Zarządzanie finansami w ochronie zdrowia

Wykład 1 - 11.10.2010

• Współczesna gospodarka odbywa się w warunkach pieniężnych.

• Podmioty zgłaszają popyt na pieniądz.

• Pieniądz (zdrowy) jest dobrem rzadkim. Dostęp do pieniądza jest ograniczony.

M*V=P*Y

M- ilość pieniędzy funkcjonująca w gospodarce (podaż pieniądza)

V- szybkość krążenia pieniądza w gospodarce

P- ceny

Y- dochód narodowy/ towary i usługi, które stanowią zabezpieczenie podaży pieniądza

• Podmioty JSZ (Jednostka Sektora Zdrowia) działają jako przedsiębiorstwa

• Konieczność zarządzania finansami JSZ podobnie jak finansami przedsiębiorstw.

Podejście do zjawisk:

• opisowe

• normatywne - tak „powinno” być

Dwie płaszczyzny występowania (zastosowania) finansów w sektorze zdr.:

makroskala rozwiązania systemowe - poszukiwanie modelu

- kształtowanie, organizowanie

- funkcjonowanie sektora zdr.

- rozwiązania te wymagają ustawodawstwa

mikroskala narzędzia pieniężne - instrumenty pieniężne są warunkiem by podmiot

prowadził działalność statutową

ZOZ

Działalność finansowa - pozyskiwanie i gospodarowanie pieniądzem

Działalność gospodarcza - zarządzanie działalnością podstawową

- zarządzanie płynnością finansową

- zarządzanie kosztami, kredytami

Instrumenty:

• ceny (leków, nabywanych urządzeń, towarów)

• płaca

• stopa procentowa - wyznacza cenę dostępu do pieniądza

• podatki i inne zobowiązania publicznoprawne (składki na ubezpieczenie społeczne).

Wykład 2 - 25.10.2010

Fundamentalne zasady posługiwania się pieniądzem:

• podmioty działają w warunkach pieniądza, pieniądz jest rzadki

• jednostki sektora zdr. w warunkach pieniądza, napotykają barierę dostępu do pieniądza

• nowoczesne podejście do zarządzania JSZ podobnie traktować szpital, …jako podmiot gospodarczy podobny do przedsiębiorstwa komercyjnego

• JSZ też angażują wiele zasobów w swoją działalność, tak jak podmioty gospodarcze

1. złotówka dzisiaj jest warta więcej niż jutro

trzeba uważać na inflację (2.5%), to zjawisko …, ale sam pomiar inflacji to zjawisko sztuczne, średnia ważona - uzależniona od wydatków przeciętnego gospodarstwa domowego w koszyku

2. bezpieczna złotówka jest warta więcej niż złotówka obarczona ryzykiem

3. alternatywa ryzyka i dochodu

3.1.a) albo wysokie ryzyko i wysoki dochód

3.2.b) albo niskie ryzyko i niski dochód

4) alternatywa dochodu i płynności

4.1.a) albo wyższy dochód i mniejsza płynność

4.2.b) albo mniejszy dochód i większa płynność

Płynność finansowa - dysponowanie pieniądzem jest okupione pewnym kosztem

5. każda wolna złotówka może być różnie zastosowana

6. konieczne jest więc zbadanie alternatywnego kosztu kapitału

7. dla wartości pieniądza w czasie istotna jest metoda kapitalizacji odsetek

2 metody kapitalizacji odsetek w skali roku:

- % prosty

- % złożony

8. inwestowanie rozpoczyna się od momentu, w którym oczekiwana stopa rentowności (zysku) jest większa niż stopa oprocentowania depozytów terminowych oferowanych przez banki

Wszystkie banki są objęte obowiązkiem wpłacania do funduszu Bankowy Fundusz Gwarancyjny

9. ograniczenie ryzyka można osiągnąć poprzez dywersyfikację lokat (inwestycji) max. zyski i min. Ryzyka

Wykład 3 - 8.11.2010

Wartość pieniądza w czasie:

Procent prosty:

• polega na takim oprocentowaniu kapitału, w którym roczny dochód (procent) z kapitału nie jest dodawany z niego, czyli kapitalizowany

• oznacza to, że dochód ten nie powiększa podstawy do odsetek ( kapitału) w okresie następnym

Kn = K (1+ n*r/100)

K- kwota początkowa

n- lata (okres)

r - stopa procentowa

Założenia:

K= 2000, n= 4, r= 10%

Kn= 2000 (1+ 4*10/100) = 2000 (1+ 0.40) = 2000* 1.40= 2800

Procent składany:

• rachunek składany zwany czasem rachunkiem odsetek składanych, stosuje się gdy roczny dochód (%) z kapitału jest dodany do kwoty podstawowego kapitału, czyli kapitalizowany

• rachunek procentu składanego pozwala odpowiedzieć na pytanie:

jaka będzie przyszła wartość kapitału/ pieniądza?

jaka jest aktualna wartość przyszłej płatności?

