1. Dziedziny wiedzy niezbędne w zarządzaniu przedsiębiorstwem.

Im większe przedsiębiorstwo, im wyższe stanowisko kierownicze tym większa i wszechstronniejsza musi być wiedza niezbędna do zarządzania nim. Wiedza musi obejmować dziedziny: produkcji, administracji, handlu.

Pokrewne dziedziny wiedzy przydane w zarządzaniu:

1. Ekonomika przedsiębiorstwa: organizacja środków produkcji, struktury produkcji, procesów gospodarczych.

2. Psychologia pracy: wpływ psychicznych właściwości ludzi na przebieg wykonywanej pracy.

3. Socjologia: wpływ stosunków między pracownikami na przebieg i motywy wykonywanej pracy.

4. Rachunkowość: wycena środków gospodarczych i pracy.

Na proces zarządzania składają się następujące funkcje:

• Planowanie - ma określić cele i sposoby ich realizacji

• Organizowanie - polega na tworzeniu struktury organizacyjnej i dokonywaniu zmian w strukturze.

• Przewodzenie - oddziaływanie przełożonego na podwładnego, aby robił on to, co robi nie, dlatego, że musi, ale że chce.

• Kontrola - jest systematyzacją działania na rzecz: ustalenia norm efektywności, pomiaru efektywności, porównania norm z efektami, ewentualnym korygowaniu poczynań.

Są, więc to umiejętności:

• Techniczne: posługiwanie się technologią produkcji.

• Społeczne: umiejętność kierowania ludźmi.

• Koncepcyjne: zdolność koordynacji i integrowania.

Do zarządzającego (managera) należy:

I Poziom strategiczny

1. Analiza:

• Prognozy cen,

• Popyt na wyroby aktualne,

2.Koncepcje handlowe nowych wyrobów w ujęciu użytkowym:

• Oszacowanie popytu i cen,

• Informacje o nowych, potencjalnych rynkach, sposobach działania.

II Poziom operacyjny

• Prowadzenie badań marketingowych dot. koncepcji produktu

• Badanie realizacji strategii w ramach dysponowanego funduszu rozwoju,

• Podejmowanie decyzji uzyskanych w procesie delegowania z góry w zakresie:

1. Reklam

2. Udział w wystawach, targach...

3. Sponsoring

4. Forma sprzedaży

• Wnioskowanie w sprawie regulaminu pracy (czas pracy w tej komórce, premiowania i wynagradzania;

• Pisanie raportów

• Wnioskowanie w sprawach zatrudnienia, zwolnienia, czasu wolnego;

Niezbędne w procesie zarządzania jest:

• Rozpoznanie misji, celów, strategii organizacji.

• Przeprowadzenie analizy otoczenia.

• Przeprowadzenie analizy zasobów organizacji (ziemia, kapitał, siła robocza)

• Rozpoznanie zagrożeń i okazji.

• Rozpoznanie silnych i słabych stron

2.Czynniki rozwoju gospodarczego.

Rozwój gospodarczy, długofalowy proces przemian dokonujących się w gospodarce. Obejmuje zarówno zmiany ilościowe, dotyczące wzrostu produkcji, zatrudnienia, inwestycji, rozmiarów funkcjonującego kapitału, dochodów, spożycia i in. wielkości ekonomicznych charakteryzujących gospodarkę od strony ilościowej (wzrost gospodarczy - rozszerzenie się zdolności danego kraju do produkcji towarów i usług pożądanych przez ludzi), jak również towarzyszące im zmiany o charakterze jakościowym. Do nich zaliczyć należy przede wszystkim postęp techniczny i technologiczny, doskonalenie systemu powiązań wewnątrz gospodarczych i powiązań z gospodarką światową, wzrost poziomu kwalifikacji siły roboczej, zmiany struktury gospodarki zmierzające do jej unowocześnienia, wzrost poziomu efektywności w skali mikro- i makroekonomicznej, pojawianie się nowych produktów i doskonalenie jakości już produkowanych. Możliwy jest wzrost gospodarczy bez rozwoju, rozwój bez wzrostu nie jest możliwy.

Czynniki wytwórcze:

• Dobra naturalne - ziemia(powietrze, gleba ze wszystkim, co na niej rośnie, surowce naturalne, jeziora, rzeki, morza).

ZIEMIA- traktowana jako gleba, podłoże, środek trwały, podlega kupnu i sprzedaży, zdolność do reprodukcji. Pierwszą specyficzną cechą ziemi jako środka produkcji jest zdolność do reprodukcji w procesie produkcji. W czasie wzrostu ro­ślin z gleby ubywają pewne składniki, ale w dużej części mogą one i powinny być uzupełniane przez człowieka za pomocą określonych środków obrotowych. Wszystkie zabiegi agrotechniczne należy wykonywać uwzględniając konieczność tej reprodukcji. Niewłaściwie zorganizowa­na produkcja prowadzi do degradacji gleby i zmniejszenia się wartości użytkowe j tego podstawowego środka produkcji. Drugą specyficzną cechą ziemi jako środka produkcji jest jej ogra­niczoność. Człowiek nie wytwarza ziemi, może natomiast zmienić sposób jej użytkowania. Może np. zamienić las w grunty orne, grunty orne w pastwiska,,kulturalne" lub sady itd. Z ograniczoności ziemi wypływa konieczność coraz intensywniejszego jej wykorzystywania w miarę wzrostu liczby ludności. Skoro ilość środ­ka produkcji jest stała i nie można jej powiększyć, należy zwiększyć jego wydajność. Konieczność zwiększania wydajności ziemi występuje w róż­nych krajach z różną mocą.

• Zasoby ludzkie(odpowiednia ilość i jakość pracy. Występowanie siły roboczej w dużej ilości, ale koniecznie wykwalifikowanej, by poradziła sobie z nowymi produktami i metodami ich wytwarzania.

Niebezpiecznym zjawiskiem jest bezrobocie, zjawisko gospodarcze polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy i poszukujących jej nie znajduje zatrudnienia.
Jego miarą jest stopa bezrobocia, będąca relacją liczby zarejestrowanych bezrobotnych do zasobu siły roboczej lub do liczby ludności w wieku produkcyjnym (16-65 lat mężczyźni i 16-60 lat kobiety).
Pewien poziom bezrobocia (3-4%) jest w gospodarce nieunikniony, a nawet konieczny (umożliwia dostosowanie struktury produkcji do zmieniających się potrzeb). Nadmierne bezrobocie jest jednak zjawiskiem niekorzystnym.
W zależności od przyczyn wyróżniamy:
- bezrobocie frykcyjne, obejmujące osoby czasowo bezrobotne z powodu zmiany miejsca pracy lub kwalifikacji,
- bezrobocie strukturalne, związane z ograniczeniem produkcji lub zanikaniem pewnych dziedzin działalności gospodarczej, w związku, z czym powstaje nadmiar pracowników reprezentujących określone zawody,
- bezrobocie technologiczne, związane z wprowadzaniem postępu technicznego, zastępowaniem pracy ludzi pracą maszyn i urządzeń,
- bezrobocie klasyczne, pojawiające się, gdy w wyniku działalności związków zawodowych lub ustawodawstwa pracy poziom płac jest wyższy od poziomu równowagi (pracodawcy zmniejszają wówczas popyt na pracę),
- bezrobocie koniunkturalne (koniunktura), powstaje w wyniku zmniejszenia się popytu globalnego w fazie załamania gospodarczego (cykl gospodarczy).

