1. Agrotechniczne metody zapobiegania zamierania pędów malin.
przerzedzanie gęstych plantacji malin
wycinanie pędów
3. Cele cięcia drzew:
stworzenie silnego szkieletu drzewa
nadanie drzewu odpowiedniego kształtu
utrzymanie równowagi między wzrostem a owocowaniem a przez to zwiększenie plonu i zapewnienie corocznego owocowania
U młodych drzew cięcie pozwala ustalić nową równowagę między korzeniami a częścią nadziemną, ponadto wycina się wybrane pędy szkieletowe zanim roślina za bardzo się rozrośnie. Mimo mocnego przycięcia w następnym roku roślina silnie wybija w pędy co pozwala kształtować koronę.
U drzew w pełni rozwoju stosuje się cięcie zachowawcze które pozwala zachować równowagę między plonowaniem i tworzeniem nowych przyrostów. Najpierw wycina się pędy konkurencyjne i te które rosną do wnętrza korony.
U starych drzew stosuje się cięcie odmładzające polegające na całkowitym odnowieniu korony. Gałęzie szkieletowe wycina się aż do niewielkich czopów, na każdym z nich musi pozostać co najmniej jedna gałąź.
4. Cele przygotowania gleby pod sad
UWOLNIENIE GLEBY OD CHWASTÓW TRWAŁYCH, POPRAWIENIE STRUKTURY GLEBY, WZBOGACENIE GLEBY W SUBSTANCJE ORGANICZNE, DOPROWADZENIE GLEBY DO WŁAŚCIWEJ KWASOWOŚCI (pH), Uzupełnienie brakujących składników pokarmowych
5. Co to są nektaryny
Nektaryny to owoce powstałe na skutek samorzutnej mutacji brzoskwiń. Posiadają gładką skórkę oraz ciekawy aromat.
6. Samopłodność (samozgodność, samopylność) u roślin sadowniczych
Samopylność - to zdolność do zapylenia tylko pyłkiem z pręcików tego samego kwiatu lub pyłkiem z pręcików kwiatów tylko z tego samego osobnika
brzoskwinia
truskawka
morela
7. Nawożenie organiczne przed założeniem sadu
stosuje się na ogół w powiązaniu z głęboką orka, wzbogacenie głębszych warstw gleby w substancję organiczną OBORNIK (40-60 t/ha) - gospodarstwa wyspecjalizowane nie dysponujące własnym obornikiem, - wysoka cena, istotne koszty transportu związane z odległością od źródła zakupu KOMPOSTY KOMUNALNE - dość istotne ceny oraz istotne koszty transportu, wysoka zawartość chlorków dyskwalifikuje je do zastosowania pod jagodowe NAWOZY ZIELONE, - ogólnie dużo tańsze niż obornik, mieszanki 1-rocznych roślin motylkowych np. z: gorczycą, rzepakiem jarym lub rzepikiem (wysoki koszt nasion)
Zalety GORCZYCY: Niski koszt nasion, Szybkie kiełkowanie i głuszenie chwastów, Krótki okres wegetacji (można wysiewać i przyorywać 2-3 razy w sezonie),ograniczenie nicieni, Przyorywanie w fazie początkowego kwitnienia-największa masa zielona, Przed przyoraniem zwałować (rośliny okrywowe do sadu - łubin wąskolistny, łubin żółty, peluszka, wyka jara, rzepak jary, rzepik jary, facelia, seradela, słonecznik)
8. Nawożenie mineralne przed założeniem sadu.
przed założeniem sadu-składniki wolno przemieszczające się ZASADY POBIERANIA PRÓBEK GLEBOWYCH zakres analiz - P i K wg Egnera-Riehma, - Mg w wyciągu Schachtschabela, - PH w KCl, - Ewentualnie skład granulometryczny
NAWOŻENIE FOSFOREM, 200-300 kg P2O5, celowe tylko przy bardzo niskiej zasobności gleby w ten składnik NAWOŻENIE POTASEM, 150-300 kg K2O, zależne od wyników analizy gleby i dawki i formy nawozów PODZIAŁ GLEB POD WZGLĘDEM KWASOWOŚCI pH w KCl (w H2O) bardzo kwaśny ,4,5 (<5), kwaśny 4,6-5,5 (5,1-6,0), lekko kwaśny 5,6-6,5 (6,1-6,7), obojętny 6,6-7,2 (6,8-7,4), zasadowy 7,3 (.7,5)
WAPNIOWANIE I MAGNEZOWANIE Rodzaje wapna- zwykłe lub magnezowe, Wybór odpowiedniego wapna w zależności od: Składu mechanicznego gleby, Potrzeby nawożenia magnezem, Dawki zależne od pH i składu granulometrycznego, Uwaga na przelicznik z CaO na CaCO3
MAKSYMALNE DAWKI NAWOZÓW WAPNIOWYCH I WAPNIOWO-MAGNEZOWYCH - stosowane jednorazowo w sadach i plantacjach jagodowych lub przed ich założeniem, celowe tylko wapno magnezowe, jeżeli zawartość Mg w glebie jest równocześnie niska lub średnia, przy zastosowaniu wapna węglanowego (CaCO3 lub CaCO3+MgCO3) podane dawki należy pomnożyć przez 1,8
11. ZMĘCZENIE GLEBY (problem replantacji)
(specyficzna, mieszana) OGRANICZENIE WZROSTU I PLONOWANIA ROŚLIN PRZY CZĘSTEJ ICH UPRAWIE NA TYM SAMYM STANOWISKU POPRZEZ; USZKODZENIE SYSTEMU KORZENIOWEGO
[nekrozy tkanki korkowej, zanik włośników], OGRANICZENIE POBIERANIA WODY
I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH
Najwrażliwsze: brzoskwinia, jabłoń, wiśnia, czereśnia, truskawka, porzeczka, malina. Drzewa na podkładkach karłowych i półkarłowych
są wrażliwsze niż na silnie rosnących i siewkach, Zmęczenie gleby częściej występuje na glebach lekkich niż żyznych. ROŚLINY ODPORNE NA ZMĘCZENIE GLEBY cechują się mechanizmami antagonistycznymi w stosunku do czynników zmęczenia gleby (np. pszenica). Powszechność problemu pojawiła się wraz z intensyfikacją sadów - wprowadzania karłowych podkładek, zwiększanie gęstości nasadzeń, częsta wymiana nasadzeń drzew czy krzewów, CHARAKTERYSTYKA OBJAWÓW ZMĘCZENIA - zahamowanie we wzroście części nadziemnej, - skrócenie międzywęźli pędów, - drobnienie liści, - nekrozy na korzeniach - ograniczenie wielkości systemu korzeniowego, - zanik włośników, - w skrajnych przypadkach zamieranie całych roślin
12. Czynniki decydujące o nasłonecznieniu drzew w sadzie.
Intercepcja światła
Wskaźnik powierzchni liściowej
Dystrybucja światła
14. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ROZMIARY DRZEW (warunkujące ich optymalną rozstawę) - gatunek, odmiana, podkładka lub wstawka, wysokość okulizacji lub długość wstawki, warunki klimatyczne (długość okresu wegetacyjnego i opady), żyzność gleby, sposób formowania drzew
15. Czynniki od których zależy wykształcenie się rumieńca na jabłkach
Światło - antocyjany tworzące rumieniec pojawiają się tylko na świetle
Temperatura w ciągu 3 tygodni przed zbiorem - im niższa jest temperatura nocą tym lepiej się barwią jabłka
Antocyjany tworzą się przy dużej ilości cukrów, dlatego tworzą się na drzewach o dobrze rozwiniętym zdrowym ulistnieniu
18. Przyczyny zmęczenia gleby:
Czynniki abiotyczne:
Zła struktura gleby (ugniecenie),
Pozostałości herbicydów doglebowych: istotne przy sadzeniu gatunków wrażliwych np. na simazynę, jak pestkowe. Utrzymywanie szerokich pasów herbicydowych może zaostrzać problemy replantacji w związku z niższą zawartością substancji organicznej w glebie. „zatrucie” gleby spowodowane nadmiernym wieloletnim nawożeniem azotowym - drastyczny spadek pH i towarzyszące mu nagromadzenie toksycznych jonów Al3+ i Mn2+; naruszenie równowagi kationów; niedobór Mg wywołany nadmiernym nawożeniem K, zubożenie owoców w Ca i podwyższony stosunek K/Ca w jabłkach z drzew posadzonych w obrębie pasów herbicydowych utrzymywanych w starym sadzie; zakwaszenie gleby w pasach herbicydowych.
