PRZYPISY I BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA
Wydana w lipcu 2002 r. norma PN-ISO 690. Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura zastępuje dotychczas obowiązującą PN-79/N-01222.07 Kompozycja wydawnicza książki. Bibliografia załącznikowa (wyd.3 z 1994 r.)
Jest ona przeznaczona do stosowania przez autorów i redaktorów przypisów bibliograficznych w celu włączenia ich do bibliografii oraz przy formułowaniu powołań w tekście odpowiadającym pozycjom tej bibliografii.
Uwzględniono w niej przypisy dotyczące materiałów publikowanych w formie druku, jak i innej (np. dokumenty dźwiękowe, mikroformy).
Normy tej nie stosuje się przy sporządzaniu pełnych opisów bibliograficznych wymaganych przez bibliotekarzy, bibliografów, opracowujących bibliografie rejestracyjne i analityczne.
Nie stosuje się jej także przy sporządzaniu przypisów dotyczących rękopisów
i innych materiałów niepublikowanych
Bibliografia - uporządkowany wg określonych kryteriów spis dokumentów
(książek, czasopism, artykułów i innych) z najważniejszymi danymi o każdej pozycji (autor, tytuł, miejsce i rok wydania, itp.), spełniający określoną rolę.
Literatura - ogół prac pisemnych z zakresu danej nauki, specjalności, dotyczących jednego zagadnienia, tematu, jednej dziedziny.
Piśmiennictwo - ogół pisanych dzieł, utworów; literatura.
Bibliografia załącznikowa (literatura przedmiotu) - wykaz dokumentów cytowanych i/lub wykorzystanych przez autora dzieła bądź tylko związanych
z tematem.
Bibliografię zestawia się dla ukazania warsztatu naukowego wykonanej pracy.
Przypisy, to krótkie objaśnienia do wyrazów, zwrotów lub fragmentu tekstu. Mają zawsze charakter informacyjny. Wskazują źródło pochodzenia określonych danych i poglądów, wyjaśniają dodatkowo pewne fragmenty tekstu, wskazują na złożoność problematyki lub odmienne sądy w tym zakresie.
Rozróżniamy przypisy:
rzeczowe - objaśniają i komentują fragmenty tekstu, ułatwiają jego zrozumienie. Przypisy takie bywają niekiedy bardzo rozbudowane.
słownikowe - podają znaczenie terminów lub zwrotów obcojęzycznych, np.:
Abstrakt - streszczenie dokumentu.
bibliograficzne - wskazują wykorzystane źródła i opracowania, czyli informują o związkach tekstu głównego z innymi tekstami (zawierają opisy dokumentów, z których pochodzą cytaty lub informacje zawarte w tekście), np.:
Czachowska J., Loth R.: Bibliografia i biblioteka w pracy polonisty. Wrocław: Ossolineum, 1977, s. 135.
Przypisy powinny być opracowane jednolicie, zwięźle i krótko. Każdy z nich zaczynamy wielką literą, kończymy kropką.
Do przypisu kieruje zawarty w tekście głównym odnośnik (odsyłacz). Najczęściej odnośnikami są kolejne liczby, zapisane cyframi arabskimi, podwyższone o pół stopnia w odniesieniu do tekstu.
Przypisy powinny być złożone czcionką mniejszą od czcionki tekstu głównego.
Odnośnikami mogą być małe litery lub znaki graficzne (np. gwiazdka). Ten sposób jest jednak mało czytelny, a w związku z tym rzadko stosowany.
Miejsce ulokowania przypisów w pracy (rozprawie, książce):
u dołu strony, na której naniesiono odsyłacz,
na końcu rozdziału,
na końcu pracy.
Ze względu na pełnioną funkcję informacyjną, preferowane jest zamieszczanie przypisów u dołu strony. Jest wówczas pewne, że czytelnik nie pominie przypisu i właściwe go wykorzysta.
Wzajemna relacja pomiędzy przypisami a bibliografią załącznikową.
1. Przypisy mogą być tożsame z bibliografią , tzn. przypisy tworzą bibliografię.
2. Bibliografia ma zakres szerszy od przypisów. Przedstawia warsztat naukowy pracy (rozprawy, książki), często uzupełniając przypisy. Służy czytelnikowi jako specjalistyczna informacja o źródłach i opracowaniach na dany temat.
Ogólne zasady sporządzania przypisów bibliograficznych
W omawianej normie wymieniono elementy, które powinny być uwzględnione w przypisach bibliograficznych oraz ustalono obowiązkową ich kolejność. Podano odrębne zasady dla przypisów dotyczących wydawnictw zwartych, wydawnictw ciągłych, fragmentów w wydawnictwach zwartych, artykułów w wydawnictwach zwartych, artykułów w wydawnictwach ciągłych oraz dokumentów patentowych.
W podanych niżej zestawieniach podstawowy przypis stanowią elementy drukowane antykwą Uwzględnienie tych elementów jest obowiązkowe. Elementy drukowane kursywą są fakultatywne i można je uwzględniać lub pomijać w zależności od ogólnego stopnia szczegółowości ustalonego dla wykazu przypisów.
1. Wydawnictwa zwarte
Element: Przykład:
Odpowiedzialność główna KOZŁOWSKI, Wiktor.
Tytuł Pierwsze początki terminologii
łowieckiej.
Odpowiedzialność drugorzędna Opracował, wstępem
i komentarzem
opatrzył Władysław Dynak.
Wydanie Wydanie nowe, poprawione
i rozszerzone.
Miejsce wydania, wydawca Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół
Polonistyki Wrocławskiej,
Rok 1996.
Objętość 222 s.
Seria Biblioteka Klasyki Łowieckiej.
Uwagi Streszczenie w języku angielskim.
Numer znormalizowany ISBN 83-7091-023-8
(dla zwiększenia czytelności elementy obowiązkowe podano pogrubioną antykwą)
Praca autorska
Przykład przypisu z zastosowaniem interpunkcji występującej w normie:
KOZŁOWSKI, Wiktor. Pierwsze początki terminologii łowieckiej. Opracował, wstępem i komentarzem opatrzył Władysław Jedynak. Wydanie nowe, poprawione i poszerzone. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1996. 222 s. Biblioteka Klasyki Łowieckiej. ISBN 83-7091-023-8.
Ten sam przypis z zastosowaniem innej interpunkcji:
KOZŁOWSKI W.: Pierwsze początki terminologii łowieckiej. Opracował, wstępem i komentarzem opatrzył Władysław Jedynak. Wydanie nowe, poprawione i poszerzone. Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1996. 222 s. Biblioteka Klasyki Łowieckiej. ISBN 83-7091- 023-8.
Ten sam przypis zawierający tylko elementy obowiązkowe z zastosowaniem skrótów i innej interpunkcji:
KOZŁOWSKI W.: Pierwsze początki terminologii łowieckiej. Wyd. nowe, popr. i poszerz. 1996. ISBN 83-7091-023-8.
Praca zbiorowa
Śladami edukacji bibliotekarskiej. Redaktor Hanna Zasadowa. Zespół Historyczno-Pamiętnikarski Okręgu Stołecznego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Warszawa : Wydawnictwo SBP, 1995. 100 s. Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych, 4. ISBN 83-085778-39-X.
lub (przypis z elementami obowiązkowymi i wybranymi fakultatywnymi):
a) Śladami edukacji bibliotekarskiej. Red. Hanna Zasadowa. Warszawa : Wydaw. SBP, 1995. ISBN 83-085778-39-X.
b) Śladami edukacji bibliotekarskiej. Red. Hanna Zasadowa. Warszawa 1995. ISBN 83-085778- 39-X.
lub przypis zawierający tylko elementy obowiązkowe:
c) Śladami edukacji bibliotekarskiej. 1995. ISBN 83-085778-39-X.
Ale Ale też:
Zasadowa Hanna (Red.). Śladami edukacji bibliotekarskiej. Zespół Historyczno-Pamiętnikarski Okręgu Stołecznego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 1995. 100 s. Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych, 4. ISBN 83-085778-39-X.
