporządzić poprzez nabycie rzeczy drożej niż powinno czy też rzeczy obciążonej wadami.
Za pomocą wprowadzenia jej w błąd - „oszustwo czynne”, sprawca swoimi podstępnymi zabiegami doprowadza pokrzywdzonego do błędu np. co do wartości przedmiotu. Są nimi też oszukańcze gry hazardowe.
Albo wyzyskania błędu lub - „oszustwo bierne”, czyli np. wykorzystanie błędu co do wartości rzeczy
Wyzyskania niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania - wykorzystanie albo osoby chorej psychicznie, małego dziecka, starca albo kogoś przejściowo nieogarniającego. Może być ta niezdolność również wynikiem zabobonu czy naiwności.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Kto
Żąda korzyści majątkowej
W zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
W wypadku mniejszej wagi
Sprawca podlega
Grzywnie,
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Jeżeli przestępstwo popełniono
Na szkodę osoby najbliższej
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Oszustwo komputerowe - nowy, nieznany do tej pory typ przestępstwa.
Kto
W celu osiągnięcia korzyści majątkowej
Lub wyrządzenia innej osobie szkody
Bez upoważnienia
Wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych
Lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Paserstwo
Kto - ZB i ZE
Rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego
Nabywa lub - odpłatne uzyskanie rzeczy od osoby władającej rzeczą na rzecz pasera. Paser nie uzyskuje własności rzeczy, jako że działa w złej wierze. Zazwyczaj tą rzecz przekazuje dalej, narażając innych. Bardzo groźna forma paserstwa.
Pomaga do jej zbycia - np. wskazanie nabywcy
Albo tę rzecz przyjmuje lub - np. w celu jej przechowania, dokonania zmian lub przeróbek, zazwyczaj w celu osiągnięcia korzyści majątkowej
Pomaga do jej ukrycia - np. umieszczenie rzeczy w kryjówce, przechowanie w zamaskowanym miejscu w swoim domu. Również musi występować cel osiągnięcia korzyści majątkowej, inaczej będzie to po prostu poplecznictwo.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
W wypadku mniejszej wagi
Sprawca podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
(paserstwo nieumyślne)
Kto
Rzecz, o której na podstawie towarzyszących okoliczności
Powinien i może przypuszczać, - znamię nieumyślności - zarówno niedbalstwo, jak i lekkomyślność
Że została uzyskana za pomocą czynu zabronionego
Nabywa lub - np. w melinie złodziejskiej po rażąco niskiej cenie
pomaga do jej zbycia
Albo tę rzecz przyjmuje
Lub pomaga do jej ukrycia
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
W wypadku znacznej wartości rzeczy
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Zniszczenie lub uszkodzenie cudzej rzeczy (p. materialne)
Kto - ZB i ZE (nieumyślne jest deliktem cywilnym)
Cudzą rzecz - ruchomą i nieruchomą
Niszczy - zniszczenie całkowite lub tak znaczne naruszenie substancji materialnej rzeczy, że nie nadaje się ona do użytku zgodnie z przeznaczeniem.
Uszkadza - naruszenie lub uszczuplenie substancji materialnej lub takie oddziaływanie na rzecz, które powoduje istotne ograniczenie jej właściwości użytkowych.
Lub czyni niezdatną do użytku - pozbawienie własności użytkowych, jednak bez naruszenia substancji (np. przecięcia kabla zasilającego).
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
W wypadku mniejszej wagi
Sprawca podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Ściganie tego przestępstwa następuje
Na wniosek pokrzywdzonego.
Kto
Przerywa lub uszkadza kabel podmorski albo narusza przepisy obowiązujące przy zakładaniu lub naprawie takiego kabla
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Krótkotrwały zabór pojazdu mechanicznego - przepis pełniący swoją funkcję wtedy, kiedy nie można było udowodnić sprawcy zamiaru przywłaszczenia sobie pojazdu. P.materialne - skutek to utrata władztwa nad pojazdem przez uprawnionego.
Kto
Zabiera - wyjmuje spod władztwa osoby uprawnionej.
