POSTEPOWANIE ADMINISTRACYJNE

Dr WIESŁAW RADOMSKI

WYKŁAD Z DNIA 6.11.2004

Prawo materialne- ustawy

Prawo formalne- regulowane KPA

Kodeks cywilny- wszystko jest zawarte w tym jednym generalnym akcie prawnym

Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Międzynarodowe prawo prywatne

Prawo pracy

Organ administracji publicznej

Prawo Cywilne Prawo Karne Prawo Administracyjne

Postępowanie- prawo formalne (instrumentalne)

Prawo karne, cywilne i administracyjne często się przenikają.

RELACJA

Prawo materialne do Prawo formalne

Konkretyzacja normy prawa materialnego

Następuje poprzez normy prawa formalnego

SUBSUMCJA - postawienie stanu faktycznego pod kreśloną normę prawną.

Normy prawa materialnego :

• regulują określone stosunki życia społecznego

• określają zachowanie jednostek wobec siebie i państwa

• normy te nakładają prawa i obowiązki

kodeks cywilny
ZDARZENIE

A ^umowa B

Prawa-Obowiązki

Obowiązki-Prawa

U podstaw prawa cywilnego jest umowa, czyli wzajemna relacja między podmiotami. Można dowolnie kształtować prawa i obowiązki w umowie.

Normy prawa formalnego :

• regulują stosowanie norm prawa materialnego

• zapewniają przestrzeganie zasad na jakich oparty jest porządek prawny postępowania.

Proces - prawnie uregulowany ciąg zdarzeń czynności procesowych zmierzających do ochrony porządku prawnego poprzez konkretyzację jak i poprzez ich urzeczywistnienie.

Prawo procesowe - całość norm prawnych regulujących zasady i przebieg tego procesu.

RELACJA POSTEPOWANIA

POSTEPOWANIE CYWILNE

SĄD

A B

Powód Pozwany

Strony

POSTĘPOWANIE KARNE

SĄD

A B

Prokurator Oskarżony

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

STRONA (pp.) pokorny petent, obywatel, podmiot indywidualny

I INSTANCJA 1. wnioskodawca (działanie z urzędu)

II INSTANCJA 2. skarżący

3. donosiciel ( uczestnicy, organizacje społeczne).

PRODUKT PRAWNY

AKT ADMINISTRACYJNY

DECYZJA

ORGAN ADMINISTARCJI PUBLICZNEJ - rozstrzyga sprawy administracyjne ( art.. 104 KPA)

tylko w zakresie swoich kompetencji

akt jednostronny

skierowany na zewnątrz do obywatela

reguluje uprawnienia lub obowiązki indywidualne.

KODEKS KARNY KODEKS CYWILNY PRAWO ADMINISTRACYJNE I instancja

II instancja

Kodeks Postępowania Karnego Kodeks post. cywilnego Ustawy WSA

( postępowanie sądowe) (postępowanie cywilne) NSA

KPA

Kodeks karno - wykonawczy

Egzekucja w administracji

WYKŁAD Z DNIA 27.11.2004

WNIOSEK - gdy chcemy złożyć wniosek o odwołanie lub uchylenie decyzji o nacjonalizację, najpierw musimy udokumentować, że jesteśmy spadkobiercą. Podmiot występuje do Ministerstwa z wnioskiem o wszczęcie postępowania, Sąd domaga się pełnego wyciągu z ksiąg wieczystych.

Podstawowe funkcje prawa o postępowaniu administracyjnym i jego zadania :

1. ochronna

2. organizacyjna

3. wychowawcza

Ad. 1. Ochronna - mamy gwarancje przestrzegania prawa poprzez zastosowanie środków przymusu. Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym administracji z dnia 17.06.1966r..

Grzywna - wysokość grzywny określana jest w Kodeksie Karnym. Jest wymierzana w stawkach dziennych, określając liczbę stawek ( najniższa liczba stawek - 10, najwyższa - 360). Stawka dzienna nie może być niższa od 10 złotych, ani też przekraczać 2000 złotych.

Kary ograniczenia wolności - od 1 miesiąca do 1 roku. W czasie ograniczenia wolności nie można zmieniać miejsca zamieszkania. Taka osoba jest zobowiązana do wykonywania prac społecznych. Ma ona obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu wykonywania kary.

Pozbawienie wolności - dotyczy konkretnego okresu, jeżeli nie ma określenia to ustawa uzasadnia. Kara pozbawienia wolności trwa w miesiącach i latach.

Ochrona interesów ogólnospołecznych z ochroną interesów indywidualnych, art.7 KPA.

Ad. 2. Organizacyjna - zapewnienie właściwego i sprawnego , czyli skutecznego wykonywania zadań przez różne instytucje.

Stowarzyszenie rejestrowe - poprzez wpis są podmiotem w obronie cywilno-prawnej.

Zarządzanie i organizacja różnych dziedzin życia społecznego.

Ad. 3. Wychowawcza - generowanie pozytywnych postaw w dwóch aspektach wobec prawa jako takiego traktowanego jako wartość samoistna, pewność, przewidywalność prawa, generowanie pozytywnych podstaw prawnych w preferencji i wartości jako wolność, równość, godność osobista. Realizacja porządku prawnego. Realizacja porządku prawnego jest wyrażona w przepisach prawa materialnego przy wydawaniu konkretnych rozstrzygnięć organu administracyjnego.

Cztery pojęcia w doktrynie:

1. Proces administrowania

2. Procedura administracyjna

3. Postępowanie administracyjne.

Proces - jest to ciąg działań organów administracyjnych w państwie w zakresie realizowania działań administracji.

Kierunki działania administracji są regulowane prawem administracyjnym, ustrojowym, materialnym i proceduralnym np. działania kontrolne, koordynacje.

Proces administracyjny - jest to tryb załatwiania indywidualnych spraw administracyjnych przed sądami.

Procedura administracyjna - jest to tryb załatwiania spraw administracyjnych przed sądami administracyjnymi.

Postępowanie administracyjne (jurysdykcyjne) - załatwienie spraw administracyjnych przez organy w formie zewnętrznego aktu administracyjnego.

I INSTANCJA : II INSTANCJA :

Ciąg czynności procesowych, podejmowanych Ciąg czynności procesowych podjętych w celu wydania

przez organy administracji publicznej oraz decyzji administracyjnej.

inne podmioty, które maja zadania zlecone z zakresu

administracji publicznej. Zadania zlecone muszą wynikać

z ustawy.

Postępowanie sądowo-administracyjne regulowane przez prawo procesowe, ciąg czynności procesowych sądu administracyjnego oraz innych podmiotów tego postępowania podjętych w celu rozstrzygnięcia sporu o zgodność z prawem działania lub zaniechania prawa przez organ wykonujący administrację publiczną.

Rodzaje postępowań :

Ogólne postępowanie administr., odrębnością tego jest postępowanie z zakresu ubezpieczeń.

POSTĘPOWANIE Z ZAKRESU UBEZPIECZEŃ

2 aspekty:

ODPOWIEDNIO

Coś co się stosuje w pewnych procesach nomenklatury w taki sposób stosuje się przepisy ogólne, aby nie

( wniosek, decyzja- orzeczenia) dokonywały wypaczenia sensu instytucji przepisów ogólnych.

WYKŁAD Z DNIA 28.11.2004

Temat: Akt administracyjny.

Akt administracyjny to władcze oświadczenie woli. W ich skład wchodzi:

1. decyzja administracyjna

2. postanowienie

3. zezwolenie (np. o wywóz zabytku)

4. zakaz (np. odbywania imprez)

5. nakaz (np. rozbiórki)

Ad.1 Decyzja administracyjna to:

1. 
   władcze

oświadczenie woli organu administracji publicznej oparte na przepisach prawa administracyjnego określające sytuacje prawną konkretnie wskazanego adresata (strony) indywidualnie oznaczonej sprawy.

