tezy na obronLX1-20, Magisterka


  1. WIARA KOŚCIOŁA W TAJEMNICĘ TRÓJCY ŚWIĘTEJ

- tajemnica Trójcy Świętej stanowi centrum wiary i życia chrześcijańskiego

- jest ona prawdą podstawową w hierarchii prawd wiary, jest źródłem wszystkich innych prawd wiary i je oświeca

- Trójca jest tajemnicą wiary w sensie ścisłym, to znaczy, że może być poznana jedynie dzięki objawieniu Boga

- przed wcieleniem Syna Bożego i posłaniem Ducha Świętego tajemnica Trójcy Świętej była całkowicie niedostępna dla rozumu, mimo śladów trynitarnego życia Boga w dziele stworzenia i objawieniu starotestamentalnym.

- Przesłanki troistości w Starym Testamencie:

* istnienie Trójcy Świętej nie mogło być objawione w ST, gdyż to prowadziłoby na tym etapie dziejów do zaprzeczenia monoteizmu i prowadziło do politeizmu.

* sam Jezus nie mówi nigdzie wyraźnie o istnieniu jednego Boga w trzech osobach

* w ST Bóg objawia się jako jeden jedyny , wyakcentowany zostaje monoteizm (zawołanie Szema Izrael)

* surowe egzekwowanie wiary w jedynego Boga ma przygotować ludzkość na przyjęcie objawienia Trójcy Świętej.

* w ST mamy do czynienia ze świadomością Boga jedynego

* są jednak teksty ST, które wskazują na tajemniczą wielość w Bogu:

- l. mn. „Uczyńmy człowieka na obraz i podobieństwo nasze” (jakoby była to rozmowa między osobami boskimi wg św. Ireneusza)

- Anioł Pański (Posłaniec) bywa nazywany Jahwe, El, Elohim i objawia siebie jako Elohim i Jahwe, więc można domniemywać, że istnieją przynajmniej dwie osoby, które są Bogiem: jedna posyłająca i druga posłana

- księgi mądrościowe personifikują Mądrość stawiając ją obok Jahwe (od niego pochodzi, współdziała przy tworzeniu świata).

- starotestamentalne tekstu o „Duchu Bożym” nie oznaczają osoby Bożej, ale moce i działania Boże.

* na podstawie tylko objawienia ST nie można wnioskować o istnieniu Trójcy Świętej.

- Przesłanki w Nowym Testamencie

* Mt 28,19 „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. Na jedność natury Osób Boskich wskazuje zwrot w liczbie pojedynczej w imię. Natomiast na wielość osób wskazują rodzajniki użyte przed wyrażeniem osób Ojciec, Syn, Duch Święty.

* posiadamy dwa teksty, które formalnie zawierają opis objawienia się Trójcy Świętej:

- Chrzest Chrystusa w Jordanie

- Przemienienie Pańskie

* Powyższe teksty wskazują na Bóstwo Chrystusa, który pozostaje jednak w jedności z Ojcem i Duchem Świętym.

*Jezus objawił, że Bóg jest Ojcem; jest Nim nie tylko jako Stwórca; jest On wiecznie Ojcem w relacji do swojego jedynego Syna, który wzajemnie jest Synem tylko w relacji do swego Ojca: "Nikt nie zna Syna, tylko Ojciec, ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn i ten, komu Syn zechce objawić".

* Jezus zapowiada zesłanie "innego Parakleta" (Rzecznika), Ducha Świętego. Duch, który działa począwszy od stworzenia, a niegdyś "mówił przez proroków", będzie teraz z uczniami i będzie w nich, aby ich nauczyć wszystkiego i prowadzić "do całej prawdy" (J 16, 13).

* Posłanie Osoby Ducha po uwielbieniu Jezusa objawia w pełni tajemnicę Trójcy Świętej

- Ujęcia dogmatyczne:

- w 325 r. na pierwszym soborze powszechnym w Nicei, uznano, że Syn jest "współistotny" Ojcu, czyli że jest z Nim jednym Bogiem

- w 381 r. na drugim soborze powszechnym w Konstantynopolu zachowano to wyrażenie w sformułowaniu Credo nicejskiego i wyznano, że Kościół wierzy w "Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami, Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego, zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu"

- wiara apostolska dotycząca Ducha Świętego została wyznana przez drugi sobór powszechny w Konstantynopolu w 381 r.: "Wierzymy w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca pochodzi". - Kościół uznaje w ten sposób Ojca za "źródło i początek całej Boskości".

