Prawo gospodarcze - wykłady 01, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE


Wykład 1 /07.10.2003/

Prawo gospodarcze kompleksowa gałąź prawa wyodrębniona ale korzysta z innych

Stosunki gospodarcze są bardzo złożone

Podział prawa gospodarczego (podobnie inne dziedziny prawa):

0x01 graphic

Prawo gospodarcze

Jest różnorodność metod kształtowania określonych zachowań.

Relacje między układem ekonomicznym a prawnym w rozwiązaniach prawnych są zakodowane rozwiązania ekonomiczne.

Głębia legislacji (stopień jurydyzacji) - jak dalece zachowania regulowane są przy pomocy przepisów.

Pytanie o to jaki rezultat można osiągnąć prawnie a jaki odwołaniem od etyki.

Kodowanie rozwiązań ekonomicznych w układ prawny:

0x01 graphic
Cel nie zawsze zostaje osiągnięty pytanie gdzie jest błąd:

Nie należy wierzyć w omnipotencję prawa !!! (prof. Zieliński)

Żeby dobrze kodować ekonomię w prawo trzeba być dobrym ekonomistą.

Zwiększa się rola prawa autonomicznego - tworzonego na poziomie firmy, ale jakość tej legislacji jest dramatycznie niska.

W sytuacji decyzyjne X decydent (np. szef firmy) z istniejących przepisów odkodowuje instrumenty prawne:

/ Przykład o studencie, który znieważony przez profesora najpierw założył sprawę karną profesor dostał 3 miesiące w zawieszeniu następnie sąd cywilny nie badał już winy tylko wyznaczył odszkodowanie następnie rada wydziału też po orzeczeniu dwóch sądów mogła już tylko nałożyć karę na profesora./

Źródła prawa samodzielnie przypomnieć sobie (z wykładów z podstaw prawa z prof. Witoszem):

Kodeks cywilny zawiera specyficzną metodę regulacji podmiotów wchodzących w stosunek cywilno-prawny. Podmioty te muszą być wobec siebie równorzędne (w sensie formalno-prawnym; w ekonomicznym nie muszą).

Przepisy prawa cywilnego można spotkać także w innych aktach prawnych (np. w kodeksie karnym), ale „wyrzucenie sytuacji powtarzających się przed nawias” i spakowanie tego w ustawę uczyniło je bardziej stabilnymi.

Inne źródła prawa:

Źródłami prawa nie są:

Quasi źródła prawa (nie stanowią prawa, ale są źródłem obowiązujących interpretacji):

Celem quasi źródeł prawa jest ujednolicanie korzystania z prawa. Aktualnie mamy „prawo dzielnicowe”, prawo jest różnie interpretowane przez sądy w różnych rejonach kraju.

Przepis prawa - są to te „jednostki językowe” (paragrafy, artykuły, ustępy) - opisują jakąś sytuację - i to nie do końca

Norma prawna - zakreśla dla konkretnego adresata całość wytycznych jak się zachować w określonej sytuacji; jest zawsze strukturą złożoną z:

Przykład:

Art. 415. k.c. [ Zasada winy ]

Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Ma elementy normy:

Żeby zbudować normę trzeba sięgnąć do wielu przepisów. [ w tym przypadku trzeba jeszcze zajrzeć do przepisów określających co to jest wina, naprawienie szkody(art.363k.c.) odszkodowanie, restytucja (przywrócenie stanu pierwotnego)]

Wykład 2 /14.10.2003/

Dwie ważne umiejętności:

Źródła prawa nie wszystko co wygląda jak przepis jest normą prawną

Norma prawna - wynikająca z przepisów reguła postępowania, wydana lub usankcjonowana przez państwo, zagwarantowana przymusem państwowym. W jej skład wchodzą:

Cechy normy prawnej:

Art. 87 Konstytucji:

1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

Ważność:

  1. Konstytucja

  2. Ratyfikowane Umowy Międzynarodowe

  3. Ustawy

  4. Rozporządzenia (tylko na podstawie ustawy!)

Ratyfikowane umowy międzynarodowe wchodzą wprost do systemu prawa. Nie wymagają one implementacji (przetworzenia w normy prawa). Aktualnie nawet tworzone w Polsce normy prawne są sprawdzane pod kątem zgodności z umowami (prawem) międzynarodowymi.

Akty prawa miejscowego dotyczą bardzo szczegółowych kwestii, np.: nazw ulic, granic miasta itp.

Istnieje obecnie wymóg, aby ustawa określała kompetencje i granice kompetencji dla regulacji postaci rozporządzenia.

Akty niższego muszą być zgodne z aktami wyższego rzędu.

To nie są źródła prawa!

Art. 93. Konstytucji:

1. Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty.

2. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów.

3. Uchwały i zarządzenia podlegaj± kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.

Prof. Łętowska stwierdziła mamy prawo powielaczowe

Naruszenie prawa w regulaminach wewnętrznych:

wbrew prawu

regulowanie rzeczy do której nie ma się uprawnień

Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w konstytucji.

Czy rektor może wydać:

rozporządzenie? NIE

zarządzenie? TAK

Art. 91. Konstytucji:

1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.

2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

Art. 89. Konstytucji:

1. Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy:

1) pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych,

2) wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji,

3) członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej,

4) znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym,

5) spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.

2. O zamiarze przedłożenia Prezydentowi Rzeczypospolitej do ratyfikacji umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie wymaga zgody wyrażonej w ustawie, Prezes Rady Ministrów zawiadamia Sejm.

3. Zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych określa ustawa.

Art. 90

1. Rzeczpospolita Polska może na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach.

2. Ustawa, wyrażająca zgodę na ratyfikację umowy międzynarodowej, o której mowa w ust. 1, jest uchwalana przez Sejm większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz przez Senat większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.

3. Wyrażenie zgody na ratyfikację takiej umowy może być uchwalone w referendum ogólnokrajowym zgodnie z przepisem art. 125.

4. Uchwałę w sprawie wyboru trybu wyrażenia zgody na ratyfikację podejmuje Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Pierwotne i pochodne (wtórne) prawo wspólnotowe:

pierwotne - traktaty o ustanowieniu wspólnot europejskich - tzw. traktaty założycielskie (traktat o UE, umowy akcesyjne)

wtórne - art. 249 traktatu o wspólnotach europejskich

Obowiązują w każdej swojej części, w sposób bezpośredni we wszystkich państwach członkowskich.

Wiążą one nie tylko państwa ale i obywateli!

Orzeczenie Trybunału Europejskiego:

Rozporządzenie ze swej istoty prawnej i funkcji w systemie źródeł prawa wspólnot europejskich oddziałuje bezpośrednio i jako takie jest właściwą formą konstruowania praw podmiotowych, których ochrona należy do sądów krajowych. Nie ma tu znaczenia sytuacja ekonomiczna państwa.

Rozporządzenie nie wymaga ani transpozycji do systemu prawa wewnętrznego, ani też ogłaszanie wg reguł tego prawa.

Kto będzie dokonywał wykładni? Nie jest to do końca rozstrzygnięte.

Dyrektywa jest specyficznym aktem prawnym wspólnoty. Jej adresatem są państwa członkowskie. Jest prawnie wiążąca odnośnie wskazanych w dyrektywie celów jednak pozostawia krajom członkowskim dobór form i metod realizacji celów.

Art. 25 kodeksu pracy:

§1.U mowę o pracę zawiera się na czas nie określony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. 

§ 2. Każda z umów, o których mowa w § 1, może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy.

Art. 251. Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nie określony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła jednego miesiąca. zawieszony do czasu przystąpienia do UE!!!

Do źródeł prawa konstytucja zalicza na obszarze polskim akty prawa miejscowego stanowione przez organy do tego uprawnione. Są to organy Samorządu Terytorialnego oraz terenowe oddziały administracji rządowej:

Warunkiem wejścia w życie ustaw rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.

Zasadę i tryb ogłaszania określa ustawa.

Prawo przestaje obowiązywać z dniem uchylenia przez przepisy derogacyjne danego aktu, a także z datą wskazaną w danym akcie.

Ustawa nie powinna działać wstecz.

Lex retro non agit.

Zasadę tą bardzo konsekwentnie stosuje Trybunał Konstytucyjny.

Moment ogłoszenia....................................................

Np. ogłoszenie w telewizji lub „Rzeczpospolitej” nie jest ważne - musi być w Dzienniku Ustaw

(a pewne rzeczy w Monitorze Polskim).

Kodeks pracy

Art. 63. Umowa o pracę wygasa w przypadkach określonych w kodeksie oraz w przepisach szczególnych.

Art. 631. § 1. Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa. czyli o północy „życie po życiu”

§ 2. Prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku.

Art. 632. § 1. Z dniem śmierci pracodawcy umowy o pracę z pracownikami wygasają, z zastrzeżeniem przepisu § 3.

§ 2. Pracownikowi, którego umowa o pracę wygasła z przyczyn określonych w § 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a w przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy - w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.

§ 3. Przepis § 1 nie ma zastosowania w razie przejęcia pracownika przez nowego pracodawcę na zasadach określonych w art. 23[1].

Kodeks pracy:

Art. 9. § 1. Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

§ 2. Postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych.

§ 3. Postanowienia regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych.

§ 4. Postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów oraz statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, naruszające zasadę równego traktowania kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu, nie obowiązują.

Art. 91. § 1. Jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, może być zawarte porozumienie o zawieszeniu stosowania w całości lub w części przepisów prawa pracy, określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy; nie dotyczy to przepisów Kodeksu pracy oraz przepisów innych ustaw i aktów wykonawczych.