Czynniki biotyczne (związanie z obecnością żywych organizmów): nicienie (niespecyficzna), grzyby, promieniowce, bakterie (specyficzna)
ROLA MIKROORGANIZMÓW - pośrednia - powstawanie toksycznych związków w wyniku rozkładu korzeni pozostających w glebie po wykarczowanych drzewach. W wyniku rozkładu korzeni powstają glikozydy, amygadalina, purazyna, które mogą ulegać przemianie mikrobiologicznej w cyjanowodór toksyczny dla korzeni brzoskwiń. Dla jabłoni toksyczny może być etylen. Bezpośrednia - bakterie z rodziny Pseudomonas mogą ograniczać wzrost korzeni u jabłoni, promieniowce - Actinomycetes - przenikają przez oskórek korzeni lub włośników do epidermy, wnikają do komórek niszcząc je.
ROLA GRZYBÓW - pośrednia - Udział w powstawaniu z rozkładających się korzeni substancji, które są toksyczne dla młodych korzeni nowo sadzonych roślin
NICIENIE (niespecyficzna) - jako polifagi mogą pasożytować na wielu różnych żywicielach: - mogą być przyczyną problemu, gdy sadzimy wiśnie po jabłoniach, liczne populacje nicieni tworzą się głównie na glebach lekkich, Mechanizm szkodliwego działania: W czasie odżywiania się wytwarzają substancje toksyczne dla roślin
BAKTERIE - bezpośrednia - ich działanie może być negatywne np. niektóre szczepy Bacilluus subtillis powodują osłabienie wzrostu, lecz są bakterie które stymulują wzrost przez produkcję kwasu [IAA] (witaminy) lub ograniczają liczebności grzybów. Pseudomonas sp. - Ograniczenie wzrostu siewek jabłoni - nekrozy wierzchołków korzeni. Bacills subtillis - Niektóre szczepy mogą negatywnie wpływać na wzrost jabłoni, Generalnie nie jest patogeniczna dla roślin, jeżeli jej liczebność nie jest wysoka
PROMIENIOWCE - Actinomycetales - Wnikają przez oskórek korzeni lub włośniki do epidermy, W wyniku niszczenia komórek następuje zamieranie epidermy, System korzeniowy wytwarza znacznie mniej korzeni włośnikowych, Korzenie są zniekształcone i mniejsze. Silniej porażają korzenie roślin z rodziny Rosaceae lecz i tu zaobserwowano gatunki na których było brak uszkodzeń [antypka ,śliwy].
22. Czynniki ograniczające penetrację korzeni w głąb gleby.
ORSZTYN - zbite warstwy gleby na niewielkiej głębokości, wysoki poziom wody gruntowej, płytkie zaleganie wody gruntowej,
OGLEJENIE - wahania poziomu wody gruntowej, zła aeracja głębszych warstw gleby
23. Gatunek jabłoni i grusz uprawnych
Malus x domestica, Pyrus communis
24. Formowanie koron metoda Brunnera
Polega na kombinacji dwóch sposobów cięcia w celu ograniczenia siły wzrostu młodych drzew. Najpierw skraca się silny rosnący pionowo do góry pęd, a także sąsiedni słabszy. Ma to na celu odciągnięcie energii wzrostu od cieńszego pędu w kierunku grubszego. Gdy na silniejszym skróconym pędzie nowe przyrosty osiągną długość około 20-25 cm usuwa się go całkowicie. Postępowanie takie pozwala na pozbycie się zbyt silnych gałęzi bez stymulacji nadmiernego wzrostu nowo wyrastających pędów. Metoda ta może być stosowana w systemach Steep Leader i Spanish Bush.
25. formy zagospodarowania jabłek i kierunki ich eksportu.
- świeże spożycie
przetwórstwo:
koncentrat jabłkowy
przeciery
przemysł alkoholowy
kierunki eksportu: Rosja, Białoruś, Niemcy, Litwa, Łotwa, Rumunia, Czechy, Słowacja
26. Problemy w uprawie czereśni.
duża wrażliwość na mróz,
pękanie i gnicie owoców,
rak bakteryjny,
mała dostępność podkładek,
szkody wyrządzone przez ptactwo
27. problemy w uprawie śliw
Duża wrażliwość drzew na niskie temperatury
Ospowatość śliwy - szarka
Brak karłowych podkładek dla śliw
28. problemy w uprawie wiśni:
Właściwa polityka marketingowa
Dobór odmian i podkładek do sadów wiśniowych
Modele sadów wiśniowych
Ochrona drzew przed chorobami i szkodnikami
29. jabłka - 2500 tys. ton
gruszki - 77 tys. ton
truskawki - 185 tys. ton
porzeczki - 192 tys. ton
31. AZOT -
NIEDOBÓR - zahamowanie wzrostu-krótkie cienkie przyrosty, przedwczesny koniec wzrostu, cienkie bladozielone lub żółte liście, najpierw żółknące u nasady, owoce żółkną przed dojrzeniem, są zarumienione, drobne i przedwcześnie opadają, obecnie objawy ujawniają się bardzo rzadko, chyba że zastosowany zostanie niewłaściwy międzyplon np.: rośliny zbożowe przed drzewami
NADMIAR - spotykany częściej niż niedobór, pędy rosną bardzo bujnie- zwłaszcza u młodych drzew, następuje obniżenie wytrzymałości na mróz, owoce mają słaby rumieniec, a owoce duże źle się przechowują (gnicie, choroby przechowalnicze)
32. Przydatność analizy gleby do określania potrzeb nawozowych K, MG i P jest niewielka, jedynie gdy dotyczy głębszych warstw przydatna może się okazać analiza dotycząca Mg. (Mg w górnych warstwach brak, bo jest z gleby lekkiej wypłukiwany)
34. Preparaty chemiczne do przerzedzania zawiązków w czasie kwitnienia.
Mocznik
Tiosiarczan amonu - ATS
ETEFON - Ethrel
35. Cechy decydujące o przydatności gleby pod sad.
1. Ocena kształtu i wielkości pola;
ocena topografii terenu (ew. zastoiska mrozowe, wystawa, nachylenie stoku);
Ocena gleby na profilu;
Pobieranie próbek gleby do analiz
Potrzeba organizacji usług w zakresie przydatności terenu pod sad.
38. Najważniejsze gatunki biorące udział w powstaniu odmian truskawki
Fragaria virginiana (8n=56) x Fragaria chiloensis (8n=56)---Fragaria ananasa (8n=56)
39. Jakie są charakterystyczne objawy zmęczenia gleby?
- zahamowanie we wzroście części nadziemnej,
skrócenie międzywęźli pędów,
drobnienie liści, - nekrozy na korzeniach
ograniczenie wielkości systemu korzeniowego,
zanik włośników,
w skrajnych przypadkach zamieranie całych roślin
40. Mechanizmy obronne przed powstawaniem uszkodzeń mrozowych
1. Opóźnienie wyrównywania się temperatur:
+ okrywa łusek na pąkach
+ gruba warstwa korka chroniąca pień
2. Przeciwstawienie się zamarzania treści komórki
+ obniżenie temperatury zamarzaniu soku komórkowego
+ przechłodzenie
+ hartowanie
41. Systemy nawadniania roślin sadowniczych
1. nawadnianie grawitacyjne:
bruzdowe
zalewowe
wgłębne
2. nawadnianie mechaniczne:
deszczowanie
naw. Kroplowe
42. Zalety i wady ściółek.
ZALETY
skutecznie zapobiega wzrostowi chwastów,
ogranicza lub hamuje parowanie wody,
mniejsze straty wody,
bardzo dobra struktura gleby,
sukcesywne wzbogacenie gleby w substancję organiczną,
korzenie rozwijają się swobodnie do samej powierzchni i nie są narażone na przemarzanie,
WADY
okresowe zubożenie w N (wysoki stosunek C:N),
naturalne schronienie dla owadów i pajęczaków,
dobre zimowanie gryzoni (zabezpieczyć szyjki korzeniowe),
niebezpieczeństwo przemarzania kwiatów w czasie przymrozków wiosennych (w bezchmurne noce słoma wypromieniowuje więcej ciepła-większy spadek temperatury-inwersja),
niebezpieczeństwo ognia, koszty np.na 1 ha sadu z 20cm ściółki=20 ha żyta
43. Uszkodzenia w wyniku działania mrozu
1. Częściowe uszkodzenie lub całkowite zabicie komórek korka i miazgi lub drewna w części nadziemnej i całkowite lub całkowite uszkodzenie systemu korzeniowego.
Podłużne spękanie pni lub grubszych konarów. Uszkodzenia takie powstają w środku zimy przy gwałtownym spadku temperatury
Częściowe uszkodzenie lub zabicie pąków kwiatowych oraz pąków liściowych
Rany zgorzelinowe (zgorzele słoneczno - mrozowe pni i konarów)
Wiosenne przemarzanie pąków kwiatowych, kwiatów i zawiązków.