2. jednostronne

• decyzja deklaratoryjna (stwierdzająca) ustala w sposób wiążący prawa lub obowiązki strony wynikające z normy prawnej lub innego aktu prawnego (nie tworzy, nie zmienia , nie znosi)

• decyzja konstytutywna tworzy nowy stan prawny w odniesieniu do konkretnego adresata w konkretnej sytuacji (sprawy). (tworzy, zmienia lub znosi) Nadaje prawa bądź obowiązki na podstawie określonych norm prawnych .

• decyzja stanowcza (definitywna) - to merytoryczna decyzja w danej sprawie , która rozwiązuje jakiś problem

• decyzja tymczasowa (prowizoryczna) ma miejsce wtedy , kiedy nie ma podstaw do załatwienia danego problemu

• decyzja pozytywna kiedy strony nabywają prawa lub zostają zaspokojone ich żądania np. pozwolenie na budowę

• decyzja negatywna np. nakaz rozbiórki , zakaz odbywania jakichś imprez ( nie wolno, nie można, trzeba)

• decyzje dochodzące do skutku niezależnie od woli stron , postępowanie wszczęte z urzędu, czasami wbrew woli stron

• decyzje swobodne są to przypadki kiedy dopuszczalne jest tzw. uznanie administracyjne np. pozwolenie na manifestację

• decyzja ostateczna nie służy odwołanie , decyzja nie może być zmieniona , uchylona

• decyzja nieostateczna polega na kontroli instancyjnej

I instytucja

KPA -> Minister (ostateczna)

II instytucja

I instytucja

WSA sądowe postępowanie administracyjne NSA (kasacja)

II instytucja

Organy administracji publicznej to:

1. organy administracji rządowej

2. organy samorządu terytorialnego i inne podmioty wyposażone przez ustawę w kompetencje administracyjne.

* art. 5 KPA §2 pkt 3-4 organy admin publ

1. Ministrowie

2. Terenowe organy admin rządowej

3. Wojewodowie

4. Centralne organy adm. rządowej

5. Organy jednostek samorządu terytor

6. Inne organy państwowe

Ministrowie:

• Prezes Rady Ministrów

• Wiceprezes RM ale pełniący role ministra określonego działu administracji rządowej

• Minister

• Przewodniczący komitetu wchodzący w skład RM kierujący działem administracji rządowej

• Kierownicy centralnych urzędów administracji rządowej :

• 
  
  podległych

• podporządkowanych

• nadzorczych

Przewodniczący Komitetu wchodzący w skład RM :

• organ monokratyczny - kieruje resortem

• organ kolegialny - to komitety np. Komitet Badań Naukowych i Komitet Integracji Europejskiej

Czasami kompetencje organu monokratycznego przejmuje organ kolegialny .

Kierownicy centralnych urzędów admin rządowej :

• 
  prezesi np. Prezes Głównego Urzędu Miar, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego,

• dyrektorzy np. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, Szef Obrony Cywilnej Kraju, Komendant Główny Straży Pożarnej

• 
  
  naczelny dyrektor np. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, Główny Inspektor nadzoru budowlanego

• Polski Komitet Normalizacyjny

• Państwowa Agencja Atomistyki, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Komitet Integracji Europejskiej

Terenowe organy admin publ

• administracja zespolona

• administracja niezespolona

Administracja niezespolona - terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwym ministrom lub kierownikom państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organu. Wszyscy wykonują zadania rządowe na obszarze województwa .

W jej skład wchodzą takie organy jak:

• Dowódca Okręgów Wojskowych

• Szefowie sztabów wojskowych

• Naczelny Urząd Skarbowy

• Dyrektor Urzędów Górniczych

• Dyrektor Urzędów Miar

• Dyrektor Urzędów Celnych

• Dyrektor Urzędów Morskich

• Komendant Oddziałów Straży Wojennej

Administracja zespolona.

W jej skład wchodzą:

• Organy inspekcji handlowej

• Organy policji i Państwowej Straży Pożarnej

• Kurator Oświaty

• Wojewódzki Konserwator

Wojewodowie - działają w imieniu centralnych organów administracji rządowej jak również w swoim własnym. Wojewoda ma wpływ na obsadę służb niektórych powołuje i odwołuje np. komendanta .

Wojewoda to najważniejszy organ administracji rządowej w województwie :

Jest on:

• zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej

• organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego

• organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów KPA , jeżeli ustawy szczególne tak stanowią

• reprezentantem skarbu Państwa wg odrębnej ustawy

• wojewoda wydaje decyzje w formie aktów administracyjnych

• jest organem II instancji w stosunku do starosty w sprawach budowlanych jest organem I instancji , w sprawach wywłaszczenia pod autostradę może być organem egzekucyjnym I i II instancji w oparciu o przepisy o postępowaniu egzekucyjnym.

Organy jednostek samorządu terytorialnego art. 5 §2 pkt.6 KPA, rozumie się je jako organy gminy powiatu , województwa.

Jednostki samorządu terytorialnego	Faktyczne organy jednostek	Organy wg art5. ust.5
Gminy	Rada Gminy Wójt (Burmistrz, Prezydent)	Wójt
Powiaty	Rada Powiatu Zarząd Powiatu Starosta	Starosta
Województwa	Sejmik Wojewódzki Zarząd Wojewódzki Marszałek	Marszałek
Związki gmin	zgromadzenie związków gmin zarząd
Związki powiatów	zgromadzenie związków powiatu zarząd
SKO - Samorządowe Kolegia Odwoławcze	zgromadzenie ogólne kolegium prezes kolegium

SKO - organy wyższego stopnia w rozwoju KPA i ordynacji podatkowej. SKO rozpoznając sprawy indywidualne z zakresu admin publ należące do samorządu terytorialnego a także innych organów, jeżeli wynika to z przepisów szczególnych.

Ust z 12 października 1994r o SKO , która reguluje postępowanie przez ten organ.

Postępowanie przed SKO

• 
  
  ustawa o SKO (zawiera normy proceduralne)

• przepisy KPA lub ordynacji podatkowej (jeżeli dotyczy podatków).

Organizacje społeczne:

• organizacje zawodowe

• organizacje samorządowe

• organizacje spółdzielcze

• inne organizacje społeczne.

Rodzaje samorządów:

• Samorząd zawodowy np. Stowarzyszenie Rzeczoznawców

• Samorząd zawodów zaufania publicznego np. Związki Producentów, zawody z wnikaniem w sprawy osób trzecich tj. lekarz, adwokat, położna, aptekarz, doradcy podatkowi ( art.17 Konstytucji)

Organizacje zawodowe ( ustawa z 30.05.1989r.)

Organizacje spółdzielcze :

• ustawa prawa spółdzielczego z 16.09.1982r.

• ustawa z 15.12.2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych

• spółdzielnie pracy

Inne organizacje społeczne:

Prawo o stowarzyszeniach; wyróżniamy 2 rodzaje stowarzyszeń:

• stowarzyszenia zarejestrowane, gdzie uzyskują osobowość prawną

• stowarzyszenia zwykłe

Cały szereg ustaw szczególnych dotyczy organizacji społecznych, które zostały wyłączone z sfery prawa o stowarzyszeniach np. Polski Związek Łowiecki, Związek Ochotniczej Straży Pożarnej, kościoły i inne związki i ich osoby prawne.