§ 2. Porozumienie, o którym mowa w § 1, zawiera pracodawca i reprezentująca pracowników organizacja związkowa, a jeżeli pracodawca nie jest objęty działaniem takiej organizacji, porozumienie zawiera pracodawca i przedstawicielstwo pracowników wyłonione w trybie przyjętym u tego pracodawcy.

§ 3. Zawieszenie stosowania przepisów prawa pracy nie może trwać dłużej niż przez okres 3 lat. Przepis art. 241[27] § 3 stosuje się odpowiednio.

§ 4. Pracodawca przekazuje porozumienie właściwemu inspektorowi pracy; porozumienie zawarte z przedstawicielstwem pracowników wymaga uprzedniego zaakceptowania przez właściwą wojewódzką komisję dialogu społecznego, o której mowa w odrębnych przepisach.

§ 5. Przepisy § 1-4 nie naruszają przepisów art. 241[27].

Wykład 3 /04.11.2003/

Budowa ustawy:

  1. Tytuł powinien być krótki

  2. Przepisy merytoryczne

    1. Ogólne to co „przed nawiasem”

    2. Szczegółowe regulują kwestie tematyczne

  3. Przepisy zmieniające

  4. Przepisy przejściowe i dostosowujące regulują wpływ nowych przepisów

  5. Przepisy uchylające

  6. Przepisy końcowe stanowiące o wejściu ustawy w życie oraz uchylające ustawę wcześniejszą

Przepisy o postępowaniu przed organami (często odsyłają do kodeksu postępowania cywilnego)

Przepisy proceduralne określające tok postępowania.

Technika tworzenia prawa

Stanisława Branchowska „Zasady tworzenia prawa”

Rozporządzenie prezesa RM z dnia 20.06.2002 - „Zasady techniki prawodawczej”

§ 17. Datę ustawy poprzedza się zwrotem „z dnia”, a następnie zamieszcza się wskazanie dnia zapisanego cyframi arabskimi, nazwę miesiąca określoną słownie oraz wskazanie roku zapisanego cyframi arabskimi ze znakiem „r.”, jako skrótem wyrazu „rok”.

Zasady tworzenia prawa:

  1. Zasada dobrego rozpoznania istniejącego stanu faktycznego

  2. Ustalenie potencjalnych prawnych i innych środków działania dla osiągnięcia celów

  3. Ocena konsekwencji każdego z rozwiązań

  4. Zasięganie opinii podmiotów zainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy (byle nie za daleko)

Bierzemy projekt:

  1. dany akt powinien wyczerpująco nie pozostawiając poza obszarem regulacji ważnych rzeczy

  2. do przyjętych rozwiązań nie powinno być potrzeby licznych wyjątków

  3. w akcie normatywnym nie zamieszcza się przepisów regulujących sprawy wykraczające poza zakres podmiotowy aktu

  4. akt normatywny nie może powtarzać przepisów zamieszczonych w innych aktach:

    1. umów ratyfikowanych przez Polskę

    2. dających się bezpośrednio stosować postanowień aktów normatywnych ustanowionych przez organizacje oraz organy międzynarodowe, którym Polska przyznała kompetencje władzy państwowej w niektórych sprawach

Zasadniczym błędem aktów prawnych na poziomie firmy jest przepisywanie ustawy.

Ustalić ile pola do regulacji wewnętrznej pozostawia przepis ogólnie obowiązujący?

  1. Ustawa może odsyłać do przepisów tej samej lub innej ustawy

  2. Przepisy ustawy redaguje się zwięźle i syntetycznie unikając nadmiernej szczegółowości a zarazem w sposób w jaki opisuje się typowe sytuacje w dziedzinie spraw regulowanych tą ustawą

(jaka głębia legislacji)

  1. Przepisy ustawy redaguje się tak aby w sposób jasny i zrozumiały dla adresatów wyrażały intencje

  2. Zdania redaguje się z ogólnymi zasadami, unikając zdań wielokrotnie złożonych. Należy unikać określeń specjalistycznych, jeżeli mają odpowiedniki w języku powszechnym, oraz określeń obcojęzycznych (chyba, że brak odpowiednika)

Język:

Powinna być dyscyplina terminologiczna!

  1. Należy posługiwać się określeniami użytymi w ustawie podstawowej dla danej dziedziny:

    1. Kodeks ..............

    2. Prawo ...............

  2. Nie zamieszcza się wypowiedzi, które nie służą umieszczeniu norm prawnych (ewentualnie w preambule)

Przepisy końcowe:

Tekst jednolity - z wprowadzeniem wszystkich zmian (tekst oficjalny) --> nie trzeba analizować zmian po drodze.

Tekst ujednolicony - nie ma charakteru oficjalnego, chociaż też uwzględnia zmiany - publikowany np. przez „Rzeczpospolitą” lub w programie Lex.

Wykład 4 /02.12.2003/

Małe i średnie przedsiębiorstwa w prawie gospodarczym

Ustawa Prawo działalności gospodarczej

--> nie definiuje wprost dużych przedsiębiorstw --> duże to te, które nie należą do małych i średnich

--> w Europie dodatkowa kategoria: mikro przedsiębiorstwa --> do 5 pracowników

Art. 54. 1. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w poprzednim roku obrotowym:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

zatrudniał pracowników - zgodnie z Kodeksem Pracy art. 2 --> na podstawie umowy o pracę

zatrudnienie pracownika niezależnie od wymiaru pracy

2) osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 7 milionów EURO lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 5 milionów EURO.

2. Nie uważa się jednak za małego, przedsiębiorcy, w którym przedsiębiorcy inni niż mali posiadają:

1) więcej niż 25% wkładów, udziałów lub akcji,

2) prawa do ponad 25% udziału w zysku,

3) więcej niż 25% głosów w zgromadzeniu wspólników (akcjonariuszy).

Z kolei w prawie pracy mały przedsiębiorca to taki, który:

Art. 55. 1. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, nie będącego małym przedsiębiorcą, który w poprzednim roku obrotowym:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2) osiągnął przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych 40 milionów EURO lub suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych 27 milionów EURO.

2. Nie uważa się jednak za średniego, przedsiębiorcy, w którym przedsiębiorcy inni niż mali i średni posiadają:

1) więcej niż 25% wkładów, udziałów lub akcji,

2) prawa do ponad 25% udziału w zysku,

3) więcej niż 25% głosów w zgromadzeniu wspólników (akcjonariuszy).

3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może podwyższyć kwoty, o których mowa w art. 54 ust. 1 pkt 2 oraz w art. 55 ust. 1 pkt 2.

Więc 50 pracowników to już średni przedsiębiorca!

Art. 56. 1. Dla stwierdzenia, że przedsiębiorca spełnia przesłanki określone w art. 54 albo w art. 55, zainteresowany składa odpowiednie dokumenty. Jeżeli z przyczyn od siebie niezależnych przedsiębiorca nie może przedstawić dokumentów świadczących, że nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 54 ust. 2 albo w art. 55 ust. 2, oświadczenie na piśmie zastępuje te dokumenty.

2. W przypadku przedsiębiorcy działającego krócej niż rok, jego przewidywany roczny przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, a także przewidywane średnioroczne zatrudnienie oszacowuje się na podstawie danych za ostatni okres, udokumentowany przez przedsiębiorcę.

Reprezentacja przedsiębiorców

Ustawowo --> samorząd gospodarczy. Działa poprzez organizacje przedsiębiorców (nazywane organizacjami Samorządu Gospodarczego) --> ustrój w odrębnej ustawie.

Samorząd reprezentuje środowisko przedsiębiorców na zewnątrz.

Czy dana organizacja jest reprezentatywna? Jeśli tak to rząd musi konsultować z nią legislacje.

W UE przynależność do organów Samorządu jest obligatoryjna.

W Polsce (Krajowa Izba Gospodarcza) - samorząd nie ma uprawnień władczych

Na zachodzie Samorządy mogą dyscyplinować przedsiębiorców.

Zadanie organów administracji rządowej:

Podmioty stosunków gospodarczych

Podmioty prawa - powtórka z podstaw prawa - wykład prof. Witosza:

Podmioty prawa:

Kodeks pracy:

Art.190.§ 1. Młodocianym w rozumieniu kodeksu jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat.

§ 2. Zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 16 lat.

Art. 191. 

§ 1. 

Art. 191. § 1. Wolno zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy:

1) ukończyli co najmniej gimnazjum,

2) przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu.

§ 2. Młodociany nie posiadający kwalifikacji zawodowych może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego.

Kodeks cywilny:

Art. 33. Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.

Art. 35. Powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych określają właściwe przepisy; w wypadkach i w zakresie w przepisach tych przewidzianych organizację i sposób działania osoby prawnej reguluje także jej statut.

Art. 37. § 1. Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

§ 2. Rodzaje rejestrów oraz ich organizację i sposób prowadzenia regulują odrębne przepisy.

Art. 38. Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie.

W przypadku podmiotów stosunków cywilno-prawnych należy odróżnić strony - czym innym jest strona stosunku, a czym innym podmiot) . Pojęcie strony, która występuje w stosunku cywilno-prawnym nie jest normatywne, bierze się ono z analizy stosunku cywilno prawnego, który zawsze zachodzi między kimś, a kimś (stronami, które wcale nie muszą być podmiotami).

