MRÓWCZAN IZOBUTYLU

Informacje o substancji, właściwości i zastosowanie

Wzór chemiczny:

Właściwości:

Ester o masie cząsteczkowej 102,13 g/mol i o gęstości 0,885 g/cm3 (w 25°C).

Temperatura topnienia związku wynosi -96°C, a temperatura wrzenia 98,4°C.

Jest to bezbarwna ciecz o malinowym zapachu o gęstości mniejszej od gęstości wody. Jej opary są cięższe od powietrza a w wysokich stężeniach mogą być narkotyczne i drażniące. Ester ten jest używany jako rozpuszczalnik oraz w produkcji perfum. Jest związkiem łatwopalnym i rozpuszczalnym w wodzie. Mrówczan izobutylu jako ester reaguje z kwasami egzotermicznie i dlatego mocne kwasy utleniające mogą spowodować gwałtowną reakcję, w wyniku której może dojść do zapłonu produktów reakcji.
temperatura zapłonu w zamkniętym tyglu wynosi 10°C, górna granica wybuchowości: 8,9 %, dolna granica wybuchowości: 2 %.
Mrówczan izobutylu nie posiada właściwości rakotwórczych (wg IARC). Stwierdzono, że występuje toksyczność ostra u królików LD50 Doustnie 3.064 mg/kg.

Identyfikacja substancji i zagrożeń
Mrówczan izobutylu jest produkowany przez firmę Aldrich z Poznania. Zgodnie z Klasyfikacją podaną przez Rozporządzenie (WE) nr 1272/2008 mrówczan izobutylu należy do substancji ciekłych łatwopalnych, ma działanie żrące na skórę, działania toksycznie na narządy. Substancja ta została także oznaczona jako (F) produkt wysoce łatwopalny R11 i

(Xi) Produkt drażniący R36/37 - działa drażniąco na skórę i układ oddechowy. Mrówczan izobutylu oznaczony jest piktogramami

Na produkcie znajdują się następujące zwroty określające rodzaj zagrożenia i środki ostrożności:

Zwroty określające rodzaj zagrożenia

H225 Wysoce łatwopalna ciecz i pary.

H314 Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu.

H335 Może powodować podrażnienie dróg oddechowych.

Zwroty określające środki ostrożności

P210 Przechowywać z dala od źródeł ciepła/iskrzenia/otwartego

ognia/gorących powierzchni. Palenie wzbronione.

P261 Unikać wdychania pyłu/ dymu/ gazu/ mgły/ par/ rozpylonej cieczy.

P280 Stosować rękawice ochronne/ odzież ochronną/ ochronę oczu/ ochronę

twarzy.

P305 + P351 + P338 W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą

przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo

usunąć. Nadal płukać.

P310 Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem.

Środki ochrony indywidualnej

Należy stosować ochronę oczu: gogle ochronne, ochronę skóry w postaci rękawic oraz ubranie ochronne.

Środki pierwszej pomocy

Porady ogólne: Zasięgnąć porady medycznej. Przedstawić lekarzowi dołączoną Kartę Charakterystyki Substancji Niebezpiecznej.

W przypadku wdychania: Jeżeli osoba poszkodowana oddycha, przenieść na świeże powietrze. Jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie. Zasięgnąć porady medycznej.

W przypadku kontaktu ze skórą: Natychmiast zdjąć skażone obuwie i ubranie. Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zasięgnąć porady medycznej.

W przypadku kontaktu z oczami: Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z lekarzem.

W przypadku połknięcia: NIE prowokować wymiotów. Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą. Zasięgnąć porady medycznej.

Postępowanie w przypadku pożaru i niezamierzonego uwolnienia do środowiska

W przypadku pożaru należy stosować zraszanie wodą, piany alkoholoodporne, suche chemikalia lub dwutlenek węgla. W trakcie pożaru największe zagrożenie stanowią tlenki węgla.

W przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska należy unikać wdychania par. Zapewnić wystarczającą wentylację, usunąć wszystkie źródła zapłonu, nie dopuścić do zbierania się oparów w ilościach mogących tworzyć stężenia wybuchowe i nie dopuścić do przedostania się do kanalizacji.

Postępowanie z odpadami

Wyrób należy spalić w piecu do spopielania chemikaliów wyposażonym w dopalacz i skruber, ale zachować nadzwyczajna ostrożność przy zapalaniu, ponieważ ten materiał jest wysoce łatwopalny. Przekazać zbędne i nie nadające się do regeneracji roztwory ustalonemu przetwórcy odpadów.

Zanieczyszczone opakowanie należy usunąć jak nieużywany produkt.

Przykład otrzymywania mrówczanu izobutylu

Mrówczan izobutylu można otrzymać w reakcji

Źródło przepisu preparatywnego, w którym otrzymuje się mrówczan izobutylu z kwasu mrówkowego, izobutanolu w obecności kwasu siarkowego: K. Kacprzak, K. Gawrońska, Chemia kosmetyczna, ćwiczenia laboratoryjne, Wyd. Naukowe UAM Poznań.

Bibliografia
[1] http://www.chemicalbook.com, 20.03
[2] http://thegoodscentscompany.com, 20.03
[3] http://www.sigmaaldrich.com, 20.03

[4]K. Kacprzak, K. Gawrońska, Chemia kosmetyczna, ćwiczenia laboratoryjne, Wyd. Naukowe UAM Poznań

---