Jerzy Kuchmacz, dr

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Katedra Rachunkowości, „Ustronie” pok. 207

Tel: [phone]; (012) 29 35 285; [e-mail]

„Podstawy rachunkowości“ - materiały dydaktyczne

RACHUNKOWOŚĆ - Rachunkowość (jako system funkcjonujący w przedsiębiorstwie lub instytucji) zajmuje się identyfikacją, pomiarem, rejestracją i prezentacją informacji o różnych wielkościach ekonomicznych. Informacje te mają pomagać ich użytkownikom w formułowaniu ocen i podejmowaniu decyzji.

Rachunkowość to także dyscyplina naukowa, jak również przedmiot nauczania.

UŻYTKOWNICY INFORMACJI Z SYSTEMÓW RACHUNKOWOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW I INSTYTUCJI:

UŻYTKOWNICY ZEWNĘTRZNI UŻYTKOWNICY WEWNĘTRZNI

- wierzyciele - zarządzający przedsiębiorstwami

- kontrahenci i instytucjami

- właściciele (aktualni i potencjalni)

- instytucje publiczne

- pracownicy

- społeczności lokalne

- konkurencja

W nauczaniu rachunkowości (niekiedy również w przedsiębiorstwach) wyróżnia się:

RACHUNKOWOŚĆ RACHUNKOWOŚĆ RACHUNKOWOŚĆ

Kryteria wyróżniania FINANSOWA ZARZĄDCZA PODATKOWA

UŻYTKOWNICY INFORMACJI: Zewnętrzni Wewnętrzni

HORYZONT CZASU: Głównie przeszłość Głównie przyszłość

REGULACJA RAWNA: Ścisła regulacja Brak regulacji

Rachunkowość (finansowa) według ustawy o rachunkowości (pełna księgowość)

Uproszczone formy rachunkowości (dla potrzeb podatkowych):

Jednostki nie objęte przepisami ustawy o rachunkowości są zobowiązane do prowadzenia ewidencji podatkowej. Rodzaj ewidencji podatkowej zależy od formy opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej. Wyróżnia się w związku z tym jednostki, które rozliczają się z budżetem w formie:

- zryczałtowanej: karta podatkowa lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

- na zasadach ogólnych: podatkowa księga przychodów i rozchodów

SPRAWOZDANIA FINANSOWE (według ustawy o rachunkowości)

1. Rachunek zysków i strat

2. Bilans

3. Rachunek przepływów pieniężnych

4. Zestawienie zmian w kapitale własnym

5. Informacja dodatkowa

Rachunek zysków i strat:

Przychody (różne)

(minus) Koszty (różne)

Zysk/Strata

Bilans

AKTYWA PASYWA

Aktywa trwałe Kapitał własny

Aktywa obrotowe Zobowiązania (kapitał obcy)

RAZEM AKTYWA RAZEM PASYWA

AKTYWA (art. 3 ust. 1 pkt 12 u.r.) - kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

AKTYWA TRWAŁE (art. 3 ust. 1 pkt 13 u.r.) - aktywa jednostki nie zaliczane do aktywów obrotowych

AKTYWA OBROTOWE - (art. 3 ust. 1 pkt 17 u.r.) - część aktywów jednostki, które są przeznaczone do zbycia lub zużycia lub są wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Do aktywów obrotowych zalicza się także środki pieniężne oraz ich ekwiwalenty.

NADRZĘDNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI FINANSOWEJ:

MIERZALNOŚĆ W JEDNOSTKACH PIENIĘŻNYCH - (art. 9. u.r.)

PODMIOTOWOŚĆ RACHUNKOWOŚCI

ZASADA OKRESU RACHUNKOWEGO (art. 6. ust. . u.r.)

- ZASADA REALIZACJI

- ZASADA WSPÓŁMIERNOŚCI

ZASADA KONTYNUACJI (art. 5. ust. 2. u.r.)

ZASADA HISTORYCZNEGO KOSZTU NABYCIA (art. 7. ust. 1. u.r.)

ZASADA KONSERWATYZMU (art. 7. ust. 1. u.r.)

ZASADA ZGODNOŚCI (CIĄGŁOŚCI) (art. 5. ust. 1. u.r)

ZASADA ISTOTNOŚCI (art. 4. ust. 4 u.r.)

Wartości niematerialne i prawne (art. 3 ust. 1 pkt 14 u.r.) - nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż jeden rok, a w szczególności:

- autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

- prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

- nabytą wartość firmy.

Środki trwałe (art. 3 ust. 1 pkt 15 u.r.) - rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki, a w szczególności:

- nieruchomości,

- maszyny, urządzenia, środki transportu,

- inwentarz żywy.

Środki trwałe w budowie (art. 3 ust. 1 pkt 16 u.r.) - zaliczane do aktywów trwałych środki trwałe w okresie ich budowy, montażu lub ulepszenia już istniejącego środka trwałego.

Inwestycje (art. 3 ust. 1 pkt 17 u.r.) - aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz są posiadane przez nią w celu osiągnięcia tych korzyści.

Aktywa finansowe (art. 3 ust. 1 pkt 24 u.r.) - są to aktywa pieniężne a także instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki.

Aktywa pieniężne (art. 3 ust. 1 pkt 25 u.r.) - są to aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz.

Instrumenty kapitałowe (art. 3 ust. 1 pkt 26 u.r.) - są to kontrakty, z których wynika prawo do majątku jednostki pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wszystkich wierzycieli, a w szczególności udziały (akcje), opcje na akcje własne lub warranty.

Operacje gospodarcze - są to te zdarzenia gospodarcze, których wartość można zmierzyć (miernikiem wartości jest pieniądz) oraz wywierają wpływ na stan aktywów lub pasywów. Każda operacja gospodarcza musi zostać udokumentowana.

Zdarzenia gospodarcze - wszelkie zaszłości występujące w jednostce (przedsiębiorstwie lub instytucji).

Plan kont - w planie kont wykazuje się stosowane przez jednostkę konta księgowe. Ujęte są w nim konta, na podstawie których można sporządzić:

- sprawozdania finansowe zgodnie z przepisami prawa bilansowego

- sprawozdania dla GUS (F - 01 i F - 02)

- sprawozdania (deklaracje) podatkowe i inne wymagane przez przepisy.

Dowody księgowe (art. 20, 21, 22 u.r.)- podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej. Dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:

1) określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,

2) określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczych,

3) opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe określoną także w jednostkach naturalnych,

4) datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia tego dowodu,

5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów,

6) stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia dowodu w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania. Dekretacja dowodu księgowego polega na nadaniu mu numeru oraz określeniu sposobu ewidencji w księgach rachunkowych.

Najczęściej spotykane dowody księgowe (wraz z symbolem dowodu):

Faktura - Fa

Przyjęcie (materiałów, towarów) z zewnątrz - Pz

Pobranie materiałów do zużycia (z magazynu) - Rw

Wydanie (towarów, wyrobów gotowych) odbiorcom - Wz

Dowód wpłaty do kasy - KP

Dowód wypłaty z kasy - KW

Raport kasowy - RK

Wyciąg bankowy - WB

Lista płac - LP

PK - polecenie księgowania - dowód wystawiany w sytuacji braku dowodu źródłowego.

Inwentaryzacja - to czynności mające na celu ustalenie rzeczywistego stanu składników aktywów i pasywów w jednostce. Główne metody inwentaryzacji to:

- spis z natury (polega na ustaleniu stanu rzeczywistego składników aktywów przez porównanie stanu wynikającego z ewidencji ze stanem faktycznym ustalonym na podstawie pomiarów);

- uzgodnienie saldami (polega na sprawdzeniu rzeczywistego stanu wybranych składników aktywów i pasywów na podstawie porównania sald wynikających z własnej ewidencji z odpowiednimi saldami u kontrahentów.

Pojęcia: wydatek, nakład, koszt i strata, w rachunkowości mają inny sens niż w swobodnym, powszechnym użyciu.

Wydatek jest skutkiem operacji gospodarczej, w której dochodzi do zmniejszenia stanu środków pieniężnych. Typowe przykłady takich operacji to zapłata kontrahentowi za dostawę, wypłata zaliczek lub wynagrodzeń pracownikom, zapłata podatków, spłata raty kredytu.

Nakłady oznaczają w rachunkowości ubytek aktywów (zazwyczaj środków pieniężnych) lub przyrost kapitałów związany z nabywaniem dóbr i usług. Nakłady okresu obrachunkowego są równe wartości (mierzonej najczęściej ceną nabycia) wszystkich dóbr i usług pozyskanych (nabytych, wytworzonych) w tym okresie. Dla potrzeb sprawozdawczych, każdy nakład poniesiony w danym okresie jest klasyfikowany w systemie rachunkowości finansowej do jednej z dwóch kategorii sprawozdawczych. Pierwsza z tych kategorii to nakłady aktywowane. Nakłady takie są w momencie ich poniesienia ujmowane jako aktywa. Dzieje się tak jedynie wówczas, gdy poniesienie nakładu, czyli ubytek określonych aktywów lub przyrost określonych kapitałów, związane jest z równowartościowym przyrostem innych aktywów. Klasyfikując taki nakład jako składnik aktywów wymaga się, jak wiadomo, spełnienia testu ujętego w definicji aktywów, czyli oczekiwania, że nabyte dobro (usługa) przyczyni się do osiągnięcia korzyści ekonomicznych w przyszłości. Pozostałe nakłady poniesione w danym okresie są klasyfikowane jako koszty, które należy przeciwstawić przychodom ujmowanym w rachunku zysków i strat. Dzieje się tak, gdy niespełniający kryterium zaliczania do aktywów nakład generuje korzyści ekonomiczne w bieżącym okresie czasu. Brak korzyści z poniesienia takiego nakładu skutkuje ujęciem w sprawozdaniu finansowym straty, a nie kosztu. Z kolei wartość nakładów ujętych pierwotnie jako aktywa jest, jako koszty, przeciwstawiana przychodom tych okresów (odejmowana od przychodów tych okresów), w których generują te przychody. Zgodnie z zasadą współmierności, nakłady są zatem ujmowane jako koszty w rachunku zysków i strat sporządzanym za określony okres czasu, gdy:

1. Istnieje bezpośredni związek pomiędzy nakładem oraz przychodem osiągniętym w tym okresie. Kosztem mogą być zatem nie tylko nakłady już poniesione, ale nawet przyszłe nakłady (na przykład naprawy gwarancyjne), lub

2. Nakłady są związane z działalnością prowadzoną w danym okresie czasu, a przy tym nie można wskazać logicznej i wykonalnej metody określającej, w którym okresie (okresach) nakłady te przyczynią się do osiągnięcia przez przedsiębiorstwo korzyści ekonomicznych. Chodzi tu zatem o nakłady, które nie spełniają definicji aktywów.

CHARAKTER DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA:

I. Działalność operacyjna: zasadnicza, podstawowa działalność przedsiębiorstwa, stanowiąca główne źródło uzyskiwanych przychodów. Jest to działalność produkcyjna, handlowa lub usługowa.

II. Działalność finansowa: odpłatne udostępnianie własnych kapitałów innym podmiotom a także odpłatne korzystanie z kapitałów innych podmiotów (np. angażowanie części majątku w obrót papierami wartościowymi, udziałami, zaciąganie pożyczek, lokata środków pieniężnych w banku, zaciąganie kredytów bankowych).

III. Działalność polegająca na powiększaniu potencjału gospodarczego poprzez zakup, budowę (modernizację) środków trwałych.

Wyodrębnienie powyższych działalności przedsiębiorstwa pozwala wyróżnić:

I. Koszty działalności operacyjnej

II. Koszty działalności finansowej (koszty finansowe).

III. Koszty (nakłady) na zakup, budowę (modernizację) środków trwałych.

W przypadku sporządzania w przedsiębiorstwo rachunku zysku zysków i strat w wariancie porównawczym w ramach kosztów działalności operacyjnej można wyróżnić:

A. Koszty rodzajowe działalności operacyjnej

I. Amortyzacja

II. Zużycie materiałów i energii

III. Usługi obce

IV. Podatki i opłaty

V. Wynagrodzenia

VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników

VII. Pozostałe (inne) koszty rodzajowe

B. Pozostałe koszty operacyjne

W przypadku sporządzania w przedsiębiorstwo rachunku zysku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym w ramach kosztów działalności operacyjnej można wyróżnić:

1. Koszty wytworzenia produktów. W ramach kosztów wytworzenia produktów można wyróżnić bezpośrednie koszty wytworzenia i pośrednie koszty wytworzenia.

2. Koszty realizacji funkcji sprzedaży w przedsiębiorstwie (koszty sprzedaży)

3. Koszty realizacji funkcji zarządzania w przedsiębiorstwie (koszty zarządu)

4. Pozostałe koszty operacyjne

W ramach kosztów wytworzenia można wyróżnić:

I. Bezpośrednie koszty wytworzenia - to koszty, które na podstawie dokumentów źródłowych można przypisać do konkretnych produktów.

II. Pośrednie koszty wytworzenia - to koszty ponoszone w fazie produkcji, ale dotyczące różnych wyrobów. Nie jest możliwe przypisanie ich do konkretnych produktów na podstawie dokumentów źródłowych. Innymi słowy są to koszty wspólne różnych produktów. Dla potrzeb wyceny bilansowej (także dla innych potrzeb) pośrednie koszty wytworzenia są rozliczane (dzielone) na produkty przy zastosowaniu z reguły bardzo prostych procedur rachunkowych.

Bezpośrednie koszty wytworzenia księguje się na koncie "Produkcja podstawowa".

Pośrednie koszty wytworzenia księguje się na koncie "Koszty wydziałowe" stąd koszty te nazywane są często kosztami wydziałowymi.

