Ciche czytanie ze zrozumieniem

PAJĘCZE SAMOLOTY

Mały pajączek siedząc na grudce ziemi prządł wytrwale długą nitkę. Biała nić trzepotała się na jesiennym wietrze, ale nawet wiatr nie mógł jej rozerwać, taka była mocna.

— Co ty robisz? Nowe sieci na nas? — spytała duża szafirowa mucha siadając niedaleko pajączka.

— Nie, to nie sieć, to samolot.

— Samolot? A po cóż ci samolot? Może wybierasz się do ciepłych krajów jak ptaki?

— Nie, nie tak daleko — odpowiedział spokojnie pajączek zwijając jeden koniec nitki w mały kłębuszek, podczas gdy drugi powiewał już w górze. — Lecę szukać lepszego mieszkania na zimę.

Ledwie skończył to mówić, gdy wiatr oderwał od grudki ziemi biały kłębuszek i uniósł go w górę wraz z pajączkiem.

— Do widzenia! — zawołał pajączek z daleka i znikł z oczu muchom, trzmielom i osom zgromadzonym na łące.

Nad łąką przesuwały się jedna za drugą białe pajęcze nici z uczepio­nymi do nich pajączkami.

— Patrzcie! Babie lato! — wołały idące drogą dzieci i chwytały czepiające się ubrań i włosów białe nici.

Otocz kółkiem literkę przy której znajdziesz poprawną odpowiedź.

1. Jakie zwierzątko przędło nitkę?

1. pajączek,

2. gąsienica jedwabnika,

3. mucha.

2. Dokąd wybierał się pajączek?

1. do ciepłych krajów,

2. szukać lepszego mieszkania na zimę,

3. obserwować łąkę z lotu ptaka.

3. Co pomaga pajączkom w podróży?

1. strugi deszczu,

2. muchy, trzmiele i osy,

3. wiatr.

4. Pajęcze samoloty to:

1. cienka, lekka pajęczynka,

2. białe nici,

3. niewielkie latawce.

5. Babie lato w opowiadaniu to:

1. obraz „Babie lato” J. Chełmońskiego

2. pora roku - wczesna jesień,

3. unoszące się na wietrze małe pajączki na kłębkach pajęczyny.

Ciche czytanie ze zrozumieniem

…SEN MOTYLA

Kiedy chłód mu dokuczył,

wleciał oknem po cichu,

złożył skrzydła i przysiadł

w ciemnym kącie na strychu.

Nie zdradzę twej kryjówki.

Nikomu nic nie powiem.

Śpij, motylku, aż ze snu

zbudzi cię wiosny powiew.

Podkreśl poprawną odpowiedź.

1. O jakim zwierzątku opowiada wiersz?

1. o motylku,

2. o nietoperzu,

3. o bąku.

2. Kiedy zwierzątko wleciało oknem?

1. kiedy zrobiło się ciemno,

2. kiedy chłód mu dokuczył,

3. kiedy zrobiło się cicho.

3. Gdzie znalazł sobie kryjówkę?

1. w ciasnej komórce,

2. w budzie pieska,

3. w ciemnym kącie na strychu.

4. Dlaczego zwierzątko się schowało?

1. by przespać zimę,

2. by przeczekać do rana,

3. by ukryć się przed kotem.

Ciche czytanie ze zrozumieniem

…SEN MOTYLA

Kiedy chłód mu dokuczył,

wleciał oknem po cichu,

złożył skrzydła i przysiadł

w ciemnym kącie na strychu.

Nie zdradzę twej kryjówki.

Nikomu nic nie powiem.

Śpij, motylku, aż ze snu

zbudzi cię wiosny powiew.

Podkreśl poprawną odpowiedź.

1. O jakim zwierzątku opowiada wiersz?

1. o motylku,

2. o nietoperzu,

3. o bąku.

2. Kiedy zwierzątko wleciało oknem?

1. kiedy zrobiło się ciemno,

2. kiedy chłód mu dokuczył,

3. kiedy zrobiło się cicho.

3. Gdzie znalazł sobie kryjówkę?

1. w ciasnej komórce,

2. w budzie pieska,

3. w ciemnym kącie na strychu.

4. Dlaczego zwierzątko się schowało?

1. by przespać zimę,

2. by przeczekać do rana,

3. by ukryć się przed kotem.

Dopasuj pytania do odpowiedzi.

1. Dlaczego śnieg jest biały?

2. Dlaczego pada śnieg?

3. Dlaczego płatki śniegu mają rozmaite kształty?

4. Dlaczego czasami płatki śniegu są duże, a czasami małe?

ANDRZEJKI

30 listopada swoje imieniny świętują Andrzeje. Andrzejki to stary zwyczaj. Obchodzi się je w wigilię* świętego Andrzeja i są od dawien dawna tradycyjnym wieczorem wróżb. Początkowo andrzejki obchodzone były tylko przez dziewczęta. Panny z najróżniejszych tajemnych wróżb i zaklęć dowiadywały się, co je czeka w życiu, kiedy wyjdą za mąż i jakie imię będzie miał ich ukochany. Na podobnym wieczorze wróżb spotykali się także chłopcy w wigilię świętej Katarzyny, czyli 4 listopada. Jednak z czasem katarzynki uległy zapomnieniu. W dzisiejszych czasach oba obrzędy są połączone i obchodzone równocześnie jako tradycyjne andrzejki.

