Makroekonomia mgr Krzysztof Maciejewicz

Ćwiczenia 1

Wstęp do ekonomii

Zadanie 1.

a) prawo malejących przychodów e) krzywa możliwości produkcyjnych

b) ekonomia pozytywna f) koszt alternatywny

c) wolny rynek g) makroekonomia

d) mikroekonomia h) ekonomia normatywna

1. Gałąź ekonomi zajmująca się współzależnościami w gospodarce jako całości

2. Ilość innych dóbr z jakiej trzeba zrezygnować, aby uzyskać dodatkową jednostkę danego dobra

3. Twierdzenia będące obiektywnym i naukowym objaśnieniem funkcjonowania gospodarki

4. Rynki, na których nie występuje interwencja państwa

5. W miarę zwiększania zatrudnienia każdy następny pracownik przyczynia się do wzrostu produkcji w stopniu mniejszym niż poprzedni

6. Gałąź ekonomi zajmująca się szczegółową analizą decyzji jednostek dotyczących określonych towarów

7. Sądy ekonomiczne zawierające oceny i postulaty oparte na subiektywnym systemie wartościowania

8. Krzywa wyznaczająca przy różnych poziomach produkcji jednego dobra maksymalną wielkość produkcji drugiego dobra

Zadanie 2. Które z poniższych twierdzeń mają charakter normatywny, a które pozytywny?

1. W związku z wystąpieniem szoku naftowego w latach 1973-1974 ceny ropy naftowej wzrosły ponad trzykrotnie.

2. Rząd polski powinien prowadzić politykę zmierzającą do ograniczenia bezrobocia

3. Palenie tytoniu jest postawą antyspołeczną i powinno być zwalczane

4. Podniesienie opodatkowania wyrobów tytoniowych będzie zniechęcać do palenia.

5. Wydatki na politykę socjalną są w krajach Unii Europejskiej wyższe niż w USA

6. W ostatnim roku w Polsce zmalała stopa bezrobocia, ale wzrosła inflacja.

7. W Polsce należy wprowadzić podatek liniowy

Zadanie 3. Które z poniższych twierdzeń dotyczą makroekonomii, a które mikroekonomii?

1. Na początku lat osiemdziesiątych w wielu krajach zachodnich nastąpił gwałtowny wzrost stopy bezrobocia.

2. Na początku lat osiemdziesiątych w wielu krajach zachodnich nastąpił gwałtowny wzrost stopy bezrobocia wśród pracowników budowlanych

3. W związku z wystąpieniem choroby szalonych krów konsumenci kupują więcej wieprzowiny niż wołowiny

4. Rządowe prognozy zakładają 6% wzrost PKB w Polsce w 2008 roku.

5. PKN „Orlen” podniósł ceny ropy naftowej o 30 PLN na tonie

6. Wzrost sumy dochodów społeczeństwa spowoduje wzrost wydatków konsumpcyjnych.

7. Obniżenie stopy procentowej w gospodarce może zwiększyć aktywność inwestycyjną.

Zadanie 4. TAK / NIE

1. Zawsze kiedy mamy do czynienia z wyborem ekonomicznym pojawia się koszt alternatywny

2. Wzrost zdolności produkcyjnych gospodarki przejawia się w przesunięciu krzywej możliwości produkcyjnych na prawo od początku układu współrzędnych.

3. Jeżeli w gospodarce występuje bezrobocie to gospodarka ta nie znajduje się na krzywej swoich możliwości produkcyjnych.

4. Ekonomia pozytywna określa, jak powinna funkcjonować gospodarka, natomiast ekonomia normatywnej opisuje fakty ekonomiczne.

5. Wszystkie dobra powstają w wyniku produkcji

6. Postęp technologiczny powoduje przesunięcie krzywej możliwości produkcyjnych w kierunku do początku układu współrzędnych.

7. Konsumenci dokonujący racjonalnych wyborów nie ponoszą kosztu alternatywnego.

8. Zjawisko rzadkości może zostać zniwelowane poprzez postęp technologiczny.

Zadanie 5

Przedstawione poniżej zasoby proszę zakwalifikować do odpowiedniej grupy zasobów (ziemia, kapitał, praca).

1. Węgiel zużywany do ogrzewania pomieszczeń WSB

2. Sprzątanie sal w WSB przez panie sprzątaczki

3. Tablica w sali 36

4. Przyjmowanie studentów przez panie w dziekanacie WSB

5. Woda zużywana w budynku WSB

6. Budynek WSB

Zadanie 6.

Tabela pokazuje różne kombinacje produkcji rolnej i produkcji przemysłowej w gospodarce w pełni wykorzystującej czynniki produkcji.

Produkcja rolna	70	60	45	25	0
Produkcja przemysłowa	0	20	30	40	50

1. wykreśl krzywą możliwości produkcyjnych gospodarki.

2. Proszę obliczyć koszt alternatywny zwiększenia produkcji przemysłowej z 0 do 20 jednostek, z 20 do 30 jednostek, z 30 do 40 jednostek, z 40 do 50 jednostek.

3. Proszę wyjaśnić jak i dlaczego zmienia się koszt alternatywny.

Zadanie 7.

Poniższy wykres przestawia krzywą możliwości produkcyjnych gospodarki państwa A

Y

● D

● B

● A

● C

X

1. opisz stan gospodarki znajdującej się odpowiednio w punkcie A, B, C, D

2. które z punktów są osiągalne dla gospodarki przy obecnym stanie zasobów?

3. Jeżeli gospodarka znajduje się w punkcie C to jaki jest koszt alternatywny zwiększenia produkcji dobra i przejścia do punktu D?

4. W jakim punkcie twoim zdaniem znajduje się gospodarka Polski?

Zadanie 8.

Uzupełnij poniższy schemat ruchu okrężnego w gospodarce:

Makroekonomia mgr Krzysztof Maciejewicz

Ćwiczenia 2

Rachunek dochodu narodowego

Zadanie 1. W gospodarce zamkniętej działa pięć przedsiębiorstw wytwarzających: stal, gumę, opony, obrabiarki i rowery. Producent sprzedaje rowery końcowym nabywcom za 8000 PLN. Dodatkowo zakładamy, że obrabiarka nie zużywa się całkowicie w czasie produkcji. Poniższa tabela prezentuje transakcje zachodzące pomiędzy przedsiębiorstwami.

Dobro	Sprzedawca	Nabywca	Wartość transakcji	Wartość dodana
Stal	Prod stali	Prod maszyn	1000
Stal	Prod stali	Prod rowerów	2500
Guma	Prod gumy	Prod opon	600
Obrabiarka	Prod maszyn	Prod rowerów	1800
Opony	Prod opon	Prod rowerów	1000
Rower	Prod rowerów	Użytkownik finalny	8000

1. uzupełnij tabelę

2. jaki jest wkład przemysłu rowerowego w tworzeniu PKB?

3. oblicz całkowitą wielkość wydatków finalnych. (PKB metodą wydatkową)

Zadanie 2. Produkt narodowy brutto (GNP) może być liczony od strony wydatków jak i dochodów. Które z poniżej wymienionych kategorii ekonomicznych są wykorzystywane przy obliczaniu GNP metodą wydatkową, a które metodą dochodową?

1. podatki pośrednie f. Czynsz za dzierżawę i wynajem

2. konsumpcja g. Inwestycje krajowe brutto

3. wynagrodzenia pracowników h. Zyski spółek kapitałowych

4. eksport netto i. dochody właścicieli i osób pracujących

5. Rządowe zakupy dóbr i usług na własny rachunek

Zadanie 3. Uzupełnij tekst

Cztery składniki całkowitej sumy wydanej na dobra i usługi finalne to

........................................................................................................................................