W celu krótkotrwałego użycia - p.kierunkowe, ZB. „Krótkotrwałe” trudno określić dokładnie - ważnym kryterium jest zamiar sprawcy, np. jeśli dokonane są przeróbki samochodu, wtedy znaczy to że nie chciał zabrać tylko na chwilę.
Cudzy pojazd mechaniczny - głównie chodzi o samochody.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Jeżeli sprawca czynu
Pokonuje zabezpieczenie pojazdu przed jego użyciem przez osobę nieupoważnioną,
Pojazd stanowi mienie znacznej wartości albo
Sprawca następnie porzuca pojazd w stanie uszkodzonym lub w takich okolicznościach, że zachodzi niebezpieczeństwo utraty lub uszkodzenia pojazdu albo jego części lub zawartości - chodzi o porzucenie pojazdu w znacznie gorszym stanie niż wtedy, kiedy został ukradziony.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8
Jeżeli przestępstwo
Popełniono używając przemocy lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Sąd może wymierzyć grzywnę obok kary pozbawienia wolności.
Jeśli przestępstwa popełniono na szkodę osoby najbliższej
Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO PORZĄDKOWI PUBLICZNEMU
Branie lub przetrzymywanie zakładnika - jedna z współczesnych form terroryzmu (p.formalne).
Kto
Bierze lub
Przetrzymuje
Zakładnika - pozbawienie tej osoby wolności za pomocą przemocy, podstępu.
W celu zmuszenia - p. kierunkowe. Niekonieczne jest grożenie zabiciem czy pobiciem zakładnika. Nie jest wymagane to zmuszenie do popełnienia przestępstwa, wystarczy tylko usiłować.
Organu państwowego lub samorządowego, instytucji, organizacji, osoby fizycznej lub prawnej albo grupy osób
Do określonego zachowania się
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Jeżeli następstwem wzięcia zakładnika jest
Śmierć człowieka - tylko nieumyślne, w przeciwnym razie jest to zabójstwo kwalifikowane.
Lub ciężki uszczerbek na zdrowiu - jeśli umyślnie, to zachodzi zbieg z przestępstwem ciężkiego uszczerbku.
Sprawca podlega
Karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Kto
Czyni przygotowania do tego przestępstwa
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Nie podlega karze za wzięcie zakładnika - ale karalne dalej są czyny popełnione na zakładniku!
Kto odstąpił od zamiaru wymuszenia i
zwolnił zakładnika. - osoba, która po zwolnieniu zakładnika dalej chce wymuszać, dalej podlega karze.
Nawoływanie do przestępstwa (p. formalne - nie musi zostać popełnione żadne przestępstwo, wystarczy potencjalne zagrożenie)
Kto
Publicznie - tym różni się od normalnego podżegania - konieczne jest nawoływanie do bliżej nieokreślonej gruby osób.
Nawołuje
Do popełnienia występku lub przestępstwa skarbowego - musi to dotyczyć konkretnego przestępstwa lub przestępstw, a nie „Popełniajcie przestępstwa!”.
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Kto
Publicznie
Nawołuje
Do popełnienia zbrodni - surowsza karalność, bo przestępstwo cięższe.
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Kto
Publicznie
pochwala
popełnienie przestępstwa
Podlega
Grzywnie do 180 stawek dziennych,
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Propaganda faszyzmu i totalitaryzmu oraz akty dyskryminacji (p. formalne?).
Kto - ZB
Publicznie - propaganda do bliżej nieokreślonego kręgu osób. Dopuszczalne są seminaria naukowe czy spotkania towarzyskie na których się propaguje te myśli.
Propaguje
Faszystowski lub - szowinistyczna doktryna totalitarna oparta na rasistowskich założeniach.
inny totalitarny ustrój państwa - system oparty na podporządkowaniu społeczeństwa dyktaturze antydemokratycznej władzy, wspartej ideologią.
Lub nawołuje - podżeganie publiczne.
Do nienawiści - wrogość najczęściej prowadząca do konfliktów takich jak czystki etniczne
Na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Kto
Publicznie
Znieważa
Grupę ludności albo poszczególną osobę
Z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości
Lub z takich powodów narusza on nietykalność cielesną innej osoby
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Naruszenie wolności zgromadzeń (p. materialne).
