1. FINANSE PZREDSIĘBIORSTWA - jako nauka o gospodarce finansowej podmiotu gospodarczego.

1. Określenie dyscypliny „Finanse przedsiębiorstwa”

Określenie „finanse przedsiębiorstwa” można zamiennie używać z określeniem „zarządzanie finansami przedsiębiorstwa”. Finanse przedsiębiorstwa traktujemy jako element ogółu zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzeniem i podziałem zasobów pieniężnych, oraz podział wartości rzeczowych i usług. Finanse występują w sferze wymiany i podziału.

Bardzo ważne jest to, że przyjmują pieniężny charakter. Finanse przedsiębiorstwa to opis i analiza mechanizmu finansowego przedsiębiorstwa, zarządzanie to sfera decyzji- zarówno bieżących, jak i rozwojowych, podejmowanych przy użyciu odpowiednich narzędzi.. Ich stosowanie jest po to, aby mogły przynieść pożądany efekt, co jest uwarunkowane dobrą znajomością funkcjonowania zjawisk finansowych.,.

Cechy charakterystyczne finansów przedsiębiorstwa ( NIE WIEM CZY CECHY TEŻ, JAK NIE TO USUŃCIE)

- mikroekonomiczny punk widzenia przy ocenie zjawisk finansowych,

- ograniczenie zakresu badań do wyodrębnionej sfery działalności jednostki, to jest oddzielenie tej działalności od gospodarstw domowego,

- identyfikacja zjawisk finansowych w przedsiębiorstwie i jego otoczeniu,

- badanie wpływu regulacji prawnych na postawy przedsiębiorców,

- treść, metody i sposoby oceny gospodarki finansowej przedsiębiorstwa

2. Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa, jej cele, kryteria oceny, rodzaje decyzji, jej otoczenie.

Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa to czynności polegające na racjonalnym uruchamianiu strumieni pieniężnych oraz ich osiadaniu. Jest to mechanizm ciągłego, odpowiednio zorganizowanego procesu gromadzenia przychodów i dochodów oraz realizacji wydatków. Występują różnego typu rozliczenia. Mogą to być: pozyskiwanie kapitału własnego i obcego, realizowanie na podstawie prowadzonego rachunku opłacalności oraz dostępności źródeł finansowania, wydatki na inwestycje o charakterze rzeczowym i finansowym, zakup surowców, wypłaty wynagrodzeń i świadczenia podatkowe.

Gospodarka finansowa to prowadzenie nieustającej działalności w sferze operacji pieniężnych. Prowadzenie gospodarki finansowej wiąże się nie tylko z z uzyskaniem i wydatkowaniem pieniędzy, lecz także z programowanie tych działań w krótkim lub długim okresie, ich analizę i ocenę w celu kształtowania na tej podstawie przyszłych decyzji.

Procesy zachodzące w gospodarce finansowej przedsiębiorstwa, można przedstawić jako działania trzech po sobie fazach:

- przygotowawczej

- realizacji

- ewidencji, analizy i wnioskowania.

CELE

Celem gospodarki finansowej jest:

- osiągnięcie zamierzeń, czy tez zadań, stawianych przed przedsiębiorstwem przez jego właścicieli.

- uzyskiwanie nadwyżki finansowej, wyrażanej w pieniądzu, jako pewnej nadwyżki w stosunku do włożonego kapitału,

-dążenie do uzyskanie wzrostu efektywności, rozumianej jako stosunek pożądanej kategorii nadwyżki (zysk, dochód czysty itp.) do zaangażowanego kapitału,

- celem jest uzyskiwanie efektywności sprzyjającej interesowi zarobkowemu właścicieli oraz wzrostowi wartości przedsiębiorstwa

- reprodukcję rozszerzona kapitału własnego.

Gospodarka finansowa służy procesom produkcji i i obrotu, określonym w zamierzeniach przedsiębiorstwa przez pozyskiwanie kapitału w różnych formach lub tez inwestowanie w maszyny, surowce, materiały, licencje, papiery wartościowe itp., także służy bieżącej obsłudze płatności, np. wypłacanie wynagrodzeń.

KRYTERIA OCENY, (rodzaje decyzji , jej otoczenie- NIE ZA BARDZO WIEM O CO CHODZI)

Gospodarka finansowa powinna być prowadzona racjonalnie. Możemy rozpatrywać dwóch płaszczyznach: zewnętrznej i wewnętrznej. Zewnętrzna , to całość gospodarki przedsiębiorstwa, w tym także finansowej. Wewnętrzna to gospodarka finansowa rozpatrywana w sposób izolowany.

Kryteriami oceny gospodarki finansowej sposób izolowany są:

- zachowanie płynności finansowej, czyli zdolności do terminowego regulowania zobowiązań,

-obniżka kosztów finansowych oraz wpływ( przez działania gosp. Finansowej) na obniżkę innych kosztów przedsiębiorstwa- na zasadzie racjonalności, tzn. obniżać te koszty, które istotne znaczenie i nie powodują ujemnych skutków ( np. zmniejszenie wydatków na reklamę, może ograniczyć popyt)

3. System finansowy adresowany do przedsiębiorstw, jego charakterystyka , funkcje narzędzi systemu finansowego

System finansowy (definicja).

System finansowy jest to zbiór norm prawnych ,zasad oraz szeroko rozumianych instytucji,

służących do wykonywania funkcji finansów oraz regulowania przez władze państwowe

i samorządowe zjawisk finansowych.

Normy prawne, to głównie przepisy z zakresu prawa gospodarczego i finansowego,

wsparte na rygorze wykonawczym oraz sankcjami. Zasady natomiast stanowią o sposobie

racjonalnego stepowania, mniemającego rygoru wykonawczego.

Instytucje -służą do regulacji zjawisk finansowych( np. Urzędy skarbowe, a także podatki oraz ich

System to uporządkowany układ elementów wraz z ich powiązaniami;

elementem zasadniczym, organizującym każdy system jest cel (system to układ służący do

realizacji określonego celu).

Aby system finansowy był racjonalny tzn. wywoływał korzystne reakcje jednostek gospodarczych musi być: efektywny, zgodny z analizą regulowanych zjawisk, wewnętrznie zgodny ,prosty w konstrukcji, zdolny do samoregulacji

Bezpośrednim wykonawcą systemu finansowego jest aparat finansowy, składający się z:

Ministerstwa Finansów; Poszczególnych urzędów skarbowych, Wydziałów finansowych poszczególnych przedsiębiorstw, Banków itp.

Funkcje narzędzi systemu finansowego:

1) zasileniowa-regulacyjna

2) motywacyjna

Ad1 występuje, gdy nastąpi przepływ pieniędzy pomiędzy podmiotami. Zasilenie budżetu państwa następuje przez podatki. Zasilenie jednego podmiotu kosztem drugiego podmiotu. Strumienie pieniężne wzbogacają jeden podmiotła na „+” a drugi na „-`.

Regulacja dla przedsiębiorstwa przez narządzie może mieć miejsce w różnych etapach działalności np. cło, akcyza regulują strumień pieniądza do przedsiębiorstwa. Skala regulacji ma wpływ na dochód w przedsiębiorstwie i zależy od narzędzia finansowego.

Ad2 funkcja ma bardzo duży wpływ na przedsiębiorstwa. Dotyczy ona podejmowania decyzji, co do dalszego działania, jego siły i kierunków. Określone narzędzia tego systemu, powoduja wpływ na decyzje podejmowane przez przedsiębiorstwa np. w przypadku kredytów, w którym banku zaciągnąć a kryterium będzie wysokość stopy procentowej.

4. Związek procesów rzeczowych z procesami finansowymi w przedsiębiorstwie, ruch okrężnych środków (kapitałów), konsekwencje ruchu okrężnego środków dla przedsiębiorstwa i jego gospodarki finansowej.

Procesy gospodarcze w przedsiębiorstwie można określić jako ruch rzeczy i wartości (kapitału). W układzie rzeczowym mamy do czynienia z przesuwaniem się przedmiotów i usług od producenta do ostatecznego nabywcy - odbiorcy (konsumenta, inwestora, zagranicy).Kapitał , jako wartość zaangażowanych pieniędzy, środków i przedmiotów pracy, krąży w przedsiębiorstwie na zasadzie uproszczonej: pieniądz - towar-pieniądz.

Ruch okrężny środków (kapitałów)- przy powstawaniu przedsiębiorstwa, pieniądz uzyskiwany jest z kapitałów (funduszy) własnych oraz z pożyczek- kapitałów obcych. Pozyskany pieniądz jest przeznaczony na zakup środków produkcji, które są angażowane w proces wytwarzania . W procesie produkcji jedne ze środków produkcji służą wielu cyklom produkcyjnym w niezmienionej postaci. Są to środki trwałe. Inne są przekształcane w wyrób gotowy, który jest sprzedawany-są to środki obrotowe.

Utarg podlega rozliczeniu. Część pieniędzy wypada z ruchu okrężnego w postaci: płac, innych wynagrodzeń pracowniczych, funduszy celowych, amortyzacji, dochodów właścicieli, podatków i nie podatkowych świadczeń na rzecz instytucji finansowych, spłat pożyczek. Aby ruch okrężny mógł być w przedsiębiorstwie realizowany, musza być przestrzegane następujące prawidłowości:

• fazy ruchu okrężnego ( czyli faza zaopatrzenia, faza produkcji, faza zbytu) muszą występować kolejno po sobie

• rozmieszczenie wartości składników majątkowych powinno wynikać z rodzaju działalności

• wszystkie fazy powinny występować nie tylko kolejno, lecz także jednocześnie.

