Posobnik - dodatkowy rezystor (Rd) włączany szeregowo z woltomierzem, służy do rozszerzenia zakresu pomiarowego miernika.
Stosunek napięcia mierzonego z pomocą woltomierza z posobnikiem (U) do napięcia znamionowego woltomierza (UV) nazywane jest przekładnią posobnika:
Dzielnik prądu jest specjalnym równoległym połączeniem dwóch lub więcej pasywnych elementów elektrycznych, np. oporników. Natężenie prądu elektrycznego w jednej z gałęzi dzielnika zasilanego prądem stałym jest zawsze mniejsze od natężenia prądu wejściowego (zasilającego) i zależy tylko od stosunku wartości użytych rezystancji oraz wartości prądu wejściowego:
Tę właściwość dzielnika prądu wykorzystuje się do poszerzania zakresu pomiarowego amperomierzy. Amperomierz mierzy wartość prądu płynącego w danej gałęzi obwodu. Jeżeli równolegle do amperomierza (o rezystancji własnej R1) zostanie podłączony opornik o odpowiednio małej wartości - bocznik(R2), wówczas powstanie dzielnik prądu, dla którego:
dlatego też:
Przekładnik prądowy jest to urządzenie elektryczne pozwalające na pomiar dużych natężeń prądu miernikami o mniejszych zakresach pomiarowych.
Przekładnik prądu zmiennego
Przekładnik prądu zmiennego jest to transformator jednofazowy małej mocy pracujący w stanie zbliżonym do zwarcia. Uzwojenie wtórne zwykle zwarte jest przez przyrząd pomiarowy. Stosunek natężeń prądów w obu uzwojeniach jest wielkością stałą i nazywa się przekładnią prądową. Dlatego z pomiaru małego prądu płynącego przez uzwojenie wtórne można dzięki wartości przekładni prądowej wyznaczyć wartość prądu o dużym natężeniu płynącego przez uzwojenie pierwotne:
gdzie: I1 - prąd pierwotny, I2 - prąd wtórny, N1 - liczba zwojów uzwojenia pierwotnego, N2 - liczba zwojów uzwojenia wtórnego, N2/N1 - przekładnia prądowa (oznaczana również jako θ).
Przekładniki prądowe głównie wykorzystuje się w taki sposób, że przewód z mierzonym prądem przechodzi przez główny otwór przekładnika, co jest równoważne z jednym zwojem uzwojenia pierwotnego. W takim przypadku powyższe równanie upraszcza się do:
Przekładnik prądu stałego
Przekładnik prądu stałego składa się z dwóch symetrycznych rdzeni wykonanych z blach ferromagnetycznych o prostokątnej pętli histerezy. Na każdym rdzeniu są nawinięte uzwojenia pierwotne i wtórne. Uzwojenia pierwotne prądu stałego są połączone szeregowo i mają po jednym lub kilka zwojów. Uzwojenia wtórne (o dużej liczbie zwojów), połączone szeregowo przeciwsobnie , są zasilane pomocniczym napięciem przemiennym (sinusoidalnym) o ustalonej amplitudzie. Impedancja uzwojenia prądu przemiennego zależy od indukcyjności (a ta od przenikalności rdzenia) ,uwarunkowanej natężeniem podmagnesowującego prądu stałego. Zmiana impedancji uzwojenia wtórnego (pod wpływem zmian pierwotnego prądu stałego) powoduje zmiany wartości skutecznej prądu przemiennego."