Prawidłowe ułożenie chorego w okresie ostrym ma spełniać kilka podstawowych zadań do których należą między innymi:

• prewencja w powstawaniu odleżyn (szczególnie kość krzyżowa i pięty),

• zapobieganie w powstawaniu deformacji kostnych i przykurczy mięśniowych, poprawa wydolności układu krążenia

• także dostarczanie bodźców dochodzących do mózgu.

• Niewiele osób wie o tym, że pozostawienie chorego w łóżku w całkowitym bezruchu jest dla niego bardzo niekorzystne.

• Osoba taka poprzez wystąpienie odleżyn, zesztywnień stawowych oraz osłabieniu mięśniowemu może drastycznie zwiększyć stopień swojej niepełnosprawności, która w dużej mierze utrudnia proces rehabilitacji.

• Zmiana ułożenia powinna odbywać się co 2 do 3 godzin uwzględniając leżenie na plecach, brzuchu oraz na zdrowym i porażonym boku. W początkowym okresie ułożenie ciała wspomagane jest przez kliny, wałki .

• Kolejnym etapem jest uzyskanie przez pacjenta aktywnego ułożenia ciała bez żadnych pomocnych akcesoriów.
  

• Podczas zmiany pozycji nie wolno ciągnąć pacjenta trzymając go jedynie za dłoń. Ramię chorego powinno być przytrzymywane i przekładane zarówno w odcinku bliższym jak i dalszym kierując je razem z całym tułowiem.

• W leżeniu na plecach prawidłowo ustawiona głowa skierowana jest w kierunku strony porażonej oraz podniesiona lekko do góry przy pomocy poduszki.

• Porażona strona ciała powinna być uniesiona za pomocą poduszki lub wałków. Zarówno bark jak i miednica lekko podparte (w pozycji neutralnej), dłoń skierowana ku dołowi.

• Kolano także powinno znajdować się w lekkim zgięciu (należy unikać rotacji zewnętrznej w stawie biodrowym).

• Pod stopą także stosujemy miękki wałek w celu uniknięcia zgięcia podeszwowego stopy. W przypadku, gdy porażona strona jest w okresie wzmożonej spastyczności ułożenie pacjenta różni się od opisanego powyżej. Kończyna górna zgięta w stawie łokciowym, odwiedziona w stawie barkowym, a ramię odwrócone na zewnątrz.

• Nadgarstek znajdować się powinien w zgięciu grzbietowym. Biodro wraz z kolanem w zgięciu. Stopę także można podeprzeć od strony podeszwy miękkim ręcznikiem.

• Wszystkie osoby opiekujące się osobą po udarze powinny pamiętać o koronnej zasadzie, która mówi o tym, że NIE NALEŻY obracać osoby przez porażony bark, gdyż takie postępowanie może przyczynić się do podwichnięcia stawu barkowego lub wywołania „zespołu bolesnego barku”.

• W leżeniu na boku możemy ułożyć pacjenta zarówno na stronie porażonej, jak i na stronie zdrowej.

• Na stronie „zajętej” układamy tak, aby jego ramię było odwrócone na zewnątrz
  z jednoczesnym wyprostem łokcia i dłoni zwróconej ku górze.

• Zdrowa kończyna dolna spoczywa zgięta na klinie natomiast porażona wyprostowana.

• W leżeniu na stronie pozornie zajętej zarówno kończyna górna jak i dolna strony porażonej spoczywa na poduszce, gdzie ramię powinno być wysunięte w przód z wyprostowanym łokciem, a głowa skierowana w stronę porażoną.

• Zajęta dolna kończyna powinna być lekko zgięta w stawie biodrowym i kolanowym.

• W leżeniu na brzuchu wzmacnia się proces prostowania kończyny górnej i zginania kończyny dolnej.

• Pacjent powinien ułożony być w taki sposób aby jego głowa skierowana była w kierunku zdrowego łokcia. Ramię porażonego wniesione ku górze z jednoczesnym wyprostowanym łokciem, nadgarstkiem i palcami.

• Staw biodrowy strony zajętej również powinien być wyprostowany.

• Poprzez podłożenie poduszki pod staw skokowy wymuszamy zgięcie stawu kolanowego w pozycji neutralnej, a także zapobiegamy zgięciu podeszwowemu stopy.

Etapem przejściowym między leżeniem a chodzeniem jest siad.

Pacjentów po udarze mózgu należy sadzać na dwa sposoby:

• siad z nogami na łóżku oraz siad - uzyskuje się dzięki umieszczeniu za plecami pacjenta poduszek w celu stabilizacji prostego tułowia, symetrycznemu rozkładowi ciężaru na oba pośladki, a także dzięki wyciągnięciu kończyny górnej do przodu z jednoczesną rotacją zewnętrzną w stawie barkowym. Ważna jest rola rodziny, która powinna pilnować aby się nie zsuwał w dół łóżka.

• ze spuszczonymi nogami - Siad ze spuszczonymi nogami ma sens tylko i wyłącznie, gdy stopy mają pełny kontakt z podłożem, a staw kolanowy i biodrowy są zgięte pod kątem 90°. Dodatkowo podczas pierwszych prób siadania można podłożyć kliny za plecami chorego w celu zwiększenia jego stabilności.

---