Do najbardziej znanych wróżb andrzejkowych należy lanie wosku. Roztopiony w garnku wosk leje się przez dziurkę od klucza do zimnej wody w misce. Zastygając tworzy on niezwykłe kształty. Z ich cieni, rzucanych na ścianę przez światło świecy, można odczytać swoją przyszłość.

*wigilia - przeddzień jakiegoś święta.

Podkreśl poprawną odpowiedź.

1. Co to są andrzejki?

dziewczynki lubiące Andrzeja,

wieczór wróżb,

imieniny Andrzeja,

2. Kiedy obchodzimy andrzejki?

w dniu imienin świętego Andrzeja, czyli 30 listopada,

29 listopada,

• na początku grudnia,

3. Kto dawno temu wróżył sobie w katarzynki?

panny,

dzieci,

chłopcy,

4. Na jakie pytania oczekiwano odpowiedzi z andrzejkowego wróżenia?

Co mnie czeka w życiu?

Czy jutro będzie padał śnieg?

Gdzie jest mój zeszyt?

5. Do wróżenia z wosku potrzebne są:

foremki do odlewania kształtów z roztopionego wosku,

świeca, zimna woda, wosk, klucz,

zimna woda, świeca, wosk, szklana kula,

6. Co oznacza wyraz „wigilia”?

dzień poprzedzający jakieś święto,

stary zwyczaj,

imieniny świętego Andrzeja.

Wróżby

Na andrzejki w końcu listopada,

ulać coś z wosku wypada,

a potem, po prostu,

na cieniu to zbadać.

Zebrało się nas sześcioro.

Dance - ulało się jezioro

i na jeziorze łódka.

Ani - coś na kształt krasnoludka,

Jurkowi - słoń biegnący kłusem.

Markowi - dwója z minusem.

Płot ulał się Dorocie,

a w płocie brama.

Mnie - cacko z dziurką, najprościej.

Wtem rzekła mama:

• Mili goście, i ty moja córko,

mnie się w filiżankach ulało

słodkie kakao,

a na nim pianka.

Dobre to wróżby?

• I jeszcze jakie!

• No to wypijcie ze smakiem.

Otocz kółkiem literkę stojącą przy poprawnej odpowiedzi.

1. Kiedy wypada ulać coś z wosku?

1. na andrzejki,

2. w końcu października,

3. na mikołajki,

2. Ile dzieci zebrało się do lania wosku?

1. zebrało się ich siedmioro,

2. zebrało się ich sześcioro,

3. zebrało się ich pięcioro,

3. które dzieci lały wosk?

1. Marek, Ania, Dorota,

2. Marek, Ania, Karolina,

3. Jurek, Danka, Mariusz,

4. Co ulało się Dorocie?

1. jezioro z łódką,

2. dwója z minusem,

3. płot z bramą,

5. Na co zaprosiła dzieci mama?

1. na słodkie kakao z pianką,

2. na filiżankę kakao i torcik,

3. na ciastko z dziurką.

…………………………………

Tutaj podpisz się

……………………………

Rodzice Joli mają niewielką działkę. Na jej tyłach rosną jabłonie, śliwy, brzoskwinie, porzeczki i agrest. Po altance wspina się winorośl. Cała prawa strona działki to ogródek warzywny. Przed altanką kwitną astry i cynie.

Tydzień temu, wyjeżdżając na działkę, Jola zabrała ze sobą koty: Milusia i Melę. Mama Joli zrywała jabłka, które w tym roku tak pięknie obrodziły i wyglądały jak czerwone kule. Tata obcinał dorodne, granatowe kiście winogron, a Jola zbierała ostatnie pomidory. Koty biegały to tu, to tam. Mela nawet trochę przeszkadzała, bo wskakiwała do koszyka Joli. Po kilku minutach znudziła ją ta zabawa i gdzieś sobie poszła. Później słychać było odgłosy jej dobrej zabawy, a z altanki wytoczył się wiklinowy kosz i stanął na trawniku do góry dnem.

Gdy kosze były pełne owoców, rozpoczęły się poszukiwania Meli.

Otocz kółkiem literkę przy poprawnej odpowiedzi.

