Zastosowanie techniki Heikin - Ashi

Po raz pierwszy japońskie techniki inwestycyjne zostały wykorzystane na rynkach amerykańskich i europejskich na początku lat dziewięćdziesiątych. Do podstawowych technik japońskich zalicza się: świece japońskie, renko, kagi, przełamanie trzech linii i Ichimoku^[1]. Wykorzystanie tych technik doprowadziło do zupełnie nowego postrzegania sił popytu i podaży rządzących cenami na giełdach amerykańskich i europejskich. Największą popularnością spośród wielu technik japońskich cieszą się świece japońskie (w dalszej części artykułu będą one nazywane klasycznymi). Technika Heikin - Ashi^[2] stanowi pewnego rodzaju modyfikację tej metody, której głównym zadaniem jest wyeliminowanie szumu z klasycznej techniki świec japońskich. W wyniku prostych zbiegów otrzymuje się znacznie lepszy obraz trendów i obszarów konsolidacji (baz).

W technice Heikin - Ashi poszczególne ceny (haC, haO, haH, haL^[3]) niezbędne do utworzenia pojedynczej świecy otrzymujemy przy pomocy następujących formuł^[4]:

gdzie:
C_t - cena zamknięcia na sesji t,
C_t-1 - cena zamknięcia na sesji t-1,
O_t - cena otwarcia na sesji t,
O_t-1 - cena otwarcia na sesji t-1,
H_t - cena najwyższa na sesji t,
L_t - cena najniższa na sesji t,
max(H_t, haO_t, haC_t) - maksimum z trzech cen: H_t, haO_t, haC_t,
min(L_t, haO_t, haC_t) - minimum z trzech cen: L_t, haO_t, haC_t.

Pozostałe reguły rysowania świec w tej technice są identyczne z obowiązującymi w technice klasycznej świec japońskich^[5].

W metodzie Heikin - Ashi, podobnie jak ma to miejsce w technice świec japońskich, inwestorzy mogą przy konstrukcji poszczególnych świec wykorzystywać różnego rodzaju horyzonty czasowe: intraday, dzienny, tygodniowy, miesięczny etc.... Technika Heikin - Ashi może być zastosowana zarówno na rynku akcji, indeksów, instrumentów pochodnych walutowym jak i na rynku towarów (commodities).

Na rys. 1 - 4 przedstawione zostały wykresy cen PKN Orlen i Pekao w okresie 15.04.2005 - 07.07.2005 r. w technice Heikin - Ashi i technice klasycznych świec japońskich.

Rysunek 1. Cena akcji PKN Orlen w technice Heikin - Ashi


Źródło: Opracowanie własne.

Wykresy wykonane w technice Heikin - Ashi wydają się być "wygładzonymi" w stosunku do wykresów w klasycznej technice świec japońskich. Seria białych świec w technice Heikin - Ashi doskonale uwidacznia trend wzrostowy panujący na wykresie danego waloru. Duże białe świece pozbawione są w większości przypadków cieni dolnych. Zaś seria świec czarnych - trend spadkowy, a duże czarne korpusy występują bez cieni górnych. Luki cenowe, stosunkowo często powstające na wykresach wykonanych w klasycznej technice świec japońskich, znikają^[6] w technice Heikin - Ashi.

Rysunek 2. Cena akcji PKN Orlen w klasycznej technice świec japońskich.


Źródło: Opracowanie własne.

Rysunek 3. Cena akcji Pekao w technice Heikin - Ashi


Źródło: Opracowanie własne.

Rysunek 4. Cena akcji Pekao w klasycznej technice świec japońskich.


Źródło: Opracowanie własne.

Jeśli długość korpusów świec staje się krótsza - fakt ten jest synonimem słabości trendu. Można zatem wysunąć wniosek o zbliżającej się korekcie. Z kolei świece o małych korpusach z dużymi cieniami górnymi stanowią zapowiedź zmiany trendu na spadkowy. W okresie konsolidacji zazwyczaj występują świece o małych korpusach z dużymi cieniami górnymi i dolnymi. Możliwe układy świec i cieni na wykresach Heikin - Ashi przedstawione zostały w tabeli nr. 1.

Tabela 1. Możliwe układy świec na wykresie Heikin - Ashi.

