wycena spółki Farmacol


0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Raport zaliczeniowy

Wycena spółki Farmacol S.A.

  1. Dane formalne

    1. Przedmiot wyceny

Spółka Farmacol S.A. z siedzibą w Katowicach przy ulicy Rzepakowej 2, jest wpisana do rejestru przedsiębiorstw Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Katowicach, VIII Wydział Gospodarczy pod numerem KRS 0000038158.

    1. Cel wyceny

Celem przeprowadzonej wyceny jest (poza zaliczeniem przedmiotu z Podstawy Wyceny Przedsiębiorstw), podjęcie decyzji o nabyciu pakietu akcji wycenianej spółki. Wycena jest niezbędna do oszacowania wartości spółki na jedną akcję i porównanie jej z obecną wartością rynkową rozumianą jako kapitalizacja giełdowa. Na tej podstawie ustalona zostanie cena za jaką warto nabyć pakiet akcji spółki Farmacol S.A..

    1. Data wyceny

Wycena przeprowadzona została na dzień 01.01.2009 roku.

    1. Autorzy raportu

Raport został sporządzony przez studentów czwartego roku Wydziału Nauk ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie w następującym składzie:

Natalia Bogacka

Paulina Jach

Michał Dajer

Mateusz Greczkowski

    1. Źródła danych

W niniejszym raporcie wykorzystano dane pochodzące z następujących źródeł:

  1. Wybrane metody wyceny i ich charakterystyka

    1. Definicja przyjętej wartości

W niniejszej pracy autorzy skupią się na poszukiwaniu wartości nieodłącznej (fundamentalnej) biznesu. Wartość fundamentalna, czy też nieodłączna biznesu jest to jak podaje D. Zarzecki „postrzegana wartość prawdziwa lub realna aktywów”. Szacowana jest w oparciu o powszechnie dostępne dane, przy wykorzystaniu metod zdyskontowanych przepływach pieniężnych. Wartość ta nazywana również wartością ekonomiczną porównywana jest do wartości rynkowej spółki, które na efektywnym rynku powinny być porównywalne. W przypadku jednak znacznych odchyleń wartości fundamentalnej w stosunku do wartości ekonomicznej rekomendowana może być sprzedaż lub zakup akcji w zależności czy wartość ta jest niższa czy też wyższa od rynkowej. Naturalnie wyższa wartość fundamentalna skłania do podjęcia decyzji o zakupie akcji natomiast wyższa wartość rynkowa do sprzedaży walorów danej spółki.

Analizowana spółka nie została postawiona w stan upadku i nie wykazuje większych trudności w swojej działalności w związku z czym autorzy raportu założyli iż spółka będzie nadal kontynuowała biznes w przyszłości do bliżej nie określonego czasu.

    1. Opis wybranych metod wyceny

Wycena spółki Farmacol S.A. zostanie przeprowadzona z wykorzystaniem dwóch najczęściej stosowanych przez analityków metod: metody porównawczej - mnożnikowej, oraz metody zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF - Discounted Cash Flow).

      1. Metoda mnożnikowa

Metody porównawcze w wycenie przedsiębiorstw jak już sama nazwa wskazuje polegają na porównaniu wycenianego podmiotu (według zasady iż możliwe jest porównywanie tylko rzeczy porównywalnych) do innego przedsiębiorstwa, które było przedmiotem transakcji na rynku (np. fuzja lub przejęcie) lub do innych spółek notowanych na rynku regulowanym.

Porównywanie spółki wycenianej z innymi giełdowymi spółkami odbywa się w oparciu o określone mnożniki i na tej podstawie metoda ta nazywana jest metodą mnożnikową. W metodzie tej szczególną uwagę należy zwrócić na dwie wielkości, w oparciu o które konstruowane są mnożniki, są to: wartość kapitału własnego (EV - Equity Value), oraz wartość biznesu (EV - Enterprise Value).

Wartość kapitału własnego stanowi kategorię przynależną bezpośrednio właścicielom spółki, jest to krótko rzecz ujmując rynkowa wartość kapitałów własnych.