W powyższych przykładach zastosowano różne interpunkcje i wyróżnienia graficzne. Norma pozwala na taką dowolność. Stwierdzono, że "we wszystkich przypisach zawartych w publikacji należy stosować jednolity system interpunkcji. Każdy element przypisu należy wyraźnie oddzielić od elementów następnych, np. stosując odpowiednią interpunkcję (kropka, pauza, itp.). Należy stosować jednolity system interpunkcji także w celu rozróżnienia poszczególnych podelementów w obrębie elementu."
W celu rozróżnienia lub wyróżnienia elementów decydujących o uporządkowaniu przypisów dopuszcza się stosowanie odmiany kroju czcionki lub podkreśleń.
Wyróżnienia graficzne i interpunkcja powinny zapewnić czytelność opisu. Zaleca się wyróżnić graficznie nazwę autora i tytuł dokumentu lub tylko tytuł dokumentu. W wydawnictwie ciągłym zaleca się nie wyróżniać tytułu artykułu a tylko tytuł wydawnictwa ciągłego.
Nie dopuszcza się wyróżnienia w ten sam sposób różnych elementów tego samego opisu.
Zaleca się używanie tylko niezbędnych znaków interpunkcyjnych oraz uzależnianie ich użycia od zastosowanych wyróżnień, np. wyróżnienie tytułu czasopisma kursywą eliminuje użycie cudzysłowu.
Przykład: Przegląd Biblioteczny zamiast "Przegląd Biblioteczny"
Dane przejmujemy z karty tytułowej książki, a jeśli jej brak, dopuszcza się przejęcie niezbędnych danych z okładki, grzbietu. W przypadku dokumentów dźwiękowych dane można przejąć z etykiety, w mikrofiszach - z nagłówka.
Dane zawarte w przypisie należy przejmować w formie występującej w źródle. Nie jest konieczne przejmowanie takich szczegółów pisowni, jak wielkie litery, interpunkcja.
Pisownia wielkich liter powinna być zgodna z praktyką przyjętą w języku lub piśmie, w którym podaje się informację.
Elementy opisu podaje się w języku występującym w dokumencie. Jedynymi elementami opisu podanymi zawsze w języku polskim są skróty: ”s”. (stronica) i „red.” (redaktor) oraz w dokumentach elektronicznych słowa: dostęp i dostępny.
Elementy opisu pisane alfabetami niełacińskimi podaje się w formie oryginalnej lub je transliteruje (transkrypcje podaje się w tekście pracy).
Forma transliterowana może zastępować formę w piśmie oryginalnym lub - ujęta w nawiasy kwadratowe - ją uzupełniać.
np.:
Medicinska akademija lub
Медицинска академия [Medicinska akademija].
W dokumentach piśmienniczych główną odpowiedzialność ponosi autor.
Jeżeli osoba ponosząca główną odpowiedzialność nie jest wymieniona w dokumencie i nie można jej ustalić na podstawie innych źródeł, należy ten element pominąć. Pierwszym elementem opisu będzie wówczas tytuł.
W przypadku pracy zbiorowej w elemencie "odpowiedzialność główna" można podawać nazwy redaktorów, pod warunkiem, że redaktor jest wyraźnie wskazany w źródle. Wówczas po nazwie zaleca się dodawanie w nawiasach okrągłych skrótu "red."
Ta zasada nie dotyczy wydawnictw ciągłych, dla których pierwszym elementem powinien być tytuł.
Nazwy w "odpowiedzialności głównej" należy podawać tak, aby częścią podaną jako pierwsza była ta, pod którą nazwa powinna być umieszczona w katalogu bibliotecznym, bibliografii. Tak więc imiona i dalsze elementy zaleca się podawać po nazwisku.
W przypadku występowania więcej niż trzech nazw należy przejmować tylko pierwszą, względnie początkowe dwie lub trzy nazwy. Pomijanie dalszych nazw jest dopuszczalne. Należy wówczas po ostatniej zapisanej nazwie dodać skrót "et al." lub jego odpowiednik, np.:
CHOJNACKI, Janusz A., et al.
Tytuł należy przejmować w formie występującej w źródle, stosując w razie konieczności ustalone zasady transliteracji, skracania, pisowni wielkich liter.
Dopuszcza się skracanie długiego tytułu. Nie zaleca się opuszczeń na początku tytułu. Pominięcia należy zaznaczyć wielokropkiem " ...".
Dopuszcza się redukowanie do inicjałów imion autorów, redaktorów, tłumaczy, pod warunkiem, że nie utrudni to identyfikacji osoby.
Tytuły wydawnictw ciągłych należy skracać według obowiązującej normy. Znaczenie skrótów, za wyjątkiem typowych ( np. „et al.” „s.l”, „s.n”) należy rozwiązać w oddzielnych spisach.
Nazwy w "odpowiedzialności drugorzędnej" (tłumacze, ilustratorzy, itp.) można podawać w kolejności: imię (imiona), nazwisko.
Elementami obowiązkowymi w przypisach są ISBN oraz ISSN. Dotyczy to tylko całości dokumentów zwartych i ciągłych. W przypadku ich części - są one elementami fakultatywnymi.
Jeżeli w źródle brak jest miejsca wydania, można wówczas podać wyrażenie „miejsce wydania nieznane lub „sine loco (skrót.: „s.l”). Jeżeli nie podano wydawcy - można zastosować wyrażenie „wydawca nieznany” lub „sine nomine” ( skrót: „s.n”). Przy nieznanej dacie wydania, zaleca się podanie daty „copyright”, daty druku lub przypuszczalnej daty (np. ca. 1957).
Fragment wydawnictwa zwartego
Element: Przykład:
Odpowiedzialność główna HABIELSKI, Rafał, OSICA, Józef.
Tytuł dokumentu macierzystego Między niewolą a wolnością.
Wydanie
Numeracja części
Odpowiedzialność drugorzędna
Miejsce wydania, wydawca Warszawa : Ludowa Spółdzielnia
Wydawnicza
Rok 1998.
Lokalizacja w obrębie dok. Józef Haller 1873-1960, generał macierzystego WP, polityk, s. 44-45.
Przykład:
HABIELSKI, Rafał, OSICA, Janusz. Między niewolą a wolnością. Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza. 1998. Józef Haller 1873-1960, generał WP, polityk, s. 44-45.
Lub:
HABIELSKI Rafał, OSICA Janusz. Między niewolą a wolnością. Warszawa : Lud. Spółdz. Wydaw. 1998. Józef Haller 1873-1960 ..., s. 44-45.
Lub:
HABIELSKI R., OSICA J.: Między niewolą a wolnością. 1998. Józef Haller ..., s. 44-45.
Artykuł w wydawnictwie zwartym
Element Przykład:
Dla artykułu:
Odpowiedzialność główna ZIEJKA, Franciszek.
Tytuł Najbarwniejsza postać młodopolskiej
epoki.
In
Dla dokumentu macierzystego:
Odpowiedzialność główna DUŻYK, Józef.
Tytuł Sława, panie Włodzimierzu :
opowieść o Włodzimierzu Tetmajerze.
Wydanie Wydanie 2 poszerzone.
Miejsce wydania, wydawca Kraków : Wydawnictwo "Czuwajmy",
Rok 1998,
Lokalizacja w obrębie dokumentu s. 7-10.
Macierzystego
Przykład 1 (artykuł w wydawnictwie zwartym):
ZIEJKA, Franciszek. Najbarwniejsza postać młodopolskiej epoki. In DUŻYK, Józef. Sława, panie Włodzimierzu: opowieść o Włodzimierzu Tetmajerze. Wydanie 2 poszerzone. Kraków : Wydawnictwo "Czuwajmy", 1998, s. 7-10.
Lub:
ZIEJKA F.: Najbarwniejsza postać młodopolskiej epoki. W: DUŻYK J.: Sława, panie Włodzimierzu. Wyd. 2 poszerz. 1998 s. 7-10.