1. Co mają rodzice Joli?

1. Mały sad

2. Niewielką działkę

3. Pole uprawne

2. Jakie zwierzęta zabrała ze sobą Jola?

1. Dwie kozy

2. Małe szczeniaczki

3. Dwa koty

3. Jakie imiona noszą ulubione zwierzęta Joli?

1. Milusia i Mela

2. Mela i Milka

3. Burcio i Milusia

4. Jakie drzewa rosną na działce rodziców Joli?

1. Jabłonie, grusze, śliwy

2. Jabłonie, brzoskwinie, wiśnie

3. Jabłonie, śliwy, brzoskwinie

5. Co w ogrodzie wyglądało jak czerwone kule?

1. Czerwone buraczki

2. Jabłka

3. Brzoskwinie

6. Jak bawiła się Mela?

1. Strącała jabłka z gałęzi

2. Łowiła myszki

3. Wskakiwała do koszyka

7. Gdzie kwitną astry i cynie? Podkreśl odpowiedź na pytanie w tekście opowiadania.

8. Napisz, gdzie Twoim zdaniem, można znaleźć Melę?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

9. Nadaj własny tytuł opowiadaniu i zapisz go nad tekstem.

PIERWSZY ŚNIEG

Śnieg przyszedł wczesnym rankiem:

Wszyscy jeszcze spali,

Miał na nogach puchate, śnieżnobiałe boty

I powiewał na wietrze jego biały szalik,

A stąpał bezszelestnie - jak to robią koty.

W białe, miękkie futerko otulony cały,

w białej czapie na głowie, w białych rękawicach

białą puchatą łapką - robi białe czary...

i nagle... tak jak z bajki, cała okolica!

Wszystko się wybieliło,

wszystko pięknie zalśniło,

wszystko się odmieniło!

Białe są dachy,

na wróble strach,

białe ogrody i samochody,

białe ulice i kamienice,

białe podwórka i buda Burka,

białe sny dzieci,

księżyc biało świeci,

biały przystanek.

Biały poranek.

Otocz kółkiem literkę stojącą przy poprawnej odpowiedzi.

1. Kiedy spadł śnieg?

1. wczesnym rankiem,

2. kiedy przyszła jego pora,

3. niespodziewanie wczesnym wieczorem,

2. Co miał na sobie śnieg?

1. białą czapkę i szalik w paski,

2. futro, rękawice, szalik, czapkę,

3. żółtobiałe buty,

3. Jak chodził śnieg?

1. stąpając robił dużo szumu,

2. bezszelestnie jak nietoperz,

3. bezszelestnie,

4. Co zrobił śnieg?

1. zasypał całą okolicę,

2. szybko stopniał,

3. skrzypiał pod nogami,

5. Co w wierszu było białe?

1. czary, buda, księżyc, poranek,

2. dachy, ogrody, ulice drzewa,

3. ogrody, koty, samochody, most,

6. Napisz, z jaką postacią kojarzy ci się przedstawiony w wierszu pierwszy śnieg?

PIERWSZY ŚNIEG

Śnieg przyszedł wczesnym rankiem:

Wszyscy jeszcze spali,

Miał na nogach puchate, śnieżnobiałe boty

I powiewał na wietrze jego biały szalik,

A stąpał bezszelestnie - jak to robią koty.

W białe, miękkie futerko otulony cały,

w białej czapie na głowie, w białych rękawicach

białą puchatą łapką - robi białe czary...

i nagle... tak jak z bajki, cała okolica!

Wszystko się wybieliło,

wszystko pięknie zalśniło,

wszystko się odmieniło!

Białe są dachy,

na wróble strach,

białe ogrody i samochody,

białe ulice i kamienice,

białe podwórka i buda Burka,

białe sny dzieci,

księżyc, co na niebie świeci,

biały przystanek.

Biały poranek.

Podkreśl poprawną odpowiedź.

1. Kiedy spadł śnieg?

1. wczesnym wieczorem,

2. rankiem,

3. w południe,

2. Jak był ubrany śnieg?

1. cały na biało,

2. w szalik w paski,

3. otulił się chustą,

3. Jak chodził śnieg?

1. latał,

2. jak mały miś,

3. cicho jak kot,

4. Co zrobił śnieg?

1. oglądał wystawy,

2. zaczarował całą okolicę,

3. ulepił bałwana,

5. Co w wierszu było białe?

1. dachy, ogrody, ulice,

2. dachy, drzewa, drabina,

3. płoty, bałwany, las.

Zwiastun wiosny

Obok skowronka właśnie bocian najpewniej zapowiada wiosnę. Przylatujące z wiosną bociany bezbłędnie trafiają do swoich gniazd na dachach domów, czubkach drzew i wysokich słupach elektrycznych. Najpierw zjawiają się samce i w oczekiwaniu na swe żony naprawiają i powiększają gniazdo, które może osiągać wagę jednej, a nawet dwóch ton. Budulec stanowią patyki, gałęzie, słoma, siano, szmaty, kawałki folii i sznurki. Niezwykle piękna jest ceremonia powitania samic. Na gnieździe odbywa się uroczysty, pełen gracji taniec.

Bociany upodobały sobie nasz kraj. Jest ich w Polsce dwa razy więcej niż w Hiszpanii i prawie dziesięć razy więcej niż w Niemczech. Prawdziwą bocianią stolicą Polski można uznać wieś Żywkowo na Warmii. Tam na 9 gospodarstw przypada aż 38 bocianich par!