Wartość biznesu z kolei to suma rynkowej wartości kapitałów własnych i rynkowej wartości zobowiązań netto, przy czym zobowiązania netto rozumiane są tu jako suma zobowiązań oprocentowanych pomniejszonych o płynne aktywa finansowe (gotówka i jej ekwiwalenty).

Na podstawie tych wielkości konstruowane są mnożniki umożliwiające wycenę rynkowej wartości jednego z powyższych kapitału spółki wycenianej. W zależności od tego jaka wielkość kapitału jest wyceniana taką bazę do mnożnika należy przyjąć.

Mnożnik jest relacją dwóch wielkości, w liczniku znajduje się jedna z przedstawionych już wielkości kapitału natomiast w mianowniku odpowiednia baza będąca zwykle kategorią księgową.. Może to być wielkość sprzedaży, lub zysku operacyjnego.

Jeżeli wyceniany jest kapitał własny przedsiębiorstwa, który przynależy tylko do właścicieli to w mianowniku mnożnika musi znaleźć się wielkość przynależna jedynie właścicielom. W takim przypadku najczęstszym mnożnikiem wykorzystywanym przy wycenie jest wskaźnik cena/zysk, będący relacją bieżącej ceny akcji do zysku spółki na jedną akcję. Wycena w oparciu o ten mnożnik jest korzystna ponieważ odnosi się do wielkości, która przypada bezpośrednio dla właścicieli, czyli zysku netto. Jest ona jednak obarczona licznymi wadami, z uwagi na fakt iż zysk netto jest kategorią, która może podlegać licznym manipulacją (celowym i niecelowym) wynikającym z zasad księgowych. Szczególnie w sytuacji gdy porównywana spółka i spółka wyceniana posiadają znacznie odmienną strukturę finansowania - koszty z tytułu odsetek pomniejszają zysk netto. Ponadto nie można zastosować tego wskaźnika do spółek wykazujących stratę netto.

Wyceniając natomiast cały biznes (Enterprise Value) w liczniku mnożnika uwzględniane są kapitały własne oraz zobowiązania spółki, w związku z czym za bazę w mianowniku należy przyjąć wielkość, która przynależy zarówno właścicielom jak i wierzycielom spółki. W tym przypadku wskaźnikami najczęściej wykorzystywanymi są te oparte na wielkości sprzedaży (Sales), zysków operacyjnych (EBIT - Earnings Before Interest and Taxes) i zysków operacyjnych powiększonych o amortyzację (EBITDA - Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortisation). Są to wskaźniki EV/Sales, EV/EBIT oraz EV/EBITDA.

Mnożnik EV/Sales jest to relacja wartości biznesu do sprzedaży, wykorzystywany jest w sytuacji gdy spółki posiadają zróżnicowaną strukturę finansową, ponadto pozwala uniknąć wszelkich różnic wynikających z odmiennych systemów księgowych.

Mnożnik EV/EBIT to relacja wartości biznesu do zysku operacyjnego. Podobnie jak mnożnik EV/Sales jest w stosunkowo niewielkim stopniu narażony na różnice księgowe. Można go wykorzystywać, kiedy spółka wykazuje stratę netto i kiedy spółki mają odmienną strukturę finansowania.

Mnożnik EV/EBITDA stanowi relację wartości biznesu do zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację i jest on najwłaściwszym mnożnikiem w sytuacji gdy przedsiębiorstwa posiadają znaczne zasoby aktywów trwałych. Można go wykorzystać, kiedy spółki charakteryzują się odmienną strukturą finansowania oraz odmiennymi sposobami naliczania amortyzacji.

Przeprowadzenie wyceny metodą mnożnikową należy rozpocząć od doboru spółek porównywalnych, czyli takich do których porównywana jest spółka wyceniana, wyboru takiego trzeba dokonać według określonych biznesowo, logicznie i statystycznie kryteriów. Następnie dla dobranych spółek (bądź jednej) należy obliczyć mnożniki, które będą dopasowane zarówno logicznie jak i statystycznie. Można wykorzystać przy tym metody statystyczne typu korelacje czy odchylenie standardowe. Wartości mnożników mogą zostać obliczone zarówno dla danych historycznych jak również dla danych pochodzących z prognozy. Jeżeli mnożniki zostały wyliczone w oparciu o dane historyczne to wówczas bazę mnożnika dla spółki wycenianej należy również dobrać z danych historycznych. Wycena jest przeprowadzana według wzoru:

Wp = Mr · Bw

gdzie:

Wp - wartość przedsiębiorstwa wycenianego,

Mr - mnożnik oszacowany dla spółki porównywalnej,

Bw - baza mnożnika - wielkość dla spółki wycenianej - odpowiada wielkości znajdującej się w mianowniku mnożnika spółki porównywalnej.

