KOLOS 1
1. Naszkicować i skomentować miejsce SIP-u w rzeczywistości
Działania konieczne do „poruszania się" w otaczającej nas rzeczywistości i decyzje zmieniające tę rzeczywistość podejmujemy na podstawie:
- osobistej znajomości rzeczywistości
- map, zdjęć lotniczych i satelitarnych
- baz danych przestrzennych
- systemów informacji przestrzennej
2. Wymienić i skomentować 3 różne pojęcia modelu
-jako obraz rzeczywistości (wierne zmniejszenie, zmniejszenie z selekcją cech, wybrane cechy)
-jako narzędzie modelowania (symulacji)
-jako postać danych
Jaki obraz rzeczywistości można nazwać modelem ?
- zachowanie relacji geometrycznych
- minimum cech charakteryzujących rzeczywistość
3. Mapa i baza danych przestrzennych. Co daje lepszy obraz rzeczywistości?
Lepszy obraz rzeczywistości daje baza danych przestrzennych, ponieważ mapa obecnie staje się już nie wystarczająca, gdyż:
- ograniczona jest liczba przedstawianych cech
* barwa
* indeksy literowe i cyfrowe
* znaki graficzne
- trudności z aktualizacją
- trudności z selekcjonowaniem wybranych cech
- ograniczone możliwości analiz przestrzennych
Bazy danych dają różne możliwości korzystania:
- proste zapytania
* rozkład przestrzenny gleb według wybranych atrybutów np. typy gleb, granulometria, stosunki wodne
* rozkład przestrzenny wg. dwóch lub więcej atrybutów
- łączenie danych z różnych baz danych:
* gleby + roślinność
* gleby + opady
* gleby + DTM
4. Jaki jest wpływ modelowania mapy 1:200000 na analizy przestrzenne?
Mapa 1:200000 przedstawia obraz rzeczywistości z pewną dokładnością odpowiednią nie dla wszystkich rozwiązywanych zadań. Zakres minimum cech nie zawsze będzie wystarczający do podjęcia decyzji. Błąd określenia pozycji na mapie - 100 m
5. Skomentować pojęcie zasięg i treść konturu
6. Model profilowy, a krajobrazowy
Profilowy - to co zapisane jest w punkcie odnosimy do całego profilu, w procesie generalizacji giną szczegóły
Krajobrazowy - mamy tu poligon i wiele wtrąceń w nim, takie modelowani jest dokładniejsze, a więc baza danych o krajobrazie byłaby lepsza
7. Jaka mapa daje najlepszy obraz rzeczywistości?
taka, która przedstawia obraz rzeczywistości z dokładnością odpowiednią dla rozwiązywanego zadania
8. Część geometryczna, a część opisowa bazy danych przestrzennych
1)Część geometryczna:
- położenie (georeferencja)
- wielkość
- kształt
- topologia
2)Część opisowa:
- cechy (właściwości) obiektów i zjawisk:
* mierzalne (liczba ludności)
* niemierzalne (z umownych podziałów)
= typy gleb
= typ zabudowy
- liczby, klasy, kody
9. Podać 3 przykłady części geometrycznej
Może być ona opisana:
-punktami
-linią
-poligonem
10. Jakie jest znaczenie TERYT-u dla SIP-u?
Nr TERYT to klucz, który łączy część geometryczną (zapis cyfrowy) z różnymi tabelami w części opisowej
11. Konsekwencje baz danych, które nie tworzą systemu
- Tworzenie nowych baz danych według kryteriów Systemu
- Przekształcanie istniejących baz danych dla spełnienia przyjętych kryteriów
Minimum warunków potrzebnych aby pojedyncze bazy danych mogły tworzyć System
- taka sama osnowa geometryczna dla każdej z baz danych
- jednolite kryteria klasyfikacji obiektów i zjawisk
- jednolite standardy informatyczne
Kiedy pojedyncze bazy danych mogą tworzyć System?
Odp: Wtedy gdy: „można łączyć i porównywać dane z różnych baz danych dla analiz przestrzennych i modelowania"
12. Relacje SIP i zagospodarowania przestrzennego
-analizy przestrzenne, modelowanie dostarczają informacje potrzebne do lepszego wykonania planu z.p.