Wbrew powszechnemu twierdzeniu żaby nie stanowią głównego pokarmu bociana. Znacznie częściej zjada on duże owady, np.: szarańczaki, ryby, młode ptaki i drobne gryzonie, jak myszy polne i nornice.

Ten niezwykły ptak od wieków związany był z człowiekiem. Do dziś wierzy się, że w czyim gospodarstwie założy swe gniazdo, temu szczęście i dostatek zapewni, a może i niemowlę w dziobie przyniesie. Na dzień 25 marca, czyli święto Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, pieczono po wsiach tzw. busłowe (bocianie) łapy, bułeczki z drożdżowego ciasta, i wkładano je do starych gniazd i pod strzechy, aby przyśpieszyć wiosenny przylot bocianów.

Zaznacz X poprawne odpowiedzi.

1. Bocian gniazda buduje na:

• Dachach, krzewach, drzewach

• Słupach, dachach, drzewach.

2. Co robią samce po przylocie do gniazda?

• Naprawiają gniazda

• Powiększają gniazda.

3. Z czego może składać się gniazdo?

• Z gałęzi i słomy,

• Z patyków i szmat.

4. Bocianią stolicą Polski jest:

• Warszawa

• Wrocław

• Żywkowo

5. Gdzie jest najwięcej bocianów?

• W Niemczech

• W Polsce

• W Hiszpanii

6. Czym odżywiają się boćki?

• Szarańczakami, żabami, rybami

• Młodymi ptakami, nornicami, myszami

7. Jakie ludowe wierzenia związane są z bocianami?

• Zapewniają szczęście gospodarzowi.

• Odpędzają choroby.

• Przynoszą dzieci.

Zwiastun wiosny

Bocian j zapowiada wiosnę. Przylatujące bociany bezbłędnie trafiają do swoich gniazd na dachach domów, czubkach drzew i wysokich słupach elektrycznych. Najpierw zjawiają się samce i naprawiają i powiększają gniazdo. Znoszą patyki, gałęzie, słomę, siano, szmaty, kawałki folii i sznurki.

Bociany upodobały sobie nasz kraj. Jest ich w Polsce dwa razy więcej niż w Hiszpanii i prawie dziesięć razy więcej niż w Niemczech. Prawdziwą bocianią stolicą Polski można uznać wieś Żywkowo.

Oprócz żab bocian zjada duże owady, np.: szarańczaki, ryby, młode ptaki i drobne gryzonie, jak myszy polne i nornice.

Ten niezwykły ptak od wieków związany był z człowiekiem. Do dziś wierzy się, że w czyim gospodarstwie założy swe gniazdo, temu szczęście i dostatek zapewni, a może i niemowlę w dziobie przyniesie.

Podkreśl poprawną odpowiedź.

1. Gdzie bocian buduje gniazda?

• Na dachach i słupach.

• Między gałęziami krzewów.

Z czego boćki budują gniazda?

• Z patyków

• Z gliny

• Z mchu

3. Gdzie jest najwięcej bocianów?

• W Polsce

• W Niemczech

• W Hiszpanii

4. Czym odżywiają się bociany?

• Rybami, żabami, myszami

• Myszami, muchami, motylami

5. Bocianią stolicą Polski jest:

• Warszawa

• Żywkowo

• Wrocław

I poziom

W kwadracie przy zdaniu prawdziwym napisz literę P.

Najliczniejszym ptakiem na kuli ziemskiej jest kura domowa.

Z jaj nie wykluwają się krokodyle i żaby.

Jedyne ssaki wykluwające się z jaj zamieszkują Australię.

Największe ptasie jajko waży półtora kilograma.

Jaja sowy mają ciemną skorupkę, aby nie było ich widać w dziupli.

Najmniejsze jajka składa koliber.

Do wielkanocnego koszyczka wkładamy pisanki i kraszanki.

Najstarsze malowane jajka znaleziono pod łowiczem.

Kiwa bankur to nazwa dzikiej kury.

Niewielki hipopotam nie uszkodzi strusiego jajka.

Nauka zajmująca się ptasimi jajami to oologia.

II poziom

Podkreśl prawdziwą odpowiedź.

Dzika kura pochodzi z:

Dalekiego Wschodu Dzikiego Zachodu

Ssak, który wykluwa się z jajka to

jeżozwierz kolczatka

Najmocniejsze jaja należą do:

strusia kolibra

Jedna z nazw malowanego jajka to :

kraszanka malowanka

Najstarsze zdobione jajka znaleziono w okolicy:

Wrocławia Warszawy

1. Przeczytaj bardzo uważnie tekst.

Szpaki dziwaki

W promieniach wiosennego słońca szpaki wyglądają jak ptaki z bajki. Ich czarne piórka skrzą się fioletowym połyskiem na głowie i zielonkawym na grzbiecie. W dodatku całe ich ciało pokryte jest kropkami, jakby perełkami. Przylatują z cieplejszych krajów już na początku marca, choć niekiedy, zwłaszcza w miastach, można je spotkać przez całą zimę.