KONSEKWENCJE- najbardziej ogólną konsekwencja przebiegu ruchu okrężnego w przedsiębiorstwie jest traktowanie go jako podstawy klasyfikacji zjawisk finansowych. Wszystkie zjawiska zawierają w fazach I i III ruchu okrężnego, tam gdzie mamy do czynienia z przemianą pieniądza w wartość rzeczową lub odwrotnie. Ruch okrężny m charakter otwarty. W fazie zaopatrzenia i zbytu następuje , budżet, kontrahenci. Powiązanie to może mieć charakter bierny(absorpcja środków) i czynny(lokowanie środków na rynku finansowym). Środki produkcji w ruchu obrotowym zachowują się niejednakowo-część z nich całkowicie się zużywa i przenosi swoja wartość na wyrób gotowy a część zużywa się stopniowa. Nierównomierność ruchu okrężnego jest głównie związana z sezonowością produkcji(pory roku), sezonowością konsumpcji i w konsekwencji z sezonowością sprzedaży. W pewnych okresach mamy natężenie i spadki działalności.

2. RYZYKO W PRZEDSIĘBIORSTWIE I JEGO GOSPODARCE FIANSOWEJ.

1. Pojęcie ryzyka i jego działanie

Ryzykiem nazywamy statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia losowego o charakterze negatywnym dla dotkniętego nim podmiotu. Ryzyko występuje wtedy, kiedy w danej sytuacji przynajmniej jeden z elementów składających się na nią nie jest znany, ale znane sa prawdopodobieństwa jego wystąpienia.

Ryzyko występuje wtedy, gdy podejmujący decyzję nie może przewidzieć z całkowitą pewnością przyszłych zdarzeń, zna natomiast różne efekty podjętej decyzji, lecz także prawdopodobieństwo powiązane z każdym z czynników.

2. Czynniki określające ryzyko

Wyróżniamy ryzyko:

- ryzyko właściwe, które funkcjonuje na zasadach wielkich liczb(np. pożary, klęki),

- ryzyko subiektywne, związane z niedoskonałością człowieka, subiektywnie oceniającego prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zjawisk.

W każdym przedsięwzięciu wyróżniamy dwa rodzaje ryzyka:

1. ryzyko operacyjne, gdzie na jego poziomie wpływa możliwość aktywnego oddziaływania na sprzedaż, cenę ,koszty. Istotna jest struktura majątku, którym dysponuje przedsiębiorstwo.

Im większy majątek, tym większe ryzyko.

2. ryzyko finansowe zależy przede wszystkim od struktury źródeł finansowania przedsiębiorstwa.

Elementy ryzyka przedsiębiorstw:

• informacyjny charakter postępu - skala informacji przepływu powoduje, że postęp techniczny oparty jest na informatyce, jest dostępny, ale jest duża skala zmian

• rozwój społeczny i ekonomiczny - wymaga posiadania coraz większych zasobów informatycznych. Ta dziedzina szybko się rozwija. Każdy dąży, aby uzyskać większą bazę zasobów informatycznych.

3. Ryzyko a efektywność finansowa przedsiębiorstwa

Elementy ryzyka przedsiębiorstw:

• informacyjny charakter postępu - skala informacji przepływu powoduje, że postęp techniczny oparty jest na informatyce, jest dostępny, ale jest duża skala zmian

• rozwój społeczny i ekonomiczny - wymaga posiadania coraz większych zasobów informatycznych. Ta dziedzina szybko się rozwija. Każdy dąży, aby uzyskać większą bazę zasobów informatycznych.

Informacje w gospodarce społecznej są podstawą w dzisiejszych czasach.

Nowe tendencje, które są określane mianem nowej technologii.

Cele gospodarki:

• nowoczesne technologie informacyjne - dają one możliwość integracji, gromadzenia, przechowywania, przekazywania i udostępniania informacji.

• Ryzyk to proces globalizacji informacji, procesów, systemów informacyjnych

Przedsiębiorstwa muszą uważnie podejmować decyzje, ponieważ są one związane z ryzykiem. Można zmniejszać skalę ryzyka. Cechą naszej gospodarki jest zjawisko spadku jednostkowych oczekiwań. Przy podjęciu decyzji w gospodarce zawsze jest większe lub mniejsze ryzyko.

4. Metody pomiaru ryzyka

Pomiar ryzyka

Subiektywne podejmowanie decyzji, szacowanie korzyści uzyskiwanych w przyszłości. Podejmujący decyzje stara się na podstawie analogicznych przedsięwzięć z przeszłości ustalić stopień przyszłych korzyści.

Indukcyjna analiza prawidłowości polega na określeniu korzyści najniższych i najwyższych. Metoda jest prosta, ale niedokładna.

Określenie ryzyka przy podejmowaniu decyzji jest bardzo obszerną wiedzą i jest wiele metod oceny ryzyka.

Metoda kalkulacji prawdopodobieństwa - prosta i bardziej dokładna. Może ona w określonych przypadkach być stosowana dla wyboru wariantów między różnymi możliwościami w sumie pozytywnych rozwiązań, decyzji (np. przy pierwszym wariancie zarobimy mniej, przy drugim wariancie można zarobić więcej). Przy tej metodzie przypisujemy odpowiedni stopień prawdopodobieństwa poszczególnym wariantom i wykorzystujemy mierniki statystyczne wartości oczekiwanej, wariancji, a więc zmienności odchyleń od pierwszej wielkości - odchylenie standardowe.

Mierniki używać będziemy dla określenia wielkości ze sprzedaży. Do mierzenia ryzyka stosujemy metodę kalkulacji prawdopodobieństwa, jak wspomniano wykorzystuje się wskaźniki prawdopodobieństwa wystąpienia określonych zdarzeń, od których są zależne, określone, rozważane przez nas wielkości finansowe.

Posługujemy się tu:

1. wartością spodziewaną (oczekiwaną)

2. wariancją (zmiennością) odchyleń od tej wartości

3. odchyleniem standardowym

IV. 1) NADWYŻKA FINANSOWA

Nadwyżka ekonomiczna- w makroekonomicznego pkt widzenia finansowym wyrazem nadwyżki ekonomicznej jest akumulacja pieniężna brutto. Inaczej określmy jako akumulacja pieniężna netto powiększona o amortyzację (przepływy pieniężne=akumulacja+amortyzacja). Akumulacja netto stanowi różnicę między utargiem a kosztami odnoszącymi się do tego utargu(nadwyżka utargu nad kosztami)jest to akumulacja ze sprzedaży skorygowana o saldo zysków i strat nadzwyczajnych stanowi akumulację całokształtu działalności. Występuje zawsze jako konkretna suma pieniędzy. W skali mikro ekonomicznej nadwyżka i jej wyraz finansowy zależy od formy własności firmy i jego kształtu prawnego. W podstawowych firmach prywatnych nadwyżką finansową jest zysk netto powiększony o amortyzację.

Akumulacja pieniężna zwana inaczej finansową składa się z :1) podatku VAT 2)akcyzy 3) zysku brutto. W przedsiębiorstwie wysokość akumulacji zależy od poziomu cen, kosztów, fizycznych rozmiarów sprzedaży, asortymentu sprzedaży. Im wyższy poziom cen tym wyższa akumulacja. Nadwyżka finansowa przedsiębiorstwa-można uznać kwotę obejmującą wynagrodzenia pracownicze oraz zysk netto i amortyzację z tym że szczególnie aktywną rolę odgrywają tu płace(ich maksymalizacja lub ich utrzymanie, jeśli jest to możliwe, w realnej, nie zmienionej wysokości). Wynika to z roli samorządu pracowniczego wpływającego na sposób postępowania przedsiębiorstwa. W drobnych przedsiębiorstwach prywatnych nadwyżką finansową jest różnica między przychodem a poniesionymi wydatkami. W skład tej nadwyżki wchodzą wydatki na konsumpcję właściciela i dalszy rozwój firmy.

2)ZYSK I JEGO FUNKCJE

Zysk stanowi główną treść nadwyżki finansowej rozpatrywanej z mikroekonomicznego pkt widzenia. Rola zysku wynika z funkcji jakie może pełnić w firmie pod warunkiem odpowiedniej organizacji danego podmiotu. Funkcje te można określić jako zbiór podstawowych reguł:

*zysk jest najbardziej ogólnym i wszechstronnym miernikiem oceny pracy przedsiębiorstwa

*zysk może motywować właścicieli kapitału i załogę do jego pomnażania

*zysk stanowi źródło samofinansowania rozwoju

Przyjęcie zysku jako miernika oceny wynika z jego walorów w tej roli:1)wskaźnik odzwierciedlający efekty działalności 2)ma syntetyczny charakter 3) ma najszersze pole recepcji(wiąże się ze wszystkimi elementami gospodarki przedsiębiorstw) 4) jest zawsze skwantyfikowany(określany jednoznacznie ilościowo).Zysk jako miernik efektywności skłania do maksymalizacji wielkości sprzedaży na którą jest popyt, wpływa na oszczędność kosztów, powoduje redukcję zapotrzebowania na czynniki wytwórcze. W firmach prywatnych zysk jest naturalnym motywem podejmowania i dalszej realizacji działalności. Zysk jest istotnym źródłem zwiększenia kapitału własnego a pośrednio pozycji firmy na rynku. Istone jest to że aby zysk mógł pełnić wymienione funkcje muszą one być realizowane jednocześnie.