Bilans

AKTYWA

A. Aktywa trwałe

I. Wartości niematerialne i prawne

1. Koszty zakończonych prac rozwojowych

2. Wartość firmy

3. Inne wartości niematerialne i prawne

4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne

II. Rzeczowe aktywa trwałe

1. Środki trwałe

2. Środki trwałe w budowie

3. Zaliczki na środki trwałe w budowie

III. Należności długoterminowe

IV. Inwestycje długoterminowe

1. Nieruchomości

2. Wartości niematerialne i prawne

3. Długoterminowe aktywa finansowe

4. Inne inwestycje długoterminowe

V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

2. Inne rozliczenia międzyokresowe

B. Aktywa obrotowe

I. Zapasy

1. Materiały

2. Półprodukty i produkty w toku

3. Produkty gotowe

4. Towary

5. Zaliczki na dostawy

II. Należności krótkoterminowe

III. Inwestycje krótkoterminowe

1. Krótkoterminowe aktywa finansowe

2. Inne inwestycje krótkoterminowe

IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

PASYWA

A. Kapitał własny

I. Kapitał podstawowy

II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy

III. Udziały (akcje) własne

IV. Kapitał zapasowy

V. Kapitał z aktualizacji wyceny

VI. Pozostałe kapitały rezerwowe

VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych

VIII. Zysk (strata) netto

IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego

B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

I. Rezerwy na zobowiązania

1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne

3. Pozostałe rezerwy

II. Zobowiązania długoterminowe

III. Zobowiązania krótkoterminowe

IV. Rozliczenia międzyokresowe

1. Ujemna wartość firmy

2. Inne rozliczenia międzyokresowe

Rachunek zysków i strat

(wariant porównawczy)

A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym:

- od jednostek powiązanych

I. Przychody netto ze sprzedaży produktów

II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie - wartość dodatnia, zmniejszenie - wartość ujemna)

III. Koszt wytworzenia produktów na własne potrzeby jednostki

IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

B. Koszty działalności operacyjnej

I Amortyzacja

II. Zużycie materiałów i energii

III. Usługi obce

IV. Podatki i opłaty, w tym:

- podatek akcyzowy

V. Wynagrodzenia

VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

VII. Pozostałe koszty rodzajowe

VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

C. Zysk (strata) ze sprzedaży

D. Pozostałe przychody operacyjne

E. Pozostałe koszty operacyjne

F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej

G. Przychody finansowe

H. Koszty finansowe

I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej

J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych

I. Zyski nadzwyczajne

II. Straty nadzwyczajne

K. Zysk (strata) brutto

L. Podatek dochodowy

M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)

N. Zysk (strata) netto)

Rachunek zysków i strat

(wariant kalkulacyjny)

A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, w tym:

- od jednostek powiązanych

I. Przychody netto ze sprzedaży produktów

II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów

B. Koszt sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym:

- jednostkom powiązanym

I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów

II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów

C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży

D. Koszty sprzedaży

E. Koszty ogólnego zarządu

F. Zysk (strata) ze sprzedaży

G. Pozostałe przychody operacyjne

H. Pozostałe koszty operacyjne

I. Zysk (strata) z działalności operacyjnej

J. Przychody finansowe

K. Koszty finansowe

L. Zysk (strata) z działalności gospodarczej

M. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych

I. Zyski nadzwyczajne

II. Straty nadzwyczajne

N. Zysk (strata) brutto

O. Podatek dochodowy

P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenia zysku (zwiększenia straty)

R. Zysk (strata) netto)

Rachunek przepływów pieniężnych

(metoda bezpośrednia)

1. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

1. Wpływy

1. Sprzedaż

2. Inne wpływy z działalności operacyjnej

2. Wydatki

1. Dostawy i usługi

2. Wynagrodzenia netto

3. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia

4. Podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym

5. Inne wydatki operacyjne

3. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I - II)

2. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

1. Wpływy

1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

…………………….

2. Wydatki

1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

…………………….

3. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I - II)

3. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

1. Wpływy

1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji)

2. Kredyty i pożyczki

………………………………..

2. Wydatki

1. Nabycie udziałów (akcji) własnych

2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli

3. …………….

4. Spłaty kredytów i pożyczek

3. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I - II)

4. Przepływy pieniężne netto, razem (A. III +/- B. III +/- C.III)

5. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych

6. Środki pieniężne na początek okresu

7. Środki pieniężne na koniec okresu

Rachunek przepływów pieniężnych

(metoda pośrednia)

1. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

1. Zysk (strata) netto

2. Korekty razem

1. Amortyzacja

2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych

3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)

4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej

5. Zmiana stanu rezerw

6. Zmiana stanu zapasów

7. Zmiana stanu należności

8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych

9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych

10. Inne korekty

3. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I - II)

2. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

1. Wpływy

1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

…………………….

2. Wydatki

1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

…………………….

3. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I - II)

3. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

1. Wpływy

1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji)

2. Kredyty i pożyczki

………………………………..

2. Wydatki

1. Nabycie udziałów (akcji) własnych

2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli

3. …………….

4. Spłaty kredytów i pożyczek

5. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I - II)

4. Przepływy pieniężne netto, razem (A. III +/- B. III +/- C.III)

5. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych

6. Środki pieniężne na początek okresu

7. Środki pieniężne na koniec okresu

ZESTAW PRZYKŁADÓW

Przykład 1. Zaklasyfikuj każdą z podanych niżej pozycji do aktywów trwałych (AT) lub aktywów obrotowych (AO), do zobowiązań długoterminowych (ZD) lub zobowiązań krótkoterminowych (ZK):

a) budynki fabryczne i maszyny

b) środki pieniężne w banku

c) pożyczka, którą firma powinna spłacić w ciągu dwóch miesięcy

d) zapas wyrobów gotowych

e) krótkoterminowy kredyt bankowy wymagalny na żądanie banku

f) kredyt bankowy do spłaty za trzy lata

g) samochód dostawczy przeznaczony do użytku w firmie

h) samochód osobowy zakupiony w celu odsprzedaży

i) należności od odbiorców (dłużnicy)

j) zobowiązania wobec dostawców (wierzyciele)

k) inwestycje w papiery wartościowe (pięcioletnie obligacje państwowe).

Środki pieniężne w kasie firmy

Akcje nabyte na giełdzie z zamiarem ich odsprzedaży za kilka lat

Zbiorniki na paliwo w stacji benzynowej

Towary

Nie spłacone zobowiązania wobec dostawców towarów

Budynki magazynowe, w których przechowuje się towary

Należności od odbiorców za sprzedane im towary

Akcje nabyte na giełdzie z zamiarem ich odsprzedaży za cztery miesiące

Samochody wykorzystywane w firmie handlowej do dostarczania towarów odbiorcom

Pożyczka od innego przedsiębiorstwa do spłaty za pięć miesięcy

Środki pieniężne na dwuletniej lokacie bankowej

Należności od odbiorców za sprzedane im usługi

Materiały do produkcji

Komputery wykorzystywane w administracji firmy

Nie spłacone zobowiązanie wobec dostawców energii elektrycznej

Nie spłacone zobowiązanie wobec dostawców gazu

Rurociąg wykorzystywany do dostarczania wody

Grunt, na którym wzniesiono budynki produkcyjne

Lodówki do sprzedaży w firmie handlowej

Paliwo w zbiornikach stacji benzynowej

Obligacje Skarbowe nabyte na giełdzie o terminie wykupu 5 lat

Cysterna do przewozu paliwa

Rozwiązanie przykładu 1:

a - AT

b - AO

c - ZK

d - AO

e - ZK

f - ZD

g - AT

h - AO

i - AO

j - ZK

k - AT

Przykład 2. Przedsiębiorstwo handlowe „Timex” rozpoczęło działalność w czerwcu 200A. Jest to hurtownia artykułów papierniczych. Właściciel zainwestował w przedsiębiorstwo 150 000 zł. w formie gotówki. W ciągu całego miesiąca czerwca 200A u różnych producentów artykułów papierniczych zakupiono towary płacąc gotówką 150 000 zł. Handlowano tym towarem przez cały miesiąc. W ostatnim dniu czerwca podsumowano przychody ze sprzedaży towarów (obroty) i stwierdzono, że wyniosły one za cały czerwiec 142 000 zł. w gotówce. Wiadomo, że sprzedano w tym czasie tylko część towarów. W wyniku remanentu stwierdzono, że zapas towarów jeszcze nie sprzedanych wyniósł na koniec miesiąca czerwca 30 000 zł. Zapas końcowy towarów wyceniono według cen zakupu. Za wynajęcie pomieszczeń hurtowni zapłacono w ciągu miesiąca 2 600 zł. Koszty związane z zatrudnieniem pracowników hurtowni wyniosły 2 900 zł. płatne gotówką. Za transport towarów od dostawców i do odbiorców zapłacono 3 800 zł.

Polecenia: 1. Ustal jaki zysk osiągnięto w czerwcu 200A w przedsiębiorstwie „Timex”?

2. Porównaj wartość kapitału właściciela na początek i na koniec miesiąca czerwca.

Rozwiązanie przykładu 2.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "Timex." ZA MIESIĄC CZERWIEC 200A.

Przychody ze sprzedaży towarów 142 000

Koszt (wartość) sprzedanych towarów 120 000

Marża 22 000

Inne koszty:

- usługi (dzierżawa pomieszczeń) 2 600

- wynagrodzenia 2 900

- usługi (transport) 3 800

9 300

Zysk 12 700

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "Timex" NA 01. CZERWCA 200A.

AKTYWA PASYWA

Środki pieniężne 150 000 Kapitał właściciela 150 000

Razem aktywa 150 000 Razem pasywa 150 000

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "Timex" NA 30. CZERWCA 200A.

AKTYWA PASYWA

Środki pieniężne 132 700 Kapitał właściciela (wkład) 150 000

Towary 30 000 Kapitał właściciela (zysk) 12 700

Razem aktywa 162 700 Razem pasywa 162 700

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "Timex” ZA MIESIĄC CZERWIEC 200A

WPŁYWY

- Sprzedaż towarów 142 000

Razem wpływy 142 000

WYDATKI

- zakup towarów 150 000

- usługi (dzierżawa) 2 600

- wynagrodzenia 2 900

- usługi (transport) 3 800

Razem wydatki 159 300

WPŁYWY minus WYDATKI ZA MIESIĄC CZERWIEC (-) 17 300

ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTKU CZERWCA 150 000

ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC CZERWCA 132 700

Przykład 3. Przedsiębiorstwo handlowe „Timex” (patrz wyżej) rozpoczęło działalność w miesiącu lipcu 200A. ze stanem środków pieniężnych i stanem zapasów takim jak na końcu czerwca - odpowiedni 132 700 zł. i 30 000 zł. W ciągu całego miesiąca lipca 200A u różnych producentów artykułów papierniczych zakupiono towary za 145 000 zł. Zapłacono gotówką 130 000 zł. a pozostałe 15 000 zł zapłacone zostanie w ciągu najbliższych sześciu tygodni od daty zakupów. Handlowano towarem przez cały miesiąc lipiec. W ostatnim dniu lipca podsumowano przychody ze sprzedaży towarów (obroty) i stwierdzono, że wyniosły one za cały lipiec łącznie 139 000 zł. Należy zaznaczyć, że otrzymano od klientów 131 000 w gotówce, natomiast pozostałe 8000 zł klienci zapłacą w ciągu czterech tygodni od daty sprzedaży. Wiadomo, że sprzedano w tym czasie tylko część towarów. W wyniku remanentu stwierdzono, że zapas towarów jeszcze nie sprzedanych wyniósł na koniec miesiąca lipca 55 000 zł. Zapas końcowy towarów wyceniono według cen zakupu. Za wynajęcie pomieszczeń hurtowni zapłacono w ciągu miesiąca 2 600 zł. Koszty związane z zatrudnieniem pracowników hurtowni wyniosły 3 900 zł. płatne gotówką. Koszty transportu towarów od dostawców i do odbiorców wyniosły według faktur 4 000 zł. Zapłata za transport nastąpi w połowie sierpnia.

Polecenia: 1. Ustal jaki zysk osiągnięto w lipcu 200A w przedsiębiorstwie „Timex”?

2. Porównaj wartość kapitału właściciela na początek i na koniec miesiąca lipca.

Rozwiązanie przykładu 3.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "Timex" ZA MIESIĄC LIPIEC 200A.

Przychody ze sprzedaży towarów 139 000

Koszt (wartość) sprzedanych towarów 120 000

Marża 19 000

Inne koszty:

- usługi (dzierżawa pomieszczeń) 2 600

- wynagrodzenia 3 900

- usługi (transport) 4 000

10 500

Zysk 8 500

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "Timex" NA 01. LIPCA 200A.

AKTYWA PASYWA

Środki pieniężne 132 700 Kapitał właściciela (wkład) 150 000

Towary 30 000 Kapitał właściciela (zysk) 12 700

Razem aktywa 162 700 Razem pasywa 162 700

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "Timex" NA 31. LIPCA 200A.

AKTYWA PASYWA

Środki pieniężne 127 200 Kapitał właściciela (wkład) 150 000

Towary 55 000 Kapitał właściciela (zysk okresów ubiegłych) 12 700

Należności od od- Kapitał właściciela (zysk okresu bieżącego) 8 500

biorców 8 000 Zobowiązania wobec dostawców 19 000

Razem aktywa 190 200 Razem pasywa 190 200

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "Timex” ZA MIESIĄC LIPIEC 200A

WPŁYWY

- Sprzedaż towarów 131 000

Razem wpływy 131 000

WYDATKI

- zakup towarów 130 000

- usługi (dzierżawa) 2 600

- wynagrodzenia 3 900

Razem wydatki 136 500

WPŁYWY minus WYDATKI ZA MIESIĄC LIPCA (-) 5 500

ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTKU LIPCA 132 700

ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC LIPCA 127 200

Przykład 4. Przedsiębiorstwo produkujące okapy kuchenne sprzedało hurtownikom we wrześniu 200A wyroby w ilości 450 sztuk. Wyroby wydano z magazynów bezpośrednio odbiorcom lub przewoźnikom. Cena jednej sztuki wyrobu wynosi 120 zł. Na rachunek bankowy firmy wpłynęło do końca września z tytułu sprzedaży tego miesiąca 35.000 zł. Należy określić jaką kwotę przychodów ze sprzedaży okapów wykaże firma we wrześniu 200A.

Rozwiązanie przykładu 4:

Przychody ze sprzedaży produktów: 450 szt. x 120 zł./szt. = 54 000 zł.

Przykład 5. Przedsiębiorstwo "PETTI" S.A. produkujące okna z PCV sprzedało w lipcu 200A (pierwszy miesiąc działalności firmy) 70 sztuk okien o symbolu K-1 po 200 zł. za sztukę oraz 90 sztuk okien o symbolu K-2 po 110 zł. za sztukę. Wyroby wydano z magazynów bezpośrednio odbiorcom lub przewoźnikom. Do końca lipca na rachunek bankowy firmy wpłynęło 12 000 zł. z tytułu sprzedaży miesiąca lipca.

W sierpniu 200A firma sprzedała takie same ilości okien K-1 oraz K-2 po cenach odpowiednio 180 zł. i 100 zł. za sztukę. Do końca sierpnia wpłynęło na rachunek bankowy przedsiębiorstwa 8 000 zł. z tytułu sprzedaży okien w miesiącu lipcu oraz 13 000 zł. z tytułu sprzedaży okien w miesiącu sierpniu. Należy obliczyć, jaką kwotę przychodów ze sprzedaży okien wykaże firma w miesiącu lipcu a jaką kwotę w sierpniu roku 200A.

Rozwiązanie przykładu 5:

Miesiąc lipiec:

Przychody ze sprzedaży produktów: 70 szt. x 200 zł./szt. = 14.000 zł.

90 szt. x 110 zł./szt. = 9 900 zł.

Razem: 23 900 zł.

Miesiąc sierpień:

Przychody ze sprzedaży produktów: 70 szt. x 180 zł./szt. = 12 600 zł.

90 szt. x 100 zł./szt. = 9 000 zł.

Razem: 21 600 zł.

Przykład 6. Firma produkująca lodówki sprzedała w roku 200A partię swoich wyrobów udzielając klientom 12 - miesięcznej gwarancji. Doświadczenie handlowe pozwala przypuszczać, że około 3% wyrobów będzie wymagało napraw gwarancyjnych w ciągu tych dwunastu miesięcy. Szacuje się, że naprawy części tych lodówek będą kosztowały w przyszłym 200B roku około 190 000 zł. Rok obrotowy firmy kończy się 31. grudnia 200A roku. Należy określić, do którego roku będą przypisane koszty napraw gwarancyjnych równe 190 000 zł.? Czy będzie to rok sprzedaży lodówek czyli rok 200A, czy też rok 200B kiedy będą miały miejsce oczekiwane naprawy ?

Rozwiązanie przykładu 6: Koszty zostaną przypisane do roku 200A (jak Anna)

Przykład 7. Przedsiębiorstwo "OPT" zakupiło na początku 200A roku grunty w Tarnowie pod budowę zakładu wytwórczego. Cena nabycia tego gruntu wyniosła 200 000 zł. Na końcu 200A roku grunt ten miał, według szacunków, wartość rynkową równą 218 000 zł. Sporządzając bilans na 31. grudnia 200A roku grunty te jednak wyceniono na 200 000 zł. Czy jest to właściwe postępowanie? Czy firma "OPT" może wykazać zysk z tytułu tej transakcji w kwocie 18 000 zł. ?