Zasoby kapitałowe:

• Dobra wyprodukowane, by je wykorzystać do produkcji innych dóbr i usług. Podaż kapitału zależy od poziomu oszczędności, które stanowią różnicę między dochodem a konsumpcją.

Kapitał, fundusz, majątek, który może przynosić jego właścicielowi dochód w postaci wartości dodanej. Kapitał w przedsiębiorstwie występuje w postaci kapitału własnego i kapitału obcego. Do kapitału własnego zalicza się środki będące własnością przedsiębiorstwa, np. wkłady właścicieli (wspólników, udziałowców, akcjonariuszy), rezerwy z zysków itp. Kapitał obcy to środki będące czasowo w dyspozycji przedsiębiorstwa, np. pożyczki, kredyty, zobowiązania wobec dostawców, pracowników itp. ŹRÓDŁA KAPITAŁU PIENIĘŻNEGO: własne kapitał założycielski - właściciel wprowadza swój kapitał, w spółce akcyjnej - emisja akcji np. rabat dla dotychczasowych akcjonariuszy (udziałowców) Udział większościowy - 50%+1 lub 75% np. ktoś ma 300 udziałów, drugi 200, trzeci 100 i nikt w ten sposób nie ma udziału większościowego. bank NBP- Bank Centralny polityka pieniężna państwa podział budżetu regulacja kursu walut regulacja obiegu pieniądza w kraju reprezentacja Polski Banki Komercyjne prowadzą rachunki bankowe i dokonują rozliczeń prowadzą działalność kredytową i depozytową prowadzą usługi pośrednie: rozliczenia bezgotówkowe, leasing, faktoring, udzielanie gwarancji, doradztwo finansowe Formy własności banku publiczne (państwowe, spółki akcyjne z większościowym kapitałem skarbu państwa) PKO BP, PKO SA prywatne (spółki akcyjne i banki zagraniczne) spółdzielcze: BGŻ, banki regionalne, SKOK (Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo Kredytowa)

Czynniki sprzyjające rozwojowi gospodarczemu:

I. Strefa konsumpcji

a. Wzrost wydatków ogółem b. spadek udziału wydatków na żywność prawo ENGLA

c. Spadek spożycia zbóż i ziemniaków

d. Wzrost spożycia mięsa

e. Wzrost spożycia owoców i warzyw

f. Wzrost konsumpcji (kupowanie) roślin ozdobnych

II. Strefa produkcji

a szybszy wzrost cen towarów nierolniczych i usług

- szybszy wzrost kosztów produkcji

• Szybszy wzrost kosztów utrzymania

b wolniejszy wzrost cen artykułów rolniczych

- relatywne obniżanie się dochodów rolniczych

c wzrost dochodów rolniczych poprzez :

- wzrost wielkości gospodarstwa

• Wzrost plonów z ha (intensyfikacja)

Drogi zwiększania plonów:

• Plenniejsze odmiany

• Odm. Odporniejsze na choroby

• Zmiany sposobów prowadzenia

• Optymalizacja warunków środowiskowych:

1.Klimatycznych

2. Glebowych

• Precyzyjność zabiegów

Mierniki rozwoju gospodarczego:

1.Wielkość dochodu narodowego na jednego mieszkańca - PKB, czyli wartość wszystkich dóbr i usług końcowych wyprodukowanych w gospodarce w danym czasie. PKB nominalny oblicza się wykorzystując ceny bieżące, PKB realny z wykorzystaniem cen z roku bazowego.

2.Wysokość obrotu handlu zagranicznego:

Bilans nie mówi nam o poziomie rozwoju, o tym mówi nam wielkość eksportu i importu-to ile jesteśmy wstanie wyeksportować i ile możemy importować. Kurs dolara sprzyja bardziej importowi niż eksportowi. Rozwój gospodarki poprzez wzrost eksportu, (co wymusza zwiększenie produkcji) a nie zahamowanie importu.

3.Udział rolnictwa w Dochodzie Narodowym (produkt globalny w sferze produkcji):

- w miarę rozwoju gospodarczego kraju udział ten spada.

4. Udział osób czynnych zawodowo w rolnictwie w ogólnej liczbie osób zawodowo czynnych:

- jest wyższy niż udział rolnictwa w dochodzie narodowym, wynika to z niskiej produktywności rolnictwa; to przemysł jest motorem postępu i zasobności kraju. Odpływ zatrudnionych do przemysłu pociąga za sobą konieczność technizacji rolnictwa wsi.

5. Ilość mieszkańców na jednego zatrudnionego w rolnictwie:

- w Polsce obecnie wszelkie zmiany struktury wsi są zaniechane

- nie można umieścić całej ludności odpływającej ze wsi w mieście; konieczny jest rozwój szerokich usług

3. Budżety gospodarstw domowych.

Gospodarstwem domowym nazywamy dobrowolny związek ludzi wspólnie zamieszkujących i podejmujących decyzje finansowe dotyczące sposobu zarobkowania i wydawania zarobionych pieniędzy. Warunkiem istnienia gospodarstwa domowego jest praca zarobkowa lub inne źródło pieniędzy(procent, czynsze, dzierżawy, renta gruntowa).

Popyt -chęć zdobycia czegoś. Czynniki wpływające na zmianę popytu to:

-dochód

-moda

-snobizm

-ceny dóbr komplementarnych

Wraz ze wzrostem popytu maleje cena, z jego spadkiem cena rośnie.

Prawo Engla

Wraz ze wzrostem dochodów następuje spadek udziałów % wydatków na dobra podstawowe. Wraz ze wzrostem dochodów następuje wzrost wydatków na dobra wyższego rzędu. Przy niskich dochodach udział wydatków na dobra podstawowe wynosi ok. 50%. Przy wysokich dochodach udział wydatków na dobra podstawowe wynosi ok., 20%. (ale w pieniądzach ta wartość jest wyższa niż te 50% z niższych dochodów, a dobra podstawowe, czyli żywność zupełnie inna).




Dochodowa elastyczność popytu

e= (delta d :d) x (delta X : X), e- współczynnik dochodowej elastyczności popytu, d- popyt, delta d- przyrost popytu, x- dochód.

Jeżeli x większe o 1% to:, gdy e= 1 popyt na dany artykuł rośnie, o 1%, gdy e>1; e= 1,5 popyt na dany artykuł rośnie, o 1,5%, gdy e<1; e=0,7 popyt rośnie o 0,7%.

Wzrost dochodu może towarzyszyć maleniu popytu! Gdy e= -0,2 popyt na dany artykuł maleje o 0,2%.

Cenowa elastyczność popytu

P= (delta d: d) x (delta p: p). wzrost ze wzrostem ceny maleje popyt na dany artykuł. Jeżeli P= -0,5 wraz ze wzrostem ceny o 1% popyt maleje o 0,5%.