Kto chce mieć za sąsiada szpaka, ten powinien zawczasu przygotować dla niego domek. Uwielbiają mieszkać w specjalnych drewnianych budkach z okrągłym otworkiem. Pierwsze przy budkach zjawiają się samce. Panowie szpakowie zaczynają znosić do nich budulec na gniazdo. Zaraz też ogłaszają swoją obecność śpiewem. Stroszą piórka na szyi i w takt pieśni podrygują, rozchylając skrzydła. Szpaki to prawdziwi poligloci*. Są takie osobniki, które naśladują głosem wilgi, słowiki i śpiew ptaków z ciepłych krajów, a są też takie, które za wzór pieśni biorą dźwięk alarmu samochodowego, gwizd pociągu lub hamujący tramwaj.

Wkrótce w towarzystwie samczyka pojawia się samiczka - pani szpakowa, a po niedługim czasie także gromadka jaj, złożonych wewnątrz skrzynki na wymoszczonym piórkami gniazdku. Wysiadywanie jaj przebiega na zmianę. Po dwóch tygodniach pojawiają się pisklęta ze swo­imi wiecznie głodnymi gardziołkami. Młode opuszczają na wła­snych skrzydłach skrzynkę pod koniec maja.

*poliglota - władający wieloma językami

2. Przeczytaj pytania i podkreśl właściwą odpowiedź.

1. Kiedy szpaki wracają z ciepłych krajów?

1. Szpaki nie odlatują do ciepłych krajów.

2. Te, które odleciały, wracają na początku marca.

3. Przylatują pod koniec marca.

2. Jaki kształt powinien mieć otwór w skrzynce lęgowej dla szpaka?

1. Dowolny.

2. Kwadratowy.

3. Okrągły.

3. Które z pary szpaków buduje gniazdo?

1. Samiec i samiczka.

2. Samczyk.

3. Samiczka.

4. Które z pary szpaków wysiaduje jajka?

1. Wysiadywaniem jaj zajmuje się tylko samiczka.

2. Samczyk wysiaduje jaja.

3. Oboje przyszli rodzice wysiadują jaja na zmianę.

5. Kiedy młode szpaków opuszczają rodzinne gniazdo?

1. Na początku maja.

2. Pod koniec maja.

3. Dopiero w czerwcu.

3. Podkreśl w tekście zdania opisujące upierzenie szpaka.

4. Wyjaśnij własnymi słowami stwierdzenie: „Szpaki to prawdziwi poligloci.”

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Sanki

Produkcję sanek podobnych do tych, jakie mamy dzisiaj, rozpoczęto zaledwie sto lat temu. Sam wynalazek jest jednak znacznie starszy.

Sanki pochodzą od sań. Przed tysiącami lat sanie były jedynym znanym ludziom środkiem transportu. Używano ich przez okrągły rok. Dopiero po wynalezieniu wozu kołowego stały się przydatne wyłącznie zimą.

W dawnych wiekach zamożni ludzie jeździli saniami o - jakby nam się dziś wydawało - dziwacznym wyglądzie. Jedne przypominały muszle, inne były podobne do gigantycznych ptaków, które drewnianymi skrzydłami osłaniały od wiatru i mrozu siedzących w środku pasażerów. Taka była moda. Niektórzy bogacze fundowali sobie nawet oszklone karoce na płozach. Ich dzieci miały równie wykwintne sanie, ale mniejsze i ciągnięte przez kucyki.

Ci, których nie było stać na taki luksus, wpadli na pewien pomysł. Przybijali deski do dwóch płozowatych żerdzi albo brali stare niecki do wyrabiania chleba i ślizgali się po śniegu. I tak wymyślono pierwsze sanki do zabawy.

W połowie dziewiętnastego wieku pewien Niemiec zbudował sanki podobne do fotela na biegunach. Siadały w nich panie, panowie zaś, stojąc za nimi, popychali sanki do przodu. Aż wreszcie przyszła moda na proste sanki na żelaznych płozach i bez oparcia.

Wskaż poprawną odpowiedź podkreślając ją.

1. Od kiedy sań używa się wyłącznie zimą?

1. Od zawsze.

2. Po wynalezieniu wozu kołowego.

3. Od niedawna.

2. Jaki wygląd miały sanie zamożnych ludzi w dawnych wiekach?

1. Wyglądały dziwacznie.

2. Wyglądały tak jak dziś.

3. Do niczego nie były podobne.

3. Co służyło za pierwsze sanki do zabawy?

1. Plastikowe jabłuszko.

2. Moździerz.

3. Niecka do wyrabiania chleba.

4. Kiedy rozpoczęto produkcję sanek takich jak dziś?

1. 100 lat temu.

2. W 1950 roku.

3. 25 lat temu.

5. Od czego pochodzą sanki?

................................................................................................

Łyżwy

Po skutych lodem rzekach i jeziorach nasi praprzodkowie poruszali się na ślizgaczach. Robili je z płaskich kości konia lub krowy i przywiązywali do nóg skórzanymi pasami.