- Credo tradycji łacińskiej wyznaje, że Duch Święty "pochodzi od Ojca i Syna (Filioque)". Sobór Florencki w 1439 r. to precyzuje.

- wiarę w Trójcę Świętą widać już w początkach Kościoła (chrzest w Jej imię, pozdrowienia trynitarne)

- świadomość tajemnicy Trójcy powstawała w celu pogłębienia własnej wiary, jak i w obliczu herezji (np. subordynacjanizm-Syn i Duch mniej doskonali od Ojca)

- Nauka Kościoła:

* jest 1 substancja w Bogu ( istota, natura)-wskazuje na jedność w Trójcy

* są 3 osoby (hipostazy)-Ojciec, Syn i Duch Świętego-tym rzeczywiście różnią się między sobą

* relacja - rozróżnienie Osób Boskich opiera się na Ich wzajemnym odniesieniu do siebie

- Trójca jest jednością. Nie wyznajemy trzech bogów, ale jednego Boga w trzech Osobach-Trójcę o wspólnej istocie.

- Osoby Boskie nie dzielą między siebie jedynej Boskości, ale każda z nich jest całym Bogiem: "Ojciec jest tym samym, co Syn, Syn tym samym, co Ojciec, Duch Święty tym samym, co Ojciec i Syn, to znaczy jednym Bogiem co do natury"- jeżeli chodzi o bycie Bogiem

- Osoby Boskie rzeczywiście różnią się między sobą. "Ojciec", "Syn", "Duch Święty" nie są tylko imionami oznaczającymi sposoby istnienia Boskiego Bytu, ponieważ te Osoby rzeczywiście różnią się między sobą: "Ojciec nie jest tym samym, kim jest Syn, Syn tym samym, kim Ojciec, ani Duch Święty tym samym, kim Ojciec czy Syn".

- Różnią się między sobą relacjami pochodzenia: "Ojciec jest Tym, który rodzi; Syn Tym, który jest rodzony; Duch Święty Tym, który pochodzi".

- Cała ekonomia Boża jest wspólnym dziełem trzech Osób Bożych. Podobnie bowiem, jak Trójca ma jedną i tę samą naturę, tak ma również jedno i to samo działanie. ". Każda jednak Osoba Boża wypełnia wspólne dzieło według swojej osobowej właściwości.

  1. JEZUS CHRYSTUS - PRAWDZIWY BÓG I PRAWDZIWY CZŁOWIEK

- początkowo chrystologia nie zajmowała się rozważaniami na temat natury Chrystusa.

- NT ukazuje jaka była funkcja Jezusa-są to tzw. tytuły chrystologiczne:

-ziemskie (Prorok, Sługa Boga, Baranek Boży, Najwyższy Kapłan)

-przyszłe (Mesjasz, Syn Dawida, Król, Syn Człowieczy, Sędzia)

-obecne (Pan, Zbawiciel)

-odwieczne (Logos, Syn Boży, Święty Boży, Najwyższy Kapłan)

-Kwestia natur Jezusa Chrystusa:

- w teologii pierwszych wieków trzeba było akcentować mocno, że Jezus jest prawdziwie człowiekiem a zarazem prawdziwie Bogiem (negowano gł. Jego bóstwo).

- w Nicei w 325r. w Credo wyznanie, że Chrystus jest współistotny Ojcu

- Wcielenie Syna Bożego nie oznacza, że Jezus Chrystus jest częściowo Bogiem i częściowo człowiekiem, ani że natury boska i ludzka są pomieszane.

- w Efezie w 431r. ogłoszono unię hipostatyczną: Słowo przez nią zjednoczyło się z ciałem stając się człowiekiem. Chrsystus-Osoba Boska przyjęła człowieczeństwo. Tu też ogłoszono, że Maryja jest Theotokos-Matką Boga.

