ZBIÓR ZABAW

dla dzieci wieku przedszkolnym

Zabawy tradycyjne

Koło młyńskie

Koło młyńskie za cztery reńskie

Kółko nam się połamało

Cztery reńskie kosztowało

A my wszyscy bęc!

 

Połączone koło wiruje przy śpiewie. Przy słowie „bęc” dzieci padają na podłogę, trzymając się za ręce. Następnie wstają i zabawa zaczyna się na nowo.

 

Lata ptaszek po ulicy

Lata ptaszek po ulicy

Szuka sobie ziarn pszenicy

A ja sobie stoję w kole

I wybieram kogo wolę.

A ty ptaszku, spiesz się spiesz.

Kogo lubisz tego bierz!

 

Koło wiruje przy śpiewie. Wybrane dziecko - ptaszek stojące w jego środku dobiera sobie partnera do tańca. Później następuje zmiana.

 

Wstał niedźwiedź zuchwały

Stary niedźwiedź mocna śpi

Stary niedźwiedź mocno śpi

My go nie budzimy, bo się go boimy

Jak się zbudzi będzie zły!

Pierwsza godzina niedźwiedź śpi

Druga godzina niedźwiedź chrapie

Trzecia godzina niedźwiedź łapie!

 

Koło wędruje przy śpiewie. Wybrane dziecko - niedźwiedź kuca w środku koła z zasłoniętymi oczami. Niedźwiedź budzi się przy słowach piosenki „trzecia godzina niedźwiedź łapie” i zaczyna gonić uciekające dzieci. Złapane dziecko jest niedźwiedziem. Zabawa trwa nadal.

 

Ojciec Wirgiliusz

Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje

A miał ich wszystkich sto dwadzieścia troje

Hejże dzieci, hejże ha, hejże ha, hejże ha

Róbcie wszystko to co ja, to co ja, to co ja.

 Połączone koło wiruje przy śpiewie. Jedno z dzieci stoi w środku koło - jest ojcem Wirgiliuszem. Wykonuje gest lub ruch, który naśladuje reszta dzieci. Następnie wybiera innego Ojca Wirgiliusza i zabawa trwa nadal.

 

Mam chusteczkę haftowaną

Mam chusteczkę haftowaną, co ma cztery rogi.

Kogo kocham, kogo lubię rzucę mu pod nogi.

Tej nie kocham, tej nie lubię, tej nie pocałuję.

A chusteczkę haftowaną tobie podaruję.

 

Dzieci ustawione w kole. Jedno z nich jest na środku z chusteczką w ręku. Dziecko obraca się w przeciwnym kierunku niż koło. Na słowa „tej nie kocham, tej nie lubię, tej nie pocałuję.” - macha chusteczką w kierunku dzieci. Na koniec piosenki daruje wybranemu dziecku chusteczkę i zabawa trwa nadal.

 

W poniedziałek rano

W poniedziałek rano kosił ojciec siano

Kosił ojciec kosił ja, kosiliśmy obydwa.

 

W środku koła wybrane dziecko jest ojcem i wykonuje gesty odpowiednie do słów piosenki. Dzieci w takt melodii naśladują ruchy ojca. W następnych zwrotkach dzieci kolejno zmieniają dni tygodnia i czynności „grabił”, „suszył”, „ zwoził”.

 

Konopki

Bawmy się w konopki, w konopki

Ale małe snopki, ale małe snopki

Hop hop, mało nas i ty Kasiu chodź do nas.

 

Koło krąży przy śpiewie. Dwoje dzieci wiruje w środku. Po każdej zwrotce przyłącza się do nich dziecko wymienione po imieniu w piosence.

 

Nie chcę cię …

Nie chcę cię, nie chcę cię, nie chcę cię znać

Chodź do mnie, chodź do mnie rączkę mi daj

Prawą mi daj, lewą mi daj i już się na mnie nie gniewaj.

Prawą mi daj, lewą mi daj i już się na mnie nie gniewaj.

 

Dzieci ustawione parami do siebie. Na słowa „nie chcę cię, nie chcę cię, nie chcę cię znać” wykonują  ręką gest wskazujący odejście i odsuwają się od siebie. Na słowa „chodź do mnie, chodź do mnie rączkę mi daj” przysuwają się do siebie jednocześnie wskazują ręką gest „chodź”. Podają sobie ręce jak w piosence i obracają się dookoła.  

 

 Nitko

Nitko, nitko, hej niteczko

Zwijaj mi się równiuteńko

W ładny kłębek mi się zwiń

Tylko mi się nie rozerwij.

Nitko, nitko , hej niteczko

Rozwijaj się równiuteńko

W ładne kółko się rozwiń

Tylko mi się nie rozerwij.

 

Dzieci ustawione w szeregu trzymają się za ręce. Jedno prowadzi. Rząd zwija się podczas śpiewania wokół niego. Gdy dzieci śpiewają drugą zwrotkę, rząd się rozwija.

 

Karuzela

Chłopcy, dziewczęta, dalej śpieszmy się

Karuzela czeka wzywa nas z daleka

Starsi już poszli, a młodsi jeszcze nie.

Hej hop sa sa  jak ona szybko mknie

Hej dalej, dalej do zabawy śpieszmy się.

 

Dzieci tworzą dwa koła, jedno wewnątrz drugiego. Koła poruszają się w przeciwnych kierunkach cwałem bocznym. Nauczycielka inscenizuje piosenkę w dowolny sposób.

 

Mało nas

Mało nas, mało na do pieczenia chleba

Jeszcze nam, jeszcze nam Pawła tu potrzeba

Dużo nas, dużo nas do pieczenia chleba

Więc już nam, więc już nam Pawła nie potrzeba.

Dwóm tańczyć się zachciało

Dwóm tańczyć się zachciało, zachciało, zachciało (dzieci w parach, ze skrzyżowanymi rękoma, tańczą obracając się))
Lecz im się nie udało, fari, fari, faro.
Kłócili się ze sobą, ze sobą, ze sobą, (dzieci zatrzymują się i delikatnie pociągają się za ręce)
Ja nie chce tańczyć z Tobą, fari, fari, faro (dzieci wykonują gest odpychania się od siebie)
Poszukam więc innego, innego, innego, (dzieci rozchodzą się i szukają innego partnera)
Do tańca zdolniejszego, fari, fari, faro. (dzieci tańczą z nowym partnerem)

Jawor, jawor
Jawor, jawor
Jaworowi ludzie
Co wy tu robicie?
Budujemy mosty
Dla pana starosty.
Tysiąc koni przepuszczamy,
A jednego zatrzymamy. 2x

Dwoje dzieci staje naprzeciw siebie, podnoszą w górę ramiona i chwytają się za ręce. Pod ich uniesionymi rękoma przechodzą parami pozostali uczestnicy zabawy.
Przy słowach: …a jednego zatrzymamy - dzieci opuszczają ręce, łapiąc jedną z par. Złapane osoby tworzą „nowy most”.

Rączki do góry

Rączki do góry, nóżki prościutkie. (dzieci podnoszą ręce w górę, następnie opuszczają je, wskazując nogi)
A tak się bawią dzieci malutkie. (dzieci spacerują wkoło, trzymając się za ręce)
Piłeczki skaczą prosto do góry. (dzieci podskakują)
A tak po niebie pływają chmury. (dzieci zakreślają rękoma kręgi na górze)
Każdy się robi taki malutki. (dzieci przykucają)
To, proszę państwa, są krasnoludki. (dzieci łączą dłonie nad głową - jest to czapka krasnoludka)

Laurencja

Laurencjo moja, Laurencjo ma
Ach, kiedyż znowu spotkamy się?
W poniedziałek!
Ach, żeby to już poniedziałek był
I ja przy swojej Laurencji żył
Laurencjo ma!
Laurencjo moja, Laurencjo ma
Ach, kiedyż znowu spotkamy się?
We wtorek!
Ach, żeby to już poniedziałek, wtorek był
I ja przy swojej Laurencji żył
Laurencjo ma!

Dzieci, trzymając się za ręce i śpiewając, poruszają się dookoła.
Nauczycielka podaje nazwę dnia tygodnia, a dzieci powtarzają ją zatrzymując się i przykucając. Po każdym odśpiewaniu piosenki nauczycielka wypowiada nazwy dni tygodnia wymienione wcześniej i dodaje następną. Dzieci wyliczają je kolejno, za każdym razem kucając.

Kółko graniaste

Kółko graniaste,
Czworokanciaste
Kółko nam się połamało
Cztery grosze kosztowało
A my wszyscy, a my wszyscy
Bęc, bęc, bęc, bęc!
Dzieci trzymając się za ręce i śpiewając, poruszają się dookoła. Przy słowach: A my wszyscy bęc, bęc, bęc, bęc - upadają na podłogę

Balonik

Baloniku mój malutki
Rośnij duży, okrąglutki
Balon rośnie, że aż strach,
Przebrał miarę, no i… trach!

Dzieci trzymają się za ręce, tworząc koło. Wypowiadają słowa wierszyka i jednocześnie cofają się. Koło robi się coraz większe, aż się rozpada i dzieci upadają na podłogę.

Łabędzie

Po szerokim stawie, stawie (Dzieci tańczą w kole, trzymając się za ręce.)
Pływają łabędzie (2x) (Zbliżają się do środka koła i oddalają.)
Kto pary nie złapie (Dobierają się parami)
Ten niezdarą będzie 2x
Mamy, mamy (Wskazują na dziecko, które nie znalazło pary)
Niezdarę takiego (2x)
Co nie umiał złapać (Tańczą nadal w parach)
Przyjaciela swego 2x

Julianka

Moja Julianko
Klęknij na kolanko
Podeprzyj się w boczki
Chwyć się za warkoczyki
Umyj się, uczesz się
I wybieraj kogo chcesz
Dzieci stoją w kole i śpiewają. Dziecko w środku - Julianka - wykonuje kolejno czynności wymienione w piosence, następnie wybiera inne dziecko na swoje miejsce.

Różyczka

Stoi… (imię dziecka) w czerwonym wieńcu. (dzieci spacerują dookoła, w środku koła jedno dziecko w wianku na głowie)
My się kłaniamy jako książęciu (dzieci przystają i kłaniają się)
Ty, … (imię dziecka), dobrze wiesz, dobrze wiesz, dobrze wiesz (dzieci klaszczą, a dziecko w środku wybiera inne dziecko i przekazuje mu wianek)
Kogo kochasz, tego bierz, tego bierz.

(Imię dziecka) chce pojechać w daleki świat

…. (imię dziecka) chce pojechać hen, w szeroki świat
Ale mama głośno płacze, że już … (imię dziecka) nie zobaczy
...(imię dziecka) się odwróci i do mamy wróci.

Dzieci stoją w kole, zwróceni plecami do środka. Na słowo: Wróci wymienione dziecko zwraca się twarzą do środka i tańczy. Nauczycielka wymienia kolejno wszystkie dzieci, aby pod koniec zabawy były zwrócone przodem do koła.

Zabawy matematyczne

Liczenie klamerek do bielizny

Pomoce dydaktyczne: Tektura, mazak, klamerki do bielizny

Przebieg: Nauczyciel dzieli tekturę na pięć części. Rysuje jedną kolorową kropkę w pierwszej części, dwie w drugiej itd., aż do pięciu. Podobnie jak na tekturce, rysuje na klamerkach kropki - jedną na pierwszej, dwie na drugiej itd. Oprócz tego numeruje kropki od 1 do 5. Po kilku próbach dziecko z przyjemnością samo będzie przypinało klamerki do części tektury z odpowiednią liczbą kropek. Po pewnym czasie dziecko skojarzy nazwy liczb z liczbą kropek.