Wzór na przyszłą wartość kapitału/ pieniądza

Kn - kwota skapitalizowana po n latach przy stopie procentowej R

K - kwota początkowa

R - stopa procentowa

N - lata (okresy)

Warunek: R w kolejnych latach nie może się zmieniać

Np. załóżmy, że kapitał początkowy równa się 2000, stopa % wynosi 10%

Kn= 2000 (1+ 0.1/ 100)⁴

Kn= 2000 (1.1/ 100)⁴ = 2928.20

K1= 2000 (1+ 10/100)

K1= 2200

K2= 2200 (1+10/100)=2

Wzór na aktualną wartość przyszłej płatności:

Kd= Kn 1/ (1+ r/100)ⁿ = Kn (1+ r/100)^-n

Kd- dyskontowana aktualna wartość przyszłej płatności

Kn- kwota płatności po n latach

r- stopa %

n- lata (okres)

Założenia:

Kn = 2000, r= 10%, n=4

Kd= 2000 *1/ (1+10/100)⁴= 2000 (1+ 10/100)^-4 = 2000 (1.1)^-4= 1366

Dyskontowanie weksli:

D= W*r*t/ 100*360

D- kwota odsetek z tytułu dyskonta

W- suma weksla

r- stopa dyskontowa(%) w skali roku

t- liczba dni przed datą wykupu weksla

Weksle (3 funkcje):

- płatnicza - środek zapłaty za towary/usługi, płatność odroczona, forma kredytu kupieckiego

Np. bank dokonuje dyskonta weksla a …..

W=5000, R= 20%, T= 40

D= 5000*40*20/ 100*360(rok)

= 111.11

Odp. Bank potrąci z tytułu odsetek kwotę 111.11 jednostek monetarnych

Wartość zaktualizowana:

PV= czynnik dyskonta * C1

Czynnik dyskonta= 1/1+r

C1- spodziewany dochód po 1 roku

Np. załóżmy, że spodziewany dochód po 1 roku C1 = 100 000, stopa dyskontowa= 20%

Czynnik dyskontowy określany jest alternatywnym kosztem kapitału i oznacza % na który zostaje wypożyczony kapitał do ewentualnego zastosowania.

PV= 1/1+0.2 * 100 000 = 100 000/ 1.20 = 83 333

Odp. Spodziewana wartość kapitału po 1 roku przy stopie dyskontowej = o.20 wynosi obecnie 83 333 zł.

Wartość zaktualizowana - PV po większej liczbie okresów:

PV = (C₁/ 1+r₁) + [C₂ / (1+r₂)² ] +….[C_t / (1+ r_t)^t

Wzór sumaryczny

PV = ∑ C_t/ (1+ r_t)^t

Warunek: jednakowa stopa % we wszystkich latach

Wartość zaktualizowana netto

Różnica między dyskontowanymi przepływami pieniężnymi netto a zdyskontowanymi nakładami inwestycyjnymi.

NPV - wartość zaktualizowana netto

C₀ - konieczne nakłady inwestycyjne

C₁ - spodziewany dochód po 1 roku

(dla 1 roku)

NPV = PV - C₀

NPV = C₀ (C₁ / (1+ R_t)^t

(dla wielu okresów)

NPV = C₀ + Σ (C_t / (1+ R_t)^t

• Przyjmujemy te rozwiązania, w których NPV jest dodatnia

• dokonujemy oceny przedsięwzięcia, porównuje się strumień oczekiwanych wpływów z nakładami. Jeżeli wartość uzyskanych z niego dochodów jest co najmniej równa lub większa (NPV ≥0) od zaangażowanych środków, to przedsięwzięcie jest akceptowane.

Np. C₀ = 75 000, C₁ = 100 000 zł, r=20

NPV = -75 000 + 100 000/ 1+ 0.2 = -75 000 + 100 000/ 1.2 = 8333.3 zł

Wkład początkowy ma być ze znakiem „-„ - ∞

Wzór na NPV - wiele okresów

NPV= C_o + (C₁/ 1+r₁) + [C₂ / (1+r₂)² ] +….[C_t / (1+ r_t)^t

Wzór sumaryczny: NPV =C₀ + ∑ C_t/ (1+ r_t)^t

Wykład 4 - 15.11.2010

1. Akcje, udziały:

kredyty bankowe

pożyczki

obligacje underwritting 2

kredyty handlowe (kupieckie)

leasing

1+2 sekurytyzacja aktywów

transformacja długów

Dwa fundamentalne kryteria przy pozyskiwaniu kapitału zewnętrznego:

1. koszt pieniądza pożyczkowego

2. dostępność do pieniądza pożyczkowe

3. stopień ryzyka związanego z kosztem pozyskania pieniądza pożyczonego (dot. Zazwyczaj obligacji) czy znajdziemy nabywców obligacji

Underwriting - podczas emitacji obligacji, gdy nie będzie chętnych to bank jako agent wykupuje pozostałe obligacje

Pożyczka a kredyt hipoteczny:

Pożyczka - przez umowę pożyczki, pożyczkodawca zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Cechy umowy pożyczki:

1. konsensualna (dogadać się)

2. dwustronne zobowiązania

3. odpłatna lub nieodpłatna

Elementy umowy:

Strony umowy, wysokość pożyczki, obowiązki stron

Kredyt bankowy- przez umowę kredytową bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie określoną kwotę pieniędzy a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie do zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w umówionym terminie spłaty oraz do zapłaty prowizji od przyznanego kredytu.