W sytuacji gdy mnożnik konstruowany był w oparciu o wartość całego biznesu, otrzymaną wartością Wp jest wartość zarówno kapitałów własnych jak i zobowiązań, w związku z tym od tej wielkości należy odjąć wartość zobowiązań.

      1. Metoda DCF

Metoda wyceny przedsiębiorstw DCF - zdyskontowanych przepływów pieniężnych (Discounted Cash Flow) jak wskazuje D. Zarzecki jest najczęściej wykorzystywaną metodą w praktyce wyceny przedsiębiorstw. Jest to metoda z kategorii metod dochodowych, których meritum jest iż firma warta jest tyle ile jest w stanie wygenerować dochodu w przyszłości. Poza koncepcją DCF wśród metod majątkowych spotykane są również metody zdyskontowanych dywidend i zdyskontowanych zysków.

Zauważalne jest iż każda z tych metod opiera się na teorii wartości pieniądza w czasie czyli dyskoncie. Oznacza to iż przyszłe korzyści jakie ma osiągnąć inwestor sprowadzane są do dnia dzisiejszego za pomącą „stopy dyskontowej”, która odzwierciedla minimalny wymagany zwrot, jaki inwestor mógłby osiągnąć z innej inwestycji o tej samej klasie ryzyka. Owa stopa dyskontowa wyraża oczekiwania zwrotu z inwestycji dawców kapitału wobec biorców, z tego powodu stanowi ona koszt dla biorców kapitału i wyznacza zarazem pewien minimalny zwrot jaki muszą wypracować aby inwestycja była rentowna.

Skoro podstawą tej metody jest twierdzenie iż biznes wart jest tyle ile jest on w stanie wygenerować korzyści dla akcjonariuszy w przyszłości warto zdefiniować o jakie korzyści chodzi. Otóż nie jest to zysk księgowy, który obciążony jest szeregiem wad, jak chociażby różnice w systemach księgowych czy celowe manipulacje ze strony „kreatywnych księgowych”. Kategorią jaka jest brana pod uwagę w metodzie DCF są wolne przepływy pieniężne (FCF - Free Cash Flow). Jest to kategoria uwzględniająca zarówno podatek dochodowy wyrażony gotówkowo jak również konieczność działania biznesu w przyszłości i niezbędne wydatki z tym związane, ponadto FCF „nie mogą być przedmiotem manipulacji dokonywanych dzięki zastosowaniu konwencji księgowych i w praktyce nie ma skutecznego sposobu ukrycia znaczących przepływów przed wykwalifikowanym analitykiem finansowym, wyłączając jawne oszustwo.”

W literaturze wyróżniane są dwa zasadnicze rodzaje przepływów pieniężnych:

- wolne przepływy pieniężne dla przedsiębiorstwa (FCFF - Free Cash Flow to the Firm)

FCFF = EBIT · (1 - stopa podatku dochodowego)

+ amortyzacja

- zwiększenie kapitału obrotowego

+ zmniejszenie kapitału obrotowego

- nakłady inwestycyjne w kapitał trwały

+ sprzedaż aktywów trwałych

- wolne przepływy pieniężne dla właścicieli (FCFE - Free Cash Flow to Equity)

FCFE = Zysk netto

+ amortyzacja

- zwiększenie kapitału obrotowego

+ zmniejszenie kapitału obrotowego

- nakłady inwestycyjne w kapitał trwały

+ wpływy z tytułu zaciągnięcia nowych zobowiązań

- wypływy z tytułu spłaty zobowiązań

Wartość przedsiębiorstwa zgodnie z taką koncepcją równa jest sumie zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych i jest ona wyrażona wzorem:

0x01 graphic

gdzie:

V - wartość przedsiębiorstwa - suma wszystkich przyszłych przepływów pieniężnych,

FCF - wolne przepływy pieniężne (FCFF lub FCFE) dla poszczególnych okresów t

r - stopa dyskontowa,

W zależności od tego, która koncepcja zostanie przyjęta jako wolne przepływy pieniężne, czy będą to wolne przepływy pieniężne dla właścicieli, czy też wolne przepływy dla firmy, stopa dyskontowa r będzie inaczej wyrażona. Szacowanie wartości całego biznesu, czyli koncepcja FCFF wymaga przyjęcia w miejsce stopy dyskontowej kosztu kapitału wniesionego zarówno przez właścicieli jak i przez wierzycieli, natomiast szacowanie jedynie wartości kapitału zainwestowanego przez właścicieli wymaga uwzględnienia jedynie kosztu kapitału własnego.

Stopa dyskontowa w przypadku szacowania wartości przedsiębiorstwa w oparciu o wolne przepływy pieniężne przybiera postać średniego ważonego kosztu kapitału (WACC - Weighted Average Cost of Capital), który stanowi średnią kosztu kapitału własnego oraz kapitału obcego ważonych ich udziałem w kapitale całkowitym firmy:

WACC = ωE kE + ωD kD (1 - T)

gdzie:

ωE - udział kapitału własnego w kapitale przedsiębiorstwa,

kE - koszt kapitału własnego,

ωD - udział kapitału obcego w kapitale przedsiębiorstwa,

kD - koszt kapitału obcego,

T - stawka podatku dochodowego,

Wyznaczenie kosztu kapitału obcego nie stanowi większego problemu, ponieważ kapitał obcy stanowi kredyty, dłużne papiery wartościowe czy inne pożyczki, to znajomość warunków na jakich zostały one pozyskane pozwoli z dużą precyzją oszacować koszt takiego kapitału, który będzie po prostu oprocentowaniem tych zobowiązań. Problem natomiast pojawia się przy szacowaniu wysokości kapitału własnego przedsiębiorstwa, który odzwierciedla oczekiwania właścicieli wobec zwrotu z inwestycji.

W literaturze najpowszechniej wykorzystywaną metodą do oszacowania kosztu kapitału własnego jest model wyceny aktywów kapitałowych (CAPM - Capital Asset Pricing Model) opracowany przez Wiliama Sharpe'a w roku 1964 oraz Johna Linter'a w 1965, za co W. Sharp otrzymał Nagrodę Nobla w 1990.

Model ten zakłada iż inwestorzy preferują wyższą stopę zwrotu od niższej ceteris paribus i jednocześnie charakteryzują się awersją do ryzyka wybierając inwestycje mniej ryzykowne, charakteryzujące się mniejszym odchyleniem standardowym. W związku z tym inwestorzy będą oczekiwać stopy zwrotu z inwestycji w ryzykowne akcje równej stopie wolnej od ryzyka powiększonej o premie za ryzyko jakie muszą ponosić w związku z tą inwestycją co wyraż wzór:

E(Ri) = E(RZM) + [E(RM) - E(RZM)]βiM i = 1,…, N.

gdzie:

E(Ri) - oczekiwana stopa zwrotu z akcji i,

E(RZM) - stopa wolna od ryzyka, (oczekiwana stopa zwrotu z aktywów, których beta wynosi zero) ,

E(RM) - stopa zwrotu z portfela rynkowego,

E(RM) - E(RZM) - premia za ryzyko rynkowe, (ryzyko systematyczne),

βiM - rynkowa beta dla akcji i,

Współczynnik beta wyrażony jest wzorem:

0x01 graphic

Współczynnik beta jest kowariancją stopy zwrotu z akcji i oraz stopy zwrotu z rynku, podzieloną przez wariancję stopy zwrotu z rynku. Rynkowa stopa zwrotu utożsamiana jest zwykle ze stopą zwrotu z najszerszego indeksu giełdowego w Polsce może to być WIG.