Liczenie wykałaczek

Pomoce dydaktyczne: Tekturowa kwadratowa plansza ponumerowana, wykałaczki
Przebieg: Nauczyciel pomaga dziecku wykonać dwie plansze do liczenia. Używa tekturowej planszy i okrągłych wykałaczek. Numeruje obie plansze liczbami od 1 do 9, zaczynając od lewego górnego rogu; na jednej z nich napisz liczby w kolejności 1 - 9, na drugiej zaś odwrotnie. Ostrym narzędziem robi otwory odpowiadające liczbom na obu planszach.

Liczby na wieszaku na ubranie

Pomoce dydaktyczne: 10 wieszaków na ubranie, papier lub karton, mazak, taśma, klamerki do bielizny
Przebieg: Nauczyciel przyczepia do każdego wieszaka liczbę od 1 do 10 napisaną na papierze lub kartonie. Zachęca dziecko, aby przypięło do wieszaka tyle klamerek, ile pokazuje liczba na etykiecie.

Liczbowa dżdżownica

Pomoce dydaktyczne: Karton, mazak, nożyczki

Przebieg: Nauczyciel robi dżdżownice. Tnie kawałki (od 1 do 10), tak żeby kawałki pasowały do siebie tylko wtedy, gdy ułoży je się w poprawnej kolejności. Dzieci kryją kolejność liczb, gdy dopasują do siebie kawałki tworzące dżdżownicę

Wycieczka na ryby

Pomoce dydaktyczne: Patyk, który ma służyć jako wędka, ryby wycięte w kartonu, duże spinacze do papieru, mały magnes, sznurek

Przebieg: Nauczyciel wycina 9 ryb z kartonu, numeruj je od 1 do 9 umieszczając odpowiednią liczbę kropek na każdej rybie. Przypina do nosa każdej ryby duży spinacz. Przywiązuje jeden koniec sznurka do wędki, a drugi do magnesu. Pozwala dziecku „łowić”. Dziecko powinno rozpoznać liczbę na rybie, odczytując liczbę lub liczbę kropek.

Liczenie - liczby kardynalne

Pomoce dydaktyczne: Pojemnik na jajka, 12 plastykowych otwieranych jajek tego samego koloru. Jedno duże, wewnątrz puste, otwierane plastykowe jajko, przedmioty wygodne do liczenia tak jak guziki, kamyki itp.

Przebieg: Nauczyciel oznacza jajka od 1 do 12 za pomocą niezmywalnego mazaka. Umieszcza różną liczbę jajek w pojemniku, w zależności od możliwości dziecka. Przedmioty do liczenia układa w dużym jajku, tak aby były widoczne. Zachęca dziecko, by ułożyło odpowiednią liczbę przedmiotów w przeznaczonym do tego jajku. Gdy dziecko dobrze już sobie z tym radzi, dodaje inne liczby i miesza jajka.

Geoplan

Pomoce dydaktyczne: Drewniana tablica o wymiarach 20x20 cm, gwoździki, gumki recepturki.
Przebieg: Nauczyciel przybija do tablicy po dziesięć gwoździ w dziesięciu rzędach. Może zaprojektować różne figury, napinając gumki na gwoździe. Jeśli zajdzie potrzeba można stosować również kolorowe gumki.

Skacz i licz

Pomoce dydaktyczne: Kawałki gazety, mazaki

Przebieg: Nauczyciel tnie kawałki gazety w koła, kwadraty, trójkąty i prostokąty. Numeruje mazakiem figury 1 - 9. Dziecko powinno skakać z figury na figurę, nazywając jej kształt i cyfrę na niej napisaną.

Porządkowanie liczb

Pomoce dydaktyczne: Ramiączko, pięć kawałków papieru ponumerowanych od 1 do 5, zielone kółko wycięte z tektury, klamerki

Przebieg: Nauczyciel zawiesza ramiączko na klamce. Przykleja zielone kółko z lewej strony ramiączka, a następnie przykleja kartki z numerami w kolejności od 1 do 5 (tak jak na rysunku). Zachęca dziecko, by przypinało do kartek taką liczbę klamerek, jaka odpowiada cyfrom na kartkach.

Pomaganie w kuchni

Pomoce dydaktyczne: Podstawowe produkty spożywcze znajdujące się w kuchni lub kupione w sklepie spożywczym.

Przebieg: Nauczyciel zachęca dziecko do poukładania na stole różnych produktów spożywczych. Dziecko liczy różne produkty, a podobne produkty łączy w zbiory i liczy elementy tych zbiorów.

Fasola w słoiku

Pomoce dydaktyczne: Pusty, przezroczysty słoik, fasola

Przebieg: Nauczyciel bierze pusty, przezroczysty słoik o dowolnej pojemności i kształcie. wkłada do niego dowolną liczbę nasion fasoli (od 1 do 9). Prosi dziecko, by spojrzało na nasiona fasoli i spróbowało odgadnąć, ile jest ich w słoiku. Następnie wysypuje fasolę ze słoika i pomaga mu policzyć ziarenka. Jeśli zgadło, otrzymuje symboliczną nagrodę.

Gra z opakowaniem do jajek

Pomoce dydaktyczne: Puste opakowania na jajka, kulka lub kamień, mazak
Przebieg: Nauczyciel numeruje w opakowaniu na jajka 2 rzędy miseczek. W jednym rzędzie od 1 do 5. W drugim od 6 do 10, zostawiając po jednym wolnym miejscu w obu rzędach. Dziecko wkłada kamień do opakowania, zamknie je i potrząsa nim, a następnie otwiera opakowanie i rozpoznaje numer miseczki, do której wpadł kamyk. Jeśli wyląduje on na nienumerowanym miejscu, dziecko powtarza kolejkę.

Spacer wśród liczb

Pomoce dydaktyczne: Karton w różnych kolorach, mazaki, kalka techniczna (celofan).
Przebieg: Na kawałkach kartonu w różnych kolorach nauczyciel obrysowuje stopę. Numeruje obrysowane stopy od 1 do 10 i pokrywa je kalką (celofanem). Pracuje z dziećmi indywidualnie lub w małych grupach. Zachęca je do ustawienia „stóp” w rzędzie w kolejności od 1 do 10. Dzieci powinny chodzić po rozłożonych stopach, określając kolor i odczytując liczbę na każdej z nich.

Zawody liczbowe

Pomoce dydaktyczne: Dwa ponumerowane od 1 do 10 zbiory kart. Woreczek suchej fasoli, guziki lub inne małe przedmioty.

Przebieg: Dzieci są podzielone na dwie grupy i ustawione w szeregach. Na początku szeregu ułożone są zbiory potasowanych kart. Na sygnał nauczyciela pierwsze dziecko bierze pierwszą z góry kartę, wywołuje liczbę, a następnie biegnie i układa na stole odpowiadającą jej liczbę przedmiotów. Każde dziecko powtarza tę czynność. Strona, która pierwsza skończy zwycięża.

Ogony latawców

Pomoce dydaktyczne: Karton, sznurek, klamerki do bielizny.

Przebieg: Nauczyciel pomaga dzieciom wyciąć po 9 latawców dla każdego dziecka i ponumeruj je od 1 do 9. Rysuje odpowiednią liczbę kropek na każdym latawcu. Przywiązuje koniec sznurka do latawca. Dzieci powinny przyczepić odpowiednią liczbę klamerek do każdego latawca.

Proste dodawanie

Pomoce dydaktyczne: zbiory liczbowe, szpilki

Przebieg: Na plecach każdego dziecka nauczyciel przypina kartkę z liczbą. Wybiera losowo jedno dziecko, a pozostałe dzieci kolejno przypinają na jego plecach kartkę z liczbą. Gdy wybrane dziecko odgadnie przypiętą na jego plecach liczbę, dziecko, które przypięło tę liczbę, zostanie dzieckiem wybranym.

Czy znasz Gosię, naszą Gosię?

Pomoce dydaktyczne: flamastry, arkusz papieru A3

Przebieg: Dzieci siedzą na dywanie w kręgu, na środku leży arkusz papieru (np. format A3), na którym naszkicowana jest twarz dziewczynki. Dzieci recytują tekst, jednocześnie podając z rąk do rąk flamaster :

Czy znasz Gosię, naszą Gosię,

która piegi ma na nosie?

Ma tych piegów chyba osiem.

U kogo w tym momencie znajdzie się flamaster, ten dorysowuje piega na twarzy dziewczynki. Za każdym razem nauczyciel wprowadza element przeliczania już narysowanych piegów.

Zabawy kształtujące orientację w przestrzeni

I znów koło

Na podłodze leży długa linka ułożona w kształcie koła ( można powiedzieć dzieciom, że wewnątrz koła jest duża kałuża ). Dzieci idą pojedynczo, jedno za drugim po okręgu koła, poza linką. Na każdy głośny sygnał pojawiający się w akompaniamencie zmieniają kierunek ruchu. Po kilku chwilach linka zostaje zabrana, a dzieci powinny tak wędrować w kole, żeby żadne z nich nie weszło do „kałuży”.

Kolorowe baloniki

Dzieci ustawiają się w czterech kółeczkach wg koloru szarf. Podają sobie ręce i zgodnie z miarowym, niezbyt szybkim akompaniamentem „nadmuchują balony” powiększając coraz bardziej kółka. Na głośny dźwięk rozłączają ręce i kładą się na podłodze. Leżą tak długo, aż usłyszą dźwięki pianina. Wówczas wstają i ustawiają się w kółeczkach.

Wijemy wianki

Dzieci chodzą w dużym kole i śpiewają piosenkę „Ogrodniczka” Każde dziecko ma na głowie opaskę z kwiatkiem. Na umówiony sygnał dzieci ustawiają się w małych kołach tzn. " wiją wianki " wg rodzaju kwiatów, później wg koloru kwiatów.

Raz w koło...

Dzieci poruszają się w kole przy piosence „Raz w koło, rok się kręci wesoło”. Przy słowach powiedz mi, którą z nich mamy właśnie dziś? dzieci zatrzymują się i odgadują, jaką porę roku przedstawia ilustracja pokazana przez nauczycielkę. Dzieci rozchodzą się po całej sali i ruchem prezentują tę porę roku. Na sygnał dzieci tworzą koło i zabawa toczy się dalej, aż odkryte zostaną cztery pory roku.

Kłótnia zegarów

Dzieci ustawiają się w dwóch kołach współśrodkowych. Dzieci w kole wewnętrznym idą ćwierćnutami, mówiąc przy każdym kroku „tik, tak, tik, tak”. Po krótkiej chwili do ruchu włączają się dzieci z koła zewnętrznego idąc lub lekko biegnąc w rytmie ósemek. Dzieci te mówią podczas ruchu „tiku, tiku”.

Zabawa z maskotkami

Dzieci formują koło o regularnej linii i jednakowych odstępach. Siadają skrzyżnie. Nauczycielka rozdaje maskotki, którymi dzieci bawią się. W momencie pojawienia się akompaniamentu, zostawiają maskotki i rozbiegają się po sali. Na przerwę w muzyce, w czasie krótkiej komendy np. „raz, dwa, stop !”, wracają na swoje miejsce w kole. Kto się spóźni, oddaje swoją maskotkę jako fant.

Wiążemy kółka

Przy akompaniamencie marszowym dzieci chodzą pojedynczo po całej sali. Przy zmianie akompaniamentu wiążą koła i tańczą. Wywołanie liczby od 3 do 8 jest hasłem do uformowania kółek trzy, cztero, pięcio... osobowych.

Koraliki

Koło wiązane sunie w bok cwałem. Na dowolny sygnał instrumentalny koło rozwiązuje się. Dzieci kładą się na podłodze i turlają jedno za drugim po linii koła w jednym kierunku - koraliki rozsypały się po podłodze. Na przerwę w akompaniamencie zatrzymują się i zwijają w jak najmniejsze koraliki. Powrót skocznego akompaniamentu jest sygnałem do krążenia cwałem w kole wiązanym.