46. Korona Vogla
KORONA VOGLA - rozstawa 2,5-3,5m x 4,5-5,5m
po posadzeniu (Irok) - okulanty przycina się 70 - 80 cm nad ziemią, (I rozgałęzienie na wys. 50 cm) Wczesna wiosna (nabrzmiewanie pąków): Usuwa się 3 - 5 pąki tuż poniżej wierzchołka Maj - formowanie szerokich kątów rozwidleń: Klamerki na 8 - 10 cm pędy (usuwa się je po 2-3 tyg.) Polowa lata - z rozwidlających się wierzchołków usuwa się jeden (silniejszy) pęd
2-3 rok po posadzeniu - Przewodnik należy skracać tylko wtedy gdy w poprzednim sezonie wyrósł na 80 cm, Wyrastające pędy należy odginać do poziomu za pomocą wykałaczek dalsze lata - zwiększanie odległości między gałęziami do 20-30 cm, wycinanie młodych, zbyt silnie rosnących gałęzi
utrzymanie prawidłowego wzrostu gałęzi - Usuwanie zbyt silnych i wyrastających zbyt blisko pnia ulistnionych pędów bocznych, zbyt silne gałęzie boczne, pożądane w danym miejscu, należy skracać, a nie wycinać
Które gat. Roślin jagodowych są uprawiane na skalę przemysłową.
- truskawka
porzeczka czarna
porzeczki kolorowe
malina czerwona
agrest
borówka wysoka
48. Które szkodniki i choroby powodują najwięcej problemów w sadzie wiśniowym.
choroby:
- żółtaczka wiśni
nekrotyczna pierścieniowa plamistość wiśni
rak bakteryjny drzew owocowych
drobna plamistość liści drzew owocowych
brunatna zgnilizna drzew pestkowych
srebrzystość liści
gorzka zgnilizna liści
szkodniki:
nasionnica trześniówka
gąsienice zjadające liście
mszyce
śluzownica ciemna
gryzonie
ptaki
50. Metody ochrony czereśni przed deszczem i pękaniem owoców
sole wapnia - zastosowane 18 - 8 dni przed zbiorem redukują pękanie owoców `BING' od 10 - 60 % (Ballock 1995) - problemem są jedynie pozostałości środków na owocach. Opryskanie 2 - 4 tyg. przed zbiorem sporadycznie ogranicza pękanie.
0,5% chlorek wapnia stosowany w czasie deszczu - obiecujące wyniki w ISiK
osłony z folii polietylenowej grubości 0,2 mm przez okres 2 - 3 tyg (owoce gorzej się wybarwiają, później dojrzewają o 4-7 dni, przegrzewa się powietrze w koronie drzewa, zwiększa się występowanie chorób grzybowych,
system mieszany (parasol z folii + siatka-bloki),
osłony ruchome, wiatraki osuszające (2 na 1ha sadu)
51. Modele sadów wiśniowych
sad tradycyjny
sad przystosowany do zbioru mechanicznego
sad przystosowany do zbioru kombajnem najazdowym
52. Model intensywnego sadu wiśniowego
rozstawa: 4,5 - 2,5 m
na siewce ???Węgierki Wangeiheima??? w rzędzie 2 lub 1, 5 metra
typy koron: wrzecionowa, osiowa
53. Motywy decydujące o zastosowaniu murawy w miedzyrzędziach sadu.
zadarnianie najlepiej sprzyja utrzymaniu właściwej struktury gleby
zapobiega ubijaniu gleby przez pojazdy
woda wsiąka szybciej niż w czarny ugór
korzenie traw stabilizują powierzchnię gleby
świetnie zapobiega erozji
korzenie drzew nieco głębiej niż pod ugorem herbicydowym czy ściółką
ryzyko przemarzania korzeni znikome (tylko ściółka lepiej)
54. Motywy zastosowania nasadzeń wielorzędowych i ich wady
pogorszenie wybarwienia owoców,
trudności przy ręcznych zabiegach pielęgnacyjnych,
konieczność utrzymywania szerokich pasów herbicydowych (system antyekologiczny)
55. Kompleksowy system przygotowania gleby pod sad
Rozkład poszczególnych czynności w czasie zależnie od zachwaszczenia gleby i dostępności obornika, Nie stosować wapna jednocześnie z nawozami P i K, najlepiej przed zasiewem gorczycy, Wapno ewentualnie po zwałowaniu gorczycy, przed orką zwykłą, Obornik pod orkę głęboką.
56. Na czym polega przerzedzanie zawiązków na określoną wielkość jabłek
Kolejność wyliczeń: Plon z jednego ha sadu - np. 30 ton. Ilość drzew na 1 ha - np. 1000 na 1 drzewie powinno być 30 kg jabłek Wartość handlową mają jabłka o śr. 7,5-8,5 cm (zależnie od odmiany) = 1 jabłko waży ok. 170 g = 6 sztuk w 1 kg Na drzewie po przerzedzeniu powinno pozostać 176 bardzo wyrównanych zawiązków.
58. przyczyny patrz pyt. 18
60. Odmiany wiśni i ich odporność na mróz i drobna plamistość liści.
`Northstar'
- Can
- wytrzymała na mróz
- dojrzewa na początku VII
- drobna plamistość drzew pestkowych-bardzo mało podatna
`Sabina'
- Pol
- wytrzymała na mróz
- dojrzewa na początku VII
- też mało podatna na DPDP
`Kelleris16'
- Dun
- średnio wytrzymała na mróz
- dojrzewa 1 dekada VII
- średnio podatna na DPDP
`Groniasta'
- Hun, plenna, Wytrzymała na mróz, dojrzewa w połowie VII
- Mało podatna na DPDP
`Kerezer'
- średnio wytrzymała na mróz,dojrzewa 10-20 VII
- mało podatna na DPDP
`Łutówka'
- samopylna, jedna ze starszych, nie wiadomo skąd pochodzi
- ogałaca się z liści, więc wymaga specjalnego intensywnego cięcia
`Agat'
- Pol,dojrzewa w połowie VII, mało podatna na DPDP
`Diament'
- Pol, dojrzewa w połowie VII, średnio podatna na DPDP
`Dradem'
- Pol, dojrzewa w połowie VII, średnio podatna na DPDP
`Nana'
- Rum, VII1/2, mało podatna na DPDP
64. Obszary najbardziej sprzyjające w uprawie czereśni w Polsce
Rejon kielecki sporo dobrych gleb i opadów, przydatny do uprawy czereśni
66. Gatunki od których pochodzą odmiany uprawne jabłoni.
Malus siewersii
Malus pumila
Malus silvestris
Malus baccata
68. Przydatność rędzin pod sad.
Wykształciły się ze skał zawierających węglan wapnia (wapień) lub siarczan wapnia (gips); Odczyn - zasadowe lub obojętne; Jeżeli są dostatecznie głębokie nadają się pod orzechy włoskie i drzewa pestkowe (śliwy); Mazanów i Józefów nad Wisłą (d. lubelskie); Nie sadzić: grusz, truskawek i malin.
70. Optymalne warunki do chemicznego przerzedzania zawiązków
temperatura 21 - 25 °C,
Wysoka wilgotność powietrza,
Bezwietrzna pogoda,
Opryskiwanie wieczorem lub wczesnym rankiem
71. Partenokarpia: definicja, występowanie, w sad. i znaczenie praktyczne
Wytęłęówarzanie owoców bez nasion, nie poprzedzone zapłodnieniem kwiatów. Następuje, gdy kwiat jest pobudzony do stworzenia owocu przez niewłaściwy pyłek lub inny czynnik i nie wytwarza nasion. Czynnikiem wywołującym partenokarpię może być nadmierna ilość auksyn.
Przykłady w sadownictwie:
banan
grejpfrut
Znaczenie praktyczne:
+ ułatwienie przetwórstwa
+ większe zainteresowanie konsumentów odmianami bezpestkowymi
72. Perspektywy rozwoju sadów wiśniowych.
1. Polityka marketingowa mająca na celu uaktywnienie odbiorcy hurtowego
2. promocja sadów intensywnych
doskonalenie techniki mechanicznego zbioru
Poszukiwanie wartościowych odmian do produkcji towarowej
Produkcja podkładek i zrazów wolnych od wirusów.
74. patrz 132
75. Przyczyny niskich potrzeb nawozowych roślin sadowniczych.
1. Niskie wymagania pokarmowe
Możliwość zaspokajania potrzeb pokarmowych z gleby o stosunkowo niskiej koncentracji (aktualnej) przyswajalnych składników mineralnych
Wieloletni charakter roślin
4. System utrzymania gleby w sadzie
77. Przydatność mad pod sady
Gleby te mogą być zarówno bardzo żyzne jak i jałowe w zależności czy składają się z piasku czy z drobnych cząstek. Mają one niepożądane właściwości fizyczne: łatwo zasychają i pękają w czasie suszy. Ponieważ mady występują na dnie dolin rzecznych często jest tam wysoki poziom wód gruntowych co z kolei powoduje powstawanie zastoisk mrozowych. Z tego powodu gleby te są rzadko używane pod sady.