Podmiotem, np. w umowie leasingu będą osoby fizyczne, ale będą one zajmować pozycje przeciwnych stron (leasingodawcy i leasingobiorcy). Oczywiście, może zdarzyć się tak, że po jednej stronie stosunku prawnego będzie występować kilka lub kilkanaście podmiotów, a w niektórych stosunkach prawnych nawet złożona jest wielość podmiotów po jednej ze stron. Jest możliwa i sytuacja odwrotna, kiedy nastąpi w jednym podmiocie oddanie się praw i obowiązków obydwu stron stosunku prawnego. (W prawie cywilnym dopuszczalny jest nawet stosunek cywilno-prawny podmiotu z samym sobą, wtedy gdy z jednej strony będzie pełnomocnikiem i będzie sprzedawał nieruchomość, a zarazem będzie kupującym, bo kupi ją dla siebie.)

Pełnomocnik strony może dokonać czynności prawnych z samym sobą

Krajowy Rejestr Sądowy

Reguluje go ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym Dz. U. z 1997 r. Nr 121, poz. 769, z 1998 r. Nr 155, poz. 1015. Wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.

Rejestr składa się z:

Rejestr prowadzą w systemie informatycznym sądy rejonowe mające siedzibę w miastach będących siedzibą wojewody i obejmujące swoją właściwością obszar województwa, zwane dalej "sądami rejestrowymi". Urzędy skarbowe i gminy jako zadania zlecone wykonują czynności pomocnicze związane z prowadzeniem Rejestru.

Rejestr obejmuje podmioty, na które przepisy ustaw nakładają obowiązek uzyskania wpisu do tego Rejestru.

Minister Sprawiedliwości utworzy Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego, zwaną dalej "Centralną Informacją", z oddziałami przy sądach rejestrowych.

Zadaniem Centralnej Informacji jest:

Centralna Informacja wydaje odpisy, wyciągi i zaświadczenia z Rejestru, które mają moc dokumentów wydawanych przez sąd.

Do postępowania przed sądami rejestrowymi stosuje się przepisy Kodeksu Postępowania Cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Rejestr jest jawny. Każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w Rejestrze za pośrednictwem Centralnej Informacji. Każdy ma prawo otrzymać poświadczone odpisy, wyciągi i zaświadczenia o danych zawartych w Rejestrze.

Ustawa Krajowy Rejestr Sądowy:

Art. 9. 1. Dla podmiotu wpisanego do Rejestru prowadzi się odrębne akta rejestrowe obejmujące w szczególności dokumenty stanowiące podstawę wpisu.

2. Jeżeli przepis szczególny nakazuje zgłoszenie określonych danych sądowi rejestrowemu lub wpisanie ich do Rejestru, a dane te nie podlegają według przepisów ustawy wpisowi do określonego działu Rejestru, dokumenty zawierające te dane składa się do akt rejestrowych.

3. Jeżeli podmiot wpisywany do Rejestru działa na podstawie umowy lub statutu, do wniosku o jego wpisanie dołącza się umowę lub statut.

4. Do wniosku o wpis, dotyczącego zmiany umowy spółki lub statutu spółki albo zmiany innych wpisanych podmiotów działających na podstawie umowy lub statutu, dołącza się także tekst jednolity umowy lub statutu, z uwzględnieniem wprowadzonych zmian. Do tekstu jednolitego nie stosuje się przepisów o formie czynności prawnych

Art. 11. 1. W aktach rejestrowych prowadzi się zbiór wzorów podpisów osób upoważnionych do reprezentowania podmiotu wpisanego do Rejestru.

2. Każdy ma prawo zapoznać się z wzorami podpisów, o których mowa w ust. 1.

Uczelnia wyższa --> nie

Przedstawicielstwo (tylko promocja i reklama) --> nie

Wszystkie wpisy do Rejestru podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Wpisem w Rejestrze jest również wykreślenie. Podmiot obowiązany do złożenia wniosku o wpis do Rejestru nie może powoływać się wobec osób trzecich działających w dobrej wierze na dane, które nie zostały wpisane do Rejestru lub uległy wykreśleniu z Rejestru.

Od dnia obowiązkowego ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nikt nie może zasłaniać się nieznajomością ogłoszonych wpisów. Jednak w odniesieniu do czynności dokonanych przed upływem szesnastego dnia od dnia ogłoszenia podmiot wpisany do Rejestru nie może powoływać się na wpis wobec osoby trzeciej, jeżeli ta udowodni, że nie mogła wiedzieć o treści wpisu.

W przypadku rozbieżności między wpisem do Rejestru a ogłoszeniem w Monitorze Sądowym i Gospodarczym obowiązuje wpis w Rejestrze.

Domniemywa się, że dane wpisane do Rejestru są prawdziwe.

Art. 38. W dziale 1 rejestru przedsiębiorców zamieszcza się następujące dane:

1) dla każdego podmiotu:

a) nazwę lub firmę, pod którą działa, a w przypadku osoby fizycznej - jej oznaczenie zgodnie z art. 35 pkt 1 oraz nazwę, pod którą wykonuje działalność gospodarczą,

b) oznaczenie jego formy prawnej,

c) jego siedzibę i adres, a w przypadku osoby fizycznej - również jej miejsce zamieszkania i adres,

d) jeżeli podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców posiada oddziały - także ich siedziby i adresy,

e) oznaczenie jego poprzedniego numeru rejestru sądowego lub numeru w ewidencji działalności gospodarczej,

f) jeżeli podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców utworzony został w wyniku przekształcenia lub podziału innego podmiotu albo połączenia innych podmiotów, zamieszcza się w tym rejestrze wzmiankę o sposobie powstania podmiotu, a także oznaczenia poprzednich numerów rejestru. Jeżeli podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców utworzony został w wyniku koncentracji innych podmiotów, zamieszcza się w tym rejestrze także oznaczenie poprzednich numerów tego rejestru oraz numer i datę decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o zgodzie na dokonanie koncentracji, wydanej zgodnie z przepisami o ochronie konkurencji i konsumentów,

g) wzmiankę o wykonywaniu działalności gospodarczej z innymi podmiotami na podstawie umowy spółki cywilnej,

2) w przypadku osoby fizycznej - informacje o pozostawaniu w związku małżeńskim, zawarciu małżeńskiej umowy majątkowej, ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, zaznaczenie ograniczenia jej zdolności do czynności prawnych, o ile takie istnieje,

3) w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną - informacje o statucie lub umowie, wzmiankę o ich zmianie, okres, na który podmiot został utworzony, oraz jego numer REGON,

4) w przypadku spółki jawnej:

a) oznaczenie wspólników spółki jawnej, zgodnie z art. 35,

b) informacje o jej wspólnikach, zgodnie z pkt 2,

5) w przypadku spółki partnerskiej:

a) oznaczenie partnerów, zgodnie z art. 35,

b) informacje o partnerach, zgodnie z pkt 2,

c) w przypadku partnerów ponoszących odpowiedzialność zgodnie z art. 95 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037) - zaznaczenie tej okoliczności,

6) w przypadku spółki komandytowej:

a) oznaczenie wspólników spółki komandytowej, zgodnie z art. 35,

b) informacje o jej wspólnikach, zgodnie z pkt 2,

c) określenie, który ze wspólników jest komplementariuszem, a który komandytariuszem,

d) wysokość sumy komandytowej,

e) przedmiot wkładu każdego komandytariusza, z zaznaczeniem, w jakiej części został wniesiony, oraz zwroty wkładów choćby częściowe,

7) w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej:

a) oznaczenie komplementariuszy spółki komandytowo-akcyjnej, zgodnie z art. 35,

b) informacje o jej komplementariuszach, zgodnie z pkt 2,

c) wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji,

d) ilość akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania,

e) wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została opłacona,

f) jeżeli przy zawiązaniu spółki akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności, z podaniem wartości nominalnej objętych w zamian za nie akcji,

8) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością:

a) wysokość kapitału zakładowego, a jeżeli wspólnicy wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności, z podaniem wartości objętych w zamian za nie udziałów,

b) określenie, czy wspólnik może mieć jeden czy większą liczbę udziałów,

c) zgodnie z art. 35, oznaczenie wspólników posiadających samodzielnie lub łącznie z innymi co najmniej 10% kapitału zakładowego oraz ilość posiadanych przez tych wspólników udziałów i łączną ich wysokość,

d) jeżeli spółka ma tylko jednego wspólnika - wzmiankę, że jest on jedynym wspólnikiem spółki,

e) jeżeli umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - oznaczenie tego pisma,

9) w przypadku spółki akcyjnej:

a) wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji,

b) wysokość kapitału docelowego, jeżeli statut to przewiduje,

c) ilość akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania,

d) wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została opłacona,

e) jeżeli akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności, z podaniem wartości nominalnej objętych w zamian za nie akcji,

f) jeżeli statut wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - oznaczenie tego pisma,

g) jeżeli statut przewiduje przyznanie uprawnień osobistych określonym akcjonariuszom lub tytuły uczestnictwa w dochodach lub majątku spółki niewynikających z akcji - zaznaczenie tych okoliczności,

h) w przypadku gdy spółka ma tylko jednego akcjonariusza - jego oznaczenie zgodnie z art. 35, a także wzmiankę, iż jest on jedynym akcjonariuszem spółki,

i) wzmiankę o uchwale o emisji obligacji zamiennych i akcji wydawanych za te obligacje; wzmiankę o prawie obligatariuszy do udziału w zysku,