- w Chalcedonie w 451r. uznano, że Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, ma naturę boską i ludzką (przeciw monofizytom-Bóstwo nie pochłonęło natury ludzkiej). Stał się człowiekiem nie przestając być Bogiem.

-Człowieczeństwo Chrystusa

- w swojej duszy i ciele Chrystus wyraża na sposób ludzki Boskie życie Trójcy

- Chrystus posiadał rozumną ludzką duszę i ciało, które należały do Boskiej Osoby Syna Bożego

-był do człowieka we wszystkim podobny oprócz grzechu

- Chrystus miał poznanie ludzkie, a więc ograniczone, realizowane w czasie i przestrzeni, ale jednocześnie uczestniczy poprzez swą Boską naturę w znajomości wiecznych zamysłów.

-Świadectwa Biblijne.

- ST dość dokładnie określa z jakiego pokolenie będzie pochodził Mesjasz, z jakiego rodu, miejsce Jego urodzenia, opisuje Jego cierpienia

- Ewangelie określają Jezusa jako Syna Człowieczego, podają Jego genealogię ludzką, podkreślają Jego normalny rozwój ludzki, wolną wolę (modlitwa w Ogrójcu)

- Naukę monofizytów przetworzyli monoteletyści i monoenergiści, którzy odpowiednio twierdzili, że w Chrystusie istnieje tylko jedna wola, jest to wola Boska, oraz jedno działanie, działanie boskie. Poglądy te zostały potępione na Soborze Konstantynopolitańskim III (680). Chrystus posiada dwie wole i dwa działania naturalne, Boskie i ludzkie, nie przeciwstawne, ale współdziałające. Słowo, które stało się ciałem, chciało więc po ludzku - w posłuszeństwie swemu Ojcu - tego wszystkiego, co w sposób Boski razem z Ojcem i Duchem Świętym zdecydowało dla naszego zbawienia.

-Biblia nigdzie nie orzeka w sposób bezpośredni o egzystencji dwóch natur w Chrystusie, to jednak stwierdza iż w Chrystusie istnieje jeden rzeczowy podmiot istnienia i działania zarówno dla natury Boskiej jak i ludzkiej. W sposób najbardziej klasyczny potwierdzają to zwroty wymiany orzekań (communicatio idiomatum), których w Piśmie Świętym jest kilkadziesiąt.

-Bóstwo Jezusa Chrystusa.

-Rdzeniem tej tajemnicy jest fakt, iż Odwieczny Logos przyjął ludzką naturę. Na fakt ten wskazuje tekst Mt 11,27: Wszystko przekazał mi Ojciec mój. Nikt też nie zna Syna, tylko Ojciec, ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn i ten, komu Syn zechce objawić. Chrystus w powyższym tekście ukazuje, że ma taką samą naturę co Ojciec (patrz termin „wszystko”).

- Od pierwszych wieków tradycja była zgodna, że Jezus Chrystus jest Bogiem

- Wątpliwości i błędy dotyczyły połączenia (unii) natury Boskiej i ludzkiej. Wynikały one z nieustalonych pojęć: natura, istota, osoba.

-Sobór w Nicei, odpowiada na błędy arianizmu, przy pomocy pojęcia homoousios, tzn. Syn Boży jest współistotny Ojcu, tej samej natury.

-Nauka Kościoła stwierdza, iż Chrystus posiadał dwie natury (Boską i ludzką) i jedną osobę (Boską).

  1. MISTERIUM PASCHALNE CHRYSTUSA

-ziemska droga Jezusa prowadzi do Jerozolimy i na Golgotę. Jego działanie w świecie osiąga tam punkt szczytowy

-Symbol wiary mówi tylko o misteriach Wcielenia (poczęcie i narodzenie) i Paschy (męka, ukrzyżowanie, śmierć, pogrzeb, zstąpienie do piekieł, zmartwychwstanie, wniebowstąpienie).