3) FORMY WYNIKU FINANSOWEGO PRZEDSIĘBIORSTWA

Wynik finansowy może mieć wartość dodatnia lub ujemną . W pierwszym przypadku mamy do czynienia z zyskiem a w drugim zaś ze stratą. Wynik finansowy netto (zysk) stanowi różnicę między wynikiem działalności operacyjnej ( w tym na operacjach finansowych) skorygowanym o saldo wyniku na operacjach nadzwyczajnych(straty i zyski nadzwyczajne) a obowiązkowymi obciążeniami z tytułu podatku dochodowego i płatności z nim zrównanych. Wynik na działalności operacyjnej jest różnicą między sumą należnych przychodów ze sprzedaży towarów i innych składników majątku(rzeczywiste ceny po rabatach po podatku i odjęciu akcyzy jak jest; dotacje) a wartością sprzedanych wyrobów, usług innych składników majątku po koszcie wytworzenia lub cenie nabycia powiększonych o koszty ogólnego zarządu, koszty operacyjne oraz podatki obciążające sprzedawcę. Zysk na operacjach finansowych -różnica między przychodami z operacji finansowych (udziały w innych firmach, zyski ze sprzedaży, oprocentowanie lokat, dodatnie różnice kursowe) a kosztami prowadzonych operacji finansowych (odsetki, prowizje ,ujemne różnice kursowe).

4) MIERNIKI RENTOWNOŚĆI PRZEDSIĘBIORSTWA

Ze względu na postać możemy wyróżnić wskaźniki absolutne i relatywne. Absolutne wskaźniki traktujemy kwotę zysku i przyrost zysku. Kwota zysku wskazuje rozmiar osiągniętego efektu finansowego obliczany w kwocie- miara efektywności i rzeczywiste źródło samofinansowania . U czynienie z przyrostu zysku podstawy oceny przedsiębiorstwa może w krótkim horyzoncie czasowym wydatnie zwiększyć masę zysku. Może Janek pogorszyć sytuacje firmy w skutek źle realizowanych oszczędności. Podstawową grupę wskaźników służących do oceny przedsiębiorstwa stanowią mierniki określające rentowność =zyskowność sprzedaży, kosztów, majątku, kapitałów własnych. Wśród tych mierników istotna grupę stanowią wskaźniki rentowności obrotu. Mogą one mieć różną formę i przydatność analityczna co wynika z zawartości licznika (postać zysku) i mianownika(jego treść).

Wskaźnik zyskowności sprzedaży(rentowności): = zysk operacyjny/(dzielony na )sprzedaż netto informuje o wysokości zysku wygospodarowanego na działalności typowej który przypada na każdy 1 PLN wykonanego obrotu( w relacji do przychodów ze sprzedaży) lub procent np. 7% wartości przychodów. Uwidacznia efektywność działania w podstawowej dziedzinie do której firma została powołana.

Marż a zysku brutto: = zysk netto / sprzedaż netto Daje ogólny podgląd na rentowność sprzedaży ponieważ uwzględnia oprócz czynników operacyjnych także zyski poza operacyjne i efekty nadzwyczajne. Informuje zatem jaka wartość zysku wyrażona w złotych lub w % przypada na sprzedaż brutto lub netto.

Zyskowność sprzedaży: = zysk netto / sprzedaż netto Miernik ten wskazuje jaki realny uzysk w postaci zysku pozostającego w przedsiębiorstwie otrzymuje się z przychodu ze sprzedaży netto.

Rentowność kosztów:=(zysk netto+- zmiana kosztu)x100 / koszty własne +- zmiana kosztu Jest on relacją zysku do kosztów własnych(zysk/koszty). Stanowi on miarę efektywności poniesionych nakładów. Wskaźnik bardziej podatny na manipulacje i wahania niż miernikiem rentowności.

Zyskowność majątku= zysk netto / majątek Stosunek zysku netto do majątku. Daje pełniejszy obraz efektywności od poprzedniego. Majątek może być ujmowany najczęściej ze względu na dostępność danych wg wartości księgowej lub rynkowej. Wskaźnik zyskowności (rentowności )majątku zwany także wskaźnikiem zwrotu z inwestycji ilustruje efektywność firny w zakresie gospodarowania aktywami =miara jakości gospodarowania. Wada-nie uwzględnia wpływu struktury źródeł finansowania.

Rentowność kapitału: zysk netto x 100 / kapitał własny Miernik ten odzwierciedla opłacalność inwestowania w daną firmę. Jego wysokość powinna być wyższa od stopy inflacji i kształtować się na poziomie rynkowej stopy %. Można go porównać z oprocentowaniem kredytów(redyskontowego lub lombardowego) udzielonych przez bank centralny. Najniższym progiem opłacalności jest oprocentowanie wkładów terminowych. Wskaźnik rentowności można zaprezentować jako iloczyn trzech wskaźników:

zysk netto = zysk netto x sprzedaż netto x aktywa gospodarcze kapitał własny sprzedaż netto aktywa gospodarcze kapitał własny

Iloczyn ten służy do określenia wpływu poszczególnych czynników na poziom rentowności kapitału.

5.) PODZIAŁ I METODY PODZIAŁU ZYSKU

Wynik finansowy jest dzielony przy użyciu trzech metod: kalkulacyjnej, wynikowej i mieszanej.

Metoda kalkulacyjna polega na kształtowaniu zysku wg pewnych normatywów odnoszących się do jakiegoś nośnika np. premie z zysku dla załogi w relacji procentowej do płac . Ten system jest jednak słabo przystawalny do gospodarki rynkowej i stąd właściwe funkcjonowanie tylko w odniesieniu do NBP. Zysk w NBP jest kalkulowany w relacji do różnego typu podstaw(np. funduszu rezerwowego oraz funduszu płac0. I nawet tu nie występuje w pełni metoda kalkulacyjna, ponieważ wpłata zysku do budżetu ma charakter rezydualny(wpłaca się bowiem pozostałość po dokonaniu odpisów). Metoda wynikowa jest to metoda panująca. Polega ona na gruncie rzeczy na procentowym obciążeniu zysku na rzecz budżetu i dowolnym kształtowaniu pozostałości zysku.

Metoda mieszana jej elementy występowały do niedawna w przedsiębiorstwach państwowych. Dotyczyło to odpisu na rzecz budżetu w postaci obowiązkowej dywidendy. Podział taki występuje w spółkach akcyjnych w postaci odpisu w wysokości 8% zysku netto na rzecz zasilania kapitału zapasowego.

V. ZASILANIE FINANSOWE PRZEDSIEBIORSTWA

Określenie finansowania - zakres, rodzaje.

Finansowanie jest to proces ciągłego, odpowiedni zorganizowanego działania mającego na celu gromadzenie przychodów i dochodów oraz rralizacje wydatków.

Zakresem finansowania objęta jest zarówno cała działalność bieżąca jak i riozwojowa przedsiębiorstwa. Finansowanie dzieli się na zewnętrzne i wewnętrzne. To pierwsze obejmuje kapitał pieniężny oraz rzeczowy jaki dopływa do przedsiebiorstwa od różnych podmiotów w różnej formie poza kapitałem z tytułu sprzedaży wyrobów, towarów oraz Swiadczenia usług. Finansowanie zewnętrzne dzieli się na zewnętrzne własne i obce. Finansowanie zewnętrzne własne to takie w, którym kapitał dopływa do przedsiębiorstwa w postaci wkładów, udziałów z tytułu sprzedaży akcji, dotacji. Ważna jego cechą jest fakt, iż uzyskiwany tą drogą kapitał pozostaje w przedsiębiorstwie przeważnie na czas nieokreślony. Finansowanie zewnętrzne obce to takie, w którym przedsiębiorstwo pozyskuje kapitał przez rynek finansowy i jego segmenty, rynek towarowy i inne szczególne formy finansowania. Główną jego cechą jest to, że kapitał jest odstepowany przedsiębiorstwu na czas określony i podlega zwrotowi w uzgodnionych terminach. Ponadto od tak uzyskanego kapitału należy płacić odsetki. Drugi rodzaj finansowania czyli wewnętrzne polega na uzyskiwaniu kapitału przez kształtowanie jego samego i przekształcenia majątkowe. Kapitał uzyskiwany przez ten rodzaj finansowania pochodzi głównie ze sprzedaży wyrobów lub usług, z tytułu umorzenia i amortyzacji majatku trwałego, ze sprzedaży tych składników majątku, które nie mają wpływu na całokształt funkcjonowania i działalności przedsiębiorstwa i jego zdolności produkcyjnych.

Cechy i funkcje kapitału własnego i obcego.

Zarówno kapitał własny jak i obcy posiada wiele cech pozytywnych jak i negatywnych.

I tak kapitał własny to :

- stabilne źródło finansowania działalności przedsiebiorstwa nie trzeba go zwracać , jest zawsze,

- stabilne źródło zwiększenia płynności finansowej przedsiębiorstwa,

- baza gwarancyjna dla wierzycieli,

- podstawa stosunków własnościowych przy angażowaniu na cza nieokreślony,

- prawo udziału w podziale zysku z jednej strony ale także obawa dotycząca uzyskiwania oczekiwanych korzyści.

Funkcjami kapitału własnego są:

- funkcja gwarancyjna, zabezpieczajaca przy pozyskiwaniu kapitału obcego ( rózne podmioty chętnie inwestuja w przedsiebiorstwo dysponujące określonym kapitałem własnym, mniejsza obawa przed utratą zainwestowanych środków, banki chętniej udzialają kredytów przedsiębiorstwom mającym zabezpieczenie finansowe, którym jest także kapitał wlasny),

- funkcja robocza polegająca na tym, że kapitał własny w tej funkcji stanowi źródło finasowania podejmowanych przez przedsiebiorstwo zadań zmierzających do uzyskania nadwyżki przychodow nad kosztami.