Chleb zakupiony przez konsumenta jest dobrem (finalnym, pośrednim) ale mąka, którą zużywa się do produkcji chleba jest dobrem (finalnym, pośrednim). Jeżeli traktujemy jako .......................................... zarówno chleb, jak i mąkę zużytą do jego produkcji, popełniamy błąd podwójnego liczenia. Aby tego uniknąć należy wliczać do PKB wyłącznie wartość dóbr (finalnych, pośrednich).

Zadanie 4. W kraju A są tylko dwie firmy, producent pomidorów i producent keczupu. Załóżmy, że wszystkie pomidory są dobrem pośrednim zużywanym do produkcji keczupu. Poniższa tabela przedstawia koszty działalności obu firm.

	Producent pomidorów	Producent keczupu
Płace	100	150
odsetki	20	30
Czynsz	25	40
Amortyzacja	10	10
Podatki pośrednie od przedsiębiorstw	5	10
Sprzedaż pomidorów	200
Sprzedaż keczupu		500
zysk

1. Oblicz zysk obu firm

2. Jaki jest GNP kraju A

3. Jaka jest wartość dodana producenta pomidorów

4. Jaka jest wartość dodana producenta keczupu

Zadanie 5. W hipotetycznej gospodarce zamkniętej, bez udziału państwa planowana konsumpcja jest równa 200, planowane inwestycje 70, a produkcja 290

1. jaka jest ogólna wielkość planowanych wydatków?

2. Ile wyniesie nie planowana zmiana poziomu zapasów?

3. Jaka będzie wielkość oszczędności?

4. Na jakim poziomie ukształtują się faktyczne inwestycje?

5. Jak na taką sytuację zareagują w następnym okresie (roku) producenci?

Zadanie 7. Poniższa tabela prezentuje dane dotyczące hipotetycznego kraju. Proszę obliczyć:

Zakupy rządowe centralne	35
Odsetki od kapitału	35
Eksport	100
Podatki pośrednie	210
Zakupy rządowe lokalne	200
Dochody z dzierżawy i wynajmu	110
konsumpcja	390
Płace i wynagrodzenia za pracę	375
Zakupy dóbr kapitałowych	120
dywidendy	30
Amortyzacja	40
Zmiana stanu zapasów	35
import	80

Zadanie 8. Gospodarka kraju A wytwarza dwa dobra finalne czołgi i piłeczki do golfa.

	Ilość		Cena
	2001	2002	2001	2002
Czołgi	9	10	1000	1300
Piłeczki do golfa	1500	2000	1	2

1. oblicz PKB tego kraju w roku 2001 i 2002 (nominalny i realny) (przyjmując za rok bazowy rok 2001)

2. oblicz nominalną stopę wzrostu PKB

3. oblicz realną stopę wzrostu PKB

4. oblicz deflator PKB, oblicz poziom inflacji.

Zadanie 9. Korzystając z danych zawartych w poniższej tabeli proszę obliczyć:

1. Całkowite dochody osobiste

2. Dyspozycyjne dochody osobiste

Dochody z pracy najemnej lub prowadzenia własnej firmy	350
Dochody z kapitału	30
Dochody z tytułu rent i dzierżawy	50
Oszczędności	25
Transfery na rzecz gospodarstw domowych	20
Podatki dochodowe od ludności	110
Składki na ubezpieczenia społeczne płacone przez pracodawcę	15
Akcyza	30
Podatek dochodowy od korporacji	120

Zadanie 10. TAK/NIE

1. PKB jest najlepszą miarą dobrobytu

2. Nominalny wzrost PKB jest zawsze większy od realnego wzrostu PKB

3. Eksport netto to różnica między eksportem i importem

4. Gospodarka zamknięta to gospodarka, która nie prowadzi wymiany z zagranicą

5. PKB w cenach czynników produkcji jest równy PKB w cenach rynkowych plus podatki pośrednie netto.

Makroekonomia mgr Krzysztof Maciejewicz

Ćwiczenia 3

Inflacja i bezrobocie

Zadanie 1. Które z poniższych przyczyn inflacji mają charakter popytowy, a które podażowy?

1. Wzrost ceny ropy naftowej narzucony światu przez OPEC

2. Zwiększenie wydatków rządowych na dobra i usługi (G) przez wydrukowanie dodatkowych pieniędzy

3. Zwiększenie zakresu ulg i zwolnień z podatku dochodowego

4. Wprowadzenie wyższych opłat oraz ograniczeń importowych

5. Nieurodzaj

6. Zmniejszenie krańcowej skłonności do oszczędzania gospodarstw domowych

Zadanie 2. Na podstawie danych z tabeli proszę obliczyć CPI dla roku bazowego 2001 i 2005

rok	wartość koszyka dóbr i usług	indeks cen
				bazowy 2001	bazowy 2005
1999	31
2000	36
2001	40
2002	47
2003	53
2004	59
2005	63
2006	68
2007	90
2008	98

Zadanie 3. Na podstawie danych zawartych w poniższej tabeli proszę:

Rok	CPI	Stopa inflacji
2004	163,3
2005	181,2
2006	199,5
2007	211,2
2008	219,1

Zadanie 4. W kraju A nadwyżka dochodu z tytułu oprocentowania wkładu bankowego przekraczająca 1000 j.p, jest opodatkowana stawką 30%. Pod wpływem inflacji nominalne oprocentowanie wkładów bankowych zwiększyło się z 10% do 20%. Wkład pana X w banku wynosi 10.000 j.p

1. ile wynosi kwota dochodu podlegająca opodatkowaniu przed wzrostem nominalnej stopy procentowej, a ile po wzroście?

2. Jak zmienia się kwota zapłaconego podatku?

3. Jak taka forma „drenażu fiskalnego” wpływa na skłonność ludzi do oszczędzania, wielkość inwestycji i wzrost gospodarczy?

Zadanie 5. Jak sądzisz, czy niżej wymienione grupy/osoby skorzystały, czy też straciły z powodu nieoczekiwanej inflacji?

1. emeryci

2. pielęgniarka, której pensja ustalana jest na okres 1 roku

3. posiadacze mieszkań w atrakcyjnych dzielnicach Warszawy, Gdańska, Krakowa

4. Pan X, który posiada depozyt oszczędnościowy w banku w wysokości 10.000 j.p

5. Pan Y, który pożyczył pieniądze z banku na zakup samochodu

6. Pan Z, który pożyczył 10.000 j.p koledze z pracy

7. Posiadacz akcji dużej spółki akcyjnej.

Zadanie 6. Uzupełnij poniższy tekst

1. Jeśli w wyniku recesji spadnie sprzedaż samochodów i Jan Kowalski (sprzedawca samochodów w salonie forda) zostanie zwolniony, będzie to przypadek bezrobocia...................................

2. Jeżeli wykwalifikowany pracownik przemysłu drukarskiego straci pracę z powodu wdrożenia nowej technologii, a jego umiejętności nie pozwolą mu znaleźć pracy gdzie indziej, będzie to przykładem bezrobocia........................................

Zadanie 7. Poniższa tabela pokazuje zmiany wielkości popytu i podaży pracy, w niewielkim kraju, towarzyszące zmianom poziomu płac realnych. Przyjmijmy, że płaca realna kształtuje się na rynku na poziomie 5 j.p za godzinę

Płaca realna j.p/h	Popyt na pracę	Podaż pracy	Siła robocza
1	130	70	101
2	120	80	108
3	110	90	115
4	100	100	122
5	90	110	129
6	80	120	136

5. jaki jest poziom zatrudnienia i bezrobocia? Czy istnieje nadwyżka popytu na pracę?

6. Ile wynosi bezrobocie przymusowe, a ile dobrowolne

Podatek dochodowy został zniesiony

7. ile wyniesie stawka płacy realnej równoważącej rynek pracy?