-Artykuły wiary dotyczące Wcielenia i Paschy wyjaśniają całe ziemskie życie Chrystusa

-Misterium Paschalne Krzyża i Zmartwychwstania Chrystusa znajduje się w centrum Dobrej Nowiny

- Żydzi od pocz. działalności Jezusa chcieli Go zabić, bo był „znakiem sprzeciwu”

- punktami sporu Żydów z Jezusem było prawo (Jezus je wypełnia, nadaje głębsze rozumienie, nie sprawiedliwość a miłość), świątynia (Jezus utożsamił się z świątynią jako mieszkaniem Boga, zapowiedział jej zburzenie), rola Chrystusa w odpuszczaniu grzechów i postawach miłosierdzia (Żydzi przyznawali to prawo tylko Bogu)

- Proces

- nie jest jednoznaczny, władze w Jerozolimie nie są jednomyślne.

-faryzeusze chcą zapewnić sobie posłuszeństwo, więc zakazują chodzenia z Jezusem

-Sanhedryn zarzuca Jezusowi bluźnierstwo i stwarzanie zagrożenia politycznego (jakoby wzniecał bunt polit.)

- Męka i śmierć

- należy ona do tajemnic zamysłu Bożego, nie jest dziełem przypadku. Spełnił się zamysł Boga, jednak przy czynnej roli grzeszników, nie byli oni tylko narzędziami w rękach Boga.

- jest ona tajemnicą powszechnego odkupienia zapowiedzianą w ST

- w niej Chrystus podejmuje zamysł Boży, staje się dobrowolnym wolnym narzędziem miłości Boga

- Jezus uczynił z Ostatniej Wieczerzy spożywanej z Apostołami pamiątkę swojej dobrowolnej ofiary, jaką miał złożyć Ojcu dla zbawienia ludzi.

- Jezus jest posłuszny Ojcu aż do śmierci (modlitwa w Ogrójcu)

- Śmierć Chrystusa jest równocześnie ofiarą paschalną i ofiarą Nowego Przymierza, przywracającą człowiekowi komunię z Bogiem

- jedynie Chrystus, przez to, że jest Bogiem był w stanie wziąć na siebie grzechów wszystkich ludzi i ofiarować się za wszystkich.

- Sobór Trydencki uczy o jedynej ofierze, dzięki której ludzie otrzymują usprawiedliwienie

- Chrystus-Syn Boży, który stal się człowiekiem, rzeczywiście umarł i został pogrzebany. Gdy Chrystus przebywał w grobie, Jego Boska Osoba nieustannie pozostawała zjednoczona zarówno z Jego duszą, jak i z Jego ciałem, chociaż były oddzielone od siebie przez śmierć. Dlatego ciało zmarłego Chrystusa nie ulęgło "skażeniu"

- świadectwa NT mówiące, że Chrystus został „wskrzeszony z zmarłych” zakładają, że przed zmartwychwstaniem przebywał On w krainie zmarłych. Takie jest pierwsze znaczenie, jakie przepowiadanie apostolskie nadało zstąpieniu Jezusa do piekieł; Jezus doświadczył śmierci jak wszyscy ludzie i Jego dusza dołączyła do nich w krainie umarłych. Jezus zstąpił tam jednak jako Zbawiciel, ogłaszając dobrą nowinę uwięzionym duchom. "Jezus Chrystus, zstępując do piekieł, wyzwolił dusze sprawiedliwych, które oczekiwały swego Wyzwoliciela na łonie Abrahama".

- Jezus nie zstąpił do piekieł, by wyzwolić potępionych, ani żeby zniszczyć piekło potępionych, ale by wyzwolić sprawiedliwych, którzy Go poprzedzili.

-Zmartwychwstanie Chrystusa - zajmuje centralne miejsce w wierze w Jezusa

- pierwsi chrześcijanie doświadczyli go tak samo realnie jak śmierci Jezusa

- pierwszym elementem w ramach wydarzeń paschalnych jest pusty grób. To nie bezpośredni dowód, ale znak i 1.krok do rozpoznania faktu zmartywhcwstania

-Kolejnym elementem w ramach tych wydarzeń są chrystofanie. Jezus najpierw ukazał się pobożnym niewiastom. Następnie uczniom, w wieczerniku, nad Jeziorem Galilejskim, w drodze do Emaus - to fakt historyczny.

- mimo historycznego wymiaru, Zmartw. to serce tajemnicy wiary. Jezus ukazuje się uczniom, wierzącym, nie całemu światu.