Przykład 2:
ĆWIEKOWA, Jadwiga. Mistrz i nauczyciel sztuki bibliotekarskiej - Zofia Kossonogowa. In Śladami edukacji bibliotekarskiej. Warszawa : Wydawnictwo SBP, 1995, s. 36-46.
Lub:
ĆWIEKOWA J. Mistrz i nauczyciel sztuki bibliotekarskiej - Zofia Kossonogowa. W: Śladami edukacji bibliotekarskiej. Warszawa : Wydawnictwo SBP, 1995, s. 36-46.
2. Wydawnictwa ciągłe
Element: Przykład:
Tytuł Nauka i Przyszłość : miesięcznik
informacyjno-publicystyczny.
Odpowiedzialność Polska Akademia Nauk, Centrum
Upowszechniania Nauki.
Oznaczenie zeszytu Grudzień 1990 nr 1- .
(daty i/lub numery zeszytu)
Miejsce wydania i wydawca Warszawa : Centrum
Upowszechniania Nauki,
Rok 1990-.
Seria
Uwagi
Numer znormalizowany ISSN 0867-2687.
Przykład dotyczący całości czasopisma:
Nauka i Przyszłość : miesięcznik informacyjno-publicystyczny. Polska Akademia Nauk, Centrum Upowszechniania Nauki. Grudzień 1990 nr 1- . Warszawa : Centrum Upowszechniania Nauki, 1990- . ISSN 0867-2687.
lub z inną interpunkcją:
Nauka i Przyszłość. Miesięcznik informacyjno-publicystyczny. Polska Akademia Nauk, Centrum Upowszechniania Nauki. Grudzień 1990 nr 1- . Warszawa : Centrum Upowszechniania Nauki, 1990- . ISSN 0867-2687.
lub tylko elementy obowiązkowe:
Nauka i Przyszłość. Polska Akademia Nauk, Centrum Upowszechniania Nauki. Grudzień 1990 nr 1-. 1990- . ISSN 0867-2687.
Przypis dotyczący dwóch roczników.
Przegląd Biblioteczny. Polska Akademia Nauk, Biblioteka w Warszawie. Barbara Sordylowa - redaktor naczelny. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. 1999-2000, R. 67-68. Warszawa : Biblioteka PAN 1999-2001. ISSN 0033-202X.
lub tylko elementy obowiązkowe:
Przegląd Biblioteczny. Polska Akademia Nauk, Biblioteka w Warszawie. Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. 1999-2000, R. 67-68. 1999-2001. ISSN 0033-202X.
Artykuł w wydawnictwie ciągłym
Element: Przykład:
Odpowiedzialność główna WISŁOWSKA, Małgorzata.
Tytuł Powikłań będzie mniej :
niesterydowe leki przciwzapalne.
Odpowiedzialność drugorzędna
Tytuł dokumentu macierzystego Nauka i Przyszłość.
Wydanie
Lokalizacja w obrębie dokumentu Marzec 2002, R. 12, nr 3, s. 18-19.
macierzystego: Rok, paginacja,
numer zeszytu, paginacja fragmentu
Przykład:
WISŁOWSKA, Małgorzata. Powikłań będzie mniej : niesterydowe leki przeciwzapalne. Nauka i Przyszłość. Marzec 2001, R. 12, nr 3, s. 18-19.
Lub:
WISŁOWSKA, Małgorzata. Powikłań będzie mniej. Niesterydowe leki przeciwzapalne. "Nauka i Przyszłość" marzec 2001 R. 12 nr 3 s. 18-19.
Lub:
WISŁOWSKA M.: Powikłań będzie mniej. "Nauka i Przyszłość" marzec 2001 R. 12 nr 3 s. 18-19.
Przykład:
GORMAN, Michael. Przyszłość biblioteki akademickiej. Tł. z ang. Janina Wałkiewicz. Przegląd Biblioteczny, 1995, R. 63, z. 2, s. 147-155.
Lub:
GORMAN M.: Przyszłość biblioteki akademickiej. Prz. Bibl. 1995 R. 63 z. 2. s. 147-155.
DOKUMENTY ELEKTRONICZNE
Zasady sporządzania przypisów dotyczących dokumentów elektronicznych reguluje norma PN-ISO 690-2. Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części z grudnia 1999r.
Dokument elektroniczny - dokument istniejący w postaci elektronicznej, dostępny za pośrednictwem techniki komputerowej.
Typ nośnika
Zaleca się stosowanie następujących określeń podanych w nawiasach kwadratowych:
[online], [CD-ROM], [taśma magnetyczna], [dyskietka].
W razie potrzeby, określając typ nośnika, można sprecyzować także typ publikacji, np.
[baza danych online],
[baza danych na taśmie magnetycznej],
[wydawnictwo zwarte na CD-ROM],
[program komputerowy na dyskietce],
[poczta elektroniczna].
Dokumenty elektroniczne mają swoją specyficzną postać jako programy komputerowe, bazy danych, pliki lub rekordy istniejące w formie czytelnej dla komputera, takiej jak dostępnej w trybie online, na płycie CD-ROM, na taśmie magnetycznej, na dyskietce lub innym elektronicznym nośniku informacji.
Przypisy bibliograficzne dotyczące dokumentów elektronicznych powinny odzwierciedlać tę specyfikę, a nie specyfikę papierowych odpowiedników.
Ogólne zasady sporządzania przypisów do dokumentów elektronicznych są zbieżne z podanymi wyżej, dotyczącymi dokumentów typowych.
Źródłem danych dla dokumentów elektronicznych jest ekran, dokumentacja towarzysząca, opakowanie.
Nieznany tytuł - można go zastąpić pierwszymi wyrazami z dokumentu uzupełnionymi wielokropkiem. Następnie należy podać zwięzłą informację o zawartości dokumentu, ujętą w nawiasy kwadratowe.
W przypadku poczty elektronicznej i artykułów w systemie elektronicznego porozumiewania się, w miejsce tytułu zaleca się stosowanie określonego tematu podanego w dokumencie.
Zaleca się podawanie w uwagach (są one elementami fakultatywnymi)
informacji dotyczącej wymagań systemowych. Obejmują one specyficzną markę i model komputera, na którym dokument ma być uruchomiony, wielkość wymaganej pamięci, nazwę i wersję systemu operacyjnego, wymagania dotyczące oprogramowania. Zaleca się poprzedzanie informacji o wymaganiach wyrażeniem „Wymagania systemowe” w celu zredukowania niejednoznaczności.
Przykład:
Wymagania systemowe: komputer IBM PC lub kompatybilny: napęd CD-ROM MPC Standard: DOS-wersja 3.30 lub nowsza: 490 KB RAM: MS-DOS - rozszerzenia 2.1 lub nowsze.
informacje w materiałach towarzyszących dokumentowi elektronicznemu, takich jak podręczniki, kasety dźwiękowe. Informacje należy poprzedzić wyrażeniem „Materiał towarzyszący”.
Elektroniczne wydawnictwa zwarte ( książka, baza danych, program komputerowy).
Opis całości elektronicznej książki:
Element: Przykład:
Odpowiedzialność główna KOPALIŃSKI, Władysław.
Tytuł Słownik wyrazów obcych
i zwrotów obcojęzycznych
Typ nośnika [CD-ROM].
Odpowiedzialność drugorzędna
Wydanie Wersja 1.0.3.16.
Miejsce wydania Łódź:
Wydawca PRO-media CD,
Data wydania 1998.
Data aktualizacji (podajemy, Aktualizowane w dniu 25.11.1998.
jeśli jest znana)
Data dostępu (obowiązkowa dla
dokumentów online, fakultatywny
dla pozostałych)
Seria
Uwagi
Warunki dostępu (obowiązkowy dla
dok. online, fakultat. dla pozostałych)
Numer znormalizowany ISBN 83-7231-731-3.
Przykład 1 (wydawnictwo zwarte na CD-ROM)
KOPALIŃSKI, Władysław. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM]. Wersja 1.0.3.16. Łódź : PRO-media CD, 1998. Aktualizowane w dniu 25.11.1998. ISBN 83-7231-731-3.