10) w przypadku przedsiębiorstwa państwowego - organ założycielski,

11) w przypadku jednostki badawczo-rozwojowej - podmiot tworzący jednostkę,

12) w przypadku przedsiębiorstwa zagranicznego:

a) nazwisko i imiona osoby fizycznej lub określenie osoby prawnej, która uzyskała zezwolenie na prowadzenie tego przedsiębiorstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wraz z miejscem zamieszkania (siedzibą) i adresem tej osoby,

b) oznaczenie organu, który wydał zezwolenie na prowadzenie tego przedsiębiorstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz numer i datę tego zezwolenia,

13) w przypadku towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych - oznaczenie terytorialnego zasięgu działalności towarzystwa, oznaczenie działu ubezpieczeń objętego działalnością towarzystwa, wysokość kapitału zakładowego i zapasowego, wzmiankę dotyczącą uznania towarzystwa za małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych, wzmiankę o częściowym ograniczeniu lub cofnięciu zezwolenia na prowadzenie towarzystwa,

14) w przypadku oddziałów przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

a) oznaczenie przedsiębiorcy zagranicznego wraz z określeniem jego formy organizacyjno-prawnej,

b) siedzibę i adres przedsiębiorcy zagranicznego,

c) jeżeli przedsiębiorca zagraniczny istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru - rejestr, w którym wpisany jest zagraniczny przedsiębiorca, wraz z numerem wpisu do rejestru oraz określeniem organu prowadzącego rejestr i przechowującego akta,

d) jeżeli przedsiębiorca zagraniczny nie podlega prawu jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej - określenie prawa państwa właściwego dla przedsiębiorcy,

15) w przypadku głównych oddziałów zagranicznych zakładów ubezpieczeń:

a) oznaczenie zagranicznego zakładu ubezpieczeń wraz z określeniem jego formy organizacyjno-prawnej,

b) siedzibę i adres zagranicznego zakładu ubezpieczeń,

c) jeżeli zagraniczny zakład ubezpieczeń istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru - rejestr, w którym wpisany jest zagraniczny zakład ubezpieczeń, wraz z numerem wpisu do rejestru oraz określeniem organu prowadzącego rejestr i przechowującego akta,

d) jeżeli zagraniczny zakład ubezpieczeń nie podlega prawu jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej - określenie prawa państwa właściwego dla zagranicznego zakładu ubezpieczeń.

Wykład 5 /09.12.2003/

Przeciwdziałanie czynom nieuczciwej konkurencji

Działania te reguluje ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16.04.1993, Dz. U. Nr 47 rok 1993 wraz z późniejszymi zmianami (było ich 47, ostatnia w lipcu 2000), a także ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.

Art.1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Ustawa reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach - w interesie publicznym, przedsiębiorców oraz klientów, a zwłaszcza konsumentów.

Art.2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej.

Art.3.1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

3.2 Czynami nieuczciwej konkurencji są w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy (podbieranie pracowników konkurencji), naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku (także dumping), przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, a także nieuczciwa lub zakazana reklama oraz organizowanie systemu sprzedaży lawinowej. (oraz nieuzasadnione różnicowanie klientów - np. extra zniżki dla VIP-ów, narzucanie sprzedaży wiązanej)

Ustawa uwzględnia interes publiczny, przedsiębiorców, klientów a zwłaszcza konsumentów.

Sprawdzić orzeczenia dla art.3 ustawy o nieuczciwej konkurencji:

z dnia 16 kwietnia 2002 r. SA/Bk 1456/2001:

Nie budzi wątpliwości ocena, że czyny popełnione przez Jana D. stwierdzone wyrokami Sądu Rejonowego w B.P. w sprawie VII Kws 28/2000 z dnia 20 lipca 2000 r. oraz II K 813/2000 z dnia 16 lutego 2001 r., a polegające na umyślnym uszkodzeniu opon w samochodzie Jana L., jak również na stosowaniu przemocy i groźby bezprawnej wobec niego, czym zmuszano pokrzywdzonego do zaniechania wykonywania działalności usługowej w zakresie przewozu osób, wypełniają znamiona czynu nieuczciwej konkurencji, określonego w art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Fakt warunkowego umorzenia postępowania na okres próby, orzeczony w wyroku z dnia 16 lutego 2001 r. nie stanowi uniewinnienia, jak uważa skarżący.

Jednocześnie fakt zarejestrowania znaku towarowego wykluczył stosowanie w omawianym zakresie przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

W części natomiast żądania zamieszczenia stosownego oświadczenia we wskazanych publikatorach (pkt 3 pozwu), zastosowanie mógłby znaleźć art. 1 i art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jednakże jako podstawa uzupełniająca do ustawy o znakach towarowych.

Uzupełniająca ochrona w tym przypadku polega na możliwości zakazania innych niż wymienione w ustawie z 1985 r. bezprawnych działań dotyczących znaków towarowych (vide: wyżej cytowane orzeczenie oraz glosa).

Nie każde zachowanie naruszające dobre obyczaje (niewątpliwie dobrym obyczajem jest spłata długu przez dłużnika) może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Dyspozycją tego przepisu objęte są bowiem tylko te czyny sprzeczne z dobrymi obyczajami, które zagrażają lub naruszają interes przedsiębiorcy, przy czym nie należy zapominać o tym, że ustawa reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej (art. 1 ustawy), co oznacza, iż przepisy tej ustawy znajdują zastosowanie między konkurującymi ze sobą na rynku przedsiębiorcami.

Na gruncie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji istnieją podstawy do przyjęcia, że działanie wyczerpujące znamiona naśladownictwa może być zakwalifikowane jako czyn nieuczciwej konkurencji wywiedziony z klauzuli generalnej (art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji), jednakże po wykazaniu istotnych z punktu widzenia prawa konkurencji zarzutów przesądzających o naganności postępowania konkurenta i uzasadniających w ustalonych okolicznościach sprawy powołanie się na klauzulę dobrych obyczajów.

Kluczowym pojęciem ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest pojęcie czynu nieuczciwej konkurencji. Z art. 3 ust. 1 uznk i dopełniających zawarte w nim określenie przepisów art. 1 i 2 uznk wynika, iż czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie przedsiębiorcy w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, zagrażające interesom innego przedsiębiorcy lub klienta albo naruszające interesy innego przedsiębiorcy lub klienta. Oprócz zawartego w art. 3 ust. 1 uznk ogólnego określenia czynu nieuczciwej konkurencji, art. 3 ust. 2 uznk wymienia przykładowo pewne czyny nieuczciwej konkurencji, zaś artykuły 5-17 uznk bliżej je określają (typizują). Relacja między ogólnym określeniem czynu nieuczciwej konkurencji i przepisami wymieniającymi poszczególne czyny nieuczciwej konkurencji jest więc oparta na dwóch uzupełniających się założeniach. Po pierwsze, wymienione czyny nieuczciwej konkurencji nie tworzą zamkniętego katalogu; za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy może być zatem uznane także działanie nie wymienione w art. 5-17 uznk, jeżeli tylko odpowiada wymaganiom wskazanym w ogólnym określeniu czynu nieuczciwej konkurencji. Po wtóre, wymagania zawarte w ogólnym określeniu czynu nieuczciwej konkurencji zachowują w pełni aktualność w odniesieniu do czynów wymienionych w art. 5-17 uznk; w związku z tym, jak się podnosi w piśmiennictwie, ogólne określenie czynu nieuczciwej konkurencji spełnia także funkcję korygującą w stosunku do przepisów wymieniających poszczególne czyny nieuczciwej konkurencji - mianowicie wtedy, gdy dany stan faktyczny formalnie rzecz biorąc spełnia przesłanki jednego z przepisów zawartych w art. 5-17 uznk, w rzeczywistości jednak nie wykazuje któregoś ze znamion wskazanych w art. 3 ust. 1 uznk. Jak wiadomo, powołany dopiero co przepis wymaga w szczególności bezprawności działania przedsiębiorcy; zachodzi ona w razie sprzeczności działania przedsiębiorcy z prawem (bezprawność w ścisłym znaczeniu) lub z dobrymi obyczajami (bezprawność w szerokim tego słowa znaczeniu).

Podobne znaczenie w języku angielskim ma wyraz „cab”. Konsekwencją powyższych rozważań jest pogląd, że używanie przez stronę pozwaną w oznakowaniu jej pojazdów zarówno słowa „taxi” jak i „cab”, zarówno na dachu z oświetleniem dodatkowym światłem jak i na bocznej powierzchni - stanowiło wprowadzenie w błąd potencjalnych klientów przez sugestię, iż korzystają z usług taksówek w powszechnie tego słowa przyjętym znaczeniu, stanowiąc czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisu art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - Dz. U. 1993 r. Nr 47 poz. 211.

Przepis art. 3 ust. 1 omawianej ustawy określa przesłanki uznania konkretnego zachowania za czyn nieuczciwej konkurencji. Jest nim działanie lub zachowanie podjęte w związku z działalnością gospodarczą, które jest szkodliwe, ponieważ zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klientów, jeżeli jednocześnie jest bezprawne, to znaczy, sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami.

Kolejny przepis art. 3 ust. 2 wymienia szereg czynów nieuczciwej konkurencji, opisanych następnie szczegółowo w rozdziale 2 ustawy. Wyliczenie to nie jest wyczerpujące i ma charakter przykładowy, ponieważ nie jest możliwe ustalenie wyczerpującej i zamkniętej listy czynów nieuczciwej konkurencji. (Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji pod redakcją Janusza Szwaji).