Dochodowa elastyczność ceny

ep=(delta p :p) x (delta x : x). p - cena, x- dochód. . Jeśli ep= -0,3 to wraz ze wzrostem dochodu o 1% konsumenci są skłonni zapłacić za dany artykuł cenę o 0,3%wyższą.

Zmieniający się konsument:

1. Obniżenie do 25 - 30% udziału tłuszczów w diecie:

• Zmniejszenie spożycia tłuszczów zwierzęcych w stosunku do nienasyconych tłuszczów roślinnych

• Wzrost spożycia tłuszczów rybnych

2. Zmiany w spożyciu mięs i ryb:

• Stopniowe zmniejszenie spożycia mięsa czerwonego

• Wzrost spożycia mięsa drobiowego

• Wzrost spożycia ryb, szczególnie morskich

3. Wzrost spożycia produktów zbożowych i ziemniaków.

4. Ograniczenie spożycia cukrów i słodyczy.

5. Wzrost spożycia owoców i warzyw, nasion roślin strączkowych i orzechów.

6. Zachowanie spożycia mleka przy wzroście spożycia jego przetworów.

7. Zmniejszenia spożycia jaj.

8. Zmniejszenie spożycia alkoholu, ze zmianą profilu na niskoprocentowe.

9. Zwiększenie spożycia soków owocowo - warzywnych oraz wód mineralnych.

Analiza zachowań konsumentów na rynku.

I. Rodzaje decyzji, jakie konsumenci podejmują na rynku.

Pytania do samego siebie typu: jak rozłożyć posiadane dochody na wydatki późniejsze, tj. oszczędności, na wydatki bieżące, tj., na jakie grupy produktów i usług, gdzie dokonamy zakupu, jakiej firmy, marki, kiedy nastąpią wydatki, itd.?

II. Typologia czynników decydujących o zachowaniach na rynku :

1. Czynniki kulturowe(największe grupy nabywców) - subkulturowe, ze względu na klasy społeczne - charakteryzują najszersze grupy społeczne i na zachowania ich mają wpływ poziom rozwoju cywilizacyjnego, tradycje, religia, które powodują określone i jednorodne zachowania nabywców na rynku,

2. Czynniki społeczne - czynniki związane z rodziną, w zależności od wielkości rodziny i faz rozwoju rodziny charakteryzujące się inną strukturą wydatków :

Model cyklu życia pełnej rodziny:

• wiek nabywców 18-35 lat-tworzenie rodziny - faza przedmałżeńska - rodzina jednoosobowa, wydatki przeznaczane na odzież, kosmetyki, rozrywkę, ewentualne bieżące utrzymanie,

• zawarcie związku małżeńskiego w okresie nie posiadania dzieci - wydatki na oszczędności, mieszkanie, umeblowanie, bieżące utrzymanie,

• dzieci w wieku do lat 6 - wydatki jw. oraz dodatkowe na żywność dzieci, zabawki, odzież i dzieci w wieku szkolnym - dodatkowe wydatki na ich edukację,

• 35-50 lat małżeństwa w wieku średnim - rodzina dwupokoleniowa - dorosłe dzieci na całkowitym bądź częściowym utrzymaniu rodziców - więcej wydatków na odzież, środki transportu, rozrywkę,

• wiek 55 lat : wydatki dla dzieci usamodzielniających się (w polskich warunkach)-, inne oszczędności, podróże, spędzenie wolnego czasu, nadrabianie zaległości,

• wiek przedemerytalny lub emerytalny - wydatki na żywność dietetyczną, usługi medyczne, medykamenty,

Podział nabywców (5 grup nabywców na podstawie badań amerykańskich) ze względu na ich stosunek do pojawiających się nowości na rynku, kreowania określonych postaw:

pionierzy lub innowatorzy - 2,5% wszystkich nabywców -cechy demograficzne: 25-35 lat, wysoki poziom wykształcenia i dochodów, przedsiębiorczy; cechy społeczne - należą do różnych grup społecznych, posiadają wspólne cechy demograficzne - kreatorzy przyszłych opinii o produkcie i wzorców konsumenckich, wyczuleni na nowości,

wcześni i późni naśladowcy - po ok.30 % wszystkich nabywców - niższe dochody i wykształcenie - ostrożniejsi, sceptycy, nabywają produkt zaakceptowany przez rynek,

nabywcy produktów wycofywanych z rynku - mocno przywiązani di tradycji

do jakiej grupy odniesienia konsument należy

3. Czynniki demograficzne - związane z cechami indywidualnymi każdego nabywcy, płcią, wiekiem, wykształceniem, miejscem zamieszkania, zawodem, poziomem dochodów,

4. Czynniki psychologiczne(jednostkowe) - związane z pojęciami potrzeby czyli stanem braku czegoś co wynika ze stanu świadomości lub emocji, motywacji, percepcji i uczenia się

Wyróżniamy 3 rodzaje potrzeb - indywidualne fizyczne ciała ludzkiego(pragnienie, głód, potrzeba snu, ciepła ciała ludzkiego, zdrowia), pojawiają się okresowo i tak też są zaspokajane; intensywność ich zależy od wieku płci,wagi ciała;

• duchowe potrzeby człowieka - uzależnione od własności fizycznych i intelektualnych, mają charakter nieograniczony w odróżnieniu od potrzeb fizjologicznych,

• potrzeby społeczne - zaspakajane w sposób grupowy, zróżnicowane geograficznie, demograficzne, ekonomicznie.

Motywacja - celowe działania producenta służące zaspokojeniu potrzeb konsumenta,

Percepcja - proces postrzegania potrzeby i zjawisk rynkowych zaspokajających te potrzeby. Proces postrzegania potrzeby odbywa się poprzez zmysły i pamięć, na które producent lub dystrybutor powinien oddziaływać.

Uczenie się - zmiany zachodzące w zachowaniu nabywców na podstawie zdobytych doświadczeń w zakupach.

Proces podejmowania decyzji zakupu - 5 faz

1. Rozpoznanie potrzeby - na podstawie pamięci wewnętrznej i doświadczeń zdobytych wcześniej przez klienta; poprzez oddziaływanie na zmysły konsumenta ze strony dystrybutora lub producenta takimi narzędziami promocji jak : reklamy, konkursy, wystawy, degustacje, pokazy, czyli bodźce zewnętrzne powodujące u konsumenta uświadomienie potrzeby.

2. Gromadzenia informacji - na temat sposobów zaspokojenia potrzeby. Proces ten dokonuje się w 2 etapach, poprzez receptory, poszukiwanie tych informacji ze źródeł. Wyróżniamy kilka rodzajów źródeł informacji: bezpośrednio z otoczenia, od znajomych, rodziny, informacje handlowe: promocje, reklama, działanie posprzedażowe, informacja na opakowaniu, informacje publiczne ukazujące się w prasie, radiu, TV, organizacjach np. organizacjach konsumenckich, poprzez kontakt konsumenta z produktem poprzez receptory i pamięć

3. Oceny alternatywnych rozwiązań - może inaczej niż dotychczas

4. Decyzji zakupu - wybór marki, ceny, sprzedawcy, ilości, formy płatności. Na tym etapie konsument ponosi ryzyko, którego wielkość zależy od rodzaju produktu, stopnia zaangażowania się nabywcy, możliwości finansowych.