- wniebowstąpienie - ciało Chrystusa zostało uwielbione od chwili Jego zmartwychwstania, jak dowodzą tego nowe i nadprzyrodzone właściwości, które posiada już na stałe. Ostatnie ukazanie się Jezusa kończy się nieodwracalnym wejściem Jego człowieczeństwa do chwały Bożej, symbolizowanej przez obłok i niebo, gdzie zasiada odtąd po prawicy Boga.

-Zasiadanie po prawicy Ojca oznacza zapoczątkowanie Królestwa Mesjasza. Od tej chwili Apostołowie stali się świadkami "Królestwa, któremu nie będzie końca".

  1. DUCH ŚWIĘTY I JEGO DZIAŁANIE W KOŚCIELE

- dynamiczne działanie Boga

- rzeczywistość stała (Jahwe udziela swoim wybranym szczególnych właściwości

- synonim samego Boga

- teofanie (chrzest Jezusa w Jordanie)

- w działaniu Boskim (zesłanie Ducha Świętego)

- w Słowie

- który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę. Oznacza to jedność i równość z Ojcem i Synem, co do Bóstwa

- przemawia przez proroków - powszechny zakres działania Ducha Świętego

- Wschód: Duch Święty pochodzi od Ojca przez Syna

-Zachód: Duch Święty pochodzi od Ojca i Syna

*ojcostwo

* synostwo

* tchnienie czynne - tylko ono, wspólne Ojcu i Synowi, nie jest odrębną osobą!

* tchnienie bierne

- Cechy posłannictwa:

- niczym nie ograniczone

-niewidzialne pod postacią znaków

-skuteczne,

-zaskakujące i nieprzewidywalne

-eschatologiczne

- jednocząco porządkujące

- przebóstwiające (uświęca człowieka)

*Pośrednie (dokonywane przez znaki sakramentalne i pozasakramentalne) *Bezpośrednie (widać skutki, brak znaków widzialnych).

*Wymiar indywidualno - osobowy - podtrzymuje wiarę w człowieku, uświęca umysł, uświęca, staje się doradcą, dawca nadziei oraz źródło miłości Bożej

- obdarza charyzmatami - Charyzmat będący darem Ducha Świętego jest udzielany dla dobra wspólnoty, a nie dla konkretnej osoby, co nie wyklucza duchowych korzyści dla osoby nim szafującej. W myśl Vaticanum II, charyzmat to łaska Ducha Świętego, która uzdalnia do podejmowania rozmaitych dzieł lub funkcji mających na celu odnowę i dalszą pożyteczną rozbudowę

- daje życie i obdarza zmartwychwstaniem,

*Wymiar wspólnotowo - społeczny - zapewnia trwanie Kościołowi

- zapewnia Kościołowi tożsamość

- jest nauczycielem w Kościele

- ożywia Kościół - dary hierarchiczne i charyzmatyczne

-działa w Słowie Bożym i sakramentach

- zapewnia kościołowi nieomylność (jako całości), a papieżowi indywidualny charyzmat nieomylności)

Dokumenty:

Enc. Divinum illud munus, Leon XIII, 1897r.

Enc. Dominum et vivificantem, Jan Paweł II, 1986r. -Enc. O Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata.

Dokumenty Soborowe (szczególnie KK i GS).

  1. MARYJA - MATKA CHRYSTUSA I KOŚCIOŁA

całe Jego zbawcze dzieło, od chwili niepokalanego poczęcia aż do Jego wniebowstąpienia.

- Paweł VI adhortacja Marialis Cultis

- Jan Paweł II encyklika Redemptoris Mater

- Pius XII bulla “Niepojęty Bóg” (tu ogłoszony dogmat o wzniebowzięciu Maryi)

  1. STWORZENIE ŚWIATA I CZŁOWIEKA PRZEZ BOGA

  1. Stworzenie świata

- Prawdopodobnie autor chciał przypomnieć Żydom mieszkającym na wygnaniu o konieczności świętowania szabatu.

- ponadto liczba 7 miałaby wskazywać na doskonałość Bożego działa stworzenia. Oznacza pełnię, doskonałość.