Przykład 2 (wydawnictwo zwarte online):
SIMON-RITZ, Frank. Germanistik im Internet [online]. Berlin : Deutsches Bibliotheksinstitut, 1998 [dostęp 30 września 1999]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.dbi_pub/dbi_pub.htm/Publikationen>.
Przykład 3 ( dokument online)
WIEM 2001 [oline]. Edycja 2001. [Bielsko-Biała] : Onet.pl S.A. [dostęp 27 marca 2003]. Dostępny w Internecie: < http://wiem.onet.pl>.
Opis fragmentu elekronicznej książki
Przykład:
KOPALIŃSKI, Władysław. Wielki multimedialny słownik Władysława Kopalińskiego [CD-ROM]. Wersja 1.00.000. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. 2000. Słownik eponimów czyli wyrazów odimiennych. ISBN 83- 01-13194-2.
Opis artykułu elektronicznej książki
Przykład:
MCCONNELL, W. H. Constitutional history. In The Canadian encyklopedia [CD-ROM]. Macintosh version 1.1. Toronto : McClelland & Stewart, 1993. ISBN 0-7710-1932-7.
Opis elektronicznego czasopisma
Elementy:
Tytuł. Typ nośnika. Wydanie. Miejsce wydania. Wydawca. Data wdania. Data dostępu (obowiązkowo dla dok. online, fakultat. dla pozostałych). Seria. Uwagi. Warunki dostępu (obow. dla dok. Online, fakultat. dla pozostałych). Numer znormalizowany.
Przykład:
Journal of Technology Education [online]. Blacksburg : Virginia Polytechnic Institute and State Uniwersity, 1989- . [dostęp 15 marca 1995]. Półrocznik. Dostępny w Internecie: <gopher://borg.lib.vt.edu:70/1jte>. ISSN 1045-1064.
Opis artykułu elektronicznego czasopisma
Elementy:
Odpowiedzialność główna artykułu
Tytuł artykułu
Tytuł wydawnictwa ciągłego
Typ nośnika
Wydanie
Oznaczenie zeszytu
Data aktualizacji/nowelizacji
Data dostępu ( obow. dla dok. online, fakult. dla pozost.)
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego
Uwagi
Warunki dostępu (obow. dla dok. online, fakultat. dla pozost.)
Numer znormalizowany
Przykład ( artykuł w elektronicznym czasopiśmie dostępnym online)
STANUCH, Stanisław M. Pornografia w sieci. W: Gazeta Wyborcza [online]. 1999.09.10 [dostęp 3 października 1999]. Dostępny w World Wide Web: <http://www.gazeta.pl/Iso/Raporty/Komputer/001rap.html>.
Przykład (artykuł w elektronicznym czasopiśmie dostępnym na CD-ROM):
STANUCH, Stanisław M. Pornografia w sieci. W: Gazeta Wyborcza [CD-ROM]. 1999.09.10
Komunikaty elektroniczne
Przykład:
JANOWSKA, Maria. Temat: Opis dokumentu elektronicznego [online]. Do: Aniela PIOTROWICZ. 14 lipca 1999; 08:57:11 [cytowany 1 października 1999; 16:03]. Korespondencja osobista.
Wykazy przypisów bibliograficznych. Bibliografia załącznikowa
Układ
Wykazy przypisów bibliograficznych i bibliografię załącznikową zazwyczaj szereguje się alfabetycznie według pierwszego elementu opisu (autor, tytuł pracy zbiorowej), bądź grupuje wg kryteriów treściowych (tematyki) i/lub formalnych (np. rodzaj dokumentów, dzieląc je na źródła i opracowania bądź na wydawnictwa zwarte i ciągłe).
W obrębie grup zaleca się alfabetyczny lub chronologiczny układ pozycji.
W przypadku cytowania różnych rodzajów dokumentów (np. materiały archiwalne, materiały ikonograficzne, mapy, filmy) zaleca się grupowanie opisów według poszczególnych rodzajów dokumentów.
Jeśli bibliografia załącznikowa jest tożsama z przypisami bibliograficznymi, pozycje powinny być ułożone alfabetycznie i ponumerowane kolejno; dopuszcza się układ numeryczny wg kolejności cytowania opisywanych dokumentów w tekście dzieła.
Przykład przypisów do hipotetycznej rozprawy z zakresu historii literatury polskiej (w celu zastosowania słów: Ibidem, Idem, Eadem, Opere citato - często używanych w przypisach):
1. JANION, Maria. Romantyzm a początek świata nowożytnego. W: Gorączka romantyczna. Warszawa 1975, s. 42.
2. SŁOWACKI, Juliusz. Ja Orfeusz. Liryki i fragmenty z lat 1936-1849. Oprac. Marian Bizan. Warszawa 1974, s. 46.
3. Tenże (lub Idem), s. 50.
4. JANION, Maria. Krasiński a Hegel. W: Romantyzm. Studia o ideach i stylu. Warszawa 1969, s. 125.
5. Tamże (lub Ibidem), s. 136.
6. PIWIŃSKA, Marta. Juliusz Słowacki od duchów. Warszawa 1992. Archeologia ducha, s. 392.
7. JANION. Romantyzm a ..., op.cit., s. 45.
8. PIWIŃSKA, op.cit., s. 396.
9. TAMŻE (lub Ibidem).
10. JANION. Krasiński a Hegel, op. cit., s. 138.
11. Taż (lub Eadem). Ruch wyobraźni romantycznej. W: Odnawianie znaczeń. Kraków 1980, s. 158.
Ibidem (pisać kursywą) - znaczy: Tamże.
Idem (pisać kursywą) - znaczy: Tenże.
Eadem (pisać kursywą) - znaczy: Taż.
Opere citato - skrót: op. cit. (pisać kursywą) - znaczy: W cytowanym dziele.
Należy konsekwentnie stosować nazwy łacińskie lub polskie.
Jeżeli uszeregowany alfabetycznie wykaz przypisów zawiera dwie pozycje lub więcej o tym samym pierwszym elemencie i pozycje te następują bezpośrednio po sobie, można w drugim i następnych przypisach pierwszy element zastąpić myślnikiem.
Przykład:
1. OKOŃ, Wincenty. Nowy słownik pedagogiczny. Wyd. 2. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2002.
2. - . Wizerunki sławnych pedagogów. Warszawa 2000.
3. - . Zarys dydaktyki ogólnej. Wyd. 7. 2003.
Jeżeli wszystkie pozycje w wykazie przypisów bibliograficznych lub w jego wyodrębnionym dziale są wprowadzane pod takim samym pierwszym elementem, można pierwszy element całkiem pominąć, pod warunkiem, że nagłówek wykazu lub działu wskazuje wyraźnie wspólny element.
W wykazach rzeczowych, gdzie element "odpowiedzialność główna" nie jest niezbędny do uszeregowania alfabetycznego, można tę odpowiedzialność podać po tytule. Wykaz szeregujemy wówczas alfabetycznie według tytułów.
W książkach z zakresu dyscyplin, np. medycyna, chemia, elektronika, w których data opublikowania cytowanych danych ma pierwszorzędne znaczenie informacyjne, można zastosować tzw. system nazwisko/data. Wówczas pozycje należy szeregować alfabetycznie wg nazwisk autorów,
a prace jednego autorstwa - wg lat wydania, od najstarszych do najnowszych. W tym systemie pozycji nie należy numerować.
W systemie nazwisko/data bezpośrednio po nazwie autora należy podać rok opublikowania dokumentu a po nim dalsze elementy opisu. Nie dopuszcza się podawania roku przed nazwiskiem.
Rok zaleca się ująć w nawiasy lub przecinki bądź wyróżnić graficznie. Jeżeli cytuje się kilka dzieł jednego autorstwa opublikowanych w tym samym roku, po dacie należy dodać kolejne małe litery.
Przykład:
KOWALSKI, A. (1976) ... .
KOWALSKI, A. (1978) ... .
