Gleba stanowi integralna część każdego ekosystemu lądowego i podobnie jak on może być poddawana działaniu czynników antropogenicznych, których skutki oddziaływania są często destrukcyjne.

Gleba jest bardzo odporna na zanieczyszczenia z powietrza i wody. Wynika to głownie z ich właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. Stopień degradacji zależy nie tylko od ilości toksyczniej dostających się do gleby, a przede wszystkim od samej gleby.

Celem ćwiczenia było oznaczenie metali zawartych w badanej glebie pochodzącej z różnych okolic Tarnowa metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej, przeprowadzając jej wcześniejszą mineralizację.

Opis ćwiczenia i wykonanie:

Wcześniej odpowiednio przygotowaną próbkę gleby (ok. 3g) przeniesiono do kolby Kjeldahla. Zawartość kolby zwilżono niewielką ilością wody redestylowanej, następnie dodano 21 cm³ stężonego HCl i 7 cm³ stężonego HNO₃. Kolbę pozostawiono na dłuższy okres (na noc). Po tym czasie ostrożnie ogrzewano w płaszczu grzejnym, uważając, aby nie nastąpiło gwałtowne wrzenie i wydostanie się zawartości kolby przez jej szyjkę na zewnątrz. Zawartość kolby utrzymywano w stanie łagodnego wrzenia przez okres ok. 2 godz. Po czym kolbę pozostawiono do stygnięcia, a następnie sączono do kolby miarowej na 100 cm³, przemyto wodą redestylowaną i uzupełniono do kreski.

Następnie oznaczono zwartość badanych metali w bezpośrednio otrzymanych roztworach.

Jeżeli masa próbki gleby wynosi ok. 3g, a objętość kolby miarowej, w której rozcieńczono r-r po mineralizacji 100cm³, to zawartość metalu w mg/kg gleby obliczono za wzoru:

, gdzie y jest stężeniem metalu w danej próbce.

Miejsce poboru gleby		Zawartość metalu w mg/kg gleby
				Zn	Pb	Cu
1	Breń	25,63	5,63	4,77
2	Dąbrowa	36,40	12,23	6,00
3	Radwan 1	72,93	12,07	7,83
4	Radwan 2	251,50	61,20	30,43
5	Zabrnie Szcz	25,70	7,93	2,30
6	Zabrnie Wamb	26,77	6,70	8,53

3. Dyskusja wyników

Miejsce poboru gleby		Zn		Pb		Cu
				Grupa gleb	Stopień zanieczyszczenia	Grupa gleb	Stopień zanieczyszczenia	Grupa gleb	Stopień zanieczyszczenia
1	Breń	a	0	a	0	a	0
2	Dąbrowa	a	0	a	0	a	0
3	Radwan 1	c	0	a	0	a	0
4	Radwan 2	c	I	c	II	b	I
5	Zabrnie Szcz	a	0	a	0	a	0
6	Zabrnie Wamb	a	0	a	0	a	0

Prawie wszystkie gleby posiadają metale o stopniu zanieczyszczenia 0, jedynie gleba pochodząca z „Radwan 2” maja większy stopień zanieczyszczenia. Możemy wysnuć wniosek, że gleby te są wysokiej klasy czystości.

Miejsce poboru gleby		Stężenie metalu [mg/dm^3]
				Zn	Pb	Cu
1	Breń	0,769	0,169	0,143
2	Dąbrowa	1,092	0,367	0,18
3	Radwan 1	2,188	0,362	0,235
4	Radwan 2	7,545	1,836	0,913
5	Zabrnie Szcz	0,771	0,238	0,069
6	Zabrnie Wamb	0,803	0,201	0,256

1

---