Prowadzenie działalności gospodarczej bez wymaganej koncesji nie stanowi wystarczającej przesłanki do uznania jej za czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. 1993 r. Nr 47 poz. 211 ze zm.).

W świetle powyższego i wypowiedzi w piśmiennictwie uzasadnione wydaje się zapatrywanie, że założeniem ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest ochrona siły atrakcyjnej przedsiębiorcy i jej oddziaływania na krąg odbiorców. Nie ulega wątpliwości, że nadawanie tych samych lub podobnych programów przez oba podmioty prowadzi do zatracenia ich tożsamości w odbiorze społecznym, wywołuje niebezpieczeństwo konfuzji, bądź też pomyłki odbiorców takich programów, co do istnienia - pomiędzy tymi przedsiębiorcami - związków prawnych organizacyjnych i finansowych. Warunkiem jednakże udzielenia ochrony na podstawie art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest uznanie działania prawnego podmiotu emitującego audycję za sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami.

Tajemnica przedsiębiorstwa - rozumie się przez nią nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął określone działania w celu zachowania poufności.

Jeśli ktoś jest fachowcem to w zakresie swoich kompetencji sam określa.

Wykład 6 /06.01.2004/

/We własnym zakresie zrobić spółki: cywilna, jawna, partnerska, z o.o./

Instrumenty prawne ochrony konkurencji i konsumentów

USTAWA z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów 

(tekst pierwotny: Dz. U. 2000 r. Nr 122 poz. 1319) (tekst jednolity: Dz. U. 2003 r. Nr 86 poz. 804)

Zastąpiła ustawę z 1999 roku o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym.

Ochrona konkurencji przepisami:

  1. dobre przepisy

  2. sprawne organy

  3. świadomość prawna

W ustawie tej znajdziemy obszerny słownik pojęć (art. 4):

Art. 4. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) „przedsiębiorcy” - rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114, poz. 1193, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102, poz. 1115 i Nr 147, poz. 1643 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 2, Nr 115, poz. 995 i Nr 130, poz. 1112), a także:

a) osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej,

b) osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu,

c) osobę fizyczną posiadającą akcje lub udziały zapewniające jej co najmniej 25% głosów w organach co najmniej jednego przedsiębiorcy lub posiadającą kontrolę, w rozumieniu pkt 13, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 12; 

2) „związkach przedsiębiorców” - rozumie się przez to izby, zrzeszenia i inne organizacje zrzeszające przedsiębiorców, o których mowa w pkt 1, jak również związki tych organizacji; 

3) „przedsiębiorcy dominującym” - rozumie się przez to przedsiębiorcę w przypadku, gdy:

a) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

b) jest uprawniony do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu lub rady nadzorczej innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

c) więcej niż połowa członków zarządu spółki kapitałowej jest jednocześnie członkami zarządu innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), lub

d) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub

e) wywiera decydujący wpływ na działalność innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), w szczególności na podstawie umowy przewidującej zarządzanie innym przedsiębiorcą (przedsiębiorcą zależnym) lub przekazywanie zysku przez takiego przedsiębiorcę; 

4) „porozumieniach” - rozumie się przez to:

a) umowy zawierane między przedsiębiorcami, między związkami przedsiębiorców oraz między przedsiębiorcami i ich związkami albo niektóre postanowienia tych umów,

b) uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związki,

c) uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statutowych; 

5) „porozumieniach dystrybucyjnych” - rozumie się przez to porozumienia zawierane między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup towarów dokonywany z zamiarem ich dalszej odsprzedaży; 

6) „towarach” - rozumie się przez to rzeczy, jak również energię, papiery wartościowe i inne prawa majątkowe, usługi, a także roboty budowlane; 

7) „cenach” - rozumie się przez to ceny, jak również opłaty o charakterze cen, marże handlowe, prowizje i narzuty do cen; 

8) „rynku właściwym” - rozumie się przez to rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich nabywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji; 

9) „pozycji dominującej” - rozumie się przez to pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie [tu jest duża nieścisłość] niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów; domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40%; 

10) „konkurentach” - rozumie się przez to przedsiębiorców, którzy wprowadzają lub mogą wprowadzać albo nabywają lub mogą nabywać, w tym samym czasie, towary na rynku właściwym; 

11) „konsumencie” - rozumie się przez to osobę, która zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością gospodarczą; 

12) „organizacjach konsumenckich” - rozumie się przez to niezależne od przedsiębiorców i ich związków organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów, o ile ich zadanie nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej; 

13) „przejęciu kontroli” - rozumie się przez to wszelkie formy bezpośredniego lub pośredniego uzyskania uprawnień, które osobno albo łącznie, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na określonego przedsiębiorcę lub przedsiębiorców; uprawnienia takie tworzą w szczególności:

a) prawo do całego albo do części mienia przedsiębiorcy,

b) prawa lub umowy przyznające decydujący wpływ na skład, wynik głosowania lub decyzje organów przedsiębiorcy; 

14) „grupie kapitałowej” - rozumie się przez to wszystkich przedsiębiorców, którzy są kontrolowani w sposób bezpośredni lub pośredni przez jednego przedsiębiorcę; 

15) „przychodzie” - rozumie się przez to przychód uzyskany w roku podatkowym poprzedzającym dzień wszczęcia postępowania na podstawie ustawy, w rozumieniu obowiązujących przedsiębiorcę przepisów o podatku dochodowym; 

16) „przeciętnym wynagrodzeniu” - rozumie się przez to przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego dzień wydania decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów.

Zakazane praktyki:

Art. 5. 1. Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na:

1) ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów; 

2) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji; 

3) podziale rynków zbytu lub zakupu; 

4) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji; 

5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; 

6) ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem; 

7) uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu warunków składanych ofert, w szczególności dotyczących zakresu prac lub ceny.

2. Porozumienia, o których mowa w ust. 1, są w całości lub w odpowiedniej części nieważne, z zastrzeżeniem art. 6 i 7.

Są nieważne z mocy prawa!!!

Art. 6. 1. Zakazu, o którym mowa w art. 5, nie stosuje się do:

1) porozumień zawieranych między konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5%; 

2) porozumień zawieranych między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 10%.

2. W przypadku porozumień dystrybucyjnych zawieranych przez przedsiębiorcę co najmniej z dwoma innymi przedsiębiorcami łączny udział w rynku tych przedsiębiorców, o którym mowa w ust. 1, podlega sumowaniu.

Zakaz nadużywania pozycji dominującej:

Art. 8. 

1. Zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców.

2. Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na:

1) bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków zakupu albo sprzedaży towarów; 

2) ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów lub konsumentów; 

3) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji; 

4) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; 

5) przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji; 

6) narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści; 

7) stwarzaniu konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia swoich praw.

3. Czynności prawne będące przejawem nadużywania pozycji dominującej są w całości lub w odpowiedniej części nieważne.

Rozdział 3 

Decyzje w sprawach praktyk ograniczających konkurencję

Art. 9. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwany dalej „Prezesem Urzędu”, wydaje decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą zaniechanie jej stosowania, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu określonego w art. 5, w zakresie niewyłączonym na podstawie art. 6 i 7, lub naruszenie art. 8.

Art. 10. 

1. 

Art. 10. 1. Nie wydaje się decyzji, o której mowa w art. 9, jeżeli zachowanie rynkowe przedsiębiorcy albo związku przedsiębiorców przestało naruszać zakazy określone w art. 5 lub w art. 8, w szczególności z powodu trwałego zmniejszenia ich udziału w rynku.

2. W przypadku określonym w ust. 1 Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i stwierdzającą zaniechanie jej stosowania.

3. Ciężar udowodnienia okoliczności, o których mowa w ust. 1, spoczywa na przedsiębiorcy lub związku przedsiębiorców.

Art. 11. 

1. 

Art. 11. 1. Prezes Urzędu wydaje decyzję o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, jeżeli nie stwierdzi naruszenia zakazów określonych w art. 5 lub w art. 8.

2. Decyzję, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu wydaje również w przypadku, gdy porozumienie spełnia przesłanki, o których mowa w art. 7 ust. 1, a nie zostało objęte rozporządzeniem Rady Ministrów, o którym mowa w art. 7.

Kontrola koncentracji:

Art. 12. 1. Zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu Prezesowi Urzędu, jeżeli łączny obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 000 000 euro.

2. Obowiązek wynikający z ust. 1 dotyczy zamiaru:

1) połączenia dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców; 

2) przejęcia - poprzez nabycie lub objęcie akcji, innych papierów wartościowych, udziałów, całości lub części majątku lub w jakikolwiek inny sposób bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad całym albo częścią jednego lub więcej przedsiębiorców przez jednego lub więcej przedsiębiorców; 

3) utworzenia przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy.

3. Obowiązek zgłoszenia zamiaru koncentracji, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również:

1) objęcia lub nabycia akcji albo udziałów innego przedsiębiorcy, powodującego uzyskanie co najmniej 25% głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników; 

2) objęcia przez tę samą osobę funkcji członka organu zarządzającego albo organu kontrolnego u konkurujących ze sobą przedsiębiorców; 

3) rozpoczęcia wykonywania praw z akcji lub udziałów objętych lub nabytych bez uprzedniego zgłoszenia zgodnie z art. 13 pkt 3 i 4.