78. Przydatność różnych wystaw dla upraw sadowniczych.
Wystawa południowa sprzyja niskim roślinom sadowniczym, głównie truskawkom i winorośli (podniesienie temperatury gleby i przyziemnych warstw powietrza, a więc szybsze owocowanie). Jednak szybsze topnienie śniegu i wcześniejsze kwitnienie powoduje ryzyko zważenia kwiatów przez mróz. Ponadto ziemia na zboczach o wystawie południowej szybciej wysycha. Więcej drzew też wymarza w dolnej części stoków o wystawie południowej.
79. rodzaje nawozów azotowych i ich przydatność w sadownictwie.
Rodzaj nawozu |
Odczyn fizjologiczny |
Szybkość działania (przydatność do podkarmiania) |
Ryzyko wymywania (przydatność do nawożenia jesienią) |
Straty przez utlenianie |
Przydatność do nawożenia dolistnego |
Cena azotu |
Saletra wapniowa |
alkaliczny |
b.duża (+++) |
b.duża (+++) |
nie ma |
do dokarm owoców Ca |
wysoka |
Saletra magnezowa |
alkaliczny |
b.duża (+++) |
b.duża (+++) |
nie ma |
do dokarm. Mg |
wysoka |
Saletra amonowa |
kwaśny |
duża (+) |
średnie (-) |
niewielkie |
nie |
niska |
Saletrzak |
alkaliczny |
duża (+) |
średnie (-) |
b.duże |
nie |
wysoka |
Mocznik |
kwaśny |
b.mała (-) |
b.małe (++) |
niewielkie |
tak |
najtańsza |
Siarczan amonu |
silnie kwaśny |
mała (borówki) |
małe (+) |
duże na gl. alkal. |
nie |
niska |
Fosforan amonu |
silnie kwaśny |
mała |
małe |
duże na gl. Alkal. |
nie |
wysoka |
|
|
Nawozy fosforowe |
|
|
|
|
82. Sad intensywny na trzy sposoby:
1) podkładki karłowe, wstawki skamlające, agrotechniczne metody ograniczające wzrostu: sadzenie drzew z dobrze uformowaną koronką, rezygnacja z przycinania drzew po posadzeniu, odginanie pędów do poziomu, ograniczenie nawożenia N, zwłaszcza w pierwszych latach po posadzeniu, rozstawy: w rzędach 1,5-2m (dobra gleba, nawadnianie, podpory), między rzędami 3,5-4,5m
83. patrz pyt. 6
85. Specyficzne cechy drzew owocowych mające znaczenie w odżywianiu mineralnym
wieloletni charakter rośliny,
głębokość systemu korzeniowego,
długość okresu aktywności korzeni,
drzewo to niejednolity organizm,
stosunkowo niskie wymagania pokarmowe
86. Sposoby przeciwdziałania zmęczeniu gleby przy replantacji.
Po likwidacji sadu właściwe przygotowanie stanowiska pod nowe nasadzenie, Roczna przerwa; Oczyszczenie pola ze starych korzeni; Odpowiedni przedplon na przyoranie Np.: GORCZYCA. Podczas rozkładu wydzielają się substancje nicienio- i grzybobójcze - isotiocjanian metylu. Aby zabieg był skuteczny gorczyca musi być przyorana bezpośrednio po rozdrobnieniu, a gleba lekko przywałowana); 5. Uprawa Aksamitki - Tagetes patula Uprawiać jako przedplon; Najlepiej, wysiać późną wiosną i zostawić na zimę do wiosennego przyorania. 6. Uprawa niektórych traw Festuca rubra, Agrastis, Avena sativa, Lolium perenne - ograniczają korzeniaka szkodliwego i Pythium sp.
METODY CHEMICZNE - środki nicieniobójcze są nieskuteczne, BROMEK METYLU (lub w mieszance z chloropikryną) - zakaz produkcji i przywozu od 31 grudnia 2004 r. z powodu wysokiej szkodliwości dla strefy ozonowej, Wciąż poszukuje się nowych fungicydów. VYDATE - choroba niespecyficzna, W formie granulowanej, wiosną, 2 x wokół posadzonych drzew, w odstępach 2 miesięcy, każdorazowo w dawce 10 g/m2 na pow, 1 m2 wokół drzewka lub przy gęstych nasadzeniach wokół rzędów na pasach o szerokości 1 m (preparat należy wymieszać z górną warstwą gleby). BASAMID (dazomat) - granulowany
40 g/m2 łatwy w stosowaniu (rozsiewamy i mieszamy, np.: glebogryzarką do głębokości 25cm); termin stosowania - k.IX - przy sadzeniu drzew wiosną lub latem na 5 tyg. przed sadzeniem drzew; przed sadzeniem drzew glebę dokładnie wzruszyć, aby ulotniły się fitotoksyczne pozostałości preparatu.
FORMALINA - mniej fitotoksyczna od BASAMID poleca się stosować jesienią do wilgotnej gleby; niska temp. nie ogranicza jej działania, jak w przypadku innych fungicydów;
40-50ml/m2 po uprzednim zmieszaniu z wodą w stosunku 1:5; w glebie rozkłada się do H2O
i CO2 po 8 - 10 tyg. w Holandii i Belgii stosuje się po 2 latach od posadzenia drzew. TELOPIK (mieszanina chloropikryny i 1,3 D ) płyn - wymagane są urządzenia do wprowadzania cieczy do gleby. NEMOSAL skład, formulacja i działanie podobna do Telopiku
METODY BIOLOGICZNE - zwalczanie specyficznej, szczepionki na bazie Agrobacterium radiobacter, Bacillus subtilis,
PAROWANIE - GORĄCĄ WODĘ wprowadza się do gleby na gł. 60 cm, Parowanie przez
1 minutę - poprawa wzrostu drzew o 68%, Parowanie przez 2 minuty - poprawa wzrostu drzew o 120%, Koszt: 1$ / 1 punkt (1 drzewo), 1 minuta parowania + jednoamonowym fosforanem = efekt parowania przez 2 minuty
TEST BIOLOGICZNY - 30 kg gleby z min 10 miejsc z gł do 40 cm, Po wymieszaniu odważamy 0,5 kg próbkę do analizy na obecność nicieni, pH i skł pok; Pozostałą część dzieli się na 3 porcje: 1 - suszymy w temp. pokojowej, 2 - odkażamy termicznie lub chemicznie,
3 - pozostawiamy jako kontrolę. Każdą z trzech porcji napełnia się 10 doniczek i sadzi w nich siewki określonych roślin sadowniczych. Po 6 - 8 tygodniach określa się wzrost roślin.
1. Poprawa wzrostu roślin w glebie wysuszonej lub odkażonej - występuje chor replant. 2. Poprawa wzrostu roślin w glebie wysuszonej jest podobna jak w gl. pasteryzowanej - niespecyficzna chor replant powodowana przez nicienie. 3. Poprawa wzrostu roślin tylko w glebie odkażonej - specyficzna chor replant.
4. Poprawa wzrostu roślin w glebie suszonej jest mniejsza niż w glebie odkażonej - mieszana.
AGROTECHNICZNE - zaprawianie dołków świeżą glebą, kompostem, kwaśnym torfem lub specjalnymi nawozami organicznymi np. Bihumexem, zaprawianie dołków fosforanem amonu, najlepsze efekty daje jednak zmiana uprawianego gatunku, zastosować minimum dwuletnią przerwę po wykarczowaniu drzew, na zielony nawóz stosować rośliny ograniczające populacje nicieni np.różne gatunki krzyżowe (rzepak jary, gorczyca) a także aksamitkę, unikać uprawy ziemniaków, kukurydzy i roślin motylkowych zwłaszcza koniczyny czerwonej
89. Strategiczne produkty eksportowe
jabłka
koncentrat jabłkowy
truskawki
koncentraty soków jagodowych
porzeczki
mrożone owoce
90.Terminy chemicznego przerzedzania zawiązków owocowych
1.podczas kwitnienia,
2.po kwitnieniu- 80% opadniętych płatków + 3 dni,
3.przerzedzanie późne- zawiązki o średnicy 0-12 mm na pędach 2-letnich i starszych
91. Typy uszkodzeń mrozowych
Częściowe uszkodzenie lub całkowite zabicie kom. kory i miazgi lub drewna w części nadziemnej, części lub całkowite uszkodzenie systemu korzeniowego
Podłużne spękanie pni lub grubszych konarów.