Prowizja jest niższa niż stopa % kredytu. Bank nalicza prowizję za gotowość do udzielenia kredytu.

Cechy umowy kredytowej:

1. konsensualna (dogadać się)

2. dwustronne zobowiązania

3. odpłatny

Kredyt to podstawowa forma tworzenia pieniądza w gospodarce. Ok. 90% ilości pieniądza to pieniądz kredytowy.

Różnice miedzy pożyczką (P) a kredytem (k)

Pożyczka - przeniesienie własności

Pożyczka - nie musi mieć ściśle określonego celu

Pożyczka - może być nieodpłatna

Pożyczka - forma pisemna tylko powyżej określonej kwoty

Kredyt - pozostawienie do dyspozycji określonej kwoty środków pieniężnych (z reguły bezgotówkowych)

Kredyt- ściśle określone cele (przedmiot) sprecyzowane we wniosku kredytowym i wskazane w umowie

Kredyt- wykorzystanie na warunkach i zasadach określonych w umowie

Kredyt - umowa na piśmie

Kredyt - zawsze odpłatny

Koncepcja zdolności kredytowej:

Zdolność kredytowa zdolność spłaty kredytu wraz z odsetkami w ustalonym terminie

jest podstawowym i koniecznym warunkiem uzyskania kredytu

Źródła spłaty kredytu:

- nadwyżka przychodów pieniężnych kredytobiorcy przekraczająca koszty jego działalności

- majątek kredytobiorcy nadający się do upłynnienia

Ocena zdolności kredytowej (ZK):

ZK= DN- RK -RO -PM

DN - dochód kredytobiorcy

RK - rata kapitałowa

RO - rata odsetkowa

PM - płatność miesięczna

Metody badania zdolności kredytowej:

1. metoda wskaźnikowa

2. metoda punktowa (rankingu)

Wskaźniki szybkiego testowania kredytobiorcy (quick test)

1. udział kapitału własnego w aktywach

kapitał własny/ aktywa

Informacja- siła kapitałowa kredytobiorcy

- stopień zadłużenia kredytobiorcy

2. udział zysku i amortyzacji w przychodach

zysk i amortyzacja/ przychody * 100%

Informacja - zdolność do wypracowania nadwyżek finansowych

3. zyskowność aktywów

zysk + odsetki kredytowe/ aktywa

Informacja - efektywność wykorzystania majątku (trwałego i obrotowego)

4. zadłużenie

Wykład 5 - 22.11.2010

Ocena zdolności kredytowej - metoda punktowa

- przypisanie określonej liczby punktów poziomowi poszczególnych wskaźników charakteryzujących działalność kredytobiorcy

- pozwala sklasyfikować kredytobiorców wg. poziomu ryzyka kredytowego

Kryteria punktowe oceny sytuacji ekonomiczno- finansowej kredytobiorcy:

1. rentowność

2. płynność

3. zyskowność

4. sprawność działania

5. możliwość sprzedaży

od 1 do 5 - skala oceny 0 - 10

6. perspektywy rozwojowe

7. kierownictwo

od 6 do 7 - skala oceny 0 - 5

8. zabezpieczenie kredytu skala oceny 0 - 10

Grupy ryzyka kredytowego:

Ia 60 - 70 pkt. - klient strategiczny! najlepszy

Ib 45 - 59 pkt - konieczne częste monitorowanie

Ia i Ib te w sumie się nadają

II 26 - 44 pkt

III 20 - 25 pkt

IV 0 -19 pkt

Kryteria pkt. Oceny ryzyka projektu inwestycyjnego kredytobiorcy:

- celowość i uzasadnienie inwestycji max.10

- przygotowanie inwestycji do realizacji max.15

- wiarygodność założeń projektu max.15

- efektywność inwestycji max.20

- zabezpieczenie kredytu max.10

Banki pożyczają sobie pieniądze w sytuacji kiedy bank ma nadpłynność a innemu brakuje pieniędzy.