Wróć do pary

Przy akompaniamencie pianina dzieci dobierają się parami i maszerują w kole. Gdy akompaniament zmieni się na szybszy - „do biegania” - dzieci zostawiają partnerów i biegają w różnych kierunkach. Na zawołanie nauczycielki „hop, hop !” zatrzymują się i głośno wołają swojego partnera po imieniu, a następnie podchodzą do siebie i znów maszerują dookoła sali parami.

Zabawa z partnerem

Dzieci dobierają się parami i każda para otrzymuje jedną piłkę. Dzieci w parach stają w oddaleniu około 2 m. naprzeciw siebie. Przy akompaniamencie w górnym rejestrze pianina dzieci rzucają piłki do partnerów, przy akompaniamencie w basie turlają je po podłodze.

Wiosenny spacer

Dzieci ustawiają się parami za nauczycielką i idą na spacer. Na polecenie nauczyciela zatrzymują się i skacząc po całej sali naśladują żabki. Słysząc zawołanie „ustawiamy się parami” wracają do nauczycielki i idą dalej para za parą. Następnie naśladują przylatujące bociany, rosnące kwiatki itd. i po każdej wiosennej zabawie ustawiają się parami.

Tańczące pary

Do zabawy należy dobrać 3 rodzaje akompaniamentu:
I akompaniament - dzieci chodzą parami w rytm muzyki,
II akompaniament - dzieci tańczą w kółeczkach,
III akompaniament - dzieci w przysiadzie uderzają palcami o podłogę.

Kolorowe rzędy

Między siedzącymi w różnych miejscach sali dziećmi spaceruje „wrona” w czarnej chustce narzuconej na ramiona. Podczas muzyki „wrona” dotknięciem wybiera kolegów mających ubrania określonego koloru np. czerwone rajstopy, niebieskie kapcie, zielone sweterki i bluzki. Dzieci zebrane przez „wronę” wędrują za nią rzędem w różne strony sali. Na przerwę w muzyce „wrona” wybiera inne dziecko i oddaje jemu chustkę. Wszyscy siadają na podłodze, nowa „wrona” spaceruje i zbiera dzieci - tym razem w innym kolorze. Jeżeli dzieci ćwiczą w kostiumach gimnastycznych, należy dać im do zabawy kolorowe szarfy.

Telefon rytmiczny

Dwie drużyny, każda licząca 6 - 8 dzieci, siadają na podłodze w dwóch równoległych rzędach, niedaleko siebie. W każdym rzędzie dzieci siedzą ze skrzyżowanymi nogami, jedno tuż za drugim. Nauczycielka staje z tyłu za dziećmi i w plecy dwojga siedzących na końcu wystukuje równocześnie palcami obu rąk ten sam rytm. Dzieci te przekazują rytm siedzącym przed sobą, stukając palcami w ich plecy. Tak więc rytm wędruje w obu rzędach od dzieci ostatnich do siedzących na przodzie. Te, po otrzymaniu sygnału rytmicznego, wyklaskują go. Wygrywa rząd, w którym rytm w trakcie przekazywania nie został zniekształcony. Zawody dwóch drużyn należy poprzedzić „telefonem rytmicznym” w jednym rzędzie.

Dni tygodnia

Dzieci dobierają się po siedmioro i ustawiają w kilku rzędach. Zostają nazwane tak jak dni tygodnia, zapamiętują swoje „imiona” i stają za wyznaczonymi przez nauczycielkę „ojcami”. Każdy z „ojców” chodzi po sali i wykonuje różne ruchy. Dzieci poruszają się w gromadce za swoim „ojcem” i naśladują jego ruchy. Na sygnał, dni tygodnia ustawiają się w rzędzie we właściwej kolejności. „Ojcowie” sprawdzają, czy są wszystkie dzieci, nazywając je kolejno: poniedziałek, wtorek, środa ...

Znajdź swój znak!

Dzieci otrzymują dwa rodzaje znaczków, np. koła i trójkąty ( znaczki umocowane na tasiemkach dzieci zawieszają na szyji ). Dzieci biegają swobodnie w rytm muzyki. Na hasło „stój” zatrzymują się. Nauczycielka woła „biegiem do mnie”, podnosząc jednocześnie w bok ręce ze znakami. Dzieci biegną do nauczycielki i ustawiają się w rzędzie przed swoim znakiem.

Pociąg

Gromadki dzieci stoją z dala jedna od drugiej. Każda z nich jest oznaczona innym kolorem szarf. Dwoje dzieci ( jedno za drugim ) stanowi pociąg. Nauczycielka śpiewa piosenkę pt. „Pociąg pospieszny”, a pociąg jedzie dookoła. Gdy śpiew milknie, pociąg staje na stacji, a nauczycielka wywołuje jeden z kolorów np. „zielony”. Dzieci z zielonymi szarfami wsiadają do pociągu, dołączają do rzędu i opierają dłonie na ramionach dzieci stojących przed nimi. Na sygnał nauczycielki - śpiew piosenki, pociąg rusza w dalszą drogę. W ten sposób zabawa przebiega dalej, a do pociągu wsiadają kolejno wszyscy podróżni.

Kolorowe wstążeczki

Dzieci z szarfami w 4 kolorach swobodnie tańczą w rytm muzyki. Gdy muzyka milknie, biegną do linii wyznaczonych chorągiewkami i ustawiają się w rzędach, tworząc rozwinięte wstążki.

Wąż

Dzieci ustawione w rzędzie trzymają ręce na ramionach kolegów. Dziecko stojące na początku „węża” jest „głową”, a dziecko stojące na końcu „ogonem”. Dzieci poruszają się w zmieniającym się tempie muzyki, a „głowa” stara się złapać „ogon”. Po złapaniu przydzielamy role „głowy” i „ogona” innym dzieciom

Ogrodnik

Dzieci rozproszone po sali klęczą na jednym kolanie - są to kwiaty na łące. Ogrodnik ( jedno z dzieci ) chodzi wśród kwiatów w rytmie muzyki i zrywa je dotykając głowy dziecka. Każdy zerwany kwiat staje za ogrodnikiem. W ten sposób formuje się rząd, który porusza się po liniach krętych. Na przerwę w muzyce, która imituje powiew wiatru, kwiaty „rozsypują się” po łące. Wybieramy nowego ogrodnika i zabawa toczy się dalej.

Kto zmienił miejsce?

Czworo lub pięcioro wybranych dzieci staje w szeregu. Jeden zawodnik przygląda się przez moment stojącym, po czym odwraca się. W tym czasie jedno dziecko w szeregu przechodzi na inne miejsce. Zawodnik odwraca się i wskazuje osobę, która zmieniła miejsce.

Uszereguj liczby

Kilkoro dzieci oznaczamy cyframi np. 1,2,3,4,5,6, nauczyciel ustawia w szeregu i przelicza. Przy muzyce dzieci bawią się swobodnie, a na przerwę stają w szeregu. Wybrane dziecko licząc do sześciu sprawdza, czy zadanie wykonano poprawnie.

Tam i z powrotem

Wyznaczenie trzech linii równoległych, w równych odległościach. Dzieci podzielone na dwie grupy otrzymują szarfy w dwóch kolorach i stają wzdłuż środkowej linii w dwóch szeregach, odwrócone do siebie plecami. Na sygnał dzieci starają się dobiec jak najszybciej na linię zewnętrzną, którą mają przed sobą, a po dobiegnięciu wracają na poprzednie miejsce. Wygrywa zespół, który szybciej wróci na linię środkową i ustawi się równo w szeregu.

Zanieś śniadanie

Dzieci podzielone na dwie grupy. Jedna grupa to kelnerzy, którzy otrzymują tacę ze śniadaniem ( krążek z woreczkiem lub klockiem ). Kelnerzy stoją obok siebie w szeregu, po jednej stronie sali. Naprzeciw każdego kelnera stoi w odległości 5 - 6 kroków jedno dziecko - gość. Kelnerzy niosą tace ze śniadaniem gościom, po czym wracają na miejsce. Następuje zmiana ról.

Zabawy polonistyczne

Ratuj rulon

Dzieci stoją lub siedzą w kole, wokół nauczyciela. Nauczycielka ustawia na podłodze rulon lub patyk o długości około 1m i przytrzymuje go w pozycji pionowej. W czasie przytrzymywania zapowiada, że za chwilę kogoś przywoła bez słów. Losuje i pokazuje wizytówkę jednego z uczestników i równocześnie puszcza rulon. Zadaniem wywołanego dziecka jest szybko potrzymać opadający rulon. Jeśli się dziecku nie uda, może ono pełnić rolę prowadzącego. Zabawa może być wykorzystana do zabaw z rzeczownikami jeśli wychowankowie na czas zabawy zostaną „zaczarowani” w przedmioty lub zwierzęta.

Bingo wyrazowe

Każde dziecko otrzymuje kartę z kilkoma wyrazami. Nauczycielka dysponuje bankiem duplikatów wszystkich tych wyrazów. Czyta wylosowane przez siebie słowo, którego dzieci szukają na swojej karcie i zakrywają je gładkim kartonikiem. To z dzieci, które pierwsze zakryło wszystkie wyrazy wygrywa.

Bingo z imionami

Zabawa identyczna jak poprzednio, ale zamiast rzeczowników nauczyciel wypisuje imiona dzieci. Imion może być więcej niż dzieci w grupie.

Głuchy telefon wyrazowy

Nauczyciel dzieli dzieci na dwa lub trzy zespoły. Dla każdego zespołu przygotowane są dwa identyczne zestawy zawierające słowa lub zdania. Do dyspozycji startującego zawodnika jest „ścigawka” - czyli te same słowo z obrazkami. Pierwsi uczestnicy wybierają wyraz i po odczytaniu przekazują ustnie na ucho koledze. Ostatnie dziecko z zespołu szuka w analogicznym zestawie wyrazów, ten który usłyszało. Na zakończenie porównuje swoje słowo z tym, które wybrał kolega do ustnego przekazu. Jeśli wyrazy są jednakowe drużyna zdobywa punkt lub wiesza swoje słowo na tablicy. Odczytując z końca przechodzi na początek.

Zabawa w rybaka

Na cienkich kartkach papieru z wpiętym spinaczem znajdują się wyrazy lub zdania. Za pomocą wędki z magnesem dzieci wyławiają karteczki. Mogą ją jednak zachować tylko wtedy gdy potrafią przeczytać zapisany tekst. Jeśli nie, muszą wrzucić „rybkę” z powrotem do „stawu”.

- Imiona

Dzieci stoją w dwóch drużynach. Nauczycielka na dużym arkuszu wypisuje imiona wszystkich dzieci i jeszcze kilka dodatkowo. Dzieci kolejno pobiegają do tablicy i wykreślają swoje imię. Drużyna, która pierwsza skończy, wygrywa.

- Rzeczowniki

Analogicznie jak w poprzedniej zabawie nauczyciel dzieli na dwie drużyny. Na tablicy wypisuje rzeczowniki biorące udział w grze i kilka dodatkowych. Każde dziecko otrzymuje kartonik z obrazkiem przedstawiającym jeden z zapisanych wyrazów. Dzieci mają za zadanie wykreślić odpowiednie do obrazka słowo.

-Przymiotnik

Trzecia wersja tej samej zabawy. Zamiast rzeczowników prowadzący wypisuje nazwy kolorów. Dzieci losują kolorowe wstążki, kawałki włóczki lub kartoniki w jednym z występujących na tablicy kolorów.