Częściowe uszkodzenie lub całkowite zabicie pąków kwiatowych i liściowych
Rany zgorzelinowe(zgorzele słoneczno-mrozowe pni i konarów).
Wiosenne przemarzanie pąków kwiat, kwiatów i zawiązków.
92. Dodatnie i ujemne skutki wiatrów w sadzie
Negatywne
otrząsają z drzew dojrzewające owoce,
łamią gałęzie, rozdzierają korony,
utrudniają wykonywanie zabiegów ochrony,
wysuszają glebę
powodują wzrost transpiracji roślin
Pozytywne:
Niezbyt silny wiatr wspomaga przenoszenie pyłku.
93. Zapobieganie szkodom wyrządzanym przez ptaki w sadach czereśniowych.
repelenty
metody fizyczne - aparatura biosoniczna (USA), detonatory gazowe, aparatura piroakustyczna
metody ekologiczne (w odl 300-700m od chronionego obiektu): obsadzanie morwą górską (dla odmian wczesnych), morwą białą
4) osiatkowanie drzew: bezwęzłowa siatka z tworzyw sztucznych; oczka 40x40mm dla gawronów i kawek lub 20x40mm dla szpaków i kwiczołów
94. . ZAPOBIEGANIE UJEMNYM SKUTKOM CHOROBY REPLANTACYJNEJ w sadzie 1. Kondycja drzewek (jakość) - przy słabym nasileniu choroby wystarczy posadzić dobrze rozwinięte i zdrowe (wolne od wirusów) drzewka, np.: 2-letnie z koronką. 2. Dobór podkładki - wiśnie i czereśnie - czereśni ptasiej i Colt są bardziej podatne na ujemne skutki choroby replantacyjnej niż Antypka; śliwy - St. Julien - bardziej wrażliwa niż inne podkładki. 3. Racjonalne nawożenie - nawożenie azotowo-fosforowe (zast. w formie dolistnej lub fertygacji); w Holandii i Nowej Zelandii stwierdzono korzystny wpływ cynku stos. dolistnie na wzrost jabłoni odmiany GALA. 4. Po likwidacji sadu właściwe przygotowanie stanowiska pod nowe nasadzenie, Roczna przerwa; Oczyszczenie pola ze starych korzeni; Odpowiedni przedplon na przyoranie Np.: GORCZYCA. Podczas rozkładu wydzielają się substancje nicienio- i grzybobójcze - isotiocjanian metylu. Aby zabieg był skuteczny gorczyca musi być przyorana bezpośrednio po rozdrobnieniu a gleba lekko przywałowana); 5. Uprawa
SŁABE NASILENIE CHOROBY - silniej rosnące podkładki, drzewa wolne od wirusów, prawidłowa agrotechnika, nawożenie organiczne, nawadnianie, nawożenie mineralne, DUŻE - unikanie zakładania sadu po sadzie, zmiana gatunku roślin
95. ROZMIESZCZENIE ZAPYLACZY,
1. Rzędowe, Dla odmian dobrze zapylających się, Po co najmniej 2 rzędy tej samej odmiany (organizacja zbioru, zwózka owoców), Max po 4-5 rzędów,
2. Punktowo w rzędzie, Dla gatunków i odmian wymagających bardzo dobrego zapylenia, Zapylacz w rzędzie co 10m (np. co 12 drzewo przy rozstawie drzew w rzędzie 1,5m)
96. W jakich okresach następuje opad zawiązków i z jakich przyczyn.
Pierwszy opad zawiązków który, tak naprawdę nie jest opadem zawiązków jako takich, tylko raczej pozostałości niezapłodnionych kwiatów ma miejsce zaraz po kwitnieniu. Niezapłodnienie kwiatów jest najczęściej związane z nieprawidłowym wykształceniem zalążni i zalążków.
Drugi okres (przez wielu łączony z tym pierwszym) opadają zawiązki w których rozwija się niedostateczna ilość nasion.
Trzeci, to opad czerwcowy - opad świętojański. Wypada on w drugiej połowie czerwca i trwa do pierwszych dni lipca. Zawiązki mają już wtedy znaczną wielkość, a z drzew opadają te najmniejsze pozostawiając na drzewie tylko te największe.
99. patrz pyt. 144
101. Warunki ekonomiczno - organizacyjne rozwoju sadownictwa.
Rynek (rodzaje rynków zbytu, chłonność rynków zbytu i ceny owoców, odległość od rynków zbytu i jakość dróg dojazd)
Dostępność i cena siły roboczej
Ceny środków produkcji (zmieniające się warunki ekonomiczne w kraju, postęp techniki w transporcie, gatunki produkowanych owoców)
Koszty inwestycji towarzyszących (magazyny, wiaty, ogrodzenia, sprzęt specjalistyczny)
Ekonomiczne uzasadnienie wielkości gospodarstw sadowniczych (powierzchnia
i rozmiar produkcji)
Ryzyko przyrodnicze (surowe zimy, przymrozki, skażenie środowiska, bliskość źródeł zanieczyszczeń)
102. wpływ cięcia na owocowanie drzew
wejście drzew w okres owocowania
opóźnia, ale konieczne dla uformowania korony i równowagi
Regularność owocowania
pozytywnie (np.: odmiany przemiennie owocujące silnie ciąć w roku obfitego owocowania)
Wielkość plonu
u drzew młodych
u drzew starych
zbyt wczesne cięcie letnie może zahamować wzrost owoców (opt 4 tyg przed zbiorem, min 2tyg)
Jakość owoców
owoce większe?
Wybarwienie owoców
103. Wpływ cięcia na procesy fizjologiczne i życiowe drzew owocowych.
FOTOSYNTEZA I ODDYCHANIE
Wpływ bezpośredni
Cięcie zimowe i wczesnowiosenne- zwiększenie miąższości mezofilu liści
i zawartości chlorofilu
Cięcie letnie-hamowanie procesu starzenia się liści
Wpływ pośredni
poprawa nasłonecznienia w obrębie korony
Więcej młodych liści z aktywniejszą fotosyntezą i oddychaniem?
Cięcie praktycznie nie wpływa na fotosyntezę i oddychanie
104. Wpływ cięcia na układy hormonalne drzewa
U drzew ciętych wiosną następuje wzrost cytokinin, auksyn i giberelin -prowadzi to do intensyfikacji wzrostu drzewa
CYTOKININY (wytwarzane w korzeniach i przemieszczane do pędów)- duży wzrost cytokinin następuje w maju, drzewa nie cięte mają ich o połowę mniej i dopiero koniec VI-VII różnice są nieistotne, stymulacja wiązek przewodzących i wzrost pąków, które produkują dużo auksyn
AUKSYNY- gwałtowny wzrost 20 V-10 VI, dopiero w VII różnice są nieistotne
GIBERELINY- wzrost koniec VI-VII, w końcu VII różnice istotne (wzrost giberelin hamuje w tym okresie formowanie pąków kwiatowych)
105. wpływ cięcia na wzrost:
Cięte drzewa starają się odbudować usunięte części nadziemne w wyniku czego tworzą długie, liczne pędy. Jeśli cięcie jest bardzo silne może ono zahamować wzrost na bardzo długo i utrzymywać kształt koron w stałych niewielkich rozmiarach przez wiele lat.
Cięcie młodego, dobrze odżywionego drzewa najbardziej wpływa na zahamowanie jego wzrostu. W przypadku starych drzew wycięcie zacienionych gałęzi nie hamuje wzrostu drzewa, gdyż pomimo usunięcia dużej masy liści poprawiamy jakość pozostałych. Słabe cięcie może jedynie nieznacznie zwolnić wzrost drzewa młodego, natomiast drzewo stare nie zareaguje na cięcie lub nawet będzie rosło szybciej.
106. Inwersja termiczna na czym polega i jakie ma znaczenie w sadownictwie
Podczas najzimniejszych nocy zimowych, zwykle pogodnych i bezwietrznych temperatura na dnie doliny jest zawsze niższa niż na zboczu lub wierzchołku pagórka. Zjawisko to jest sprzeczne z normalnie obserwowanym powolnym obniżaniem się temperatury wraz ze wznoszeniem się nad poziom morza.
Najwięcej drzew owocowych wymarzło na dnie zamkniętych dolin lub na równinach. Natomiast rośliny znajdujące się na stokach lub na szczytach niewysokich wzgórz nawet odmiany wrażliwsze na mróz przetrzymały zimy.