KOWALSKI, A., MALINOWSKI, B. (1976a) ... .
KOWALSKI, A., MALINOWSKI, B. (1976b) ... .
Umiejscowienie bibliografii załącznikowej
Bibliografię załącznikową należy umieszczać po tekście głównym i uzupełniających go materiałach (aneksach, przypisach), przed wszelkimi materiałami informacyjno-pomocniczymi (słownikiem terminów, wykazami, indeksami, streszczeniami obcojęzycznymi, spisem treści); dopuszcza się zamieszczanie bibliografii po poszczególnych rozdziałach.
Bibliografia.
1. BIBLIOGRAFIA załącznikowa [online]. Kraków : Wirtualna Polska
[dostęp 8 grudnia 2003]. Dostępny w Internecie: <http://kangur.ae.krakow.pl/Biblioteka/Wi/zalaczniki>.
2. CZYŻ, A. Jaki zapis? Poradnik polonisty. Siedlce : Wydawnictwa
Uczelnianie Wyższej Szkoły Rolniczo-Pedagogicznej, 1999.
3. GRZĘDZIŃSKA, Teresa. O czym warto wiedzieć. Bibliografia, literatura,
piśmiennictwo, źródło. Nowa Edukacja Zawodowa, 2001, nr 4, s. 14-15.
4. GRZĘDZIŃSKA, Teresa. O czym warto wiedzieć. Przypisy do tekstu. Nowa
Edukacja Zawodowa, 2001, nr 5-6, s. 8-10.
5. PN-ISO 690. Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma,
struktura. 2002.
6. PN-ISO 690-2. Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne.
Dokumenty elektroniczne i ich części. 1999.
7. N-79/N-01222/07. Kompozycja wydawnicza książki. Bibliografia
załącznikowa. 1979.
Oprac. Wanda Golec
BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA
Do pracy naukowej, magisterskiej bądź licencjackiej powinna być dołączona bibliografia załącznikowa (literatura przedmiotu) będąca wykazem dokumentów wykorzystanych przez autora. Zasady opisu tych dokumentów ustala norma PN-ISO 690:2002 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura. Norma ta jest przeznaczona do stosowania przy sporządzaniu przypisów w celu włączenia ich do bibliografii i przy formułowaniu powołań w tekście (zobacz wyciąg z normy)odpowiadających pozycjom w tej bibliografii. W przypadku wykorzystania w pracy naukowej dokumentu elektronicznego stosuje się dodatkowo normę PN-ISO 690-2:1999 Informacja i dokumentacja - Przypisy bibliograficzne - Arkusz 2: Dokumenty elektroniczne i ich części.
1. Przypisy dotyczące książki (do trzech autorów), pracy zbiorowej
2. Przypisy dotyczące fragmentu książki
3. Przypisy dotyczące artykułu w książce
4. Przypisy dotyczące całości czasopisma
5. Przypisy dotyczące artykułu w czasopiśmie
6. Przypisy dotyczące dokumentów elektronicznych i ich części
Podajemy wszystkie elementy przypisów bibliograficznych, zarówno obowiązkowe - pisane antykwą, jak i nieobowiązkowe - pisane kursywą, w postaci legendy - najpierw z objaśnieniami ogólnymi, potem dla konkretnych przykładów.
UWAGA! W podanych poniżej przypisach zastosowano interpunkcję występującą w przykładach podanych w normie. Dopuszczalne jest stosowanie innej interpunkcji. Należy tylko pamiętać o zachowaniu jednolitego systemu interpunkcji we wszystkich przypisach zawartych w publikacji.
ad.1
Przypisy dotyczące książki (do trzech autorów), pracy zbiorowej
Odpowiedzialność główna: autor (dopuszczalny skrót imienia) lub ciało zbiorowe; jeżeli osoba lub ciało zbiorowe ponoszące główną odpowiedzialność za dzieło nie są podane w dokumencie, ten element należy pominąć i pierwszym elementem opisu będzie tytuł; w przypadku więcej niż trzech autorów podaje się tylko pierwszego i dodaje się skrót "et al." bądź "i in." ; można podawać nazwy redaktorów książek składających się z prac pochodzących z różnych źródeł lub artykułów kilku autorów, pod warunkiem, że redaktor jest wyraźnie wskazany; w takich przypadkach po nazwie należy dodać w nawiasie okrągłym skrót "red."
Tytuł: w formie występującej w źródle
Odpowiedzialność drugorzędna: redaktorzy, tłumacze i in.; ich nazwy i funkcje można przejmować do oznaczenia odpowiedzialności drugorzędnej, występującej po tytule
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Miejsce wydania: nazwę miasta zamieszczamy w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", datę druku lub datę przypuszczalną ze skrótem "ca."
Objętość: liczba stronic lub (dla książek wielotomowych) liczba woluminów
Seria: nazwę i numerację przejmuje się w postaci występującej na dokumencie
Uwagi: informacje uznane za ważne do odnotowania
Numer znormalizowany: ISBN
Przykład 1 |
Odpowiedzialność główna: PUŁŁO, Andrzej
Tytuł: Prace magisterskie i licencjackie : wskazówki dla studentów
Wydanie: Wyd. 2
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwa Prawnicze PWN
Data wydania: 2001
Objętość: 108 s.
Numer znormalizowany: ISBN 83-88296-55-8
Przykład 2 |
Tytuł: Dynamika transformacji polskiej gospodarki
Odpowiedzialność drugorzędna: Praca zbiorowa pod kier. nauk. Marka Belki i Witolda Trzeciakowskiego
Wydanie: Wyd. 1
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Poltext
Data wydania: 1997
Objętość: 2 wol.
Numer znormalizowany: ISBN 83-88296-55-8
Przykład 3 |
Odpowiedzialność główna: KUKUŁA, Karol (red. nauk.)
Tytuł: Wprowadzenie do ekonometrii w przykładach i zadaniach
Wydanie: Wyd. 2 popr. i rozszerz.
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Data wydania: 2003
Objętość: 370 s.
Numer znormalizowany: ISBN 83-01-12756-2
ad.2
Przypisy dotyczące fragmentu książki
W przypisie identyfikującym wyodrębnioną część książki (rozdział, tom, dodatek itp.) numerację, tytuł i inne szczegóły charakterystyczne dla części następują po odpowiednich szczegółach odnoszących się do całości dzieła.
Odpowiedzialność główna: autor (dopuszczalny skrót imienia) lub ciało zbiorowe; jeżeli osoba lub ciało zbiorowe ponoszące główną odpowiedzialność za dzieło nie są podane w dokumencie, ten element należy pominąć i pierwszym elementem opisu będzie tytuł; w przypadku więcej niż trzech autorów podaje się tylko pierwszego i dodaje się skrót "et al." bądź "i in."
Tytuł dokumentu macierzystego: w formie występującej w źródle
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Numeracja części: numer tomu, części
Odpowiedzialność drugorzędna: redaktorzy, tłumacze i in.; ich nazwy i funkcje można przejmować do oznaczenia odpowiedzialności drugorzędnej, występującej po tytule
Miejsce wydania: nazwę miasta zamieszczamy w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", datę druku lub datę przypuszczalną ze skrótem "ca."
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: numer rozdziału, jego tytuł (mogą być tylko pierwsze wyrazy tytułu), strony, na których fragment jest zamieszczony
Przykład 1: |
Odpowiedzialność główna: OWSIAK, Stanisław
Tytuł dokumentu macierzystego: Finanse publiczne : teoria i praktyka
Wydanie: Wyd. 2, uaktual.