- duchowość aktu stwórczego (akt woli Bożej - rzekł i stało się)

- niekomunikatywność (nieprzechodność aktu stwórczego - tylko i wyłącznie Bóg jest Stwórcą wszystkiego)

- trwałość aktu stwórczego - wszechświat jest podtrzymywany w istnieniu przez Boga, który jest bytem samoistnym - „creatio continua”

  1. Stworzenie człowieka

- wyraźna różnica między człowiekiem a światem roślin i zwierząt, nad którymi człowiek z woli Boga ma panować,

- tylko człowiek spośród wszystkich stworzeń widzialnych zdolny jest do poznania i miłowania swego Stwórcy

- człowiek jest jedynym stworzeniem, którego Bóg chciał dla niego samego

- człowiek jest koroną wśród stworzeń

- Pius XII Humani generis

- Jan Paweł II Katechezy Środowe - Mężczyzną i niewiastą stworzył ich

- Jan Paweł II Redemptor hominis, Jan Paweł II - człowiek stanowi drogę Kościoła

  1. GODNOŚĆ OSOBY LUDZKIEJ I JEJ POWOŁANIE

-Dwa opisy stworzenia człowieka potwierdzają, że Bóg działał w szczególny sposób przy stworzeniu człowieka.

- Tradycja kapłańska używa określenia na obraz i podobieństwo Boże.

- W tradycji jahwistycznej ukazana została wyraźna różnica pomiędzy człowiekiem a światem roślin i zwierząt, nad którym człowiek z woli Boga ma panować

- Inne teksty biblijne potwierdzają, że człowiek jest w specjalnej relacji do Boga: ma możliwość nawiązania dialogu z Bogiem, współpracuje z Bogiem

- na Zachodzie podobieństwo Boże widziano w warstwie duchowej.

- na Wschodzie w integralności (tzn. w duchowej i cielesnej warstwie)

- KDK i KKK podkreśla również integralność

* duchowej i nieśmiertelnej duszy: człowiek jest na ziemi jedynym stworzeniem, którego Bóg chciał ze względu na nie samo; od chwili poczęcia jest przeznaczony do życia wiecznego

* rozumnej naturze ludzkiej. Człowiek posiada:

*ciele człowieka: ciało jest świątynią Ducha Świętego + prawda o zmartwychwstaniu ciał

* świecie stworzonym: przez ciało jest elementem świata, wkorzeniony w naturę przerasta ją dzięki Duchowi;

-Powołującego - jest nim Bóg, On wychodzi z inicjatywą;

-Wybór powołanego - wspólnoty lub konkretnego człowieka;

-Wezwanie - zaadresowane do wezwanego;

-Treść - życzenie powołującego, by spełnione zostało konkretne dzieło lub zadanie;

-Boża pomoc - udzielenie łaski stanu, stała obecność Boga przy powołanym;

-Posłanie powołanego.

-Powołanie świeckich - Familiaris consortio, Christofideles laici;

-Powołanie osób konsekrowanych - Vita consecrata;

-Powołanie duchownych - Pastores dabo vobis.

  1. WIARA, NADZIEJA I MIŁOŚĆ JAKO CNOTY TEOLOGALNE

I. Wiara

II. Nadzieja

III. Miłość

  1. GRZECH JAKO NIEWIERNOŚĆ POWOŁANIU BOŻEMU

ISTOTA GRZECHU

RODZAJE GRZECHU

  1. ZŁO W ŚWIECIE I CHRZEŚCIJAŃSKI SENS CIERPIENIA

ZŁO

Grzech pierworodny - Opowiadanie z Rdz 3, 1-24 (intencją autora biblijnego było pokazanie przyczyny istnienia zła w człowieku i na świecie) przekazuje następujące prawdy teologiczne: pierwsi rodzice zostali poddanie próbie, ze względów Bogu tylko wiadomych, polegającej na zachowaniu Bożego przykazania. Możliwe było do spełnienia dzięki nieskrępowanej woli. Świadomie i dobrowolnie je przekroczyli znając konsekwencje tego czynu (pewien udział w tym grzechu miał szatan, ale jego wpływ nie naruszał wolności i decyzji pierwszych ludzi). Konsekwencje grzechu były natychmiastowe: cierpienia, śmierć i wypędzenie z raju jako znak pozbawienia darów nadprzyrodzonych i przyrodzonych. Skutkami grzechu pierworodnego są rany zadane naturze ludzkiej. Bóg jednak na grzech człowieka odpowiada miłością, dając zapowiedź odkupienia.

