ZASADY DOBREJ ZBIÓRKI ZASTĘPU

„SONDA 2012”

W harcerstwie unikamy schematów. Jednak po to, by łatwiej było działać zastępowym zostało sformułowane 6 zasad dobrej zbiórki zastępu. Są to wskazówki, zgodnie z którymi powinieneś zaplanować i przeprowadzić każda zbiórkę zastępu.

1. Zasada planowania i logicznego ciągu

Dobra zbiórka nie może opierać sie na improwizacji - powinna zostać zaplanowana. Zastępowy powinien przed zbiórka opracować jej konspekt, dzięki któremu zbiórka będzie uporządkowana. Wszystko co robisz na zbiórce powinno mieć związek z tematem zbiórki i pomóc Ci osiągnąć cele jakie zaplanowałeś. Zbiórka powinna tworzyć logiczną całość - to znaczy, że poszczególne elementy uzupełniają się, wynikają jedne z drugich.

2. Zasada tempa i przemienności elementów

• TEMPO - zbiórka nie może się za bardzo wlec, ani za bardzo pędzić. Musi mieć dobre tempo, tak żeby na każdy element została poświęcona odpowiednia ilość czasu, ale też żeby nie było go za dużo i żeby harcerze się nie nudzili.

• PRZEMIENNOŚĆ ELEMENTÓW/FORM - na zmianę następują elementy statyczne i dynamiczne, nie ma samego gadania przez pół zbiórki i gier i zabaw przez drugie pół. Są one naprzemiennie, bo jak wiemy ze szkoły, jak się za długo siedzi w miejscu to nic do głowy za dobrze nie wchodzi. Poza tym wpływa to pozytywnie na zdyscyplinowanie uczestników zbiórki.

• ZGODNOŚĆ FORMY Z TREŚCIĄ - Do dyspozycji mamy wiele różnych form - dlatego nie powinniśmy ograniczać sie do paru podstawowych. Forma musi współgrać z treścią. Zły wybór formy może bardzo łatwo zniszczyć Twój cel. To co chcesz przekazać nie dotrze do harcerzy, ponieważ rozmydli wszystko nieodpowiednia forma. Dobrze dobrana forma uwydatnia treść, pozwala ją przyswoić.

Na zbiórce powinny przeplatać się: cisza z hałasem, swoboda z dyscypliną, ruch ze spokojem. Pamiętajcie: jak najwięcej aktywnych form, jak najmniej statycznego gadania.

3. Zasada czegoś nowego na każdej zbiórce i niespodzianki

• COŚ NOWEGO, COŚ STAREGO - Każda zbiórka powinna przypominać lub wykorzystywać te umiejętności, które harcerze w zastępie już posiedli, aby utrwalić, przypomnieć, wykorzystać wiedzę. A jednocześnie uczyć nowych umiejętności, piosenek, technik harcerskich, pokazywać nowe pomysły na spędzanie wolnego czasu.

• ZASKOCZENIE - Na każdej zbiórce powinna być jakaś niespodzianka lub rzecz, której harcerze się nie spodziewają. Oryginalne pomysły mile widziane.

• ZBIÓRKA MUSI BYĆ CIEKAWA - dla uczestników, ale najlepiej także dla prowadzącego. Tylko ciekawa zbiórka sprawi, że harcerze przyjdą na następną, że zapamiętają przekazaną wiedzę i że nie będą podczas zbiórki rozrabiać. Pomyśl co ich interesuje, wpleć to w zbiórkę (nie koniecznie jako treść, może to być interesująca ich forma), sam dowiedz się nieco o tym, by nie wyjść na laika. Do zbiórki dodaj też trochę fajerwerków. Niech dzieje się na niej coś, czego nie robi się na podwórku z kolegami (lub koleżankami), bo inaczej będzie zwyczajna i niekonkurencyjna dla innych form spędzania czasu. Odrobinę szaleństwa nie zaszkodzi. Pamiętaj także by zbiórka była oryginalna, to ważne dla zainteresowania nią uczestników. Szukaj nowych pomysłów, nietuzinkowych form, ciekawych miejsc i nastrojów. Zmuś się do zmian. Te trzy elementy pozwolą "zajarać" twoich harcerzy, a to już połowa drogi do dobrego zastępu. Dlatego ta zasada jest najważniejsza ze wszystkich.

4. Zasada czterech stałych elementów

Zbiórka jest pewną zamkniętą całością. Jak każda zatem całość powinna się gdzieś rozpoczynać i kończyć. Wynikają z tego pewne stałe elementy zbiórki, związane ze zwyczajami, tradycjami czy obrzędami. Najczęściej są to:

• obrzędowe rozpoczęcie zbiórki,

• gawęda (może wprowadzać w temat, bądź go podsumowywać),

• główna części zbiórki - a w niej: gry, harce, praca zastępu lub służba

• obrzędowe zakończenie zbiórki,

5. Zasada aktywizacji całego zastępu.

Zastępowy jest wodzem, a każdy harcerz ma swoje miejsce w zastępie. Prawdziwa siła wychowania do odpowiedzialności to podział wszystkich funkcji w zastępie - od podzastępowego, przez proporcowego, skarbnika, kronikarza, sanitariusza, admina www itp. To samo przekłada się na przygotowanie zbiórki - która nie może być cotygodniowym teatrem zastępowego jako jedynego aktora, ale zbiórką w którą możliwie każdy coś wkłada - choćby miał przynieść świece, narysować mapę, przygotować wystrój lub potrzebne przedmioty....

6. Zasada zdrowego rozsądku:

Każda najlepiej zaplanowana i przemyślana zbiórka może natrafić na problemy. Dlatego realizując plan trzeba zachować zdrowy rozsadek i reagować na zmieniające sie okoliczności takie jak: zmiana pogody, mniejsza liczba uczestników zbiórki, niebezpieczne sytuacje, choroba zastępowego i wiele innych.

• przeprowadzać zbiórki z głową („głowa na karku” i „oczy dookoła głowy”): trzeba uważać co się dzieje i co ludzie robią, jesteście odpowiedzialni za bezpieczeństwo wszystkich członków swojego zastępu.

• wtajemniczony podzastępowy: jeżeli z powodów losowych nie jesteś w stanie przeprowadzić zbiórki podzastępowy musi być na tyle wtajemniczony w przygotowania do zbiórki, żeby móc ja przeprowadzić samodzielnie.

• inwencji twórczej i refleksu zastępowego: na wszelki wypadek trzeba być wyposażonym w „bank pomysłów”. Mówimy tu zarówno o awaryjnej wersji zbiórki (o tym samym temacie lub zupełnie innym) lub awaryjnych poszczególnych elementach zbiórki.

---