Klasyfikacja kredytów:

1. ze względu na przedmiot

1. obrotowy

2. inwestycyjny

2. ze względu na okres kredytowania

1. krótkoterminowy

2. rewolwingowy (wielokrotne wykorzystanie kredytu do ustalonego limitu, umowa do 1 roku)

polega to na tym, że bank i kredytobiorca spłaci sumę X w danym terminie to kredyt jest ciągle odnawiany

3. średnioterminowy

4. długoterminowy

3. ze względu na formę

1. w rachunku bieżącym

2. w rachunku kredytowym

3. dyskontowy udzielany przez bank kredyt, którego zabezpieczeniem są weksle. Od kwoty udzielonego kredytu bank potrąca odsetki, zwane dyskontem których wysokość zależy od kwoty wpisanej na wekslu oraz terminu pozostającego do jego wykupu

4. akceptacyjny

5. związany ze skupem faktur

4. ze względu na rodzaj zabezpieczenia

1. hipoteczne (nieruchomości)

2. lombardowe ( rzeczy ruchome)

3. inne (np. wekslowe)

5. ze względu na rodzaj waluty

1. złotowy

2. walutowy:

- typowy

- denominowany

Kredyt walutowy typowy - kredyt udzielany w walucie krajowej, ale w dniu podpisania umowy jego wartość jest przeliczana na walutę obcą po kursie bieżącym

- udzielany na konkretną kwotę w PLN, ale w transzach

Transze kredytu udzielane są po kursie bieżącym.

Harmonogram rat podany jest w walucie obcej. Spłata dokonywana jest w walucie krajowej po przeliczeniu wg. kursu waluty przypadającym na dzień spłaty.

Najkorzystniejszy jest kredyt spłacany na podstawie:

• korzystny kurs średni ( fixing)

• niekorzystny przy istnieniu tzw. Spread'u - ten rodzaj kredytu zawierany jest najczęściej

Kredyt walutowy denominowany - udzielany na konkretną kwotę w walucie krajowej PLN. Kwota udzielana jest na transze i przeliczana na walutę obcą. Spłata kredytu w walucie obcej.

Spred walutowy - różnica między ceną zakupu a ceną sprzedaży danej waluty

Kurs fiksyngowy - średni kurs walutowy

Koszty kredytu:

• oprocentowanie

• prowizja bankowa

• koszty notarialne

• ustanowienie hipoteki poprzez wpis do księgi wieczystej prowadzonej przez sąd

• ubezpieczenie od zdarzeń losowych z cesją praw z polisy na rzecz banku

• ubezpieczenie na życie z cesją praw z polisy na rzecz banku

• ustalenie hipoteki z nieruchomości nowej lub wyodrębnienie lokalu

Zabezpieczenie kredytowe:

• Osobiste, dotyczące całego majątku kredytobiorcy, polegające na odpowiedzialności osobistej dłużnika całym jego majątkiem

• Weksel In blanco, na blankiecie wekslowym z podpisem wysłany

• Poręczenie wekslowe - awal

• Poręczenie

• Przelew wierzytelności - cesja

• Gwarancja bankowa

• Przystąpienie do długu kredytowego

• Pełnomocnictwo

• Ubezpieczenie kredytu

Poręczenie - umowa, w której poręczyciel zobowiązuje się do spłaty

• Rzeczowe, dot tylko określonego rodzaju aktywów, tych które mogą zostać przejęte przez bank, ograniczają odpowiedzialność dłużnika do poszczególnych składników

Rodzaje zabezpieczenie rzeczowego:

• zastaw ogólny

• zastaw rejestrowy

Na rzeczach ruchomych, prawach, wierzytelności

Potrzebna jest umowa między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu

- zastaw na prawach k.c - na prawach zbywalnych

- zastaw ustawowy

- zastaw skarbowy - wg. ordynacji podatkowej

- kaucja

- przewłaszczenie na zabezpieczenie - powiernicze przenieście na bank przez dłużnika lub os. Trzecią (przewłaszczającą) posiadanych przez nich rzeczy ruchomych

- hipoteka

- blokada środków na rachunku bankowym

Awal - przeniesienie zobowiązań na osobę trzecią ( przejęcie odpowiedzialności za dług za tego co zaciąga kredyt, awalista - poręczyciel

Poręczenie wg prawa cywilnego - umowa na to że poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu + odsetki gdy kredytobiorca się nie wywiązuje

Cesja - umowa między dłużnikiem a wierzycielem, a osoba trzecią (cedentem), że przejmuje zobowiązania i ceduje na bank prawo do wierzytelności

Hipoteka - obciążenie nieruchomości prawem, bank może dochodzić roszczeń i ma pierwszeństwo przed innymi wierzycielami. Może zabezpieczać jedynie wierzytelności pieniężne.