Dokumenty: Sobór Trydencki dogmat o grzechu pierworodnym w Dekrecie o Usprawiedliwieniu z 1546 r.

CIERPIENIE

NT: Jezus przyjął na siebie cierpienia powodowany miłością do Ojca i do ludzi. Związał je z miłością i nadał mu nowy wymiar (SD 18). Jego cierpienie ma charakter zastępczy i odkupieńczy. Źródło sensu cierpienia tkwi w Jezusie Chrystusie, który doświadczywszy na krzyżu niemocy, przełamał ją w akcie zmartwychwstania. Podejmując więc w łączności z Chrystusowym cierpieniem wszystek ból, wierni odkrywają zbawczą wartość cierpienia. Kiedy więc człowiek podejmuje swoje cierpienie w jedności z Chrystusem zamyka otwarte przez Boga koło miłości, który posłał z miłości do ludzi swojego Syna. On oddał za nich własne życie w posłuszeństwie Ojcu. Do człowieka zaś należy zadanie zasymilowania tej miłości, by z przedmiotu oddziaływania Bożej miłości stał się jej podmiotem. Dokonuje się to wówczas, gdy świadomie i dobrowolnie podejmuje własne cierpienie w łączności z Chrystusem i przez Niego ofiaruje je Ojcu, tym samym zyskując życie.

Dokumenty: list apostolski JP II O chrześcijańskim sensie ludzkiego cierpienia z 1984

  1. CHRZEŚCIJAŃSKIE ROZUMIENIE SUMIENIA I WOLNOŚCI

SUMIENIE

1) ze wzgl. na sposób istnienia w podmiocie: habitualne (syndereza), aktualne;

2) ze wzgl. na stosunek do czynności: przeduczynkowe, uczynkowe pouczynkowe;

3) ze wzgl. na stosunek do prawa wiecznego: prawdziwe, fałszywe;

4) ze wzgl. na pewność w ocenie: pewne, wątpliwe.

Dokumenty: Encyklika JP II Veritatis Splendor

WOLNOŚĆ

Dokumenty: także Veritatis splendor

  1. ŻYCIE WIECZNE CZŁOWIEKA

Stany wieczne: niebo i piekło

Niebo - wieczna komunia z Trójca Św.

Piekło - stan odsunięcia od Boga tych, którzy umarli w grzechu śmiertelnym. Umrzeć w grzechu śmiertelnym nie żałując za niego i nie przyjmując miłości miłosiernej Boga oznacza pozostać z wolnego wyboru na zawsze oddzielonym od Boga.

  1. NATURA I MISJA KOŚCIOŁA CHRYSTUSOWEGO

NATURA

  1. Jedność (jedność numeryczna, czyli wyłączność oraz wewnętrzna zwartość i niezróżnicowanie w istotnych elementach jedynego Kościoła, czyli jednolity depozyt wiary, wyznanie wiary, jedność sakramentów i liturgii, jedność zwierzchnictwa w kościele)

  2. Święty - związany z obecnością w nim Chrystusa. Kościół jest święty obiektywnie w sferze niewidzialnej, boskiej. To Bóg jest źródłem tej świętości w sensie statycznym. W ujęciu dynamicznym świętość polega na dążeniu wszystkich członków do świętości

  3. Powszechny - katolicki, uniwersalny, obejmujący wszystkich ludzi. Można rozumieć w podwójnym znaczeniu: powszechność wewnętrzna - pełnia prawdy objawionej, środków zbawienia, w celu przeciwstawienia się herezjom sektom; powszechność zewnętrzna - uniwersalizm geograficzny, osobowy, czasowy.