111. Zjawiska atmosferyczne niekorzystne dla rozwoju sadownictwa w Polsce.
- susza
grad
silne mrozy
silne wiatry (szczególnie w ostatnich latach)
112. Metody zapobiegania przymrozkom
- przykrywanie
zmętnienie powietrza
wymuszony obieg powietrza
ogrzewanie
deszczowanie roślin
opryskiwanie roślin substancjami organiczno mineralnymi
113. Wymagania stawiane odmianom wiśni do produkcji towarowej
1. Plenność na poziomie Łutówki
Mała podatność na główne choroby wiśni
Duże owoce o ciemnym soku i dużej jędrności miąższu
Łatwe oddzielanie się owoców od szypułki bez wycieku soku
Mała wrażliwość paków na przemarzanie
117. Zapobieganie uszkodzeniom mrozowym
- podkładka
przewodnia
system utrzymania gleby
nawożenie
nawadnianie
termin ciecia drzew
Bielenie pni i grubszych konarów
118. Zjawiska atmosferyczne niekorzystne dla polskiego sadownictwa.
nadmierne opady
grad
wiatr
przymrozki
121. 4 gatunki o najwyższej produkcji światowej
1. owoce cytrusowe :/
banany
winogrona
jabłka
123. 3 kraje o najwyższej światowej produkcji jabłek
Chiny, USA, Turcja
124. Krajowa i światowa produkcja wiśni
produkcja światowa wiśni: 1237 tys. ton
produkcja krajowa: 138 tys. ton
125. Miejsce Polski w Europejskiej i światowej produkcji truskawek
W światowej produkcji truskawek Polska zajmuje 7 miejsce zaraz za USA, Hiszpania, Federacja Rosyjską, Japonią i Koreą Poł.
W Europie wyprzedzą nasz jedynie Hiszpania i Rosja.
126. Liczba gospodarstw sadowniczych i ich struktura
Powierzchnia upraw [ha] |
Liczba gospodarstw [tys.] |
% |
|
0,1-0,5 |
423,0 |
80,4 |
98,3 |
0,5-1,0 |
58,6 |
11,1 |
|
1,0-3,0 |
35,9 |
6,8 |
|
3,0-6,0 |
6,9 |
1,3 |
1,7 |
Powyżej 6,0 |
2,1 |
0,4 |
|
razem |
526,5 |
100 |
|
127. Powierzchnia upraw sadowniczych w Polsce
373 tyś ha
128. Powierzchnia sadów w Polsce
2003 - 257 tys. ha
129. Powierzchnia upraw jabłoni w Polsce.
2003 rok - 159 tys. ha
131. Gatunki uprawiane na skalę amatorska.
- poziomka
żurawina wielkoowocowa
pigwa
brzoskwinia
leszczyna
132. Przyczyny małego zainteresowania sadowników innymi gatunkami niż jabłoń:
Tradycja
Niskie w porównaniu do jabłoni plony (np. gruszki, czereśnie)
Nietrwałość owoców i ograniczenie możliwości przechowywania (śliwki, czereśnie, wiśnie)
Niestabilność polityki cenowej przemysłu przetwórczego (śliwki, wiśnie)
Mała opłacalność lub nieopłacalność produkcji (wiśnie po kryzysie z początku lat '90, dopiero w 1995 osiągnęły cenę opłacalną)
Duże wymagania cieplne( grusza, czereśnia, brzoskwinia)
133. Średnia roczna produkcja owoców
- porzeczki - 192
maliny 42
agrest 20
jabłka 2500 tys. ton
gruszki 77
śliwki 110
wiśnie 205
czereśnie 44
truskawki 185
134. struktura produkcji owoców w UE
Owoce cytrusowe- ponad 30% (głównie pomarańcze)
Jabłka- 27% produkcji
Brzoskwinie- 9%
Gruszki- 8%
Winogrona- 8%
Nektaryny- 3%
Truskawki- 3%
135. Strategiczne produkty eksportowe
- jabłka
truskawki
koncentrat jabłkowy
136. 4 gatunki importowane do Polski w największej ilości
banany
pomarańcze
cytryny
arbuzy (?)
137. Najwięksi producenci światowej produkcji koncentratu jabłkowego
- Polska
Chiny
USA (?)
Argentyna (?)
144. Cel przerzedzania zawiązków owocowych
umożliwienie wiązania pączków kwiatowych
uzyskanie plonu wyższej jakości
lepsze wybarwienie owoców
większe owoce
145. Choroby wirusowe wiśni
- żółtaczka wiśni
nekrotyczna pierścieniowa plamistość wiśni
147. Czynniki agrotechniczno - glebowe mające znaczenie w odżywianiu mineralnym drzew owocowych.
MOŻLIWOŚĆ ZASPOKOJENIA POTRZEB POKARMOWYCH Z GLEBY O STOSUNKOWO NISKIEJ KONCENTRACJI PRZYSWAJALNYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH
długi okres (8-12 miesięcy) aktywności korzeni, które nie mają spoczynku naturalnego; przy temperaturach bliskich 0oC mogą jeszcze rosnąć, pobierać i gromadzić składniki mineralne
głęboki system korzeniowy-duża masa gleby, możliwość korzystania ze składników zawartych w różnych warstwach
zapasy zawarte w organach trwałych-pniu, pędach, korzeniach-mogą być uruchamiane w miarę potrzeby-co jest przyczyną opóźniania reakcji na nawożenie lub jego brak
SYSTEM UTRZYMANIA GLEBY W SADZIE
Ugór herbicydowy-brak konkurencji innych roślin, dobre warunki wilgotnościowe sprzyjające wyzwalaniu K i N z gleby oraz ich pobieraniu przez korzenie
Kosiarka przerzuca trawę i wraz z nią duże ilości składników (nawożenie pasów herbicydowych skoszoną trawą)
148. Czynniki decydujące o efektywności produkcji sadowniczej, na które ma wpływ sadownik:
Produkcja sadownicza jest taką dziedziną działalności, w której o produktywności decydują czynniki zależne od człowieka:
odpowiedni dobór odmian i podkładek,
prawidłowa agrotechnika (szeroko pojęta),
racjonalna ochrona,
149. Znaczenie dystrybucji światła w koronie
przenikanie światła słonecznego w głąb korony, wartość dystrybucji określamy w %, mierząc natężenie światła nad koroną i w różnych jej częściach. Dobre i równomierne nasłonecznienie jest podstawowym kryterium decydującym o doborze optymalnego modelu sadu
151. Herbicydy w ipo
W ramach IPO nie stosuje się herbicydów o dużej uciążliwości dla środowiska naturalnego. Do takich herbicydów zaliczane są środki doglebowe, których rozkład trwa dłużej niż 3 miesiące oraz niektóre dolistne (przede wszystkim zaliczane do grupy fenoksykwasów - MCPA czy 2,4-D).
Aplikację herbicydów należy ograniczyć wyłącznie do tzw. pasa herbicydowego, czyli pod koronami drzew. Nie zaleca się stosowania herbicydów na całej powierzchni sadów. W przypadku międzyrzędzi w młodych sadach, najczęściej do 3 roku po posadzeniu, najlepszym rozwiązaniem jest ugór czy czarny ugór. Natomiast w starszych sadach jest to albo murawa, albo naturalne zadarnienie. Jeżeli chodzi o skład gatunkowy traw, to najlepsze są te o słabym wzroście, jak kostrzewa czerwona czy wiechlina łąkowa. W przypadku naturalnego zadarnienia chwasty o bujnym wzroście likwidowane są przy użyciu herbicydów, a te o słabym należy zostawiać i kosić równie często jak murawę. Niestety murawa nie zawsze się sprawdza, zwłaszcza w warunkach o małych ilościach opadów atmosferycznych czy na suchych terenach.
Plon z dobrych sadów jabłoniowych
23 t/ha
średnia roczna produkcja Śliwek w Polsce
100 tys ton
przeciętne roczne zbiory jabłek
2500 tys ton
przeciętne roczne zbiory truskawek
185 tys. ton
158. Czynniki wpływające na skuteczność przerzedzania:
Ilość naniesionej cieczy
Dawka preparatu
Stężenie cieczy użytkowej
Czynniki klimatyczne
Cięcie drzew
* Przeciętny wiek pąków kwiatowych
* Zmienność drzew wywołana zabiegami agrotechnicznymi
* Historia drzewa
* Intensywność kwitnienia
* Naturalna zmienność drzew
* Temperatura podczas kwitnienia
* Zapylenie kwiatów
* Termin przerzedzania
160. Kierunki modernizacji polskiego sadownictwa:
Okazją do unowocześnienia polskich sadów była konieczność wykarczowania wymarłych sadów po zimie 1986/87
Wiosną 1989 sprowadzono z zagranicy duże ilości odwirusowanych podkładek głównie M26 i M9
Z inicjatywy przodujących sadowników przy PZO utworzono sekcję- Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych (1989); zaczęto przenosić na grunt polski najbardziej nowoczesne sadownictwo
162. Kolejność czynności przygotowania gleby pod sad.
ZNISZCZENIE CHWASTÓW TRWAŁYCH,
GŁĘBOKA UPRAWA GLEBY,
NAWOŻENIE ORGANICZNE,
NAWOŻENIE MINERALNE,
ZNISZCZENIE CHWASTÓW TRWAŁYCH
163.kolejnosć kwitnienia.