Z koleji kapitał obcy to:

- elastyczne źródło finansowania,

- źródło umożliwiające podjęcie i realizację przedsięwzięć ponad własne możliwości finansowe przedsiębiorstwa,

- źródło wpływające na obniżenie obciążeń podatkowych oraz wzrost rentowności kapitału własnego,

- źródło kształtowania optymalnej struktury kapitału, ale to również fakt, że:

- jest oddawany dla przedsiębiorstwa na czas określony i podlega zwrotowi, co wpływa niekorzystnie na przyszłą sytuację finansową i ekonomiczną przedsiębiorstwa,

- wierzyciele maja prawo do odsetek,

- jego uzyskanie często wymaga zabezpieczeń własnym kapitałem lub gwarancji,

- wraz ze wzrostem zadłużenia przedsiębiorstwa rośnie ryzyko i koszt obcego kapitału,

- w przypadku likwidacji przedsiębiorstwa wierzyciele są zaspakajani przed właścicielami,

- wysoki stopień zadłużenia często prowadzi do uzyskiwania pewnych uprawnień przez wierzycieli,

Funkcja kapitalu obcego podobnie jak własnego jest funkcja robocza, w której dłużnicy posługują się powierzonym kapitałem jak własnym.

Związek formy prawno-organizacyjnej przedsiębiorstwa z zasilaniem w kapitał.

Jak wiadomo działalność bieżąca i rozwojowa przedsiębiorstwa z reguły finansowana jest kapitałem własnym i obcym. Na możliwości pozyskiwania go mają wpływ formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstwa. To takie cechy przedsiebiorstwa jak: różnorodność przedmiotu i sposbu działania, rozmiarów działalności, celu, zasad tworzenia stosunków między członkami struktur organizacyjnych, sposobu zarządzania, mozliwości przeksztalceń, likwidacji, upadłości bądź odpowiedzialności wobec osób trzecich decyduja w znacznym stopniu o zasadach i pozyskiwaniu kapitalu pierwotnego przy powoływaniu przedsiębiorstwa, warunkach zwiększania czy jego obniżaniu w przedsiebiorstwie już istniejącym. I tak inaczej będzie pozyskiwany kapitał własny w spólkach w postaci wkładów kapitałowych pienięznych i niepieniężnych, dopłat wspólników a inaczej w przedsiębiorstwach państwowych w postaci funduszu, kapitału otrzymanego z organu założycielskiego bądź w przedsiębiorstwach już funkcjonujących w postaci własnych srodków finansowych takich jak: fundusze: założycielski, przedsiębiorstwa, z aktualizacji wyceny środków trwałych. Jeśli chodzi zaś o kapitał obcy to jego pozyskiwanie wiąże się z różnego rodzaju ograniczeniami związanymi z jego zróznicowaną dostepnością dla poszczególnych typów prawnych przedsiębiorstw. I tak największe mozliwości pozyskiwania kapitału mają duże przedsiębiorstwa o dobrym wyniku finansowym podczas gdy małe bądź te wchodzące na rynek napotykają na wiele trudności.

4.Elementarne metody finansowania przedsiębiorstwa, porównanie zalet i wad.

Bardzo często przedsiębiorstwa finansowane są pry jednoczesnym użyciu kombinacji różnych metod. Do celów analitycznych, pamiętając że żadna z metod nie występuje pojedynczo, możemy wyróżnić następujące podstawowe metody finansowania:

-samofinansowanie - oparte na wewnętrznych źródłach własnych, dzielące się na:

- samofinansowanie szerokie - w, którym wydatki pokrywane są ze wszelkiego rodzaju własnych przychodów ( odbywa się to automatycznie),

- samofinansowanie wąskie - w, którym własne nadwyżki takie jak: zysk netto, amortyzacja, rozwiązanie rezerw celowych przeznaczane są na finansowanie procesów wzrostu. Jeśli chodzi o zalety tej metody to samofinansowanie szczególnie to wąskie umożliwia rozwiązywanie najpilniejszych problemów przedsiębiorstwa przy udziale rachunku mikroekonomicznego. Wadami samofinansowania jest konieczność całkowitego lub częściowego posiadania funduszy własnych w postaci zgromadzonego, nie rozdysponowanego zysku netto, amortyzacji, rozwiązywanych rezerw celowych. Metoda ta nie zawsze przynosi oczekiwane korzyści ponieważ często fundusze własne są niewielkie i trudno jest przy niej liczyć na poważne inwestycje bądź poszerzenie działalności a tym samym zysk. Metoda ta powoduje również znaczne rozproszenie środków i zastój w strukturach działalności. Ponadto w przypadku przeznaczenia zysku zatrzymanego na potrzeby rozwojowe przedsiębiorstwa w metodzie tej traci ono odsetki , które mogłoby uzyskać lokując te zyski w dochodowe instrumenty finansowe,

- samospłata - będąca odwrotnością samofinansowania, w której w pierwszej kolejności uzyskuje się określony przedmiot a dzięki jego eksploatacji odtwarza się środki na spłatę zobowiązania. Również ta metoda dzieli się na:

- samospłatę szeroką - służącą do pokrywania zobowiązań „brutto” (handel pożyczonym towarem),

- samo spłatę wąską - służącą do pokrywania zobowiązań „netto” ( pokrywanie zobowiązań rozwojowych. W tym przypadku źródłem tych metod są: amortyzacja i część wyniku finansowego. W przypadku samospłaty możliwe jest regulowanie okresu spłaty a tym samym obejmowanie większych lub mniejszych zakresów działalności. Ponadto metoda ta motywuje przedsiębiorstwo do szczegółowej kalkulacji opłacalności danej działalności z punktu widzenia realności dokonywania spłat, zależnych od racjonalnego wykorzystania środków rzeczowych. Wadą tej metody będącej przeciwieństwem samofinansowania jest niewłaściwa ocena rezultatów w dziedzinie inwestycji rzeczowych a tym samym nie realność dokonywania spłat. Przy inwestycjach rzeczowych o długim okresie amortyzacji metoda ta traci swój bodźcowy charakter w oddziaływaniu na przedsiębiorstwo.

- kredytowanie bankowe - podobne do samospłaty również szerokie i wąskie. W metodzie tej źródłem finansowania przedsiębiorstwa są różnego rodzaju kredyty bankowe, które można swobodnie kształtować zależnie od tempa realizacji inwestycji-zwalniać bądź przyspieszać ich wykorzystanie w stosunku do przyjętych założeń. W przypadku kredytowania bankowego ważną cecha jest jego optymalne oddziaływanie na efektywność -(zmuszana ono do kalkulowania opłacalności) sprawiające, że jest ono „nieograniczoną” formą finansowania w przeciwieństwie do samospłaty. Kredytowanie bankowe jest forma zasilania dostępna dla wszystkich typów przedsiębiorstw ze wszystkich sektorów gospodarki. Wadą tej metody jest to, iż jest to metoda oparta w większości na kredytach i uzależniona od sytuacji społeczno-gospodarczej. Ponadto jej wada jest brak stabilności, nie przewidywana zmienność skutków a także to iż jest to metoda droga. Jest ona bardzo niebezpieczna w przypadku inflacji. Sprawia, że bezterminowe angażowanie kapitału przyczynia się do powstawania różnego rodzaju stosunków z, których bardzo często rodzi się obowiązek uczestniczenia w pokrywaniu strat i płacenia odsetek od pożyczonych środków,

-dotowanie - będące bezzwrotną, darmową formą finansowania z budżetu obecnie krytykowaną i w praktyce stopniowo eliminowaną. Mimo tego dotowanie jest uzasadnione z dwóch przyczyn:

- gdy o cenie towaru lub usługi decyduje lub współdecyduje rząd,

- gdy jest to działalność o niebagatelnym znaczeniu społeczno-gospodarczym, ale nie przynosząca bezpośredniego zwrotu nakładów chociażby w postaci amortyzacji. Jeśli chodzi o tą metodę to jej zaletą jest brak ponoszenia jakichkolwiek kosztów przez podmioty dotowane. Wadą dotowania jest fakt, iż może ona niekorzystnie wpływać na przedsiębiorstwo. Otrzymane przez nie „za darmo” fundusze obniżają aktywność gospodarczą przedsiębiorstwa ponieważ nie muszą one dbać o rzeczywistą poprawę swojej działalności. Przedsiębiorstwom w tej metodzie brak jest odpowiednich bodźców pobudzających do działania,

- czerpanie środków z rynku finansowego - polegające na pozyskiwaniu kapitału w różnych postaciach i o różnym przeznaczeniu (bieżącym i rozwojowym). Jest ona uzależniona od formy prawnej przedsiębiorstwa i ”bogactwa” rynku finansowego. Przedmiotem transakcji są rzeczywiste i nierzeczywiste walory finansowe (materialne i niematerialne). Podmiotami w tej metodzie są m.in: - skarb państwa, organy samorządowe, banki, instytucje ubezpieczeniowe emerytalne, przedsiębiorstwa, ludność. Zaletą tej metody jest fakt, iż daje ona ogromne możliwości pozyskiwania kapitału w różnych postaciach, wielkości o różnym przeznaczeniu. Jest to metoda bardzo elastyczna ponieważ rynek finansowy oferuje szeroką gamę produktów dostępnych dla wszystkich, którzy chcą z nich skorzystać. Jeśli chodzi o jej wady to można powiedzieć, że nie wszystkie instrumenty oferowane przez tą metodę są jednakowo dostępne dla wszystkich przedsiębiorstw. Ze względu na jej bardzo duży zakres jest ona „droga” dla małych przedsiębiorstw. Często pozyskiwanie kapitału przez instrumenty oferowane w tej metodzie zmuszają przedsiębiorstwa do różnego rodzaju zabezpieczeń zarówno tych finansowych jak i poręczeń osób trzecich a także przeprowadzane transakcje są bardzo trudne i skomplikowane i wymagają odpowiednich przygotowań i są przeprowadzane przez wyznaczone do tego podmioty za odpowiednią opłatą. W metodzie tej małe przedsiębiorstwa przegrywają walkę o kapitały na rynku finansowym z dużymi i bogatymi przedsiębiorstwami.