Art. 13. Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji:

1) jeżeli obrót przedsiębiorcy:

a) nad którym ma nastąpić przejęcie kontroli, zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 2,

b) którego akcje lub udziały będą objęte lub nabyte, zgodnie z art. 12 ust. 3 pkt 1,

c) z którego akcji lub udziałów ma nastąpić wykonywanie praw, zgodnie z art. 12 ust. 3 pkt 3

- nie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10 000 000 euro; 

2) jeżeli łączny udział w rynku przedsiębiorców zamierzających dokonać koncentracji nie przekracza 20%; 

3) polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu przez instytucję finansową akcji albo udziałów w celu ich odsprzedaży, jeżeli przedmiotem działalności gospodarczej tej instytucji jest prowadzone na własny lub cudzy rachunek inwestowanie w akcje albo udziały innych przedsiębiorców, pod warunkiem że odsprzedaż ta nastąpi przed upływem roku od dnia nabycia, oraz że:

a) instytucja ta nie wykonuje praw z tych akcji albo udziałów, z wyjątkiem prawa do dywidendy, lub

b) wykonuje te prawa wyłącznie w celu przygotowania odsprzedaży całości lub części przedsiębiorstwa, jego majątku lub tych akcji albo udziałów; 

4) polegającej na czasowym nabyciu przez przedsiębiorcę akcji lub udziałów w celu zabezpieczenia wierzytelności, pod warunkiem że nie będzie on wykonywał praw z tych akcji lub udziałów, z wyłączeniem prawa do ich sprzedaży; 

5) będącej następstwem postępowania upadłościowego albo układowego, z wyłączeniem przypadków, gdy zamierzający przejąć kontrolę jest konkurentem albo należy do grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przedsiębiorcy przejmowanego; 

5) będącej następstwem postępowania upadłościowego, z wyłączeniem przypadków, gdy zamierzający przejąć kontrolę jest konkurentem albo należy do grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przedsiębiorcy przejmowanego;

6) przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej.

Art. 14. Dokonanie koncentracji przez przedsiębiorcę zależnego uważa się za jej dokonanie przez przedsiębiorcę dominującego.

Art. 15. Obrót, o którym mowa w art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1, obejmuje obrót zarówno przedsiębiorców bezpośrednio uczestniczących w koncentracji, jak i pozostałych przedsiębiorców należących do grup kapitałowych, do których należą przedsiębiorcy bezpośrednio uczestniczący w koncentracji.

Art. 16. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób obliczania obrotu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1, uwzględniając specyfikę działalności prowadzonej przez przedsiębiorców, a w szczególności zasady rachunkowości odnoszącej się do poszczególnych przedsiębiorców, w tym do banków, ubezpieczycieli i funduszy inwestycyjnych.

Decyzje w sprawach koncentracji:

Art. 17. Prezes Urzędu, w drodze decyzji, wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której nie powstanie lub nie umocni się pozycja dominująca na rynku i wskutek czego konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona.

Art. 18. 1. Prezes Urzędu, w drodze decyzji, wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, gdy po spełnieniu przez przedsiębiorców zamierzających dokonać koncentracji warunków określonych w ust. 2 nie powstanie lub nie umocni się pozycja dominująca na rynku, wskutek czego konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona.

2. Prezes Urzędu może na przedsiębiorcę lub przedsiębiorców zamierzających dokonać koncentracji nałożyć obowiązek lub przyjąć ich zobowiązanie, w szczególności do:

1) zbycia całości lub części majątku jednego lub kilku przedsiębiorców,

2) wyzbycia się kontroli nad przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami bezpośrednio nieuczestniczącymi w koncentracji, w szczególności przez zbycie określonego pakietu akcji lub udziałów, lub odwołania z funkcji członka organu zarządzającego lub kontrolnego jednego lub kilku przedsiębiorców,

3) udzielenia licencji praw wyłącznych konkurentowi

- określając w decyzji, o której mowa w ust. 1, termin spełnienia warunków.

3. W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu nakłada na przedsiębiorcę lub przedsiębiorców obowiązek składania, w wyznaczonym terminie, informacji o realizacji tych warunków.

Art. 19. 

1. Prezes Urzędu zakazuje, w drodze decyzji, dokonania koncentracji, w wyniku której powstanie lub umocni się pozycja dominująca na rynku, wskutek czego konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Prezes Urzędu wydaje, w drodze decyzji, zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której powstanie lub umocni się pozycja dominująca na rynku, pomimo że nastąpi istotne ograniczenie konkurencji, w przypadku gdy odstąpienie od zakazu koncentracji jest uzasadnione, w szczególności:

1) przyczyni się ona do rozwoju ekonomicznego lub postępu technicznego; 

2) może ona wywrzeć pozytywny wpływ na gospodarkę narodową.

Ochrona zbiorowych interesów konsumentów:

Art. 23a. 1. Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy. Nie jest zbiorowym interesem konsumentów suma indywidualnych interesów konsumentów.

2. Za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów uważa się w szczególności stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone, o którym mowa w art. 479[45] Kodeksu postępowania cywilnego, naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji, nieuczciwą lub wprowadzającą w błąd reklamę i inne czyny nieuczciwej konkurencji godzące w zbiorowe interesy konsumentów.

Art. 23b. Ochrona zbiorowych interesów konsumentów przewidziana w ustawie nie wyłącza ochrony wynikającej z innych ustaw, w szczególności z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przepisów ustawy nie stosuje się do spraw o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone.

Art. 23c. 1. Prezes Urzędu w decyzji o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów nakazuje zaniechanie jej stosowania.

2. W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu może określić środki usunięcia trwających skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów w celu zapewnienia wykonania nakazu, w szczególności zobowiązać przedsiębiorcę do złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia o treści i w formie określonej w decyzji. Może również nakazać publikację decyzji w całości lub w części na koszt przedsiębiorcy.

Art. 23d. Jeżeli nie zachodzą okoliczności określone w art. 23a, Prezes Urzędu wydaje decyzję, w której stwierdza, że dana praktyka nie narusza zbiorowych interesów konsumentów.

Organizacja ochrony konsumentów:

Art. 24. 1. Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością Prezesa Urzędu.

2. Prezes Rady Ministrów powołuje na okres 5 lat Prezesa Urzędu, wyłonionego w drodze konkursu spośród osób posiadających wykształcenie wyższe, w szczególności z zakresu prawa, ekonomii lub zarządzania, i wyróżniających się wiedzą teoretyczną i doświadczeniem z zakresu gospodarki rynkowej oraz ochrony konkurencji i konsumentów.

3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb przeprowadzania konkursu, o którym mowa w ust. 2. Prezes Rady Ministrów określi skład komisji konkursowej, wymogi wobec członków komisji konkursowej, kierując się koniecznością zapewnienia obiektywności wyboru Prezesa Urzędu.

4. Członkiem komisji konkursowej nie może być osoba, która w ostatnich trzech latach pełniła funkcję w organach przedsiębiorcy posiadającego pozycję dominującą na rynku lub reprezentowała jego interesy, a także osoba niedająca rękojmi bezstronności pełnienia funkcji w interesie publicznym.

5. Prezes Urzędu może zostać odwołany przez Prezesa Rady Ministrów przed upływem kadencji w przypadku:

1) nawiązania stosunku pracy, z wyjątkiem zatrudnienia na stanowisku profesora w szkole wyższej lub placówce naukowej; 

2) podjęcia działalności gospodarczej w charakterze przedsiębiorcy lub objęcia funkcji członka organu zarządzającego lub kontrolnego przedsiębiorcy; 

3) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo popełnione umyślnie; 

4) rażącego naruszenia swoich obowiązków; 

5) choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie zadań; 

6) złożenia rezygnacji.

6. Prezes Urzędu wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwanego dalej „Urzędem”.

Art. 25. Prezes Rady Ministrów powołuje i odwołuje wiceprezesów Urzędu na wniosek Prezesa Urzędu.

Art. 26. Do zakresu działania Prezesa Urzędu należy:

1) sprawowanie kontroli przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy; 

2) wydawanie, w przypadkach określonych ustawą, decyzji w sprawach przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, w sprawach koncentracji lub podziału przedsiębiorców oraz przeciwdziałania praktykom naruszającym zbiorowe interesy konsumentów, a także decyzji w sprawach kar pieniężnych;

3) prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz zachowań rynkowych przedsiębiorców; 

4) przygotowywanie projektów rządowych programów rozwoju konkurencji oraz projektów rządowej polityki konsumenckiej; 

5) nadzorowanie pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom na podstawie odrębnych przepisów; 

6) dokonywanie oceny skuteczności oraz efektywności pomocy publicznej udzielonej przedsiębiorcom, a także skutków udzielonej pomocy w sferze konkurencji; 

7) współpraca z zagranicznymi i międzynarodowymi organizacjami i organami w zakresie ochrony konkurencji; 

8) opracowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów projektów aktów prawnych dotyczących praktyk ograniczających konkurencję, rozwoju konkurencji lub warunków jej powstawania, a także ochrony interesów konsumentów; 

9) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących praktyk ograniczających konkurencję, rozwoju konkurencji lub warunków jej powstawania, a także ochrony interesów konsumentów; 

10) przedkładanie Radzie Ministrów okresowych sprawozdań z realizacji rządowych programów rozwoju konkurencji i polityki konsumenckiej; 

11) występowanie do przedsiębiorców i związków przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów; 

12) podejmowanie czynności wynikających z przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji; 

13) występowanie do wyspecjalizowanych jednostek i odpowiednich organów kontroli państwowej o wykonanie badań przestrzegania praw konsumentów; 

14) nadzór nad ogólnym bezpieczeństwem produktów przeznaczonych dla konsumentów w zakresie wynikającym z przepisów o ogólnym bezpieczeństwie produktów; 

14a) nadzór nad wyrobami wprowadzonymi do obrotu w zakresie ich zgodności z zasadniczymi wymaganiami zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. Nr 166, poz. 1360 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 718);

15) współpraca z organami samorządu terytorialnego oraz z krajowymi i zagranicznymi organizacjami społecznymi i innymi instytucjami, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów; 

16) udzielanie pomocy organom samorządu województwa i powiatu oraz organizacjom, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów, w zakresie wynikającym z rządowej polityki konsumenckiej; 

17) inicjowanie badań towarów i usług, wykonywanych przez organizacje konsumenckie; 

18) opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych popularyzujących wiedzę o prawach konsumentów; 

19) realizacja zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie współpracy i wymiany informacji w sprawach ochrony konkurencji i pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom; 

20) gromadzenie i upowszechnianie orzecznictwa w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów; 

21) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub ustawach odrębnych.