Kto
Przemocą - np. zablokowanie dostępu do pomieszczenia gdzie ma się zebranie odbyć
lub groźbą bezprawną
Udaremnia - może to uczynić każdy.
Przeprowadzenie odbywanego zgodnie z prawem
Zebrania,
zgromadzenia - zgrupowanie osób zwołane w celu wspólnych obrad lub wyrażenia stanowiska. Zgromadzenie publiczne (na wolnej przestrzeni) wymaga zawiadomienia gminy na 3 dni przed. Może być zakazane, jeśli jej cel jest sprzeczny z ustawą.
lub pochodu - zgromadzenie przemieszczające się.
Albo takie zebranie, zgromadzenie lub pochód rozprasza - z użyciem siły fizycznej. Może to uczynić zwierzchnik sił porządkowych a także funkcjonariusze tych sił.
Podlega
Grzywnie,
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Udział w zbiegowisku publicznym - forma odpowiedzialności zbiorowej (p.materialne).
Kto - ZB i ZE.
Bierze czynny udział - niekoniecznie bezpośrednie używanie przemocy, ale też np. zachęcanie innych, podawanie niebezpiecznych przedmiotów. Nie jest przestępstwem samo znajdowanie się w tym zbiegowisku, np. jako przypadkowy przechodzień.
W zbiegowisku - skupisko w miejscu publicznym większej liczby osób, które zgromadziły się tam spontanicznie (nie uporządkowanie!). Cechuje się żywiołowością, wyzwala psychologię tłumu - wzmożoną podatność na sugestie.
Wiedząc, że jego uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się
gwałtownego zamachu na osobę lub mienie - użycie siły fizycznej o dużym natężeniu. Uczestnicy zamachu muszą to czynić wspólnymi siłami.
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Jeżeli następstwem gwałtownego zamachu jest
Śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, - jeśli można jednej osobie udowodnić zabicie lub pobicie, wtedy on odpowiada jak za umyślne zabójstwo (lub spowodowanie) podczas gdy inni są karani wg.poniższej sankcji.
Uczestnik zbiegowiska podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Udział w związku lub zorganizowanej grupie przestępczej (p. formalne).
Kto - ZB lub Zq-E
Bierze udział
W zorganizowanej grupie - nie musi ona mieć długofalowego programu. Nie ma też usalonych zasad członkostwa.
Albo związku przestępnym - co najmniej trzy osoby, względnie trwała struktura organizacyjna, wspólny cel i konkretny program oraz podział zadań i ustalone zasady członkostwa.
Mającym na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Jeżeli grupa albo związek
Mają charakter zbrojny - używa broni palnej (grupy używające np. noży nie mają takiego charakteru). Nie każdy uczestnik musi posiadać broń palną. Ten przepis pozostaje w realnym zbiegu z nielegalnym posiadaniem broni.
Albo mają na celu popełnienie przestępstwa terrorystycznego - z reguły takie grupy również posługują się bronią a także materiałami wybuchowymi.
Sprawca podlega
karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Kto
Taką grupę albo związek zakłada (poza terro.) - osoba, która doprowadziła do powstania grupy. Założycielami są także współdziałający przy np. ustalaniu celów czy wyłonieniu kierownictwa.
Lub taką grupą albo związkiem kieruje (poza terro.) - osoba pełniąca funkcje władcze (np. wydawanie poleceń). Kierowanie grupą to też kierowanie jednym z jej wydziałów.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Kto
Grupę albo związek mające na celu popełnienie przestępstwa terrorystycznego
Zakłada lub taką grupą lub związkiem kieruje
Podlega
Karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
(klauzula niekaralności)
Nie podlega karze za udział w związku z lub grupie przestępczej
Kto
Dobrowolnie odstąpił od udziału w grupie - np. w obawie przed odp.karną, chęć zerwania z przestępczością.
I ujawnił przed organem powołanym do ścigania przestępstw
Wszystkie istotne okoliczności popełnionego czynu
Lub zapobiegł popełnieniu zamierzonego przestępstwa, w tym i przestępstwa skarbowego. - wystarczy, by informacje przekazane przez tą osobę stanowiły podstawę do zapobieżenie przestępstwu - w końcu przez opieszałość funkcjonariuszy i tak mogłoby do przestępstwa dojść, dlaczego mianoby więc karać nawróconego.