Moje stopy

Dzieci odrysowują na grubym kartonie swoją lewą i prawą stopę i obie wycinają. Nauczycielka podpisuje wykonane przez dzieci szablony imieniem. Szablony zostają rozrzucone po całej sali. Na dany znak każdy szuka swoich stóp, układa je napisami na wierzch w taki sposób aby lewa stopa znajdowała się z lewej strony, a prawa z prawej.

Stopy w parach

Dzieci dobierają się parami. Jedno dziecko z pary posiada szablony stóp podpisane imieniem, a drugie nie. Na dany sygnał partner przynosi z odpowiednio oddalonego miejsca szablony dla kolegi i obaj stają na swoich „stopach”. W drugiej części zabawy następuje zamiana ról.

Krzesełka w kole

Na oparciach dziecięcych krzesełek znajdują się imiona dzieci. Krzesełka ustawione są w kręgu. Każdy siada na swoim krzesełku i przygląda się kto siedzi koło niego i jak wyglądają imiona sąsiadów. Następnie dzieci chodzą dookoła utworzonego kręgu, w takt tamburyna. Gdy muzyka się urywa dzieci siadają na tym krześle, przy którym się zatrzymały. Próbują odgadnąć na czyim krześle siedzą.

Zabawy dydaktyczne i ruchowe

Piesek i kotek.

Dzieci ustawiają się w dużym kole. Dwojgu z nich nauczyciel zawiązuje oczy. Jedno jest pieskiem, drugie jest kotkiem. Jedno naśladuje głos psa: hau, hau; drugie kota: miau, miau. Orientując się, z jakiego kierunku słychać głos kolegi, muszą się schwytać.

Kto szybciej znajdzie?

Dwojgu dzieciom nauczyciel zawiązuje oczy. Upuszcza na podłogę przedmiot, wydający głośny, charakterystyczny dźwięk. Zadaniem odgadujących jest jak najszybsze znalezienie tego przedmiotu na podstawie kierunku dźwięku.

Szukanie zegarka.

Na stole leży kilka czapek, pod jedną z nich znajduje się zegarek. Wygrywa dziecko, które zorientuje się słuchem, pod którą czapką leży zegarek.

Co to?

Dwoje dzieci prowadzi kolegę z zasłoniętymi oczami wokół klasy. Zatrzymują się przy różnych sprzętach znajdujących się w klasie. Zadaniem dziecka z zasłoniętymi oczami jest rozpoznanie tych przedmiotów za pomocą dotyku.

Kot w worku.

Nauczyciel chowa różne drobne przedmioty woreczka, wcześniej może je pokazać dzieciom. Prosi do stołu jedno dziecko, które ma odnaleźć w woreczku za pomocą dotyku wybrany przedmiot. Następnie nauczyciel poleca dziecku głośno powiedzieć nazwę przedmiotu i wyjąć go z worka.

Poszedł Marek.

Nauczyciel rozpoczyna grę mówi: „Poszedł Marek na jarmarek, kupił sobie coś” i zwraca się do następnego dziecka, które powtarza te same słowa i dodaje jeszcze jeden przedmiot. Każdy następny, powtarza to, co usłyszał i dodaje kolejny wyraz. Kto się pomyli, odpada z gry.

Fasola pod kocem.

Ziarna fasoli nauczyciel przykrywa kocem. Dzieci muszą je policzyć za pomocą dotyku.

Nos pajaca.

Na dużym arkuszu papieru nauczyciel rysuje pajaca, któremu brakuje nosa. Nos wycina oddzielnie. Dziecko z zawiązanymi oczami musi przypiąć pajacowi nos.

Widzę coś, czego ty nie widzisz.

Nauczyciel mówi „Widzę coś, czego ty nie widzisz, to coś jest czerwone”. Co to jest? Musi to być przedmiot dobrze widoczny dla wszystkich. Dziecko, które odgadnie, zadaje następne pytanie.

Jedzie pociąg

Do zabawy potrzeba 5 wagoników z okienkami (po 2 w każdym wagonie) za którymi są widoczne różne zwierzęta. Sylwetki zwierząt powinny być oddzielone, by można je było przemieszczać do różnych wagonów. Dzieci biorące udział w zabawie siedzą przy jednym stoliku, wolne miejsce zajmuje prowadząca.

Przed każdym uczestnikiem „stoi” wagon, a w nim dwa widoczne przez okna zwierzątka. Mogą to być: świnka, koza, owca, krowa, pies, kot, kaczka, gęś, bocian, żabka.

Zabawę zaczyna nauczycielka, mówiąc: „Jedzie pociąg, jedzie powoli...Stacja!” W tym momencie każde dziecko zatrzymuje przed sobą najbliższy wagonik. Wówczas nauczycielka pyta wybrane przez siebie dziecko: „Panie konduktorze, co pan wiezie w swoim wagonie?” Zapytany wybiera któreś ze zwierzątek i mówi np. „Wiozę panią kwik, kwik” lub „Panią: gę, gę, gę”, „Panią: bu -bu - u”

Pozostali zgadują: „Wieziesz świnkę, gąskę lub krowę” i powtarzają kilka razy podany przez kolegę głos. Nauczycielka mówi, że pociąg rusza, jedzie, jedzie - dopóki sygnalizuje, że pociąg jedzie, dzieci przetaczają wagoniki. Na słowa: „Stacja” zabawa powtarza się, prowadząca wskazuje każdorazowo innego uczestnika, a jeżeli wybierze tego samego, wskazuje on na innego pasażera. Zabawę można prowadzić wielokrotnie, zmieniając zwierzątka widocznie przez okna wagoników.

Dotknij czegoś

Dzieci biegają w trakcie, gdy gra muzyka na ciszę w muzyce prowadzący mówi np. dotknij czegoś, co jest: okrągłe, czerwone. Dzieci odnajdują i dotykają przedmiot o wskazanych cechach.

Znajdź mamę

Prowadzący wybiera spośród dzieci kilka „mam”. Każda mama ma po 5 dzieci. Na hasło: „zabawa” mamy i dzieci swobodnie po całej sali podskakują w rytm granego przez prowadzącego akompaniamentu. Na hasło: „znajdź swoją mamę” dzieci powinny jak najszybciej stanąć gęsiego za „swoją mamą”. Dla urozmaicenia zabawy można kilkakrotnie zmieniać „mamy” oraz urozmaicać akompaniament.

Granie na guzikach

Dzieci otrzymują po jednym dużym guziku i poruszają się po sali zgodnie z tempem muzyki. Przerwa w muzyce jest sygnałem do zatrzymania się. Prowadzący wygrywa rytm, który dzieci wystukują guzikami o podłogę, krzesło, stolik itp.

Kamyczek

Wszystkie dzieci siedzą w kole; w środku koła znajduje się jedno dziecko, które jest „kamyczkiem”. Wszystkie dzieci mówią wierszyk: „Leży sobie kamyk na środku podwórka, a w kamieniu dziurka, a w tej dziurce co?”. Dziecko będące w środku naśladuje jakieś zwierze. Reszta dzieci przygląda się i rozwiązuje zagadkę. Dziecko, które pierwsze odgadnie wchodzi do środka.

Mój kask

Prowadzący śpiewa piosenkę - najpierw całą, potem kolejno słowa zastępuje ruchem

Mój kask ma trzy rogi,
Trzy rogi ma mój kask,
Lecz gdyby nie trzy rogi,
To nie byłby mój kask.

Nauczyciel zastępuje ruchem: najpierw „kask”- kładąc płasko dłoń na czubku głowy, następnie „trzy”- pokazując trzy palce, potem „róg” i- pokazując palcami wskazującymi z boku głowy, „mój”- obie ręce na piersi.

Lawina

Dziecko oznaczone szarfą stara się schwycić inne uciekające w różnych kierunkach boiska. Dotknięte wkłada szarfę i pomaga chwytać pozostałe dzieci. Liczba chwytających zwiększa się jak „lawina”. Ucieczka staje się coraz trudniejsza. Przy powtórzeniu zabawy rozpoczyna ją ostatni schwytany.

Chiński mur

Na jednym z krótszych boków boiska znajdują się wszyscy uczestnicy zabawy, na murze strażnik.
Na sygnał wszyscy wybiegają z linii mety starając się dostać na drugą stronę muru. Strażnik usiłuje schwycić jak największą liczbę przebiegających. Każdy schwytany staje się jego pomocnikiem. W ten sposób liczba ich rośnie, co utrudnia przejście przez mur obronny. Zwycięzcą zostaje ten, kto przedostał się przez i-nur ostatni i temu powierzamy w następnej rozgrywce rolę strażnika.

Jeżeli uczestnicy zbytnio odwlekają moment przebiegnięcia na drugą stronę muru, wówczas liczeniem do trzech strażnik zmusza ich do wykonania zadania. Ten, kto mimo liczenia nie próbuje przedostać się przez mur zostaje uznany za schwytanego.

Przeciąganie w parach

Dzieci dobierają się w pary. Pary przeciągają się, przy czym dozwolone są różnego rodzaju zwody. Wygrywa rząd (dostaje punkt), któremu uda się przeciągnąć większą ilość uczestników na swoją stronę. Można przeciągać się prawą i lewą ręką.

Między dwoma szeregami leży na oznaczonej linii linka. Zespoły stają z obu stron na całej jej długości twarzami do siebie. Na sygnał podnoszą linkę z ziemi, a następnie ciągną ją do siebie Wygrywa szereg, który przeciągnie linkę na swoją stronę poza oznaczoną linię.

Zabawy integrujące grupę

Bawimy się w klaskanie

Dzieci siedzą w kręgu. Nauczycielka mówi: ,,Dzisiaj na powitanie zabawimy się w klaskanie”. Wybrana osoba klaszcze, potem następna i następna...(zgodnie z ruchem wskazówek zegara). Potem zwiększamy tempo.

Gra w imiona

Pierwsza osoba z kręgu podaje swoje imię. Następne dziecko mówi: ,,Nazywam się .............., a to jest ............” i wskazuje swojego poprzednika. Zabawa trwa dopóki nie obejdzie całego kręgu.

Imię i nastrój

Dzieci stoją w kręgu. Zadaniem każdego dziecka jest wypowiedzieć swoje imię, w sposób podany przez nauczycielkę, a więc np. wesoło, smutno, ze złością, z gniewem itp. Imiona dzieci wypowiadają kolejno, zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

Imiona i piłka

Dzieci, siedząc w kręgu, przekazują piłkę. Każdy, kto ją złapie, mówi swoje imię i osoby, od której ją dostał. ,,Mam na imię ............. dostałam piłkę od .............”.

Iskierka przyjaźni

Grupa podaje sobie ręce, stojąc twarzą do środka koła. Nauczycielka mówi: ,,Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niech wróci do mych rąk” i przekazuje impuls uściskiem prawej dłoni dziecku stojącemu po prawej stronie, ten podaje impuls następnemu itd.

Jak się masz, mój mały biały koteczku ?

Uczestnicy stają w kręgu. Jedna osoba wchodzi do środka- będzie małym białym koteczkiem. Koteczek podchodzi do kogoś w kręgu i cicho miauczy, osoba do której podszedł koteczek, pyta: ,,jak się masz mój mały biały koteczku?”. Zadaniem koteczka jest miauczeniem rozśmieszyć pytającego. Jeśli tak się stanie, osoba rozśmieszona wchodzi do środka i teraz ona będzie ,,małym, białym koteczkiem”.

Kamień

Dzieci i nauczycielka tworzą krąg. Wznoszą się na palce, następnie przykucają udając, że podnoszą kamień. Wstają i ważą w rękach wyimaginowany kamień. Wdychając powietrze nosem, odchylają rękę do tyłu, jakby przygotowywały się do rzutu. W czasie rzutu rzutu wypuszczają powietrze wymawiając głoskę ,,Uuuuuuu”!