5. Ocenie tej decyzji - realizacja i płynąca nauka

- satysfakcja powoduje zjawisko lojalności nabywcy wobec marki i punktu sprzedaży, wzrost popytu na ten towar, reklamę dla producenta i miejsca sprzedaży, - dysonans pozakupowy

• produkt nie zaspokaja potrzeb konsumenta, który skorzystać może z prawa wymiany, zwrotu, rękojmi, gwarancji produktu; podejmuje działania prywatne mające na celu zniechęcenie innych potencjalnych konsumentów, może też podjąć formalne działania poprzez sądy konsumenckie mające na celu przyznanie odszkodowania, a nawet zawieszenie licencji producenta czy dystrybutora.

Wpływ czynników na proces zakupu

Mamy do czynienia z 2 sytuacjami zakupu produktu / usługi:

- bez zaangażowania konsumenta - produkty codziennego użytku w pobliskim pawilonie, szybko zużywające się, zwykle nie występuje dysonans pozakupowy

- z dużym zaangażowaniem konsumenta - w przypadku zakupu produktu, usługi, o którym konsument musi zebrać informacje (mieszkanie), występuje często dysonans pozakupowy

Ze względu na rodzaj produktu związany z czasem i wysiłkiem włożonym w zakup produktu:

rodzaj produktu	czas	okres planowania zakupu	okres zaspokajania potrzeby	Cena	częstotliwość zakupu	znaczenie
częstego zakupu	niewielki	b. krótki	natychmiastowy	mniej istotna	duża	nieistotne
okresowego zakupu	większy	dłuższy	dłuższy	istotna wysoka	mniejsza	b. istotne
epizodycznego zakupu	zróżnicowany	dłuższy	dłuższy	zróżnicowana istotna	mniejsza	zróżnicowane

Ze względu na typologie decyzji konsumenta.

Rodzaj decyzji	czas poszukiwania informacji	posiadane doświadczenie	częstotliwość zakupu	Poziom dostrzeganego ryzyka	presja czasu przy podejmowaniu decyzji	Rodzaj decyzji
rozważne	duży	niewielkie	niewielka	b. duży	niewielki	rozważne
zrutynizowane	mniejszy	mniejsze	wyższa			zrutynizowane
Rodzaj decyzji	czas poszukiwania informacji	posiadane doświadczenie	częstotliwość zakupu	Poziom dostrzeganego ryzyka	presja czasu przy podejmowaniu decyzji	Rodzaj decyzji
rozważne	duży	niewielkie	niewielka	b. duży	niewielki	rozważne

Potrzeby ludzkie i formy ich zaspokajania.

Potrzeba - uczucie braku połączone z chęcią jego zaspokojenia.

POTRZEBA











podstawowe jednorazowe wyższego rzędu powtarzalne

fizyczne duchowe społeczne egzystencjonalne

PIRAMIDA POTRZEB wg . Maslowa





potrzeby

samorealizacji


(praca nad sobą)

potrzeby szacunku i poważania (poczucie własnej wartości)




potrzeby społeczne (poczucie przynależności)




potrzeby bezpieczeństwa (pewność ochrona)




potrzeby fizjologiczne (głód, pragnienie, seks)




Geneza powstania potrzeb:

• pierwotne (instynktowne),

• społeczne (nabyte, wyuczone w procesie rozwoju).

Prawo powtarzania potrzeb (Jevons):

1. Powietrze (oddychanie).

2. Pożywienie.

3. Ubranie.

4. Mieszkanie.

5. Szeroko pojmowana rozrywka.

6. Przedmioty zbytku luksus.

Zasady Marshalla:

1. Pożywienie.

2. Ubranie.

3. Mieszkanie.

4. Zaspakajanie wszelkiej działalności.

Cech potrzeb:

1. Obiektywizm.

2. Subiektywizm i indywidualizm.

3. Konkurencyjność.

4. Substytucyjność.

5. Nieograniczoność co do liczby (teoria wyboru konsumenta).

6. Ograniczoność co do pojemności.

7. Odnawialność.

8. Społeczny charakter (miejsce w strukturze społecznej).

9. Komplementarność.

Historycznie zmienny charakter - wraz ze zmianą ustroju potrzeby ulegają modyfikacji.

Nienasyconość człowieka przewyższa tempo możliwości.

Dobra - wszystkie rzeczy służące do zaspokajania potrzeb.

Dobra gospodarcze - wytworzone przez człowieka.

Dobra konsumpcyjne - służą zaspokajaniu potrzeb bieżących.

Dobra inwestycyjne - konsumpcja na przyszłość.

4. Handel zagraniczny, eksport, import.

Handel zagraniczny, obroty handlowe poszczególnych krajów z zagranicą. Wzrost znaczenia handlu zagranicznego staje się stymulatorem rozwoju danej gałęzi produkcji. Państwo szuka możliwości handlu zagranicznego, gdy potencjał produkcyjny przerasta potrzeby. Rozwija się, ponieważ koszty transportu nie mają już dużego znaczenia. Eksport w skali krajowej zapewnia środki finansowe na import.

Eksport, zorganizowana działalność polegająca na wywozie za granicę danego kraju towarów, usług oraz kapitałów. Trudni się nią zwykle zorganizowany specjalnie w tym celu podmiot gospodarczy - eksporter - albo jako bezpośredni wytwórca, albo jako podmiot pośredniczący w obrocie z zagranicą.
Ekspansja eksportowa na rynki zagraniczne ma podstawowe znaczenie dla gospodarki z tytułu pozyskania dewiz, poprawy bilansu płatniczego. Stanowi ona o miejscu i udziale danego kraju w międzynarodowym podziale pracy. Eksportujemy: owoce mrożone 80%, soki zagęszczone 6%.

Import, kupno towarów lub usług z zagranicy. Jest wynikiem międzynarodowego podziału pracy. Zaopatruje gospodarkę w towary (usługi), których wytworzenie w kraju uważa się w danych warunkach za niemożliwe lub mniej korzystne niż wykorzystanie dóbr realizowanych za granicą. 5 warunków, by wystąpił import:1. nie da się wyprodukować danego towaru w kraju, 2. koszty jego wytworzenia w kraju są wyższe niż za granicą, 3. wytwarzane są niewystarczające ilości, 4. nie ma we wszystkich potrzebnych gatunkach, markach, 5. nie ma w odpowiednim czasie. Importujemy: owoce cytrusowe 27%, banany 24%, owoce egzotyczne 27%.

