FARMAKOTERAPIA 3cz, studia -farmacja gumed, rok V


FARMAKOTERAPIA cz. 3

Cukrzyca i leki przeciwcukrzycowe

Cukrzyca- zaburzenie metaboliczne o wieloczynnikowej etiologii, w którym występuje przewlekła hiperglikemia z towarzyszącymi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, lipidowej i białkowej. Zaburzenia te są następstwem niedostatecznego uwalniania insuliny i/lub niedostatecznego efektu jej działania.

Klasyfikacja cukrzycy (wg. Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego ADA zalecana przez Światową Organizację Zdrowia WHO)

Cukrzyca typu I

Cukrzyca typu II

Inne typy cukrzycy

Cukrzyca ciężarnych

Powikłania cukrzycy:

Czynniki wpływające na powstawanie cukrzycy:

Nazewnictwo stanów hiperglikemicznch

Cukrzyca

Lub

Lub

Receptory insulinowe

Główne działania insuliny

Efekt: hipoglikemia

Przemiana tłuszczowa:

Efekt: zmniejszenie stężenia wolnych kwasów tłuszczowych i gromadzenie lipidów

Przemiana białek

Efekt: zmniejszenie stężenia wolnych aminokwasów w osoczu

Powikłania insulinoterapii

Retencja wody (występowanie obrzęków, chwiejność naczyń krwionośnych)

Hipotonia ortostatyczna

-mają mniejsze znaczenie; występują w pierwszych tygodniach stosowania preparatu insuliny

-możliwość krótkotrwałego pogorszenia wzroku ( pacjent staje się dalekowidzem)

Objawy hipoglikemii

Neurowegetatywne, związane z uwalnianiem adrenaliny i glukagonu

Ośrodkowe, związane z niedoborem glukozy w mózgu

Objawy psychiczne

Objawy neurologiczne

Przyczyny hipoglikemii

Preparaty insuliny

Insuliny i analogi o krótkim czasie działania

i.aspart początek 10-20min, maksimum 1-3h, koniec 3-5h

i glulisine początek 5-15min, maksimum ½-2h, koniec 3-4h

i. lispro początke początek 0-15min, maksimum 40-60min, koniec 2-5h

i. neutral inj początek 15-30min, maksimum 2-5h, koniec 7-8h

Insuliny i analogi o długim działaniu

i.detemir początek 1,5h, bezszczytowa, koniec >24h

i.glargine początek 1,5h, bezszczytowa, koniec 24h

i. zinc suspension crystalline początek 3-4h, maksimum 10-24h, koniec 26-36h

i. zinc suspension compound początek >2.5 h , maksimum 7-15 h , koniec <24h

Insulina glargine Lantus

Insulina wziewna- Exubera (Pfizer, luty 2006)

Farmakoterapia cukrzycy typu 2:

Doustne leki przeciwcukrzycowe:

Gdy doustne leki przeciwcukrzycowe tracą skuteczność:

Wybór preparatu do leczenia cukrzycy:

Indywidualne podejście uwzględniające:

Po 10-15 latach stosowania doustnych leków przeciwcukrzycowych spada ich skuteczność, co wymaga włączenia preparatów insuliny

Biguanidy

Obecnie jedyny preparat: metformina

Mechanizm działania: (słabo poznany)

Wskazania do stosowanie biguanidów

Monoterapia:

Cukrzyca typu 2

terapia skojarzona

Działania niepożądane pochodnych biguanidu:

nietolerancja leku:

Przeciwwskazania do stosowania biguaniów:

Pochodne sulfonylomocznika:

I generacja

II generacja

III generacja

Mechanizm działania pochodnych sulfonylomocznika

Działania pozatrzustkowe pochodnych sulfonylomocznika

Efekt:

Zastosowanie pochodnych sulfonylomocznika

Wyłączeni cukrzyca typu 2

Działania niepożądane pochodnych sulfonylomocznika

Rzadkie:

Przeciwwskazania do stosowania pochodnych sulfonylomocznika

Glinidy

Repaglinid- tabl. 0,5;1;2mg- dobowo 1-16mg

Nateglinid- tabl. 60mg- dobowo 180-720 mg

Mechanizm działania:

Zastosowanie glinidów:

Leki należy stosować 5-15 minut przed głównym posiłkiem

Działania niepożądane:

Działania niepożądane występują rzadko I bardzo rzadko!!