8. Jaka będzie wielkość zatrudnienia i bezrobocia?

9. Ilu bezrobotnych reprezentuje bezrobocie przymusowe, a ilu dobrowolne?

Zadanie 8. Poniższa tabel przedstawia wielkość siły roboczej i zatrudnienia w kraju A.

(mln)	2006	2007
Siła robocza	73
Zatrudnieni	69	71
Bezrobotni		7
Stopa zatrudnienia
Stopa bezrobocia

Zadanie 9. Zakładając, że naturalna stopa bezrobocia w USA w badanym okresie wynosi 4%, oblicz lukę GNP w poszczególnych latach.

rok	stopa bezrobocia w USA	luka GNP (%)
1999	4,2
2000	4,0
2001	4,8
2002	5,8
2003	6,0
2004	5,7

Zadanie 10. TAK/NIE

1. Możliwy jest wzrost stopy bezrobocia w okresie kiedy rośnie liczba zatrudnionych

2. Rzeczywista stopa bezrobocia jest zawsze zbliżona do naturalnej stopy bezrobocia

3. Nawet, kiedy koniunktura jest dobra, stopa bezrobocia zwykle nie spada do 0, lecz oscyluje wokół pewnego stałego poziomu. Takie bezrobocie nazywamy bezrobociem przymusowym

4. Naturalna stopa bezrobocia jest tym większa im wyższa jest płaca realna. Przecież przedsiębiorstwa niechętnie zatrudniają „drogich” pracowników

5. Minimalna stawka płac utrudnia znalezienie pracy robotnikom niewykwalifikowanym. Jej wprowadzenie prowadzi przeważnie do wzrostu bezrobocia w tej grupie

6. Podaż na rynku pracy zależy od kosztu alternatywnego czasu pracy

7. Wszelkie bezrobocie jest zawsze zjawiskiem niepożądanym

Indeks Laspeyresa

suma (qi0 x pi1)

suma (qi0 x pi0)

Indeks Paaschego

suma (qi1 x pi1)

suma (qi1 x pi0)

Bezrobocie - jest określonym stanem rynku pracy, w którym podaż realnych zasobów siły roboczej przewyższa popyt na nie. Znaczy to, że na rynku pracy znajduje się grupa ludności w wieku produkcyjnym, zdolna do pracy i chcąca pracować za odpowiednim wynagrodzeniem, ale nie mogąca tej pracy otrzymać.

Pomiar stopy bezrobocia

Liczba bezrobotnych

Liczba bezrobotnych + liczba pracujących

S - Stopa bezrobocia - jest to odsetek siły roboczej, która nie ma pracy, lecz jest zarejestrowana jako chcąca i będąca w stanie pracować.

Zasoby siły roboczej - wszyscy zatrudnieni oraz bezrobotni

Podział bezrobocia:

• Frykcyjne - to bezrobocie spowodowane mobilnością pracowników szukających jak najlepszej pracy. :

• Strukturalne - obejmuje niedopasowania struktury popytu i podaży siły roboczej na poszczególnych rynkach przede wszystkim ze względu na postęp techniczny (niedopasowanie kwalifikacyjno-zawodowe) lub na geograficzne rozmieszczenie pracy i wakatów.

• Cykliczne - wynika z niedostatku popytu. Powstaje wówczas, gdy popyt globalny zmniejszył się, a płace i ceny nie zdążyły dostosować się i przywrócić stanu pełnego zatrudnienia.

• Dobrowolne (klasyczne) bezrobotny nie podejmuje pracy bo płaca rynkowa jest za niska (związki zawodowe podwyższają płacę ponad poziom płacy rynkowej)

• Przymusowe (keynesowskie) - bezrobotny chciałby podjąć pracę przy danej stawce, ale nie może znaleźć zatrudnienia. (Popyt na pracę jest za niski).

Skutki bezrobocia (makro)

Finansowe:

Zalicza się do nich wydatki państwa związane z wypłatą zasiłków dla bezrobotnych, jak również pieniądze przeznaczone na aktywną walkę państwa z bezrobociem.

Do kosztów finansowych można również zaliczyć wpływy z podatków, jakich państwo nie otrzymało od osób bezrobotnych, a otrzymałoby je w przypadku zatrudnienia tych osób.

Utracone możliwości produkcyjne:

Tego rodzaju straty ściśle powiązane są ze stratami w produkcji, które następują na skutek niepełnego wykorzystania mocy wytwórczych.

Straty te przekładają się na lukę między wytwarzanym poziomem PKB a potencjalnym poziomem PKB. Zależność między bezrobociem a poziomem PKB opisuje prawo Okuna. Prawo to mówi, że wraz ze wzrostem stopy bezrobocia o 1% powyżej naturalnej stopy bezrobocia luka w PKB powiększa się o około 3%.

Naturalna stopa bezrobocia - jest to wielkość bezrobocia, która występuje na rynku pracy, który jest w równowadze. Jest to procent siły roboczej, który nie znajduje zatrudnienia z powodu strukturalnych problemów gospodarki i przechodzenia pracowników między poszczególnymi miejscami pracy.

Potencjalny GNP jest to całkowita wartość produkcji, która mogłaby zostać wytworzona w warunkach wykorzystania wszystkich czynników wytwórczych a więc w warunkach pełnego zatrudnienia.

Luka GNP jest to różnica pomiędzy potencjalnym GNP a rzeczywistym GNP.

Prawo Okuna - dla każdego procentu wzrostu stopy bezrobocia ponad naturalną stopę bezrobocia, luka GNP powiększa się o 3%.

Luka GNP= -3(U-U*) U-rzeczywista stopa bezrobocia U*- naturalna stopa bezrobocia.

Makroekonomia mgr Krzysztof Maciejewicz

Ćwiczenia 4

John Maynard Keynes, mnożnik inwestycyjny

Zadanie 1. TEST jednokrotnego wyboru:

1. Dane, zmiana Y=200 j.p, zmiana C=180 j.p Wartość mnożnika inwestycyjnego wynosi?

1. 5

2. 7 Jeżeli planowane inwestycje wzrosną o 5 j.p to o ile wzrośnie

3. 10 dochód narodowy ..................

4. 20

1. Przy założeniu, że MPC=0,8 wzrost poziomu inwestycji o 20 j.p spowoduje wzrost poziomu dochody narodowego o:

1. 160

2. 100

3. 80

4. 200

1. Wpływ wzrostu poziomu inwestycji na dochód równowagi będzie największy, gdy:

1. MPC=0,7

2. MPS=0,25

3. MPC=0,4

4. MPS=0,8

Zadanie 2. Poniższy wykres pokazuje gospodarkę, która początkowo charakteryzuje się krzywą popytu globalnego w położeniu DX

wydatki Y

X

G

F Z

E

D

0 A B C dochód narodowy

4. Wzrosła krańcowa skłonność do konsumpcji, jakie położenie przyjmie funkcja popytu globalnego?

5. Jaki jest poziom dochody narodowego zapewniający równowagę?

Zadanie 3. W poniższej tabeli przedstawiono zmiany dochodu (Y) i konsumpcji (C) w pięciu kolejnych latach

Rok	Y	C	APC	APS	MPC	MPS
1995	75	75
1996	110	99
1997	145	116
1998	180	135
1999	215	150,5

a. uzupełnij tabelę.

Zadanie 4. w gospodarce zamkniętej, bez sektora państwowego, związek między konsumpcją i dochodem narodowym przedstawia funkcja:

C=A+cY A=120 c=0,7 I=150

1. ile wynosi krańcowa skłonność do konsumpcji?

2. jak w tej gospodarce przedstawia się relacja oszczędności do dochodu?