Bilans płatniczy, bilans obrotów płatniczych z zagranicą, zestawienie wartości wszystkich przychodów i wydatków kraju związanych z jego stosunkami ekonomicznymi z zagranicą w danym okresie (najczęściej w ciągu roku). Bilans płatniczy jest zawsze wyrównany, tzn. strona przychodowa równa się rozchodowej, co wynika z dwustronnego wykazywania wszelkich transakcji w obrotach z zagranicą podwójnie: od strony rzeczowej i od strony rozliczeń finansowych - wszystkie transakcje płatnicze powodujące wzrost zapasów rzeczowych i finansowych kraju są zapisywane w bilansie płatniczym po stronie "winien", a ich zmniejszenie po stronie "ma". Wyrównanie bilansu płatniczego nie oznacza zrównoważenia obrotów płatniczych z zagranicą pod względem ekonomicznym. Istnienie lub brak równowagi bilansu płatniczego można stwierdzić przez analizę takich jego pozycji, jak poziom i zmiany należności i zobowiązań zagranicznych oraz rezerw dewiz (ewentualnie złota). Bilans płatniczy jest aktywny (czynny), gdy wzrastają należności, zmniejszają się zobowiązania lub wzrastają rezerwy dewizowe. Bilans jest pasywny (bierny), gdy zmniejszają się należności, rosną zobowiązania lub zmniejszają się rezerwy dewiz. Bilans płatniczy składa się z dwóch podstawowych elementów: Bilansu handlowego - różnica między wartością towarów eksportowanych i importowanych: surowców, towarów rolniczych i przetworzonych oraz dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych, nie obejmuje usług i aktywów finansowych. W Polsce saldo bilansu handlowego jest ujemne, ponieważ wciąż więcej importujemy niż eksportujemy, a przyczyny tego są następujące: Brak zaawansowanych technologii, dobrych jakościowo, konkurencyjnych, polskich produktow, Słaba wiedza o warunkach konkurowania, Relatywnie niska ranga eksportu wśród priorytetów polityki gospodarczej rządu, Brak skutecznego finansowania działalności eksportowej, Niedorozwój systemu ubezpieczeń eksportu, Brak jednego, zwartego systemu promocji, Mały budżet przeznaczony na promocję Polski. i bilansu obrotów kapitałowych. Ten drugi obejmuje napływ i odpływ pieniądza związany z inwestycjami zagranicznymi (bezpośrednimi i portfelowymi) oraz należności i zobowiązania z tytułu udzielonych i otrzymanych kredytów oraz ich spłat. Ponadto w bilans płatniczy wykazuje się poziom i zmiany długu zagranicznego, zmiany rewaloryzacyjne rezerw i pozostałych należności i zobowiązań zagranicznych oraz zmiany stanu rezerw oficjalnych.

5. Wspólna polityka rolna.

Wspólna Polityka Rolna, WPR, ang. Common Agricultural Policy, CAP, całość działań podejmowanych przez Wspólnotę Europejską w sektorze rolnictwa dla osiągnięcia określonych celów, a w szczególności podnoszenie produktywności rolnictwa poprzez wprowadzanie postępu technicznego, racjonalizacji produkcji i optymalnego zastosowania czynników produkcji (zwłaszcza siły roboczej), zapewnienie ludności rolniczej odpowiedniego standardu życia poprzez powiększanie dochodu osób żyjących z rolnictwa, zapewnienie zaopatrzenia w produkty rolne, umożliwienie konsumentom kupna produktów rolnych po rozsądnych cenach oraz ogólną stabilizację rynku.
Jedna z najważniejszych polityk wspólnotowych. Cechuje ją (w przeciwieństwie do innych dziedzin gospodarki Unii) bardzo niski stopień liberalizacji, przede wszystkim polityka interwencyjna Wspólnot na rynkach rolnych. Początki WPR datuje się na lata 1962-1968. Finansowana m.in. z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.
WPR opiera się na trzech podstawowych zasadach:
1) jednolitości rynku (utworzenie wspólnego rynku poszczególnych artykułów, np. mleka czy mięsa, w którym produkty rolne przepływają między państwami członkowskimi swobodnie - bez ograniczeń celnych i ilościowych, wprowadza się na nie wspólne ceny ustalane corocznie);
2) preferencji Wspólnot (artykuły wytworzone na wspólnym rynku mają pierwszeństwo zbytu w krajach Unii);
3) solidarności finansowej (koszty funkcjonowania WPR ponoszą wszyscy członkowie Unii).
Do głównych celów tej polityki zaliczyć należy: wzrost wydajności rolnictwa (m.in. poprzez jego unowocześnienie), zagwarantowanie ludności zatrudnionej w tym sektorze gospodarki odpowiedniego poziomu życia, zapewnienie zaopatrzenia w artykuły rolne i zapewnieni poziomu cen, który byłby do przyjęcia dla konsumentów, a co za tym idzie stabilizacja rynku w tym zakresie. Poprzez prowadzenie odgórnej polityki państwa zrzekają się części swych uprawnień w zakresie polityki rolnej.
Ceny produktów rolnych w Unii w niewielkim stopniu kształtowane są przez rynek. Z reguły ceny te są wyższe od cen światowych, a ich utrzymywaniu służą różne mechanizmy: opłaty wyrównawcze, zakupy interwencyjne nadwyżek produkcji po zagwarantowanych dla producentów cenach, udzielanie bezpośredniej pomocy, subsydiowanie eksportu (dopłaty wyrównujące różnice między ceną światową a ceną unijną jakiegoś produktu), ochrona rynku przed napływem tańszych artykułów z zewnątrz.
Sztuczne utrzymywanie wysokiego poziomu cen prowadzi do ogromnych kosztów całej polityki (np. koszty składowania nadwyżek), która poddawana jest nieustannej krytyce (koszty jej prowadzenia pochłaniają ponad połowę unijnego budżetu). Powoduje to konieczność przeprowadzenia reform w ramach WPR, jednak porozumienie w tej sprawie nie jest łatwe z powodu interesów poszczególnych państw. Aktualnie popierane są gospodarstwa małe i średnie, rodzinne, które powinny być jednocześnie ekologiczne. Na akceptację może również liczyć zalesianie części nieużytków. Widoczne są już pierwsze efekty tej polityki lat dziewięćdziesiątych - nastąpił bowiem wzrost spożycia, przy jednoczesnym spadku produkcji i wzroście dochodów rolników.
Polityka rolna wymaga wciąż dalszych reform, które rozwiązałyby także problem niekonkurencyjności rolnictwa europejskiego. W rokowaniach GATT Unia Europejska zobowiązała się ograniczyć pomoc dla swego rolnictwa o 20 proc., m.in. przez zmniejszenie ceł i dopłat eksportowych. Pakiet reform rolnych zawierała Agenda 2000

6. Co należy zmienić w zakresie produkcji sadowniczej?

Należy dążyć do:

Zwiększenia procesu inwestycyjnego(powiększania gospodarstwa, budowy chłodni, zakupu maszyn),

Zwiększania produkcji i jakości oraz obniżania kosztów,





I - okres inwestycyjny

II - okres pełni owocowania

III - starzenie sadu

I i III powinny być jak najkrótsze




Cash flow - umożliwienie przepływu pieniędzmi przy odpowiednim sposobie zakładania kwater w sadzie oraz dobieraniu ich wielkości.