Jabłoń, czereśnia, agrest, oraz morela kwitną w maju, kwitnienie maliny przedłuża się na czerwiec.
164. kolejność kwitnienia:
leszczyna
, 3. ałycza, porzeczka czerwona
4. borówka amerykańska.
167. Kryteria i metody oceny potrzeb nawodnieniowych roślin
glebowe
kryterium wilgotności gleby - metoda bloków kapilarno-porowatych, metoda radiometryczna
kryterium stopnia dostępności wody dla roślin - metoda transjometryczna
roślinne - kryterium potencjału wodnego rośliny oraz jego zmian - metoda pomiaru temp korony roślinnej, metoda pomiaru zmiany średnicy pędu lub owocu
klimatyczne - kryterium wpływu klimatu na potencjał wodny gleby lub rośliny
170. szkodliwość chwastów w sadzie i na plantacji jagodowych
Konkurencji dla roślin uprawnych w dostępie do wody i substancji pokarmowych
Oddziaływaniu chemicznym- allelopatia
Tworzeniu naturalnej ochrony dla gryzoni w sadach
Zwiększaniu potencjalnego zagrożenia kwiatów przymrozkami wiosennymi w okresie kwitnienia drzew owocowych przez podniesienie warstwy zimnego powietrza nad powierzchnię gleby w sadzie
Konkurencji w dostępie do światła dla nowo sadzonych truskawek i krzewów
Utrudnianiu kombajnowego zbioru owoców na plantacjach krzewów jagodowych przez bujnie rosnące chwasty takie jak np. powój polny
173. patrz. 158
198. Kryteria doboru odmian do kwatery.
wzajemne zapylanie,
zbliżona wrażliwość na choroby,
zbliżony termin dojrzewania owoców
176. powierzchnia sadów wiśniowych
2003 rok - 38 tys. ha
179. Przydatność czarnoziemów pod sad
Utworzone przez zespół roślinności leśno-stepowej lub leśnej i leśno-łąkowej;
Żyzne;
Jeżeli woda gruntowa nie występuje zbyt płytko, stwarzają bardzo dobre warunki rozwoju dla drzew owocowych.
181. Terminy zakładania pąków kwiatowych i mieszanych u jabłoni, grusz, i kwiatów wiśni
TERMINY ZAKŁADANIA PĄKÓW KWIATOWYCH:
JABŁONIE, GRUSZE, CZEREŚNIE, WISNIE k. VI - k. VII niekiedy aż do jesieni
ŚLIWY, BRZOSKWINIE, MORELE. K. VII - k. VIII
PORZECZKI, AGREST k. XIII MALINY Od IX - XII nawet do III
TRUSKAWKI Od VIII - IX TRUSKAWKI w roku ich owocowania odm. powtarzających wiosną i latem
182. Ujemne skutki nadmiernych opadów w sadzie.
wymywają z liści drzew związki azotu
wymywają z warstwy ornej gleby związki mineralne
sprzyjają rozwojowi chorób grzybowych
obniżają zdolność przechowalniczą owoców
utrudniają ochronę chemiczną drzew
183. temperatury przemarzania drzew jabłoni, korzeni grusz i kwiatów wiśni
drzewa jabłoni - -30
korzenie grusz - -9
kwiaty wiśni - -2 (?)
184. Wady i zalety jesiennego sadzenia drzew.
lepsze warunki przyjmowania się drzew,
przemarzanie,
zające,
kradzieże
185. Wady i zalety kroplowego systemu nawadniania sadu:
zalety
Niskie koszty eksploatacji,
oszczędza wodę i energię (1 - 4 l/ha przy 0,1 MPa),
Rośliny nie są narażone na choroby grzybowe,
Umożliwia prowadzenie prac podczas nawadniania,
Najlepszy system na tereny erodowane,
Nie wymaga stabilizowania przewodów i emiterów,
Kroplowniki można instalować na powierzchni gruntu, pod lub nad ,
Pracuje przy niskim ciśnieniu roboczym,
Dobry do nawodnień wieloobszrowych,
Nie wymaga wydajnych źródeł wody,
Możliwość utrzymania stałej wilgotności gleby
wady
Wymaga najwyższej jakości wody,
Wrażliwy na uszkodzenia mechaniczne,
Napowierzchniowa instalacja utrudnia mechaniczne niszczenie chwastów,
Dość skomplikowany montaż,
Wysoki koszt założenia
186. Wady i zalety mikrodeszczownianego systemu nawadniania sadu
zalety
Średnio wrażliwy na jakość wody (Ø dyszy 0,8 - 2,0 mm),
Duża oszczędność wody i energii (20 - 200 l/ha),
Niewielka możliwość występowania chorób grzybowych,
Prosty montaż instalacji,
Dość odporny na uszkodzenia mechaniczne,
wady
Woda często uzdatniana,
Duże prawdopodobieństwo wystąpienia uszkodzeń instalacji podczas prac sadowniczych,
Konieczność mocowania naziemnych linii zraszających do gruntu,
Utrudnia mechaniczne niszczenie chwastów,
Wysoki wydatek wody w porównaniu z nawadnianiem kropelkowym,
Utrudnione prowadzenie prac podczas nawodnień
187. Wady i zalety systemu deszczownianego:
zalety
Nie wymaga wysokiej jakości wody,
Odporny na uszkodzenia mechaniczne,
Możliwości ochrony przed przymrozkami do ok. -5 °C (3,5 mm/h - 35 m3),
wady
Duże zapotrzebowanie na wodę, energię (kilkaset l/ha),
Większe prawdopodobieństwo wystąpienia chorób grzybowych,
Niemożność nawadniania podczas wiatrów,
prowadzenia prac w sadzie,
Erodowanie ziemi na terenach o dużych spadkach,
Wymaga dużych nakładów na terenach towarzyszących
192. właściwa polityka marketingowa w uprawie wiśni
1. edukacja - mająca na celu upowszechnienie wiedzy na temat wpływu spożycia owoców na zdrowie człowieka
2. Upowszechnienie sposobów zagospodarowania wiśni w gospodarstwie domowym - przepisy proponujące ich wykorzystanie w ciastach, lodach a nawet mięsie
3. Poprawa dystrybucji owoców
4. Wydłużenie okresu podaży wiśni
5. Poprawa sytuacji ekonomicznej ludności w Polsce
Zwiększenie eksportu wiśni
195. Czynniki modyfikujące zawartość składników mineralnych w liściach jabłoni.
Podkładka,
Odmiana,
Sezon wegetacyjny,
Owocowanie,
Wiek drzew,
Intensywność wzrostu wegetatywnego,
Termin pobierania prób,
Zdrowotność drzew
197. korzyści z chwastów w sadzie.
poprawiają równowagę biologiczną
wpływają korzystnie na właściwości gleby (wzbogacają w materie org)
przyspieszają okres wegetacji
poprawiają jakość owoców
199. Kryteria oceny różnych systemów utrzymania gleby w sadzie
1.WPŁYW NA:
stosunki wodne
aerację i strukturę gleby
zaopatrzenie w składniki mineralne
temperaturę gleby
rozmieszczenie korzeni
zdrowotność drzew
łatwość wykonania różnych zabiegów i prac w sadzie
2.RYZYKO EROZJI GLEBY
3.RYZYKO PRZYMROZKÓW
4.KOSZTY
202 mity w zakresie nawożenia sadów
Nawożenie-podstawowy czynnik zwiększający plon
Intensyfikacja sadu utożsamiana jest z intensyfikacją nawożenia
Kompleksowe nawożenie
mikroelementy
zbawienne nawożenie pozakorzeniowe
Pozory precyzji w dawkowaniu potrzeb nawożenia i ustalania dawki
7. Potrzeba wyższego nawożenia w młodym sadzie
203. Wrażliwość roślin sadowniczych na herbicydy (kolejność malejąca)
truskawka
borówka
malina
agrest
porzeczka
winorośl
śliwa
wiśnia
grusza
jabłoń
205. znaczenie cięcia letniego
poprawa wybarwienia owoców
słabsza reakcja wzrostowa
ewentualne zwiększenie Ca w owocach
206. znaczenie cięcia odnawiającego
ułatwienie rotacji pędów owoconośnych w koronie drzew
wiosna
na drzewie znajdują się konary z pędami owoconośnymi w wieku od 1 do 3 lat
w zależności od gatunku drzew utrzymuje się na drzewie pędy 2-3 letnie lub 1-3 letnie
żadna gałązka owoconośna nie pozostaje na drzewie dłużej niż 3 lata
łatwo utrzymać regularne owocowanie
209. powierzchnia upraw sadowniczych na świecie
51357 mln ha
211. właściwości odżywcze pomarańczy
Miąższ owoców pomarańczy zawiera do 12% cukrów, około 2% kwasu cytrynowego, witaminę C (do 65 mg%), witaminę A, z grupy B, P, kwas foliowy (aż 37 mikrogramów w 100g owocu, co stanowi największą ilość spośród innych owoców), a także składniki mineralne (fosfor, potas, wapń, magnez, sód, cynk, żelazo) oraz pektyny. Łupina oraz liście są bogate w olejki eteryczne, pektyny, karoteny i kwas pomarańczowy - posiadające działanie przeciwmiażdżycowe, zapobiegające procesom gnilnym w jelitach, a także wzmagające czynność jelit.
