DZIEDZICZENIE CECH

ZADANIE 3

Zdefiniuj pojęcie genu dominującego i recesywnego.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 4

Poniższe informacje posegreguj na te, które dotyczą dziedziczenia klasycznego (I), i na te, które dotyczą dziedziczenia mitochondrialnego (II).

1. jest ono warunkowane materiałem genetycznym zawartym w jądrze komórkowym.

2. jest ono warunkowane materiałem znajdującym się w mitochondriach.

3. materiał genetyczny jest w nim przekazywany potomstwu przez oboje rodziców.

4. materiał genetyczny jest w nim przekazywany potomstwu tylko przez matkę.

5. w tym typie dziedziczenia kierunek krzyżówki nie odgrywa istotnej roli.

6. w tym typie dziedziczenia kierunek krzyżówki jest istotny.

I - ………………………., II - ………………………….

ZADANIE 7

Wybierz trzy informacje, które są przykładowymi wynikami badań Tomasza Morgana.

1. w każdej gamecie jest tylko jedna kopia genu.

2. geny znajdują się w chromosomach.

3. allele jednej pary genów wchodzą do gamet niezależnie od alleli innych par.

4. istnieją geny sprzężone z płcią.

5. geny są ułożone liniowo jeden za drugim.

ZADANIE 8

Istnieją sytuacje, w których prawa Mendla nie są prawdziwe.

Wyjaśnij, na czym polega odstępstwo od praw Mendla w przypadku tzw. genów sprzężonych.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 9

Podaj definicję pojęcia „linia czysta” oraz przykład wykorzystania czystych linii organizmów.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 10

Określ związek między genotypem i fenotypem, podając odpowiedni przykład.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 11

Podaj przykład dziedziczenia, w którym jeden gen ma więcej niż dwa allele.

…………………………………………………………………………………………….

ZADANIE 12

Wybierz błędne zdanie dotyczące procesu crossing - over. Wybór uzasadnij.

1. rekombinacja DNA zachodzi podczas każdego podziału komórkowego.

2. w profazie I mejozy dochodzi do wymiany materiału genetycznego pomiędzy chromosomami homologicznymi.

3. w wyniku procesów rekombinacyjnych dochodzi do powstania nowych, nieistniejących u rodziców układów alleli.

4. po procesie crossing - over każdy z pary chromosomów homologicznych zawiera fragment pochodzący z drugiego chromosomu homologicznego.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 13

Badania genetyczne zarówno organizmów roślinnych, jak i zwierzęcych wykazały, że nie wszystkie cechy determinowane są przez materiał zawarty w jądrze.

Podaj przykład dziedziczenia pozajądrowego (cytoplazmatycznego).

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 15

Determinacja płci u człowieka związana jest z chromosomami X i Y zwanymi chromosomami płci. Występowanie w kariotypie pary XX określa płeć żeńską, a XY - płeć męską. Wyjaśnij, czym różni się sposób dziedziczenia płci u człowieka, muszki owocowej i kury.

1. człowiek - .……………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………...…..……………………………………………..…………….………………………………………….

2. muszka owocowa - ……………………………………………………………….

…………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………….

3. kura - ……………………………………………………………………………..

……………………………………………….………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ZADANIE 16

Wykonano krzyżówkę roślin różniących się dwiema cechami determinowanymi przez geny leżące w tym samym chromosomie.

Wyniki krzyżówki AD / ad x ad / ad były następujące:

AD / ad x ad / ad
AD / ad	ad / ad	ad (100 %)
AD (40 %)		AD / ad
Ad (10 %)		Ad / ad
aD (10 %)		aD / ad
ad (40 %)		ad / ad

1. wyjaśnij, o czym świadczy takie zróżnicowanie potomstwa. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. wypisz z tabeli organizmy potomne, które są rekombinantami. Podaj ich genotypy. …………………………………………………………………….

3. oblicz odległość między genami A - D. ……………………………………….