Odpowiedź: jest to właściwe postępowanie; firma nie może wykazać zysku równego 18 000zł.

Przykład 8. W sierpniu 200A rozpoczęła działalność hurtownia betonowych kostek brukowych w jednym wzorze. Jest to spółka cywilna o nazwie „Berta” s.c. Wspólnicy zainwestowali w to przedsięwzięcie 400 000 zł. (w gotówce). Zakupili za to 10 000 m. kw. kostki ( 40 zł. za 1 m. kw). Producent kostki dostarczył po paru dniach kolejne 6 000 m kw. kostki, ale już w cenie 42 zł. godząc się na odroczenie zapłaty o 5 tygodni. W dniu 14. Sierpnia 200A zaciągnięto w banku kredyt obrotowy równy 135 000 zł. i tego samego dnia zakupiono 3 000 m. kw. kostki ( 45 zł. za 1 m. kw.). W sierpniu 200A sprzedano 15 000 m. kw. kostki osiągając przychody ze sprzedaży równe 700 000 zł. (w gotówce). Wiemy także, że w sierpniu poniesiono koszty zatrudnienia pracowników firmy równe 25 000 zł. (opłacone gotówką). W kolejnym miesiącu (wrzesień 200A) zapłaci się 5000 zł. za energię i wodę zużyte w sierpniu oraz 2 000 zł za sierpniowe rozmowy telefoniczne. Również we wrześniu zapłaci się 5 500 zł. za dzierżawę pomieszczeń i gruntu pod działalność handlową w miesiącu sierpniu. Należy sporządzić rachunek zysków i strat firmy za miesiąc sierpień oraz bilanse na początek i na koniec sierpnia.

Rozwiązanie przykładu 8.

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "BERTA"S.C. NA 01. SIERPNIA 200A.

AKTYWA PASYWA

Środki pieniężne 400 000 Kapitał właścicieli (wkład) 400 000

Razem aktywa 400 000 Razem pasywa 400 000

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "BERTA" S.C. ZA MIESIĄC SIERPIEŃ 200A.

METODA WYCENY ZAPASÓW

FIFO LIFO KOSZT PRZECIĘTNY

Przychody ze sprzedaży towarów 700 000 700 000 700 000

Koszt sprzedanych towarów

- Towary dostępne do sprzedaży 787 000 787 000 787 000

- Zapas końcowy towarów 177 000 160 000 165 680

610 000 627 000 621 320

Marża 90 000 73 000 78 680

Inne koszty:

- wynagrodzenia 25 000 25 000 25 000

- zużycie energii 5 000 5 000 5 000

- usługi obce (telefony) 2 000 2 000 2 000

- usługi obce (dzierżawa) 5 500 5 500 5 500

37 500 37 500 37 500

Zysk 52 500 35 500 41 180

10 000 m.kw. x 40 zł./m.kw. = 400 000 zł.

6 000 m.kw. x 42 zł./m.kw. = 252 000 zł.

3 000 m.kw x 45 zł./m.kw. = 135 000 zł.

19 000 m. kw 787 000 zł. : 19 000 m. kw. = 41,42 zł./m.kw.

4 000 m. kw x 41,42 zł./m.kw = 165 680 zł.

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "BERTA" S.C. NA 31. SIERPNIA 200A.

FIFO

AKTYWA PASYWA

Zapasy towarów 177 000 Kapitał właścicieli (wkład) 400 000

Środki pieniężne 675 000 Kapitał właścicieli (zysk) 52 500

Razem kapitał właścicieli 452 500

Zobowiązania 399 500

Razem aktywa 852 000 Razem pasywa 852 000

LIFO

AKTYWA PASYWA

Zapasy towarów 160 000 Kapitał właścicieli (wkład) 400 000

Środki pieniężne 675 000 Kapitał właścicieli (zysk) 35 500

Razem kapitał właścicieli 435 500

Zobowiązania 399 500

Razem aktywa 835 000 Razem pasywa 835 000

KOSZT PRZECIĘTNY

AKTYWA PASYWA

Zapasy towarów 165 680 Kapitał właścicieli (wkład) 400 000

Środki pieniężne 675 000 Kapitał właścicieli (zysk) 41 180

Razem kapitał właścicieli 441 180

Zobowiązania 399 500

Razem aktywa 840 680 Razem pasywa 840 680

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "BERTA" S.C. ZA MIESIĄC SIERPIEŃ 200A

WPŁYWY

- Sprzedaż towarów 700 000

Razem wpływy 700 000

WYDATKI

- zakup towarów 400 000

- wynagrodzenia 25 000

Razem wydatki 425 000

WPŁYWY minus WYDATKI ZA MIESIĄC SIERPIEŃ 275 000

ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTKU SIERPNIA 400 000

ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC SIERPNIA 675 000

Przykład 9. Jan Kowalski po dwudziestu latach pracy w firmie państwowej zdecydował się podjąć działalność gospodarczą na własny rachunek. Postanowił otworzyć własną firmę zajmującą się wynajmowaniem samochodów osobowych i przyczep bagażowych do tych samochodów. Podczas pierwszego miesiąca działalności (sierpień 200A) miały miejsce w firmie różnego rodzaju transakcje:

1. Jan zainwestował 50 000 zł. własnych oszczędności w nową firmę. Pieniądze te wpłacił do banku gdzie otwarto konto nowego przedsiębiorstwa "Jan Rent".

2. Kowalski zakupił kilka używanych samochodów osobowych i przyczep wystawiając sprzedającym czeki na łączną kwotę 30 000 zł. Sprzedawcy zrealizowali czeki w banku.

3. Jan zakupił używaną przyczepę za 7 500 zł. od znajomego prowadzącego w innym punkcie miasta małą hurtownię. Znajomy zgodził się na odroczenie terminu zapłaty za przyczepę o kilka miesięcy. Wystawiono rachunek w związku z dokonaniem tej transakcji.

4. Jan zakupił w sklepie znajdującym się w sąsiedztwie jego firmy materiały biurowe za 6 500 zł. Właściciel sklepu zgodził się na kilkunastodniowe odroczenie zapłaty za materiały.

5. W sierpniu Jan wynajmował samochody osobowe otrzymując z tego tytułu 16 000 zł. w gotówce (do kasy).

6. Jan zapłacił czynsz w wysokości 4.500 zł. za sierpień za dzierżawę miejsc parkingowych dla swoich pojazdów.

7. Jan zapłacił w sierpniu 2 500 zł. pracownikom za mycie samochodów i pomoc w prowadzeniu biura.

8. Kilka małych firm usługowych wynajmowało od Jana przyczepy bagażowe w sierpniu. Jan wystawił im rachunki za wynajem na kwotę 10 000 zł. Zapłata nastąpi w terminie późniejszym.

9. W ostatnim dniu sierpnia Jan zapłacił za zakupione materiały biurowe.

10. Kowalski otrzymał czek na 4 000 zł. od jednej z firm za wynajmowanie przyczep (operacja 8). Jan zrealizował czek w banku podejmując gotówkę do kasy firmy.

11. Jan wycofał z rachunku bankowego firmy na własne potrzeby 9 000 zł.

12. Na ostatni dzień sierpnia Jan przeliczył i wycenił materiały biurowe na składzie i stwierdził, że mają one wartość według cen zakupu równą 1 500 zł. Ponieważ zakupił materiały za 6 500 zł. zatem materiały za 5 000 zł. zostały zużyte w sierpniu.

Należy zaksięgować na kontach T - owych operacje gospodarcze w firmie "Jan Rent" w miesiącu sierpniu. Sporządzić rachunek zysków i strat za okres sierpnia 200A oraz bilans na 31. sierpnia 200A.

Rozwiązanie przykładu 9.

RACHUNEK BANKOWY KAPITAŁ .ŚRODKI TRWAŁE .

. (BIEŻĄCY) . . WŁAŚCICIELA .

(1) 50 000 30 000 (2) 50 000 (1) (2) 30 000

9 000 (11) (11) 9 000 (3) 7 500

ZOBOWIĄZANIA WO- . MATERIAŁY . . KASA . PRZYCHODY

. BEC DOSTAWCÓW . . ZE SPRZEDAŻY .

7 500 (3) (4) 6 500 5 000 (12) (5) 16 000 4 500 (6) 16 000 (5)

6 500 (4) 2 500 (7) 10 000 (8)

(9) 6 500 (10) 4 000 6 500 (9)

KOSZTY (DZIERŻAWA). KOSZTY NALEŻNOŚCI KOSZTY

(6) 4 500 .(WYNAGRODZENIA). . OD ODBIORCÓW . (ZUŻYCIE

(7) 2 500 (8) 10 000 4 000(10) .MATERIAŁÓW.)

(12) 5 000

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT PRZEDSIĘBIORSTWA USŁUGOWEGO "JAN RENT" ZA MIESIĄC SIERPIEŃ 200A.

Przychody ze sprzedaży produktów 26 000

Koszty:

- usługi obce (dzierżawa) 4 500

- wynagrodzenia 2 500

- zużycie materiałów 5 000

12 000

Zysk 14 000

BILANS PRZEDSIĘBIORSTWA USŁUGOWEGO "JAN RENT" NA 31. SIERPNIA

AKTYWA PASYWA

Środki trwałe 37 500 Kapitał właściciela (wkład) 41 000

Należności 6 000 Kapitał właściciela (zysk) 14 000

Zapas materiałów 1 500 Razem kapitał własny 55 000

Środki pieniężne:

- na rachunku bankowym 11 000

- w kasie 6 500

17 500 Zobowiązania wobec dostawców 7 500

Razem aktywa 62 500 Razem pasywa 62 500

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH PRZEDSIĘBIORSTWA USŁUGOWEGO "JAN RENT" ZA MIESIĄC SIERPIEŃ 200A

WPŁYWY

- Sprzedaż produktów 20 000

Razem wpływy 20 000

WYDATKI

- zakup środków trwałych 30 000

- zakup materiałów 6 500

- wynagrodzenia 2 500

- usługi dzierżawy 4 500

- wycofanie kapitału 9 000

Razem wydatki 52 500

WPŁYWY minus WYDATKI ZA MIESIĄC SIERPIEŃ (-) 32 500

ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTKU SIERPNIA 50 000

ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC SIERPNIA 17 500

Przykład 10. Na 01. listopada 200A firma "Lida" (podatnik VAT) miała w magazynie 1 000 sztuk wyrobu A i 500 sztuk wyrobu B. W listopadzie przyjęto do magazynu z produkcji 3 000 sztuk wyrobu A i 2 500 sztuk wyrobu B. W listopadzie sprzedano odbiorcom 3 500 sztuk wyrobu A po 35 zł. netto za sztukę oraz 2 000 sztuk wyrobu B po 40 zł. netto za sztukę. Faktury wystawiono. Przy sprzedaży naliczono odbiorcom podatek od towarów i usług (podatek VAT) według stawki 22%. Należy:

1. Obliczyć przychody netto ze sprzedaży produktów osiągnięte przez firmę w listopadzie

2. Obliczyć kwotę VAT należnego od dokonanych w listopadzie transakcji sprzedaży towarów

Rozwiązanie przykładu 10:

Przychody netto ze sprzedaży produktów A w listopadzie (faktury VAT):

3 500 szt. x 35 zł./szt. = 122 500 zł.

VAT 22% (należny) 26 950 zł. (0,22 x 122 500 zł.)

Należności od odbiorców 149 450 zł.

Przychody netto ze sprzedaży produktów B w listopadzie (faktury VAT):

2 000 szt. x 40 zł./szt. = 80 000 zł.

VAT 22% (należny) 17 600 zł. (0,22 x 80 000 zł.)

Należności od odbiorców 97 600 zł.

Przychody netto ze sprzedaży produktów w miesiącu listopadzie:

122 500 zł. + 80 000 zł. = 202 500 zł.

Kwota VAT należnego od dokonanych w listopadzie transakcji sprzedaży towarów:

26 950 zł. + 17 600 zł. = 44 550 zł.

Przykład 11. Zobacz poprzedni przykład. W listopadzie roku 200A firma „Lida” (podatnik VAT) dokonała zakupów towarów (materiałów) i usług u różnych podmiotów będących podatnikami VAT. Wartość zakupów netto towarów i usług obciążonych stawką 22% wyniosła 95 000 zł. Wartość zakupów netto towarów i usług obciążonych stawką 7% wyniosła 30 000 zł. Należy:

1. Obliczyć kwotę VAT naliczonego przez dostawców w listopadzie 200A

2. Jaką kwotę VAT należałoby (przy podanych założeniach tego oraz poprzedniego przykładu) odprowadzić do Urzędu Skarbowego za listopad 200A.

Rozwiązanie przykładu 11:

VAT naliczony przez dostawców w listopadzie 200A:

95 000 zł. x 0,22 = 20 900 zł.

30 000 zł. x 0,07 = 2 100 zł.

Razem: 23 000 zł.

VAT do zapłaty za listopad 200A: VAT należny - VAT naliczony:

44 550 zł. - 23 000 zł. = 21 550 zł.

Przykład 12. W przedsiębiorstwie "ErPlus" sp. z o.o. zajmującym się m. in. hurtowym handlem sprzętem sportowym w miesiącu maju 200A (pierwszy miesiąc działalności firmy) miały miejsce m. in. następujące operacje gospodarcze:

1. Dokonano zakupu 100 par butów sportowych o symbolu B-1 w cenie zakupu netto 50 zł. za parę. Dostawca naliczył VAT 22%. Fakturę za towary oraz same towary otrzymano w maju.

2. Dokonano zakupu 80 piłek do siatkówki o symbolu S-2 w cenie zakupu netto 40 zł. za sztukę. Dostawca naliczył VAT 22%. Fakturę za towary oraz same towary otrzymano w maju.

3. Dokonano sprzedaży na kredyt kupiecki 80 par butów o symbolu B-1 w cenie sprzedaży netto 70 zł. za parę. Odbiorców obciążono VAT 22%. Wyroby wydano z magazynów bezpośrednio odbiorcom lub przewoźnikom.

4. Dokonano sprzedaży na kredyt kupiecki 50 sztuk piłek o symbolu S-2 w cenie sprzedaży netto 50 zł. za sztukę. Odbiorców obciążono VAT 22%. Wyroby wydano z magazynów bezpośrednio odbiorcom lub przewoźnikom.

5. Do końca maja na rachunek bankowy firmy wpłynęło 4 000 zł. należności od odbiorców z tytułu sprzedaży miesiąca maja.

Należy ustalić, jaką kwotę przychodów ze sprzedaży towarów wykaże firma w miesiącu maju roku 200A. Należy także obliczyć, jaki wynik ze sprzedaży towarów osiągnięto w maju 200A.

Rozwiązanie przykładu 12:

Przychody netto ze sprzedaży towarów: Buty B - 1: 80 szt. x 70 zł./szt. = 5 600 zł.

Piłki S - 2: 50 szt. x 50 zł./szt. = 2 500 zł.

Razem: 8 100 zł.

Wartość (koszt) sprzedanych towarów: Buty B - 1: 80 szt. x 50 zł./szt. = 4 000 zł.

Piłki S - 2: 50 szt. x 40 zł./szt. = 2 000 zł.

Razem: 6 000 zł.

Przychody netto ze sprzedaży towarów 8 100 zł.

Wartość (koszt) sprzedanych towarów 6 000 zł.

Zysk ze sprzedaży towarów 2 100 zł.