Kiedy ludzie zaczęli ślizgać się dla rozrywki, wymyślili znacznie nowocześniejsze łyżwy. Były drewniane i miały drewnianą podeszwę. Mocowa­no je do butów rzemieniami. Zwycięzcy turniejów łyżwiarskich otrzymywa­li cenne nagrody: klejnoty, broń lub konie.

W XVIII wieku nadeszła moda na jazdę figurową. W połowie ubiegłego wieku wiedeńczycy wprowadzili na lodowiska muzykę.

Obecnie mamy kilka dyscyplin łyżwiarskich. Każda wymaga innego rodzaju łyżew.

Poprawną odpowiedź podkreśl.

1. Na czym poruszali się nasi praprzodkowie po lodzie?

a. Na ślizgaczach.

b. Na podeszwach.

c. Na nartach.

2. Z czego robiono ślizgacze?

a. Z płaskich desek.

b. Z płaskich kości zwierząt.

c. Z metalowych prętów.

3. Z czego robiono dawniej łyżwy?

a. Były drewniane i mocowane do butów.

b. Wyglądały tak jak dzisiaj.

4. W którym wieku nadeszła moda na jazdę figurową?

a. XV.

b. XVIII.

c. XX.

5. Kto wprowadził na lodowiska muzykę?

a. Warszawiacy.

b. Krakowianie.

c. Wiedeńczycy.

II poziom

Postaw X przy prawdziwym wypowiedzeniu.

Kolory tęczy występują zawsze w tej samej kolejności.

Im większe krople wody, tym mniej wyraźna tęcza.

Krople wody są okrągłe dlatego tęcza ma kształt luku.

Tęczę można zobaczyć podczas podlewania ogródka wodą z gumowego węża.

Nad wodospadem Niagara tęczę można podziwiać przez parę minut.

Na końcu tęczy jest zakopany skarb.

W starożytnym Egipcie tęczą uzdrawiano ludzi.

Nadaj właściwą kolejność barwom występującym w tęczy.

Ciemny niebieski

Żółty

Pomarańczowy

Fioletowy

Niebieski

Zielony

Czerwony

I poziom

Postaw X przy prawdziwym wypowiedzeniu.

Kolory tęczy występują zawsze w tej samej kolejności.

Aby zobaczyć tęczę potrzebne jest silne światło i rozpylana w powietrzu woda.

Tęcza oglądana z bardzo wysoka przybiera kształt okręgu.

Ludzie wierzyli, że tęcza wypija wodę ze zbiorników wodnych, a na końcu jej łuków można znaleźć skarb.

Im większe krople wody, tym mniej wyraźna tęcza.

Krople wody są okrągłe, dlatego tęcza ma kształt łuku.

Tęczę można zobaczyć podczas podlewania ogródka wodą z gumowego węża.

Nad wodospadem Niagara tęczę można podziwiać przez parę minut.

Egipcjanie do uzdrawiania ludzi tęczą używali kolorowych kamieni szlachetnych i promieni słonecznych.

Noe podczas potopu zobaczył tęczę.

Indianie Nawajo mieszkają w Ameryce Południowej i wierzą, że tęcza to duch.

Tęcza to grecka bogini Iris, która jeździ dwukołowym pojazdem zaprzężonym w pawie

Nadaj właściwą kolejność barwom występującym w tęczy.

Ciemny niebieski

Żółty

Pomarańczowy

Fioletowy

Niebieski

Zielony

Czerwony

1. Zaznacz, które z podanych zdań są prawdziwe.

Kret prowadzi podziemny tryb życia.	TAK	NIE
Kretowisko, to górka ziemi pochodzącej z podziemnych korytarzy drążonych przez krety.	TAK	NIE
Kret ma oczy wielkości ziarenek maku, a mimo to bardzo dobrze widzi.	TAK	NIE
Kret jest szkodnikiem.	TAK	NIE
Krety mają bardzo dobrze rozwinięty zmysł węchu.	TAK	NIE
Kret jest zwierzęciem towarzyskim.	TAK	NIE
Dżdżownica to jeden z krecich przysmaków.	TAK	NIE
Samiczka kreta może urodzić pięć małych kreciątek.	TAK	NIE
Krety spotyka się na terenach, gdzie jest gruba warstwa gleby.	TAK	NIE
Przednie łapki kreta są szerokie, a tylne wąskie.	TAK	NIE
Jest wielkim żarłokiem, dlatego nie pogardzi nawet korzonkami roślin.	TAK	NIE
W labiryncie krecich tuneli są komory, w których przechowują nadmiar jedzenia.	TAK	NIE
Kret nawadnia i wietrzy ziemię.	TAK	NIE
O krecich zwyczajach opowiedział sam kret.	TAK	NIE

2. Wymyśl tytuł opowiadania i zapisz go na początku.

Płatki śniegu są zbudowane z maleńkich kryształków lodu, które układają się w różne kształty. Najczęściej są to sześcioramienne gwiazdki. Układ kryształków zależy od wilgotności powietrza i jego temperatury.