WYKŁAD Z DNIA 18.12.2004

WYKŁADNIA CELOWOŚCIOWA- jeżeli mają konkretne kompetencje w zakresie KPA

Zakres historii postępowania administracyjnego - istniało w państwie absolutnym, obowiązywały normy jednostronne dotyczące obywateli, brak było praw dla obywateli. Były instrukcje dla urzędów w sposobie ich działania.

1876r. Trybunał Administracyjny zaczyna działać w Wiedniu, on uchyla orzeczenia i zarządzenia władz administracji z powodu omijania istotnych form. Organy prowadzące sprawę, uchylały ją.

1925r. kodyfikacja postępowania administracyjnego ( Wiedeń)

W efekcie uchwalono 4 ustawy:

1. o ogólnym postęp. Administracji

2. o postęp. Egzekucyjnym w administracji

3. o ogólnych postanowieniach prawa karno-administracyjnego i postęp. Karno-administracyjnym.

4. przepisy wprowadzające w życie te 3 ustawy

1950r. uchwalono tekst jednolity

1928r. kodyfikacja w Czechosłowacji i Polsce, we Francji nie doszło do skodyfikowania postęp. admin.

1919r. podjęto próby regulacji postęp. Administracyjnego w Polsce.

22.03.1928r. ukazują się 3 akty prawne regulujące postęp. admin. :
1. rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej o postęp. admin. ( funkcjonowało do 31.12.1960r., a od 1.01.1961 weszło w życie KPA)

2. rozporządzenie o postępowaniu przymusowym (w części funkcjonowało do 1947r. -egzekucja świadczeń pieniężnych; a reszta zaczęła funkcjonować do 1966r.)

3. rozporządzenie o postępowaniu karno- administracyjnym ( funkcjonuje do 31.03.1952r. na mocy ustawy z 15.12.1951r., od kwietnia 1952 wchodzą w życie nowe przepisy.

Rada Państwowa podjęła uchwałę w sprawie odwołań, zażaleń, listów ludności oraz krytyki prasowej.

1958r. podjęto pracę nad przygotowaniem KPA.

- Potrzeba uwzględnienia zmian prawnych, scharmonizowania skarg i wniosków z innymi organami KPA- stowarzyszenie systemu reagowania na skargi.

- Uwzględnienie przepisów postępowania admin. z ówczesną strukturą terenowego aparatu państwowego.

- Uwzględnienie zadań prokuratury w zakresie kontroli przestrzegania prawa przez aparat administracyjny.

Ostatecznie KPA zostaje uchwalony 14.06.1960r. z mocą obowiązywania od 1.01.1961r.

1977r.- propozycja nowelizacji KPA:

• postulaty- rozszerzenie zasad ogólnych KPA

• wprowadzenie II instancyjnego załatwiania spraw, które do tej pory były rozpatrywane w I instancji

• nowe uregulowania rozstrzygania sporów kompetencyjnych między organami administracji a sądami

• wprowadzenie sądowej kontroli decyzji organów administracyjnych

31.01.1980r. - Ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i zmianie KPA ze skutkiem od 1.09.1980r.

4 etapy działalności NSA:

1. utworzenie NSA- ( co wolno, a co nie wolno)

2. regulacja 24.05.1990r. następuje zmiana w KPA, zaskarżanie decyzji nie zgodnych z prawem

3. ustawa z 11.05.1995r. następuje wykreślenie działu 6 KPA (zasady zaskarżania decyzji do NSA) wzmocniona ustawa o NSA, postępowanie przed NSA tworzy się w oparciu o ustawę o NSA

4. 2.04.1997r. - Konstytucja art.176 postępowanie sądowe jest II instancyjne; art. 236 ust. 2 do momentu wejścia w życie ustawy z 1997- prowadzi tzw. Rewizje nadzwyczajną decyzji, czyli Sąd Najwyższy nie może kontrolować wyroków NSA

25.07.2002r. - wchodzi w życie ustawa „Prawo o ustroju Sądów Administracyjnych”

30.08.2002r. - „Prawo o postępowaniu prze Sądami Administracyjnymi” oraz przepisy wprowadzające w życie te 2 ustawy.

1.01.2004r. - mamy postępowanie II instancyjne sądownictwa administracyjnego.

Postępowanie egzekucyjne w postępowaniu administracyjnym

1.7.06.1966r. - ustawa o postępowaniu egzekucyjnym

15.12.1951r. - w sprawach karno-administracyjnych orzecznictwo

8.061990r. ustawa o zmianie Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczeniach i zmiany ustawy o Kolegium

( przy Sądach Rejonowych )

16.10.2001 - Kolegia zakończyły działalność, powstały Sądy Grodzkie.

KPA reguluje:

1. przed organami administracji publicznej należących do właściwości tych organów w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej ( postępowanie jurysdykcyjne)

2. przed innymi organami wtedy kiedy są umocowane z mocy przepisów ustawy do załatwienia spraw z administracji państwowej

3. w sprawach rozstrzygania sporów ( kompetencyjnych) o właściwość organów jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej

4. w sprawach wydawania zaświadczeń

5. w sprawach skarg i wniosków przed organami państwowymi , organami jednostek samorządu terytorialnego, organami organizacji społecznych

6. wyłączenia w sprawach karno-skarbowych, objętych ordynacja podatkową, należące do polskich przedstawicielstw dyplomatycznych konsularnych o ile przepisy nie stanowią inaczej.

Wyłączenie następuje w 2 grupach:

1. nadrzędności

2. podległości

3. w stosunkach między organami państwa a innymi jednostkami państwowymi

4. w zakresie podległości służbowej pracowników w/w.

ZASADY POSTEPOWANIA (naczelne, ogólne)

Zasada- coś co leży u podstaw ogólnych rozwiązań, myśl przewodnia, można je wprowadzić w istniejących przepisach

Naczelne zasady postęp. administracyjnego - ogólne rozwiązania ujęte w zasadach , wywodzą się z Konstytucji np. zasada demokratycznego państwa prawnego.

Jako źródło wywodzą się 2 zasady:

1. prawo do procesu szeroko rozumiane, czyli możliwość obrony swojego interesu w toku prawnie uregulowanej procedury

• organ wydaje w ramach swoich kompetencji decyzje, a to świadczy o ważności decyzji

2. prawo do sądu- który zapewnia 2 aspekty : niezawisłą i niezależną kontrolę działania

• niezależną i niezawisłą kontrolę bezczynności organów admin. państwowej, jeżeli organ nie podejmuje działań to można zaskarżyć

• załatwianie niezwłoczne ok. 2 tygodni zgodnie z wykładnią sądową.

Dwie fazy w postępowaniu administracyjnym:

1. 
   
   organ I instancji (np. wójt)

2. organ II instancji ( np. SKO)

Decyzja ostateczna kończy się, gdy nie wniesiono odwołania.

Fazy ostateczności:

• gdy wyczerpany jest tok instancyjny

• gdy decyzja zapada w I instancji i nie wniesiono odwołania

• gdy decyzje wydaje organ jednoinstancyjny- minister

Postępowanie sądowe przed sądami administracyjnymi:

• WSA Warszawski Sąd Administracyjny

• NSA Naczelny Sąd Administracyjny jako Sąd kasacyjny

Powiązania między stronami

Organ Petent

WSA

Petent Organ

(jako strona

atakująca)

Zasada praworządności (art.7)

Organy działające na podstawie i w granicach prawa.

Zasada proporcjonalności (art.31 ust.3 Konstytucji)

Obywatel może w pełni korzystać z praw i wolności, ograniczenie może nastąpić tylko na drodze ustawy. Ograniczenia te mogą wystąpić tylko wtedy gdy w grę wchodzi ochrona zdrowia i moralności publicznej, bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego dla ochrony praw i wolności innym osób.