-p.z.p. stanowi część Systemu
13. Skomentować zapis baza danych w skali 1:200000
Jej dokładność pozycyjna ma być jak na mapie 1:200000, ale bogactwo treści ma być znacznie lepsze niż na tej mapie
14. Czy SIP to system informatyczny czy informacyjny?
Jest systemem informacyjnym gdyż wytwarza, systematyzuje i udostępnia informacje, ale ma również cechy systemu informatycznego (komputery, oprogramowanie)
15. Czym różnią się analizy przestrzenne od wizualizacji?
Analizy przestrzenne to zbiór metod i narzędzi do wykonywania operacji na danych przestrzennych w celu uzyskania dodatkowych informacji, które mogą pomóc decydentom w zarządzaniu terenem
Poprzez wizualizację możemy oglądać surowe dane (nieprzetworzone)
Analizy przestrzenne i modelowanie:
- Wytwarzanie informacji użytecznych dla decydentów
- Ocena przydatności terenu
- Wariantowe lokalizacje inwestycji
- Ocena wpływu inwestycji na środowisko
- Poszukiwanie najlepszych rozwiązań
16. Model pokrywy glebowej
Mapa gleb jako obraz (model) pokrywy glebowej
Geometria: Treść:
- istniejące mapy - obserwacje polowe
- teledetekcja - Teledetekcja
- pomiary polowe - istniejące mapy
(GPS, klasyczne)
Konsekwencje kartograficznego modelu rzeczywistości
1. przesunięcia położenia obiektów w stosunku do ich rzeczywistej pozycji (budynki pojawiają się na drodze)
2. generalizacja kształtów
3. niejednorodność treści konturów
Jaka informacja jest cenna?
Informacja jest cennym towarem
- o odpowiednim zakresie
- właściwie zlokalizowana
- aktualna
- odpowiednio dokładna (geometrycznie, tematycznie)
- chroniona
Od danych do decyzji:
Nieodpowiednie używanie pojęć dane i informacje
Dane - to wyniki pomiarów, lub pozyskane w inny sposób cechy charakteryzujące lokalizację, naturę i właściwości obiektu, jego wielkość, skład, właściwości fizyczne, chemiczne itp. Dane gromadzi się i przechowuje w bazach danych. Często popełnionym błędem jest mówienie (i pisanie), że w bazie danych gromadzi się informacje.
Informacja - Wiedza powstająca w wyniku porównania i analizy danych, uzupełnionych wiedzą interpretującego w celu przedstawienia danych w postaci zrozumiałej dla odbiorcy, umożliwiającej interpretację zjawisk i ułatwiającej podejmowanie decyzji
KOLOS 2
1. Narysować i opisać schemat projektowania oraz funkcjonowania SIP dla gminy według podejścia: autonomicznego, hybrydowego z zastosowaniem SIT
Podejście autonomiczne - tworzony jest oddzielny system dla 1 instytucji, wersja zamknięta SIPu, zaprojektowany na miarę potrzeb
Podejście hybrydowe jest systemem mieszanym, bo możemy sami przetwarzać lub kupić gotowe
2. Podać i skomentować 3 przykłady informacji przestrzennej użytecznej dla SIP na poziomie
-województwa
-gminy
-Gęstość zaludnienia województwa,
-Średnia ilość działek należących do jednego właściciela, dynamika zmian środowiska przyrodniczego gminy
3. Podać i skomentować 3 przykłady danych geograficznych użytecznych dla SIP na poziomie
-województwa
-gminy
-Zasięg terytorialny powiatów, przebieg dróg wojewódzkich, dane o nadleśnictwach i parkach krajobrazowych, -Przebieg dróg gminnych, granice działek, położenie wysypisk śmieci i oczyszczalni
4. Dlaczego SIPu nie można kupić tak jak.....?
SIP-u nie można kupić tak jak mapy, komputera, oprogramowania, bazy danych, gdyż SIP należy zaprojektować i stworzyć na miarę potrzeb, oczekiwań i możliwości instytucji, której ma służyć. Jest to więc produkt indywidualny.
5. Jakie etapy projektowania, tworzenia i funkcjonowania SIP dla województwa są wspólne dla wszystkich 3 podejść stosowanych przy projektowaniu SIP?
SIP tworzony dla województwa powinien zawierać wszystkie składniki wymienione w definicjach ESRI i Leksykonu Geomatycznego.
Dane przestrzenne - określają lokalizację obiektów i zjawisk (materialne i niematerialne) oraz ich cechy, określone współrzędnymi, określają położenie oraz co to jest za obiekt
Dane geograficzne - dotyczą obiektów fizycznych realnie istniejących w przestrzeni
Informacja przestrzenna - dane przestrzenne oraz źródła w których te dane są zawarte
Informacja geograficzna - dane geograficzne oraz źródła w których te dane są zawarte
Geoinformacja - informacja geograficzna o wszystkim co jest na pow. Ziemi
Georeferencja - zlokalizowanie geoinformacji w jednolitym układzie
GIS jest to zorganizowany zbiór:
- sprzętu komputerowego, oprogramowania, danych geograficznych, personelu
przeznaczony do:
- zbierania, gromadzenia, aktualizacji, przetwarzania, analiz i wizualizacji wszystkich postaci informacji zlokalizowanych geograficznie
SDI - Spatial Data Infrastructure
- struktura porozumień politycznych i instytucjonalnych,
- technologie,
- dane i personel,
służące efektywnemu tworzeniu dostępu do informacji przestrzennej i korzystaniu z informacji przestrzennej.