3. przy jakim poziomie dochodu narodowego oszczędności będą równe 0?

4. jaki poziom dochodu narodowego zapewni równowagę?

Zadanie 5. Poniższa tabela przedstawia konsumpcję i dochód (produkt) narodowy w państwie X. Inwestycje planowane są autonomiczne i wynoszą 60 j.p

Dochód	Konsumpcja	Planowane inwestycje	Oszczędności	Popyt globalny	Zmiana zapasów	Faktyczne inwestycje
50	35		15
100	70		30
150	105		45
200	140		60
250	175		75
300	210		90
350	245		105
400	280		120

1. uzupełnij tabelę

2. jeżeli dochód narodowy wynosi 150 to jak zareagują producenci?

3. jeżeli dochód narodowy wynosi 300 to jak zareagują producenci?

4. Jaki jest poziom dochodu narodowego zapewniający równowagę?

5. Ile wynosi krańcowa skłonność do konsumpcji?

6. Ile wynosi krańcowa skłonność do oszczędzania?

7. Gdyby planowane inwestycje wzrosły o 15 j.p to o ile musiałby wzrosnąć dochód narodowy, aby została utrzymana równowaga?

8. Wykreśl funkcję konsumpcji i funkcję popytu globalnego

9. Znajdź punkt równowagi i porównaj z wynikiem d.

10. Pokaż wpływ wzrostu planowanych inwestycji o 15 j.p na poziom równowagi przedstawiony na wykresie

11. Wykreśl funkcję oszczędności

12. Dodaj do wykresu planowane inwestycje i sprawdź gdzie występuje równowaga

13. Pokaż zmiany wywołane wzrostem planowanych inwestycji o 15 j.p

14. Wyjaśnij jak dochodzi do osiągnięcia nowego poziomu równowagi.

Zadanie 6.TAK/NIE

1. pojęcie produkcji potencjalnej dopuszcza możliwość istnienia bezrobocia naturalnego

2. nieplanowane inwestycje są miarą zmiany zapasów

3. oszczędności = planowane inwestycje + nieplanowane inwestycje

4. model keynesowski zakłada, że o wielkości produkcji decyduje przede wszystkim wielkość popytu

5. w modelu Keynsa bezrobocie ma charakter dobrowolny

6. inwestycje mają rzeczywiście charakter autonomiczny

7. planowane inwestycje są zawsze równe planowanym oszczędnościom

8. w prostym modelu równowagi mnożnik informuje, o ile jednostek zmieni się wielkość produkcji, gdy zmieni się poziom popytu globalnego

9. paradoks zapobiegliwości to zjawisko polegające na tym, że obniżenie skłonności do oszczędzania prowadzi do wzrostu produkcji, natomiast nie wywołuje zmian w rozmiarach planowanych oszczędności w punkcie równowagi.

10. nieplanowane zmiany zapasów są dla przedsiębiorstw sygnałem braku równowagi.

Zależności:

Przeciętna skłonność do konsumpcji:

APC=C/Y

Krańcowa skłonność do konsumpcji:

MPC=∆C/∆Y

Przeciętna skłonność do oszczędzania:

APS=S/Y

Krańcowa skłonność do oszczędzania:

MPS=∆S/∆Y

Makroekonomia mgr Krzysztof Maciejewicz

Ćwiczenia 5

Polityka fiskalna, budżet

Zadanie 1

a) budżet b) dług publiczny c) podatki netto d) ekspansywna polityka fiskalna

e) saldo budżetu f) polityka fiskalna g) efekt wypierania h) restrykcyjna polityka fiskalna

i) krzywa Laffera j) automatyczne stabilizatory koniunktury

I. ograniczanie popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego sektora prywatnego pod wpływem wzrostu wydatków państwa, który prowadzi do wzrostu stopy procentowej.

II. zapis planu wydatków, a także sposobu ich finansowania.

III. całkowite pozostające do spłaty zadłużenie państwa.

IV. zależność pomiędzy stopą podatkową a dochodem z podatków.

V. decyzje państwa dotyczące wydatków i podatków.

VI. zwiększanie wydatków budżetowych przy utrzymaniu obowiązujących stawek podatkowych lub ich zmniejszeniu.

VII. różnica pomiędzy dochodami i wydatkami państwa.

VIII. podatki - transfery.

IX. mechanizm, który zmniejsza podatność PKB na szoki.

X. zmniejszenie wydatków budżetowych przy utrzymaniu obowiązujących stawek podatkowych lub ich zwiększeniu.

Zadanie 2. Test

2.1 Dane wyjściowe MPS=0,2 t=0,25, wartość mnożnika całkowitych planowanych wydatków wynosi:

1. 2

2. 2,5

3. 0,45

4. 4

2.2 Przy niskim poziomie bezrobocia, wzrost wydatków rządowych bez jednoczesnego zwiększenia stóp podatkowych prawdopodobnie doprowadzi do:

1. głębokiej recesji

2. zwiększenia bezrobocia

3. zmniejszenia długu publicznego

4. inflacji

2.3 Budżet państwa spełnia funkcje:

1. regulacyjną

2. redystrybucyjną

3. kontrolno-informacyjną

4. odpowiedzi a,b,c są błędne

5. odpowiedzi a,b,c są prawidłowe

Zadanie 3. Uzupełnij poniższy tekst

3.1 Zgodnie z art. 216 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. „nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy ......................................... wartości rocznego produktu krajowego brutto”.

3.2 Planowany deficyt budżetowy w Polsce w 2011 roku wynosi .......................................... miliardów złotych.

3.3 Głównym źródłem finansowania deficytu budżetowego w Polsce jest ........................................................

3.4 Na dzień dzisiejszy dług publiczny Polski wynosi ....................................................................... złotych.

Zadanie 4. Państwo A wydaje na dobra i usługi 100 j.p wypłaca transfery = 10% dochodu narodowego, stopa podatków bezpośrednich wynosi 30%.

1. przy jakim poziomie dochodu narodowego budżet znajduje się w równowadze

2. narysuj wykres przedstawiający autonomiczne wydatki państwa i zmiany sumy podatków netto zachodzące pod wpływem zmiany dochodu narodowego

3. w jakim przedziale wartości dochodu narodowego występuje deficyt budżetowy, a w jakich nadwyżka budżetowa?

4. jaki byłby deficyt lub nadwyżka budżetowa, gdyby dochód narodowy w stanie równowagi wynosił 400 j.p ?

5. jeżeli dla zapewnienia pełnego zatrudnienia dochód narodowy miałby wynieść 750 j.p to jakim saldem musiałby zamknąć się budżet państwa?

Zadanie 5. Rząd ma do spłacenia dług państwowy w wysokości 500 j.p, od którego płaci odsetki według nominalnej stopy procentowej = 12%, stopa inflacji rocznej wynosi 8%

1. nominalna wartość płaconych odsetek jest uwzględniona w sumie wydatków państwa i przyczynia się do …………………………………………………………………………………

2. ile wynosi nominalny ciężar odsetek od długu?

3. Jaka jest wysokość realnej stopy procentowej?

4. Jaki jest realny ciężar odsetek od długu?

Zadanie 6. W państwie A planowana konsumpcja = 70% dyspozycyjnego dochodu (DI). Rząd wprowadził podatki netto = 20% dochodu narodowego brutto, planowane inwestycje = 60 a planowane wydatki rządowe = 50.

Produkcja i dochód	Dochody dyspozycyjne	Planowana konsumpcja	Planowane inwestycje	Wydatki państwa	Oszczędności	Podatki netto	(AD) Popyt zagregowany
50
100
150
200
250
300
350
400

1. uzupełnij tabelę.

2. jeżeli w pewnym okresie dochód narodowy wyniesie 300 j.p to jak zareagują na to producenci?