Zasada równości wobec prawa (art.32 ust.1)

Wszyscy mają prawo do równego traktowania pod względem prawa. Ustawa nakłada obowiązek traktowania wszystkich podmiotów jednakowo.

Zasady o bardzo szczegółowym charakterze:

1. prawo sprawiedliwego, jawnego i szybkiego rozpatrzenia sprawy ( art.45). Rozpatrzenie sprawy bez zwłoki przez niezawisły sąd, a także niezależny i bezstronny.

2. prawo do ochrony dóbr osobistych(art.51).

• tylko ustawa może określić w jaki sposób mają być wykorzystywane

• władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić, innych danych niż tylko tych niezbędnych w demokratycznym państwie prawa.

• Każdy ma prawo dostępu do urzędowych danych, które jego dotyczą, ewentualne ograniczenia są zawarte jedynie w ustawie.

• Każdy ma prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia danych nieprawdziwych

• Zasady i tryb zgromadzenia oraz udostępniania informacji określa ustawa.

3. Prawo wnoszenia skarg i petycji. Wnioski w interesie publicznym, własnym lub innej osoby mogą być składane do organu władzy publicznej oraz organizacji i instytucji w związku z wykonywanymi przez te organy zadaniami zleconymi.

4. Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego- każda ze stron ma prawo do zaskarżenia decyzji i orzeczeń wydanych w I instancji.

Europejska Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolnościach.

1. prawo do procesu przed organami administracji i sporów przed sądem

2. prawo do załatwiania sprawy w szybkim terminie (szybkość postępowania)

3. prawo do uzyskania szybkiej i wyczerpującej informacji prawnej

4. prawo do realnych możliwości ochrony swoich praw i interesów

5. prawo do czynnego udziału w postępowaniu , osobistego lub przez pełnomocnika , każdy może zostać pełnomocnikiem każdej osoby.

6. 6.09.2001r. uchwalono Europejski Kodeks Dobrej Administracji przez Europejski Parlament.

Zasady ogólne postępowania administracyjnego po raz pierwszy pojawiły się w projekcie 1960r. , a zaczęły obowiązywać od 1980r.

4.06.1982r. - orzeczenie NSA - zasady niosą w sobie treści o charakterze ogólnym, ale o pełnej mocy normatywnej.

Art. 7-11 - są integralną częścią przepisów regulujących procedurę admin. i są dla organu admin. publicznej wiążące na równi z innymi przepisami procedury.

Postępowanie podatkowe

• Ordynacja z 1934r.- to skąpe regulacje

• Dekret z 1946r. - połączenie postep. z lat 1928-1934r.

• Nowelizacja z 1980 - rozciągnięcie przepisów KPA na sprawy zobowiązań podatkowych

W doktrynie wyróżnia się różne zasady:

W KPA wyróżnia się 13 zasad

1. Zasada praworządności (art.6 i 7)

2. Zasada prawdy obiektywnej (art.2)

3. Zasada uwzględniania interesu społecznego, interesu obywateli ( art.7)

4. Zasada pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa

5. Zasada czuwania nad interesem stron i innych osób uczestniczących w postępowaniu ( art.9)

6. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu ( art. 10)

7. Zasada przekonywania (art. 11)

8. Zasada szybkości postępowania ( art.12)

9. Zasada nakłaniania do ugody ( art. 13)

10. Zasada pisemności ( art.14)

11. Zasada dwuinstancyjności ( art.15)

12. Zasada trwałości decyzji ( art.15)

13. Zasada sądowej kontroli decyzji (art. 16 § 2)

14. Zasada oficjalności wzbogaca zasadę prawdy obiektywnej

15. Zasada dyspozycyjności.

Postępowanie administracyjne jest etapowe:

1. Ustalenie jaka norma obowiązuje w znaczeniu dostatecznie określonym

• ustalenie normy prawnej jaką chcemy zastosować

• wykładnia językowa, systemowa, funkcjonalna

• należy dokonać wyboru z różnych znaczeń

• sformułowanie decyzji interpretacyjnej , jakie znaczenie ma rozważany przez nas przepis

• Analiza stanu faktycznego, która prowadzi do udowodnienia faktu

• Subsumcja - podstawienie stanu faktycznego udowodnionego do określonej normy prawnej

• Wiążące ustalenie konsekwencji prawnych faktu uznanego za udowodniony na podstawie stosownej normy prawnej ( wydanie decyzji)

Organ działa na podstawie prawa i udowadnia to poprzez wydanie decyzji. Unieważnienie decyzji może nastąpić w przypadku, gdy decyzja została wydana bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa.

Zasada prawdy obiektywnej - fundamentalna zasada, z którą koresponduje zasada oficjalności.

• Możliwość przesłuchiwania na wezwanie właściwego organu przez organ przeprowadzający postępowanie

• Możliwość przeprowadzenia dowodu przeciwko treści dokumentu.

• Organ podejmuje wszelkie kroki do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego.

Zasada oficjalności - dominująca zasada możliwości nieograniczonego działania organu z urzędu ( art. 7) nawet wbrew intencjom strony.

• Postępowanie admin. wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu

• Organ admin. publ. może umorzyć postępowanie , jeżeli występuje o to strona, której żądanie postępowania zostało wszczęte i nie ma sprzeciwu innych stron.

WYKŁAD Z DNIA 9.01.2005

Zasada szybkości postępowania - wiąże się ona z określonymi terminami, z określoną dyscypliną postępowania

• Sprawa powinna być załatwiona niezwłocznie

• Organy administracji publicznej zobowiązane są załatwiać sprawy niezwłocznie ( czyli w granicy 2 tygodni, a dla spraw szczególnie skomplikowanych wymagających postępowania wyjaśniającego w terminie 1 miesiąca)

• Można złożyć skargę lub zażalenie

Zasada nakłaniania do zawierania ugody -

• Strony mogą zawrzeć ugodę, jeżeli przemawia za tym charakter sprawy

• Strony mogą zawrzeć ugodę, jeżeli przyczyni się to do uproszczenia sprawy

• Strony mogą zawrzeć ugodę, jeżeli nie sprzeciwia się temu przepis prawa

• Jeżeli organ widzi, że sytuacja sprawy sprzyja zawarcia ugody, to powinien do tego strony nakłaniać

Zasada przekonywania

• Organ ma obowiązek tak prowadzić postępowanie, aby obywatel w którego sprawie wydano decyzje był przekonany o słuszności decyzji

Zasada pogłębiania zaufania obywateli do państwa

• Organy powinny krzewić świadomość obywateli i kultury prawnej

• Wszystkie sprawy powinny być rozstrzygane na korzyść obywateli

• Wszelkie wątpliwości muszą przechodzić na korzyść oskarżonego

• Zmienność decyzji w tej samej sprawie no powinna mieć miejsca

• Nie dopuszczalne jest zaskakiwanie obywateli nowymi rozwiązaniami prawnymi w świetle orzecznictwa NSA

• Nie dopuszczalne jest wprowadzanie w błąd obywatela poprzez deklaracje zapowiadania przyszłego stanu rzeczy

• Stosowanie przepisów, mimo ze terminy ich wprowadzenia są odległe

Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli

• organ powinien załatwiać sprawę w sposób zgodny ze słusznym interesem obywatela, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie interes społeczny ani nie przekracza to możliwości organu administracyjnego zgodnie z przyznanymi mu uprawnieniami.

Zasada pisemności

• Każde działanie powinno być udokumentowane w protokole lub adnotacji podpisanej przez stronę.