Od śniegu odbijają się wszystkie promienie świetlne. Zmieszane razem dają kolor biały. Dlatego śnieg także wydaje się biały.

W chmurach znajdują się kropelki wody i małe kryształki lodu. Gdy jest bardzo zimno woda w pobliżu lodu zamarza. Kryształki lodu zlepiają się ze sobą i spadają na ziemię jako płatki śniegu.

Gdy jest zimno, płatki śniegu są małe. Gdy jest cieplej zaczynają topnieć, sklejają się ze sobą i tworzą duże płatki.

  

Z jaj wykluwają się również inne zwierzęta, na przykład gady, jak żółwie, krokodyle, węże i jaszczurki, a także płazy: żaby i salamandry. Spośród ssaków jaja składają australijskie dziobaki i kolczatki.

Kura domowa

Pochodzi od dzikiego ptaka z Dalekiego Wschodu o nazwie

kur bankiwa.

Znosi do 200 jaj rocznie i jest najliczniejszym ptakiem na świecie.

Z tajemnic oologii, czyli nauki o ptasich jajach

Potężny albatros znosi tylko jedno jajo, a drobna sikora modra składa ich aż 19!

Żyjący w Afryce struś składa największe ze znanych jaj. Ważą one półtora kilograma, a ich gruba skorupka nie pęka nawet pod ciężarem małego nosorożca lub hipopotama.

Sowa składa w dziupli śnieżnobiałe jaja, żeby ich nie nadepnąć w ciemnościach.

Najmniejsze spośród ptasich jaj należy do kolibra. Ma zaledwie centymetr długości i waży ćwierć grama.

 δ σ Raz w roku, na Wielkanoc, jajko występuje w głównej roli! Dzieląc się nim z najbliższymi w niedzielę wielkanocną, składasz wszystkim i przyjmujesz świąteczne życzenia, a w wiklinowym koszu, przybranym baziami i barwinkiem lub bukszpanem, pysznią się najpiękniejsze pisanki i kraszanki.

Czy wiesz, Ze... ... zwyczaj zdobienia jaj liczy już ponad 5 tysięcy lat? W Polsce fragmenty najstarszych, tysiącletnich pisanek odnaleziono pod Wrocławiem i Opolem.

  

Z jaj wykluwają się również inne zwierzęta, na przykład żółwie, krokodyle, węże, jaszczurki i. Spośród ssaków jaja składają australijskie dziobaki i kolczatki.

Kura domowa

Pochodzi od dzikiego ptaka z Dalekiego Wschodu.

Znosi do 200 jaj rocznie.

Z tajemnic oologii, czyli nauki o ptasich jajach

Żyjący w Afryce struś składa największe ze znanych jaj. Ważą one półtora kilograma, a ich gruba skorupka nie pęka nawet pod ciężarem małego nosorożca lub hipopotama.

Najmniejsze spośród ptasich jaj należy do kolibra. Ma zaledwie centymetr długości i waży ćwierć grama.

 δ σ Raz w roku, na Wielkanoc, jajko występuje w głównej roli! W wiklinowym koszu, przybranym baziami i bukszpanem, czekają na świąteczne śniadanie najpiękniejsze pisanki i kraszanki.

Czy wiesz, Ze... ... w Polsce fragmenty najstarszych, liczących 1000 lat pisanek odnaleziono pod Wrocławiem i Opolem!

Promień słońca w kropli wody

Kiedy promienie słoneczne napotkają w powietrzu miliony kropelek wody, uginają się, załamują i dzielą na siedem barw tęczy. Kolory występują zawsze w tej samej kolejności: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, ciemny niebieski, fioletowy. Im większe są krople wody, tym wyraźniejsze kolory tęczy. Aby obejrzeć tęczę trzeba się spieszyć, bo znika równie szybko, jak się pojawia.

Tęcza na zdrowie W starożytnym Egipcie istniały uzdrawiające świątynie, w których leczono tęczą. Światło słoneczne przeświecało przez specjalnie rozmieszczone kamienie szlachetne (rubiny, szafiry). Gdy blask tęczy padał na chorego, ustępowały wszelkie dolegliwości.

Tęcza z baśni

Od początku świata tęczę uważano za cudowne zjawisko. Krążyły o niej baśnie i legendy. Indianie Nawajo z Ameryki Północnej do dziś wierzą, że tęcza jest duchem. Starożytni Grecy uważali tęczę za bogini Iris - wysłanniczkę bogów, która jeździ po niebie rydwanem* zaprzężonym w pawie. Jedna z legend głosiła, że na końcu tęczy jest zakopany dzban pełen złota. Nikomu jednak nie udało się do tej pory dotrzeć do krańca tęczy.

* pojazd konny dwukołowy

Tęczo, tęczo, nie pij wody...

... bo narobisz ludziom szkody.