Kogo brakuje

Dzieci siedzą w kole. Jedna osoba wychodzi z sali i ma za zadanie zapamiętać, gdzie kto siedzi i kto jest obecny. W razie konieczności dzieci opisują tę osobę.

Koncert życzeń

Każdy po kolei wypowiada pod adresem grupy swoje życzenie. Grupa bądź poszczególne osoby starają się spełnić wypowiedzianą prośbę.

Krążący śmiech

Dzieci leżą na plecach. Każdy trzyma swoją rękę na brzuchu sąsiada. Pierwsza osoba zaczyna się śmiać. Śmiech krąży. Inne osoby zaczynają się śmiać, gdy poczują drganie brzucha u sąsiada.

Lwy i śpiące słoniątko

Na środku sali siada jedno dziecko - ,,śpiące słoniątko”. Pozostałe dzieci ,,lwy” siadają w kręgu w odległości 10-15 kroków od ,,słoniątka”. ,,Słoniątko” udaje, że śpi. Ma oczy zamknięte, ale jest bardzo czujne. ,,Lwy” siedzące na obwodzie koła starają się podejść na czworakach do ,,śpiącego słoniątka”. Robią to bardzo ostrożnie i bardzo cichutko, aby nie spłoszyć zdobyczy. Jeżeli ,,słoniątko” usłyszy jakiś szmer, daje znak ręką w kierunku, skąd dochodzi go szmer i skradający się ,,lew” musi wrócić na swoje miejsce. ,,Lwy” podchodzą do ,,słoniątka” z różnych stron, nie więcej jednak niż cztery naraz. ,,Lew”, któremu uda się podejść do ,,słoniątka” wygrywa i teraz on jest ,,śpiącym słoniątkiem”.

Łańcuch przyjaźni

Dzieci chwytają się za ręce, tworząc długi łańcuch przyjaźni. Osoba, która jest na początku łańcucha, wykonuje polecenia podawane przez nauczycielkę np. prowadzić bardzo powoli, w całkowitej ciszy, bardzo szybko, biegiem, maksymalnie zaplatać, potem rozplatać, prowadzić skacząc itp. Po chwili następuje zmiana osoby prowadzącej.

Misia para

Dzieci stojąc w kole podają sobie ręce. Idąc zgodnie z ruchem wskazówek zegara, śpiewają piosenkę ,,Kto w styczniu urodzony jest niech wejdzie do koła, niech parę sobie wybierze i razem tańczy dokoła” - dziecko, które urodziło się w danym miesiącu wchodzi do środka, wybiera sobie parę ,,misia”. Miś jest urodzinową niespodzianką, która razem z nim tańczy kręcąc się dokoła. W tym czasie pozostałe dzieci klaszczą mówiąc następujące słowa: ,,Misia para, misia para, misia para, u ha, ha”. Po zakończonym tańcu solenizant dziękuje za pamięć.

Moje prawe miejsce jest puste

Uczestnicy siedzą w kręgu, który jest przerwany w jednym miejscu - to puste miejsce po prawej stronie jednego z dzieci. Dziecko to zaprasza na wolne miejsce wybrane inne dziecko, określając sposób w jaki ma ono do niego przyjść np. jak kot, jak kangur, jak ptak, jak żabka - dzieci same wymyślają różne rozwiązania. Zaprasza zawsze dziecko, które ma puste miejsce po prawej stronie.

Pary

Przy marszowej piosence dzieci chodzą po sali i znajdują sobie partnera. Podają sobie ręce albo obejmują się. Spacerują razem. Mogą też sobie usiąść i porozmawiać.

Plątanina

Cała grupa trzyma się za ręce tworząc łańcuch. Osoba prowadząca łańcuch przechodzi pod ramionami kolegów. Ważne jest, aby nie rozerwać łańcucha, poruszać się powoli i robić to delikatnie.

Podajmy sobie ręce

Dzieci tworzą krąg, podają sobie ręce i zamykają oczy. Nauczycielka wprowadza nastrój odprężenia i spokoju, zalecając w tym celu trzy głębokie oddechy. Następnie dzieci kładą się na plecach, ręce trzymając na brzuchu i wyobrażają sobie, że chcą powąchać kwiat, który znajduje się między ich brwiami. W tym celu powoli i jak najgłębiej wciągają powietrze nosem (muszą czuć wznoszenie się brzucha) i wydychają je ustami (czując przy tym opadanie brzucha i leżących na nim rąk).

Powitanie części ciała

Dzieci kolejno witają swoje kolano, uda, pośladki, plecy, ramiona, głowę. Ćwiczeniom towarzyszy muzyka.

Poznajmy się

Dzieci siedzą w siadzie skrzyżnym w kole. Mogą też stać lub przyklękać. Posuwają się ostrożnie i powoli do środka koła z zamkniętymi oczami. Spotkawszy się, otwierają oczy i witają się przez podanie ręki.

Imię i przedmiot

Prowadzący trzymając w ręku maskotkę mówi: „To jest krasnoludek, a ja mam na imię...”. Następnie podaje maskotkę kolejnej osobie, która mówi: „ To jest krasnoludek, dostałem go od..., a ja mam na imię...”. Każdy z uczestników ma za zadanie powtórzyć imiona wszystkich poprzednich właścicieli krasnoludka. Prowadzący powtarza imiona wszystkich.

Ciuchcia

Uczestnicy siedzą w kręgu. Prowadzący chodzi wewnątrz w takt skandowanego przez grupę imienia „ to Zosia, to Zosia, Zosia” (siedzący w kręgu mogą wymachiwać przy tym rękami). Prowadzący w tym czasie wskazuje następną osobę, która podchodzi do niego, kładzie mu ręce na ramiona. W tym czasie wszyscy wypowiadają imię „nowego wagonika” skandując tak, jak poprzednio. Kolejno zapraszane osoby wchodzą do środka i tak powstaje pociąg. Pod koniec zabaw na poznanie imion należy pamiętać o wykonaniu wizytówek, które przyczepiamy do ubrania. Na wizytówkach uczestnicy zapisują imię lub przezwisko, którym chcą być nazywani w czasie zajęć.

Przekazujemy sobie uśmiech

Osoba prowadząca (nauczycielka) pokazuje dzieciom, objaśniając ,,Przesyłam uśmiech dziecku, które siedzi obok mnie po prawej stronie”- dotyka ramienia tego dziecka i patrząc mu w oczy, uśmiecha się. Dzieci przekazują sobie uśmiech bez słów, dotykając lekko ramienia kolegi (koleżanki) z prawej strony i uśmiechają się najpiękniej jak potrafią.

Rekin

Dzieci siadają płasko na podłodze w kręgu i trzymają mocno koc na wysokości brody. Jedna z osób - ,,rekin” wchodzi pod naprężoną tkaninę i próbuje wciągnąć wybraną osobę pod koc. Podsumowaniem zabawy jest rozmowa na temat: Jak czułeś się w roli ,,rekina”, co czułeś będąc w roli ofiary?. W drugiej wersji spośród dzieci wybieramy pomocnika, zadaniem którego jest ratować osobę, którą ,,rekin” chce wciągnąć pod koc.

Siad grupowy

Dzieci stoją w kole, jedno za drugim, dość blisko siebie, prawie dotykając się obejmują partnera w talii, kolana i stopy powinny być razem. Na dany znak wszyscy powoli siadają, opierając się o kolana osoby z tyłu. Wszyscy wstają i siadają w tym samym czasie.

Stonoga

Dzieci siedzą w kółku jedno za drugim mając lekko ugięte nogi. Każde dziecko kładzie dłonie na plecach kolegi siedzącego z przodu i zaczyna wykonywać okrężne ruchy od środka kręgosłupa na zewnątrz, a następnie z góry na dół. Potem masuje ramiona i szyję. Ćwiczeniu towarzyszy relaksująca muzyka

Tańcząca loteryjka

Nauczycielka przygotowuje w pojemniku losy. Wszyscy tańczą w rytm muzyki. W chwili, gdy nauczycielka wyłącza magnetofon, jedno z dzieci wyciąga kartkę z instrukcją, w jaki sposób tańczyć dalej, np. jak baletnice. Zabawa toczy się aż do wyczerpania losów.

Loteryjka obrazkowa

Nauczycielka przygotowuje w pojemniku losy. Wszyscy tańczą w rytm muzyki. W chwili, gdy nauczycielka wyłącza magnetofon, jedno z dzieci wyciąga kartkę z instrukcją, jak jakie zwierze należy sie poruszać, lub jaki pojazd udawać

Ty i ja to jedno

Dzieci ustawiają się parami. Każda z par musi się tak poruszać (chodzić, tańczyć), aby ani na moment nie stracić ze sobą kontaktu fizycznego, a przy tym cały czas zmieniać części ciała, którymi się dotyka. Należy zachęcić dzieci, aby wynajdywały coraz to nowe części ciała, którymi można się dotykać (biodra, uszy, palce u nóg, szyja, itp.)Dzieci muszą poruszać się powoli, cały czas przyjmując coraz to nowe pozycje. Partnerzy nie mogą porozumiewać się słownie.

Uwaga, upadam

Dzieci podają sobie ręce i tworzą krąg w taki sposób, że dotykają się ramionami. Średnica koła ok. 1,2 metra. Jedno z dzieci staje pośrodku tego zagęszczonego koła, zamyka oczy i zachowując sztywność całego ciała przechyla się w dowolnym kierunku. Pozostali podtrzymują je przed upadkiem i z powrotem ustawiają w pozycji pionowej. Sytuacja powtarza się kilkakrotnie z tym, że stojące w środku dziecko przechyla się w różnych kierunkach: do przodu, do tyłu, w lewo i w prawo. Jego stopy cały czas muszą znajdować się w środku koła, a ciało musi być wyprężone.

Wężyk

Dzieci siedzą w rozsypce, w siadzie skrzyżnym. Wybrane dziecko wstaje i ostrożnie poruszając się między siedzącymi, delikatnie dotyka kolejne dzieci. Dotknięte dzieci przyłączają się do wężyka i również ostrożnie poruszają się.

Wielka Pardubicka

Dzieci siedzą w kręgu. Nauczycielka informuje, że będziemy brali udział w wyścigach. Żegnamy się z najbliższymi, wsiadamy na konie i jedziemy. Jeździe towarzyszą różne odgłosy:
- jedziemy wolno - uderzamy dłońmi w kolana
- jedziemy szybko - szybko uderzamy dłońmi w kolana
- przejeżdżamy przez most - stukamy zaciśniętymi pięściami w swoje piersi
- mijamy zarośla - wyrzucamy prawą rękę z okrzykiem: ,,szu”
- mijamy trybuny, gdzie siedzą mężczyźni - okrzyki: Oooo!
- przejeżdżamy przez rzadkie błoto - szybko uderzamy dłońmi w policzki
- jedziemy po bruku - pięść o pięść
- zdobyliśmy nagrodę - wstajemy i cieszymy się.

Z rąk do rąk

Uczestnicy siedzą w kręgu - każdy trzyma jakiś przedmiot. Następnie nauczycielka podaje komendy: ,,w lewo”, ,,w prawo”- wtedy zgodnie z poleceniem nauczycielki dzieci podają swoje przedmioty. Każdy uczestnik podaje przedmiot np. w prawo, jednocześnie otrzymując inny z lewej. W międzyczasie nauczycielka zmienia kierunek podawania - kto się nie zorientuje i będzie miał dwa przedmioty odpada z zabawy.

Jeż

Dzieci siedzą na dywanie w kręgu; jedno z nich jest jeżem. Pozostali mówią tekst zabawy
i naśladują ruchy jeża, po czym jeż wybiera swego następcę, wskazując jego imię.