• Przedmiot:

• Cała nieruchomość

• Część nieruchomości

• Użytkowanie wieczyste

• Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego

• Wierzytelność zabezpieczona hipoteka

Rodzaje: zwykła, kaucyjna, przymusowa, ustawowa, morska

Hipoteka zwykła - zabezpiecza roszczenia, dotyczy odsetek nieprzedawnionych, za dwa lata przed zasądzeniem własności nieruchomości, koszty postępowania nie wyższe niż 1/10 kapitału

Hipoteka kaucyjna - podobna do weksla In blanco, zabezpiecza kredyt o nieustalonej wysokości

Hipoteka przymusowa - związana z niepłaceniem kredytu w terminie

Hipoteka morska - przedmiotem jest statek morski wpisany do rejestru okrętowego

Hipoteka ustawowa - zabezpieczenie wierzytelności skarbu państwa lub gminy, na wszystkich nieruchomościach podatnika w przypadku zaległości podatkowych

Wykład 6 - 29.11.2010

Analiza wskaźnikowa

Istota: jest uniwersalną metodą badania i oceny sytuacji ekonomicznej i finansowej każdego podmiotu gospodarczego, w tym jednostek sektora zdrowia.

Zalety analizy wskaźnikowej:

1. Umożliwia dokonywanie porównań sytuacji ekonomicznej i finansowej podmiotów o różnej wielkości i z różnych branż

2. stosowana jest do podmiotów działających w danym sektorze (np. sektorze zdrowia), czyli porównań dokonuje się w ramach jednego sektora

3. możliwość budowania wielu wskaźników dotyczących różnych obszarów działalności podmiotu gospodarczego, o różnym stopniu ogólności i szczególności. Zależy to od celu poznawczego.

4. uzyskane wyniki z badania metodą analizy wskaźnikowej nie mogą być interpretowane w sposób sformalizowany (mechaniczny)

5. konieczne jest poszukiwanie przyczyn zmian w poziomie (wartości) poszczególnych wskaźników

6. Można porównywać między sobą różne podmioty gospodarcze, bez względu na skalę (wielkość tych podmiotów oraz rodzaj działalności)

*źródłem informacji do analizy wskaźnikowej są trzy podstawowe dokumenty:

- bilans podmiotu

- rachunek zysków i start

- rachunek przepływów finansowych

Funkcje analizy wskaźnikowej

- wykorzystywana jest do oceny kondycji ekonomicznej i finansowej podmiotu

- umożliwia zarządzanie działalnością podmiotu w ogólności , a zarządzanie finansami podmiotu w szczególności

- Jest wykorzystywana do badań zdolności kredytowej (pożyczkowej) podmiotu

- przydatna jest do oceny rynkowej podmiotu

W ramach metod analizy wskaźnikowej wyróżnia się 5 grup wskaźników:

1. Płynności

2. Aktywności

3. Zadłużenia

4. Sprawności działania

5. Rentowności

AD1. Wskaźniki płynności

1. Wskaźnik bieżący płynności

WBP= aktywa obrotowe/zobowiązania bieżące

Mierzy bieżącą wypłacalność. Informuje w jakim stopniu zobowiązania krótkoterminowe znajdują pokrycie w aktywach obrotowych.

Powinien się zawierać w przedziale: 0d 1,5 do 2,0

2. Wskaźnik szybkiej płynności

WSP= (aktywa obrotowe - zapasy- rozliczenia międzyokresowe)/ zobowiązania bieżące

Zapasy się wyrzuca bo nie są tak bardzo płynne żeby je Zamienic na gotówkę

Zawiera się pomiędzy 1,0 - 1,2

3. Wskaźnik natychmiastowej płynności (wskaźnik gotówkowy)

WPN= środki pieniężne/zobowiązania bieżące

AD2. Wskaźniki Aktywności - służą do oceny efektywności wykorzystania zasobów podmiotów. Informują o tym jak szybko podmiot gospodarczy zmienia swoje zapasy i należności w gotówkę

1. Wskaźnik obrotu zapasami

WOZ= przychody netto/średni stan zapasów

Średni stan- bo normalnie zapasy ulegają fluktuacji

2. Wskaźnik cyklu zapasów dnia

WCZD= 360dni/WOZ

Mówi co ile dni przedsiębiorstwo odnawia zapasy

3. Wskaźnik obrotu należnościami

WON= przychody netto/średni stan należności

4. Wskaźnik cyklu należności

WCN= 360/WON

Informuje w jakim tempie podmiot realizuje swoje należności, a w jakim tempie (stopniu) firma kredytuje odbiorców.

AD 3. Wskaźniki zadłużenia

1. Wskaźnik zadłużenia ogólnego

Zobowiązania ogółem x 100/aktywa ogółem

Wskazuje udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa

Granice: 0,57-0,67

2. Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego

Zobowiązania ogółem/kapitał własny

3. Wskaźnik zadłużenia kapitału długoterminowego

Zobowiązania długoterminowe/kapitał własny

Granice: 0,5-1

4. Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych zobowiązaniami długoterminowymi

Informuje o ile wartość środków trwałych przekracza wartość zaciągniętych pożyczek i kredytów długoterminowych.

W7, 13.12.2010, część II wykładu poprzedniego.