Przykład 13. W przedsiębiorstwie "ErPlus" sp. z o.o. zajmującym się m. in. hurtowym handlem sprzętem sportowym w miesiącu czerwcu 200A miały miejsce m. in. następujące operacje gospodarcze:

1. Dokonano zakupu 120 par butów sportowych o symbolu B-1 w cenie zakupu netto 50 zł. za parę. Dostawca naliczył VAT 22%. Fakturę za towary oraz same towary otrzymano w czerwcu.

2. Dokonano zakupu 90 piłek do siatkówki o symbolu S-2 w cenie zakupu netto 40 zł. za sztukę. Dostawca naliczył VAT 22%. Fakturę za towary oraz same towary otrzymano w czerwcu.

3. Dokonano sprzedaży na kredyt kupiecki 130 par butów o symbolu B-1 w cenie sprzedaży netto 70 zł. za parę. Odbiorców obciążono VAT 22%. Wyroby wydano z magazynów bezpośrednio odbiorcom lub przewoźnikom.

4. Dokonano sprzedaży na kredyt kupiecki 105 sztuk piłek o symbolu S-2 w cenie sprzedaży netto 50 zł. za sztukę. Odbiorców obciążono VAT 22%. Wyroby wydano z magazynów bezpośrednio odbiorcom lub przewoźnikom.

5. Do końca czerwca na rachunek bankowy firmy wpłynęło 4 600 zł. należności od odbiorców z tytułu sprzedaży miesiąca maja oraz 5 200 zł. należności od odbiorców z tytułu sprzedaży miesiąca czerwca.

Należy ustalić, jaką kwotę przychodów ze sprzedaży towarów wykaże firma w miesiącu czerwcu roku 200A. Należy także obliczyć, jaki wynik ze sprzedaży towarów osiągnięto w czerwcu 200A.

Rozwiązanie przykładu 13:

Przychody netto ze sprzedaży towarów: Buty B - 1: 130 szt. x 70 zł./szt. = 9 100 zł.

Piłki S - 2: 105 szt. x 50 zł./szt. = 5 250 zł.

Razem: 14 350 zł.

Wartość (koszt) sprzedanych towarów: Buty B - 1: 130 szt. x 50 zł./szt. = 6 500 zł.

Piłki S - 2: 105 szt. x 40 zł./szt. = 4 200 zł.

Razem: 10 700 zł.

Przychody netto ze sprzedaży towarów 14 350 zł.

Wartość (koszt) sprzedanych towarów 10 700 zł.

Zysk ze sprzedaży towarów 3 650 zł.

Przykład 14. Spółka „Sebet” S.A. w dniu 19 lutego 200A dokonała zakupu środka trwałego, maszyny produkcyjnej (KŚT - 432) o wartości w cenie netto 240 000 zł. Dostawca naliczył 22% VAT. Wiadomo, że maszyna wymaga dodatkowych kosztów: transportu, montażu i prac budowlanych wykonanych przez własnych pracowników. Środek trwały przyjęto do użytkowania w ostatnich dniach lutego 200A.

W związku z zakupem miały miejsce operacje gospodarcze:

1) dokonano zakupu środka trwałego (faktura VAT); 240 000 zł netto plus 22% VAT

2) otrzymano fakturę za dokumentację techniczną dotyczącą rozpatrywanej maszyny (faktura VAT) 8 000 zł. netto plus 22% VAT

3) otrzymano fakturę za transport maszyny do firmy „Sebet” (faktura VAT) 12 000 zł. netto plus 22% VAT,

4) maszynę ubezpieczono na czas transportu. Koszt ubezpieczenia maszyny wyniósł 600 zł.

5) koszt własnych pracowników zatrudnionych na umowę o dzieło przy pracach budowlanych wyniósł 1 500 zł.

6) wartość materiałów zużytych przy pracach budowlanych związanych z nabytą maszyną wyniósł 1 000 zł.

7) w związku z osiągnięciem stanu kompletności i zdatności do użycia nastąpiło przyjęcie środka trwałego do używania (dokument PT)

Należy:

a) ustalić wartość początkową nabytej maszyny (cenę jej nabycia);

b) naliczyć amortyzację tego środka trwałego w roku 200A oraz 200B wiedząc, że zarówno dla potrzeb bilansowych jak i podatkowych będzie on amortyzowany metodą liniową a stawka amortyzacji wynosi 20% rocznie;

c) ustalić wartość bilansową (wartość księgową netto) tej maszyny na dzień 31 grudnia 200A oraz 31 grudnia 200B.

Rozwiązanie przykładu 14:

Cena nabycia = cena zakupu + koszty zakupu

Cena nabycia = 240 000 + 8 000 + 12 000 + 600 + 1500 + 1 000 = 263 100 zł.

263 100 zł. x 0,2 = 52 620 zł./rok

52 620 zł. : 12 m-cy = 4 385 zł./m-c

Amortyzacja w roku 200A: 10 m-cy x 4 385 zł. = 43 850 zł.

Wartość bilansowa środka trwałego (wartość księgowa netto) = wartość początkowa - umorzenie

Umorzenie na 31 grudnia 200A = 43 850 zł.

Wartość księgowa netto na 31 grudnia 200A = 263 100 zł. - 43 850 zł. = 219 250 zł.

Bilans przedsiębiorstwa „Sebet” S.A. na 31. grudnia 200A (fragment)

AKTYWA

Aktywa trwałe

.

.

Środki trwałe 219 250

Amortyzacja w roku 200B: 12 m-cy x 4 385 zł. = 52 620 zł.

Umorzenie za rok 200B = 52 620 zł.

Umorzenie na 31 grudnia 200B = 43 850 (za rok 200A) + 52 620 (za rok 200B) = 96 470 zł.

Wartość księgowa netto na 31 grudnia 200B = 263 100 zł. - 96 470 zł. = 166 630 zł.

Bilans przedsiębiorstwa „Sebet” S.A. na 31. grudnia 200B (fragment)

AKTYWA

Aktywa trwałe

.

.

Środki trwałe 166 630

Przykład 15. Zarząd przedsiębiorstwa "Sebet" S.A. w październiku 200A podjął decyzję o rozwijaniu działalności. Podpisano w związku z tym umowę z firmą budowlaną na zbudowanie nowych obiektów produkcyjnych i magazynowych. Firma budowlana wykonała do końca 200A roku część robót (roboty ziemne, betonowanie, prace murarskie itp.). Firma "Sebet" otrzymała w końcu roku fakturę za wykonane roboty na 256 000 zł. netto.

Rozważ problem wyceny i prezentacji w bilansie środków trwałych w budowie firmy „Sebet” S.A. na 31. grudnia 200A.

Bilans przedsiębiorstwa „Sebet” S.A. na 31. grudnia 200A (fragment)

AKTYWA

Aktywa trwałe

.

.

Środki trwałe 219 250

Środki trwałe w budowie 256 000

Przykład 16. W ciągu pierwszego kwartału 200B roku przedsiębiorstwo "Sebet" S.A. w dalszym ciągu prowadziło działalność zmierzającą do powiększenia potencjału gospodarczego. Miały wtedy miejsce m. in. następujące operacje gospodarcze:

1. Wykonawcy robót budowlano montażowych wykonali kolejne roboty budowlane i nadesłali faktury o wartości 161 000 zł. netto.

2. Dostawcy specjalistycznych maszyn niezbędnych do uruchomienia nowej produkcji w budowanych obiektach produkcyjnych dostarczyli maszyn i urządzeń, które wymagają montażu po zakończeniu budowy obiektów produkcyjnych a przed uruchomieniem produkcji. Wartość dostarczonych maszyn i urządzeń to 234 000 zł. netto. Faktura za te maszyny została nadesłana.

3. Poniesiono koszty transportu i wyładunku tych maszyn równe 11 300 zł. netto (fakturę otrzymano).

4. Zawarto z firmą ubezpieczeniową umowę ubezpieczenia transportu maszyn. Zgodnie z polisą koszt ubezpieczenia wyniósł 400 zł.

Rozważ problem wyceny i prezentacji w bilansie środków trwałych w budowie firmy „Sebet” S.A. na 31. grudnia 200B.

Bilans przedsiębiorstwa „Sebet” S.A. na 31. grudnia 200B (fragment)

AKTYWA

Aktywa trwałe

.

Środki trwałe 166 630

Środki trwałe w budowie 662 700^*

^*256 000 + 161 000 + 234 000 + 11 300 + 400 = 662 700 zł.

Przykład 17. W przedsiębiorstwie „Samba” sp. z o. o. w ostatnich dwóch latach prowadzono budowę trzech budynków produkcyjnych. Obiekty te oznaczono symbolami: K; M; C. W dniu 15 marca 200A nastąpiło przekazanie do użytkowania tych budynków. Bezpośrednie koszty wytworzenia poszczególnych obiektów wyniosły:

K M C Razem

Koszty bezpośrednie 150 000 zł. 290 000 zł. 410 000 zł. 850 000 zł.

Poniesiono także pośrednie budowy tych trzech obiektów (dokumentacja techniczna, przygotowanie terenu pod budowę, nadzór autorski, nadzór budowlany i inne). Do momentu oddania budynków do używania koszty te wyniosły 109 800 zł. W przedsiębiorstwie "Samba" sp. z o. o. koszty te rozlicza się na poszczególne budynki w stosunku do kosztów bezpośrednich.

Polecenie: Należy rozliczyć koszty pośrednie na poszczególne budynki oraz ustalić wartość początkową poszczególnych obiektów oddanych do używania w dniu 15 marca 200A..

Rozwiązanie przykładu 17:

Wskaźnik narzutu kosztów pośrednich 109 800 zł. : 850 000 zł. = 0,129176

Rozliczenie kosztów pośrednich

Obiekt K: 150 000 zł. x 0,129176 = 19 376 zł.

Obiekt M: 290 000 zł. x 0,129176 = 37 461 zł.

Wyrób C: 410 000 zł. x 0,129176 = 52 963 zł.

Razem: 109 800 zł.

Wartość początkowa (koszty wytworzenia budynków):

OBIEKT K M C

- koszty bezpośrednie 150 000 zł. 290 000 zł. 410 000 zł.

- koszty pośrednie 19 376 zł. 37 461 zł. 52 963 zł.

Razem 169 376 zł. 327 461 zł. 462 963 zł.

Przykład 18. Spółka „Sebet” S.A. w dniu 19 lipca 200A dokonała zakupu i oddała do używania program finansowo - księgowy wraz z licencją za kwotę netto 8 000 zł. Dostawca doliczył do ceny zakupu koszty instalacji oprogramowania w wysokości 700 zł. netto. Dostawca przeprowadził ponadto szkolenie pracowników przedsiębiorstwa „Sebet” w obsłudze tego oprogramowania. Koszt tego szkolenia wyniósł 900 zł. netto. W dokumentacji opisującej przyjęte zasady rachunkowości przedsiębiorstwa „Sebet” stwierdza się, że oprogramowanie wraz z licencją będzie amortyzowane metodą liniową i zgodnie z przepisami podatkowymi zastosowana będzie stawka amortyzacji w wysokości 50%. Rozpoczęcie amortyzacji nastąpiło, również zgodnie z przepisami podatkowymi, w następnym miesiącu po przyjęciu środka trwałego do użytkowania, czyli od sierpnia 200A. Odpisy amortyzacyjne dla potrzeb bilansowych oraz podatkowych naliczane będą w równych ratach co miesiąc. Należy:

a) ustalić wartość początkową nabytego składnika wartości niematerialnych i prawnych (cenę jego nabycia);

b) naliczyć amortyzację tego składnika wartości niematerialnych i prawnych w roku 200A oraz 200B.

c) ustalić wartość bilansową (wartość księgową netto) tego składnika na dzień 31 grudnia 200A oraz 31 grudnia 200B.

Rozwiązanie przykładu 18:

Cena nabycia = cena zakupu + koszty zakupu

Cena nabycia = 8 000 + 700 + 900 = 9 600 zł.

9 600 zł. x 0,5 = 4 800 zł./rok

4 800 zł. : 12 m-cy = 400 zł./m-c

Amortyzacja w roku 200A: 5 m-cy x 400 zł. = 2 000 zł.

Wartość bilansowa składnika wartości niematerialnych i prawnych (wartość księgowa netto) = wartość początkowa - umorzenie

Umorzenie na 31 grudnia 200A = 2 000 zł.

Wartość księgowa netto na 31 grudnia 200A = 9 600 zł. - 2 000 zł. = 7 600 zł.

Bilans przedsiębiorstwa „Sebet” S.A. na 31. grudnia 200A (fragment)

AKTYWA

Aktywa trwałe

Wartości niematerialne i prawne 7 600

Środki trwałe 219 250

Środki trwałe w budowie 256 000

Amortyzacja w roku 200B: 12 m-cy x 400 zł. = 4 800 zł.

Umorzenie za rok 200B = 4 800 zł.

Umorzenie na 31 grudnia 200B = 2000 (za rok 200A) + 4 800 (za rok 200B) = 6 800 zł.

Wartość księgowa netto na 31 grudnia 200B = 9 600 zł. - 6 800 zł. = 2 800 zł.

Bilans przedsiębiorstwa „Sebet” S.A. na 31. grudnia 200B (fragment)

AKTYWA

Aktywa trwałe

Wartości niematerialne i prawne 2 800

Środki trwałe 166 630

Środki trwałe w budowie 662 700

Przykład 19. W dniu 25 września roku 200A w przedsiębiorstwie „Wysokie Loty” S.A. sfinalizowano operację zakupu przedsiębiorstwa „Nitro” sp. z o. o. Cena nabycia przedsiębiorstwa „Nitro” sp. z o. o. wyniosła 980 000 zł. Zapłaty na rzecz dotychczasowych właścicieli przedsiębiorstwa „Nitro” sp. z o. o. dokonano z rachunku bankowego przedsiębiorstwa „Wysokie Loty” S.A. Bilans nabytego przedsiębiorstwa na dzień 25 września 200A sporządzony według wartości godziwych przedstawiał się następująco (w zł.):

Środki trwałe 600 000 Kapitały własne 860 000

Wyroby gotowe 300 000 Kredyty bankowe 200 000

Materiały 200 000 Zobowiązania wobec dostawców 140 000

Należności od odbiorców 100 000 Razem pasywa 1 200 000

Razem aktywa 1 200 000

Polecenie: Ustalić nabytą wartość firmy.

Ustalenie nabytej wartości firmy:

- cena nabycia przedsiębiorstwa „Nitro” sp. z o. o. 980 000 zł.

- wartość godziwa aktywów netto przedsiębiorstwa „Nitro” sp. z o. o. 860 000 zł.

- nabyta wartość firmy: 980 000 zł. - 860 000 zł. = 120 000 zł.

Przykład 20. W 200A roku w przedsiębiorstwie "Sebet" S.A. miały miejsce m. in. następujące operacje gospodarcze:

1. Wniesiono ze środków pieniężnych na rachunku bankowym udziały do przedsiębiorstwa "Koks" sp. z o.o. w kwocie 150 000 zł.

2. W lipcu 200A zakupiono na giełdzie papierów wartościowych 1 000 akcji przedsiębiorstwa "Klon" S.A. płacąc (razem z prowizją biura maklerskiego) 77 zł. za sztukę. Przy zakupie kierowano się zamiarem długotrwałego pozyskiwania dywidend z tej inwestycji. Zapłata nastąpiła z rachunku bankowego firmy.

3. W końcu 200A roku, w związku z posiadaniem wolnych środków pieniężnych, podjęto decyzję o zakupie trzyletnich obligacji Skarbu Państwa za 80 000 zł. Zapłata ze środków na rachunku bankowym.