Nielegalne posiadanie lub wyrób broni palnej (dyspozycja blankietowa - odesłanie do przepisów ustawy o broni i amunicji).
Kto
Bez wymaganego zezwolenia - każda transakcja musi być rejestrowana - takie są zobowiązania konwencyjne.
Wyrabia - nie tylko tworzenie broni od nowa, ale też i np. dokonywanie przeróbek.
Broń palną albo amunicję - broń bojową, myśliwską, sportową, gazową, alarmową i sygnałową. Broń musi być kompletna, ale jeśli ma możliwy do naprawienia defekt, nadal nią pozostaje.
Lub nią handluje
Podlega
Karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Kto - ZB i ZE.
Bez wymaganego zezwolenia
Posiada - p.trwałe. Odnosi się zarówno do zamiaru krótkotrwałego użycia, jak i normalnego władania.
Broń palną lub amunicję
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Kto
Mając zezwolenie na posiadanie
Broni palnej lub amunicji
Udostępnia lub przekazuje ją
Osobie nieuprawnionej
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Kto
Nieumyślnie
Powoduje utratę
Broni palnej lub amunicji
Która zgodnie z prawem zostaje w jego dyspozycji
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do roku.
Nielegalne przekroczenie granicy państwowej
Kto
Wbrew przepisom
Przekracza granicę RP
Używając przemocy, groźby, podstępu lub we współdziałaniu z innymi osobami - do 2005 r. nielegalne było nawet przekroczenie granicy bez wykonywania tego znamiona. Teraz stało się to jedynie wykroczeniem.
Podlega
Karze pozbawienia wolności do lat 3.
Kto
Organizuje innym osobom
Przekraczanie
Wbrew przepisom
Granicy RP
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Kto
W celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej - jeżeli czyni sobie z tego stałe źródło dochodu, zachodzi kumulacja z art.65.
Umożliwia lub ułatwia
Innej osobie
Pobyt na terytorium RP
Wbrew przepisom
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
W wyjątkowych wypadkach, gdy
Sprawca nie uzyskał korzyści majątkowej
Sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary
a nawet odstąpić od jej wykonania.
Znieważenie pomnika lub miejsca spoczynku (p.materialne)
Kto
Znieważa - zwerbalizowanie lub czynnie - np. oblanie farbą czy uszkodzenie.
Pomnik lub inne miejsce publiczne - np. tablice pamiątkowe, budowle architektoniczne
Urządzone w celu upamiętnienia zdarzenia historycznego lub uczczenia osoby
Podlega
Grzywnie
Albo karze ograniczenia wolności.
Kto
Znieważa
Zwłoki, prochy ludzkie lub miejsce spoczynku zmarłego - np. grób, grobowiec.
Podlega
Grzywnie
Karze ograniczenia wolności
Albo pozbawienia wolności do lat 2.
Kto
Ograbia - częste przestępstwo wandalizmu, budzące odrazę i dlatego bardzo surowo karane.
Zwłoki, grób lub inne miejsce spoczynku zmarłego
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Handel ludźmi, organizowanie nielegalnej adopcji (p.materialne).
Kto
Uprawia handel ludźmi - przestępstwo konwencyjne. Chodzi tu o powtarzalny proceder dotyczący więcej niż jednej osoby.
Nawet za ich zgodą - to znamię nasuwa porównania do np. handlu zawodnikami piłkarskimi. Powoduje ono, że ten przepis jest bardzo ciężki w stosowaniu.
Podlega
Karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Kto
W celu osiągnięcia korzyści majątkowej
Zajmuje się organizowaniem adopcji dzieci - wyszukiwanie dzieci do adopcji, najczęściej połączone z wywożeniem ich za granicę. Często takie adopcje są niemoralnym wykorzystaniem ciężkiej sytuacji materialnej rodziców.
Wbrew przepisom ustawy - wbrew KRO.
Podlega
Karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.