3. jaki poziom dochodu narodowego zapewni równowagę?

4. Oblicz wielkość deficytu budżetowego przy dochodzie narodowym zapewniającym równowagę.

Załóżmy, że wydatki państwa wzrosły o 22 j.p

5. jaki jest nowy poziom dochodu narodowego zapewniający równowagę

6. oblicz obecną wielkość deficytu budżetowego w warunkach równowagi?

7. Jaka jest wartość mnożnika/

Zadanie 7. Gospodarka opisana jest w następujący sposób

C=0,8Yd, Yd dochód dyspozycyjny (DI), I= 450, G=250, t=10% dochodu narodowego brutto

1. oblicz początkowy poziom dochodu narodowego zapewniający równowagę gospodarczą

2. oblicz sumę wydatków konsumpcyjnych, wielkość wpływów podatkowych, oraz saldo budżetu państwa.

Załóżmy, że wydatki państwa rosną o 500 j.p, a stopa podatkowa wzrasta z 10% do 25%

3. o ile obniżą się dochody dyspozycyjne (DI), zanim produkcja dostosuje się do nowej sytuacji?

4. Oblicz zmianę poziomu wydatków konsumpcyjnych i zmianę netto popytu globalnego (zagregowanego)

5. Jaki jest nowy poziom dochodu zapewniający równowagę w gospodarce?

6. Jaki jest stan budżetu w punkcie nowej równowagi?

Zadanie 8. TAK/NIE

1. Dodatnie podatki netto zmniejszają wartość mnożnika

2. Przy danej wielkości wydatków państwowych wzrost stopy podatkowej pociąga za sobą spadek poziomu dochodu narodowego zapewniającego równowagę oraz zmniejsz deficyt budżetowy

3. Instytucja podatków netto zwiększa udział konsumpcji w dochodzie narodowym

4. Podatek akcyzowy jest w całości przenoszony na konsumenta w postaci wyższej ceny

5. Wzrost wydatków rządowych, finansowanych z deficytu budżetowego prowadzi do wypierania inwestycji prywatnych

6. Automatyczne stabilizatory nie są w stanie zapobiec inflacji lub recesji, ale mogą ograniczyć ich natężenie.

Makroekonomia mgr Krzysztof Maciejewicz

Ćwiczenia 6

Pieniądz i system bankowy

Wyjaśnij następujące pojęcia: Do strefy Euro należą następujące

kraje UE:

Zadanie 1. Minimalne rezerwy gotówkowe utrzymywane przez banki = 12,5%. Oblicz skalę kreacji pieniądza w momencie otrzymania prze banki dodatkowej gotówki (150 j.p)

Zadanie 2. Banki komercyjne utrzymują rezerwy gotówkowe w wysokości 10% stanu zgromadzonych wkładów. Klienci banków trzymają w gotówce zasoby pieniężne równe 1/5 ich wkładów w bankach. Zasób pieniądza wielkiej mocy w gospodarce wynosi 25

1. Oblicz mnożnik kreacji pieniądza

2. Ile wynosi podaż pieniądza, jeżeli zarówno klienci, jak i banki utrzymują zasoby gotówki na zamierzonym poziomie?

3. Załóżmy, że banki dochodzą do wniosku, że mogą utrzymać rezerwy gotówkowe na poziomie 5% wkładów. Oblicz nową wartość mnożnika kreacji pieniądza

4. Ile wynosi obecnie wielkość podaży pieniądza odpowiadająca warunkom równowagi?

5. Przyjmijmy, że banki nadal utrzymują stopę rezerw gotówkowych na poziomie 10% wkładów, ale klienci zwiększą swe zasoby gotówkowe do poziomu 30% wkładów w bankach

6. Jaka ilość pieniądza zapewni teraz równowagę?

Zadanie 3. W pewnej gospodarce sektor pozabankowy utrzymuje zasoby gotówki na poziomie 45% swych wkładów bankowych. Stopa rezerw obowiązkowych utrzymywana w bankach komercyjnych wynosi 5%, a zasób pieniądza wielkiej mocy 12 j.p

1. jaka jest wielkość podaży pieniądza?

Każda z trzech poniższych sytuacji odzwierciedla próbę ograniczenia przez bank centralny podaży pieniądza. Przyjmij, iż w każdej z nich w punkcie wyjścia system bankowy wygląda tak, jak opisano to w podpunkcie a.

2. ile wyniesie podaż pieniądza, jeśli bank centralny nałoży na banki komercyjne wymóg utrzymania rezerw gotówkowych w wysokości 27,5%

3. ile wyniesie podaż pieniądza, jeśli bank centralny podniesie stopę dyskontową do takiego (karnego) poziomu, iż banki same zdecydują się zwiększyć stan swych rezerw gotówkowych o dodatkowe 13% w stosunku do wkładów?

4. O ile zmniejszy się podaż pieniądza, jeśli bank centralny podejmie operacje otwartego rynku w celu zmniejszenia zasobu pieniądza wielkiej mocy o 1 j.p

Zadanie 4. Test

5.1 Przesunięcie 5 j.p z rachunku czekowego na rachunek oszczędnościowy oznacza, że:

1. M1 i M2 zwiększają się

2. M1 zwiększy się a M2 pozostanie bez zmian

3. M1 i M2 zmniejszą się

4. M1 zmniejszy się a M2 pozostanie bez zmian

5.2 Przy stopie rezerw obowiązkowych = 25% nowy 100 j.p depozyt umożliwia pojedynczemu bankowi udzielenie nowych pożyczek lub dokonania inwestycji w wysokości:

1. 25

2. 100

3. 75

4. 250

5.3 Banki mają największe możliwości kreacji pieniądza, kiedy ich rezerwy nadwyżkowe:

1. mają wartość ujemną

2. są większe niż rezerwy obowiązkowe

3. równają się rezerwom obowiązkowym

4. równają się 0

5.4 Jeżeli podaż pieniądza (M) wzrośnie z 100 do 200 j.p, a prędkość obiegu pieniądza (V) i produkcja (Q) pozostaną bez zmian, to prawdopodobnie:

1. ceny obniżą się

2. zwiększy się wartość pieniądza

3. ceny wzrosną

4. ceny, tak jak V i Q, pozostaną bez zmian.

5.5 Zwiększenie podaży pieniądza spowoduje, że krzywa AD:

1. przesunie się w prawo

2. przesunie się w lewo

3. pozostanie w tym samym miejscu

4. przesunięcie w lewo lub w prawo w zależności od poziomu GNP

5.6 Bank centralny dokonał sprzedaży papierów wartościowych na otwartym rynku. Jaka reakcja zajdzie w gospodarce?

1. M1 rośnie, r maleje, I rosną, AD rośnie

2. M1 maleje, r maleje, I rosną, AD rośnie

3. M1 rośnie, r rośnie, I maleją, AD maleje

4. M1 maleje, r rośnie, I maleją, AD maleje

5. M1 rośnie, r maleje, I maleją, AD maleje

Zadanie 6. Tak/Nie

1. Wymiana w gospodarce barterowej jest kosztowna

2. Im więcej gotówki pragnie utrzymać sektor pozabankowy tym większa jest podaż pieniądza

3. M1 charakteryzuje się większą płynnością niż M2

4. Baza monetarna to suma banknotów i bilonu w obiegu w sektorze pozabankowym.

5. Bank centralny może zmniejszyć podaż pieniądza ograniczając ilość gotówki jaką banki komercyjne muszą trzymać w postaci rezerw obowiązkowych

6. Bank centralny może skłonić banki komercyjne do utrzymania dodatkowych rezerw gotówkowych, ustalając stopę lombardową na wysokim, karnym poziomie