ZADANIE 17

Podstawowym założeniem genetyki mendlowskiej jest genetyczna równowartościowość osobników męskich i żeńskich. Przeanalizuj tabelę i sformułuj wnioski.

roślina ojcowska	roślina matczyna	F1 (potomstwo)
kolor liści podkwiatostanowych
białe	białe zielone	białe zielone
zielone	białe zielone	białe zielone
plamiste	białe zielone	białe zielone

………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 18

„Reguły Mendla są uniwersalne i mają zastosowanie do wszystkich organizmów, również do człowieka”. Uzasadnij powyższe stwierdzenie jednym argumentem.

……………………………………………………………..……….……………………….

………………………………………………………………….……..…………………….

ZADANIE 20

Przeanalizuj schemat i odpowiedz na pytania.

1. 
   ten typ wpływania pojedynczego genu na wiele właściwości fenotypu nazywamy: ………………………….………….

2. podaj przykład takiej zależności …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 21

Określ, jakie gamety może utworzyć osobnik o parze chromosomów przedstawionych na schemacie.

………………………………………………….

ZADANIE 22

Wyjaśnij, jaka jest zależność między częstością występowania crossing - over a odległością genów na chromosomie.

……………………………………………………………………………………………..

ZADANIE 23

Podaj, kiedy następuje dwukrotne mieszanie informacji genetycznej w tworzących się komórkach rozrodczych.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 24

Przyporządkuj nazwom oznaczonym literami z kolumny A określenia oznaczone cyframi z kolumny B.

A

B

allel genotyp locus fenotyp heterozygota cecha recesywna

zestaw wszystkich alleli zawartych w DNA organizmu. podstawowa jednostka dziedziczenia 3. występowanie różnych alleli w takich samych miejscach miejscach homologicznych chromosomów 4. zestaw cech organizmu 5. alternatywna postać genu, zajmująca to samo miejsce w chromosomie homologicznym 6. miejsce zajmowane przez konkretny gen w chromosomie 7. określenie cechy lub warunkującego ją allelu, którego działanie uwidacznia się w stanie homozygotycznym

a. ……, b. ……, c. ….., d. ….., e. ……, f. …….

ZADANIE 26

Podaj różnicę między allelami i genami sprzężonymi.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 27

Pary alleli różnych genów dziedziczą się niezależnie od siebie.

Napisz, kiedy przedstawiona hipoteza jest słuszna.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 28

Na schemacie zilustrowano dwa chromosomy homologiczne z zaznaczonymi loci dwóch genów.

1. podaj pary genów sprzężonych, widoczne na schemacie. …………………………..………………

2. narysuj te dwa chromosomy z układem genów po crossing - over, które rozdzieliło geny sprzężone.

ZADANIE 30

Mapowano chromosom X Drosophila melanogaster pod względem genów s, p, l, o. Wyznaczono następujące odległości międzygenowe.

s - o = 3 jednostki mapowe (j. m.)

s - p = 21 j. m.

p - l = 45 j. m.

l - o = 27 j. m.

Podaj rozmieszczenie genów na chromosomie. ………………………………………

ZADANIE 31

Czy heterozygota jest podobna fenotypowo do homozygoty recesywnej, czy dominującej.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 32

Oblicz liczbę rodzajów gamet wytworzonych przez osobniki o następujących genotypach:

1. AaBbCcDd ………………………………….

2. AABbCcDD ………………………………….

ZADANIE 34

Wyjaśnij, jakie geny nazywamy kumulatywnymi. Podaj odpowiedni przykład.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 35

U owiec obecność lub brak rogów jest cechą związaną z płcią, warunkowaną przez jedną parę alleli. Gen (H) warunkuje obecność rogów, jego allel (h) determinuje brak rogów. Podaj fenotypy heterozygotycznej samicy i heterozygotycznego samca.

………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 36

Niżej podano przykłady dziedziczenia niektórych cech.