  4. Apostolski - 3 rysy: 1) a. pochodzenia (początku) - ciągłość i tożsamość współczesnego kościoła z ustrojem i strukturą Kościoła czasów apostolskich 2) a. nauki - tożsamość przyjmowanej przez kościół nauki z tym, co głosili apostołowie 3) a. sukcesji (następstwa) tożsamość potrójnej władzy otrzymanej przez apostołów od Chrystusa i przekazywanie jej przez świecenia.

MISJA

  1. specyficzną misję ad gentes, gdzie Chrystus i Jego Ewangelia nie są znane, i tam, gdzie brak wspólnot chrześcijańskich wystarczająco dojrzałych, aby mogły wcielać wiarę we własne środowisko. Nie wolno zapominać o inkulturacji.

  2. działalność duszpasterską, inaczej ewangelizację pastoralną, należy rozwijać tam, gdzie istnieją wspólnoty chrześcijańskie, które posiadają odpowiednie i solidne struktury Kościoła, żarliwość wiary i życia, promieniują świadectwem dawanym Ewangelii, czują się zobowiązane do jej głoszenia

  3. nową ewangelizację, trzeba objąć kraje o chrześcijaństwie dawnej daty, czasem także Kościoły młode, i stosować wszędzie tam, gdzie całe grupy ochrzczonych utraciły żywy sens wiary albo wprost nie uważają się już za członków 0x01 graphic
    Kościoła, prowadząc życie dalekie od Chrystusa i jego Ewangelii

Dokumenty: Zasadnicze elementy zawiera Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium; Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes Konstytucja o Liturgii Sacrosanctum Concilium oraz dekrety: o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes, o ekumenizmie Unitatis redintegratio, o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele Christus Dominus, o posłudze i życiu kapłanów Presbyterorum ordinis i o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem.

Jan XXIII: Mater et Magistra,

Jan Paweł II: Adhortacja Christifideles laci (1988), Encyklika Ut unum sint (1995), Adhortacja Vita conseerata (1996), List apostolski Novo millennia ineunte (2001).

  1. SŁOWO BOŻE JAKO FUNDAMENT ŻYCIA KOŚCIOŁA

S.T.

Dwa Aspekty słowa.

1. Słowo Boże jako Objawienie.

Słowo Boga jest niekiedy prawem i normą życia, kiedy indziej ukazaniem sensu rzeczy i zdarzeń, jeszcze kiedy indziej obietnicą i zapowiedzią przyszłości.

2. Słowo jako wyraz działania Bożego.

Słowo jest dynamiczne, dokonuje dzieł zamierzonych przez Boga. Bóg kieruje swoje słowo jako wysłannika do ludzi. Sam Bóg czuwa nad swym słowem aby się wypełniło.

N.T.

Słowo Boże w Kościele.

Dzieje Apostolskie i Listy ukazują nam działanie słowa Bożego prowadzącego dzieło zbawienia zapoczątkowane przez Jezusa. Słowo to jest nie tylko zbiorem pouczeń Mistrza zebranych i powtarzanych przez uczniów ile raczej składa się nań treść Ewangelii zawartej w nauczaniu chrześcijańskim. Posługa apostolska jest, co do swej istoty posługiwaniem temu słowu. Które powinno być głoszone po całym świecie. Ma to być posługa szczera niedopuszczająca do żadnych zmian w głoszonej nauce ma to być posługa odważna polegająca na nie ustraszonym głoszeniu Ewangelii. Otóż to słowo jest samo w sobie mocą, dzięki której dokonuje się zbawienie. Wzrost Kościoła - to zarazem wzrost słowa Bożego. Jest to słowo, które zakłada Kościół. Rodzi nowe życie we wspólnocie Kościoła.

Z Konstytucji Dogmatycznej o Objawieniu Bożym. DEI VERBUM

  1. LITURGIA JAKO UŚWIĘCENIE CZŁOWIEKA I UWIELBIENIE BOGA

Liturgia to dzieło publiczne, służba na rzecz ludu; w chrześcijaństwie oznacza uczestnictwo Ludu Bożego w dziele Bożym, celebracja kultu Bożego, głoszenie Ewangelii i pełnienie czynów miłości. Przez liturgię Chr. kontynuuje w K-le dzieło zbawienia. Chodzi o służbę Bogu i ludziom.