4. W końcu 200A roku, w związku z posiadaniem wolnych środków pieniężnych, podjęto decyzję o zakupie za 160 000 zł. atrakcyjnie położonej działki wraz ze znajdującym się na jej terenie budynkiem usługowym. Oczekuje się, że w najbliższych latach nastąpi znaczący wzrost wartości rynkowej nabytej nieruchomości.

Należy rozważyć problem prezentacji nabytych aktywów w sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa „Sebet” S.A.

Rozwiązanie przykładu 20.

Bilans przedsiębiorstwa „Sebet” S.A. na 31. grudnia 200A (fragment)

AKTYWA

Aktywa trwałe

Wartości niematerialne i prawne 7 600

Środki trwałe 219 250

Środki trwałe w budowie 256 000

Inwestycje długoterminowe 467 000

Przykład 21. {Zużycie materiałów i energii}

Przedsiębiorstwo „Klon” sp. z o.o. funkcjonuje od września 200A. W roku 200A miały miejsce w przedsiębiorstwie m.in. następujące operacje gospodarcze:

1. Zakupiono od przedsiębiorstwa „Jesion” S.A. 2 000 kg okleiny meblowej o symbolu OM - 4 w cenie netto 20 zł. za jeden kilogram. Cena zakupu materiałów wyniosła 40 000 zł. Dostawca naliczył VAT według stawki 22%. Fakturę otrzymano. Materiały przyjęto do magazynu.

2. W hurtowni materiałów papierniczych i chemicznych „M i P” s. j. zakupiono materiały biurowe na potrzeby administracji oraz środki czystości. Cena zakupu materiałów wyniosła 15 000 zł. Dostawca naliczył VAT według stawki 22%. Fakturę otrzymano. Materiały przyjęto do magazynu.

3. Do końca roku 200A wydano do zużycia w produkcji 1 500 kg okleiny meblowej o symbolu OM - 4. Wartość zużytych materiałów wyniosła zatem 1 500 kg x 20 zł./kg = 30 000 zł.

4. Zakupiono od przedsiębiorstwa „Blenda” sp. z o. o., w kilku partiach łącznie 25 000 kg płyt MDF używanych do produkcji frontów meblowych. Cena netto płyt wynosi 30 zł. za jeden kilogram. Cena zakupu materiałów wyniosła 750 000 zł. Dostawca naliczył VAT według stawki 22%. Faktury otrzymano. Materiały przekazano do zużycia w produkcji bezpośrednio po przyjęciu dostaw z pominięciem magazynu.

5. Kierowca samochodu dostawczego, płacąc środkami pieniężnymi pobranymi z kasy jako zaliczki, dokonał na różnych stacjach benzynowych zakupu paliwa za 5 000 zł. netto plus 22% VAT. Faktury oraz rozliczenie zaliczek za paliwo otrzymano.

6. Dostawca energii elektrycznej „En - Er” S.A. nadesłał fakturę za energię elektryczną zużytą do dnia 31. grudnia 200A. Koszt energii wyniósł netto 60 000 zł. Dostawca energii naliczył VAT 22%.

7. W hurtowni motoryzacyjnej „Motorex” s. j. zakupiono oraz zamontowano opony i części zamienne do samochodu dostawczego. Cena zakupu opon oraz części zapasowych wyniosła 2 500 zł. netto. Dostawca naliczył VAT 22%. Faktury otrzymano.

8. Z elektrociepłowni miejskiej otrzymano faktury za dostawy do firmy "Klon" sp. z o. o. pary technologicznej i ciepłej wody. Wartość dostaw do dnia 31. grudnia 2 00A wyniosła 9 000 zł. netto. Dostawca naliczył 22% VAT.

9. Otrzymano faktury od Zakładu Gazowniczego za gaz zużyty w przedsiębiorstwie do dnia 31. grudnia 200A. Wartość dostaw gazu wyniosła 7 000 zł. netto. Zakład Gazowniczy naliczył VAT 22%.

10. Do końca roku 200A wydano z magazynu materiały na potrzeby administracji oraz środki czystości dla pracowników. Wartość zużytych materiałów wyniosła 8 000 zł.

11. W wyniku spisu z natury stwierdzono, że na dzień 31. grudnia 200A wartość nie zużytych płyt MDF, które odnoszono w koszty bezpośrednio po ich zakupie wynosi 60 000 zł.

Polecenie: określić wartość materiałów i energii zużytych w przedsiębiorstwie „Klon” sp. z o. o. w roku 200A.

Rozwiązanie przykładu 21:

Zużycie materiałów i energii:

30 000 + 750 000 + 5 000 + 60 000 + 2 500 + 9 000 + 7 000 + 8 000 - 60 000 = 811 500 zł.

Przykład 22. {Usługi obce}

Przedsiębiorstwo „Klon” sp. z o. o. (patrz poprzednie zadania) funkcjonuje od września 200A. W roku 200A miały miejsce w przedsiębiorstwie m.in. następujące operacje gospodarcze:

1. Przedsiębiorstwo transportowe „Trans - Meb” sp. z o. o. wykonywało usługi załadunku, wyładunku, składowania i transportu wyrobów gotowych wytworzonych w firmie "Klon” sp. z o. o. Otrzymano faktury od przedsiębiorstwa „Trans - Meb” sp. z o. o. na kwotę netto 14 000 zł. Usługodawca naliczył 22% VAT.

2. Pracownicy firmy "Rembud" s. j. wykonali na rzecz przedsiębiorstwa „Klon” sp. z o. o. usługi bieżącego remontu hali produkcyjnej oraz pomieszczeń biurowych a także konserwacji maszyn produkcyjnych. Otrzymano fakturę za tę usługę na 12 000 zł. Wykonawca naliczył 22% VAT.

3. Otrzymano faktury od przedsiębiorstwa „New - Tel” S. A. świadczącego w roku 200A na rzecz przedsiębiorstwa „Klon” sp. z o. o. usługi telekomunikacyjne. Faktury opiewają na kwotę netto 15 000 zł. Przedsiębiorstwo "New - Tel” naliczyło 22% VAT.

4. Otrzymano fakturę od przedsiębiorstwa „Old - Fashion” sp. z o. o. z tytułu dzierżawy pomieszczeń magazynowych. Zgodnie z umową dzierżawy przedsiębiorstwo „Klon” sp. z o. o. ma zapłacić za dzierżawę pomieszczeń magazynowych w roku 200A kwotę netto równą 9 000 zł. plus 22% VAT.

5. Przedsiębiorstwo produkcyjne „Brzoza” S. A. wykonywało w ciągu roku 200A na rzecz przedsiębiorstwa "Klon” sp. z o. o. usługi obróbki obcej polegające na malowaniu niektórych partii frontów meblowych przy zastosowaniu specjalistycznych urządzeń. Otrzymano faktury od przedsiębiorstwa „Brzoza” S. A. na kwotę netto 6 500 zł. Usługodawca naliczył 22% VAT.

6. Przedsiębiorstwo usług informatycznych „Cyborg” s. j. wykonywało na rzecz przedsiębiorstwa "Klon” sp. z o. o. usługi bieżącej obsługi eksploatacyjnej sprzętu informatycznego oraz przygotowało i zainstalowało proste programy komputerowe, do których nie przekazano praw majątkowych. Z tytułu wykonanych usług otrzymano faktury na kwotę netto 2 500 zł. Usługodawca naliczył 22% VAT.

7. Otrzymano faktury od firmy ochroniarskiej „Cerberex” sp. z o. o. za usługi dozoru mienia. Faktury opiewają na kwotę netto 4 500 zł. Usługodawca naliczył 22% VAT.

8. Bank „WDR” S. A. obsługujący przedsiębiorstwo „Klon” sp. z o. o. obciążył je za usługi bankowe (za prowadzenie rachunku bankowego przedsiębiorstwa, za dokonywane przelewy, prowizje z tytułu wpłat gotówki itp.). Zgodnie z otrzymanymi wyciągami bank pobrał z rachunku bankowego przedsiębiorstwa „Klon” sp. z o. o. za wymienione usługi 1 000 zł.

9. Niektórzy pracownicy przedsiębiorstwa „Klon” sp. z o. o. korzystali z urządzeń telekomunikacyjnych firmy na prywatne potrzeby. Z końcem roku pracownikom przedłożono rozliczenia kosztów tych rozmów, z którego wynika, że mają oni zwrócić przedsiębiorstwu za te rozmowy 2 000 zł netto plus 22% VAT. Pracownicy zaakceptowali wyniki rozliczeń.

10. Z końcem roku 200A otrzymano od przedsiębiorstwa produkcyjnego „Brzoza” S. A. fakturę korygującą z tytułu udzielonej przez to przedsiębiorstwo bonifikaty. Kwota bonifikaty wynosi 500 zł. netto plus 22% VAT.

Polecenie: określić koszt usług obcych w przedsiębiorstwie „Klon” sp. z o. o. w roku 200A.

Rozwiązanie przykładu 22:

Usługi obce: 14 000 + 12 000 + 15 000 + 9 000 + 6 500 + 2 500 + 4 500 + 1 000 - 2 000 - 500 = 62 000 zł.

Przykład 23. {Podatki i opłaty}

Przedsiębiorstwo „Klon” sp. z o. o. (patrz poprzednie zadania) funkcjonuje od września 200A. W roku 200A miały miejsce w przedsiębiorstwie m.in. następujące operacje gospodarcze:

1. We właściwym urzędzie gminy złożono deklarację z tytułu podatku od środków transportowych będących własnością przedsiębiorstwa „Klon” sp. z o. o. na kwotę 1 600 zł.

2. Z uprawnionej instytucji otrzymano wezwanie do wniesienia niemających charakteru sankcyjnego opłat za korzystanie ze środowiska naturalnego na kwotę 800 zł.

3. Z rachunku bankowego zapłacono kontrahentowi zgodnie z zawartą umową licencyjną 3 000 zł. opłaty licencyjnej odnoszącej się do roku 200A uprawniającej do prowadzenia określonej działalności w okresie nie przekraczającym jednego roku.

4. Ze środków na rachunku bankowym wniesiono opłaty skarbowe, notarialne, sądowe oraz urzędowe opłaty administracyjne nie zwiększające ceny nabycia aktywów trwałych a także nie związane z dochodzeniem roszczeń. Łącznie zapłacono 4 800 zł.

5. Ze środków na rachunku bankowym zapłacono 5 300 zł. podatków z tytułu dokonanych czynności cywilnoprawnych.

6. Z Urzędu Miasta otrzymano wezwanie do wniesienia opłaty rocznej za wieczyste użytkowanie gruntów na kwotę 900 zł.

7. Ze środków na rachunku bankowym dokonano wpłaty w wysokości 2 700 zł. na PFRON.

Polecenie: określić wysokość podatków i opłat w przedsiębiorstwie „Klon” sp. z o. o. w roku 200A.

Rozwiązanie przykładu 23:

Podatki i opłaty: 1 600 + 800 + 3 000 + 4 800 + 5 300 + 900 + 2 700 = 19 100 zł.

Przykład 24. {Wynagrodzenia}

Przedsiębiorstwo „Klon” sp. z o. o. (patrz poprzednie zadania) funkcjonuje od września 200A. W spółce zatrudniono na podstawie umowy o pracę od dnia 01. października 200A kilku pracowników. W tabeli 1.1. zestawiono warunki wynagradzania pracowników określone w zawartych z nimi umowami o pracę.

Polecenia: A. Zakładając, że wszyscy wymienieni wyżej pracownicy osiągnęli pełne wynagrodzenie brutto (tzn. wynagrodzenie zasadnicze powiększone o dodatki oraz premie) należy sporządzić listę płac pracowników przedsiębiorstwa za miesiąc październik 200A:

B. Zakładając, że w miesiącach listopadzie oraz grudniu 200A wszelkie rozrachunki związane z wynagrodzeniami ukształtowały się tak jak w miesiącu październiku 200A należy ustalić koszt wynagrodzeń pracowników w przedsiębiorstwie „Klon” sp. z o. o. w miesiącach październiku, listopadzie i grudniu 200A.

Tabela 1.1. Wynagrodzenia pracowników przedsiębiorstwa „Klon” sp. z o. o.

L.p.	Imię i nazwisko	Stanowisko	Wynagro- dzenie zasadnicze	Dodatki	Premie
1.	Adam Lew	Dyrektor	5 000 zł.	Dodatek funkcyjny 2 500 zł	30 % wynagrodzenia zasadniczego
2.	Anna Pęk	Główna księgowa	3 000 zł.	Dodatek funkcyjny 2 000 zł.	20% wynagrodzenia zasadniczego
3.	Ewa Nowak	Specjalista d.s Administracji	3 000 zł.	Dodatek funkcyjny 1 000 zł.	10 % wynagrodzenia zasadniczego
4.	Robert Mech	Kierowca	2 500 zł.		30 % wynagrodzenia zasadniczego
5.	Piotr Górka	Kierownik produkcji	3 400 zł.	Dodatek funkcyjny 1 000 zł.	30% wynagrodzenia zasadniczego
6.	Jakub Starzyk	Pracownik produkcji	2 400 zł.		20% wynagrodzenia zasadniczego
7.	Mateusz Dąb	Pracownik produkcji	2 400 zł.		20% wynagrodzenia zasadniczego
8.	Paweł Sęk	Pracownik produkcji	2 400 zł.		20% wynagrodzenia zasadniczego
9.	Michał Leski	Pracownik produkcji	2 400 zł.		20% wynagrodzenia zasadniczego

Tabela 1.2. Lista płac pracowników przedsiębiorstwa „Klon” sp. z o.o. za miesiąc październik 200A

Imię i nazwisko	Wyna-grodze-nie brutto	Ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika				Podstawa wymiaru składki zdrowot- nej	Koszty uzyskania przychodu
				Emery-talne	Rento-we			Choro-bowe	Razem
	A	b = 9,76% x a	c= 1,5% x a	d = 2,45 % x a	e = b + c + d	f = a - e	g = 111,25 zł.
Adam Lew	9 000	878,40	135,00	220,50	1233,90	7 766,10	111,25
Anna Pęk	5 600	546,56	84,00	137,20	767,76	4 832,24	111,25
Ewa Nowak	4 300	419,68	64,50	105,35	589,53	3 710,47	111,25
Robert Mech	3 250	317,20	48,75	79,63	445,58	2 804,42	111,25
Piotr Górka	5 420	529,00	81,30	132,79	743,09	4 676,91	111,25
Jakub Starzyk	2 880	281,09	43,20	70,56	394,85	2 485,15	111,25
Mateusz Dąb	2 880	281,09	43,20	70,56	394,85	2 485,15	111,25
Paweł Sęk	2 880	281,09	43,20	70,56	394,85	2 485,15	111,25
Michał Leski	2 880	281,09	43,20	70,56	394,85	2 485,15	111,25
RAZEM	39 090				5 359,26

Ciąg dalszy tabeli 1.2. Lista płac pracowników przedsiębiorstwa „Klon” sp. z o.o. za miesiąc październik 200A

Imię i nazwisko	Podstawa wymiaru podatku	Podatek dochodowy	Ubezpieczenie zdrowotne		Zaliczka podatku dochodo-wego	Do wypłaty
	h = f - g	i = h x 19% minus kwota wolna (48,90 zł.)	k = 7,75% x f	m = 1,25 % x f	n = i minus k	o = a - e - k - m - n
Adam Lew	7 655	1 405,55	601,87	97,08	803,70	6 263,45
Anna Pęk	4 721	848,09	374,50	60,40	473,60	3 923,74
Ewa Nowak	3 599	634,91	287,56	46,38	347,40	3 029,13
Robert Mech	2 693	462,77	217,34	35,06	245,40	2 306,62
Piotr Górka	4 566	818,64	362,46	58,46	456,20	3 799,79
Jakub Starzyk	2 374	402,16	192,60	31,06	209,60	2 051,89
Mateusz Dąb	2 374	402,16	192,60	31,06	209,60	2 051,89
Paweł Sęk	2 374	402,16	192,60	31,06	209,60	2 051,89
Michał Leski	2 374	402,16	192,60	31,06	209,60	2 051,89
RAZEM			3 035,75		3 164,70	27 530,29

Rozwiązanie przykładu 24:

Wynagrodzenia:

X. 39 090

XI. 39 090

XII. 39 090

Razem: 117 270 zł.