7. Bank centralny odnosi większe sukcesy przy kontroli inflacji pchanej przez koszty niż przy kontroli inflacji pchanej przez popyt

8. Polityka monetarna jest to manipulowanie wpływami i wydatkami państwa

9. Zwiększenie podaży pieniądza powoduje wzrost popytu zagregowanego

Mnożnik kreacji pieniądza (2 wzory):

m = 1/stopa rezerw obowiązkowych

m =

Makroekonomia mgr Krzysztof Maciejewicz

Ćwiczenia 7

Model IS-LM

Zadanie 1. TEST

1.1 Przesunięcie funkcji konsumpcji (w górę / w dół) pod wpływem zmiany zasobów majątkowych gospodarstw domowych i wydatków na każdym poziomie rozporządzalnych dochodów osobistych jest ilustracją:

1. efektu wypierania

2. efektu biegu jałowego

3. efektu bogactwa

1.2 Przy danej wysokości stopy procentowej, przesunięcie w prawo krzywej IS może być spowodowane przez:

1. wyższe podatki państwa

2. wzrost oczekiwanych w przyszłości dochodów konsumentów

3. 
   spadek oczekiwanych w przyszłości wydatków konsumentów

4. wyższe oczekiwane przyszłe zyski z inwestycji

5. niższe oczekiwane przyszłe zyski z inwestycji

6. niższe podatki państwa

7. niższe zadłużenie państwa

Zadanie 2. Gospodarka jest opisana za pomocą następujących zależności:

1. Y = C + I + G + NX

2. 
   C = 300 + 0,8Yd

3. I = 200 - 1500 r

4. NX = 100 - 0,04Y-500r

5. MD = P*(0,5Y - 2000r)

1. Wyznacz równanie krzywej IS

2. Wyznacz równanie krzywej LM

3. Wyznacz wielkość dochodu Y i stopy procentowej r, przy których rynek dóbr i pieniężny są w równowadze

Zadanie 3. Gospodarka jest dana za pomocą następujących zależności:

1. Y = C + I + G + NX

2. 
   C = 100 + 0,9 Yd

3. I = 200 - 500 r

4. X = 300, Z = 200 + 0,12Y + 500r

5. MD = P*(0,8Y - 2000r)

1. Wyznacz równanie krzywej IS

2. Wyznacz równanie krzywej LM

3. Wyznacz wielkość dochodu Y i stopy procentowej r, przy których rynek dóbr i pieniężny są w równowadze

4. Ile wynosi : konsumpcja, inwestycje i eksport netto dla Y i r w równowadze

5. Oszacuj deficyt / nadwyżkę budżetową

6. Wydatki rządowe zostały zwiększone i wynoszą teraz 300, znajdź nowy punkt zapewniający równowagę.

7. Oblicz ile wynosi mnożnik inwestycyjny i do jakiego poziomu wzrósłby dochód narodowy gdyby stopa procentowa nie uległa zmianie

8. Bank centralny zwiększył podąż pieniądza o 400, znajdź nowy punkt zapewniający równowagę.

9. Przedstaw model IS LM graficznie, uwzględniając zmiany w wydatkach rządowych i podaży pieniądza

Zadanie 4. Jak poniższe czynniki wpłyną na położenie krzywej IS lub LM

1. obniżka/wzrost stopy podatkowej

2. spadek/wzrost relacji C/S

3. wzrost/spadek wydatków konsumpcyjnych autonomicznych

4. Wzrost nominalnej podaży pieniądza

5. Wzrost wydatków budżetowych finansowanych przez emisję obligacji

6. Obniżenie wydatków budżetowych

7. Wzrost ogólnego poziomu cen

8. Spadek realnej podaży pieniądza

9. Obniżenie podatków dochodowych

Zadanie 5. Na rysunku pokazano położenie krzywych IS i LM dla gospodarki zamkniętej przy stałych cenach.

stopa procentowa

Dochód narodowy

1. wzrost optymizmu podmiotów gospodarczych,

2. zwiększenie nominalnej podaży pieniądza

3. ograniczenie wydatków państwa

4. jednorazowy, trwały wzrost poziomu cen,

Zadanie 6. TAK/NIE

1. Stopa procentowa jest jedynym czynnikiem określającym wielkość inwestycji

2. Zmiany stopy procentowej oddziałują na położenie krzywej popytu globalnego w modelu dochodów-wydatków.

3. Ruch wzdłuż krzywej IS pokazują zmiany dochodu narodowego na poziomie równowagi, spowodowane przesunięciem krzywej popytu globalnego pod wpływem zmian wyłącznie stopy procentowej.

4. Położenie krzywej LM zależy od poziomu cen.

5. Wyższa stopa procentowa obniża wartość oczekiwanego zysku od planowanych inwestycji i tym samym prowadzi do spadku inwestycji.

6. Model IS-LM zakłada, że stopa procentowa jest podstawową zmienną wiążącą rynek dóbr i pieniężny.

7. Wzrost cen akcji przedsiębiorstw, posiadanych przez gospodarstwa domowe, nie ma wpływu na przesunięcie funkcji konsumpcji w górę.

Zadanie 7. TEST

7.1 Kombinacja łagodnej polityki budżetowej i restrykcyjnej polityki monetarnej oznacza, że:

1. udział wydatków sektora prywatnego w dochodzie narodowym będzie wyższy, a udział wydatków państwa niższy - wystąpi efekt wypierania

2. udział wydatków sektora prywatnego w dochodzie narodowym będzie wyższy, a udział wydatków państwa niższy - wystąpi zjawisko transmisji

3. udział wydatków państwa w dochodzie narodowym będzie wyższy, a udział wydatków sektora prywatnego niższy - wystąpi zjawisko efektu majątkowego

4. udział wydatków państwa w dochodzie narodowym będzie wyższy, a udział wydatków sektora prywatnego niższy - wystąpi zjawisko wypierania

7.2 Ekspansywna polityka mieszana budżetowa i monetarna powoduje przesunięcie krzywych:

a. IS w lewo i LM w lewo b. IS w lewo i LM w prawo c. IS w prawo i LM w prawo

7.3 Wzrost wielkości dochodu narodowego, przy jednoczesnym spadku stopy procentowej można osiągnąć w wynik zastosowania:

............................................................................................................................................................

Zadanie 8. Rysunek przedstawia wpływ ekspansywnej polityki fiskalnej na wielkość dochodu narodowego i wysokość stopy procentowej odpowiadających warunkom równowagi, przy różnych założeniach dotyczących nachylenia krzywej LM. We wszystkich przypadkach charakter polityki fiskalnej symbolizuje przesunięcie krzywej IS z położenia IS0 do IS1

r (stopa procentowa)

Dochód narodowy (Y)

1. Ile wynosi dochód w równowadze i odpowiadająca mu stopa procentowa w punkcie wyjściowym układu gospodarczego?

2. Co mogło spowodować przesunięcie krzywej IS z położenia IS0 do IS1

3. Gdyby stopa procentowa nie uległa zmianie, jaki byłby mnożnikowy efekt polityki fiskalnej?

4. Polityka fiskalna finansowana jest przez emisję obligacji. Krzywa LM jest relatywnie nieelastyczna. Jaki będzie wpływ polityki finansowej na równowagę gospodarczą?

5. Polityka fiskalna finansowana jest przez emisję obligacji. Krzywa LM jest relatywnie elastyczna. Jaki będzie wpływ polityki finansowej na równowagę gospodarczą?