100 g owocu dostarcza 24 kilokalorii.
212. Po ilu miesiącach od kwitnienia dojrzewają owoce pomarańczy
9 - w miejscach o wysokiej temperaturze
16 - tam gdzie chłodniej
213. Rozmnażanie roślin cytrusowych
W rejonach uprawy owoców cytrusowych nie uprawia się z siewu pomarańczy i cytryny, rozmnaża się je przez szczepienie lub okulizację. Okulizacja drzewek cytrusowych przebiega podobnie jak okulizacja jabłoni czy grusz. Bierzemy z odmiany uprawnej młody pęd jednoroczny jako zraz. Odcinamy nie tylko blaszki, ale i ogonki liściowe, a także kolce, jeśli znaldują się na pędzie. Następnie wycinamy pączek czyli oczko wraz z paskiem kory i tarczą drewna. Na pędzie podkładki, na wysokości od 5 do 15 cm nad ziemią, specjalnym nożem, tak zwanym okulizakiem, robimy nacięcia w kształcie dużej litery T. Amatorzy lub robotnicy niewprawiani robią raczej nacięcie w postaci odwróconej litey T. Przy takim nacięciu oczko łatwiej się przyjmuje. Okulizację przeprowadza się jesienią lub wiosną gdy widać, że cytryna zaczyna wydawać nowe przyrosty. Kora wtedy łatwo odchodzi od drewna. Tylcem okulizaka odginamy korę w miejscu przedłużonego nacięcia i wsuwamy pod nią oczko. Teraz okręcamy miejsce oczkowania wąskimi paskami foli polietynowej i zawiązujemy. Po 2 lub 3 tygodniach wiązadło rozluźniamy, ale go nie usuwamy. Po dalszych 2 tygodniach lub 3 tygodniach wiązadło zdejmujemy, a podkładkę przycinamy nad oczkiem, aby przyspieszyć jego wybicie. Z oczka wyrasta pęd odmiany uprawnej, który za rok lub dwa zakwitnie i będzie owocował. Możemy i my rozmnożyć cytrynę przez okulizację, biorąc podładki dwuletnie lub trzyletnie siewki, a pędy z owocujących cytryn jako razy.
215. 3 kraje przodujące w uprawie winogron
Francja
Włochy
Turcja
217. ogólne zasady cięcia winogron
termin marzec
- 6-10 płodnych latorośli na metrze liniowym szpaleru lub na 1m2 zajętym przez krzew- formy przestrzenne
- czopy zastępcze położone poniżej długich łóz owocujących
- ułożenie długich łóz owocujących w pozycji poziomej lub łukowato wygiętej- ograniczenie przejawów dominacji wierzchołkowej
- długie cięcie- odmiany mało plenne i o małych gronach
Cięcie letnie
wyłamywanie nadmiaru latorośli- II połowa maja- koniec czerwca
usuwanie części kwiatostanów- pozostawienie 1-2 gron na latorośli
Przycinanie pasierbów za 1-2 liściem od nasady lub wyłamywanie na pędach usuwanych przy najbliższym cięciu zimowym.
220. 3 kraje przodujące w uprawie ananasa:
Tajlandia
Filipiny
Chiny
222. Kraje przodujące w uprawie kawy
Brazylia, Kolumbia, Indonezja
223. Kraje przodujące w uprawie awokado:
Meksyk
Indonezja
USA
226. Właściwości odżywcze ananasów
ok. 10-15% cukrów(połowę stanowi sacharoza, resztę glukoza i fruktoza),
Witamina C 12-40 mg%, bromelina- enzym rozkładający białko, ułatwia trawienie
pokarmu, posiada działanie przeciwzapalne i przeciwobrzękowe(używany w
kosmetyce w kremach przeciwko cellulitis). Intensywny zapach ananasa pochodzi od
estru metylowego kwasu masłowego. Świeże owoce i nie konserwowany sok
ananasowy posiadają znaczenie lecznicze przy niestrawnościach i słabym wydzielaniu
soków trawiennych, korzystnie też działają na nerki, naczynia wieńcowe i serce.
Pomocne także może być spożywanie ananasa przez osoby ze schorzeniami wątroby.
Działanie przeciwzapalne i likwidujące obrzęki powoduje, że można ananasa
przykładać na miejsca stłuczone, opuchnięte, na ropiejące krosty i wypryski skórne
228. W krajach południowych zaleca się figi przy schorzeniach sercowo-naczyniowych i niedokrwistości. Konfitury i odwary z "owoców" medycyna ludowa zaleca na nieżyty żołądka i zaparcia. W Gruzji odwar z liści stosowany jest przy kaszlu i przeziębieniach, a sok mleczny do leczenia ran.
229. właściwości odżywcze oliwek:
Są bogate w związki mineralne — przede wszystkim fosfor, potas i żelazo, a także witaminy z grupy B, prowitaminę A oraz witaminę C i E. Należą do owoców wyjątkowo wysokokalorycznych, 100 g zawiera ok. 150 kcal (zależy to oczywiście jeszcze od gatunku oliwek). Jedna mała (ok. 3 g) oliwka to 3-4 kcal.
230. Odmiany jabłoni do uprawy amatorskiej.
Rubinola -Drzewo charakteryzuje się średnią do dużej siłą wzrostu, całkowicie odporne na parcha, średnio podatne na mączniaka. W okres owocowania wchodzi wcześnie, owocuje corocznie umiarkowanie. Nie wymaga przerywania zawiązków
Topaz - Odporna całkowicie na parcha, i w znacznym stopniu na mączniaka. W okres owocowania wchodzi wcześnie, owocuje corocznie obficie.
Ariwa - Drzewo rośnie umiarkowanie silnie tworzy koronę o mocnych konarach. Całkowicie odporne na parcha i mączniaka. W okres owocowania wchodzi wcześnie, owocuje regularnie, obficie
Elstar - regiony ciepłe, Jest dość wrażliwe na mróz, dość odporne na parcha, odporne na mączniaka. W okres owocowania wchodzi wcześnie, owocuje obficie i dość regularnie
Freedom - dość wytrzymałe na mróz i na mączniaka, odporne na parcha. W okres owocowania wchodzi wcześnie, owocuje corocznie i obficie.
Witos - wytrzymałe na mróz, całkowicie odporne na parcha, mało podatne na mączniaka
Delikates - wytrzymałe na mróz, średnio odporne na parcha, odporne na mączniaka. W okres owocowania wchodzi wcześnie, owocuje dość regularnie
233. Zalety odmian powtarzających malin. Najważniejsze odmiany.
Odmiany:
Poranna Rosa,
Pokusa
Polka
Polana
w odróżnieniu od owocującej jednokrotnie, zawiązuje pąki kwiatowe na jednorocznych pędach. W tym samym roku na wierzchołkowej części pędu wytwarzają się owoce, które dojrzewają w jesieni, a niekiedy już późnym latem. Niższa część pędu może wytwarzać pędy owoconośne i owocować w typowym dla maliny okresie. Jeżeli pierwsze owocowanie jest na dużej części pędu, może być celowa uprawa maliny wyłącznie na póżnoletni i jesienny zbiór. W tym przypadku, po zbiorze owoców ucina się wszystkie pędy nad ziemią, pozostawiając w glebie system korzeniowy.
235. Cechy owoców gruszy azjatyckiej
kuliste i wyglądem przypominają jabłko, ale miąższ podobny jest do gruszkowego, skórka jest brązowa lub żółtozielona, miąższ kruchy, bardzo soczysty i jędrny, uchodzą za dietetyczne i zdrowe, nadają się do spożycia w stanie surowym, a także na sałatki, galaretki, konfitury, różne wypieki i koktajle, owoce niektórych odmian bardzo dobrze się przechowują (od 1 do nawet 6 mies.),
237. patrz pyt. 47
26