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Data wydania: 1999
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: Część 2, Finanse publiczne w okresie transformacji w Polsce, s. 295-366
Przykład 2: |
Odpowiedzialność główna: JAKÓBIK, Witold
Tytuł dokumentu macierzystego: Zmiany systemowe a struktura gospodarki w Polsce
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Data wydania: 2000
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: Rozdz. 3, Zmiany strukturalne..., s. 97-138
Przykład 3: |
Odpowiedzialność główna: RATYŃSKI, Władysław
Tytuł dokumentu macierzystego: Problemy i dylematy polityki społecznej w Polsc
Numeracja części: T. 1
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Difin
Data wydania: 2003
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: Część 2, Przyczyny i konsekwencje bezrobocia, s. 59-182
ad.3
Przypisy dotyczące artykułu w książce
Pod pojęciem artykułu rozumie się niezależny tekst stanowiący część publikacji. Elementy przypisu dotyczące artykułu podajemy przed danymi przypisu odnoszącymi się do całości książki i wyraźnie oddzielamy stosując np. wyrazy takie jak "In" lub "W:". Na końcu przypisu podajemy paginację wskazującą lokalizację artykułu w obrębie książki.
Odpowiedzialność główna: autor artykułu (dopuszczalny skrót imienia)
Tytuł artykułu: w formie występującej w źródle
Odpowiedzialność główna: autor książki (dopuszczalny skrót imienia)
Tytuł książki: w formie występującej w źródle
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Miejsce wydania: nazwę miasta zamieszczamy w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", datę druku lub datę przypuszczalną ze skrótem "ca."
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: strony, na których artykuł został zamieszczony
Przykład: |
Odpowiedzialność główna: SZAŁKOWSKI, Adam
Tytuł artykułu: Kapitał intelektualny menedżera personalnego jako czynnik rozwoju przedsiębiorstwa
Tytuł książki: Zarządzanie wiedzą a procesy restrukturyzacji i rozwoju przedsiębiorstw : materiały z międzynarodowej konferencji naukowej Krynica, 26-28 października 2000 roku
Miejsce wydania: Kraków
Wydawca: w książce nia ma nazwy wydawcy; podajemy wyrażenie "wydawca nieznany" lub odpowiedni skrót
Data wydania: 2000
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: s. 156-161
ad.4
Przypisy dotyczące całości czasopisma
Tytuł: w formie występującej w źródle
Odpowiedzialność: redaktor, ciało zbiorowe itp.
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Oznaczenie zeszytu: daty i/lub numery; jeżeli przypis odnosi się do całości czasopisma, które nie przestało się ukazywać, należy podawać oznaczenie chronologiczne i/lub numerowanie tylko pierwszego zeszytu uzupełnione myślnikiem; w przypisie dotyczącym całości wydawnictwa, które przestało się ukazywać lub części ciągu należy podawać oznaczenie chronologiczne i/lub numerowanie pierwszego i ostatniego zeszytu
Miejsce wydania: nazwę miasta zamieszczamy w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", datę druku lub datę przypuszczalną ze skrótem "ca."
Seria: podajemy nazwę i numerację w postaci występującej na dokumencie
Uwagi: informacje uznane za ważne do odnotowania
Numer znormalizowany: ISSN
Przykład 1: |
Tytuł: Bank i Kredyt
Odpowiedzialność: L. Laskowski - redaktor naczelny
Oznaczenie zeszytu: Styczeń 1970 nr 1-
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Państw. Wydaw. Ekonomiczne
Data wydania: 1970-
Numer znormalizowany: ISSN 0137-5520
Przykład 2: |
Tytuł: Zagadnienia Informacji Naukowej
Odpowiedzialność: Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich
Oznaczenie zeszytu: 2000 nr 2 (76)
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwo SBP
Data wydania: 2000
Numer znormalizowany: ISSN 0324-8194
ad.5
Przypisy dotyczące artykułu w czasopiśmie
Odpowiedzialność główna: autor artykułu (dopuszczalny skrót imienia)
Tytuł artykułu: w formie występującej w źródle
Odpowiedzialność drugorzędna:redaktorzy, tłumacze, ilustratorzy i in.
Tytuł czasopisma: w formie występującej w źródle
Wydanie: liczebniki porządkowe należy zapisywać cyframi arabskimi; dopuszcza się przejmowanie oznaczenia pierwszego wydania, jeżeli to oznaczenie występuje w źródle
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: rok, oznaczenie zeszytu, strony, na których artykuł został zamieszczony
Przykład: |
Odpowiedzialność główna: KRUSZKA, Michał
Tytuł artykułu: WTO i usługi finansowe: zobowiązania europejskich państw okresu transformacji
Tytuł czasopisma: Bank i Kredyt
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: Sierpień 2003, nr 8, s. 13-24
ad.6
Przypisy bibliograficzne dotyczące dokumentów elektronicznych i ich części
Norma, na którą powołujemy się we wstępie, przeznaczona jest do stosowania w celu sporządzania przypisów dotyczących dokumentów elektronicznych oraz w celu włączenia do bibliografii załącznikowej i formułowania powołań w tekście odpowiadających właściwym pozycjom tej bibliografii. Zasady, jakie podaje norma, obejmują przypisy dotyczące baz danych, programów komputerowych, elektronicznych wydawnictw zwartych i ciągłych, biuletynów elektronicznych i innych systemów elektronicznego komunikowania się (np. listy dyskusyjne) oraz artykułów i fragmentów tych dokumentów. Na potrzeby naszych użytkowników zamieszczamy sposoby cytowania:
a) całości e-książki
b) fragmentu e-książki
c) artykułu z e-czasopisma (np. archiwa e-czasopism)
Podajemy wyłącznie elementy obowiązkowe opisu w postaci legendy - najpierw z objaśnieniami ogólnymi, potem dla konkretnych przykładów.
a) opis całości e-książki
Odpowiedzialność główna: autor (dopuszczalny skrót imienia) lub ciało zbiorowe; jeżeli osoba lub ciało zbiorowe ponoszące główną odpowiedzialność za dzieło nie są podane w dokumencie, ten element należy pominąć i pierwszym elementem opisu będzie tytuł
Tytuł: w formie występującej w źródle
Typ nośnika: podajemy w nawiasach kwadratowych; może to być [online], [CD-ROM], [dyskietka]
Wydanie: wydanie, wersja (np. wyd. 5, wersja 3.5)
Miejsce wydania: podajemy, o ile potrafimy je ustalić; jeżeli informacja pochodzi spoza źródła podajemy ją w nawiasach kwadratowych, jeżeli jest podana w źródle zamieszczamy ją w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma pełna lub skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright", przy czym dla dokumentów dostępnych online, które ukazują się przez więcej niż jeden rok, możemy w ogóle pominąć to pole i podać datę dostępu (w polu data dostępu) ujętą w nawiasy kwadratowe
Data aktualizacji: podajemy datę jeśli jest ona znana
Data dostępu: dla dokumentów online
Warunki dostępu: dla dokumentów online
Numer znormalizowany: ISBN
Przykład 1 |
Odpowiedzialność główna: Kopaliński Władysław
Tytuł: Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych
Typ nośnika: [CD-ROM]
Wydanie: wersja 1.0.3.16
Miejsce wydania: Łódź
Wydawca: PRO-media CD
Data wydania: 1998
Aktualizacja: Aktualizowane w dniu 25.11.1998
Numer znormalizowany: ISBN 83-7231-731-3
Przykład 2 |
Tytuł: WIEM 2001
Typ nośnika: [online]
Wydanie: Edycja 2001
Miejsce wydania: [Bielsko-Biała] - ustaliliśmy to telefonicznie z krakowskim Oddziałem Onetu; gdybyśmy tego nie ustalili pominęlibyśmy to pole
Wydawca: Onet.pl SA
Data dostępu: [dostęp: 27 marca 2003]
Warunki dostępu: Dostępny w Internecie: <http://wiem.onet.pl>
b) opis fragmentu e-książki
Odpowiedzialność główna: autor (dopuszczalny skrót imienia) lub ciało zbiorowe; jeżeli osoba lub ciało zbiorowe ponoszące główną odpowiedzialność za dzieło nie są podane w dokumencie, ten element należy pominąć i pierwszym elementem opisu będzie tytuł
Tytuł: tytuł dokumentu macierzystego
Typ nośnika: podajemy w nawiasach kwadratowych; może to być [on-line], [CD-ROM], [dyskietka]
Wydanie: wersja, wydanie (np. wersja 3.5, wyd. 5)
Miejsce wydania: podajemy o ile potrafimy je ustalić; jeżeli informacja pochodzi spoza źródła podajemy ją w nawiasach kwadratowych, jeżeli jest podana w źródle zamieszczamy ją w oryginalnym języku
Wydawca: może być forma pełna lub skrócona
Data wydania: rok; jeżeli nie można go określić, podajemy datę "copyright" przy czym dla dokumentów dostępnych online, które ukazują się przez więcej niż jeden rok, możemy w ogóle pominąć to pole i podać datę dostępu (w polu data dostępu) ujętą w nawiasy kwadratowe
Data aktualizacji: podajemy datę jeśli jest ona znana
Data dostępu: dla dokumentów online
Tytuł fragmentu:
Lokalizacja w obrębie dokumetu macierzystego:należy podawać jeżeli format dokumentu uwzględnia paginację (np. strony w dokumencie w formacie pdf)
Warunki dostępu: dla dokumentów online
Numer znormalizowany: ISBN
Przykład: |
Odpowiedzialność główna: Kopaliński, Władysław
Tytuł: Wielki multimedialny słownik Władysława Kopalińskiego
Typ nośnika: [CD-ROM]
Wydanie: wersja 1.00.000
Miejsce wydania: Warszawa
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN SA
Data wydania: 2000
Tytuł fragmentu: Słownik eponimów czyli wyrazów odimiennych
Numer znormalizowany: ISBN 83-01-13194-2
c) Opis artykułu z e-czasopisma
Odpowiedzialność główna (artykułu): autor (dopuszczalny skrót imienia)
Tytuł (artykułu):
Tytuł (wydawnictwa ciągłego): stosujemy wyróżnienia typograficzne, interpunkcję lub wyrażenie takie jak "In"
Typ nośnika: podajemy w nawiasach kwadratowych; może to być [online], [CD-ROM], [dyskietka]
Wydanie: wersja, wydanie (np. wersja 3.5, wyd. 5)
Oznaczenie zeszytu: możliwie pełne oznaczenie chronologiczne (miesiąc, rok itp.) i numerowanie (numer tomu, zeszytu itp.)