7. Co należy zmienić w zakresie produkcji warzywniczej?

Należy dążyć do:

1. Zmiany w sferze jakości,

2. Zapewnienia regularnych dostaw,

3. Dostosowania się do zmieniającej się sytuacji rynkowej,

4. Rozwój produkcji mniej znanych gatunków,

5. Manipulowanie odmianami(późne, wczesne),

6. Sprzedaży bezpośredniej.

8. Problem specjalizacji, plusy, minusy.

Specjalizacja produktowa, przypadek koncentracji działalności wytwórczej przedsiębiorstwa na pewnym produkcie, który sprzedaje ono na kilku segmentach rynku.
Strategia ta pozwala zbudować silną reputację firmy w jednym specyficznym obszarze produktowym, lecz wzmaga ryzyko zastąpienia produktu oferowanego innym w wyniku przyjęcia całkowicie nowej technologii.

Specjalizacja selektywna, wybór przez dane przedsiębiorstwo pewnej liczby segmentów rynkowych, z których każdy jest dla niego atrakcyjny i odpowiada jego celom i zasobom.
Działania podejmowane w celu zmniejszenia ryzyka, (jeśli jakiś segment staje się nieatrakcyjny, to przedsiębiorstwo może w dalszym ciągu osiągać dochody w innych segmentach).

Ograniczenie lub eliminacja z produkcji niektórych gałęzi lub produktów. Poprzez to zwiększa się produkcja innego towaru, (który staje się przedmiotem specjalizacji) ograniczenie liczby działalności z korzyścią dla jakości. Rodzaje specjalizacji: przedmiotowa(jabłka), technologiczna(faza produkcji).

Pozytywy:

1. Większa jakość produktów,

2. Niższe koszty produkcji jednostkowej(zjawisko skali),

3. Większa wydajność środków trwałych,

4. Większa pewność odbioru(partie jednorodnego towaru),

5. Mniejsze ryzyko handlowe.

Negatywy:

1. Większa nierównomierność zatrudnienia,

2. Większe ryzyko produkcyjne(monokultura),

3. Większe ryzyko handlowe(klęski żywiołowe),

4. Zagrożenie dla środowiska naturalnego.

9. Formy prawne przedsiębiorstw ogrodniczych(spółki, spółdzielczość).

1. Spółka cywilna

2. Spółka komandytowa

3. Spółka z.o.o.

4. Spółka akcyjna

5. Spółdzielnia

6. Zrzeszenie produkcyjne i branżowe

7. Spółka Skarbu Państwa

Na zorganizowanie tych spółek pozwala Kodeks Handlowy

SPÓŁKA CYWILNA

• nie ma osobowości prawnej

• przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się do realizacji określonego celu gospodarczego, zapisanego w ustawie

• za zaburzenia w spółce wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem

• pewne dochody mogą być wpisywane w koszty np. utrzymanie samochodu, mieszkania gdy jest tam biuro.

• co miesiąc trzeba dawać sprawozdania do Urzędu Skarbowego

• należy prowadzić rejestr przychodów i rozchodów- wszystko jest jawne

SPÓŁKA KOMANDYTOWA

• ktoś ma kapitał, a inna osoba pomysł i wiążą się razem, ten kto wchodzi tylko z pomysłem nie dopowiada materialnie

• spółka musi być zarejestrowana

SPÓŁKA Z. O. O.

Powstaje na podstawie umowy założycieli i musi być potwierdzona przez notariusza. Umowa spółki powinna zawierać:

• określenie siedziby spółki

• przedmiot działalności spółki

• czas trwania spółki

• wysokość kapitału

• ilość i wysokość wkładów

• przedmiot wkładu pieniężnego i osobę wspólnika wnoszącego wkład tzw. raport rzeczowy (ziemia, nieruchomości, samochód), ilość i wysokość wkładów przyznawanych w zamian za udziały

• szczególne korzyści przyznawane wspólnikom i szczególne obowiązki wobec spółki jeśli takie zostały ustalone

Spółka zgłasza się i wpisuje do rejestru handlowego (w tym momencie spółka staje się osobą prawną .Kapitał założycielski stanowi majątek spółki. Są trzy organy spółki: Walne Zgromadzenie Wspólników, Zarząd Spółki, Rada Nadzorcza. Walne Zgromadzenie- *podejmuje wszystkie decyzje np. o zmianie kapitału, *powołuje i odwołuje zarząd, *dokonuje oceny pracy zarządu, *udziela absolutorium, *decyduje o zmianie kapitału założycielskiego. Zbycie udziałów może nastąpić jedynie przy zgodzie innych wspólników. Odpowiedzialność każdego wspólnika ogranicza się do wysokości wkładu i nie odpowiada on za zobowiązania spółki (jest to zabezpieczenie majątku każdego wspólnika) Odpowiada tylko wkładem i nikt nie ma prawa do majątku osobistego wspólnika. Podział zysku następuje proporcjonalnie do wkładów.

SPÓŁKA AKCYJNA

Jest to anonimowe zjednoczenie kapitałów- spółka kapitałowa. Uczestnicy biorą w niej udział przez wkłady majątkowe. Członkostwo wiąże się z posiadaniem akcji. Jedna akcja to posiadanie jednego głosu. Akcja nie może być mniejsza niż 1zł. Spółka akcyjna zbiera kapitał ,który jest rozdrobniony na akcje, co umożliwia uzyskanie dużego kapitału.

Statut spółki powinien zawierać:

• firmę i siedzibę spółki

• przedmiot działalności gospodarczej przedsiębiorstwa

• czas trwania spółki, jeżeli jest ograniczony

• wysokość kapitału akcyjnego, sposób jego zebrania, nominalną wartość akcji i ich ilość, ze wskazaniem czy akcje są imienne czy na okaziciela

• ilość akcji poszczególnych rodzajów i przywiązane do nich uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów

• imiona i nazwiska oraz adresy założycieli

• organizację władz zarządzających i nadzorczych

Akcjonariusz może sprzedać swoje akcje innej osobie za pośrednictwem giełdy lub banku. Spółki akcyjne rejestrują właściwe im sądy rejonowe, sądy gospodarcze- koszt rejestracji wynosi 500zł. Za zobowiązania spółka odpowiada całym swoim majątkiem. Warunkiem otworzenia spółki akcyjnej jest zgromadzenie odpowiedniej ilości kapitału- min 100tyś. zł. Regułą jest oddzielenie właścicieli od Zarządu Spółki. Są trzy organy spółki : *Rada Nadzorcza, *Zarząd Spółki, *Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (najważniejszy organ), który: *powołuje i odwołuje członków Rady Nadzorczej i Zarządu Spółki, *decyduje o obniżeniu lub podwyższeniu kapitału, *ustanawia kontrolę, *decyduje o rozwiązaniu spółki. Kapitał założycielski spółki akcyjnej jest wyrażony w papierach wartościowych. Zysk Bilansowy- stanowi źródło dochodów akcjonariuszy, ale tylko część jest wpłacana w formie dywidend. Zwylke zysk wchodzi w powiększenie kapitału spółki. O tym decyduje Walne Zgromadzenie. Część nowych akcji w pierwszej kolejności przeznaczona jest dla akcjonariuszy spółki. Spółka akcyjna- ma najlepsze możliwości pozyskania kapitału obcego. Powiększenie kapitału jest ważne, bo zwiększa się wiarygodność kredytowa spółki. Bardzo często banki są udziałowcami w spółkach akcyjnych.