Wskaźniki zadłużenia

1. Wskaźnik ogólnego zadłużenia -> zobowiązania ogółem / aktywa ogółem

Informuje o stopniu finansowania aktywów kapitałem obcym. Optymalna wartość 0,5.

2. Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego -> zobowiązania ogółem / kapitał własny.

Odzwierciedla relację między środkami obcymi a środkami własnymi.

3. Wskaźnik zadłużenia długoterminowego -> zobow. długoterm. / kapitał własny

0,5-1,0 (racjonalna wartość), WZD powyżej 1 oznacza nadmierne zadłużenie!

4. Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych zobowiązaniami długoterminowymi -> aktywa trwałe / zobowiązania długoterminowe

Informuje ile razy wartość środków trwałych przekracza zaciągnięte kredyty i pożyczki długoterminowe. Wartość blisko jedności świadczy o zagrożeniu finansowym.

Wskaźniki sprawności działania

1. Wskaźnik operacyjności -> koszty własne sprzedaży * 100 / przychody netto

Obrazuje efektywność gospodarowania, wartość 50-90%, odwrócona rentowność.

2. Wskaźnik kontroli kosztów administracyjnych (w.k.k.a) -> (koszty ogólnego zarządu i koszty sprzedaży)*100 / przychody netto

Wzrost sprzedaży o 10% powinien skutkować nieznacznymi wzrostami kosztów administracyjnych rzędu 1-4%.

3. Wskaźnik obciążenia przychodów kapitałem własnym (w.opkw) -> średni stan kapitału własnego / przychody netto

Informuje, ile kapitału własnego przypada na 1 zł przychodu.

Wskaźniki rentowności

1. Wskaźnik rentowności sprzedaży netto (WRS) -> zysk netto*100 / przychody netto ze sprzedaży

Nazywany zwrotem ze sprzedaży, jeżeli jest ujemny to jest źle.

2. ROA wskaźnik rentowności majątku -> zysk netto*100 / średni stan aktywów ogółem

Mierzy zdolność aktywów do wypracowywania zysku.

3. ROE wskaźnik rentowności zaangażowanego kapitału -> zysk netto*100 / średni stan kapitału własnego

Określa zdolność kapitału własnego do wypracowywania zysku.

Aby to liczyć, musimy mieć:

- bilans

- rachunek zysków i strat

- rachunek przepływów pieniężnych (Cash flow)

EGZ -> ocena sytuacji finansowej szpitali w tym samym czasie lub szpitala w roznym czasie

LEASING

Szczególna forma finansowania inwestycji, umożliwiająca inwestorowi dostęp do dóbr inwestycyjnych bez konieczności ich zakupu,

- szczególną formą leasingu jest leasing pracowniczy,

- oznacza upoważnienie udzielane podmiotowi gospodarczemu przez właściciela składników majątkowych do używania tych składników w wyznaczonym okresie w zamian za uzgodnione płatności.

Przedmiot leasingu:

Rzecz ruchoma lub nieruchoma, służąca celom zarobkowym użytkownika, dobro o charakterze inwestycyjnym, w rachunkowości przedsiębiorców zwane dobrem trwałym.

Umowa leasingu w świetle kodeksu cywilnego:

KODEKS CYWILNY
Tytuł XVII¹
Umowa leasingu

Art. 709¹. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Pod koniec dzierżawy nie masz nic, a pod koniec leasingu masz jakiś przedmiot leasingu.

WYKŁAD 8

Leasing pośredni:

• Finansujący (leasingodawca) - właściciel majątku (nabywa go lub wytwarza) przekazywanego do użytkowania podmiotowi gospodarczemu.

• Korzystający (leasingobiorca)- podmiot wynajmujący od leasingodawcy rzeczowe składniki majątkowe w zamian za opłaty wnoszone na jego rzecz

• Dostawca (dealer) - producent, firma handlowa, importer, podmiot od którego finansujący kupuje przedmiot leasingu

Leasing bezpośredni - nie ma 3 elementu finansującego

Elementy umowy leasingu:

• Opłata wstępna

• Prowizja / koszty manipulacyjne/

• Rata leasingowa /czynsz leasingowy/

• Opłata końcowa /przy opcji wykupu/

• Depozyt gwarancyjny

Rodzaje leasingu:

• Kryterium drogi przedmiotu leasingu pomiędzy producentem a użytkownikiem

• Pośredni

Dodatkowy partner, z reguły droższy

• Bezpośredni

• Kryterium okresu i sposobu egzekwowania prawa własności po zakończeniu umowy leasingu i możliwość jej wypowiedzenia

• Finansujący (kapitałowy, inwestycyjny)

Forma długoterminowego źródła kapitału ponieważ zakłada, że wraz z upływem terminu umowy tytuł własności przechodzi na leasingobiorcę, automatycznie lub w ramach opcji zakupu)