Zachowanie trendu	Obecny trend
	Wzrostowy	Spadkowy
Normalny trend	Zwyżkujące białe świece	Zniżkujące czarne świece.
Trend staje się silniejszy	Zwyżkujące białe świece bez cieni dolnych	Zniżkujące czarne świece bez cieni górnych
Trend staje się słabszy	Ciała świec stają się mniejsze - uwaga na dolne cienie	Ciała świec stają się mniejsze - uwaga na górne cienie
Konsolidacja (baza)	Świece o małych korpusach z długimi cieniami górnymi i dolnymi	Świece o małych korpusach z długimi cieniami górnymi i dolnymi
Zmiana trendu	Świece o bardzo małych korpusach z długimi cieniami górnymi i dolnymi. Ten układ jest bardzo często podobny do układu świec w konsolidacji.	Świece o bardzo małych korpusach z długimi cieniami górnymi i dolnymi. Ten układ jest bardzo często podobny do układu świec w konsolidacji.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Valcu D. "Using the Heikin - Ashi Technique", Technical Analysis of Stocks and Commodities nr. 2/2004.

W układzie klasycznych świec możliwe jest także zastosowanie oscylatorów i wskaźników bazujących na technice Heikin - Ashi. Podstawowym oscylatorem może być różnica ceny zamknięcia i otwarcia w technice Heikin - Ashi:

,

Na oscylator DiffCO może zostać nałożona zwykła średnia ruchoma np. 14 sesyjna. Oscylator i jego średnia przedstawione zostały na rys. poniżej. Jedną ze strategii inwestycyjnych przy wykorzystaniu dłuższej średniej może być poszukiwanie poziomów wykupienia i wyprzedania do przeprowadzania transakcji sprzedaży i kupna. Np. wszystkie transakcje wejścia na rynek akcji Pekao w momencie, gdy średnia ruchoma z oscylatora osiągała poziom wyprzedania okazały się niezwykle skuteczne - rys. 6.

Rysunek 5. Cena PKN Orlen w układzie klasycznych świec wraz z oscylatorem DiffCO i jego średnią 14 sesyjną ruchomą.

Na rys. 5a - średnia ruchoma oscylatora DiffCo,
      5b - cena haC i haO oraz oscylator DiffCO.
Źródło: Opracowanie własne.

Rysunek 6. Cena Pekao w układzie klasycznych świec wraz z oscylatorem DiffCO i jego średnią 14 sesyjną ruchomą.


Na rys. 6a - średnia ruchoma oscylatora DiffCo,
          6b - cena haC i haO oraz oscylator DiffCO.
Zakup akcji w momencie, gdy średnia ruchoma z oscylatora DiffCO osiągała poziom wyprzedania prowadziły do nabycia walorów w lokalnym dołku cenowym.
Źródło: Opracowanie własne.

Jeszcze innym rozwiązaniem jest nałożenie na jednym wykresie oscylatora DiffCO i jego średniej np. 3 sesyjnej. W momencie, gdy różnica oscylatora i jego średniej jest większa od zero utrzymujemy pozycję długą, a w przeciwnym wypadku pozycję krótką - rys. 7. Jest to bardzo agresywny sposób inwestowania w układzie dziennym.

Rysunek 7. Zastosowanie oscylatora DiffCO i jego średniej do inwestowania w układzie dziennym.

Na rys. 7a - Oscylator DiffCO i jego 3 sesyjna średnia ruchoma,
          7b - Różnica oscylator DiffCO i jego 3 sesyjnej średniej.
Linie pionowe oznaczają momenty przeprowadzenia transakcji - litery D i K na dole ekranu oznaczają odpowiednio pozycję długą i krótką.
Źródło: Opracowanie własne.

Streszczenie
Japońskie metody inwestycyjne cieszą się w ciągu ostatnich dwudziestu lat dużym zainteresowaniem inwestorów. Technika Heikin - Ashi stanowi pewnego rodzaju modyfikację metody klasycznych świec japońskich. Dzięki zmodyfikowanym procedurom ustalania cen zamknięcia, otwarcia, najwyższej i najniższej świecy w tej technice inwestorzy otrzymują bardziej klarowny (filtracja szumu) obraz sytuacji na analizowanym wykresie.

---