Podział akcji:

• imienne i na okaziciela

• według zakresu praw członkowskich- akcje uprzywilejowane i zwykłe

SPÓŁDZIELNIA

Ruch spółdzielni był kiedyś mocno rozwinięty (Anglia, Dania, Francja, Hiszpania). Jest to zrzeszenie osób, ale nie jest zrzeszeniem kapitału jak spółki handlowe. Posiada majątek odrębny od członków, odpowiada całym swoim majątkiem, a członkowie odpowiadają tylko w wysokości zadeklarowanego udziału. Zarobki członków przez prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa.

Cel:

1. podnoszenie dochodu członków przez prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa

2. członkowie mają równe prawa (jeden członek- jeden głos)

3. powstające zyski należą do członków i oni podejmują decyzje o ich dalszym losie,

• podział proporcjonalnie do członków w zależności od dokonanych przez nich transakcji

• również do wspólnego użytku

• rozwój spółdzielni

Majątek, który pozostał jest niepodzielny, należy do wszystkich członków. Własność spółdzielni jest własnością grupową członków. Spółdzielnia ma mniejsze możliwości korzystania z kapitału obcego. Bardzo często w spółdzielniach tworzy się specjalne fundusze rezerwowe np. klęska, nieurodzaj. Na bieżąco spółdzielnią kierują: Zarząd, Rada Nadzorcza, Walne Zgromadzenie.

ZRZESZENIE PRODUKCYJNE I BRANŻOWE

• forma dobrowolna, społeczna, która w swoim statusie może mieć zapisane, że prowadzi działalność gospodarczą

• reprezentuje interesy rolników, producentów (zrzeszenie producentów owoców, trzody chlewnej)

• wiarygodność kapitałowa jest tu bardzo mała prawie zerowa

JEDNOOSOBOWA SPÓŁKA SKARBU PAŃSTWA

Jednoosobowa spółka skarbu państwa, spółka utworzona w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego; jej udziały bądź akcje zostają udostępnione na rynku publicznym w 80%. Pozostałe 20% zostaje sprzedane pracownikom zakładu po preferencyjnych cenach (zwykle około 50% ceny rzeczywistej).
Tworzenie jednoosobowych spółek skarbu państwa jest etapem przejściowym w procesie prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego.

Jest to spółka kapitałowa powstała z przekształcenia (komercjalizacji) przedsiębiorstwa państwowego.
Spółka ta wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przekształcanego przedsiębiorstwa i staje się właścicielem budynku i innych urządzeń, których właścicielem było przedsiębiorstwo. Jej kapitał własny w 100% znajduje się w posiadaniu Skarbu Państwa. Staje się też stroną wszystkich umów wiążących przedsiębiorstwo w chwili przekształcenia. Spółka ta jest etapem w prywatyzacji kapitałowej. Ulega przekształceniu z chwilą udostępnienia akcji osobom trzecim. W zależności od formuły prawnej zarządzanie taką spółką odbywa się na takich samych zasadach jak w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółce akcyjnej.

• grupy producenckie, stowarzyszenia producentów ogrodniczych

• ma za zadanie koncentrację podaży towarów

• nie można doprowadzić do nadwyżek żywności- nie ma co z nimi robić (bilansowanie potrzeb z nakładami)

GRUPY PRODUCENTÓW WEDŁUG REGULACJI UE

Cel- koncentracja podaży towarów i stabilizacja ich cen na poziomie producentów oraz wspólna ich promocja.

Obowiązki członków grupy:

• sprzedaż przez organizację całej produkcji

• podporządkowanie się obowiązkowi stosowania postępu technologicznego

• przestrzeganie norm przyjętych przez organizację (konieczność ujednolicenia jakościowego towarów trafiających na rynek pod znakiem grupy producentów, w sposób i w ilościach ustalonych zgodnie z przyjętą strategią handlową grupy)

Możliwość korzystania z subsydiów rządowych:

w I r. 5%; w II r. 4%; w III r. 3%; w IV r. 2%; w V r. 2% wartości rocznej produkcji towarowej (max do 7 lat).

Obowiązki grupy:

• posiadanie własnego funduszu interwencyjnego

• uczestnictwo w beznadwyżkowym systemie produkcji rolnej (produkcja zgodna z przyjętym planem produkcyjnym- odszkodowania za nie sprzedane towary wynoszą 60% średniej ceny, nadwyżki towarów nie mogą trafiać na rynek)

10. Kredytowanie ogrodnictwa, formy.

ŹRÓDŁA KAPITAŁU PIENIĘŻNEGO:

1. własne

kapitał założycielski - właściciel wprowadza swój kapitał,

w spółce akcyjnej - emisja akcji np. rabat dla dotychczasowych akcjonariuszy (udziałowców)

Udział większościowy - 50%+1 lub 75%

np. ktoś ma 300 udziałów, drugi 200, trzeci 100 i nikt w ten sposób nie ma udziału większościowego.

2. bank

NBP- Bank Centralny

• polityka pieniężna państwa

• podział budżetu

• regulacja kursu walut

• regulacja obiegu pieniądza w kraju

• reprezentacja Polski

Banki Komercyjne

• prowadzą rachunki bankowe i dokonują rozliczeń

• prowadzą działalność kredytową i depozytową

• prowadzą usługi pośrednie: rozliczenia bezgotówkowe, leasing, faktoring, udzielanie gwarancji, doradztwo finansowe

Formy własności banku

• publiczne (państwowe, spółki akcyjne z większościowym kapitałem skarbu państwa) PKO BP, PKO SA

• prywatne (spółki akcyjne i banki zagraniczne)

• spółdzielcze: BGŻ, banki regionalne, SKOK (Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo Kredytowa)

.Działają tylko po kosztach własnych - mają korzystniejszy procent i warunki kredytowe. Jest to typowa kasa spółdzielcza dla ludzi mniej zamożnych. Jest to idea wspólnego gospodarowania pieniędzmi - zysk idzie w obieg między ludzi.

UMOWA KREDYTOWA

• kwota kredytu

• termin spłaty i ewentualny okres karencji oprocentowania

• uprawnienia banku, związane z wykorzystaniem udzielonego kredytu, i zabezpieczenia jego zwrotu (kredyt musi być wykorzystany na taki cel, na jaki był przeznaczony)

ZABEZPIECZENIA KREDYTOWE

1. Kaucje - kredytobiorca dysponuje walorami, których nie ma ochoty sprzedać i deponuje je w banku

2. Zastaw - ustanawia się na wszystkich rzeczach ruchomych

3. Poręczenie - osoba lub firma gwarantująca spłatę kredytu, gdyby dłużnik nie wywiązał się ze swojego zobowiązania (forma wekslowa)

4. Cesja przyszłych wierzytelności - w przypadku długoterminowych umów można np. sprzedać swój towar i wystawia się cesję tzn. że jeżeli nie wywiąże się z umowy to pieniądze ze sprzedaży ??????????