• Operacyjny

Polega na korzystaniu z obcych środków trwałych, leasingobiorca korzysta z nich przez okres zwykle krótszy niż okres ich przewidywanej żywotności, nie ponosząc żadnego ryzyka związanego z posiadaniem czy starzeniem się bazy majątkowej

Cechy leasingu	l. operacyjny	l. kapitałowy
Okres umowy	Krótszy od ekonomicznego zużycia obiektu	Zbliżony do okresu ekonomicznego zużycia obiektu
Koszty utrzymania i remontów	Ponosi leasingodawca	Ponosi leasingobiorca, a jeśli pokrywa leasingodawca to za dodatkową opłatą
Opłaty leasingowe	Nie pokrywają ceny obiektu	Pokrywają pełną amortyzację obiektu
Odstąpienie od umowy	Możliwe przed wygaśnięciem umowy	Wymaga wypłaty odszkodowania leasingodawcy

LEASING ZWROTNY - METODA SPRZEDAJ I UŻYTKUJ

Podmiot posiadający nieruchomości, maszyny, urządzenia itp. Odsprzedaje je firmie leasingowej zawierając jednocześnie umowę o użytkowaniu nabytych przez leasingodawcę obiektów

ZALETY LEASINGU

• Zmniejszenie ryzyka de modernizacji np. sprzęt komupterowy

• Uniknięcie kosztów bezczynności (l.operacyjny)

• Możliwośc zaliczenia opłat leasingowych do kosztów uzyskania przychodu /kwestie podatkowe/

• Łatwy dostęp do pozyskania dóbr inwestycyjnych bez angażowania na ich nabycie własnych kapitałów i bez zaciągania kredytów

• Niewiele formalności przy zawarciu umowy leasingu

TARCZA PODATKOWA PRZY LEASINGU I PRZY KREDYCIE

Leasing posiada przewagę nad kredytem bankowym jeśli chodzi o tarczę podatkową, przy czym skala korzyści jest uzależniona od rodzaju leasingu. Różnica wynika z zasad zaliczania poszczególnych elementów umowy leasingowej do kosztów uzyskania przychodu

Tarcza podatkowa przy leasingu operacyjnym:

- korzystający obniża podstawę opodatkowania poprzez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu następujących wydatków:

• Czynsz inicjalny

• Rata leasingowa

• Prowizje

• Opłaty manipulacyjne

• Prowizje

• Koszty użytkowania przedmiotu leasingu np. konserwacja, energia, paliwa, ubezpieczenie

Leasing finansowy:

• - odpisy amortyzacyjne

• Rata leasingowa jedynie w części odsetkowej

• Koszty użytkowania

Czyli lepiej operacyjny

W przypadku kredytu bankowego jako koszt traktuje się

• Odsetki

• Prowizję bankową odpisy amortyzacji

PRZYKŁAD DLA TARCZY PODATKOWEJ

• Wybór leasing/kredyt

Założenia:

• Kupujemy samochód osobowy 50 000

• Mamy 10 000 (20%)

• Zapotrzebowanie na środki finansowe zewnętrzne 40 000 na okres 48 mcy

• 5 okres użytkowania samochodu

• Amortyzacja liniowa 20 %

• Opodatkowanie 19% podatkiem dochodowym

Szpital korzysta z firmy leasingowej i jej kapitału 40 000 musi zwrócić 41 180 /raty leasingowe + odsetki prowizja, opcja wykupu/

Koszt leasingu 12,95%

Wydatki i koszty związane z umową leasingową-

• Prowizja 1250

• Opłata wstępna 10 000

• 48 rat po 910 /43 680/

• Opcja wykupu 250

• Suma 55 180

Pozycje uzyskane do kosztów uzyskania przychodu

• Prowizja

• Opłata wstępna

• 48 rat

• W sumie 54 930

Tarcza podatkowa wynosi

54930 x 19% = 10 436,7 - tyle oszczędzamy

Całkowite wydatki i koszty związane z umową leasingu - osłona podatkowa = 55180 - 10436,7 = 44743,3

Tarcza podatkowa przy kredycie

• Taki sam koszt rzeczywisty

• Musimy dokonać kalkulacji raty 40 000 po koszcie rzeczywistym 12, 95 %

• Kredyt zaciągnięty w wysokości w wysokośc 40 000 po koszcie 12,95% powoduje że miesięczna rata to 1072,23

Całkowite wydatki

• Wartość odsetek wraz z prowizją 11467,04

• Wartość rat kapitałowych 40 000

• Wkład własny 10 000

• Suma 61 467

Koszt uzyskania przychodu:

• Odsetki + prowizja = 11467,04

• Amortyzacja = 40 000

• Suma 51467, 04

• Koszty uzyskania przychodu zmniejszają podstawę opodatkowania

• 51 467,04 x 19% = 9778, 74 - tylko tyle odliczamy

Przy kredycie słaba tarcza podatkowa

WYKŁAD 9

PAKIETY DECYZYJNE - Paradygmaty nowatorskie

Budżet jako subnarzędzie

Forma organizacyjno prawna która umożliwia gromadzenie i określenie zasobów

Budżet jako narzędzie realizacji celów fundamentalnych (statutowych)