Przeciwwskazania

Inhibitory alfa-glukozydazy

Akarboza, miglitol

Mechanizm działania:

Blokowane alfa- glukozydazy w odcinku bliższym jelita cienkiego, co hamuje enzymatyczny proces trawienia polisacharydów, oligosacharydów I disacharydów (np. Maltoza, sacharoza)

Efekty:

Działania niepożądane inhibitorów alfa- glukozydazy:

Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (wskutek nadmiernej fermentacji w jelitach)

Przeciwwskazania do stosowania inhibitorów alfa-glukozydazy:

Poważnie schorzenia przewodu pokarmowego:

Niewydolność nerek

Wiek<12 r.ż.

Ciąża

Pochodne tiazolidynodionów (TZD, glitazony)

Rosiglitazon

Mechanizm działania: (złożony i nie w pełni poznany)

Glitazony są agonistami receptorów aktywowanych proliferatorami peroksysomów gamma (PPAR gamma), dzięki czemu są aktywatorami lub supresorami wielu (ponad 100) genów zaangażowanych zaangażowanych:

Wskutek interakcji tych leków z receptorem jądrowym

Efekty działania glitazonów:

Możliwośc zastosowania w prewencji zaburzeń gospodarki węglowodanowej I schorzeń układu secowo-naczyniowego

Korzystne działania glitazonów:

Zmniejszenie glikemii na czczo I glikemii poposiłkowej

Obniżenie wartośći glikohemoglobiny HbA1C

Zmniejszenie insulinemii

Modyfikacja profilu lipidowego:

Glitazony są lekami o umiarkowanej sile działania hipoglikemizującego

Wskazania:

Cukrzyca typu 2

Monoterapia

Terapia skojarzona

Uwaga!! W Polsce nie jest zarejestrowany do stosowania z insuliną!!

Działania niepożądane glitazonów

Przeciwwskazania:

Nowe koncepcje farmakoterapii cukrzycy typu 2

Leki nasilające działanie inkretyn

Receptory aktywowane proliferatorami peroksysomów (PPAR)

I. receptor PPAR alfa

II receptor PPAR gamma

III Receptor PPAR beta/sigma

Glitazary

Muraglitazar, tesaglitazar

Regaglitazar, reglitazar

Mechanizm działania

Podwójni agoniści receptorów PPARalfa/gamma

Zastosowanie:

Leczenie cukrzycy typu 2 u chorych chorych zaburzeniami gospodari lipidowej i schorzeniami układu krążenia (zespół metaboliczny)

Dodatkowe zalety :

Działanie niepożądane glitazarów

Wzrost masy ciała

Obrzęki obwodowe

Objawy niewydolności krążenia (muraglitazar)

Nefrotoksyczne (tesaglitazar)

Karcynogenność

Nowotwór trzustki (muraglitazar)

Nowotwór pęcherza moczowego (regaglitazar, reglitazar)

Maj 2006 zaniechanie prowadzenia dalszych badań!!!

Inkretyny

Hormony wydzielane przez komórki błony śluzowej przewodu pokarmowego pokarmowego w odpowiedzi na przyjęcie posiłku odpowiedzialne za wyrzut insuliny przez komórki beta trzustki po spożyciu glukozy.