Art. 26a. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów współpracuje z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.

Ochrona na szczeblu terytorialnym:

Art. 32. Zadania w dziedzinie ochrony interesów konsumentów w zakresie określonym ustawą oraz odrębnymi przepisami wykonują również: samorząd terytorialny, a także organizacje konsumenckie i inne instytucje, do których statutowych lub ustawowych zadań należy ochrona interesów konsumentów.

Art. 33. Zadaniem samorządu terytorialnego w zakresie ochrony praw konsumentów jest prowadzenie edukacji konsumenckiej, w szczególności poprzez wprowadzenie elementów wiedzy konsumenckiej do programów nauczania w szkołach publicznych.

Art. 34. 1. Zadania samorządu powiatowego w zakresie ochrony praw konsumentów wykonuje powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów, zwany dalej „rzecznikiem konsumentów”.

2. Powiaty mogą, w drodze porozumienia, utworzyć jedno wspólne stanowisko rzecznika konsumentów.

Art. 35. 1. Rzecznika konsumentów powołuje i odwołuje rada powiatu lub rada miasta na prawach powiatu, zwana dalej „radą”.

2. Rzecznika konsumentów powołuje się spośród osób z wyższym wykształceniem, w szczególności prawniczym lub ekonomicznym, i z co najmniej pięcioletnią praktyką zawodową.

3. Rzecznik konsumentów jest bezpośrednio podporządkowany radzie i ponosi przed nią odpowiedzialność.

4. Usytuowanie organizacyjne rzecznika konsumentów określa statut lub regulamin powiatu.

Art. 36. 1. Rzecznik konsumentów jest zatrudniony w starostwie powiatowym.

2. Czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec rzecznika konsumentów wykonuje starosta.

3. Warunki pracy i płacy rzecznika konsumentów określa rada.

4. Zasady wynagradzania rzecznika konsumentów regulują przepisy o pracownikach samorządowych.

Art. 37. 1. Do zadań rzecznika konsumentów w szczególności należy:

1) zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów; 

2) składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów; 

3) występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów; 

4) współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu, organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi; 

5) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub w przepisach odrębnych.

2. Rzecznik konsumentów może w szczególności wytaczać powództwa na rzecz konsumentów oraz wstępować, za ich zgodą, do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów.

3. Rzecznik konsumentów w sprawach o wykroczenia na szkodę konsumentów jest oskarżycielem publicznym w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

4. Przedsiębiorca, do którego zwrócił się rzecznik konsumentów, działając na podstawie ust. 1 pkt 3, obowiązany jest udzielić rzecznikowi wyjaśnień i informacji będących przedmiotem wystąpienia oraz ustosunkować się do uwag i opinii rzecznika.

5. Do rzecznika konsumentów stosuje się odpowiednio przepis art. 63 Kodeksu postępowania cywilnego.

Postępowania przed prezesem Urzędu:

Art. 42. 1. Postępowanie przed Prezesem Urzędu jest prowadzone jako postępowanie wyjaśniające, postępowanie antymonopolowe lub postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

2. Postępowanie wyjaśniające może poprzedzać wszczęcie postępowania antymonopolowego lub postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w sprawach koncentracji.

Art. 43. 1. Prezes Urzędu może wszcząć z urzędu, w drodze postanowienia, postępowanie wyjaśniające, jeżeli okoliczności wskazują na możliwość naruszenia przepisów ustawy, w sprawach dotyczących określonej gałęzi gospodarki oraz w sprawach dotyczących ochrony interesów konsumentów.

2. Postępowanie wyjaśniające ma na celu:

1) wstępne ustalenie, czy nastąpiło naruszenie przepisów ustawy uzasadniające wszczęcie postępowania antymonopolowego, w tym, czy sprawa ma charakter antymonopolowy; 

1a) wstępne ustalenie, czy nastąpiło naruszenie uzasadniające wszczęcie postępowania w sprawie zakazu stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów;

2) badanie rynku, w tym określenie jego struktury i stopnia koncentracji; 

3) ustalenie, czy miało miejsce naruszenie chronionych prawem interesów konsumentów uzasadniające podjęcie działań określonych w odrębnych ustawach.

3. Zamknięcie postępowania wyjaśniającego następuje w drodze postanowienia.

4. Postępowanie wyjaśniające nie powinno trwać dłużej niż 30 dni, licząc od dnia jego wszczęcia.

Art. 44. 1. Postępowanie antymonopolowe w sprawach praktyk ograniczających konkurencję oraz w sprawach koncentracji, a także postępowanie w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów wszczyna się na wniosek lub z urzędu.

2. Przepis ust. 1 stosuje się do nakładania kar pieniężnych, określonych w dziale VI.

Art. 45. 1. Przedsiębiorcy lub związki przedsiębiorców są obowiązani do udzielania wszelkich koniecznych informacji na żądanie Prezesa Urzędu.

2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać:

1) wskazanie zakresu informacji i okresu, którego dotyczą; 

2) wskazanie celu żądania; 

3) wskazanie terminu udzielenia informacji; 

4) pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd.

Art. 66. Prezes Urzędu, wydając decyzję kończącą postępowanie, uwzględnia tylko zarzuty, do których strony mogły się ustosunkować.

Art. 67. Prezes Urzędu umarza postępowanie, w drodze postanowienia, w przypadku:

1) wycofania wniosku o nakazanie zaniechania praktyk ograniczających konkurencję; 

1a) wycofania wniosku o nakazanie zaniechania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów;

2) wycofania zgłoszenia zamiaru koncentracji przedsiębiorców; 

3) bezczynności wnioskodawcy uniemożliwiającej prowadzenie postępowania w sprawach praktyk ograniczających konkurencję; 

4) nienałożenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 101 ust. 2 pkt 2, art. 102 i 103.

Koszty postępowania:

Art. 72. Jeżeli postępowanie zostało wszczęte z urzędu i w jego wyniku Prezes Urzędu stwierdził naruszenie przepisów ustawy, przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców, który dopuścił się tego naruszenia, zobowiązany jest ponieść koszty postępowania.

Art. 73. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Prezes Urzędu może nałożyć na stronę przegrywającą obowiązek zwrotu tylko części kosztów albo nie obciążać jej kosztami.

Art. 74. Prezes Urzędu może, niezależnie od wyniku sprawy, nałożyć na stronę obowiązek zwrotu kosztów wywołanych jej niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem, a zwłaszcza kosztów powstałych wskutek uchylenia się od wyjaśnień lub złożenia wyjaśnień niezgodnych z prawdą, zatajenia lub opóźnionego powołania dowodów.

Art. 75. Prezes Urzędu rozstrzyga o kosztach, w drodze postanowienia, które może być zamieszczone w decyzji kończącej postępowanie.

Art. 76. Roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeżeli strona w terminie wyznaczonym przez Prezesa Urzędu, nie krótszym niż 7 dni, nie złoży spisu kosztów albo wniosku o przyznanie zwrotu kosztów według przepisów odrębnych.

Art. 77. 1. Od wniosków o wszczęcie postępowania antymonopolowego przed Prezesem Urzędu przedsiębiorcy i związki przedsiębiorców uiszczają opłaty.

2. Jeżeli wraz ze złożonym wnioskiem nie zostanie uiszczona opłata, Prezes Urzędu wzywa wnioskodawcę do uiszczenia opłaty w terminie 7 dni, z pouczeniem, że nieuiszczenie opłaty spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia.

3. Postępowanie antymonopolowe może być wszczęte mimo nieuiszczenia opłaty, jeżeli przemawiają za tym ważne względy dotyczące ochrony konkurencji lub interesów konsumentów.

4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, opłaty podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

5. Prezes Urzędu, w razie niewątpliwej niemożności poniesienia opłaty przez przedsiębiorcę, w szczególności będącego osobą fizyczną, lub przez związek przedsiębiorców, może zwolnić go w części lub w całości od tej opłaty, na jego wniosek.

6. Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, oraz tryb ich uiszczania, a w szczególności wysokość stawek, z uwzględnieniem podziału na wnioski w sprawach praktyk ograniczających konkurencję oraz koncentracji, a także sposób uiszczania opłat.

Odwołanie od decyzji prezesa urzędu:

Art. 78.1 Od decyzji Prezesa Urzędu przysługuje odwołanie do sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie dwutygodniowym od dnia jej doręczenia.