1. dziedziczenie cech ilościowych,

2. występowanie alleli wielokrotnych,

3. dziedziczenie cech sprzężonych z płcią,

4. dziedziczenie cech w sposób sprzężony,

5. dziedziczenie płci,

6. dziedziczenie pozajądrowe.

Wskaż numery zdań, które stanowią odstępstwo od drugiego prawa Mendla.

………………………………………………………………………………………………

DZIEDZICZENIE CECH 2

ZADANIE 3

Schematy przedstawiają rozmieszczenie genów w chromosomach.

Locus i loci na przykładzie zygoty Aabb

Na podstawie ryciny sformułuj trzy założenia chromosomowo - genowej teorii dziedziczności.

1. …………………………………………………………………………………….

2. …………………………………………………………………………………….

3. ……………………………………………………………………………………..

ZADANIE 4

Schemat przedstawia parę chromosomów homologicznych.

Opisz go, używając pojęć:

1 - satelita

2 - centromer

3 - allele jednego genu

4 - stan heterozygotyczny

5 - stan homozygotyczny

ZADANIE 5

Wskaż dwie błędne definicje dotyczące pojęć genetycznych i zapisz je w poprawnej formie.

a. allele to wersje jednego genu, które warunkują przeciwstawność określonej cechy,

zajmujące różne miejsca (loci) w chromosomach homologicznych.

b. rekombinacja jest procesem wymiany materiału genetycznego, u organizmów

jądrowych jest wynikiem niezależnej segregacji chromosomów i zjawiska crossing

- over oraz losowego łączenie się gamet.

c. heterozygota jest osobnikiem lub komórką mającą jednakowe allele w tych

samych miejscach chromosomów homologicznych.

d. genom to podstawowy komplet informacji genetycznej. Praktycznie pojęcie to

oznacza haploidalny zespół chromosomów.

e. genotyp to wszystkie geny danego osobnika.

………….………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………..

ZADANIE 6

Przeprowadzono następujące doświadczenie: z hodowli muszki owocowej wyodrębniono czerwonooką samicę i białookiego samca. Przeniesiono je do nowej hodowli. Po kopulacji i złożeniu przez muszkę jaj odłowiono je. Po pewnym czasie przeliczono młode osobniki i okazało się, że przeważają w nim czerwonookie samice.

Wyjaśnij, w jaki sposób można sprawdzić, czy cecha barwy oczu muszki owocowej jest sprzężona z płcią. Odpowiedź zilustruj krzyżówką odwrotną.

ZADANIE 7

Przeprowadzono następujące doświadczenie: z hodowli muszki owocowej wyodrębniono czerwonooką samicę i białookiego samca. Przeniesiono je do nowej hodowli. Po kopulacji i złożeniu przez muszkę jaj odłowiono je. Po pewnym czasie przeliczono młode osobniki i okazało się, że przeważają w nim czerwonookie samice.

Formułuj cel badawczy i wniosek z opisanego powyżej doświadczenia. Określ typ heterogametyczności występujący u muszki owocowej.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………..

ZADANIE 8

Analizie poddano dziedziczenie 4 cech rośliny, za które odpowiedzialne są 4 pary alleli: AaBbCcDd. Analizy wyników krzyżówek genetycznych wykazały, że allele a i b oraz A i c są ze sobą sprzężone i dziedziczą się niezależnie od alleli D i d.

Oznacz na chromosomach rozmieszczenie alleli AaBbCcDd w komórce somatycznej, uwzględniając podane informacje.

ORGANIZACJA GENOMU

ZADANIE 1

Podaj definicję genomu.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 2

Który rodzaj DNA nazwano „milczącym DNA”.

………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 3

W komórkach bakterii występują małe koliste cząsteczki DNA - plazmidy. Mogą się one replikować, mogą być przekazywane z jednej komórki do drugiej. Plazmidy traktowane są jako dodatkowe elementy genetyczne, a nie części genomu bakterii.