 -        Na dywanie siedzi jeż,

co on robi, to my też.

My lubimy bardzo jeże,

niech innego nam wybierze.

 -        Ja jestem jeż,

lubię ... Kasię też.

Samochody

Dzieci siedzą w różnych miejscach na dywanie. Trzymają ręce przed sobą (na kierownicy), poruszaj się za pomocą pracy nóg lub pośladków. Naśladują odgłosy ruchu ulicznego. Spotykający się kierowcy witają się podając sobie ręce lub wymieniają krótkie pozdrowienia. Dla utrudnienia można wprowadzić mały sygnalizator świetlny.

Tratwa na morzu

Dzieci wskakują na leżącą na dywanie dużą chustę lub koc, zaś dorosły zakłada z różnych stron jej brzegi, co powoduje zmniejszanie się powierzchni tratwy. Uczestnicy zabawy próbują zmieścić
się na tratwie, lecz ten, kto wpadł do morza osiada na mieliźnie (siada na podłodze).

Zzum

Dzieci stoją w kręgu. Pierwsza osoba wraz z ruchem głowy przesyła dźwięk ,,zzum”. Osoba następna odpowiednim ruchem głowy przesyła dźwięk dalej.

Zabawy dla dzieci ruchliwych

Atak na zamek

Nauczyciel dzieli grupę na dwie drużyny - chłopców i dziewczynek. Najpierw np. chłopcy otrzymują zadanie zbudowania ze swoich ciał „zamku” (utworzenie zamkniętego koła). Dziewczynki próbują się do niego dostać (mogą być także w środku i próbują się wydostać). Po upływie ustalonego czasu następuje zamiana ról, tak aby każde dziecko, które ma na to ochotę, miało możliwość choć raz zaatakowania zamku.

Chodzenie

Dzieci chodzą swobodnie po sali. Prowadzący zmienia co jakiś czas polecenia: chodzimy jak ludzie bardzo: zmęczeni, smutni, weseli, zamyśleni, chodzimy: z otwartym parasolem pod wiatr, w głębokim śniegu, po gorącym piasku, skaczemy po kamieniach w górskim potoku. Tworzymy „Ministerstwo Głupich Kroków”, każdy wymyśla śmieszny sposób chodzenia.

Jak myszki pod miotłą

Dzieci siedzą przy stolikach. Prowadzący opowiada historyjkę, a dzieci dodają do niej odgłosy stukając palcami albo wydają różne dźwięki: „Kropi deszcz, z rynny na dachu spływają kropelki. Myszka wystawiła głowę ze swojej norki i porusza noskiem, wyłapując dolatujące do niej zapachy. Biegnie szybko do domku, gdzie wyczuła jedzenie. Tam sprawnie rozłupuje znalezione ziarenko słonecznika. Widzi to kot i miękkimi krokami podkrada się bliżej. Myszka chrupie ziarenko swoimi ostrymi ząbkami. Nagle obok przejeżdża rowerzysta. Myszka odwraca się, zauważa kota i biegnie małymi kroczkami do norki. Kot wraca miękko i posuwiście na swoje legowisko. Układa się na nim i głośno woła: miau!”.

Nasionka

Nauczyciel dzieci o zamknięcie oczu dzieci przyjmują pozycje ,,nasionek”. Nasionka śpią. Słoneczko zaczyna świecić i nasionka kiełkują. Powoli zmieniają się w różne rośliny. Każdy pomyśli, jaką jest rośliną i na zakończenie zabawy powie o tym. Oczy cały czas zamknięte. ,,Rośliny” rosną, sprawdzają dotykiem i gestem, jaki jest świat. Ktoś ,,wykiełkuje” szybciej, a inny nie może ,,wykiełkować”, ale stara się, wyrasta. ,,Rośliny” wyrosły z nasion, otwierają oczy, przyglądają się sobie. Są uśmiechnięte, przyjazne, łagodne, spokojne.

Podawanie przedmiotu

Dzieci stoją w kole zwrócone do siebie twarzami. Nauczyciel podaje przedmiot, np. misia, który dzieci podają sobie, jakby ten przedmiot był: bardzo ciężki, gorący, delikatny, cuchnący, lekki.

Roboty

Dzieci są robotami, ruszają się gdy dostarczy im się energii np. wtedy gdy gra muzyka. Gdy muzyka milknie dziecko zastyga w bezruchu.

Różowa chmurka

Dzieci leżą luźno ułożone na dywanie. Zamykają oczy, oddychają spokojnie i słuchają muzyki połączonej z opowiadaniem bajki: „A teraz wyobraźcie sobie, że jest ciepły, słoneczny dzień. Niech ci się wydaje, że leżysz na różowej chmurze. Całe twoje ciało miękko na niej spoczywa. Wszystkie części ciała toną w chmurze i żadna nie musi nic robić, bo chmura przytrzymuje ją w powietrzu. Leżysz i łagodnie płyniesz z chmurą. Wieje lekki, chłodzący twoje skronie wiatr. Nad tobą w górze słońce rozlewa swe ciepłe, jasne promienie na cały świat wokół nas. Jest ci dobrze. Chmura unosi cię, kołysze. Niesie w przestworza. Wsłuchujesz się w muzykę, która cię unosi, płyniesz. Wsłuchaj się w ciszę, wtop się w nią. Stopniowo wracamy do rzeczywistości. Delikatnie poruszamy palcami rąk i powoli siadamy i głęboko oddychamy”.

Niewidomy

Dzieci dobierają się parami. Jedna osoba zamyka oczy, druga prowadzi ją po sali w taki sposób, aby mogła poznać za pomocą rąk jak najwięcej szczegółów. Po kilku minutach następuje zmiana.

Zaczarowane koło

Nauczyciel wybiera czarodzieja. Zakreśla na dywanie koło o średnicy 8-10 kroków w zależności od liczby dzieci. Czarodziej staje w kole i nie pozwala przez nie przebiegać, przebiegającego stara się dotknąć ręką. Dotknięte dziecko jest zaczarowane i staje w kole jako pomocnik czarodzieja. Liczba pomocników ciągle się powiększa i przebieganie przez koło jest coraz trudniejsze. Wygrywa ten, komu uda się samemu zostać za kołem.

Złap się za nosek

Dzieci siedzą w kręgu. Pani opowiada ciekawą historyjkę, w której historia goni historie. Opowiadając gestykuluje oraz robi miny. Zadaniem dzieci jest naśladować panią, jednak, gdy nauczycielka łapie się za nos, każde dziecko musi natychmiast wstać i nie ruszać się, kto nie wykona poprawnie zadania daje fant. w bezruchu.

Zabawy z chustą animacyjną

Zabawy ułatwiające wzajemne poznanie i integrujące grupę:

Kogo brakuje?

Uczestnicy stoją w kręgu z zamkniętymi oczami trzymając chustę na wysokości pasa. Prowadzący wybiera osobę (może być ich więcej), która wchodzi pod chustę. Następnie wszyscy otwierają oczy i odgadują kto jest pod chustą.

Kolorowe wycieczki

Wszyscy siedzą na podłodze trzymając chustę na wysokości pasa. Prowadzący podaje nazwę koloru, a osoby trzymające ten kolor zmieniają się miejscami.

Przebieganie pod chustą

Uczestnicy podnoszą i opuszczają chustę trzymając ją za uchwyty. Prowadzący mówi, kto ma zmienić miejsce np. przebiegają ci, którzy mają niebieskie oczy; przebiegają osoby, które mają siostrę itp. Gdy chusta jest maksymalnie w górze osoby te przebiegają pod nią.

Zabawy ćwiczące współdziałanie:

Bilard

Grupa wachluje chustą na której jest piłeczka. Ma ona wpaść do otworu znajdującego się na środku chusty.

Sztorm

Na chustę wrzucamy lekkie przedmioty (piłeczki, zabawki). Podczas wachlowania nie mogą one spaść z chusty.

Kwiat lotosu

Jedna osoba siedzi na środku chusty z nogami pod brodą. Pozostali uczestnicy trzymają chustę za brzeg. Zwracają się w prawą stronę, idąc powoli zawijają siedzącego. Gdy jest on zawinięty do wysokości ramion zatrzymują się i na słowa ,,trzy, cztery” równocześnie i szybko wycofują się.

Składanie

Zadanie grupy polega na złożeniu chusty w określony kształt (np. w kostkę, trójkąt, prostokąt) lub w inny wymyślony sposób, np. tak, by był widoczny tylko jeden klin materiału, by widoczne były dwa, trzy a nawet cztery kliny w danym kolorze.

Zabawy ćwiczące refleks i spostrzegawczość:

Rybak i rybka

Uczestnicy stoją w kręgu trzymając brzeg chusty. Wybieramy dwie osoby, które przyjmują rolę ,,rybaka” i ,,rybki”. Rybak wchodzi na chustę i stara się złapać pływającą w wodzie rybkę. Bawiący się falują chustą, utrudniając w ten sposób zadanie rybakowi. Gdy ten złapie rybkę, następuje zmiana par.

Sałatka owocowa

Uczestnicy trzymają chustę za uchwyty. Podzieleni są na cztery, pięć rodzajów owoców np. gruszki, banany, cytryny, truskawki, kiwi itp. Grupa wachluje chustą. Gdy jest ona wysoko prowadzący wymienia nazwy owoców, a osoby należące do tych rodzajów przebiegają pod nią zmieniając się miejscami i łapią inne uchwyty. Na hasło ,,sałatka owocowa” - wszyscy zmieniają miejsce. Zamiast owoców mogą być kolory.

Zabawy ćwiczące zwinność i zręczność:

Pająk

Uczestnicy stają wokół chusty. Jedna osoba dwukrotnie rzuca kostkę z kolorami. Pierwszy rzut - wskazuje kolor pola na którym staje, drugi rzut - pole, na którym kładzie ręce.

Naleśnik

Osobę leżącą na brzegu chusty nauczyciel zawija (głowa musi pozostać poza chustą).

Ta próbuje sama się rozwinąć.

Skoki naleśnika

Uczestnicy tworzą rząd. Pierwsza osoba w rzędzie jest zawinięta w chustę tak, że może jedynie skakać obunóż. Na sygnał prowadzącego skacze do linii mety (20 kroków od linii startu), a następnie uwalnia się i biegiem wraca na start, przynosząc chustę ze sobą. Grupa zawija w nią kolejną osobę.

Zabawy oparte na zaufaniu do grupy:

Na karuzeli

Chętna osoba siada na środku chusty, a reszta kręci nią, idąc coraz szybciej w jedną stronę. Osoba na środku stara się utrzymać równowagę.

Potwór z Loch Ness

Uczestnicy siedzą dookoła chusty trzymając ją na wysokości brody. Pod nią znajduje się jedna osoba - potwór. Gdy wszyscy zamkną oczy potwór wciąga kogoś pod chustę. Grupa otwiera oczy i zgaduje, kto zniknął. Kto zgadnie wchodzi w rolę potwora.

Zabawy wprowadzające odprężenie i relaks:

Muzyczna chusta

Uczestnicy trzymają rozciągniętą chustę. Grupa porusza się w takt melodii falując nią. Prowadzący przygotowuje różne fragmenty muzyczne.

Zabawy ćwiczące sprawność manualną:

Karuzela

Uczestnicy trzymają za uchwyty naprężoną chustę na wysokości pasa. Śpiewając: ,,Hej, ho, hej, ho, do pracy by się szło…”- rytmicznie przekazują sobie chustę w prawą stronę. Zaczynają od bardzo powolnego śpiewania, stopniowo zwiększając tempo. Po pewnym czasie następuje zmiana i chusta wędruje w lewą stronę.