Data aktualizacji: podajemy datę jeśli jest ona znana
Data dostępu: dla dokumentów online
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: podajemy, gdy format dokumentu uwzględnia paginację (np. strony w dokumencie w formacie pdf)
Warunki dostępu: dla dokumentów online
Numer znormalizowany: ISSN
Przykład 1: |
Odpowiedzialność główna (artykułu): Bobińska Maria
Tytuł (artykułu): Ryzykowny kurs
Tytuł (wydawnictwa ciągłego): Gazeta Prawna
Typ nośnika: [online]
Wydanie: 2002-06-03
Oznaczenie zeszytu: nr 105/2002
Data dostępu: [dostęp 27 marca 2003]
Lokalizacja w obrębie dokumentu macierzystego: s. 2
Warunki dostępu: Dostępny w Internecie:
<http://archiwum.infor.pl/gp/index.php?str=s&P180=I02.2002.105.00000020a>
Numer znormalizowany: ISSN 1232-6712
Przykład 2: |
Odpowiedzialność główna (artykułu): Tadeusiewicz Ryszard
Tytuł (artykułu):Informacja o utworzeniu, a także o celach i sposobach działania Polskiej Biblioteki Internetowej : Do wiadomości Rektorów-Członków KRASP - po dwukropku wpisujemy podtytuł
Tytuł (wydawnictwa ciągłego): Biuletyn EBIB
Typ nośnika: [online]
Oznaczenie zeszytu: Nr 2/2003 (42) luty
Data dostępu: [dostęp 28 marca 2003]
Warunki dostępu: Dostępny w Internecie:
<http://ebib.oss.wroc.pl/2003/42/tadeusiewicz.php>.
Numer znormalizowany: ISSN 1507-7187
|do Informacji różnych| |do Strony Domowej|
BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA (PRZYPISY, CYTOWANIA)
DOKUMENTÓW DRUKOWANYCH ORAZ ELEKTRONICZNYCH
INFORMACJE DLA AUTORÓW PRAC NAUKOWYCH,MAGISTERSKICH, DYPLOMOWYCH
Technika pisania prac naukowych jest przedstawiona w poradnikach dostępnych w Bibliotece Głównej oraz w publikacji internetowej na serwerze Biblioteki Politechniki Poznańskiej.
Do opracowań naukowych (pracy magisterskiej, dyplomowej) powinien być załączony wykaz materiałów źródłowych wykorzystanych przy pisaniu pracy. Jest to "Bibliografia załącznikowa".
W sporządzaniu bibliografii oryginalnych dokumentów w języku rosyjskim i innych słowiańskich pomoże tabela transliteracji znaków cyrylickich na znaki łacińskie.
TYPY NAJCZĘŚCIEJ CYTOWANYCH DOKUMENTÓW DRUKOWANYCH:
Obowiązkowe elementy i kolejność elementów opisów ww. dokumentów w bibliografii załącznikowej wg normyPN-ISO 690 : 2002 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura
1. Wydawnictwo zwarte (książka)
2. Artykuł w wydawnictwie zwartym (np. rozdział w książce)
3. Wydawnictwo ciągłe (np. czasopismo) opisywane w całości
4. Artykuł w wydawnictwie ciągłym
5. Norma
6. Opis patentowy
1. Wydawnictwo zwarte (książka) |
Autor/Autorzy |
- Elementy nieobowiązkowe opisu podano kursywą. |
Przykłady opisów książek:
1) Cytowanie pojedynczej części książki wieloczęściowej |
2. Artykuł w wydawnictwie zwartym (książce) |
Autor/ Autorzy artykułu |
- Elementy nieobowiązkowe opisu podano kursywą. |
Przykład opisu artykułu/rozdziału w książce:
|
3. Wydawnictwo ciągłe (np. czasopismo) opisywane w całości |
Tytuł |
- Elementy nieobowiązkowe opisu podano kursywą. |
Przykład opisu czasopisma:
|
4. Artykuł w wydawnictwie ciągłym |
Autor/Autorzy artykułu |
- Elementy nieobowiązkowe opisu podano kursywą. |
Przykłady opisów artykułów z czasopism:
3) W przypadku artykułów napisanych przez kilku autorów można podać wszystkich, lub pierwszego i skrót [et al.] |
5. Norma |
Numer normy |
Przykład opisu normy:
|
6. Opis patentowy |
Odpowiedzialność główna (zgłaszający lub właściciel) |
- Elementy nieobowiązkowe opisu podano kursywą. |
Przykład opisu patentu:
|
TYPY NAJCZĘCIEJ CYTOWANYCH DOKUMENTÓW ELEKTRONICZNYCH:
Obowiązkowe elementy i kolejność elementów opisów ww. dokumentów w bibliografii załącznikowej wg normy PN-ISO 690-2:1999
1. Elektroniczne wydawnictwa zwarte (książki), bazy danych, programy komputerowe
2. Fragmenty* w elektronicznej książce, bazie danych lub programie komputerowym
3. Artykuły w elektronicznej książce, bazie danych lub programie komputerowym
4. Elektroniczne wydawnictwa ciągłe (np. czasopisma) opisywane w całości
5. Artykuły w elektronicznych wydawnictwach ciągłych (np. w czasopismach)
6. Biuletyny elektroniczne, strony WWW, listy dyskusyjne i inne systemy elektronicznego komunikowania się
7. Komunikaty elektroniczne (wypowiedzi na listach dyskusyjnych, listy elektroniczne)
1. Wydawnictwo zwarte |
Autor/Autorzy |
* obowiązkowy tylko dla dokumentów online |
Przykłady opisów książek elektronicznych:
|
2.Fragment w wydawnictwie zwartym |
Autor/Autorzy (dokumentu macierzystego) |
* obowiązkowy tylko dla dokumentów online |
Przykład opisu fragmentu rozdziału książki elektronicznej:
|
3. Artykuł w wyd. zwartym |
Autor/Autorzy artykułu |
* obowiązkowy tylko dla dokumentów online |
Przykład opisu rozdziału książki elektronicznej:
|
4. Wydawnictwo ciągłe |
Tytuł |
* obowiązkowy tylko dla dokumentów online |
Przykład opisu czasopisma elektronicznego online:
|
5. Artykuł w wyd. ciągłym |
Autor/Autorzy artykułu |
* obowiązkowy tylko dla dokumentów online |
Przykład opisu artykułu w czasopiśmie elektronicznym online:
|
6. Biuletyny elektroniczne, |
Tytuł |
Przykład opisu biuletynu elektronicznego:
|
Przykład opisu strony internetowej:
|
7. Komunikaty elektroniczne |
Autor/Autorzy komunikatu |
** dla korespondencji osobistej lub nieopublikowanej należy podać datę wysłania wiadomości |
Przykład opisu listu elektronicznego:
|
Boć Jan: Jak pisać pracę magisterską. Wrocław: Kolonia Ltd, 1995
Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad i wytycznych. Warszawa, 1994
Godziszewski Jerzy: Ogólne zasady pisania, recenzowania i obrony prac dyplomowych. Zielona Góra: TNOiK, 1987
Kolman Romuald: Poradnik dla doktorantów i habilitantów. Bydgoszcz: Ośr. Postępu Organ., 1994
Lindsay David: Dobre rady dla piszących teksty naukowe. Wrocław: Ofic. Wydaw. Politech. Wroc., 1995
Pieter Józef: Zarys metodologii pracy naukowej. Warszawa: PWN, 1975
Pioterek Paweł, Zieleniecka Barbara: Technika pisania prac dyplomowych. Poznań: Wydaw. Wyż. Szk. Bank., 1997
Pułło Andrzej: Prace magisterskie i licencjackie. Wskazówki dla studentów. Warszawa: Wydaw. Praw. PWN, 2000
Woźniak Krzysztof: O pisaniu pracy magisterskiej na studiach humanistycznych. Przewodnik praktyczny. Warszawa: PWN, 1998
Zajączkowski Mirosław: Podstawowe wskazówki dla piszących prace magisterskie i dyplomowe. Szczecin: Wydaw. Nauk. Uniw. Szczec., 1986
Od dn. 17 maja 2000 stronę tę odwiedziło
Internautów. Zapraszamy.