Zasada dwuinstancyjności

I organ administracji publicznej - decyzja

II organ administracji publicznej - decyzja ostateczna

I WSA

II NSA


Decyzja ostateczna, służy

Zaskarżenie do WSA.

Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu

• Jest to uprawnienie a nie obowiązek!!!

• Organ musi zawiadomić wszystkich o wszczęciu postępowania, powiadomić o terminie i miejscu przeprowadzenia dowodów np. z opinii biegłego, oględzin, świadków

• Możliwość zapoznania się ze zebranymi materiałami oraz zajęcia stanowiska w sprawie

• PRAWA STRONY

• Dostęp do akt sprawy ( jawność wewnętrzna i zewnętrzna)

• Strona ma prawo zadawania pytań do świadków i biegłych

• Strona ma prawo wypowiadania się przed wydaniem decyzji

• Strona ma prawo zaskarżenia postanowień

• Strona ma prawo zaskarżenia decyzji

naruszeniem tej zasady wiąże się sankcja - możliwość wznowienia postępowania, jeżeli strona bez własnej winy nie uczestniczyła w postępowaniu -tylko w przypadku decyzji ostatecznych. Jedyne odstępstwo od tej zasady stanowi, że organy administracji publicznej mogą odstąpić od tej decyzji tylko w przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo zdrowia lub życia ludzkiego albo ze względu na niepowetowaną szkodę materialną.

Zasada czuwania organu administracji publicznej nad interesem strony lub innych osób biorących udział w postępowaniu.

• Obowiązek informowania strony o okolicznościach faktycznych i prawnych

• Dbanie, aby strona nie poniosła szkody z powodu nie znajomości prawa

• Obowiązek pouczania, wyjaśniania i udzielania wskazówek stronie

• Obowiązek pouczania o przysługujących mu prawach np. wniesienie odwołania, skargi do S.A.

• Obowiązek wyjaśnienia i udzielenia wskazówek tak i na sprawie jak i w urzędzie

• Prawo do przywrócenia terminu, do przedstawienia dowodów

• Obowiązek zwracania kosztów przejazdu i innych kosztów

Zasada sądowej kontroli decyzji administracyjnych

• Uchylanie decyzji administracji publicznej, które w sposób rażący naruszają prawo

Zasada trwałości decyzji administracyjnych

• Decyzja jest ostateczna, jeżeli nie służy odwołanie, lecz mimo to można ją zaskarżyć do sądu

• Organ jest nią zobowiązany od chwili doręczenia

Decyzja ostateczna jest wtedy , gdy:

• Wydana przez organ II instancji nakłada na nią charakter ostateczny

• Jeżeli została wydana w I instancji, a strona po upływie terminu do wniesienia odwołania nie uczyniła tego

• Wydana przez SKO, czy ministra

• Kiedy strona przegapiła termin do wniesienia odwołania i zwróciła się z wnioskiem o przywrócenie terminu

Decyzja nieostateczna :

• Możliwość uchylenia, zmiany decyzji, wygaśnięcia czy wznowienia, stwierdzenia nieważności decyzji

• Wygaśnięcie - jeżeli stała się bezprzedmiotowa

• Wznowienie - w sytuacji przewidzianej w KPA

• Uchylenie - minister może uchylić lub zmienić każdą decyzję ostateczną, jeżeli w inny sposób nie można zapobiec stanu zagrożenia życia lub zdrowia, zagrożenia gospodarki narodowej albo interesu publicznego.

• Art.154 KPA - w każdym czasie można uchylić decyzję, jeśli strona nie nabyła praw

• Art.155 KPA - istnienie możliwości zmiany decyzji, jeśli strona nabyła prawa, wówczas organ wyższy może zmienić decyzję, jeżeli przemawia za tym interes społeczny bądź interes stron.

Nieważność decyzji:

• Jeśli została wydana z naruszeniem przepisów o właściwość

• Jeśli została wydana bez wyrażonej podstawy prawnej lub rażącym naruszeniem prawa

• Jeśli decyzja jest trwale niewykonalna

• Jeśli wykonałaby czyn zagrożony karą

• Jeżeli zawiera wadę

• Jeśli decyzja dotyczy sprawy rozstrzygniętej wcześniejszą decyzją

• Jeśli decyzja była skierowana do osoby, która nie była stroną

Wznowienie decyzji

• Kiedy dowody na wydanie decyzji okazały się fałszywe

• Jeśli decyzja wydana została w wyniku przestępstwa

• Jeśli decyzje wydał organ lub osoba podlegająca wyłączeniu

• Jeżeli strona nie uczestniczyła w postępowaniu nie z własnej winy

• Jeżeli wyjdą dla sprawy nowe okoliczności faktyczne, prawne lub dowody.

WYKŁAD Z DNIA 22.01.2005

ORGANY PROWADZĄCE POSTĘPOWANIE WŁAŚCIWOŚCI ORGANÓW

Wyróżniamy organy w 2 znaczeniach:

1. Organ jako jednostka organizacyjna

2. Organy jako organy danej jednostki organizacyjnej, czyli organ który działa poprzez swoje organy ( organy wewnętrzne)

Jednostki organizacyjne danego podmiotu, które są wyposażone w uprawnienia do wyrażania woli podmiotów.

To uprawnienie wynika z przepisów prawa materialnego.

Aby ustalić z jakim podmiotem mamy do czynienia, musimy poszukać go w Krajowym Rejestrze Sądowym - KRS.


A 1. jest organem reprezentacyjnym

Podmiot 2. jest uczestnikiem stosunku cywilno-prawnego

Ustalamy w jaki sposób podmiot może być reprezentowany na zewnątrz np. jeśli jest to spółka to ma odpowiedni statut, który mówi kto ja reprezentuje, kto może np. podpisywać umowy.

ORGANY PROWADZĄCE POSTĘPOWANIE JURYSDYKCYJNE:

1. Organy administracji rządowej:

1. Centralne

2. Terenowe

2. Organy naczelne:

1. Organy wyższego stopnia

2. Organy administracyjne I i II instancji

3. Prezes RM czy ministrowie a także Prezydent i sama Rada Ministrów



























































I INSTANCJA II INSTANCJA






























































WŁAŚCIWOŚCI ORGANÓW

Właściwość organów jest to zdolność prawna organów administracji do rozpoznawania i rozstrzygania określonych spraw w postępowaniu administracyjnym. Wyróżniamy właściwość ustawową i dwa rodzaje innej właściwości, czyli

Właściwość z przeniesienia i właściwość z delegacji.

WŁAŚCIWOŚĆ Z PRZENIESIENIA - jest wtedy, kiedy organ przenosi swoje kompetencje (uprawnienia) na inny organ np. Wójt na Sołtysa, lecz muszą być spełnione określone warunki:

1. Przeniesienie musi wynikać z przepisów ustawy

2. Musi być zawarte odpowiednie porozumienie np. między Wojewodą i Marszałkiem

3. Musi być ogłoszone w Dzienniku Urzędowym

WŁAŚCIWOŚĆ Z DELEGACJI - spotykamy ją, kiedy występuje wyłączenie organu bądź poszczególnych pracowników. Organ wyższego stopnia może wyznaczyć sobie podległy organ.

WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA - ustala się ją wg przepisów o zakresie działania organów, są to przepisy ustrojowe np. ustawa o samorządzie gminnym. Prawo materialne określa, jaka ma być forma i treść organu (np. czy ma to być decyzja)

i kiedy organ może bądź musi podjąć działanie. KPA wskazuje organy właściwe do podjęcia decyzji o wznowieniu postępowania.

