Pozycja ciała - układ ciała ludzkiego w stosunku do poziomu, płaszczyzny wyznaczonej np. przez łóżko pacjenta.
Rodzaje pozycji ułożeniowych.
Rodzaj ułożenia |
Opis ułożenia, udogodnienia, modyfikacje. |
Wskazania. Uwagi |
I. Pozycja na plecach.
1. poziome (płaskie)
2. półwysokie (normalne, semi Fowler)
3. wysokie (Fowler) |
W płaskim ułożeniu na twardym podłożu, stopy na podpórce, pod głowę i krzywiznę lędźwiową zakłada się małą poduszkę, pod pięty ochraniacze, powyżej zgięć kolanowych w poprzek uda - wałki. Można wykorzystać jedną lub kilka poduszek, wypełniających przestrzeń między szóstym kręgiem szyjnym i pierwszym piersiowym. Zmniejsza się napięcie mięśni szyi, barków i zgięcia szyi. Poduszka pod okolicą lędźwiową zmniejsza napięcie mięśni i zapobiega dolegliwościom bólowym. Poduszki powinny tworzyć równie pochyłą, dając podparcie głowie, barkom, plecom i lędźwiom. Założenie wałka wzdłuż uda lub aparatu stabilizującego stopę zabezpiecza rotacje na zewnątrz. Ucisk na piętę można złagodzić przez założenie wałka pomiędzy podudzie a piętę. Na okolice łokcia można stosować ochraniacze, natomiast podpórki zapobiegają opadaniu stopy.
|
|
II. Pozycja na boku
1.pozioma (bezpieczna, Simsa)
2. półwysoka
3. wysoka |
Plecy w tej pozycji powinny być wyprostowane jak u człowieka w pozycji stojącej. Głowę układa się na poduszce, pod którą ułożona jest dłoń z wyprostowanymi palcami. Kończyna dolna dalsza w stosunku do materaca jest zgięta w stawie biodrowym i kolanowym, ułożona na poduszce. Przeciwdziałać opadaniu stóp stosując podpórki.
Stosowana w przypadku pacjentów nieprzytomnych. Daje oparcie z przodu i z tyłu, nie grozi uciskiem na większe pnie nerwowe, zapobiega opadnięciu języka do tyłu i zachłyśnięciu się wydzieliną (odpływa swobodnie na zewnątrz).
Łóżko w pozycji anty-Trendelenburga (kąt ustawienia łóżka nie może przekraczać 30o). Głowa lekko przygięta do klatki piersiowej, plecy podparte poduszkami. Ręka górna, dalsza od materaca, zgięta ułożona na poduszce. Kończyny dolne zgięte w stawach kolanowych i biodrowych, oddzielone poduszką. Obie stopy podparte.
Pacjent siedzi z boku łóżka, opierając się swobodnie bokiem o podniesione wezgłowie lub poduszki. Kończyny dolne swobodnie zwisają z łóżka, stopy swobodnie spoczywają na stołeczku. |
|
III. Pozycja na brzuchu |
Można zastosować ten rodzaj pozycji przy braku przeciwwskazań oraz za akceptacją pacjenta. Wezgłowie opuszczone, stopy chorego należy ułożyć za materacem z podparciem. Pod brzuch podkłada się poduszkę, która umożliwia fizjologiczne wygięcie kręgosłupa i zabezpiecza piersi przed uciskiem. Ramiona odwiedzone i zwrócone na zewnątrz umożliwiają całkowite rozprężenie klatki piersiowej. Dłonie z palcami wyprostowanymi lub z włożonymi w nie małymi wałeczkami. Głowa jest ułożona na boku, szczególną uwagę zwracając na ułożenie małżowiny usznej, która powinna być w położeniu fizjologicznym. |
|
IV. Inne
1. Niskie ułożenie głowy (Trendelenburga, ułożenie we wstrząsie)
2. Niskie ułożenie kończyn dolnych (anty-Trendelenburga, równia pochyła)
3. Wysokie ułożenie kończyn dolnych. |
Płaszczyzna całego łóżka nachylona jest pod kątem 10-30o (głową skierowana ku dołowi), pod głową mała miękka poduszeczka jako zabezpieczenie ześlizgiwania się ku pochyłości, nie podnosząca głowy ponad całą część ciała. Pozostałe udogodnienia stosowane są jak w ułożeniu na plecach. Jeżeli nie jest dostępne łóżko z pozycją Trendelenburga, to stosuje się podkładki drewniane pod nogi łóżka, które spowodują nachylenie łóżka pod kątem, np. 30o lub w nogach łóżka pod poprzeczną ramę podkładamy krzesło.
Płaszczyzna łóżka nachylona pod kątem 30o. Stopy podparte, aby pozycja była stabilna. Pozostałe udogodnienia jak w innych trzech pozycjach. Gdy nie mamy możliwości ustawienia łóżka w tej pozycji to, podkładamy płaską podłużną poduszkę pod górną część ciała. Kolejną poduszkę (dużą z pierza) układamy od pośladków w górę, a małą poduszeczkę podkładamy pod głowę tworząc równię pochyłą. Możemy podłożyć poduszeczkę lub wałeczek pod kolana, podpórkę pod stopy, poduszeczki pod pięty. Płaskie poduszeczki pod ręce.
Pozycję tę można uzyskać:
|
|
Schemat prawidłowego ułożenia pacjenta z zachowaniem symetrii ciała.
Pozycja płaska na plecach z zastosowaniem niezbędnych udogodnień.
Pozycja na boku, pozioma z zastosowaniem udogodnień.
Pozycja na brzuchu.
Pozycja na plecach, pionowa z zastosowaniem udogodnień.
Pozycja na plecach, pionowa z pochyloną do przodu klatką piersiową.
Przytrzymanie pacjenta w pozycji siedzącej podczas układania poduszek.
Sposoby ułożenia poduszek w pozycji wysokiej na plecach.
Części ciała pacjenta, na które należy zwrócić szczególną uwagę podczas układania w pozycji: A. na plecach, B. na boku, C. na brzuchu, D. wysokiej