Budżet zadaniowy - można zobaczyć jak jest zbudowany na poziomie budżetu państwa

- jest on domenom podmiotów na poziomie mikro

Cechy tradycyjnego budżetowania:

• - finansowanie istniejących struktur a nie zadań które mają wykonać

• - język planów finansowych jest zrozumiały jedynie dla wtajemniczonych

• - brak konsultacji z mieszkańcami

• - brak dostatecznego związku między planowanymi wydatkami a celami

• - nieracjonalność wydatków nasilająca się pod koniec roku - niewykorzystanie środków limity grozi utratą środków w roku następnym

• - ekstrapolacja strony dochodowej i wydatkowej budżetu

Podejście demokratyczne a autokratyczne

Cechy dobrego budżetu:

• - przejrzyste realizowanie przy pomocy budżetu politykę władz publicznych

• - ukazuje skutki zgłaszanego przez władze pbl popytu na środki finansowe dla poziomu obciążeń podatkowych

• - prezentuje krótko i długo terminowe skutki eliminacji lub ograniczeń w finansowaniu bieżących zadań (usług)

• Elementarną zasadą budżetu zadaniowego jest ścisłe wiązanie jednego podmiotu odpowiedzialnego za zadanie.

• - kompetencje, ambicje podwykonawców

Cechy dobre zawiera bodżce dla wykonawców budżetu niezbędne dla osiągnięcia celów jednostkowych i celów ogólnych

- zwiera system umożliwiający kontrolę i monitorowanie wydatków budżetowych z punktu widzenia upływu czasu i realizacji zadań

- umożliwia określenie wpływu dostarczanych przez zoz usług na stan zdrowia pacjentów

Pakiety decyzyjne - paradygmaty nowatorskiego zarządzania finansami pbl

• - cele i zadania których realizacji służy dany rodzaj działalności

• - konsekwencje rezygnacji z tego celu działalności

• - różne warianty realizacji tej działalności

• - koszty i efekty działalności

Rodzaje budżetów:

• - planistyczny

• - memoriałowy - wszystkie należności, zobowiązania

• - kasowy - planuje się i rejestruje wpływ rzeczywistego pieniądza

• bieżący, operacyjny

• kapitałowy

• dochodów

• wydatków

• globalny

• cząstkowe

Budżet zadaniowy:

• - plan finansowy podmiotu publicznego w którym niezależnie od obowiązującej klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych, zapisane są konkretne zadania, charakteryzujące się jednorodnością. Zadanie ma określony ilościowo i jakościowo cel, koszt, wskaźniki efektywności, a także jedną osobę odpowiedzialną za realizację.

• - zerwanie z metodą historyczną przy kształtowanie wydatków

• - punktem wyjścia dla jego sporządzenia są potrzeby, których zaspokojenie następuje poprzez wyspecjalizowane zadania

• - realizacja zadań jest planowana w oparciu o metodę alternatywnych rozwiązań w wybór najlepszego sposobu jego wykonania. W budowę budżetu wciągnięty jest średni personel zarządzania, budżet jest narzędziem promocji działalności budżetu komunikacji ze społeczeństwem

Budżet zadaniowy - diagnoza:

• - czy zakres wykonywanych obowiązków odpowiada charakterowi jednostki, samodzielnego stanowiska pracy

• - czy istnieje klarowny i dostatecznie uzasadniony cel któremu ta praca służy

• - czy łatwo jest ustalić odpowiedzialność za wykonywaną pracę

• - jaki był dotychczasowy zakres zadań

• - czy nie występuje zjawisko mieszania się kompetencji pomiędzy równymi podmiotami?

• - czy aktualna struktura organizacyjna urzędu (jednostki) jest odpowiednia dla charakteru wprowadzanych zmian

Cele pośrednie realizowane przez BZ

• - racjonalizacja zatrudnienia

• - wzrost wydajności pracy

• - podnoszenie poziomu usług

• - racjonalne wykorzystanie sprzętu

• - oszczędność w zużyciu materiałów

• - oszczędność w zużyciu energii

Zasady konstrukcji budżetu zadaniowego:

• - zasada ustalania priorytetów

• - zasada szczegółowości planowanych zadań

• - zasada parametryzacji celów

• - zasada parametryzacji zadań

• - zasada ewidencji i rozliczania kosztów

• - z porównywania nakładów z efektami

• - z identyfikacji realizatorów z budzetem zadaniowym

• - zasada komunikowania się ze społeczeństwem

• - zasada delegowania odpowiedzialności

Kanony formułowania celu

• - istotne

• - precyzyjne

• - konkretne

• spójne

• -mierzalne

• określone w czasie

• realistyczne

1

Działalność statutowa

Działalność finansowa

---