Do inkretyn należą :

Cechy inkretyn:

Działanie inkretyn:

Analogi GLP-1

Ograniczenia stosowania analogów GIP I GLP-1

Inhibitory dipeptydylo-peptydazy IV (DPP-IV)

Wildagliptyna (Novartis, Szwecja)

Ograniczenia stosowania inhibitorów DPP-IV

Za słabo podwyższa stężenie endogennego GLP-1

Możliwość wystąpienie wielu trudnych do przewidzenia działań niepożądanych z powodu niespoistości działania enzymu DPP-IV

Terapia cukrzycy typu 2

I monoterapia

Wybór leku:

II leczenie skojarzone

Zespół metaboliczny (zespół X)

To pojęcie medyczne wprowadzone przez WHO, wiążące pospolicie występujące zaburzenia metaboliczne ze zwiększonym ryzykiem powikłań sercowo-naczyniowych.

Czynniki ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych w zespole metabolicznym

Kryteria zespółu metabolicznego wg WHO

Czynnik ryzyka

charakterystyka

Otyłość trzewna

Obwód pasa: obwód bioder

Mężczyźni >0.9

Kobiety >0.85

Lub BMI > 30 kg/m2

Triglicerydy

>150 mg/dl

HDL

Mężczyźni <35 mg/dl, kobiety <39 mg/dl

Ciśnienie tętnicze

>140/>90 mmHg

Glukoza na czczo

>110mg/dl

mikroalbuminuria

>20 mg/min albumin w moczu lub albuminy : kreatynina > 30mg/g

Otłuszczenie wątroby, stany zapalne kości i stawów

Terapia zespołu metabolicznego

Zwalczenia otyłośći

Dieta

Chirurgia bariatryczna

Aktywność fizyczna

Obniżanie poziomu glukozy we krwi

Pobudzanie receptorów w komórkach beta trzustki

Zmniejszenie produkcji glukozy w wątrobie

Zwalnianie wchłaniania węglowodanów

Zwiększenie wrażliwości tkanek na insulinę

Terapia zaburzeń gospodarki lipidowej

Terapia nadciśnienia

Zapobieganie i leczenie powikłań cukrzycy

1. choroby układu krążenia

a. normalizacja ciśnienia tętniczego

b. leczenie hiperlipidemii

c. leczenie przeciwpłytkowe

d. zaprzestanie palenia tytoniu

e. ocena ryzyka choroby wieńcowej

II ocena ryzyka nefropatii cukrzycowej

III ocena ryzyka retinopatii cukrzycowej

IV ochrona stóp

Nienarkotyczne leki przeciwbólowe

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

Cechy wspólne NLPZ

Wszystkie NLPZ działają:

Wpływają na cykl przemian kwasu arachidonowego. Hamują działanie cyklooksygenazy, co prowadzi do zaburzenia powstawania prostaglandyn (szczególne znaczenie PGE-I2 i tromboksan).

W wyniku zahamowania cyklooksygenazy pojawi

Mechanizmy działania NLPZ

Izoenzymy cyklooksygenazy (COX)

Cyklooksygenaza-1 (COX-1)

Forma konstytutywna

Cyklooksygenaza-2 (COX-2)

Powstaje pod wpływem mediatorów zapalenia

Zalety selektywnych inhibitorów COX-2

Cyklooksygenaza-3 (COX-3)

Specyficzny izoenzym w OUN

Podział

Leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym (paracetamol, proparacetamol)

Leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym

I generacja (> powinowactwa do COX-1 niż do COX-2)

Klasyczne NLPZ

II generacja (działające preferencyjnie na COX-2)

III generacja (selektywne inhibitory COX-2)

Często stosowane są jako leki przeciwprzeziębieniowe:

Z dodatkiem:

Zastosowanie NLPZ

Przeziębienie (leki przeciwgorączkowe w chorobach infekcyjnych)

Nerwobóle

Bóle różnego pochodzenia

Zapalne/ zwyrodnieniowe bóle stawów

Napady dny moczanowej ( z wyjątkiem salicylanów)

Okulistyka

Działania niepożądane NLPZ

Zaburzenia funkcji przewodu pokarmowego

Działanie hepatotoksyczne

Działanie ototoksyczne

Zaburzenia funkcji nerek

Reakcje alergiczne

Zaburzenia funkcji układu oddechowego

Zaburzenia hematologiczne

Działanie ośrodkowe (gł. indometacyna)