Zabawy ćwiczące umiejętność rozpoznawania kolorów:

Stań na kolorze

Uczestnicy tańczą w rytm muzyki wokół chusty. Gdy muzyka umilknie, stają na kolorze podanym przez prowadzącego.

Złap przesyłkę

Grupa tworzy koło, trzymając chustę na której położona jest piłka. Wyznaczona osoba zajmuje miejsce pod chustą, wyciągając ręce przez otwór. Zadaniem bawiących jest tak prowadzić piłkę, by trafiła ona do osoby pod chustą. Zabawa może być prowadzona na czas ( kto więcej razy w czasie jednej minuty chwyci i odrzuci piłkę na chustę).

Zabawy w ganianego:

Deszczowa chmura

W oznaczonym rogu sali stoi 6 osób trzymających chustę - ,,deszczową chmurę”. Reszta grupy zajmuje miejsca po przeciwnej stronie. Na sygnał prowadzącego osoby z ,,deszczową chmurą” biegną w kierunku uciekających kolegów, próbując ich nakryć. Osoby schwytane powiększą ,,deszczową chmurę'.

Zabawa z numerami

Uczestnicy zabawy trzymają chustę za uchwyty. Odliczają do czterech ( każdy zapamiętuje swój numer). Na sygnał prowadzącego grupa porusza się krokiem dostawnym w lewo. Następnie prowadzący wywołuje numerki: od 1 do 4. Osoby nim oznaczone puszczają chustę i obiegają krążących w kierunku przeciwnym w prawo, próbując jak najszybciej stanąć na swoje miejsce. Wygrywa ten, kto zrobi to pierwszy.

Zabawy oparte na zgadywaniu:

Kto gdzie jest?

Kilka leżących osób nauczyciel przykrywa chustą. Zmieniają się one miejscami. Grupa dotykając ich przez chustę odgaduje, gdzie kto leży.

Pomnik

Trzyosobowa grupa chętnych wchodzi pod chustę i tworzy ,,pomnik”. W tym czasie pozostali odwracają się. Na znak prowadzącego kilka osób -,,rzeźbiarzy” bada pomnik dotykiem, a następnie stara się w trzyosobowej grupie odtworzyć go. Prowadzący odsłania pomnik, wszyscy sprawdzają podobieństwo kopii do oryginału.

Gry:

Tarcza strzelecka

Rozłożoną chustę kładziemy na podłodze. Jest ona tarczą strzelecką, na której określone kolory oznaczają daną liczbę punktów: np. czerwony - 10, zielony - 8, niebieski - 6, pomarańczowy - 4, żółty - 2. Uczestnicy stoją w odległości 10 m od chusty i rzucają w jej kierunku (można rzucać tyłem do chusty w odległości 5 m).

Zabawy wymagające dodatkowych rekwizytów:

Zanieś miskę na drugą stronę

Uczestnicy trzymają naprężoną chustę, na niej stoi miska z wodą. Zadaniem grupy jest przeniesienie chusty na wcześniej wyznaczone miejsce.

Przerzuć piłkę

Uczestnicy trzymają chustę. Na niej znajduje się piłka. Zadaniem bawiących się jest przerzucenie jej na stronę przeciwną, aby spadła poza chustę.

Zabawy przy muzyce:

Worek ze skarbami

Uczestnicy siedzą wokół chusty lub na niej. W worku znajdują się rekwizyty w kolorach odpowiadających kolorom chusty. Uczestnicy podają go sobie w rytm muzyki. Gdy muzyka milknie, zadaniem osoby która trzyma worek jest wyciągnięcie rekwizytu, podanie jego nazwy, koloru, zastosowania i położenie go na polu chusty w tym kolorze.

Inne możliwości wykorzystania chusty

Zabawy z tunelem

Tunel to wykonany z miękkiego materiału długi kolorowy rękaw. Może być wejściem np. do ,,krainy wróżb i czarów”, może być elementem scenografii. Wejście do tunelu i wyjście zeń nie jest usztywnione, dlatego osoba, która jest w środku nie wie, gdzie jest jego koniec. Tunel jest wąski, dlatego dobrze jest przechodzić pojedynczo.

Przechodzenie

uczestnicy zabawy przechodzą przez tunel w określony sposób, np. na czworaka, czołgając się, przodem lub tyłem, jak krab, opierając się na rękach itp. Prowadzący trzyma koniec tunelu, co umożliwia jego manewrowanie.

Turlanie piłki

Uczestnik zabawy wchodzi do tunelu. Przechodzi przezeń turlając przed sobą piłkę - popychając przed sobą piłkę rękami lub głową. I znów bawią się wszyscy, ale do tunelu wchodzą pojedynczo.

Gry ruchowe

Gumoludki i roboty

Uczestnicy poruszają się po pomieszczeniu swobodnie i reagują na muzykę wykonując określone ruchy przypominające sposób poruszania się człowieka z gumą - swobodny i sprężysty, albo robota - sztywny i urywany.

Słup soli

Osoba ,,łapacz” goni innych. Po dotknięciu osoba złapana zamienia się w ,,słup soli”, stojąc w bezruchu z szeroko rozstawionymi nogami, czekając na uwolnienie. Następuje ono, gdy inny uczestnik gry przejdzie mu pod nogami.

Od dziadka do dziecka

Dziecko naśladuje ruchy osoby: 85-letniej, 50-letniej, 30-letniej (pewni siebie), 16-latka (bardzo pewni siebie), 8-latka (rozrabiaki), 2-latka (ciekawscy), 3-miesiące (niemowlaki).

Naśladowanie mimiki

Partnerzy stoją naprzeciwko siebie, jeden robi miny, a drugi stara się je naśladować.

idący cień. Jedna osoba idzie do przodu. ,,Cień podąża za nim naśladując jego ruchy.

Niewidomy rzeźbiarzw

W zabawie uczestniczy albo dwóch partnerów albo dwie pary. Jedna osoba zamyka oczy - w tym czasie druga osoba tworzy z siebie figurę. Następnie ,,niewidomy” partner próbuje dotykiem ustalić kształt figury i ustawić się w tej samej pozycji co jego partner.

Garncarze

Grupa dzieli się na dwie podgrupy: glinę i garncarzy. Kawałki gliny leżą na ziemi, a garncarze formują ją. Po zakończeniu gry uczestnicy zmieniają się rolami. Kawałki gliny stają się garncarzami.

Wystawa

Kilka osób albo pojedyncze osoby tworzą z małych podgrup wystawy poświęcone różnym tematom.

Zabawy przeciwko agresji

Podróż do Krainy Wściekłości

Prowadzący opowiada historyjką, w trakcie, której wykonywane są określone ruchy - wszystkie dzieci je powtarzają, mogą wymyślać też własne.

„Udajemy się dziś w podróż do tajemniczego kraju. Jedziemy długo pociągiem. Wreszcie pociąg zatrzymuje się, dotarliśmy do Krainy Radości. Ludzie, którzy tu mieszkają, są zawsze radośni i uśmiechnięci. Cieszą się już od rana, jak tylko wstaną. Przeciągają się z zadowoleniem, witają się z nami z uśmiechem, podskakują do góry z radości, obejmują nas i tańczą z nami dwójkami, trójkami w dużym kole, żadne dziecko nie jest samo...Niestety, musimy jechać dalej. Wsiadamy do pociągu i jedziemy...nagle robi się ciemno. Pociąg staje - dotarliśmy do Krainy Wściekłości. Tu mieszkają ludzie, którzy czują się obrażeni i niesprawiedliwie traktowani. Są źli i zdenerwowani, tupią nogami, potrząsają głowami, ściskają dłonie w pięści i wołają: Nie lubię cię! Wreszcie nasza lokomotywa sapie i wzywa nas do pociągu. Zatrzymujemy się, nabieramy dużo powietrza do płuc...i uspokajamy się. Wsiadamy do pociągu i jedziemy dalej...Pociąg zatrzymuje się na końcowej stacji - jesteśmy w Krainie Spokoju. Wszyscy ludzie uśmiechają się, poruszają się spokojnie i ostrożnie, delikatnie głaskają się nawzajem, prowadzą się za ręce albo siedzą spokojnie obok siebie. Jest cicho...”.

Fantazja w czasie podróżowania nie ma granic. Można się przemieszczać innym środkiem lokomocji. W każdym jednak przypadku podróż powinna się zakończyć w Krainie Spokoju.

Jak czują się dzieci w trakcie podróży? Jak czują się po jej zakończeniu?

Wściekłe początki zdania

Dzieci mają za zadanie dokończyć rozpoczęte przez prowadzącego zdania np.:

Kiedy jestem wściekły, wtedy...

Mój kolega złości mnie, gdy...

Najbardziej złości mnie, gdy...

Kiedy inne dzieci mnie złoszczą, to...

Ciągle muszę...

Mój tata mówi: kiedy inni mnie denerwują, wtedy...

Moja mama mówi: kiedy inni mnie denerwują, wtedy...

Kiedy inni są rozzłoszczeni, wtedy...

Dokończenia zdań są porównywane i omawiane przez grupę, początki powinny odnosić się do aktualnej sytuacji w grupie. Jeśli występują konflikty, ćwiczenie to jest dobrą okazją do zastanowienia się nad nimi, pomaga też znaleźć sposób na ich rozwiązanie.

Ręka nie musi bić

Wszyscy siedzą w kole i zamykają oczy. Prowadzący mówi, co każdy ma robić:

„Siedzisz bardzo wygodnie, obie stopy opierają się pewnie o podłogę. Skoncentruj się na oddechu. Poczuj, jak on przychodzi i odchodzi, przychodzi i odchodzi, przychodzi i odchodzi...Wydychasz cały swój niepokój i napięcie. Stajesz się spokojny, coraz spokojniejszy...Oddychasz głęboko i równomiernie...Czujesz się bardzo dobrze...połóż teraz twoją prawą rękę na lewej, dotykając do niej grzbietem dłoni. Poczuj, jak twoja prawa ręka czuje się, leżąc na twojej lewej ręce.Pogłaskaj delikatnie lewym palcem wskazującym twoją prawą dłoń, najpierw po kciuku, potem po palcu serdecznym i po małym palcu, a potem z powrotem po wewnętrznej stronie dłoni. Teraz głaskasz delikatnie wewnętrzną stronę twojej ręki. Czujesz tam pagórki i doliny, rowki i zaokrąglenia. Do czego potrzebujesz tej dłoni? Co możesz nią zrobić, kiedy ona jest taka miękka i odprężona jak teraz?”

W tym momencie kończymy ćwiczenie albo zamieniamy dłonie. Zabawę można też przeprowadzić w parach: „Co twoja dłoń może zrobić z dłonią drugiego dziecka? Co może ona uczynić, abyście się oboje dobrze czuli?” Najpierw uczestnicy powinni dobrać się samodzielnie parami, tak by utworzyły je lubiące się osoby. Dopiero, gdy wszyscy przyzwyczaja się do charakteru tego ćwiczenia, nauczyciel tworzy przypadkowe pary.

Następnie przeprowadza końcową rozmowę. Jak dzieci czuły się w trakcie tego ćwiczenia i po jego zakończeniu? Do czego wykorzystują one codziennie swoje ręce?

Co się zmieniło?

Celem zabawy jest rozwijanie spostrzegawczości pamięci i koncentracji uwagi, umiejętności grupowania przedmiotów wg przyjętego kryterium oraz wzbogacanie słownika dzieci.

Do zabawy potrzebna są różne przedmioty np.: książki, zabawki, klocki, przybory szkolne. Nauczyciel przygotowuje zestaw rekwizytów i pokazujemy dzieciom, omawiamy ich nazwy i prosimy o zapamiętanie ich ustawienia. Potem, zgadnie z umową, dzieci zamykają oczy lub odwracają się, a nauczycielka zmienia ustawienie przedmiotów. Zadaniem dzieci jest powiedzieć, jak zmieniło się ustawienie przedmiotów. Można wprowadzić różne wersje tej zabawy, np.: chowanie jednego przedmiotu, zwiększanie liczby rekwizytów lub ich przestawienie.