Struktura kapitału przedsiębiorstwa, działanie dźwigni finansowej.

Rozważając wartość przedsiębiorstwa należy zauważyć, iż uzależniona jest ona od optymalizacji struktury kapitału. Jest to pojęcie względne gdyż brak jest jednobrzmiącej definicji, która określałaby czym jest struktura kapitału. Wśród wielu dostępnych na rynku strukturę kapitału utożsamia się ze strukturą pasywów bilansu przedsiębiorstwa lub ze strukturą kapitału stałego finansującego majątek trwały i część majątku obrotowego. Jednak na potrzeby analizy zjawiska dźwigni finansowej uważa się że struktura ta to relacje między kapitałem własnym a zobowiązaniami od których płacone jest oprocentowanie (długiem). I tak podstawą do rozważań nad optymalizacją struktury kapitału jest twierdzenie, że rentowność kapitałów własnych w części przypadków może zwiększyć dług (kapitał obcy). Jednak nie wszystkie przedsiębiorstwa korzystają z długu, ponieważ może on być niekiedy niebezpieczny dla nich i nie zawsze może powodować zyskowność. W związku z powyższym każde przedsiębiorstwo powinno dążyć do uzyskania najlepszej struktury zaangażowanego kapitału. Wybór struktury źródeł finansowania powinien być przeprowadzony bardzo rozważnie z uwzględnieniem wielu czynników, a wśród nich najważniejszego, oprócz ceny- ryzyka. To właśnie ono powinno mieć decydujący wpływ na strukturę kapitału, która jest odmienna dla różnych podmiotów występujących na rynku i uzależniona od warunków w jakich dany podmiot prowadzi działalność. Struktura kapitału jest bardzo ważnym elementem przedsiębiorstwa i jego działalności dlatego też jej prawidłowa postać powinna umożliwiać minimalizację kosztu kapitału zainwestowanego w jego aktywa. Zatem kierownictwo kształtując strukturę kapitału jednocześnie kształtuje rynkową wartość przedsiębiorstwa. Jeśli chodzi o efekt działania dźwigni finansowej to jest to wzrost rentowności kapitału własnego ponad rentowność kapitału ogółem spowodowany zaangażowaniem kapitału obcego. Jest ona zależnością między zobowiązaniami odsetkowymi a kapitałem własnym i wyraża się wzorem

d

DF = --

Kw

Efekt dźwigni wynika z faktu, iż koszt długu jest z zasady mniejszy od kosztu kapitału własnego ponieważ inwestorzy, angażując swój kapitał ponoszą dużo większe ryzyko niż pożyczkodawcy, dodatkowo na zmniejszenie kosztu długu w stosunku do kosztu kapitału własnego wpływa osłona podatkowa polegająca na tym ,że koszty odsetek zmniejszają podstawę do opodatkowania a tym samym podatki. Jak widać wybór odpowiedniej struktury kapitału umożliwia prawidłowe działanie dźwigni finansowej, która pozwala na odnoszenie przez przedsiębiorstwo sukcesów i prowadzi do wzrostu jego rentowności.

Formy pozyskiwania kapitału na rynku finansowym.

Jak wiadomo przedsiębiorstwo może finansować swoją działalność ze środków pochodzących bezpośrednio z rynku finansowego, jednakże tylko część instrumentów finansowych tego rynku może być wykorzystywana jako źródło finansowania (pozyskiwania kapitału).W tym przypadku pozyskiwanie to odbywa się poprzez emisję akcji i obligacji oraz emisję krótkoterminowych papierów dłużnych. Jeśli chodzi o emisję akcji to mogą ja prowadzić przedsiębiorstwa będące spółkami akcyjnymi lub komandytowo-akcyjnymi. W wyniku emisji akcji następuje powiększenie kapitału własnego. Akcje - są emitowane na pozyskiwanie kapitału do sfinansowania przedsięwzięć inwestycyjnych. Ze strony akcjonariuszy są one instrumentami inwestowania bez podjęcia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek. Akcja inaczej działanie, przedsięwzięcie jest instrumentem finansowym o charakterze własności. Posiadacz akcji jest współwłaścicielem podmiotu ją emitującego. Dzielą się one na zwyczajne - na okaziciela, dające jeden głos nawalnym zgromadzeniu i uprawniające do otrzymania dywidendy uprzywilejowane - dające przywileje w zakresie dywidendy, prawo głosu na walnym zgromadzeniu oraz udział w podziale masy upadłościowej.

Następnym źródłem pozyskiwania kapitału jest emisja obligacji. Mogą jej dokonywać podmioty gospodarcze prowadzące działalność gospodarczą i mające osobowość prawną m.in.: różnego rodzaju spółki, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, komunalne. Obligacja inaczej zobowiązanie jest instrumentem finansowym będącym krótkoterminowym i długoterminowym instrumentem wierzycielskim. Kapitał jest pozyskiwany w formie kredytu zaciąganego przez emitenta obligacji u jej nabywcy. Przy czym musi on być zwrócony wraz z należnymi odsetkami w ustalonym terminie wykupu obligacji. Obligacje dzielimy na skarbowe emitowane w imieniu Skarbu Państwa przez Min. Finansów, komunalne (gminne) emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego, korporacyjne emitowane przez przedsiębiorstwa. Ze względu na oprocentowanie dzielimy je na obligacje o: stałym i zmiennym oprocentowaniu, obligacje indeksowe oraz zero kuponowe, Niektóre duże podmioty pozyskują tą drogą dosyć znaczne kwoty obcego kapitału pożyczkowego (obligacje w większości wykupowane przez banki). Bardzo duży wpływ na emisje obligacji ma zaufanie potencjalnych ich nabywców do emitenta wpływające na możliwości i skalę wprowadzenia obligacji do obrotu dlatego też bardzo dużą rolę odgrywa tu pozycja przedsiębiorstwa narybku a także ocena jego działalności, rzetelności i wiarygodności. Z reguły dużym zaufaniem cieszą się obligacje skarbowe bankowe oraz przedsiębiorstw o charakterze publicznym. Zaufanie nabywców do emitentów obligacji może być dodatkowo wzmocnione przez gwarantowanie ich emisji przez inne podmioty, najczęściej renomowane banki. W związku z powyższym podmiot chcący przez emisję obligacji uzyskać jak największy kapitał powinien dążyć do tego aby jego działalność i osiągane zyski nie budziły zastrzeżeń i nie rodziły wątpliwości wśród nabywców. Trzecim źródłem pozyskiwania kapitału na rynku finansowym jest emisja krótkoterminowych papierów dłużnych okresie zapadalności od 7 do 364 dni oraz kredyt towarowy. Ze względu na różne podstawy prawne emisji tych papierów można je podzielić na bony komercy6jne. Komercyjne weksle inwestycyjno-terminowe. Weksle są zobowiązaniem wekslowym remitenta do zapłaty określonej nominalnej kwoty w dniu płatności aktualnemu jej posiadaczowi. Ma ono postać weksla własnego przechowywanego przez bank będący organizatorem emisji. Jest to instrument finansowy emitowany przez przedsiębiorstwa i instytucje finansowe (ubezpieczeniowe i fundusze zbiorowego inwestowania), a także agendy rządowe w celu pozyskania z rynku środków obrotowych na krótkie (do jednego roku) okresy. Ważną rzeczą jest aby eminencji tych papierów mieli odpowiednio wysoką ocenę wiarygodności płatniczej. Operacje związane z emisją, sprzedażą oraz wykupem bonów komercyjnych są dość skomplikowane i wymagają fachowej obsługi, dlatego też ich emisję zleca się wyspecjalizowanym bankom i biurom maklerskim.

Inną formą są komercyjne weksle inwestycyjno-terminowe wykorzystywane przez wystawców (przedsiębiorstwa) do pozyskania bezpośrednio na rynku większych krótkoterminowych pożyczek od różnych inwestorów. Mówiąc o źródłach finansowania należy powiedzieć o kredycie towarowym (kupieckim) będącym kredytem udzielanym przez dostawcę towarów lub usług odbiorcy bądź przez odbiorcę dostawcy. W praktyce jest to odroczenie spłaty należności za dostarczone towary bądź usługi lub też zaliczka wpłacana przez odbiorcę na poczet przyszłej dostawy.

VI Majątek przedsiębiorstwa i źródła jego finansowania

1 Klasyfikacja majątku przedsiębiorstwa.

Każde przedsiębiorstwo musi dysponować majątkiem, umożliwiającym prowadzenie działalności gospodarczej. Majątek z punktu widzenia roli, jaką spełnia w procesach gospodarczych, dzieli się na:

• majątek trwały,

• majątek obrotowy.

Podział majątku na trwały i obrotowy jest konsekwencją ruchu okrężnego środków.