Podaj argument na poparcie tej teorii.

………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 4

Przeanalizuj tabelę i sformułuj wnioski, dotyczące wielkości genomu i liczby chromosomów wymienionych gatunków.

gatunek	liczba chromosomów	wielkość genomu
Drożdże piekarnicze	16	12,10
Muszka owocowa	8	140,00
Rzodkiewnik pospolity	5	100,00
Człowiek rozumny	23	3000,00

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 6

W jaki sposób można wykorzystać poznanie genomu człowieka w praktyce?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 7

Wyjaśnij, co określa się jako paradoks zawartości DNA.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 8

Jak wytłumaczysz złożoność organizmu człowieka, jeśli posiada on tylko dwa razy więcej genów niż muszka owocowa czy niewiele więcej niż rzodkiewnik.

gatunek	liczba genów
Escherichia coli	4000
Drożdże piekarnicze	6000
Muszka owocowa	14000
Rzodkiewnik pospolity	25000
Człowiek rozumny	30000 - 50000

………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 9

Genom komórki tworzą wszystkie cząsteczki DNA. Wyróżnia się genom prokariotyczny, jądrowy, mitochondrialny i genom chloroplastowy.

1. wskaż cechę wspólną dla genomu prokariotycznego, mitochondrialnego i chloroplastowego. ……………………………………………………………………………………

2. wskaż cechę wyróżniającą genom jądrowy. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

ZADANIE 10

Geny maja inną budowę u prokariotów i eukariontów.

Oceń prawdziwość tego stwierdzenia za pomocą jednego argumentu.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 11

W pierwszej połowie XX wieku ustaliło się pojęcie genu jako samoreplikującego się elementu chromosomu, jednostki rekombinacji i mutacji. Było ono zgodne z tezą o niepodzielności genu.

Wyjaśnij, czy współczesna genetyka molekularna potwierdza słuszność tezy o niepodzielności genu.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 12

26 czerwca 2001 roku ogłoszono zakończenie sekwencjonowania genomu człowieka.

Czego dowiedziałeś się o genomie człowieka.

1. …………………………………………………………………………………......................................................................................................................................

2. ……………………………………..…………………………………….………..

KRZYŻOWKI GENETYCZNE

ZADANIE 1

Schemat przedstawia doświadczenie, które polegało na krzyżowaniu osobników dwóch ras kur andaluzyjskich (czarnej i białej). W pokoleniu F₁ otrzymano 100 % kur stalowych (fenotyp pośredni). Natomiast w pokoleniu F₂ otrzymano 50 % kur stalowych, 25 % białych i 25 % czarnych.

1. podaj nazwę typu dziedziczenia, którego przykładem jest upierzenie kur andaluzyjskich. ………………………………………………

2. określ różnicę pomiędzy typem dziedziczenia opisanym przez G. Mendla a typem dziedziczenia przedstawionym w powyższym doświadczeniu. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. ustal i podaj genotypy kur w pokoleniu rodziców (P) oraz w F₁ i F₂ na podstawie analizy odpowiedniej krzyżówki.

ZADANIE 3

Ustal, który hodowca - krów, myszy czy rybek akwariowych - może najtrafniej i szybko określić, czy genotyp samca z cechą dominującą jest homozygotyczny, czy heterozygotyczny. Swój wybór uzasadnij używając dwóch argumentów.

Krzyżówka testowa, czyli krzyżówka osobnika o cesze recesywnej (homozygoty recesywnej) z osobnikiem o cesze dominującej, przeprowadzana w celu sprawdzenia czy ten ostatni jest homo - czy heterozygotą.

Zdolności rozrodcze wybranych zwierząt:

• bydło domowe - po 280 dniach ciąży rodzi się zwykle 1 młode.

• mysz polna - kilka razy w roku po 21 - 23 dniach ciąży rodzi się 4 - 9 młodych.

• gupik (ryba jajożyworodna) - co 4 tygodnie samica może rodzić średnio 45 młodych.

1. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………..………………………………..

ZADANIE 6

Krzyżowano ze sobą bydło dwóch ras, różniące się barwą sierści. Osobniki jednej rasy mają sierść czarną (genotyp RR), a drugiej rasy mają sierść brązową (genotyp rr).

Osobniki o genotypie Rr są również czarne. W potomstwie tej krzyżówki wszystkie osobniki były czarne.

Zaproponuj sposób sprawdzenia genotypów tego potomstwa i zinterpretuj wyniki tych krzyżówek.

Sposób sprawdzenia ……………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

Interpretacja wyników ……………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 12

Barwa oczu u ludzi jest determinowana przez allele znajdujące się w autosomach, przy czym ciemna barwa oczu jest dominująca w stosunku do jasnej. Rodzice o oczach ciemnych mają dziecko o oczach jasnych.

Ustal i podaj genotypy wszystkich osób wymienionych w zadaniu oraz podaj nazwę prawa, zgodnie z którym dziedziczy się ta cecha.

ZADANIE 13

Skrzyżowano roślinę o kwiatach białych z rośliną o kwiatach fioletowych. W pokoleniu F₁ wszystkie kwiaty były niebieskie. Po skrzyżowaniu kwiatów otrzymanych w F₁ ze sobą otrzymano F₂ i następujące rozszczepienie cech: 9 kwiatów niebieskich, 3 fioletowe i 4 białe. Wyjaśnij otrzymane wyniki. Zaproponuj odpowiednią krzyżówkę.

………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 19

Ile rodzajów gamet i w jakich ilościach (% gamet) będzie wytwarzał organizm heterozygotyczny pod względem:

1. jednej cechy Bb …………………………………………………………..

2. dwóch niezależnie dziedziczących się cech AaBb. …………………………………………………………………………….

ZADANIE 29

Pasiaste upierzenie kurcząt uwarunkowane jest allelami sprzężonymi z płcią. Allel B warunkuje upierzenie pasiaste, allel b - brak pasków. Widzenie barw przez ludzi jest także cechą sprzężoną z płcią. Allel D warunkuje prawidłowe widzenie barw, natomiast allel d - powoduje upośledzenie widzenia barw, zwane daltonizmem.

Porównaj sposób dziedziczenia daltonizmu u człowieka ze sposobem dziedziczenia pasków na piórach drobiu.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 32

Praworęczność i leworęczność są cechami dziedzicznymi. Leworęczność jest cechą recesywną.

Wyjaśnij, jak rozkładają się cechy leworęczności i praworęczności w pokoleniu F₁ jeżeli jeden z rodziców był praworęczny, drugi leworęczny.

ZADANIE 35

Rodzice (P) są nosicielami recesywnego genu. Przedstaw za pomocą symboli literowych - A, a - genotypy rodziców i potomstwa. Podaj prawdopodobieństwo ujawnienia się tego genu u ich potomstwa (F₁).

ZADANIE 38

Schemat przedstawia rodowód genetyczny pewnej rodziny. Kółko oznacza kobietę, kwadrat oznacza mężczyznę.

Które z poniższych określeń charakteryzuje dziedziczoną cechę?

1. sprzężona z płcią i recesywna,

2. sprzężona z płcią i dominująca,

3. autosomalna recesywna,

4. autosomalna dominująca.

ZADANIE 41

W rodzicielskim pokoleniu muszki owocowej wszystkie samce miały oczy czerwone, a samice - oczy białe. Okazało się, że w pokoleniu F₁ wszystkie samice mają oczy czerwone, a samce - oczy białe.

Wyjaśnij zasady dziedziczenia koloru oczu u muszki owocowej.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 49

Skrzyżowano rośliny różniące się barwą owoców i wysokością pędu. Ich potomstwo stanowiło 35 roślin wysokich z czerwonymi owocami, 31 wysokich z żółtymi owocami, 38 karłowatych z czerwonymi owocami i 33 karłowatych z żółtymi owocami.