WŁAŚCIWOŚĆ FUNKCJONALNA (INSTANCYJNA) - jest to odmiana właściwości rzeczowej. Określa ona w poziomie, które organy są właściwe do podjęcia działania, natomiast właściwość rzeczowa wskazuje te organy w pionie.

Właściwość organów ma charakter wyłączny, czyli jeżeli przypisano określone kompetencje określonym organom, to oznacza to, że są one co do zasady kompetentne w danych sprawach.

”co do zasady”- oznacza, że są odstępstwa.

WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA - jest to zdolność organu do realizacji właściwości rzeczowej na określonym terenie.

Zasady właściwości miejscowej:

• miejsce zamieszkania strony, jeżeli nie jest znane miejsce zamieszkania to wg miejsca pobytu, a jeśli nie można go określić, to wg ostatniego zamieszkania lub pobytu, a jeżeli nie można tego określić, to wg miejsca zdarzenie, a jeśli nie można tego określić , to właściwy organ dla Warszawy - Śródmieście.

Odstępstwa od tej zasady:

• w przypadku nieruchomości, organem właściwym będzie organ w miejscu położenia nieruchomości

• w przypadku zakładu pracy, organem właściwym jest miejsce położenia zakładu pracy ( gdzie był położony, jest, lub będzie położony).

Sankcja za naruszenie właściwości miejscowej wynika bezpośrednio z przepisów KPA, a wiec decyzja wydana przez organ z naruszeniem ich przepisów o jego właściwość jest nieważna. Art. 156 § 1 KPA.

WYKŁAD Z DNIA 23.01.2005

SPORY O WŁAŚCIWOŚĆ

1. SPORY POZYTYWNE - wtedy kiedy organy toczą spór, który organ jest właściwy do rozpoznania sprawy.

2. SPORY NEGATYWNE - odwrotność, żaden organ nie czuje się kompetentny do rozpoznania sprawy.




SPORY


1) spór jednostek samorządu terytorialnego wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a

jeśli brak takiego organu, to spór rozstrzyga

Sąd Administracyjny

2) kierownicy służb inspekcji administracji


zespolonej tego samego powiatu działający Starosta

w imieniu własnym lub w interesie np. starosty


3)spór między kierownikami administracji Wojewoda

zespolonej w jednym województwie




4)spór miedzy jednostkami samorządu


terytorialnego w różnych województwach

w sprawach z zakresu administracji rządowej





spór między wojewodami w różnych

województwach


spór między wojewodą a organami

administracji niezespolonej

5) spory pomiędzy innymi organami minister



administracyjnymi




6)spór pomiędzy organami administracji


publicznej, jeżeli w sporze udział Prezes RM

bierze minister



7) spór pomiędzy organami samorządu

terytorialnego a organami administracji


rządowej

spór pomiędzy organami samorządu


terytorialnego a SKO

Jeżeli S.A. rozpoznaje sprawy o właściwość prawo występowania o rozpoznanie ma:

1. Strona zainteresowana

2. Organ jednostek samorządu terytorialnego pozostający w sporze

3. Inny organ administracji publicznej, jeżeli pozostaje w sporze

4. Minister właściwy do spraw administracji publicznej

5. Minister Sprawiedliwości - Prokurator Generalny

6. Rzecznik Praw Obywatelskich RPO.

Spór kompetencyjny pomiędzy administracją publiczną a sądownictwem powszechnym ( sądy szczególne- to np. sądy administracyjne).

Art. 199 ¹ KPC. „Sąd nie może domówić pozwu...”

Wyłączenie pracownika, bądź organu.

Założeniem jest bezstronność organu, dążenie do prawidłowego stosowania prawdy obiektywnej, zasada zaufania obywateli, zasada praworządności.

Kategorie przyczyn wyłączenia:

• Kategorie wyraźne, które powodują automatyczne wyłączenie z urzędu.

• Kiedy powstaje wątpliwość co do bezstronności pracownika.

Wyłączenie pracownika danego organu od udziału w postępowaniu:

• Kiedy pracownik jest stronny

• Kiedy pozostaje ze stroną w takim stosunku prawnym, że wynik postępowania może mieć wpływ na jego prawa i obowiązki.

• Jeżeli rzecz dotyczy małżonka pracownika

• Jeżeli dotyczy krewnych, powinowatych do II stopnia

• Kiedy dotyczy to osoby związanej z pracownikiem

• z tytułu przysposobienia ( adopcja dziecka)

• z tytułu opieki

• z tytułu kurateli ( osoby nieznane z miejsca pobytu)

• Jeżeli pracownik był świadkiem

• Jeżeli pracownik był biegłym w sprawie

• Jeżeli był lub jest przedstawicielem strony

• Jeżeli przedstawicielem był małżonek, krewny lub powinowaty lub osoba z nim związana

• Jeżeli brał udział w rozstrzyganiu sprawy niższej instancji, a teraz ma brać udział w rozstrzyganiu sprawy w wyższej instancji

• Jeżeli wszczęte zostało wszczęte przeciwko pracownikowi dochodzenie służbowe, dyscyplinarne, bądź karne.

I WYŁĄCZENIE PRACOWNIKA

• na żądanie pracownika

• na żądanie strony

• z urzędu

Warunkiem wyłączenia pracownika jest uprawdopodobnienie okoliczności mogących wywołać wątpliwości, co do wyłączenia.

II WYŁĄCZENIE CZŁONKA ORGANU KOLEGIALNEGO

• Wyłączenie to może nastąpić w drodze postanowienia organu kolegialnego

• Wyłączenie to może nastąpić w drodze postanowienia organu wyższego stopnia

III WYŁĄCZENIE ORGANU

• Wyłączenie organu może nastąpić jeżeli sprawa dotyczy interesów majątkowych

• kierownika organu

• osób pozostających z tym kierownikiem w układzie małżeństwa

• osoba zajmująca stanowisko kierownicze w organie wyższego stopnia

• osoba pozostająca z kierownikiem w układzie w układzie jak wyżej.

JEŻELI SKUTKI WYŁĄCZENIA POWSTAJĄ OD UDZIAŁU W TOKU POSTĘPOWANIA

1. Wyłączenie pracownika - kierownik, czyli przełożony wyznacza innego pracownika. Pracownik może podjąć działania, które zaliczane są do grupy nie cierpiącej zwłoki ( na ważny interes stron lub ważny interes społeczny).

2. Wyłączenie organu - wyłączenie pracownika organu powoduje wyłączenie organu z powodu nie możności wykonywania swoich zadań; wyłączenie członka organu kolegialnego powoduje więc że organ nie może wykonywać swoich zadań.

Organ wyższego stopnia może wyznaczyć inny podległy sobie organ, a gdy dotyczy to ministra, bądź członka SKO, wtedy musi tego dokonać Prezes RM, który wyznacza organ do zastępstwa.

TEMAT : STRONA

Aspekt czynny - ktoś żąda pewnych czynności, dotyczy to jego interesu

Aspekt bierny - ktoś żąda pewnych czynności, lecz dotyczy to interesu prawnego.

ASPEKT FORMALNY ( SUBIEKTYWNY)	ASPEKT MATERIALNO-PRAWNY (OBIEKTYWNY)
Strona jest każdy, kto twierdzi wobec programu administracyjnego, że jego postępowanie administracyjne dotyczy jego interesu prawnego ( obowiązku lub uprawnienia), albo żąda czynności organów powołując się na swój interes prawny, bądź obowiązek np. wszczęcie postępowania administracyjnego.	Stroną może być taki podmiot, co do którego organ prowadzący postępowanie stwierdzi legitymowaniem się interesem opartym na prawie administracyjnym.

