PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W CHEŁMIE

INSTYTUT NAUK TECHNICZNYCH I LOTNICTWA

LABORATORIUM TECHNIK I SYSTEMÓW POMIAROWYCH

Imię i Nazwisko: KONRAD OLESZCZUK KONRAD OCHMAN HUBERT PIRÓG	Temat ćwiczenia: POMIAR ŁUKÓW WEWNĘTRZYCH I ZEWNĘTRZNYCH
Data wykonania ćwiczenia: 01.12.2014r.	Grupa: VA	Rok akademicki: 2014/2015	Ocena/Podpis

1. Cel ćwiczenia:

Celem ćwiczenia jest pomiar łuku wewnętrznego oraz zewnętrznego danych próbek za pomocną przyrządów mierniczych. Przyrządy jakich użyliśmy w tym ćwiczeniu to: wałeczki, mikroskop, suwmiarka, mikrometr, głębokościomierz mikrometryczny.

2. Teoria:

Pomiar stanowi zespół czynności doświadczalnych, które maja na celu wyznaczenie określonej wielkości, porównanie jej do jednostki miary. Metodą pomiarową nazywa się sposób porównania wielkości mierzonej z jednostką miary. Wyróżnia się metodę bezpośrednią i pośrednią.

Metoda pomiarowa bezpośrednia polega na wyłącznym pomiarze interesującej nas

wielkości, bez konieczności pomiaru wielkości z nią związanych i przeprowadzania obliczeń,

np. pomiar średnicy wałka mikrometrem.

Metoda pomiarowa pośrednia zakłada pomiar bezpośredni wielkości, które są

w znany sposób związane z szukaną wielkością. Na podstawie pomiaru wielkości

pomocniczych można obliczyć wielkość szukaną. Przykładem pomiaru pośredniego jest

pomiar kąta za pomocą liniału sinusowego.

Metoda pomiarowa różnicowa polega na porównaniu wartości mierzonej wielkości

ze znaną wartością wzorca. Porównanie to odbywa się poprzez pomiar różnicy wartości

wielkości mierzonej i wzorca.

Każdy pomiar obarczony jest błędami, stąd dokładne poznanie wartości rzeczywistej

wielkości mierzonej nie jest możliwe. Do definiowania błędów pomiarów używa się pojęcia

wartości poprawnej (umownie prawdziwej), która stanowi w konkretnym przypadku

dostateczne przybliżenie wartości rzeczywistej.

Norma wyróżnia trzy rodzaje błędów: błędy systematyczne, przypadkowe i nadmierne. Błąd systematyczny przy wielu pomiarach tej samej wartości pewnej wielkości w 3 tych samych warunkach, ma tą samą wartość i znak lub zmienia się wg określonego, znanego prawa wraz ze zmianą warunków. Do błędów systematycznych należą:

• błędy wzorca- wynikające z różnicy między wartością nominalną wzorca a

wartością poprawną przez niego odtworzoną,

• błędy przyrządu pomiarowego- stanowiące różnicę między wartością wskazaną

przez przyrząd a wartością poprawną wielkości mierzonej,

• błędy metody pomiarowej- wynikające ze źle dobranej metody pomiarowej,

• błędy odkształceń sprężystych- spowodowane sprężystymi odkształceniami

powierzchni współpracujących podczas pomiaru powstałymi na skutek nacisku

pomiarowego,

• błędy zależne od temperatury- błędy spowodowane odstępstwem od tzw.

normalnych warunków pomiaru,

• błędy subiektywne mierzącego- błąd paralaksy.

Błędy nadmierne (grube) są efektem niepoprawnie przeprowadzonego pomiaru. Mogą one wynikać np. z użycia uszkodzonego przyrządu. Błędy nadmierne usuwa się poprzez powtórny, prawidłowy pomiar.

Błędy przypadkowe mają bardzo wiele przyczyn (np. drgania, hałasy, oświetlenie, niestałość nacisku pomiarowego), których wpływ na wynik pomiaru jest nieznany. Wartość błędów przypadkowych szacuje się za pomocą rachunku prawdopodobieństwa. Rozrzut wyników pomiaru tej samej wielkości spowodowany błędami przypadkowymi nazywa się niepewnością pomiaru.

Pomiar pośredni promienia powierzchni wklęsłej za pomocą wałeczków i głębokościomierza mikrometrycznego. Promienie części maszyn o wklęsłej krzywiźnie mierzy się na płycie mierniczej za pomocą dwóch wałeczków pomiarowych o tej samej średnicy d. Zasadę pomiaru przedstawiono na rys. 5.

Rys. 5. Zasada sprawdzania promienia łuku, przez pomiar za pomocą wałeczków;

1 - głębokościomierz mikrometryczny, 2 - wałeczki pomiarowe, 3 - przedmiot

mierzony, 4 - stosy płytek wzorcowych, 5 - płyta pomiarowa

3.Wyposażenie stanowiska:

SUWMIARKA

MIKROMETR

WAŁECZKI POMIAROWE

GŁĘBOKOŚCIOMIERZ MIKROMETRYCZNY

MIKROSKOP

4. Wyniki pomiarów:

dw = 8,5 mm

h1 = 12,45 mm h2 = 29,60 mm h3 = 53,65 mm

M1 = 110,34 mm M2 = 115,06 mm M3 = 116,75 mm

POMIAR MIKROSKOPEM:

POMIAR KĄTA WEWNĘTRZEGO

C - cięciwa [mm]

S - strzałka [mm]

C = 16,14 ½ C = 8,07

S = 1,22

POMIAR ZA POMOCĄ WALECZKÓW:

d = 13,6 mm

A1 = 26,39 mm

A2 = 29,36 mm

H = 75 mm

h1 = H - A1 h1 = 75 - 26,39 = 48,61 mm

h2 = H - A2 h2 = 75 - 29,36 = 45,64 mm

Δh = h1 - h2 Δh = 48,61 - 45,64 = 2,97 mm

5. Wnioski:

 

W tym ćwiczeniu naszym zadaniem było zmierzenie łuków wewnętrznych i zewnętrznych za pomocą wałeczków pomiarowych oraz mikroskopu. Staraliśmy się jak najdokładniej zmierzyć wszystkie potrzebne pomiary. Mimo, że w ćwiczeniu zawarte są metody pomiary mikroskopem i wałeczkami to nie obyło się bez podstawowych narzędzi mierniczych takich jak mikrometr czy suwmiarka. Nasze wyniki mogą odbiegać od oryginalnych. Może być to spowodowane niedokładnym czytaniem pomiarów lub innymi czynnikami fizycznymi.

5

---