Określ genotypy roślin, które wydały takie potomstwo.

………………………………………………………………………………………………

KRZYŻOWKI GENETYCZNE 2

ZADANIE 1

Skrzyżowano ze sobą dwie odmiany hodowlane lwiej paszczy różniące się od siebie barwą kwiatów, odmianę o kwiatach czerwonych (genotyp AA) z odmianą o kwiatach białych (genotyp aa). W pierwszym pokoleniu wszystkie rośliny miały kwiaty różowe, natomiast krzyżowane dalej ze sobą, dały rośliny o kwiatach czerwonych, różowych i białych.

1. przeprowadź analizę genetyczną tej krzyżówki według poleceń:

1. zapisz genotypy pokolenia rodzicielskiego (P) i genotypy gamet. ………………………………….……………………………………………..

2. zapisz genotypy potomstwa F₁ i genotypy gamet tego pokolenia ……………………………………..………………………………………….

3. stosując szachownicę Punnetta, przedstaw genotypy F₂ i oblicz stosunek fenotypów w tym pokoleniu.

…..……………………………………………………………………………..

2. wyjaśnij, co sugeruje wystąpienie w potomstwie tej krzyżówki roślin o kwiatach różowych. …………………..………………………………………………………………….

ZADANIE 2

U królików barwa sierści jest determinowana przez kilka wariantów tego samego genu. Zasady dominacji przedstawiają się następująco:

C > c^ch > c^h > c

W układach homozygotycznych każdy z nich warunkuje odmienny kolor sierści:

CC - szare,

c^chc^ch - srebrne,

c^hc^h - białe z czarnymi plamami na pyszczku,

cc - jednolicie białe (albinosy).

Homozygotycznego szarego królika skrzyżowano z albinotycznym i otrzymano F₁, które następnie skrzyżowano ze srebrnym królikiem. Jakie potomstwo otrzymano?

ZADANIE 3

U człowieka występuje gen dominujący, odpowiedzialny za umiejętność zwijania języka w rurkę (kształt litery U). Określ możliwe genotypy ojca wiedząc, że matka i syn potrafią zwijać język w rurkę, natomiast córka nie ma tej umiejętności.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 4

U dzwonka karpackiego, którego kwiaty maja kolor niebieski, zdarzają się kwiaty białe. Stwierdzono, że barwnik niebieski powstaje w wyniku dwuetapowego szlaku przemian katalizowanego przez dwa enzymy - dlatego barwa niebieska jest kodowana przez dwa geny (A, B) i powstaje tylko wtedy, gdy osobnik ma co najmniej jeden dominujący allel w każdej parze. W wyniku krzyżówki dwóch niebieskich podwójnych heterozygot dominujących otrzymano stosunek fenotypów 9 : 7.

Podaj nazwę rodzaju genów determinujących niebieską barwę dzwonka karpackiego. Przedstaw wynik krzyżówki (zapis w postaci szachownicy) dwóch niebieskich osobników, z których jeden jest podwójną heterozygotą, a drugi podwójną homozygotą.

…………………………………….

ZADANIE 5

Ustal wszystkie rodzaje gamet, jakie może wytworzyć organizm mężczyzny o genotypie: AaX^bY. Niebieski kolor oczu u ludzi warunkowany jest recesywnym allelem, a kolor brązowy - allelem dominującym A. kolor oczu jest cechą niesprzężoną z płcią. Daltonizm warunkowany jest przez allel recesywny b leżący w chromosomie X.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 8

U muszki owocowej czerwona barwa oczu (A) dominuje nad białą barwą (a) oczu i jest cecha sprzężoną z płcią.

Skrzyżowano samicę o oczach białych z samcem o oczach czerwonych.

Podaj genotypy wszystkich osobników przedstawionych na poniższym rysunku (P, F₁). Zapisz wynik krzyżówki tych osobników w postaci szachownicy genetycznej.