Ukryta strona kostki

Celem zabawy jest doskonalenie szybkości zapamiętywania, rozwijanie umiejętności porównywania zbiorów oraz doskonalenie umiejętności strukturyzacji przestrzeni. W zabawie nauczyciel wykorzystuje żetony i kostkę z obrazkami.

Na stole leżą żetony. Dzieci dokładnie oglądają wszystkie rysunki na kostce. Po wyrzuceniu kostki dziecko odgaduje obrazek znajdujący się na ukrytej, przylegającej do stołu stronie kostki. Za prawidłowe odgadnięcie zdobywa jeden żeton. Zabawa toczy się dalej, aż do wyczerpania żetonów. Dzieci porównują liczbę zebranych żetonów. Wygrywa ten, kto zdobył ich najwięcej.

Transport na plecach

Dzieci siadają jedno za drugim w szeregu tak, aby każdy mógł swobodnie dosięgnąć rękami pleców swojego poprzednika. Uczestnik na samym końcu rysuje na kartce „poufną wiadomość”: symbole, cyfry, litery itp., a następnie odkłada ją w takie miejsce, gdzie nikt nie będzie mógł jej podejrzeć. Dziecko na drugim końcu otrzymuje też kartkę i ołówek.

Teraz ostatni uczestnik, autor „poufnej wiadomości”, rysuje ją na plecach swojego poprzednika. Ten przekazuje ją rękami dalej na plecy następnej osoby - powtarza się to tak długo, aż wszyscy dostaną wiadomość.

Ostatnie dziecko zapisuje na kartce, co otrzymało. Na koniec nauczyciel porównuje wyjściową informację oraz to, co dotarło do końca rzędu. Ile z pierwotnej wiadomości można jeszcze rozpoznać? Jak dzieci czuły się w trakcie owego szczególnego transportu? Czy buło to nieprzyjemne mieć kogoś za plecami i nie wiedzieć, co on robi?

Podawanie przedmiotu

Celem zabawy jest rozluźnienie, zmniejszenie napięć, wprowadzenie radosnego nastroju w grupie. W zabawie nauczyciel wykorzystuje zabawkę pluszową lub worek do ćwiczeń.

Dzieci stoją w kole zwrócone do siebie twarzami. Prowadzący podaje przedmiot, który dzieci podają sobie w taki sposób, jakby ten przedmiot był:

- bardzo ciężki,

- gorący,

- delikatny (kruchy),

- cuchnący (śmierdzący),

- lekki.

Po każdej rundce prowadzący zmienia polecenie.

Masaż w parach

Dzieci w parach siedzą jedno za drugim. Dziecko siedzące za kolegą wypowiadając wierszyk - wykonuje ruchy rękoma na plecach kolegi:

- „Słońce grzeje” - rozcieranie rąk i przykładanie ich do pleców

- „Kroczą słonie” - oklepywanie pleców piąsteczkami

- „Biegną konie po betonie” - oklepywanie paluszkami

- „Tutaj płynie kręta rzeczka” - wodzenie dłonią po plecach z góry na dół

- „Przeszła pani na szpileczkach”- naśladowanie opuszkami, kroków

- „Pada drobny deszczyk” - oklepywanie opuszkami palców

- „Czujesz dreszczyk” - delikatny uścisk szyi.

Jesteśmy wspólnotą

Dzieci próbują połączyć wszystkie swoje imiona na wzór krzyżówki. Imieniem wyjściowym jest za każdym razem to, które chcemy podkreślić.

F

K A R O L

Y

D

E L Ż B I E T A

R O

Y M

K A M I L E

I K U B A

C

H

A N I A

Ł

Zabawy paluszkowe

Przyszła myszka

Przyszła myszka do braciszka.

Tu zajrzała, tam wskoczyła,

na koniec tu się skryła.

Na plecach dziecka wykonujemy posuwiste ruchy opuszkami złączonych palców; lekko drapiemy dziecko za jednym uchem, następnie za drugim; wsuwamy palec za kołnierzyk

Rzeczka

Płynie, wije się rzeczka

Jak błyszcząca wstążeczka.

Tu się srebrzy, tam ginie,

A tam znowu wypłynie.

Nauczyciel rysuje na plecach dziecka falistą linię. Delikatnie drapie je po plecach, wsuwa palce za kołnierzyk przenosi dłoń pod pachę i szybko wyjmuje.

Pajączek

Wspinał się pajączek po rynnie.

Spadł wielki deszcz i zmył pajączka.

Zaświeciło słoneczko,

Wysuszyło pajączka, rynnę i...

Wspinała się pajączek po rynnie

Nauczyciel kroczy palcami po plecach dziecka, od dołu ku górze, przykłada do nich obie dłonie i szybko przesuwa je w dół. Nauczyciel masuje plecy ruchem okrężnym

Tu płynie rzeczka

Tu płynie rzeczka,

Tędy przeszła pani na szpileczkach.

Tu stąpały słonie

I biegały konie.

Wtem przemknęła szczypaweczka,

Zaświeciły dwa słoneczka,

Spadł drobniutki deszczyk.

Czy Cię przeszedł dreszczyk?

Wzdłuż kręgosłupa nauczyciel rysuje z góry na dół falistą linię, szybko kroczy po plecach opuszkami palców wskazujących. Powoli kroczy wewnętrzną stroną dłoni, szybko, z wyczuciem stuka dłońmi zwiniętymi w pięści. Delikatnie szczypiąc wędruje po plecach na skos. Powoli zatacza dłońmi koła. Leciutko stuka opuszkami palców na dole pleców dziecka

niespodziewanie, delikatnie szczypie dziecko w kark.

Jesień

Drzewom we włosy dmucha wiatr,

A deszczyk kropi: kap, kap, kap.

Krople kapią równiuteńko,

Szepczą cicho: „mój maleńki,

Śpij już, śpij, śpij, już śpij, już śpij...”

Leci listek, leci przez świat

Gdzieś tam na ziemię cicho spadł.

Leci drugi, leci trzeci,

Biegną zbierać listki dzieci.

No, a potem wszystkie liście

Układają w piękne kiście.

Dziecko jest zwrócone do nauczyciela placami jego włosy delikatnie opukuje jego plecy. Głaszcze dziecko po włosach i ramionach oraz wodzi opuszkami po plecach dziecka, lekko naciskając je w jednym miejscu. Nauczyciel wędruje opuszkami palców dwa razy, szybko, z wyczuciem stuka wszystkimi palcami oraz głaszcze dziecko po plecach.

Autobus

Była deska przybita gwoździami
Po tej desce przejechał autobus
Wysiadł pan w klapeczkach
Pani na szpileczkach
I chłopczyk w trampeczkach
Pan w klapeczkach pisał na maszynie
Pani na szpileczkach ugniatała ciasto
Chłopczyk w trampeczkach pisał , pisał
Aż kleksa zrobił, mazał , mazał
Aż dziurę wymazał .

Drzewom we włosy dmucha wiatr,

A deszczyk kropi: kap, kap, kap.

Krople kapią równiuteńko,

Szepczą cicho: „mój maleńki,

Śpij już, śpij, śpij, już śpij, już śpij...”

Leci listek, leci przez świat

Gdzieś tam na ziemię cicho spadł.

Leci drugi, leci trzeci,

Biegną zbierać listki dzieci.

No, a potem wszystkie liście

Układają w piękne kiście.

Dziecko jest zwrócone do nauczyciela plecami. Nauczyciel dmucha w jego włosy, delikatnie głaszczemy dziecko po włosach i ramionach. Wodzi opuszkami po plecach dziecka, lekko naciska je w jednym miejscu. Wędruje opuszkami palców dwa razy, szybko z wyczuciem stuka wszystkimi palcami. Głaszcze dziecko po plecach

Idzie rak

Idzie rak nieborak,

czasem naprzód,

czasem wspak,

jak ugryzie będzie znak.

Nauczyciel kroczy palcami po ciele dziecka, przy ostatnim zdaniu lekko szczypie.

Myjnia samochodowa

Dziecko (lub tylko jego ręka) jest samochodem, który podjeżdża do myjni, czyli mamy i gasi silnik - zamyka oczy. Mama rozpoczyna mycie. Płucze (palcami udaje spadające krople), szoruje szczotkami (delikatnie drapie), myje pianą (głaszcze), znowu płucze, suszy (dmucha), woskuje (masuje).

Robienie pizzy

Mama jest kucharką, a dziecko kawałkiem ciasta, które ona wyrabia. Mama dotyka dziecka (głaszcze, podszczypuje, ugniata) opowiadając o robieniu ciasta, które składa się z jajek, mąki, drożdży, wody itp. Udaje, że kroi pomidory, kiełbasę, pieczarki, posypuje pizzę przyprawami i tartym serem. Następnie wkłada pizzę do piekarnika, a potem zjada.

Czapla

Chodziła tu czapla
Na wysokich nogach,
Chodziła po desce...
Opowiadać ci jeszcze?
Opowiadać ci jeszcze?

Pisze Pani na maszynie

Jechał pociąg
Najpierw wsiadły konie
Potem wsiadły słonie
Potem wsiadły świnie
Pisała pani na maszynie
Padał deszczyk
przeszedł Ci dreszczyk?

Pisze Pani na maszynie

Pisała Pani na maszynie
A B C przecinek
A B C przecinek
A B C kropka
Płynęła krzywa rzeczka
Przeszłą pani na szpileczkach
Przeszedł dziadek z laseczką
Przebiegło stado dzikich koni
Stado słoni
Było jeziorko, w którym panienka zgubiła złoty kluczyk
Padał rzęsisty deszczyk
Przeszedł Cię dreszczyk

Świeciły dwa słoneczka,

Płynęła sobie rzeczka,
przeszły konie,
potem słonie,
szła Pani na szpileczkach
z gryzącym pieskiem,
spadł deszczyk.
czuje Pani dreszczyk?

Tak piszemy na maszynie

A.B...C....kropka

Tak piszemy na maszynie

A...B...C...przecinek

(lekkie uderzanie opuszkami palców)

Tutaj płynie rzeczka

(całą dłonią wzdłuż kręgosłupa)

Tu przyszła pani w szpileczkach

(palce wskazujące uciskają sztywno)

Potem przeszło stado słoni

(ugniatanie dłońmi w łódeczkę)

A za nimi stado koni

(stukanie pięściami)

Potem przeszła szczypaweczka

(lekkie szczypanie po bokach kręgosłupa)

Zaświeciły dwa słoneczka

(okrężny masaż dłońmi łopatek)

Spadło drobniutki deszczyk

(lekkie uderzenie palcami)

Czy poczułeś dreszczyk?

(dotyk szyi)

Bibliografia:

1. Baum H., Chodźcie pobawimy się - Gry i zabawy na powietrzu i w pomieszczeniu, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2005,

2. Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M., Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP Warszawa 1997,

3. Gruszczyk -Kolczyńska E, Dziecięca matematyka Książka dla rodziców i nauczycieli, WSiP, Warszawa 1997.,

4. Portman R., Gry i zabawy przeciwko agresji, Wydawnictwo Jedność, Kielce 1999,

5. Skwark D., Skarbnica Zabaw - ponad 650 zabaw na różne okazje, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2007,

6. Wasilak A. (red.), Zabawy z chustą, Wydawnictwo Klauza, Warszawa 2002,

7. Wojciechowska K., Gry i zabawy matematyczne w przedszkolu, WSiP, Warszawa 2008,

28

---