Charakterystyczną cechą majątku trwałego jest to, że jest on wykorzystywany w działalności gospodarczej, na ogół, w wielu cyklach produkcyjnych, przez stosunkowo długi okres, dłuższy niż jeden rok i nie wchodzi w naturalnej postaci do wytworzonego produktu. W skład majątku trwałego wchodzą najbardziej trwałe składniki majątku przedsiębiorstwa, a tym samym ich zużycie jest stosunkowo wolne i następuje stopniowo w czasie gospodarczego wykorzystania. Środki trwałe przenoszą, więc w każdym procesie produkcyjnym na wytworzony produkt gotowy tylko niewielką część swojej wartości. Pełny, zatem obrót ich wartości następuje dopiero po wielu cyklach produkcyjnych, wobec czego wymagają one otworzenia nie po każdym, ale po wielu procesach produkcji.

Składniki majątku trwałego można sklasyfikować według funkcji, które pełnią w procesach gospodarczych. Można, więc wyodrębnić cztery podstawowe grupy majątku trwałego:

• rzeczowy majątek trwały,

• wartości niematerialne i prawne,

• finansowy majątek trwały,

• należności długoterminowe.

Do majątku obrotowego przedsiębiorstwa zaliczamy wszystkie pozostałe składniki majątkowe, które nie zostały zaliczone do środków trwałych, a są niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej. Są to te składniki majątkowe, które przedsiębiorstwo zamierza zużyć, spieniężyć lub sprzedać w ciągu jednego cyklu gospodarczego. W związku z tym środki obrotowe w przedsiębiorstwie są w ciągłym ruchu okrężnym, przechodząc kolejno fazę zaopatrzenia, produkcji i zbytu. W zależności od działu, gałęzi, wielkości, zasobności, miejsca położenia oraz charakteru przedsiębiorstwa występuje różna struktura rodzajowa środków obrotowych. W większości przedsiębiorstw można wyodrębnić cztery podstawowych grup środków obrotowych.

Są to:

• zapasy,

• należności krótkoterminowe

• inwestycje krótkoterminowe

• krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe kosztów

2 Związek struktury majątku z formami finansowania

Majątek przedsiębiorstwa dzielimy na: majątek trwały i majątek obrotowy. Podział majaku na trwały i obrotowy jest konsekwencja ruch okrężnego środków. Majątek przedsiębiorstwa jest finansowany w odpowiednich proporcjach przez kapitał własny i obcy, który z kolei dzieli się, w odpowiednich proporcjach, na zobowiązania długo- i krótkoterminowe. Oczywiście proporcje te mogą być różne w każdej firmie i zależą od wielu czynników, np. przynależności do branży, wielkości firmy, kosztu kapitału itd. Kapitał własny wraz z zobowiązaniami długo-terminowymi stanowią kapitał stały (nazywany też długoterminowym), natomiast zobowiązania krótkoterminowe stanowią kapitał krótkoterminowy. Majątek obrotowy jest finansowany przez kapitał krótkoterminowy i część kapitału stałego, w ramach, którego może to być kapitał własny lub obcy w postaci zadłużenia długoterminowego.

Pożyczki i kredyty długookresowe jako uzupełnienie kapitałów własnych, wykorzystywane są na tworzenie trwałych składników majątkowych, wraz z kapitałami własnymi niejako inicjują proces powstawania przedsiębiorstwa jako jednostki organizacyjnej: w toku podjętej działalności inwestycyjnej przedsiębiorstwo w pierwszej kolejności zostaje wyposażone w środki pracy ( budynki, budowle, maszyny, urządzenia techniczne itd.), a więc w środki trwałe, stanowiące z reguły podstawowy trzon majątku trwałego przedsiębiorstwa. Obsługują one procesy wytwórcze przez długie lata, niekiedy przez cały okres funkcjonowania przedsiębiorstwa, stopniowo przenosząc swoja wartość na produkowane wyroby.

Kapitał własny obejmuje środki postawione do dyspozycji przedsiębiorstwa przez jego właścicieli. Podmiot wnoszący kapitał staje się współwłaścicielem lub właścicielem przedsiębiorstwa i ma wpływ na podejmowanie decyzji. Znaczenie kapitału własnego jest dwojakie: spełnia on funkcję roboczą ( służy finansowaniu działalności) oraz stanowi gwarancję roszczeń dla wierzycieli ( funkcja gwarancyjna).

Kapitał obcy rozumiany jest jako wielkość środków finansowych postawionych do dyspozycji przedsiębiorstwa na czas ograniczony przez jego wierzycieli. Powinien być zwrócony w określonym terminie. Spełnia w przedsiębiorstwie wyłącznie funkcje roboczą, stanowi poszerzenie bazy finansowania i przez to pozwala na rozszerzenie rozmiarów działalności. Wnoszący kapitał obcy w formie kredytów lub pożyczek mają prawo do wynagrodzenia w formie odsetek, a w pewnych sytuacjach mogą również uzyskać uprawnienia w zakresie kontroli i podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie.

3 Amortyzacja w przedsiębiorstwie, funkcje i metody amortyzacji

Amortyzacją nazywa się zmniejszanie w procesie produkcji wartości środków trwałych przez stopniowe przenoszenie ich wartości na nowe produkty wytwarzane za ich pomocą, zaliczane do kosztów produkcji prowadzonej przez przedsiębiorstwo.

Trzy główne funkcje:

• funkcja umorzeniowa, która polega na korekcie wartości początkowej środka trwałego przez uwzględnienie zużycia fizycznego i ekonomicznego,

• funkcja kosztowa, która polega na obciążeniu kosztów przedsiębiorstwa kwotą obliczonej amortyzacji,

• funkcja finansowa, która polega na gromadzeniu funduszy pieniężnych przeznaczonych na reprodukcję środków trwałych.

W praktyce są stosowane cztery grupy metod amortyzacji środków trwałych. Są to:

• metoda naturalna, zwana również metodą produkcyjną, bierze za podstawę do obliczenia nakłady na środek trwały oraz efekt, jaki można uzyskać dzięki wykorzystaniu tego środka. Uzależnia, więc wysokość stawek amortyzacyjnych od wielkości produkcji w ujęciu fizycznym w danym okresie

• metody czasowe wielkość zużycia określana jest na podstawie czasu używania środka trwałego :

• metoda liniowa,

• metoda degresywna, w tym:

• malejącej wartości bieżącej,

• zmodyfikowaną,

• wykorzystującą sumę lat użytkowania,

• metodę progresywną.

• metody specjalne, w przypadku gdy przedsiębiorstwa wykorzystują unikalne składniki majątku trwałego lub gdy nie istnieje możliwość obliczenia stawek amortyzacyjnych dla pojedynczych składników majątku trwałego są stosowane specjalne metody amortyzacji, do których można zaliczyć:

• metodę szacunkową amortyzacji,

• metodę kosztów likwidacyjnych lub wymiany,

• metodę grupową amortyzacji.

• metody jednorazowego odpisu w Polsce istnieje również możliwość stosowania metody jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, gdy ich wartość początkowa jest równa lub mniejsza od pewnej kwoty (np. 3500 PLN).

4 Rodzaje i źródła kapitałów obcych (szczególne rodzaje i formy kredytu)

Kapitał obcy przedsiębiorstwa mogą uzyskać za pomocą instrumentów rynku finansowego, rynku towarowego oraz przez korzystanie ze szczególnych form finansowania. Podstawową cechą jest to, że kapitał obcy jest odstepowany przedsiębiorstwom na czas okreslony i podlega zwrotowi. W tym przypadku powstaja stosunki dłuznicze. istotna cechą tego finansowania jest także i to, że od pozyczonego kapitału nalezy, z reguły, płacic odsetki.

Rynek finansowy:

kredyty krótkookresowe: kredyty w rachunku bieżącym, kredyty w rachunku kredytowym, kredyty wekslowe, kredyty pod zastaw ruchomosci, pozostałe kredyty

długoterminowe pozyczki i kredyty: pozyczka obligacyjna, pozostałe pożyczki, kredyty inwestycyjne i hipoteczne

Rynek towarowy: kredyt dostawcy, kredyt odbiorcy

Szczególne formy finansowania: faktoring, leasing, pozostałe

Kredyty w rachunku bieżącym

Bank daje kredytobiorcy upoważnienie do przekroczenia salda na jego rachunku bieżącym do wysokości limitu przyznanego w umowie kredytowej. Jest to kredyt odnawialny, tzn. każdy wpływ na rachunek bieżący powoduje jednocześnie odnawianie się limitu kredytowego, który może być przez kredytobiorcę, wielokrotnie wykorzystany, aż do wygaśnięcia umowy kredytowej.

Kredyt w rachunku kredytowym

Uruchamianie kredytu następuje przez otwarcie dla kredytobiorcy wydzielonego rachunku kredytowego, służącego do ewidencjonowania stanu zadłużenia z tytułu wykorzystanego kredytu. Może przybrać formę:

-          kredytu na sfinansowanie jednej określonej transakcji;

-          kredytu na wymagalne zobowiązania;

-          kredytu na sfinansowanie należności;

 Kredyt dyskontowy - weksel

Weksel jest to dokument zobowiązujący wystawcę do bezwarunkowego zapłacenia określonej kwoty pieniężnej w oznaczonym terminie.

Rozróżnia się dwa rodzaje weksla: własny i trasowany.

Kredyt towarowy

Zobowiązania z tytułu dostaw udzielonych przedsiębiorstwu przez inne przedsiębiorstwa. Polega na tym, że dostawca towarów lub wykonanych usług nie żąda od odbiorcy natychmiastowej zapłaty. Dłużnik reguluje należność w uzgodnionym terminie z wierzycielem.