Wpływ NLPZ na funkcje nerek

Interakcje w fazie farmakodynamiczne

Interakcje w fazie farmakokinetycznej

I wpływ NLPZ na inne leki (bardzo silne wiązanie NLPZ z białkami, często silniejsze niż innych leków- wzmocnienie działania leków uwolnionych z połączenia z białkami; niebezpieczeństwo wywołania działań toksycznych uwolnionych leków niwelowane jest przez wiązanie z białkami tkankowymi)

II wpływ innych leków na NLPZ

Dlaczego kwas acetylosalicylowy jest przeciwwskazany jako lek przeciwgorączkowy u dzieci do 16 roku zycia?

Jako lek przeciwgorączkowy u dzieci można stosować:

Bezpieczne i skuteczne stosowanie NLPZ:

Paracetamol

Preparaty proste:, Apap, Antidol, Benuron, Codipar, Calpol, Efferalgan, Acenol, Panadol

Preparaty złożone:

Apap C Plus, Apap Noc, Cefalgin, Codipar Plus, Coldrex HotRem, Coldrex MaxGrip, Febrisan, Fervex, Gripex, Grypolek, Grypostop, MaxFlu, Panadol Extra, Saridon, Tabcin

Choroby reumatyczne

Przyczyny powstawania reakcji zapalnych w chorobach reumatycznych

Klasyfikacja chorób reumatycznych

1. choroby i zaburzenia stawowe

a) zapalenie i nieznane etiologii (idiomatyczne)

b)zakażenie

c) zwyrodnieniowe

2. choroby i zaburzenia pozastawowe

3. choroby i zaburzenia o cechach schorzeń reumatycznych

a)zmiany pourazowe

b)zmiany zapalne

c)nadwrażliwość z objawami mięśniowo-stawowymi (np. na leki)

d) zaburzenia metaboliczne

e) zaburzenia hormonalne (np. akromegalia, niedoczynność tarczycy)

Możliwości terapii schorzeń reumatycznych

Leki stosowane w terapii schorzeń reumatycznych

1. niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ)

2. leki modyfikujące przebieg schorzeń reumatycznych

Leki antagonizujące działanie cytokin

I leki hamujące działanie czynnika martwicy nowotworu alfa

Efekty niepożądane:

Leki antagonizujące działanie cytolik

II leki hamujące receptory interleuki 1

Anakinra (lek niezarejestrowany w Polsce)

15



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
FARMAKOTERAPIA cz2, studia -farmacja gumed, rok V
fitochemia-wyjściówka, studia -farmacja gumed, rok III, Farmakognozja
FARMAKOTERAPIA, studia -farmacja gumed, rok V
LEKI STOSOWANE WE WSTRZĄSIE, studia -farmacja gumed, rok IV, farmakologia
rep 5 farma giełdy, studia -farmacja gumed, rok IV, farmakologia
Resuscytacja+2005, studia -farmacja gumed, rok IV, I pomoc
Mikro rep2, studia -farmacja gumed, rok III, Mikrobiologia
leki pochodzenia naturalnego wyklad 10, studia -farmacja gumed, rok V, lek roślinny, Nowy folder
Stres, studia -farmacja gumed, rok IV, psycho i socjo
Giełdy TPL III, studia -farmacja gumed, rok V
rep1 mikro, studia -farmacja gumed, rok III, Mikrobiologia
psychoonkologia, studia -farmacja gumed, rok IV, onkologia
leki pochodzenia naturalnego wyklad 9, studia -farmacja gumed, rok V, lek roślinny, Nowy folder
ETYKA ZAWODOWA, studia -farmacja gumed, rok IV, etyka
leki pochodzenia naturalnego wyklad 7, studia -farmacja gumed, rok V, lek roślinny, Nowy folder
odpowiedzi i pytania - II, studia -farmacja gumed, rok III, Mikrobiologia
Pomoc giełdy rozwiazane 2010, studia -farmacja gumed, rok IV, I pomoc, gieldy

więcej podobnych podstron