5. Hipoteka - na nieruchomościach, gwarancja spłaty długu

Ziemia , budynek, lokal musi mieć księgę wieczystą. Księga wieczysta - do konkretnej nieruchomości jest przypisana, a nie do właściciela. Służy ona do oznaczenia losów nieruchomości. Robiona jest na potrzeby prywatne. Księga powszechna - musi być założona dla każdej nieruchomości (trzeba zrobić mapy - geodeta, uwzględnić nieruchomość w Urzędzie Gminy, droga sądowa - kupno gruntu).

Realność - oddzielne księgi dla każdej nieruchomości.

Hipoteki:

1. Umowna-między właścicielem nieruchomości a kredytodawcą, pożyczkodawcą

2. Przymusowa-bez względu na wolę właściciela nieruchomości nią obciążonych; może ją uzyskać dłużnik tylko na podstawie ugody sądowej.

3. Kaucyjna-właściciel ustala kaucję (np. w wysokości 80 %) na rzecz banku, w którym ma otwarty kredyt. Górna granica kredytu- 80mln, kaucja 60 tyś zł. Te 60 tyś jest zabezpieczone.

Gwarancje udzielania kredytu.

1. Sensownie określony cel - biznes plan - opisane wszystkie dane przedsięwzięcia

2. Udokumentowany stan majątkowy pożyczkobiorcy / wspólnika

3. Wyniki finansowe za okres 3 lat

4. Deklaracja podatkowa

5. Sprawozdanie finansowe -wspólnicy posiadający powyżej 20% kapitałów

6. Przedstawienie kosztów i dotychczasowego sposobu finansowania

7. Informacja o udziale środków własnych - zabezpieczenie dla banku, jeśli ktoś angażuje własne środki, to nie chce ich stracić.

Rodzaje kredytów:

1. Kredyty krótkoterminowe - na środki obrotowe

• na cele specjalne np. na zaopatrzenie (podkładki itp.), producent dostaje duże zamówienie i musi kupić dużo podkładek, jednorazowo potrzebuje pieniędzy

• sezonowe (skupowe) na zbiory, w handlu na okresy świąteczne, w sklepach ogrodniczych na wiosnę i jesienią - bardzo popularne- w handlu na okresy świąteczne, centra ogrodnicze wiosną

• kredyty odnawialne

2.Akredytywa-najczęściej stosuje się w handlu zagranicznym-dokumenty bankowe umożliwiające dokonanie zakupu. Kupujący spłaca ją po sprzedaniu swojego towaru. Jest ona wypłacana np. importerowi dopiero w momencie, gdy towar jest już gotowy do wysyłki. Bank wchodzi w poszczególne transakcje- bank wchodzi w działalność gospodarczą.

3.Kredyty długoterminowe

• terminowe - 7-10 lat

• budowlane - gdy budowa jest już zaawansowana, gdy są już rachunki

• hipoteczny - sfinansowanie budynku , ziemi- zastaw hipoteczny

4.LEASING - alternatywny sposób akumulacji i finansowania środków trwałych. Dodatkowe źródło kredytów. Są firmy leasingowe - kupują one środki trwałe, są ich właścicielem w czasie wypożyczenia przez klienta. Przedsiębiorstwa nie stać na kupno sprzętu, ale dzięki leasingowi ma dostęp do najnowocześniejszych technologii. Umowa leasingowa ustala okres trwania leasingu, wysokość czynszu za wypożyczenie, określa częstotliwość płacenia i co ma się stać po wygaśnięciu umowy. Po wygaśnięciu umowy laesingowej może nastąpić :

1. wykupienie przez najemcę - sprzęt jest tańszy na skutek amortyzacji i firmę stać na jego wykup

2. zwrot właścicielowi

3. przedłużenie umowy

Inne możliwości otrzymania pożyczek:

1. Instytucje ubezpieczeniowe

2. agencje np. AMiRR - Agencja Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa - powoduje, że pożyczka jest tańsza, dopłaty do kredytów, współpracuje z bankiem dającym pożyczkę.

3. Obligacje wydawane przez państwo i przez spółki - nabywca ich otrzymuje ustaloną stopę % najczęściej korzystniejszą niż lokaty, obligacje są odkupowane przez państwo nawet kilka lat po ich emisji. Można je odsprzedać.

4. Dostawcy - otrzymywanie towarów na kredyt. Płaci się za towary dopiero po ich sprzedaży np. hipermarkety.

5. Inni kredytodawcy np. *przedpłaty od klientów, *obrót dywidendami, - jeżeli spółka nie wypłaci ich właścicielom

6. Franchising - (ma kontrolę nad całą działalnością), forma pośrednia, właściciel produktu zezwala drugiej stronie robić coś za odpłatą np. McDonald's- dana firma pozwoliła robić coś w naszym kraju. Firma nie musi się przebijać, jest to pewnego rodzaju licencja, koncesja.

11. Zależność funkcyjna między nakładami a produkcją, narzędzia i środki, aby przesunąć granicę.

12. Księga wieczysta, hipoteka i inne pojęcia

13. Wewnętrzne i zewnętrzne czynniki konkurencyjności sektora ogrodniczego.

14. Strategie rozwoju, ocena konkurencyjności.

Rozwojom przedsiębiorczości sprzyja: własnośc prywatna , konkurencja , zasobnosc spoleczna , wiedzia i edukacja. Przedsiębiorczosci sprzyja: wolny handel , niskie podatki , stabilność pieniądza. Ocena Konkurencyjności:

Kryt I:Siła gospodarki wewnetrznej

-skutecznosc dzialania gosp , zmiany w poziomie aktywnosci gospodarczej i prawdop. Recesji, istotę konkurencyjności

Kryt II: Umiędzynarodowienie

-handel zagraniczny , eksport , import,udział w gosp.miedzynarod. , stopien otwarcia gospodarki na wymianę z zagranicą , penetracja rynków zagr.

Kryt III: Zakres oddziaływania polityki państwa na konkurencyjnosc

-wpływa Panstwa na konkurencyjnosc , otoczenie prawne , polityka monetarna , stabilność spoleczn-polit , elastycznosc systemow polit. , rekacje rządu na zmianę warunków ekonom.

Kryt IV: Finanse

-dostepnośc sr.finansowych , rożnorodność i skut. Rynków kapitalowych i dostepność kapitalu

Kryt V - Infrastruktura

-dostepność i skuteczność wykorzyst. Zasobów naturalnych , elastyczność infrastuktury w udzielaniu wsparcia

Kryt VI Zarządzanie

-ofensywnosc przedsiebiorczej jakosci zarzadzania , orientacja na klientów ,doskonalenie jakosci i produkt. I uslug

Kryt VII Nauka i technologia

-wydatki na badania , rozwoj , tworzenie wlasnosci intelektualnej, jej ochrona , wzajemne relacje miedzyopinia publ.a biznesem

Kryt VIII Zasoby ludzkie

-podstawy ludzkosci , struktury oświaty , charakter ludności.

15. Koszty bezpośrednie, nadwyżka bezpośrednia(powody operowania tymi pojęciami.

16. Proporcja między kosztami stałymi i zmiennymi.

17. Koszty specjalistyczne.




I II III

---