5 Szczególne formy pozyskania kapitału obcego ( np. leasing, faktoring, forfaiting)

Leasing polega na przekazaniu przez lesingodawcę (udostępniajacego) leasingobiorcy (korzystającemu) do opłatnego uzytkowania na określony czas określonych dóbr. Leasingobiorca najpierw uzyskuje dany przedmiot i dzieki jego eksploatacji odtwarza środki na sapłatę zobowiązania.

Podstawowe leasingi to:

• Leasing bezposredni i pośredni

• Leasing finansowy i operacyjny

Leasing pośredni polega na tym, że miedzy producentem okreslonych dóbr a ich uzytkownikiem wystepuje wyspecjalizowane przedsiebiorstwa leasingowe, które nabywa od producenta na swój rachunek przedmiot leasingu i wynajmuje uzytkownikowi

Leasing bezpośredni wystepują tyko dwa podmioty: leasingodawca i leasingobiorca

Lesing finansowy (kapitałowy) polega na tym, że leasingobiorca korzysta a oddanego mu w leasingu przedmiotu przez okres jego gospodarczej używalności (3-10 lat i dłuzej). Umowa leasingowa nie podlega w zasadzie rozwiazaniu przed upływem czasu, na który została zawarta.

Leasing operacyjny zakład się, że przedmiot leasingu może być używany przez wielu kolejnych lesingobiorców. Są to umowy stosunkowo krótkie (z reguły do 3 lat)

Leasing ma wiele zalet, ale nie jest pozbawiony wad.

Faktoring polega na nabywaniu przez wyspecjalizowane instytucje (banki, spólki faktoringowe) od róznych podmiotów gospodarczych należności bieżących, przysługujących im od odbiorców z tytułu dostaw towarów i usług oraz na świadczeniu dodatkowych usług. Dotyczy on wierzytelności zwiazanych z obrotem gospodarczym.

Faktoring obejmuje trzy funkcje:

• Finansową

• Usługowa

• Gwarancyjna

Są trzy rodzaje umów:

• Faktoring własciwy-pełny, bez regresu

• Faktoring niewłaściwy-niepełny, z regresem

• Faktoring mieszany

Faktoring własciwy polega na przelewie wierzytelności ostatecznej i w jego wyniku całkowite ryzyko związane z wypłacalnością dłuznika obciąża instytucję faktoringową.

Faktoring niewłasciwy przelew wierzytelności nie ma charakteru ostatecznego. Przeniesienie wierzytelnosci jest, więc warunkowe, a ryzyko wypłacalności dłuznika obciaża nadal pierwotnego wierzyciela (faktoranta).

Faktoring mieszany łączy w sobie cechy faktoringu własciwego i niewłaściwego.

Faktoring może przynosić wiele kozryści przedsiebiorstwom.

Forfaiting jest prostym technicznie, akceptowanym na całym świecie instrumentem finansowania handlu zagranicznego, polegającym na dyskontowaniu lub redyskontowaniu przez bank wierzytelności z tytułu transakcji handlowych.

Bank - forfaiter dyskontuje wierzytelności eksportowe zabezpieczone przez bank importera, dokonując wypłaty za wyeksportowany towar z potrąceniem tzw. odsetek dyskontowych.
Forfaiting może być zastosowany, gdy importer i eksporter uzgodnią, że zapłata za towar nastąpi w odroczonym terminie (np.: 3, 6, 9, 12 miesięcy po wysyłce towaru). Ważne też jest, aby zapłata zabezpieczona była wekslami własnymi lub trasowanymi poręczonymi przez bank, lub nieodwołalną akredytywą dokumentową ewentualnie odrębną gwarancją bankową. bank zabezpieczający zapłatę powinien być zaakceptowany przez bank - Forfaitera.

6 Strategie zarządzania kapitałem

Strategie zarządzania kapitałem obrotowym dotyczą zagadnienia kształtowania wielkości i struktury aktywów bieżących w połączeniu z problematyką pozyskiwania do ich sfinansowania odpowiednich funduszy.

Sposób, w jaki przedsiębiorstwo pokonuje te problemy, decyduje o przyjętej strategii zarządzania kapitałem. Powszechnie stosowane kombinacje w zakresie kształtowania struktury majątku obrotowego zarówno po stronie aktywów jak i pasywów pozwalają ostatecznie wyróżnić trzy typy strategii:

• konserwatywną,

• agresywną,

• umiarkowaną.

Przyjęcie strategii konserwatywnej w odniesieniu do aktywów oznacza, że przedsiębiorstwo dąży do utrzymania stosunkowo wysokiego stanu najbardziej płynnych elementów majątku, tzn. gotówki, papierów wartościowych, zapasów. Charakterystyczne dla tej strategii jest także stosowanie liberalnej polityki wobec odbiorców, o czym świadczy zwykle wysoki stan należności.

Jednocześnie przedsiębiorstwo stara się minimalizować poziom kapitałów obcych, co w praktyce oznacza dążenie do ograniczania zadłużenia. Strategia ta sprzyja maksymalizacji sprzedaży i ograniczeniu ryzyka, jednak powoduje obniżenie stopy zwrotu z kapitału oraz prowadzi do wzrostu kosztów, związanych z utrzymywaniem nadmiernych zapasów.

W przeciwieństwie do strategii konserwatywnej, strategia agresywna odznacza się utrzymywaniem minimalnego poziomu składników rzeczowych aktywów oraz stosowania restrykcyjnej polityki wobec odbiorców. Jednocześnie przedsiębiorstwo chętnie korzysta z kapitału obcego, co oznacza, że udział zobowiązań w strukturze pasywów jest powiększony. Utrzymywanie się takiej sytuacji wiąże się z podwyższonym ryzykiem utraty wypłacalności rekompensowanym wysoką rentownością aktywów trwałych oraz wyższym poziomem zwrotu z kapitału.

Strategia umiarkowana jest kombinacja dwóch powyższych - jest to konserwatywna strategia wobec aktywów i agresywna odnośnie pasywów lub odwrotnie. Przedsiębiorstwo rezygnuje z utrzymywania wysokich stanów gotówki na rzecz płynnych papierów wartościowych. Ponadto firma dąży do posiadania zapasów na przeciętnym poziomie. Stosuje złagodzoną politykę wobec swych odbiorców. Przyjęcie tej strategii wydaje się najrozsądniejszym wyborem, ponieważ pozwala ona na minimalizację ryzyka i kosztów zaangażowania kapitału obrotowego, jak też daje szansę na osiągnięcie sporych zysków.

Wybór określonej strategii zarządzania majątkiem obrotowym nie przesądza o przyjęciu konkretnej strategii w zakresie kształtowania źródeł finansowania tego majątku.

VII. OBCIĄŻENIA FINANSOWE PZREDSIĘBIORSTWA NA RZECZ FINANSÓW PUBLICZNYCH:

1. Podatki pośrednie

Do grupy podatków pośrednich możemy zaliczyć podatek VAT, podatek Akcyzowy, Cło. Są to podatki od towarów i usług , które kształtują poziom cen, a przez to wpływają na stan równowagi rynkowej. Płatnikami podatków pośrednich są uczestnicy poszczególnych faz obrotu, a ciężar podatkowy ponosi ostateczny nabywca towaru i usług.

PODATEK VAT- Rozróżniamy pojęcia podatków:

Podatek należny-jest podatkiem, który obciąża sprzedaż towarów i usług, kwota jest wykazywana w fakturach wystawianych przez podatnika odbiorcom.

Podatek naliczony- jest podatkiem zapłaconym przez podatników, przy zakupie oraz imporcie towarów i usług. Kwota podatku jest określona w fakturach wystawianych przez dostawców. Natomiast podatek VAT do zapłacenia, jest różnica między podatkiem należnym a naliczonym.

PODATEK AKCYZOWY- jako podatek pośredni pełni funkcje fiskalną , dochodową. Mechanizm wpłaty podatku jest następujący: producent lub importer wyrobu akcyzowego wpłaca podatek akcyzowy w imieniu przyszłego konsumenta a odzyskuje go dopiero w momencie sprzedaży towaru. Podatek akcyzowy, podobnie jak cło, kształtuje podstawę do naliczania podatku od towarów i usług. Wartość jest obciążona odpowiednią stawką akcyzy.

CŁO- ma cechy podatku, jest to świadczenie pieniężne, ogólne, bezzwrotne, przymusowe, nieodpłatne, jednostronne ustalone przez państwo. Można traktować jako szczególny (specyficzny) rodzaj podatku. Różni się od podatku przedmiotem obciążenia, którym może być przywóz towarów z zagranicy, wywóz towarów za granicę oraz przewóz towarów przez obszar celny danego kraju. Cło pełni funkcje fiskalna i funkcje gospodarczą. Cło wpływa na koszty działalności przedsiębiorstwa w sposób bezpośredni lun pośredni.