6. Co determinuje stopień elastyczności krzywej LM?

Zadanie 9. Rysunek przedstawia wpływ ekspansywnej polityki pieniężnej na wielkość dochodu narodowego i wysokość stopy procentowej odpowiadających warunkom równowagi, przy różnych założeniach dotyczących nachylenia krzywej IS. We wszystkich przypadkach charakter polityki fiskalnej symbolizuje przesunięcie krzywej LM z położenia LM0 do LM1

r (stopa procentowa)

Dochód narodowy (Y)

1. jaki jest poziom dochodu i stopy procentowej zapewniający równowagę układu gospodarczego w momencie wyjściowym?

2. Co mogło spowodować przesunięcie krzywej LM z położenia LM0 do LM1

3. Jaki wpływ na równowagę gospodarczą będzie mieć polityka pieniężna, gdy krzywa IS jest relatywnie stroma?

4. Jaki wpływ na równowagę gospodarczą będzie mieć polityka pieniężna, gdy krzywa IS jest relatywnie płaska?

5. Co determinuje stopień elastyczności krzywej IS?

krańcowa skłonność do importu (MPI)

MPI =

Makroekonomia

Makroekonomia mgr Krzysztof Maciejewicz

Ćwiczenia 8

Podsumowanie

Zadanie 1. Załóżmy, że w wyniku pesymistycznych przewidywań przedsiębiorców co do przyszłych zysków, zmniejsza się popyt inwestycyjny.

1. Co dzieje się z krzywą popytu globalnego AD?

Porównaj implikacje tego zjawiska w modelu klasycznym i keynesowskim

2. jakie podstawowe założenia przyjmują oba modele?

3. Wskaż nowe punkty równowagi makroekonomicznej (które pojawią się na skutek przesunięcia krzywej AD)

4. Jaką politykę fiskalną i pieniężną zaleciłby keynesista i dlaczego? Określ jej skutki

5. Jak zareaguje gospodarka w modelu klasycznym na zmianę popytu globalnego AD? Czy zdaniem klasyków rząd powinien ingerować w gospodarkę?

Zadanie 2. Rozpatrujemy gospodarkę, w której krzywa podaży globalnej jest całkowicie nieelastyczna. Wskaż, które z poniższych sytuacji są wynikiem spadku globalnego popytu?

a. wzrost produkcji b. spadek produkcji c. wzrost cen d. spadek cen

e. spadek dochodów realnych f. spadek dochodów nominalnych

Zadanie 3. Rozpatrzmy gospodarkę, w której czynniki wytwórcze są w pełni wykorzystywane. Wskaż, które z poniższych sytuacji spowodują wzrost ogólnego poziomu cen? Uzasadnij.

1. wzrost popytu na rynkach eksportowych

2. wzrost wydatków państwowych

3. wzrost konsumpcji indywidualnej

4. spadek wydajności pracy.

Zadanie 4. Które z wymienionych zdarzeń oddziałują na stronę popytową, a które na podażową gospodarki?

1. Zwiększenie aktywności zawodowej kobiet zamężnych

2. Wzrost cen ważnego importowanego surowca

3. Wzrost ufności gospodarstw domowych w pomyślny rozwój sytuacji gospodarczej

4. Autonomiczny wzrost płac nominalnych

5. Spadek nominalnej podaży pieniądza

6. Redystrybucja dochodów na rzecz ubogich

7. Zwiększenie zapotrzebowania na czas wolny

Zadanie 5. Pionowa, a nie pozioma, krzywa zagregowanej podaży, AS, charakteryzuje gospodarkę, w której:

1. Nie ma niewykorzystanych czynników produkcji

2. Są niewykorzystane czynniki produkcji

3. W długim okresie zwiększenie się popytu spowoduje jedynie inflację, produkcja nie ulegnie zmianie

4. W długim okresie zwiększenie się popytu spowoduje jedynie wzrost produkcji, ceny pozostaną stałe

a. 1, 4 b. 1, 3 c. 2, 3 d. 2, 4 e. 1

Zadanie 6. Oblicz wartość mnożnika inwestycyjnego oraz wpływ zwiększenia inwestycji o 100 j.p na PKB w trzech poniższych przypadkach. Kiedy wartość mnożnika inwestycyjnego jest największa i z czego to wynika?

a. MPS=0,2 b. MSP = 0,2, t = 0,25 c. MPS = 0,2, t = 0,25, MPI = 0,1

Zadanie 7. Ile kosztuje litr benzyny (E-95) na stacji benzynowej ...................... Co składa się na cenę jednego litra benzyny: koszty produkcji.................., akcyza ..................., opłata paliwowa ..................., marża stacji benzynowej......................, VAT......................... Suma podatków i opłat pobieranych przez państwo wynosi ................... zł co stanowi około ...........% ceny litra benzyny. A jak sytuacja wygląda w USA?

Zadanie 8. Budżetowe założenia głównych wskaźników makroekonomicznych w Polce w 2011 roku.

Wzrost PKB ..................

Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI) ...................

Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej ...................

Nominalny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej .................

Realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ..................

Przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej ..................

Stopa bezrobocia na koniec roku .................

Zadanie 1. Na rysunku (na tablicy) przedstawiono zmiany położenia krzywej popytu globalnego AD w zależności od położenia krzywych IS i LM. W momencie wyjściowym gospodarka znajduje się w punkcie równowagi E0 wyznaczonym przez krzywe IS0 i LM0

1. ile wynosi dochód, stopa procentowa i popyt globalny zapewniające równowagę gospodarczą w momencie wyjściowym?

2. zakładamy wzrost cen z poziomu P0 do P1 i przyjmujemy, że wszystkie inne wyznaczniki popytu globalnego są stałe. Jak zareaguje na to krzywa LM?

3. jeżeli nie uwzględnimy efektu realnych zasobów pieniądza, ile wyniesie teraz dochód, stopa procentowa i popyt globalny zapewniający nową równowagę gospodarczą?

4. wykreśl krzywą popytu globalnego AD0, dla opisanego układu gospodarczego

5. jeżeli zmianie ulegnie wielkość realna, np. spadną wydatki rządowe i wzrosną podatki, jak sytuacja ta wpłynie na położenie krzywych: IS, LM i AD?

6. uwzględnij efekt realnych zasobów pieniądza i zilustruj jego działanie przy zasadzie ceteris paribus. Pozostaje w mocy założenie początkowe: wzrost poziomu cen do P1

Zadanie 2. Na rysunkach (na tablicy) przedstawiono globalny popyt i podaż w ujęciu szkoły klasycznej i keynesowskiej. Określ potencjalną produkcję i poziom cen równowagi, wyjaśnij położenie krzywej AS w obu modelach.

Zadanie 3. Które z wymienionych niżej sytuacji są charakterystyczne dla punktów położonych na makroekonomicznej krzywej popytu?

1. planowane wydatki są równe faktycznej produkcji

2. planowany popyt na realne zasoby pieniądza jest równy stosunkowi nominalnej podaży pieniądza do poziomu cen

3. nabywca otrzymuje żądane ilości towarów

4. rynek pieniądza znajduje się w stanie równowagi

5. rynek towarów znajduje się w stanie równowagi

Zadanie 4. Na rysunku 1 przedstawiono skutki wpływu jednorazowego wzrostu rozmiarów nominalnej podaży pieniądza na poziom cen i produkcji w: krótkim, średnim i długim okresie.

1. Zakładając, że przed podjęciem luźnej polityki pieniężnej gospodarka znajdowała się w równowadze, wyznacz początkowy punkt równowagi makroekonomicznej.