Przykład 25. {Ubezpieczenia społeczne oraz inne świadczenia na rzecz pracowników}

Przedsiębiorstwo „Klon” sp. z o. o. funkcjonuje od września 200A. W spółce zatrudniono na podstawie umowy o pracę od dnia 01. października 200A kilku pracowników. W tabeli 1.3. ujęto składki na ubezpieczenia społeczne pracowników przedsiębiorstwa za miesiąc październik 200A naliczane od wynagrodzenia brutto w części obciążającej pracodawcę.

Tabela 1.3. Składki na ubezpieczenia społeczne pracowników przedsiębiorstwa „Klon” sp. z o. o. za miesiąc październik 200A w części obciążającej pracodawcę.

Imię i nazwisko	Wynagrodzenie brutto	Ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracodawcę			Fun- dusz Pracy	Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych	Razem
				Emerytalne				Rentowe	Wypad- kowe
	a	b = 9,76% x a	c= 4,5% x a	d = 1,8% x a	e= 2,45% x a	g = 0,1% x a	h = b + c + d + e + g
Adam Lew	9 000	878,40	405,00	162,00	220,50	9,00	1 674,90
Anna Pęk	5 600	546,56	252,00	100,80	137,20	5,60	1 042,16
Ewa Nowak	4 300	419,68	193,50	77,40	105,35	4,30	800,23
Robert Mech	3 250	317,20	146,25	58,50	79,63	3,25	604,83
Piotr Górka	5 420	529,00	243,90	97,56	132,79	5,42	1008,67
Jakub Starzyk	2 880	281,09	129,60	51,84	70,56	2,88	535,97
Mateusz Dąb	2 880	281,09	129,60	51,84	70,56	2,88	535,97
Paweł Sęk	2 880	281,09	129,60	51,84	70,56	2,88	535,97
Michał Leski	2 880	281,09	129,60	51,84	70,56	2,88	535,97
RAZEM	39 090						7 274,67

Wiedząc ponadto, że:

1. W ostatnim kwartale roku 200A z magazynu wydano pracownikom odzież roboczą, sprzęt ochrony osobistej oraz środki czystości 11 200 zł.

2. Otrzymano faktury od firmy cateringowej za dostarczone w okresie ostatniego kwartału roku 200A posiłki regeneracyjno - wzmacniające oraz napoje zimne i gorące. Faktury opiewają na kwotę netto 4 500 zł. Dostawca naliczył 22% VAT.

3. Zawarto umowę z zakładem opieki zdrowotnej na badania stanu zdrowia pracowników. W grudniu 200A otrzymano fakturę od świadczeniodawcy na kwotę netto 1 900 zł. plus 22% VAT.

4. Z uwagi na znaczny poziom ryzyka wypadków przy pracy zawarto umowę z firmą ubezpieczeniową. Umowa przewiduje ubezpieczenie pracowników produkcyjnych od następstw nieszczęśliwych wypadków. Polisa z tytułu ubezpieczenia pracowników od następstw nieszczęśliwych wypadków w okresie od 01. października 200A do 31. grudnia 200A opiewa na kwotę 3 000 zł.

Należy ustalić koszt ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń na rzecz pracowników w przedsiębiorstwie „Klon” sp. z o. o. w roku 200A:

Rozwiązanie przykładu 25:

Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników:

3 x 7 274,67 + 11 200 + 4 500 + 1 900 + 3 000 = 42 424,01 zł.

Przykład 26. {Pozostałe koszty rodzajowe}

Przedsiębiorstwo „Klon” sp. z o. o. (patrz poprzednie zadania) funkcjonuje od września 200A. W roku 200A miały miejsce w przedsiębiorstwie m. in. następujące operacje gospodarcze:

1. Z firmy reklamowej "Graf" otrzymano fakturę za przygotowanie i obsługę kampanii reklamowej produktów przedsiębiorstwa "Klon" sp. z o. o. (reklama w środkach masowego przekazu). Faktura opiewa na kwotę netto 30 000 zł. Kontrahent naliczył 22% VAT.

2. Otrzymano fakturę z restauracji „Biesiada” za zorganizowanie kolacji połączonej z programem rozrywkowym dla zagranicznych kontrahentów. Faktura opiewa na kwotę netto 5 000 zł. W restauracji naliczono 22% VAT.

3. Otrzymano fakturę za zorganizowanie przez firmę reklamową "Max" stoiska informacyjnego o produktach przedsiębiorstwa "Klon" sp. z o. o. na ogólnopolskiej wystawie wyrobów meblarskich w Poznaniu. Faktura opiewa na kwotę netto 4 000 zł. Kontrahent naliczył 22% VAT.

4. Pracownik odpowiedzialny w przedsiębiorstwie „Klon” sp. z o. o. za organizację zakupów i sprzedaży przedstawił rozliczenie kosztów podróży służbowej na ogólnopolską wystawę wyrobów meblarskich w Poznaniu. W rozliczeniu ujęto opłacone przez pracownika z własnych środków faktury za hotel oraz faktury z restauracji. Faktury opiewają na kwotę netto 700 zł. W hotelu i restauracjach naliczono 22% VAT.

5. Zawarto umowę z firmą ubezpieczeniową w zakresie ubezpieczenia wybranych składników aktywów rzeczowych wykorzystywanych w przedsiębiorstwie. Polisa z tytułu ubezpieczenia mienia w okresie od 01. października 200A do 31. grudnia 200A opiewa na kwotę 2 500 zł.

Rozwiązanie przykładu 26.

Pozostałe koszty rodzajowe: 30 000 + 5 000 + 4 000 + 700 + 2 500 = 42 200 zł.

Przykład 27. {Rozliczenia międzyokresowe kosztów}

Robert Bednarski, od kilku lat szeregowy pracownik Działu Marketingu i Sprzedaży przedsiębiorstwa „Rosomak” S.A., w związku z bogatym doświadczeniem zawodowym oraz wybitnymi efektami pracy został powołany na kierownika Działu Marketingu i Sprzedaży. Awans wiązał się z bardzo znacznym wzrostem wynagrodzenia za pracę oraz z innymi wymiernymi i niewymiernymi korzyściami. Należy jednak podkreślić, że w spółce „Rosomak” S.A. bardzo wiele uwagi poświęca się kontroli ponoszonych kosztów. W procesie kontroli kosztów ponoszonych w przedsiębiorstwie występuje m.in. budżetowanie kosztów poszczególnych jednostek organizacyjnych firmy (dotyczy to także Działu Marketingu i Sprzedaży). Rzeczywiście ponoszone koszty jednostek organizacyjnych są następnie w procesie kontroli porównywane z kosztami ujętymi w zatwierdzonym budżecie. Stwierdzenie odchyleń pomiędzy kosztami rzeczywistymi a ujętymi w budżecie oraz analiza przyczyn tych odchyleń w znacznym stopniu wpływają na ocenę kierowników poszczególnych działów. Poprzednik Roberta Bednarskiego na stanowisku kierownika Działu Marketingu i Sprzedaży został odwołany z pełnionej funkcji właśnie w związku z notorycznym, z reguły bezzasadnym przekraczaniem limitów kosztów.

Świadomość funkcjonowania w przedsiębiorstwie sprawnego systemu kontroli kosztów skłoniła Roberta Bednarskiego do skupienia dużej uwagi na problemie zarządzania poziomem i strukturą kosztów ponoszonych w Dziale Marketingu i Sprzedaży, za który jest odpowiedzialny. Warto też dodać, że Robert Bednarski został powołany na stanowisko kierownika Działu Marketingu i Sprzedaży na sześciomiesięczny okres próbny - od dnia 01. marca 200A do dnia 01. września 200A. Ewentualne przedłużenie okresu powołania na kierowniczym stanowisku uzależniono m.in. od osiągniętych rezultatów w zakresie kontroli kosztów w powierzonym zarządzaniu dziale.

Po czterech miesiącach błyskotliwego zarządzania Działem Marketingu i Sprzedaży, w lipcu 200A pojawił się poważny problem. Biura Działu Marketingu i Sprzedaży zostały przeniesione do nowego, ekskluzywnego biurowca w centrum miasta będącego miejscem siedziby spółki „Rosomak”. Należy podkreślić, że biurowiec nie jest własnością spółki „Rosomak”. Pomieszczenia biurowe dla Działu Marketingu i Sprzedaży zostały wzięte w dzierżawę na okres 18 miesięcy (od dnia 01. lipca 200A do dnia 31. grudnia 200B). Zgodnie z umową dzierżawy zawartą z właścicielem biurowca czynsz dzierżawny za cały 18 - miesięczny okres dzierżawy wynieść ma 360 000 zł. netto plus 22% VAT. Dodatkowo wiadomo, że kwota czynszu dzierżawnego ma być zapłacona w dniu 01. lipca 200A „z góry” za całe 18 miesięcy. W okresie od 01. marca 200A do 30. czerwca 200A, a zatem w pierwszych czterech miesiącach pełnienia funkcji kierownika Działu Marketingu i Sprzedaży przez Roberta Bednarskiego łączne koszty działu (amortyzacja, wynagrodzenia pracowników wraz z narzutami, zużycie materiałów i energii, usługi obce itd.) wynosiły około 200 000 zł. miesięcznie.

Polecenia: 1. Należy rozwiązać (wraz z podaniem uzasadnienia) następujący problem: „Czy w miesiącu lipcu 200A, kiedy nastąpi zapłata za pomieszczenia biurowe, koszty które obciążą Dział Marketingu i Sprzedaży z tytułu dzierżawy pomieszczeń biurowych wyniosą 360 000 zł. czy tylko część tej kwoty?”

2. Jaką kwotą kosztów z tytułu dzierżawy pomieszczeń biurowych należy obciążyć Dział Marketingu i Sprzedaży w miesiącach lipcu i sierpniu 200A?

Rozwiązanie przykładu 27.

Polecenie 1.: W rachunkowości obowiązuje zasada współmierności. Zgodnie z tą zasadą od przychodów osiągniętych w danym okresie sprawozdawczym należy odjąć wszystkie koszty współmierne do tych przychodów. Koszty współmierne do przychodów to takie, które niezależnie od momentu czasu, w którym ma miejsce dokonanie płatności związanej z tymi kosztami przyczyniają się do osiągnięcia tych przychodów. W rozpatrywanym przykładzie zapłata czynszu dzierżawnego dotyczy osiemnastomiesięcznego okresu (od dnia 01. lipca 200A do dnia 31. grudnia 200B). Czynsz dzierżawny będzie się zatem przyczyniał do osiągania przychodów w przedsiębiorstwie „Rosomak” S.A. w okresie 18 miesięcy. Dlatego koszty, które obciążą przedsiębiorstwo z tytułu dzierżawy pomieszczeń biurowych w lipcu (tym samym koszty, które w lipcu obciążą Dział Marketingu i Sprzedaży z tytułu dzierżawy pomieszczeń biurowych) wyniosą 1/18 łącznej płatności za dzierżawę czyli:

1/18 x 360 000 zł. = 20 000 zł.

Polecenie 2.: Kwota kosztów, które obciążą przedsiębiorstwo „Rosomak” S.A. z tytułu dzierżawy pomieszczeń biurowych w lipcu (tym samym koszty, które w lipcu obciążą Dział Marketingu i Sprzedaży z tytułu dzierżawy pomieszczeń biurowych) wyniesie 20 000 zł. Kwota kosztów, które obciążą przedsiębiorstwo z tytułu dzierżawy pomieszczeń biurowych w sierpniu (tym samym koszty, które w sierpniu obciążą Dział Marketingu i Sprzedaży z tytułu dzierżawy pomieszczeń biurowych) wyniesie również 20 000 zł.

Przykład 28. {Rozliczenia międzyokresowe kosztów}

Przedmiotem działalności przedsiębiorstwa „Piaski Wielkie” sp. z o. o. jest eksploatacja kruszywa wykorzystywanego w przemyśle budowlanym i drogownictwie. Kruszywo wydobywane jest w kilku kopalniach odkrywkowych. Każda z kilku kopalni odkrywkowych traktowana jest jako odrębna jednostka organizacyjna, której kierownik rozliczany jest przez zarząd spółki „Piaski Wielkie” m.in. z ponoszonych w kopalni kosztów. Rezultaty rozliczania kierowników poszczególnych kopalni z ponoszonych kosztów są istotnym czynnikiem systemu oceny, wynagradzania oraz awansowania tych kierowników. Wiadomo także, iż w miesiącu październiku roku 200B uprawniony organ spółki ma powołać spośród kilku kierowników kopalni odkrywkowych nowego członka zarządu spółki w miejsce członka zarządu odchodzącego w październiku 200B na emeryturę. Wszyscy kierownicy kopalni są zainteresowani awansem. Kierownicy są jednak świadomi faktu, że bardzo istotnym kryterium przy wyborze spośród nich nowego członka zarządu będzie wynik analizy i oceny poziomu kosztów ponoszonych w poszczególnych kopalniach, szczególnie w miesiącach poprzedzających październik 200B.

Kierownikiem jednej z kopalni odkrywkowych o nazwie „Stare Sosny” jest od kilku już lat Paweł Szymański. Jego doświadczenie zawodowe oraz wyniki pracy pozwalają mu mieć nadzieję na awans. W miesiącach od stycznia 200B do sierpnia 200B w zarządzanej przez niego kopalni ponoszono koszty (amortyzacja, wynagrodzenia pracowników wraz z narzutami, zużycie materiałów i energii, usługi obce itd.) około 140 000 zł. miesięcznie. Zarząd spółki „Piaski Wielkie” stale badający poziom i strukturę kosztów poszczególnych kopalni wysoko ocenił pracę Pawła Szymańskiego za okres od stycznia 200B do sierpnia 200B. W miesiącu wrześniu 200B, na miesiąc przed wyborem nowego członka zarządu spółki Paweł Szymański dostrzegł jednak poważny problem. Chodzi o to, że we wrześniu 200B nastąpi zakończenie eksploatacji jednego z wyrobisk tworzących kopalnię odkrywkową „Stare Sosny” kierowaną właśnie przez Pawła Szymańskiego. Wyrobisko było eksploatowane przez piętnaście miesięcy od pierwszych dni lipca 200A niemal do ostatnich dni września 200B. W miesiącu lipcu 200A wiedząc o zasobności rozpatrywanego wyrobiska oraz o przeciętnym miesięcznym wydobyciu z niego kruszywa przewidywano właśnie piętnastomiesięczny okres jego eksploatacji. Zgodnie z zatwierdzonymi wówczas planami, respektując obowiązujące przepisy, w tym przepisy dotyczące ochrony środowiska przyjęto, że we wrześniu 200B (w 15 miesięcy od rozpoczęcia eksploatacji) trzeba będzie ponieść koszty przywrócenia terenu pozostałego po wyrobisku do pierwotnego stanu (wyrównanie terenu, zalesienie itp.). Koszty te oszacowano w miesiącu lipcu 200A na 150 000 zł.