Infrastruktura informacji przestrzennej powinna:
- działać na wszystkich poziomach: lokalnym, regionalnym, krajowym, europejskim,
- być powiązana z pokrewnymi strukturami: e-government, administracją publiczną sektorem badań,
- być utrzymywana w dobrym stanie,
- mieć zdefiniowane instytucje odpowiedzialne za jej stworzenie, funkcjonowanie, finansowanie i aktualizację.
Pięć zasad tworzenia i funkcjonowania struktury danych przestrzennych wg INSPIRE:
Dane przestrzenne powinny być zbierane raz i utrzymywane na tym poziomie (w tym miejscu), na którym może to być robione najefektywniej,
Powinno być możliwe w całej Europie łączenie bez problemów technicznych danych przestrzennych z różnych źródeł oraz korzystanie z nich przez wielu użytkowników,
3. Powinno być możliwe korzystanie z danych zgromadzonych na jednym z poziomów zarządzania przez inne poziomy zarządzania,
4. Dane przestrzenne potrzebne do dobrego zarządzania powinny być dostępne na warunkach nie ograniczających ich powszechnego użytkowania,
5. Powinien być zapewniony dostęp do informacji o tym:
- jakie dane są dostępne,
- czy odpowiadają potrzebom użytkowników,
- na jakich warunkach są dostępne
W pierwszym okresie tworzenia infrastruktury danych przestrzennych największe zobowiązania są przypisywane administracji publicznej na poziomie krajowym i regionalnym.
Oczekuje się, że administracja publiczna stworzy i będzie udostępniać podstawowe dane przestrzenne oraz stworzy warunki:
- organizacyjne,
- techniczne,
- prawne,
- ekonomiczne,
do tworzenia i funkcjonowania infrastruktury.
Warunki dodatkowe:
- kształcenie potencjalnych użytkowników infrastruktury,
- inicjowanie prac badawczych
Funkcje SIP z punktu widzenia użytkownika:
- pomoc w codziennym zarządzaniu terenem lub instytucją
- pomoc w podejmowaniu decyzji przez dostarczanie informacji starannie wyselekcjonowanych, umożliwiających porównanie hipotez
- przekazywanie danych i informacji między użytkownikami, służbami i administracjami
Od SIPu oczekuje się głównie wytwarzania i przekazywania informacji
Funkcje oprogramowania:
- pozyskiwanie, aktualizacja, weryfikowanie
- gromadzenie, interpretowanie, analizowanie
- wizualizowanie, udostępnianie danych przestrzennych i informacji
Etapy tworzenia systemu
1.Projekt Systemu
(techniczny i finansowy)
2.Tworzenie i zakup
składników Systemu
3.Wdrożenie Systemu
4.Funkcjonowanie
i aktualizacja
...i znów 1. itd...
Odwrócenie procesu tworzenia informacji geograficznej
Rzeczywistość -> mapa -> baza danych przestrzennych
Rzeczywistość -> baza danych przestrzennych -> mapa
Rzeczywistość -> baza danych przestrzennych -> analizy przestrzenne i modelowanie -> mapa
Bazy danych na poziomie:
wojewódzkim
powiatowym
gminnym
Co to znaczy „bazy danych na poziomie ..." ?
■ dokładność geometryczna
- dokładność pozycji
- najmniejsze powierzchnie (poligon, piksel)
■ dokładność tematyczna
- liczba klas opisujących zjawisko (obiekty)
- precyzja opisu
Elementy wspólne i różnice
BDO - Baza Danych Ogólno geograficznych
-baza danych przestrzennych o stopniu szczegółowości właściwym mapie 1:250000 i mniejszych, opisująca podstawowe zjawiska i obiekty geograficzne
Cel opracowania BDO
-udostępnianie aktualnej i wiarygodnej informacji przestrzennej w zakresie danych ogólnogeograficznych
-umożliwienie rozwoju SIP w skali kraju i regionu
BDO 1:250 000
VMAP2 --- MAPY TOPO 1:50 000
TBD --- MAPY TOPO 1:10 000
EGIB -- MAPA ZASADNICZA