2. Jak, zgodnie z modelem klasycznym zareaguje gospodarka na wzrost nominalnej podaży pieniądza?

3. Zakładając, że procesy dostosowawcze (zmiana płac i cen) nie występują natychmiast, a zachodzą powoli, zbadaj początkowe reakcje gospodarki odnośnie cen, produkcji, płac i zatrudnienia

4. Opisz procesy zachodzące w gospodarce w średnim okresie

5. Opisz efekt procesu dostosowań w długim okresie.

Poziom cen 1 Poziom cen 2

LAS SAS1 LAS2 LAS1

SAS1

SAS2

SAS0

SAS3

SAS2

AD2

AD1 AD

Y* Y1 Y2 produkcja Yp2 Y Yp1 produkcja

Zadanie 5. Rozpatrzmy gospodarkę, w której czynniki wytwórcze są w pełni wykorzystywane. Wskaż, które z poniższych sytuacji spowodują wzrost ogólnego poziomu cen? Uzasadnij.

1. wzrost popytu na rynkach eksportowych

2. wzrost wydatków państwowych

3. wzrost konsumpcji indywidualnej

4. spadek wydajności pracy

Zadanie 6. Rozpatrujemy gospodarkę, w której krzywa podaży globalnej jest całkowicie nieelastyczna. Wskaż, które z poniższych sytuacji są wynikiem spadku globalnego popytu?

1. wzrost produkcji

2. spadek produkcji

3. wzrost cen

4. spadek cen

5. spadek dochodów realnych

6. spadek dochodów nominalnych.

Zadanie 7. Na rysunku 2 przedstawiono skutki zmian w globalnej podaży w krótkim, średnim i długim okresie. Załóżmy, że zmiana nastawienia społecznego do pracy zawodowej kobiet zmniejsza podaży pracy przy każdym poziomie płacy realnej.

1. Krzywa podaży pracy (AJ) przesunie się w lewo/prawo obniżając/podwyższając długookresowy poziom zatrudnienia gwarantującego równowagę na rynku pracy. Na rysunku ilustracją tego zjawiska jest zwiększenie/zmniejszenie potencjalnej produkcji z poziomu ..... do........

2. Jak długo krótkookresowa krzywa podaży globalnej pozostanie w położeniu SAS0 ?

3. Czy w krótkim okresie zmienią się: ceny, produkcja i zatrudnienie?

4. W średnim okresie pojawi się presja na obniżkę/wzrost płac. Jak zareaguje na to krzywa AS?

5. Jak zareagują na to w średnim okresie: ceny, realna podaż pieniądza i globalny popyt?

6. Jak zmienią się w długim okresie: płace, cena, produkcja i zatrudnienie?

7. Jaka jest produkcji i poziom cen w nowym punkcie równowagi długookresowej?

Zadanie 8. TAK/NIE

1. Efekt zmiany realnych zasobów pieniężnych oznacza, że wielkość konsumpcji maleje pod wpływem spadku realnych zasobów pieniężnych ludności lub zwiększa się wskutek ich wzrostu.

2. Rynek pracy znajduje się w równowadze w dowolnym punkcie klasycznej krzywej podaży globalnej

3. W modelu klasycznym określona zmiana nominalnej podaży pieniądza prowadzi do identycznej procentowo zmiany płac nominalnych oraz cen

4. Iluzja pieniądza oznacza dezorientację wśród ludzi, spowodowaną pojawieniem się fałszywych banknotów

5. Krzywa podaży globalnej w ujęciu keynesistów jest pionowa

6. Krzywa podaży globalnej reaguje nie tylko na zmiany cen lecz na wszystko to, co wpływa na dostępność zasobów lub skłonność ludzi do cięższej pracy i większej produkcji.

Cp + Cb

Cp + 1

Cp - zamierzona stopa

Gotówka/wkłady na żądanie sektora prywatnego

Cb - stopa rezerw gotówkowych (obowiązkowych)

Mnożnik inwestycyjny:

1 1

Mi = =

1-MPC MSP

1. Jaki wyjściowy poziom dochodu narodowego odpowiada równowadze?

2. Załóżmy, że nastąpił wzrost krańcowej skłonności do oszczędzania, która linia pokazuje nowe położenie funkcji popytu globalnego?

3. Jaki jest poziom dochody narodowego zapewniający równowagę?

1. pieniądz

2. funkcje pieniądza

3. gospodarka barterowa

4. pieniądz towarowy / pieniądz symboliczny

5. baza monetarna

6. podaż pieniądza

7. funkcje banku centralnego

8. stopa rezerw obowiązkowych

9. stopy procentowe

(lombardowa, referencyjna, depozytowa, redyskonta weksli)

10. operacje otwartego rynku

11. ilościowa teoria pieniądza

12. polityka monetarna w warunkach recesji i inflacji

13. mnożnik kreacji pieniądza

14. Rada Polityki Pieniężnej i cel inflacyjny

15. kryteria konwergencji (kryteria z Maastricht)

16. efekt drugiej rundy

1. 3,4,6,7

2. 1,2,3,5,

3. 1,2,5,6

4. 2,4,6

G = 200 Ms = 550

t = 0,2 P = 1

G = 200 Ms = 800

t = 0,2 P = 1

1. która z linii jest krzywą IS, a która krzywą LM

2. Co oznacza każdy z pięciu punktów na rysunku, z punktu widzenia równowagi na rynku dóbr i pieniądza?

3. Jak zareaguje gospodarka, jeżeli znajdzie się w punkcie D?

4. Wskaż, która z krzywych IS lub LM zmieni swoje położenie pod wpływem opisanych niżej zmian. W każdym przypadku przyjmij założenie ceteris paribus

MPC+MPS=1

Zadanie 7. Omów główne koszty i korzyści przyjęcia przez Polskę wspólnej waluty - euro.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

przedsiębiorstwa

rząd

gospodarstwa domowe

rynki finansowe

1. PKB (metodą wydatkową i dochodową)

2. PNB wiedząc, że dochody z zagranicy wynoszą 20, a dochody podmiotów obcych 5

3. PKN

4. PNN

5. DN

d. DN

1. proszę obliczyć stopę inflacji dla lat 2005-2008

2. załóżmy, że w roku 2006 płace wzrosły nominalnie o 9,7%. Czy w 2006 roku płace realne wzrosły czy zmalały?

3. W roku 2007 płace nominalne wzrosły o 6,3%. Czy płace realne wzrosły?

1. Jaka jest wielkość zatrudnienia

2. Oblicz wielkość bezrobocia

3. Ile wynosi bezrobocie przymusowe a ile dobrowolne

Rząd wprowadził na rynek podatek dochodowy w wysokości 2 j.p/h

4. Ile wynosi stawka płacy dla pracodawców (brutto) i dla pracowników (netto)

1. oblicz wielkość bezrobocia oraz stopę bezrobocia i zatrudnienia

2. czy możliwy jest równoczesny wzrost liczby zatrudnionych i bezrobotnych? Uzasadnij.

1. uzupełnij tabelę

2. zakładając, że w roku 2002 realny GNP USA wynosił 1845 USD oblicz potencjalny GNP.

qi0 ilość i-tego towaru (wchodzącego w skład reprezentatywnego koszyka dóbr) z roku bazowego

pi1 cena i-tego towaru (wchodzącego w skład reprezentatywnego koszyka dóbr) z roku badanego

pi0 ilość i-tego towaru (wchodzącego w skład reprezentatywnego koszyka dóbr) z roku bazowego

*100

IL=

qi1 ilość i-tego towaru (wchodzącego w skład reprezentatywnego koszyka dóbr) z roku badanego

pi1 cena i-tego towaru (wchodzącego w skład reprezentatywnego koszyka dóbr) z roku badanego

pi0 ilość i-tego towaru (wchodzącego w skład reprezentatywnego koszyka dóbr) z roku bazowego

IP=

*100

IL=

* 100

S=

ΔZ

ΔY

Y- dochód narodowy

Z - import

Eksport netto NX

NX = X - Z

X - eksport

Z - import

Mnożnik inwestycyjny gospodarki otwartej:

Mi =

1

1 - MPC(1-t) + MPI

---