W miesiącu wrześniu 200B po stwierdzeniu, że rozpatrywane wyrobisko zostało wyeksploatowane, zlecono specjalistycznej firmie „Lasy i ogrody” S.A. rekultywację terenu. W ostatnich dniach września 200B otrzymano fakturę od firmy „Lasy i ogrody” S.A. za wykonane prace. Zgodnie z podpisaną umową faktura opiewa na kwotę 150 000 zł. netto plus 22% VAT. W dniu 30 września 200B dokonano zapłaty z rachunku bankowego zobowiązań wobec firmy „Lasy i ogrody” S.A. w kwocie 183 000 zł. (150 000 zł. netto plus 22% VAT).

Polecenia: 1. Należy rozwiązać (wraz z podaniem uzasadnienia) następujący problem: „Czy w miesiącu wrześniu 200B, kiedy nastąpi zapłata za rekultywację terenu, koszty przypisane do kopalni „Stare Sosny” wyniosą 150 000 zł. czy też tylko część tej kwoty?”

2. Jaką kwotę kosztów z tytułu rekultywacji terenu należałoby przypisać do kopalni „Stare Sosny” w miesiącu wrześniu 200B?

Rozwiązanie przykładu 28.

Polecenie 1.: W rachunkowości obowiązuje zasada współmierności. Zgodnie z tą zasadą od przychodów osiągniętych w danym okresie sprawozdawczym należy odjąć wszystkie koszty współmierne do tych przychodów. Koszty współmierne do przychodów to takie, które niezależnie od momentu czasu, w którym ma miejsce dokonanie płatności związanej z tymi kosztami przyczyniają się do osiągnięcia tych przychodów. W rozpatrywanym przykładzie zapłata, która nastąpi we wrześniu roku 200B za usługę rekultywacji terenu dotyczyć będzie piętnastomiesięcznego okresu (od lipca 200A do września 200B). Koszt rekultywacji terenu przyczynia się do osiągania przychodów w przedsiębiorstwie „Piaski Wielkie” sp. z o. o. w okresie 15 miesięcy. Dlatego koszty, które obciążą przedsiębiorstwo z tytułu rekultywacji terenu we wrześniu roku 200B (tym samym koszty, które we wrześniu 200B obciążą kopalnię „Stare sosny” z tytułu rekultywacji terenu) wyniosą 1/15 łącznej płatności za rekultywację czyli: 1/15 x 150 000 zł. = 10 000 zł.

Polecenie 2.: Kwota kosztów, które obciążą przedsiębiorstwo „Rosomak” S.A. z tytułu rekultywacji terenu we wrześniu (tym samym koszty, które we wrześniu obciążą kopalnię „Stare sosny” z tytułu rekultywacji terenu) wyniesie 10 000 zł.

Przykład 29. {Wariant porównawczy rachunku zysków i strat}

Przedmiotem działalności operacyjnej przedsiębiorstwa „Konik” sp. z o. o. jest wytwarzanie i sprzedaż jednego tylko produktu a także działalność handlowa. Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa sporządzany jest w wariancie porównawczym. Na wybranych kontach księgowych przedsiębiorstwa „Konik” sp. z o.o. na koniec roku obrotowego 200A wykazywane są następujące salda (w zł.):

400: Amortyzacja 60 000

410: Zużycie materiałów i energii 440 000

420: Usługi obce 20 000

450: Podatki i opłaty 15 000

430: Wynagrodzenia 200 000

440: Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 60 000

460: Pozostałe koszty rodzajowe 45 000

735: Wartość sprzedanych towarów 340 000

Razem koszty działalności operacyjnej: 1 180 000

701: Przychody ze sprzedaży produktów odbiorcom krajowym 1 360 000

730: Przychody ze sprzedaży towarów 500 000

Polecenie: Sporządzić rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa „Konik” sp. z o. o. za rok 200A do poziomu „Wynik ze sprzedaży”.

Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa „Konik” sp. z o. o. za rok 200A

1. Przychody netto ze sprzedaży 1 860 000

Przychody netto ze sprzedaży produktów 1 360 000

Przychody netto ze sprzedaży towarów 500 000

2. Koszty działalności operacyjnej 1 180 000

1. Amortyzacja 60 000

2. Zużycie materiałów i energii 440 000

3. Usługi obce 20 000

4. Podatki i opłaty 15 000

5. Wynagrodzenia 200 000

6. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 60 000

7. Pozostałe koszty rodzajowe 45 000

8. Wartość sprzedanych towarów 340 000

3. Zysk ze sprzedaży 680 000

Przykład 30. W przedsiębiorstwie "Kwadra" sp. z o.o. rachunek zysków i strat sporządza się w wariancie kalkulacyjnym. W roku 200B poniesiono koszty (w zł.):

1) Zużyto materiały za 970 000. W tej kwocie mieszczą się:

- materiały bezpośrednio produkcyjne za 720 000;

- materiał pośrednio produkcyjne 180 000;

- materiały do zbiorczego pakowania wyrobów sprzedanych na czas ich transportu 40 000;

- materiały zużyte w administracji firmy 30 000;

2) Wynagrodzenia pracowników bezpośrednio produkcyjnych wyniosły wg listy płac brutto 440 000;

3) Wynagrodzenia pracowników wydziału podstawowego pośrednio związanych z produkcją wyniosły wg listy płac 110 000;

4) Wynagrodzenia pracowników zarządu i administracji wyniosły wg listy płac brutto 120 000;

5) Poniesiono koszty z tytułu ubezpieczeń społecznych pracowników. Dla uproszczenia przyjmujemy, że wyniosły one 30% wynagrodzeń brutto.

7) Amortyzacja składników wykorzystywanych w wydziałach produkcji podstawowej wyniosła 20 000;

8) Amortyzacja budynków i sprzętu biurowego wyniosła 11 000;

9) Faktury za reklamę radiową wyrobów firmy opiewają na 29 000 zł. netto plus 22% VAT.

Na podstawie powyższych danych należy określić poniesione w roku 200B w firmie „Kwadra”:

- koszty wytworzenia produktów

- koszty sprzedaży

-koszty zarządu

Rozwiązanie przykładu 30.

Koszty wytworzenia produktów: 720 000 + 120 000 + 440 000 + 110 000 + 0,3 x (440 000 + 110 000) + 20 000 = 1 575 000 zł.

Koszty sprzedaży: 40 000 + 29 000 = 69 000 zł.

Koszty zarządu: 30 000 + 120 000 + 0,3 x 120 000 + 11 000 = 197 000 zł.

Przykład 31. {pozostałe przychody i koszty operacyjne}

W przedsiębiorstwie „Korab” sp. z o. o. miały miejsce w roku 200A m. in. następujące operacje gospodarcze:

1. Dokonano sprzedaży maszyny produkcyjnej:

a) wartość maszyny wg ceny sprzedaży netto 140 000 zł.

b) podatek VAT należny 30 800 zł.

c) należność od nabywcy 170 800 zł.

2. Wydano nabywcy sprzedaną maszynę:

a) wartość początkowa maszyny (wg ceny nabycia) 265 000 zł.

b) dotychczasowe umorzenie maszyny 155 000 zł.

c) wartość księgowa netto maszyny 110 000 zł.

3. Dokonano sprzedaży środka trwałego w budowie (budowana przez przedsiębiorstwo „Korab” sp. z o.o. hala produkcyjna wraz z gruntem, na którym prowadzono budowę):

Wartość wg ceny sprzedaży netto 400 000 zł. (transakcja zwolniona z podatku VAT).

4. Nastąpił rozchód sprzedanego środka trwałego w budowie:

- do momentu sprzedaży poniesiono koszty wytworzenia równe 280 000 zł.

- cena ewidencyjna gruntu, na którym wznoszono halę produkcyjną wynosi 60 000 zł.

- razem cena ewidencyjna sprzedanego majątku wynosi 340 000 zł.

5. Dokonano likwidacji środka trwałego. Przyczyną likwidacji było zdarzenie mieszczące się w ramach ryzyka gospodarczego. Doszło do awarii urządzenia jeszcze nie w pełni umorzonego. Stwierdzono nieopłacalność remontu urządzenia:

a) wartość początkowa urządzenia (wg ceny nabycia) 48 000 zł.

b) dotychczasowe umorzenie urządzenia 35 000 zł.

c) wartość księgowa netto urządzenia 13 000 zł.

6. W związku z likwidacją urządzenia (zobacz operacja 5) zlecono wyspecjalizowanemu podmiotowi zewnętrznemu demontaż urządzenia oraz wywóz jego pozostałości z terenu przedsiębiorstwa. Otrzymano fakturę od usługodawcy:

a) cena zakupu netto usługi 2 000 zł.

b) VAT naliczony 440 zł.

c) wartość zobowiązania wobec dostawcy 2 440 zł.

7. Otrzymano nakaz płatniczy opiewający na kwotę 6 000 zł. z tytułu kary orzeczonej wobec przedsiębiorstwa „Korab” sp. z o. o. w zakończonym postępowaniu skarbowym

8. Otrzymano notę obciążeniową opiewającą na 2 000 zł. od przedsiębiorstwa transportowego „Bimex” sp. z o.o. z tytułu zbyt długiego okresu przetrzymania przez przedsiębiorstwo „Korab” sp. z o. o. kontenerów.

9. Na podstawie wyroku sądowego zarachowano odszkodowanie w wysokości 12 000 zł. wobec pracownika, który doznał uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy spowodowanego zaniedbaniami w zakresie przestrzegania przepisów BHP. Odszkodowanie ma zostać wypłacone ze środków przedsiębiorstwa „Korab” sp. z o. o.

10. Na podstawie wystawionej noty obciążeniowej zarachowano należną przedsiębiorstwu „Korab” sp z o. o. karę umowną w wysokości 3 800 zł. związaną z nieterminowym wykonaniem usługi przez przedsiębiorstwo „Dalia” sp. z o. o.

Polecenie: W rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa „Korab” sp. z o. o. zaprezentować pozostałe przychody operacyjne oraz pozostałe koszty operacyjne (rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa sporządzany jest w wariancie porównawczym).

Rozwiązanie przykładu 31:

Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa „Korab” sp. z o.o. za rok 200A (fragment)

D. Pozostałe przychody operacyjne 485 000^*

E. Pozostałe koszty operacyjne 195 400^**

^* 140 000 + 400 000 + 3 800 = 543 800 zł.

^** 110 000 + 340 000 + 13 000 + 2 000 + 6 000 + 2 000 + 12 000 = 485 000 zł.

Przykład 32. {przychody i koszty finansowe}

W przedsiębiorstwie „MTF” S.A. miały miejsce w 200A roku m. in. następujące operacje, które należy zaksięgować na kontach T - owych:

1. Otrzymano wyciąg bankowy stwierdzający wpływ dywidendy od udziałów 21 500 zł.

2. Otrzymano wyciąg bankowy, bank pobrał odsetek od kredytu 3 850 zł.

3. Ze środków na rachunku bankowym nabyto akcje spółki akcyjnej "Alicja". Cena nabycia akcji wyniosła 15 000 zł. Kierownictwo zamierza je sprzedać za około trzy miesiące.

4. W dwa miesiące po zakupie sprzedano za 17 000 zł. wszystkie akcje zakupione w operacji trzeciej. Środki pieniężne wpłynęły na rachunek bankowy

5. Kontrahent (dłużnik) w związku z trudnościami płatniczymi nie uregulował na czas należności na 6 000 zł. Zarząd przedsiębiorstwa "MTF" S.A. wyraził zgodę na odroczenie terminu zapłaty o 90 dni pod warunkiem, że dłużnik wystawi weksel na sumę 7 000 zł. Kontrahent przystał na tę propozycję. Przyjęto weksel na pokrycie należności.

6. Zdyskontowano w banku weksel przyjęty w operacji 5. Do terminu wykupu weksla pozostało jeszcze 75 dni. Bankowa stopa dyskontowa to 14% w skali roku. Kwota dyskonta wyniosła zatem 350 zł. Środki pieniężne w kwocie 6 650 zł. wpłynęły na rachunek bankowy.

7. W dniu 08. grudnia 200A w przedsiębiorstwie „MTF” dokonano sprzedaży produktów kontrahentowi zagranicznemu. Wartość transakcji wyniosła $ 30 000 netto. Na dzień dokonania operacji sprzedaży kurs dolara do złotego wynosił 3,1 zł. za 1 dolara. Na dzień bilansowy (31. grudnia 200A) należność z tytułu tej transakcji nie została jeszcze uregulowana a kurs dolara do złotego wynosił 3,0 zł. za jednego dolara.

8. W dniu 11. grudnia 200A przedsiębiorstwie „MTF” dokonano sprzedaży produktów kontrahentowi zagranicznemu. Wartość transakcji wynosi € 40 000 neto. Na dzień dokonania operacji sprzedaży kurs euro do złotego wynosił 4 zł. za 1 euro. Na dzień bilansowy (31. grudnia 200A) należność z tytułu tej transakcji nie została jeszcze uregulowana a kurs euro do złotego wynosił 4,15 zł. za 1 euro.

Polecenie: W rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa „MTF” S.A. zaprezentować przychody finansowe oraz koszty finansowe (rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa sporządzany jest w wariancie porównawczym).

Rozwiązanie przykładu 32:

Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa „MTF” S.A za rok 200A (fragment)

G. Przychody finansowe 27 500^*

H. Koszty finansowe 8 200^**

^*21 500 + (17 000 - 15 000) + (7 000 - 6000) + 3 000 = 27 500 zł.

^** 3 850 + 350 + 4 000 = 8 200 zł.

Przykład 33. {Zyski i straty nadzwyczajne}

W przedsiębiorstwie „August” S.A. w roku 200A miały miejsce m. in. następujące operacje:

1. Na skutek zalania magazynu w czasie powodzi uległy całkowitemu zniszczeniu materiały o wartości według cen zakupu 19 000 zł.

2. Zniszczone w wyniku powodzi materiały były ubezpieczone. Otrzymano pisemną decyzję zakładu ubezpieczeniowego o wypłacie odszkodowania za utracone materiały. Kwota ubezpieczenia wyniesie 17 000 zł.

3. Wśród składników środków trwałych przedsiębiorstwa "August" S.A. znajdował się m. in. budynek produkcyjny o wartości początkowej 160 000 zł. oraz dotychczasowym umorzeniu 24 800 zł. W rozpatrywanym okresie miał miejsce pożar, który całkowicie zniszczył budynek produkcyjny.

4. Wśród różnych składników środków trwałych przedsiębiorstwa "August" S.A. znajdowała się maszyna produkcyjna o wartości początkowej 51 000 zł. i dotychczasowym umorzeniu 12 000 zł. W rozpatrywanym okresie miał miejsce pożar, który całkowicie zniszczył maszynę.

5. Otrzymano fakturę za usługę wykonaną przez wyspecjalizowaną firmę a związaną z usuwaniem skutków pożaru (odgruzowanie, transport odzyskanych materiałów, itp.). Faktura opiewa na 15 000 zł. netto. Usługodawca naliczył 22% VAT.

6. Na rachunek bankowy wpłynęło 18 000 zł. ze sprzedaży złomu żelaznego odzyskanego po pożarze budynku i maszyny produkcyjnej.

7. Do magazynu przyjęto materiały budowlane (cegły i stal konstrukcyjna) odzyskane po pożarze budynku produkcyjnego o wartości według aktualnych cen rynkowych 20 000 zł.