2. Podatki bezpośrednie

Podatki bezpośrednie- to takie podatki , które bezpośrednio nawiązują do zdolności podatkowej przedsiębiorstw, są nakładane wprost na dochód lub majątek podatnika. Podatki dochodowe bezpośrednio przez obciążenie zysku brutto, określają bowiem wynik finansowy netto, pozostający do dyspozycji przedsiębiorstw. Ważnym elementem konstrukcji podatków wpływającym na podstawową metodę finansowania działalności, sa wysokość i rodzaj stawek podatkowych., ulgi i zwolnienia, oraz pozostałe rozwiązania umożliwiające przedsiębiorcom dzielenie ryzyka rozwojowego z budżetem. Przedmiotem podatków jest dochód. W grupie podatków możemy wyróżnić :

- podatek od osób prawnych -CIT

- Podatek od osób fizycznych - PIT

- Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów ewidencjowanych

- Karta podatkowa

3. Obciążenia na rzecz ubezpieczeń społecznych i funduszy para budżetowych

Ubezpieczenia społeczne - obowiązkowe, regulowane ustawą ubezpieczenie pracowników od pewnej kategorii ryzyka. Aby ubezpieczenie miało charakter społeczny, nie prywatny musi istnieć:
- obowiązek przystąpienia do ubezpieczenia
- związek ubezpieczenia z pracą zawodową
- ustawowo określony system finansowania
Ubezpieczenia społeczne to system świadczeń zabezpieczający pracowników i ich rodziny przed negatywnymi następstwami utraty lub ograniczenia możliwości zarobkowania, utraty żywiciela lub zwiększenia obciążeń rodzinnych (choroba, macierzyństwo, inwalidztwo, starość, śmierć, powiększenie się rodziny, brak pracy) i zgodnie z obowiązującymi przepisami ubezpieczeniem musi być objęta większość osób czynnych zawodowo, przede wszystkim pracobiorców.

FUNDUSZE PARABUDŻETOWE

Fundusze para budżetowe, inaczej celowe są to środki, zasoby finansowe tworzone w obrębie Budżetu Państwa i służą do ściśle określonego przedsięwzięcia.
Fundusz celowy jest to utworzona na mocy prawa forma organizacyjna, służąca organom władzy publicznej do gromadzenia środków pieniężnych ze ściśle określonych źródeł. Zgromadzone środki pieniężne muszą być przeznaczone na ściśle określone cele. okres tworzenia i funkcjonowania funduszy jest z reguły dłuższy niż 1 rok, natomiast gospodarka środkami finansowymi odbywa się na podstawie planu. W budżecie zdarzają się niedobory, mogą powodować przesunięcie środków z jednego przedsięwzięcia na inne i dlatego te środki gromadzone są na ściśle określony cel.
Gospodarka funduszami celowymi jest bardziej elastyczna niż gospodarka budżetem. Rozliczanie funduszy celowych odbywa się w okresie kilkuletnim, nie tak jak budżetu co rok.

Mogą to być fundusze:

- Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

- Państwowy fundusz Rehabilitacji osób Niepełnosprawnych ( PFRON)

- Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia (NFOZ)

VIII . 1)KURSY WALUTOWE

Kurs walutowy jest cena płaconą w walucie krajowej za jednostkę za jednostkę lub za 100 jednostek waluty obcej. Wyraża ona stosunek wymienny dwóch różnych walut. Kurs walutowy w gosp. rynkowej wpływa bezpośrednio na ceny towarów i usług w imporcie oraz eksporcie. Władze państw w większości państw ingerują w kursy walutowe. Poziom kursu może się kształtować wyłącznie pod wpływem popytu walut albo być ustalany przez władze państwowe(różny zakres ingerencji). Z punktu widzenia możliwości wahań kursów wyodrębnia się:

*kursy płynne wolnorynkowe, nazywane również zmiennymi lub elastycznymi które kształtują się wyłącznie pod wpływem popytu i podaży na rynku walutowym

*kursy sztywne nazywane również stałymi ustalane przez władze państwowe

*kursy walutowe pośrednie ustalane pod wpływem ograniczonej ingerencji państwa:

-kursy płynne wymagające okresowych interwencji walutowych

-kursy stałe o rozszerzonej marży wahań

-kursy korygowane skokowo

O kursie płynnym mówimy wtedy gdy władze korygują poziom kursu za pomocą interwencyjnych zakupów i sprzedaży walut na rynku. Jeżeli w kraju obowiązuje kurs sztywny to i wystąpi nierównowaga w bilansie to pojawiają się nielegalne transakcje kupna-sprzedaż walut po kursie czarnorynkowym. W Polsce kurs walutowy był do 11.IV.2000 r. regulowanym kursem płynnym kurs ustalany przez NBP wobec dolara amerykańskiego i euro, przy czym ze względu na inflację przyjęty był współczynnik dewaluujący (ok. 0,5% -0,3%). Rada Polityki Pieniężnej w dniu 11.IV.2000 podjęła decyzję o upłynnieniu złotego. Obowiązuje od 12.IV.2000 r. Sytuacja kraju mimo deficytu sięgającego 8% pozwoliła na rezygnację NBP z codziennego ustalania kursów. Funkcję regulatora przejął rynek i kształtuje wyłącznie pod wpływem sił popytu i podaży na rynku walutowym.

2)RYZYKO WALUTOWE

WYSTĘPUJĄ TRZY RODZAJE RYZYKA

*Ryzyko walutowe zwane kursowym wyrażające się w ryzyku zmiany kursu dla importera, eksportera, banku prze prowadzającego operacje walutowo-dewizowe oraz państwa.

Trzy rodzaje ryzyka walutowego:

-transakcyjne ryzyko kursowe

-ryzyko ekonomiczne

-ryzyko translacyjne (księgowe)

Przedsiębiorstwa przeprowadzają operacje ze względu na ;1)z konieczności bieżącego płacenia rachunków i zobowiązań w walutach obcych 2)dążenie do wyeliminowania lub zmniejszenia ryzyka kursowego związanego z przyszłymi płatnościami 3) w nadziei na osiągnięcie zysków ze zmiany kursów (strat)

Transakcyjne ryzyko -wyraz zysków i strat będący wynikiem zmiany kursu w transakcjach bieżących. Polega na zmianach relacji naszej waluty do innej i na zmianach relacji między sobą. Wahania powodują dodatnie i ujemne różnice kursowe. Ujemna powstaje gdy kurs waluty obcej w której powstała należność obniża się lub wzrasta kurs waluty w której zaciągnięto zobowiązanie. Dodatnia różnica dla inkasującego należności i regulującego zobowiązania powstaje gdy kurs waluty obcej w której były wyrażone należ. rośnie lub kurs walut w jakiej zaciągnięto zob. obniża się.

3) ZASADY I FORMY ROZLICZEŃ

W transakcjach zagranicznych przewiduje sie formę płatności : wolnodewizową albo kompensacyjna. Gdy maja do siebie zaufanie i zaraz po otrzymaniu towaru bądź wykonaniu usługi importer wystawia bankowi polecenie uregulowania należności wobec eksportera. Do odminnych form należą: inkaso i akredytywa. Eksporter w przypadku inkasa gotówkowego po zrealizowaniu umowy składa dokumenty które upoważniają importera do odbioru towaru i faktur oraz wekslem wskazującym na siebie jako reemitenta, a także przesyła instrukcję wydania dokumentów upoważniających do odebrania towaru w zamian za dokonanie inkasa. Bank eksportera przekazuje dokumenty do banku importera , bank importera przekłada je swojemu klientowi , wydaję dokumenty po wpłaceniu należności, owa suma trafia do baku eksportera który wpłaca te pieniądze na rach. eksportera.

Najczęściej występuje jednak sprzedaż na warunkach kredytowych. Jako forma rozliczenia jest wówczas stosowane inkaso akceptacyjne. Forma analogiczna do poprzedniej z tym że bank importera przekazuje swojemu klientowi dokumenty umożliwiające wejście w posiadanie dobra importowanego po zaakceptowaniu przezeń weksla na którym znajduje się określenie odroczonego terminu płatności. Zaakceptowany weksel wraca do banku eksportera a ten przekazuje go klientowi.

Kolejna forma jest akredytywa dokumentowa która zwiększa pewność zapłaty. Jest ona zobowiązaniem, banku importera na rzecz eksportera wystawionym na zlecenie importera. Zobowiązanie oznacza że należność zostanie zapłacona po złożeniu wskazanych przy uruchamianiu akredytywy dokumentów. Akredytywa ta jest dodatkowym zabezpieczeniem dla eksportera gdyby importer odstąpił od transakcji. Akredytywa występuje w 2 formach: odwołalnej i nieodwołalnej. Odwołalna może być wycofana i anulowana na wniosek importera bez zgody eksportera-powoduje słabe zabezpieczenie eksportera i cechuje niska prowizja. Nieodwołalna nie może być zmieniana bez zgody wszystkich uczestników transakcji- wysoka prowizja.

Kredyty transakcyjne-służ do sfinansowania opłat za dostawy importowane lub wykonane usługi. Kredyt finansowy-udzielane w dewizach i przeznaczone na dowolny cel importowy.

Kredyt kupiecki-udzielane bezpośrednio przez eksporterów importerom-kredyty są to towarowe, najczęściej krótkoterminowe. Eksporterzy przesyłają faktury a importerzy spłacają zobowiązania w określonym terminie. Drogi kredyt jego oprocentowanie ukryte w zawyżonej cenie kredytu.

FORFAITING - polega na zakupie przez forfaitera(banku lub innej instyt. Forfaitingowej)od klientów lub innego forfaitera terminowych należności pod warunkiem że wierzytelność jest zabezpieczona instrumentem finansowym akceptowanym przez forfartiera bez stosowania prawa regresu wobec klientów zbywających wierzytelność. Sprzedający(eksporter) wierzytelność wg. zasad forfaitingu otrzymuje natychmiastową zapłatę dyskontując weksel(pomniejszoną o koszty jakie ponosi forfaiter) i ani nie ponosi odpowiedzialności za realizację weksla ani nie musi zaciągać kredytu na sfinansowanie przedsięwzięcia. Importer natomiast nabywa towar na kredyt. W formie tej importer otrzymuje towar „jakby” na kredyt a eksporter otrzymuje zapłatę pomniejszona o prowizję forfaitera, często wliczona przez eksportera w cenę towaru. Sprzedający wierzytelność pozbywa się ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużnika i ryzyka zmian kursów.

---