Webmaster: Małgorzata Filipczak: gocha@bg.p.lodz.pl *** aktualizacja 23 sierpnia 2004 r.
Materiały dla seminarzystów
opracowano na podstawie:
Informacja nr 1
Literatura pomocna przy pisaniu prac dyplomowych i magisterskich
|
Informacja nr 2
PRZYKŁADY POPRAWNYCH PRZYPISÓW
BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA: wyciąg z PN-79/N-01222.07 Bibliografię załącznikową należy umieszczać po tekście głównym i uzupełniających go materiałach (aneksach, przypisach), przed wszelkimi materiałami informacyjno-pomocniczymi (słownikiem użytych terminów, wykazami, indeksami, streszczeniami obcojęzycznymi, spisem treści itp.); dopuszcza się zamieszczanie bibliografii po poszczególnych rozdziałach. Stosownie do tego co podlega cytowaniu zmianie ulega forma opisu.
|
1. Opis bibliograficzny książki (do trzech autorów):
|
2. Opis bibliograficzny pracy zbiorowej: Giełdy w gospodarce światowej. Praca zbiorowa pod red. nauk. W. Januszkiewicza. Wyd. 2 rozszerz. Warszawa: PWE 1987, 471s. |
3. Opis bibliograficzny fragmentu książki: Giełda w Tokio. W: Giełdy w gospodarce światowej. Praca zbiorowa pod red. nauk. W. Januszkiewicza. Wyd.2 rozszerz. Warszawa: PWE 1987, s. 226-232 |
4. Opis bibliograficzny artykułu w czasopiśmie: Petrov A. S. Nauczanie adaptacyjne wspomagane mikrokomputerami personalnymi. Techniki Komputerowe, Biuletyn Informacyjny 1987 nr 4-6 s.49-57 lub analogicznie stosując skrót czasopisma: Tech. Komputerowe Biul. Inf. |
5. Opis bibliograficzny dokumentu elektronicznego
PRZYKŁAD 1 |
EBIB Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy [Dokument elektroniczny] / red. naczelny Szymon Matuszewski. - Czasopismo elektroniczne. - Nr 1 (kwiec. 1999)- . - Wrocław : Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1999- . - Tryb dostępu: |
SIMON-RITZ, Frank (hrsg) Germanistik im Internet. Berlin: Deutsches Bibliotheksinstitut, 1998 [dostęp 30 września 1999]. Informationsmittel für Bibliotheken (IFB), Beiheft 8. Dostępny w World Wide Web: http://www.dbi_pub/dbi_pub.htm/Publikationen. |
PRZYKŁAD 1 |
DUNBAR, Brian. The 16 Most Frequenly Asked Questions about NASA. In The NASA Homepage [online]. 29 March 1996 [dostęp 14 August 1996; 14:30 EST]. Dostępny w World Wide Web: |
Informacja nr 3
Przypisy i aneksy
PRZYPISY wyciąg z PN-78/N-01222.04 Ze względu na treść i charakter dzielą się na:
Przypisy bibliograficzne powinny zawierać podstawowe elementy identyfikacyjne powoływanego dokumentu wg PN 78/N-01222/07, uzupełnione wskazaniem właściwej strony.
"Op. cit" - (opere citato = w poprzednio przytoczonym dziele) "Zob. też" "Por. też" - stosowane są zastępczo z ww. skrótami.
Zaleca się umieszczanie przypisów u dołu strony, na której występują odpowiednie odnośniki w tekście, ewentualnie po poszczególnych rozdziałach.
SPOSOBY POWIĄZANIA PRZYPISÓW Z TEKSTEM
Odnośniki powinny znajdować się powyżej linii (czcionka frakcji górnej) z prawej strony. |
Informacja nr 4
Tablice
TABLICE wyciąg z PN-78/N-01222.04
Należy je umieszczać w tekście możliwie najbliżej miejsca, gdzie jest o nich wzmianka.
TYTUŁY i NUMERACJA - nazwy Tabela i Tablica można stosować wymiennie. Jeśli w tekście występują również zestawy ilustracji, należy je określać nazwą Tablica, dla zestawów słowno-liczbowych stosując nazwę Tabela. ZNAKI UMOWNE STOSOWANE W TABLICACH - w tablicach nie należy pozostawiać klatek pustych. W przypadku braku danych należy stosować następujące znaki umowne:
DZIELENIE TABLIC - jeżeli tablica nie mieści się na jednej stronie książki, należy nad wszystkimi częściami umieszczonymi na stronach następnych powtarzać jej numer oraz tytuł, dodając w nawiasie określenie: ciąg dalszy lub skrót cd. INFORMACJE O ŹRÓDLE - pod każdą tablicą należy podać podstawowe elementy identyfikacyjne dokumentu wraz z numerem strony, z której zaczerpnięto dane, a w przypadku tablicy zawierającej wyniki badań autora pracy - sformułowanie: Obliczenia własne autora. |
Informacja nr 5
Ilustracje
ILUSTRACJE wyciąg z PN-78/N-01222.04 Ilustracjami w pracy mogą być reprodukcje:
AUTORSTWO - nazwy autorów map, planów i diagramów należy podawać na stronie redakcyjnej, w obrębie podpisów albo w wykazie ilustracji. Nazwy autorów fotografii dokumentacyjnych i rysunków można podawać w wykazie ilustracji.
|
Informacja nr 6
SPIS LITERATURY
Informacja nr 7
SPIS TABEL lub RYSUNKÓW
SPIS TABEL
Nr |
Tytuł tabeli |
strona |
1 |
Pojęcie controllingu |
17 |
2 |
Klasyfikacja celów firmy |
18 |
3 |
Przykłady klasyfikacji funkcji zarządzania |
30 |