To ludowe porzekadło o wierzeniu, że tęcza wypija wodę ze stawów, jezior rzek, a nawet morza. Ugasiwszy pragnienie, powoduje następnie straszliwe ulewy. A tymczasem już w Biblii czytamy, iż Bóg wskazał Noemu tęczę jako znak obietnicy, że nigdy więcej nie ześle na ziemię potopu.

Nie tylko na niebie

Tęczę możesz podziwiać również w mgiełce wodnej, oglądając górski wodospad. Nad najsłynniejszym na świecie wodospadem Niagara zjawisko tęczy utrzymuje się godzinami. Bez wyruszania w daleką podróż łatwo zobaczyć tęczę w wodzie tryskającej z fontanny lub podczas zraszania ogródka gumowym wężem.

Tęcza ma

kształt łuku, bo krople wody są

okrągłe. To sprawia również, że tęcza

widziana z okien

samolotu przypomina

koło.

Promień słońca w kropli wody

Kiedy promienie słoneczne napotkają w powietrzu miliony kropelek wody, uginają się, załamują i dzielą na siedem barw tęczy. Kolory występują zawsze w tej samej kolejności: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, ciemny niebieski, fioletowy. Im większe są krople wody, tym wyraźniejsze kolory tęczy. Aby obejrzeć tęczę trzeba się spieszyć, bo znika równie szybko, jak się pojawia.

Nie tylko na niebie

Tęczę możesz podziwiać również w mgiełce wodnej, oglądając górski wodospad. Nad najsłynniejszym na świecie wodospadem Niagara zjawisko tęczy utrzymuje się godzinami. Bez wyruszania w daleką podróż łatwo zobaczyć tęczę w wodzie tryskającej z fontanny lub podczas zraszania ogródka gumowym wężem.

Tęcza ma

kształt łuku, bo krople wody są

okrągłe. To sprawia również, że tęcza

widziana z okien

samolotu przypomina

koło.

Tęcza z baśni

Od początku świata tęczę uważano za cudowne zjawisko. Indianie Nawajo z Ameryki Północnej do dziś wierzą, że tęcza jest duchem. Jedna z legend głosiła, że na końcu tęczy jest zakopany dzban pełen złota. Nikomu jednak nie udało się do tej pory dotrzeć do krańca tęczy.

My krety żyjemy pod ziemią. Drążymy tunele od kilku centymetrów do metra pod ziemią, a mogą mieć długość nawet dwieście metrów! Trudno nas znaleźć na terenach skalistych, gdzie jest mało gleby, lub gdzie jest zbyt sucho. Uwielbiamy za to lasy liściaste, łąki i ogrody. Tam mamy pod dostatkiem dżdżownic, ślimaków, owadów i ich larw.

Kopię prawdziwie po mistrzowsku. Posługuję się swoimi krótkimi łapkami zakończonymi pazurkami. Szersza przednia łapka służy do pchania i kopania, a węższa tylna łapa odsuwa ziemię do tyłu. Gdy uzbiera się więcej ziemi wypycham ją z tunelu na zewnątrz. Tak powstają kretowiska. Potrafię w ciągu półtorej godziny zbudować cztery kretowiska, czyli przesypać 8 kg ziemi (to 100 razy więcej niż sam ważę!)

Nie jestem ślepy! Moje oczy wielkości ziarenka maku odróżniają ciemność od jasności. Podczas wędrówki przez ciemne tunele nie potrzebuję mojego bardzo słabego wzroku. Dobrze się orientujemy dzięki świetnemu węchowi i czuciowym wąsikom. Poruszam się z prędkością około pięciu kilometrów na godzinę, dotykając ogonkiem sufitu.

Mam wielki apetyt. Zjadam trzy razy tyle ile sam ważę (to około 50 dżdżownic). Gdy ziemia jest pełna owadów czekam, aż same wpadną do tunelu. Jeśli znajdę więcej dżdżownic niż mogę zjeść na jeden raz zanoszę je do spiżarni (żeby nie uciekły, muszę im odgryźć czubek głowy). Kiedy nie ma w okolicy niczego lepszego nie pogardzę też żabkami i mniejszymi ssakami. Gdybym nie jadł przez 12 godzin mógłbym zakończyć przedwcześnie swe pracowite życie.

Wbrew temu, co mówią o nas właściciele ogródków, nie jesteśmy szkodnikami! Przecież to my pomagamy człowiekowi w walce z owadami szkodnikami żerującymi na korzeniach roślin, a poza tym dzięki korytarzom ziemia jest nawodniona i dobrze wietrzona. Dziękujemy, że objęto nas ochroną!

Wolimy mieszkać same. Każdy z nas ma własny system tuneli z gniazdem do spania i spiżarnią na zapas dżdżownic. Krecia mama w centralnym miejscu labiryntu tuneli buduje sobie wygodne mieszkanko wymoszczone liśćmi, trawką i mchem. Tam każdego roku, na wiosnę (zwykle w kwietniu) rodzi od dwu do siedmiu maleńkich, nagich młodych. Musi je karmić przez 5 - 6 tygodni.

---