LEGITYMOWANIE - jest to uprawnienie wynikające z prawa materialnego.


ZDARZENIE
























Każdy może być stroną:

• osoba fizyczna

• osoba prawna

• jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej





Jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej












Zdolność sądowa i zdolność prawna.















D M A A K O









Zdolność procesowa

Pełnomocnikiem może być każdy o ile posiada zdolność do czynności prawnych.

Pełnomocnictwa udzielamy w dwóch formach (wiążą się one z opłatą skarbową):

• pisemnie

• ustnie do protokołu

Oryginał pełnomocnictwa lub odpis do akt sprawy.

Jeżeli osoba jest nieznana z miejsca pobytu należy dla niej ustalić przedstawiciela. W postępowaniu sądowym jest to Kurator. Organ musi wystąpić do sądu o ustalenie przedstawiciela. W przypadku czynności podejmowanych niezwłocznie organ czasowo może ustalić przedstawiciela sam do momentu ustalenia go przez sąd.

Warunkiem bycia stroną jest zdolność do czynności prawnej. Jeżeli ktoś nie ma zdolności do czynności prawnych to posiada przedstawiciela ustawowego.









Osoba prawna posiada przedstawiciela

Przedstawiciel musi mieć prawidłowe umocowanie do działania, a osoby, które wystąpiły o to muszą do tego mieć upoważnienie. Jeżeli podmiot ma osobowość prawną to wszystkie jego jednostki działają w ramach tej osoby prawnej.

Uczestnicy na prawach strony nie posiadają legitymacji i nie są stroną:

• maja zapewnienia wynikające z przepisów

• występują ze względu na interes społeczny

• instytucja wyłącznie procesowa

• nie ma żadnych praw w sensie materialno-prawnym

• przysługują prawa (co do zasady) tak jak stronom.

1. organy społeczne

2. Rzecznik Praw Obywatelskich

3. Prokurator

4. inne podmioty, które mogą występować - wynika to z przepisów prawa

Organizacje społeczne:

• w charakterze strony

• mogą podejmować zadania zlecone z zakresu administracji publicznej

• działają na rzecz określonego podmiotu

• mogą wystąpić z żądaniem wszczęcia postępowania ( w odniesieniu do innej osoby)

• mogą wystąpić z żądaniem dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny

Jeżeli organ administracji publicznej uzna żądanie za zasadne, wszczyna postępowanie z urzędu. Jeżeli odmawia wszczęcia postępowania z urzędu to organ składa zażalenie do jednostki wyższej rangą.

Organ prowadzący sprawę może uznać za celowe, aby organizacja społeczna była obecna, aby uczestniczyła i reprezentowała stronę, to w takiej sytuacji organ musi powiadomić organizacje społeczną o wszczęciu postępowania. Organizacja społeczna ma prawo wyrażenia poglądu (jeżeli nie uczestniczy w postępowaniu) w danej sprawie w formie uchwały jej organu statutowego ( za zgodą organu prowadzącego sprawę).

Prokurator:

• może żądać wszczęcia postępowania w sytuacjach, gdy uważa za konieczne usunięcie niezgodnego z prawem stanu prawnego.

• Przysługuje mu prawo włączenia się do każdego toczącego się postępowania, aby rozstrzygnięcie było zgodne z prawem.

• Organ może sam zawiadomić prokuratora o toczącym się postępowaniu, jeżeli uzna za konieczną obecność prokuratora

• Przysługuje mu prawo wniesienia sprzeciwu do decyzji ostatecznej (uchylenia, zmiany decyzji)

• Ma prawo zaskarżenia decyzji, gdy strona nie wniosła środka odwoławczego

Rzecznik Praw Obywatelskich:

• funkcjonuje w oparciu o ustawę o RPO

• może złożyć żądanie/wniosek do sądu, jeżeli otrzyma wniosek

Inne podmioty:

• szereg ustaw, które uprawniają podmioty do brania udziału postępowania

• ustawa o Inspekcji Ochrony Środowiska. Organy mogą występować o wszczęcie postępowania lub dopuszczenie do udziału w sprawach o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli przedsięwzięcie może oddziaływać na ochronę środowiska, w sprawie lokalizacji autostrad i dróg ekspresowych.

• ustawa z 7 maja 1994 roku o ochronie byłych hitlerowskich terenów zagłady. Wynika z niej obowiązek dla organów administracji publicznej (należy zawiadomić ministra do spraw administracji, który to w ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia może zgłosić udział na prawach strony)

• ustawa z 17 czerwca 1966 o uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym. Z ustawy wynika prawo naczelnego lekarza uzdrowiska do składania odwołań, jeżeli nie uwzględniano jego opinii w sprawach określonych w ustawach.

Terminy - wyrażone albo ściśle określone daty lub też czas przeznaczony na wykonanie czynności (7, 14 dni).

Terminy dzielimy na :

• ustawowe - czyli z góry określone w ustawie ( nie można ich zmienić, chyba że organ nie dotrzymał terminu)

• urzędowe - czyli wyznaczone przez organ prowadzący postępowanie . organ może dokonywać stosownych zmian dotyczących terminów.

Zachowany termin to taki, gdzie wniosek został złożony do 24.00 (godzina) ostatniego dnia terminu.

Przedłużenie terminu - wniosek składamy przed upływem tego terminu.

Przywrócenie terminu :

• jeżeli strona nie była w stanie dotrzymać terminu z powodów niezależnych od niej

• wniosek składamy w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny

O przywróceniu terminu decyduje organ, do którego składany jest wniosek. Jeżeli ten organ odmówi, to można złożyć skargę do organu wyższej instancji. Można złożyć wniosek o wstrzymanie decyzji lub postanowienia.

Organ załatwia sprawę bezzwłocznie gdy:

• sprawa jest powszechnie znana

• dowody przedstawione przez stronę są jasne i nie budzą sprzeciwu

W sprawach skomplikowanych jest 1 miesiąc, a na sprawy szczególnie skomplikowane są 2 miesiące. Na odwołanie sprawy jest 1 miesiąc.

Jeżeli organ nie jest w stanie w terminie załatwić sprawy musi powiadomić strony o terminie późniejszym. Przedłużenie terminu występuje, gdy konieczna jest opinia biegłego.

Nie wlicza się do terminów okresu zawieszenia:

• gdy konieczne są uzgodnienia międzyresortowe

• jeżeli strona nie przedkłada stosownych dokumentów w terminie.

Jeżeli terminy nie są dotrzymywane można wystąpić z zażaleniem do organu wyższego stopnia na bezczynność organu. Jeżeli organ ten podzieli pogląd strony wówczas wyznacza termin rozprawy, zarządza wyjaśnienie przyczyny, ustala osoby winne zaistniałej sytuacji, w razie potrzeby podejmuje środki zapobiegające niedotrzymaniu terminu w przyszłości.

Jeżeli organ wyższego stopnia nie podzielił naszej skargi wówczas możemy złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Doręczenia:

• całościowe (do rąk adresata)

• zastępcze (osobie, która się zobowiązała doręczyć adresatowi)

• urząd pocztowy, poczta kurierska

Doręczenia właściwe są przekazywane bądź stronie, bądź pełnomocnikowi. Jeżeli jest ustalony pełnomocnik, to wszelkie doręczenia (decyzje) należy przesyłać bezpośrednio jemu, a nie stronie.

Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej. Do kompetencji wojewody należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie, niezastrzeżone na rzecz innych organów tej administracji. Wojewoda jest: 1 przedstawicielem Rady Ministrów w województwie, Wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrów odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa, a w szczególności: - kontroluje wykonywanie przez organy zespolonej administracji rządowej zadań wynikających z ustaw i innych aktów prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich zawartych, ustaleń Rady Ministrów oraz zarządzeń i poleceń Prezesa Rady Ministrów, - kontroluje wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego i inne samorządy zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej, - dostosowuje do miejscowych warunków szczegółowe cele polityki rządu oraz - w zakresie i na zasadach przewidzianych w ustawach - koordynuje i kontroluje wykonanie wynikających stąd zadań, - zapewnia współdziałanie wszystkich jednostek organizacyjnych administracji rządowej i samorządowej działających na obszarze województwa i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków na zasadach określonych w ustawach, - reprezentuje Radę Ministrów na uroczystościach państwowych i w trakcie oficjalnych wizyt składanych w województwie przez przedstawicieli państw obcych, - wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa, wynikające z odrębnych ustaw, - współdziała z właściwymi organami innych państw oraz międzynarodowych organizacji rządowych i pozarządowych na zasadach określonych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych, - przedstawia Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa, - wykonuje inne zadania przewidziane w ustawach oraz ustalone przez Radę Ministrów i Prezesa Rady Ministrów. 2 zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej, Wojewoda jako zwierzchnik zespolonej administracji rządowej: - powołuje i odwołuje kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, z wyjątkiem komendanta wojewódzkiego Policji i komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej, którzy są powoływani za zgodą wojewody; odwołanie komendanta wojewódzkiego Policji i komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej wymaga zasięgnięcia opinii wojewody. - kieruje nią i koordynuje jej działalność, - zapewnia warunki do skutecznego jej działania, - ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania 3 organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, Wojewoda sprawuje nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego, na zasadach określonych w ustawach. 4 organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów o postępowaniu administracyjnym, jeżeli ustawy szczególne tak stanowią, 5 reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach. Wojewoda na zasadach określonych w ustawach: - reprezentuje Skarb Państwa w odniesieniu do mienia powierzonego mu w celu wykonywania jego zadań, - wykonuje inne uprawnienia wynikające z reprezentowania Skarbu Państwa, - wykonuje uprawnienia i obowiązki organu założycielskiego wobec przedsiębiorstw państwowych do czasu przekazania tej funkcji ministrowi właściwemu do spraw Skarbu Państwa lub do czasu wygaśnięcia tych uprawnień i obowiązków z innych tytułów. Ponadto Wojewoda: 1/ wydaje, w zakresie wykonywania funkcji przedstawiciela Rady Ministrów, polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej, a w sytuacjach nadzwyczajnych obowiązujące również organy samorządu terytorialnego. 2/ w szczególnie uzasadnionych przypadkach może wstrzymać, na czas określony, czynności każdego organu prowadzącego egzekucję administracyjną z tym, że wstrzymanie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym może być dokonane w odniesieniu do tej samej należności tylko jednorazowo, na okres nie dłuższy niż 30 dni. Wojewoda wykonuje przypisane zadania przy pomocy wicewojewody oraz kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, dyrektora generalnego urzędu wojewódzkiego oraz dyrektorów wydziałów.

18

przez prezesa lub odpowiedniego ministra

Organy monokratyczne

Organy kolegialne

(kierownicy Służb Inspekcji i Straży działający w imieniu )

Art. 19 ustawy o SKO

KPA - decyzja ostateczna w toku postępowania admin.

odwołanie

Prezes RM

Ministrowie

Organy administracji rządowej

Organy jednostek samorządu terytorialnego

Organy jednostek organizacyjnych

Organy samorządowych jednostek organizacyjnych

Odpowiednio organy o ogólnokrajowym zasięgu działania

Organy państwowe, ale inne niż: organy administracji rządowej i organy państwowych jednostek organizacyjnych

Organy wyższego stopnia

SKO - jest organem wyższym do organów jednostek samorządu terytorialnego, mogą być odstępstwa

Ministrowie są organem wyższego stopnia w stosunku do Wojewody

Właściwe organy nadrzędne bądź właściwi ministrowie są wyższym organem do organów administracji publicznej innych niż organy administracji rządowej i organy jednostek samorządu terytorialnego

Organy państwowe sprawujące nadzór nad ich działalnością do innych organów niż wyżej wymienione

Organ wyższy organizacji społecznych

Np. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

Organy organizacji społecznych

Np. samorząd, Okręgowa Izba Radców Prawnych

Organ administracji państwowej, która sprawuje nadzór

Organ , który nie ma organu wyższego stopnia

Stowarzyszenie

Osoba prawna

Organ administracji państwowej

Krajowy Rejestr Sądowy KRS

Organy jednostek samorządu terytorialnego

Organy gminy

Organy powiatu

Organy Związku powiatu

Marszałek województwa

Organy gminne

W sprawach własnych organem odwoławczym jest SKO

W sprawach zleconych organem odwoławczym jest Wojewoda

Organy powiatu

Zasada : SKO

Wyjątek : inne organy wynikające z przepisów prawa

Związki powiatu

Zasada : SKO

Wyjątek : Wojewoda

Marszałek województwa

W sprawach administracji publicznej organ odwoławczy SKO

Sprawy powierzone przez Wojewodę organ odwoławczy -

właściwy minister

Inne organy administracji publicznej

Wojewoda organ odwoławczy minister

Kierownicy zespolonej służby inspekcji lub straży

Organem odwoławczym są organy wyższego stopnia lub właściwi ministrowie lub organ sprawujący nadzór

Organy organizacji społecznych

Organem odwoławczym jest organ wyższego stopnia

ORGAN, KTÓRY POZOSTAJE W SPORZE

ORGAN, KTÓRY POWINIEN ROZSTRZYGNĄĆ SPÓR

minister właściwy do spraw z zakresu administracji publicznej

Organ wyższego stopnia wspólny dla tych organów

Sąd Administracyjny

MATKA

CÓRKA

wyst. o odszkodowanie

*Gmina

*PKP

*Przedsiębiorstwo prowadzące budowy na tym terenie

*Zakład energetyczny




• córka nie posiada legitymacji prawnej

• jest stroną z znaczeniu formalnoprawnym

• przegra sprawę, ponieważ nie jest stroną w sensie materaialno-prawnym

• tylko matka może żądać roszczenia

Matka wysiadając na przystanku kolejowym, idąc w drodze do domu wpadła w dół, który był na drodze, nie mogła go zauważyć, bo miejsce to nie było oświetlone i oznakowane. Po wypadku tym doznała wiele urazów, przez co nie mogła sama wykonywać podstawowych czynności i w związku z tym jej córka wzięła bezpłatny urlop, by móc podjąć opiekę nad chorą matką. Matka wystąpiła o odszkodowanie za poniesione straty, lecz córka nie mogła wystąpić o zwrot wynagrodzenia, jedynie matka mogła to zrobić w jej imieniu.

• państwowe jednostki organizacyjne

• Skarb Państwa

(osoba prawna)

• Samorządowe jednostki organizacyjne

• Organizacje społeczne ( co do zasady są to osoby prawne)

• Spółki osobowe prawa handlowego

• Inne podmioty na podstawie przepisów prawa

Osoba prawna

Osoba fizyczna

Zdolność prawna

Zdolność do czynności prawnych

• brak zdolności

• pełna zdolność

• ograniczona zdolność

Gdzie jest ojciec?

Strona

Pełnomocnik

ustawowy

Pełnomocnik

statut

Przedstawiciel

(Prezes + 1)

ustalają pełnomocnika

Ze statutu wynika kto jest przedstawicielem

(kto może występować w imieniu osoby prawnej KRS)

---