ZADANIE 9

Futerko barwy agouti powstaje u myszy, które mają przynajmniej po jednym allelu A i C. Wszystkie myszy mające dominujący tylko gen A są koloru białego. Wszystkie, które mają dominujący tylko gen C, są czarne.

Skrzyżowano białą i czarną mysz. W potomstwie otrzymano wyłącznie zwierzęta o futerku koloru agouti. Określ, jakie były genotypy rodzicielskie.

……………………………………………………………………………………………

ZADANIE 10

Daltonizm jest wadą genetyczną, uwarunkowaną przez recesywny allel genu położonego w chromosomie X. Albinizm jest z kolei recesywną wadą autosomalną. Zdrowa kobieta, córka albinosa i daltonistki, wyszła za mąż za daltonistę, którego matka była albinoską.

Jakie jest prawdopodobieństwo, że ich dziecko będzie albinotyczną daltonistką.

ZADANIE 11

Dystrofia mięśniowa Duchenne'a jest cechą sprzężoną z płcią. W pewnej rodzinie, w której rodzice nie wykazywali tego schorzenia, urodziło się dwoje dzieci. Okazało się, że jedno z nich ma dystrofię mięśniową. Wiadomo, że w rodzinie matki brat był chory na dystrofię, drugi brat i siostra byli zdrowi. Rodzice matki nie mieli dystrofii.

Określ, które z rodziców było nosicielem allelu dystrofii, jakiej płci było ich dziecko chore na dystrofię oraz jakie będzie prawdopodobieństwo, że następne dziecko też będzie chore.

Rodzice matki: …………………………………………………………………………

Potomstwo: …………………………………………………………………………….

Rodzice dziecka: ……………………………………………………………………….

Dzieci: ………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 12

Mężczyzna o oczach ciemnych, praworęczny, ma dzieci z kobietą, która ma niebieskie oczy i jest leworęczna. Ojciec mężczyzny miał oczy niebieskie i był leworęczny, a matka miała oczy piwne i była praworęczna.

Przedstaw genotypy wszystkich osobników dorosłych oraz genotyp i opisz fenotyp potomstwa.

ZADANIE 14

Włosy rude zdeterminowane są przez allele (bb) znajdujące się w chromosomach autosomalnych.

Oblicz po rozwiązaniu odpowiedniej krzyżówki prawdopodobieństwo urodzenia się dziecka o włosach rudych w przypadku, kiedy mąż i żona mają włosy ciemne, ale ojciec żony - podobnie jak i matka jej męża - byli rudzi.

ZADANIE 16

Przetestowano (krzyżówka testowa) osobnika będącego podwójną homozygotą recesywną i osobnika będącego podwójną heterozygotą. Oba allele dziedziczą się niezależnie i z pełną dominacją.

Jakie stosunki fenotypowe otrzymano? Uzasadnij celowość stosowania tego typu krzyżówek.

ZADANIE 17

U pewnej rasy kur czarna barwa piór całkowicie dominuje nad białą. Cecha ta zależy

od jednej pary genów - T, t.

Jeden z hodowców postanowił mieć stado jednolitego koloru - albo białe albo czarne.

Jakiego koloru ptaki powinien hodować - czarne, czy białe. Odpowiedź uzasadnij.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ZADANIE 18

Poniżej przedstawiono dwie krzyżówki.

1. ♀AA x aa ♂ 2. ♀AA x aa ♂

oczy ciemne oczy niebieskie brak łysiny brak łysiny

F₁: Aa F₁: ♀Aa Aa ♂

wszystkie osobniki brak łysiny łysina

męskie i żeńskie - oczy ciemne

Przeanalizuj krzyżówki i wytłumacz otrzymane wyniki. Z jakim typem dziedziczenia mamy do czynienia w przypadku 1, a z jakim w przypadku 2.

1. …………………………………………………………………………………….

2. …………………………………………………………………………………….

---