2. Postępowanie w sprawach odwołań od decyzji Prezesa Urzędu toczy się według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu w sprawach gospodarczych.

3. W przypadku wniesienia odwołania od decyzji Prezes Urzędu przekazuje je niezwłocznie wraz z aktami sprawy do sądu ochrony konkurencji i konsumentów.

4. Jeżeli Prezes Urzędu uzna odwołanie za słuszne, może - nie przekazując akt sądowi - uchylić albo zmienić swoją decyzję w całości lub w części, o czym bezzwłocznie powiadamia stronę, przesyłając jej nową decyzję, od której stronie przysługuje odwołanie.

5. Przed przekazaniem odwołania do sądu ochrony konkurencji i konsumentów lub uchyleniem albo zmianą decyzji na podstawie ust. 4, Prezes Urzędu może również, w uzasadnionych przypadkach, przeprowadzić dodatkowe czynności, zmierzające do wyjaśnienia zarzutów podniesionych w odwołaniu.

6. Do postanowień Prezesa Urzędu, na które przysługuje zażalenie, przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio, z tym że zażalenie wnosi się w terminie tygodnia od dnia doręczenia postanowienia.

Art. 79. Od decyzji Prezesa Urzędu stronie nie przysługują środki prawne wzruszenia decyzji przewidziane w Kodeksie postępowania administracyjnego, dotyczące wznowienia postępowania, uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności decyzji.

Art. 80. W sprawach nieuregulowanych w ustawie do postępowania przed Prezesem Urzędu stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z zastrzeżeniem art. 81.

Art. 81. W sprawach dotyczących dowodów w postępowaniu przed Prezesem Urzędu w zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się odpowiednio art. 227-315 Kodeksu postępowania cywilnego

Postępowanie na wniosek:

Art. 84. 1. Z wnioskiem o wszczęcie postępowania antymonopolowego w związku z podejrzeniem naruszenia przepisów ustawy może wystąpić:

1) przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców, którzy wykażą swój interes prawny; 

2) organ samorządu terytorialnego; 

3) organ kontroli państwowej; 

4) rzecznik konsumentów; 

5) organizacja konsumencka.

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, wnosi się na piśmie wraz z uzasadnieniem oraz podaniem podstawy prawnej, z kopiami w liczbie umożliwiającej ich przekazanie pozostałym stronom postępowania. Wnioskodawca jest obowiązany uprawdopodobnić naruszenie przepisów ustawy.

3. Prezes Urzędu zawiadamia strony o wszczęciu postępowania.

Art. 85. 

1. Prezes Urzędu może, w drodze decyzji, odmówić wszczęcia postępowania antymonopolowego, jeżeli w sposób oczywisty z zawartych we wniosku oraz posiadanych przez Prezesa Urzędu informacji wynika, że nie naruszono zakazu określonego w art. 5, w zakresie niewyłączonym na podstawie art. 6 i 7, lub zakazu określonego w art. 8.

2. Przed wydaniem postanowienia o wszczęciu lub decyzji o odmowie wszczęcia postępowania antymonopolowego Prezes Urzędu może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające, o którym mowa w art. 43, mające na celu uzyskanie dodatkowych informacji niezbędnych do rozstrzygnięcia o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania antymonopolowego.

3. Prezes Urzędu odmawia wszczęcia postępowania antymonopolowego, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie, jeżeli z wnioskiem wystąpiła osoba nieuprawniona zgodnie z art. 84 ust. 1.

4. Prezes Urzędu może odmówić wszczęcia postępowania antymonopolowego, w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie:

1) w przypadku niedostarczenia przez wnioskodawcę w wyznaczonym terminie informacji niezbędnych do rozstrzygnięcia o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania; 

2) jeżeli wniosek nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 84 ust. 2.

Art. 100a. 1. Z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów może wystąpić:

1) Rzecznik Praw Obywatelskich; 

2) rzecznik ubezpieczonych; 

3) rzecznik konsumentów; 

4) organizacja konsumencka.

2. Z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, może także wystąpić zagraniczna organizacja wpisana na listę organizacji uprawnionych w państwach Unii Europejskiej do złożenia wniosku o wszczęcie postępowania, opublikowaną w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich, jeżeli cel jej działania uzasadnia wystąpienie przez nią z wnioskiem o wszczęcie postępowania dotyczącego naruszenia wynikającego z niezgodnych z prawem zaniechań lub działań podjętych w Polsce, zagrażających zbiorowym interesom konsumentów w państwie członkowskim, w którym organizacja ta ma swoją siedzibę.

3. Przepisy art. 84 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

Kary pieniężne:

Art. 101. 1. Prezes Urzędu nakłada, w drodze decyzji, na przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość od 1 000 do 50 000 euro, jeżeli przedsiębiorca ten, choćby nieumyślnie:

1) nie wykonuje obowiązku zgłoszenia zamiaru koncentracji, o którym mowa w art. 12; 

2) wykonuje, po objęciu lub nabyciu akcji lub udziałów, prawa wynikające z tych akcji lub udziałów, z naruszeniem art. 13 pkt 3 i 4; 

3) posiada akcje lub udziały po upływie okresu, a którym mowa w art. 13 pkt 3; 

4) wykonuje czynności, od których powinien się wstrzymać po dokonaniu zgłoszenia na podstawie art. 98 ust. 1.

2. Prezes Urzędu może nałożyć, w drodze decyzji, na przedsiębiorcę karę pieniężną:

1) w wysokości stanowiącej równowartość od 1 000 do 5 000 000 euro, jednak nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli dopuścił się naruszenia zakazu określonego w art. 5, w zakresie niewyłączonym na podstawie art. 6 i 7, lub naruszenia zakazu określonego w art. 8; 

2) w wysokości stanowiącej równowartość od 200 da 5 000 euro, jeżeli, choćby nieumyślnie:

a) we wniosku, o którym mowa w art. 22, lub w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 94 ust. 2, podał nieprawdziwe dane,

b) nie udzielił informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 18 ust. 3 lub art. 45, lub udzielił nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji,

c) nie współdziała w toku kontroli prowadzonej w ramach postępowania na podstawie art. 57, z zastrzeżeniem art. 59 ust. 2,

d) nie wypełnił obowiązku przewidzianego w art. 82.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się do związków przedsiębiorców. W przypadku gdy związek przedsiębiorców nie osiąga przychodu, Prezes Urzędu może ustalić karę pieniężną w wysokości do pięćdziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia.

Art. 102. 

1. Prezes Urzędu może nałożyć na przedsiębiorców, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości stanowiącej równowartość od 10 do 1 000 euro za każdy dzień zwłoki w wykonaniu decyzji wydanych na podstawie art. 9, 18 ust. 1, art. 19 ust. 1 i art. 20 ust. 2 i 4 oraz art. 23c, postanowień wydanych na podstawie art. 60 ust. 1 lub wyroków sądu ochrony konkurencji i konsumentów wydanych na podstawie art. 479[31] § 3 Kodeksu postępowania cywilnego; karę pieniężną nakłada się, licząc od daty wskazanej w decyzji.

2. Przepis ust. 1 stosuje się do związków przedsiębiorców. W przypadku gdy związek przedsiębiorców nie osiąga przychodu, karę pieniężną za każdy rozpoczęty miesiąc niewykonania w terminie decyzji, postanowienia lub wyroku sądu Prezes Urzędu ustala w wysokości do pięćdziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia.

Art. 103. 1. Prezes Urzędu może, w drodze decyzji, nałożyć na osobę pełniącą funkcję kierowniczą lub wchodzącą w skład organu zarządzającego przedsiębiorcy lub związku przedsiębiorców karę pieniężną w wysokości do dziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli osoba ta umyślnie albo nieumyślnie:

1) nie wykonała decyzji, postanowień lub wyroków, o których mowa w art. 102; 

2) nie zgłosiła zamiaru koncentracji, o którym mowa w art. 12.

2. Prezes Urzędu może nałożyć na osoby, o których mowa w art. 59 ust. 1, karę pieniężną, o której mowa w ust. 1, za nieudzielenie informacji lub udzielenie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji żądanych przez Prezesa Urzędu na podstawie art. 45, z zastrzeżeniem art. 59 ust. 2, oraz za brak współdziałania w toku kontroli prowadzonej w ramach postępowania na podstawie art. 57, z zastrzeżeniem art. 59 ust. 2, oraz na świadków za nieuzasadnioną odmowę zeznań.

Art. 104. Przy ustalaniu wysokości kar pieniężnych, o których mowa w art. 101-103, należy uwzględnić w szczególności okres, stopień oraz okoliczności uprzedniego naruszenia przepisów ustawy.

PRAWO GOSPODARCZE Prof. AE dr hab. Jan Wojtyła

Str. 24


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo gospodarcze - wykłady 03, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Prawo gospodarcze - wykłady 02, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Referat z Prawa gospodarczego - Spółka jawna, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Prawo pracy test 2006, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Prognozowanie - wykłady wersja 1, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Prognozowanie - wykłady wersja 2, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Kodeks spółek handlowych 01, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Referat z prawa gospodarczego - porównanie spółek, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Finanse 01, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
SPÓŁKA KOMANDYTOWA 01, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Prawo działalności gospodarczej, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
PRAWO GOSPODARCZE I PRAWO PRACYkryst, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Finanse - WYKLAD 3, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Finanse - WYKLAD 4, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE
Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa - wykłady, Różne Dokumenty, MARKETING EKONOMIA ZARZĄDZANIE

więcej podobnych podstron