8. Aktywa (budynek oraz maszyna) zniszczone w wyniku pożaru były ubezpieczone. Otrzymano pisemną decyzję zakładu ubezpieczeniowego o wypłacie odszkodowania za utracone w wyniku szkód pożarowych składniki aktywów. Zakład ubezpieczeń losowych, zgodnie z warunkami ustalonymi w umowie ubezpieczeniowej wypłaci odszkodowanie w wysokości 140 400 zł.

Polecenie: Zaprezentować fragment rachunku zysków i strat przedsiębiorstwa „August” S.A za rok 200A w zakresie zysków i strat nadzwyczajnych (rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa sporządza się w wariancie porównawczym).

Rozwiązanie przykładu 33:

Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa „August” S.A. za rok 200A (fragment)

J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych 12 800

I. Zyski nadzwyczajne 195 400^*

II. Straty nadzwyczajne 208 200^**

^*17 000 + 18 000 + 20 000 + 140 400 = 195 400 zł.

^**19 000 + (160 000 - 24 800) + (51 000 - 12 000) + 15 000 = 208 200 zł.

Przykład 34. {Rachunek zysków i strat}

Przedmiotem działalności operacyjnej przedsiębiorstwa „Buggy” sp. z o. o. jest wytwarzanie i sprzedaż jednego tylko produktu a także działalność handlowa. Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa sporządzany jest w wariancie porównawczym. Na wybranych kontach księgowych przedsiębiorstwa „Buggy” sp. z o.o. na koniec roku obrotowego 200A wykazywane są następujące salda (w zł.):

400: Amortyzacja 60 000

410: Zużycie materiałów i energii 440 000

420: Usługi obce 20 000

450: Podatki i opłaty 15 000

430: Wynagrodzenia 200 000

440: Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 60 000

460: Pozostałe koszty rodzajowe 45 000

735: Wartość sprzedanych towarów 340 000

Razem koszty działalności operacyjnej: 1 180 000

701: Przychody ze sprzedaży produktów odbiorcom krajowym 1 360 000

730: Przychody ze sprzedaży towarów 500 000

760: Pozostałe przychody operacyjne 35 000

766: Pozostałe koszty operacyjne 45 000

750: Przychody finansowe 52 000

756: Koszty finansowe 72 000

770: Zyski nadzwyczajne 13 000

775: Straty nadzwyczajne 18 000

871: Podatek dochodowy 120 000

Polecenie: Sporządzić rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa „Buggy” sp. z o. o. za rok 200A.

Rachunek zysków i strat przedsiębiorstwa „Buggy” sp. z o. o. za rok 200A

Przychody netto ze sprzedaży 1 860 000

Przychody netto ze sprzedaży produktów 1 360 000

Przychody netto ze sprzedaży towarów 500 000

Koszty działalności operacyjnej 1 180 000

Amortyzacja 60 000

Zużycie materiałów i energii 440 000

Usługi obce 20 000

Podatki i opłaty 15 000

Wynagrodzenia 200 000

Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 60 000

Pozostałe koszty rodzajowe 45 000

Wartość sprzedanych towarów 340 000

Zysk ze sprzedaży 680 000

Pozostałe przychody operacyjne 35 000

Pozostałe koszty operacyjne 45 000

Zysk z działalności operacyjnej 670 000

Przychody finansowe 52 000

Koszty finansowe 72 000

Zysk z działalności gospodarczej 650 000

Wynik zdarzeń nadzwyczajnych 5 000

I. Zyski nadzwyczajne 13 000

II. Straty nadzwyczajne 18 000

Zysk brutto 645 000

Podatek dochodowy 120 000

Zysk netto 525 000

Przykład 35. Nowopowstająca spółka akcyjna ogłosiła subskrypcję na 10 000 akcji o nominale 120 zł. za jedną akcję. Wszystkie akcje zostały wykupione po cenie nominalnej. Sporządź bilans firmy bezpośrednio po zakończeniu subskrypcji i wpływie środków pieniężnych na rachunek przedsiębiorstwa.

Rozwiązanie przykładu 35:

Bilans przedsiębiorstwa „X” S.A. na ...

AKTYWA PASYWA

Środki pieniężne 1 200 000 Kapitał zakładowy 1 200 000

Przykład 36. Przedsiębiorstwo "Astor" S.A. zostało zarejestrowane w grudniu 200A

1) Współwłaściciele (akcjonariusze) wykupili 120 000 akcji o nominale 5 zł. za akcję wpłacając na rachunek bankowy 600 000 zł.

2) Jeden z akcjonariuszy wniósł do spółki w formie aportu meble biurowe, których wartość wynosi 40 000 zł., komputer o wartości 50 000 zł. oraz maszyny o wartości 110 000 zł. (łączna wartość aportu wynosi 200 000 zł.). Otrzymał za to 40 000 akcji spółki "Astor".

3) Kilkudziesięciu akcjonariuszy zadeklarowało przystąpienie do spółki "Astor". Wyrazili wolę zakupienia 60 000 akcji spółki. W momencie deklaracji wpłacili po 30% należnej kwoty za każdą akcję (na każde 5 zł. nominału z 60 000 akcji wpłacili po 1,5 zł.).

Polecenie: Sporządź bilans spółki po tych operacjach

Rozwiązanie przykładu 36:

Bilans przedsiębiorstwa „Astor” S.A. na ...

AKTYWA PASYWA

Środki trwałe 200 000 Kapitał zakładowy 1 100 000

Środki pieniężne 690 000 Należne wpłaty na kapitał zakładowy - 210 000

Razem aktywa 890 000 Razem pasywa 890 000

Przykład 37. Przedsiębiorstwo "DAC" S.A. zdecydowało w 200A roku o emisji dodatkowych 300 000 akcji o nominale 1 zł. za sztukę. Bilans przedsiębiorstwa przed zakończeniem emisji wyglądał następująco:

Aktywa

Środki trwałe 800 000

Pasywa

Kapitał zakładowy (500 000 akcji po 1 zł za sztukę) 500 000

Kredyty bankowe 300 000

Razem pasywa 800 000

Akcje sprzedano po 1,2 zł. za sztukę.

Jak wygląda bilans spółki po zakończeniu emisji i po wpływie środków pieniężnych od akcjonariuszy ?

Rozwiązanie przykładu 37:

Bilans przedsiębiorstwa „DAC” S.A. na ...

AKTYWA PASYWA

Środki trwałe 800 000 Kapitał zakładowy 800 000

Środki pieniężne 360 000 Kapitał zapasowy 60 000

. Kredyty bankowe 300 000

Razem aktywa 1 160 000 Razem pasywa 1 160 000

Przykład 38. W styczniu 200A Karol założył firmę handlową. Zainwestował w nią 7 000. Za całą kwotę zakupił towar. W styczniu sprzedał (za gotówkę) cały towar za 11 000. W styczniu zapłacił również gotówką 1.000 podatku dochodowego. Sporządzić rachunek zysków i strat. Należy także ustalić stan środków pieniężnych w firmie Karola na 31. stycznia 200A.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA STYCZEŃ 200A.

Przychody ze sprzedaży towarów 11 000

Koszt towarów sprzedanych 7 000

Zysk brutto 4 000

Podatek dochodowy 1 000

Zysk netto 3 000

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA STYCZEŃ 200A.

(metoda bezpośrednia)

WPŁYWY:

- Sprzedaż towarów 11 000

Razem wpływy 11 000

WYDATKI:

- zakup towarów 7 000

- podatek dochodowy 1 000

Razem wydatki 8 000

Wpływy minus wydatki miesiąca stycznia 3 000

Środki pieniężne na początek stycznia 7 000

Środki pieniężne na koniec stycznia 10 000

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA STYCZEŃ 200A.

(metoda pośrednia)

Zysk netto 3 000

Środki pieniężne na początek stycznia 7 000

Środki pieniężne na koniec stycznia 10 000

Przykład 39. W lutym 200A Karol kupił towar za 8 000 (za gotówkę). W lutym sprzedał część tego towaru za otrzymując od klientów w gotówce 12 000. Pozostały na koniec miesiąca lutego towar wycenił na 1 500. Opłacił w lutym transport towarów 300. Zapłacił również w lutym 1 000. podatku dochodowego. Sporządzić rachunek zysków i strat. Należy także ustalić stan środków pieniężnych w firmie Karola na koniec lutego 200A.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA LUTY 200A.

Przychody ze sprzedaży towarów 12 000

Koszt towarów sprzedanych:

Zapas towarów na 01. lutego 0

(+) Zakupy towarów w lutym 8 000

Towary dostępne do sprzedaży 8 000

(-) Zapas towarów na 28 lutego 1 500

6 500

Zysk brutto na sprzedaży 5 500

Koszty transportu 300

Zysk brutto 5 200

Podatek dochodowy 1 000

Zysk netto 4 200

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA LUTY 200A.

(metoda bezpośrednia)

WPŁYWY:

- Sprzedaż towarów 12 000

Razem wpływy 12 000

WYDATKI:

- zakup towarów 8 000

- usługi transportowe 300

- podatek dochodowy 1 000

Razem wydatki 9 300

Wpływy minus wydatki miesiąca lutego 2 700

Środki pieniężne na początek lutego 10 000

Środki pieniężne na koniec lutego 12 700

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA LUTY 200A.

(metoda pośrednia)

Zysk netto 4 200

Korekty:

(-) przyrost stanu zapasów 1 500

Zmiana stanu środków pieniężnych w lutym 2 700

Środki pieniężne na początek lutego 10 000

Środki pieniężne na koniec lutego 12 700

Przykład 40. W marcu 200A Karol kupił towar za 9 000. W marcu sprzedał towary osiągając przychody 14 000 z tym, że klienci zapłacą mu dopiero w kwietniu 200A (sprzedaż na tzw. kredyt kupiecki). Pozostały na koniec marca towar wycenił na 1 000. Opłacił transport towarów 400. Zapłacił także 1 000 podatku dochodowego. Sporządzić rachunek zysków i strat za marzec oraz ustalić stan środków pieniężnych firmy Karola na 31. marca 200A.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA MARZEC 200A.

Przychody ze sprzedaży towarów 14 000

Koszt towarów sprzedanych:

Zapas towarów na 01. marca 1 500

(+) Zakupy towarów w marcu 9 000

Towary dostępne do sprzedaży 10 500

(-) Zapas towarów na 31. marca 1 000

9 500

Zysk brutto na sprzedaży 4 500

Koszty transportu 400

Zysk brutto 4 100

Podatek dochodowy 1 000

Zysk netto 3 100

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA MARZEC 200A.

(metoda bezpośrednia)

WPŁYWY:

- Sprzedaż towarów 0

Razem wpływy 0

WYDATKI:

- zakup towarów 9 000

- usługi transportowe 400

- podatek dochodowy 1 000

Razem wydatki 10 400

Wpływy minus wydatki miesiąca marca (-) 10 400

Środki pieniężne na początek marca 12 700

Środki pieniężne na koniec marca 2 300

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA MARZEC 200A.

(metoda pośrednia)

Zysk netto 3 100

Korekty:

(+) zmniejszenie stanu zapasów 500

(-) przyrost należności od odbiorców 14000

Zmiana stanu środków pieniężnych w marcu (-) 10 400

Środki pieniężne na początek marca 12 700

Środki pieniężne na koniec marca 2 300

Przykład 41. W kwietniu 200A Karol zakupił towarów za 10 000 nie płacąc jednak gotówką. Zapłaci dopiero w maju 200A. Sprzedał towary osiągając przychody 9 000 - całość za gotówkę. Klienci, którzy kupowali od niego w marcu towary na kredyt kupiecki wywiązali się w kwietniu ze swoich zobowiązań wpłacając 14 000. Pozostałe na koniec kwietnia towary Karol wycenił na 3 000. Opłacił transport towarów 500 a także opłaty placowe 400 jak również zapłacił 1 000 za wykonanie planszy reklamowej na jego straganie. Sporządzić rachunek zysków i strat za kwiecień 200A oraz ustalić stan środków pieniężnych na 30. kwietnia 200A.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA KWIECIEŃ 200A.

Przychody ze sprzedaży towarów 9 000

Koszt towarów sprzedanych:

Zapas towarów na 01. kwietnia 1 000

(+) Zakupy towarów w kwietniu 10 000

Towary dostępne do sprzedaży 11 000

(-) Zapas towarów na 30. kwietnia 3 000

8 000

Zysk brutto na sprzedaży 1 000

Koszty transportu 500

Koszty opłat placowych 400

Reklama 1 000

1 900

Strata brutto (-) 900

Strata netto (-) 900

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA KWIECIEŃ 200A.

(metoda bezpośrednia)

WPŁYWY:

- Sprzedaż towarów 9 000

- Wpływ należności od dłużników 14 000

Razem wpływy 23 000

WYDATKI:

- usługi transportowe 500

- opłaty placowe 400

- usługi reklamowe 1 000

Razem wydatki 1 900

Wpływy minus wydatki miesiąca kwietnia 21 100

Środki pieniężne na początek kwietnia 2 300

Środki pieniężne na koniec kwietnia 23 400

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "KAROL" ZA KWIECIEŃ 200A.

(metoda pośrednia)

Strata netto (-) 900

Korekty:

(-) przyrost stanu zapasów 2 000

(+) zmniejszenie stanu należności 14 000

(+) przyrost stanu zobowiązań 10 000

Zmiana stanu środków pieniężnych w kwietniu 21 100

Środki pieniężne na początek kwietnia 2 300

Środki pieniężne na koniec kwietnia 23 400

Przykład 42. W maju 200A Stefania założyła firmę. Dysponowała kapitałem (w całości w formie gotówki) o wartości 35 000. W tym samym miesiącu (maju) kupiła towar za 15 000. oraz samochód dostawczy za 12 000 jak również lokal handlowy za 8 000. Po okresie przygotowań rozpoczęła właściwą działalność handlową. W maju osiągnęła przychody ze sprzedaży 25 000 (gotówką). Sprzedała cały posiadany towar (zapas towarów na koniec maja = 0). Zapłaciła w gotówce 200 za energię, 50 za wywóz śmieci, 70 za paliwo oraz 30 podatków od nieruchomości. Amortyzacja (samochodu i lokalu) za maj wyniosła 250. Zapłaciła też 600 podatku dochodowego. Sporządzić rachunek zysków i strat za maj 200A oraz ustalić stan środków pieniężnych na 31. maja 200A.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "STEFANIA" ZA MAJ 200A.

Przychody ze sprzedaży towarów 25 000

Koszt towarów sprzedanych: 15 000

Zysk brutto na sprzedaży 10 000

Koszty energii 200

Wywóz śmieci 50

Paliwo 70

Podatek od nieruchomości 30

Amortyzacja 250

600

Zysk brutto 9.400

Podatek dochodowy 600

Zysk netto 8.800

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "STEFANIA" ZA MAJ 200A.

(metoda bezpośrednia)

WPŁYWY:

- Sprzedaż towarów 25 000

Razem wpływy 25 000

WYDATKI:

- zakup towarów 15 000

- zakup środków trwałych 20 000

- wydatki na energię 200

- wydatki na wywóz śmieci 50

- wydatki na paliwo 70

- podatek od nieruchomości 30

- podatek dochodowy 600

Razem wydatki 35 950

Wpływy minus wydatki miesiąca maj (-) 10 950

Środki pieniężne na początek maja 35 000

Środki pieniężne na koniec maja 24.050

RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (CASH FLOW) PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO "STEFANIA" ZA MIESIĄC MAJ 200A.

(metoda pośrednia)

Zysk netto 8 800

Korekty:

(+) amortyzacja 250

Zakup środków trwałych (-) 20 000

Zmiana stanu środków pieniężnych w maju (-) 10 950

Środki pieniężne na początek maja 35 000

Środki pieniężne na koniec maja 24 050

58

---