3. Charakterystyka spółki

3.1 Geneza i struktura własności

Hurtownia Farmaceutyczna FARMACOL została założona w 1990 roku przez Andrzeja Olszewskiego. Farmacol S.A. funkcjonuje jako spółka kapitałowa od listopada 1993 roku - w początkowym okresie jako spółka z ograniczoną działalnością, a od 1 lutego 1997 r. jako spółka akcyjna.

W 1998 r. Spółka uzyskała status podmiotu publicznego, a od czerwca 1999 r. jej akcje są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Środki uzyskane z publicznej emisji akcji zostały przeznaczone na budowę Grupy Kapitałowej i przejęcia innych spółek z branży dystrybucji farmaceutycznej. W okresie 1999 - 2002 Spółka nabyła większościowe udziały m.in. w Cefarmach: Kielce, Wrocław, Szczecin i Warszawa oraz kilku mniejszych podmiotach hurtu farmaceutycznego tworząc Grupę Kapitałową.

Siedziba Farmacol S.A. znajduje się w Katowicach przy ul. Rzepakowej 2. Spółka wpisana została do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Katowicach, pod numerem KRS 0000038158.

Rada Nadzorcza Farmacol S.A.:


1. Andrzej Olszewski - Przewodniczący RN
2. Zyta Olszewska - Z-ca Przewodniczącego RN
3. Anna Olszewska - Członek RN
4. Maciej Olszewski - Członek RN
5. Jan Kowalewski - Członek RN


Zarząd Farmacol S.A.:

1. Aleksander Chomiakow - Prezes Zarządu
2. Barbara Kaszowicz - Wiceprezes Zarządu
3. Krzysztof Sitko - Członek Zarządu

Struktura akcjonariatu Farmacol S.A.

Przewodniczący i zastępca Rady Nadzorczej Farmacol S.A. posiadają łącznie ponad 50% akcji, co przekłada się na ponad 62% głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Ponad 7%-ami udziałów Spółki dysponuje OFE ING Nationale Nederlanden, co oznacza że ma 5,69% wpływu na decyzje podejmowane przez WZA. Pozostali akcjonariusze posiadają 42,32% akcji Spółki.

0x01 graphic

Wykres 1: Podział akcji Farmacol S.A.

Źródło : http://www.farmacol.com.pl/

0x01 graphic

Wykres 2: Podział głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Farmacol S.A.

Źródło : http://www.farmacol.com.pl/

3.2 Przedmiot działalności

Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest sprzedaż hurtowa wyrobów farmaceutycznych i medycznych. Szczegółowo przedmiotem działalności Farmacol S.A. jest sprzedaż hurtowa i detaliczna artykułów farmaceutycznych, medycznych, kosmetyków i artykułów toaletowych, suplementów diety oraz usługi marketingowe. Poza tym Spółka posiada hotel w Ustroniu, gdzie świadczy usługi hotelarskie i gastronomiczne, a w 2007 roku rozpoczęła działalność deweloperską, która na razie nie jest rozwijana.

Sprzedaż towarów realizowana jest przez Spółkę w całości na rynku krajowym. Farmacol S.A. dostarcza leki i inne produkty farmaceutyczne do kilku tysięcy aptek i kilkuset szpitali. 57% przychodów pochodzi ze sprzedaży do aptek obcych, a 8% ze sprzedaży do szpitali. Sprzedaż odbywa się z głównych magazynów w Katowicach i Morach k. Warszawy oraz z magazynów w oddziałach w Rogoźnicy k. Rzeszowa, Poznaniu i Gdańsku.

Spółka posiada także sieć 160 własnych aptek.

3.3 Analiza sektorowa

Farmacol jest jednym z czołowych przedsiębiorstw na rynku dystrybucji farmaceutycznej. Na rynku hurtu do aptek zajmuje drugą pozycję (z 19% udziałem) ustępując jedynie Torfarmowi (21,5%), a wyprzedzając PGF (18,5%) i Prospera (8,5%). Hurtowa sprzedaż leków należy do sektorów defensywnych. Znacznie słabiej reaguje na pogorszenie ogólnej koniunktury gospodarczej. Leki są jedną z ostatnich grup produktów, których konsumpcja jest ograniczana w przypadku spadku dochodów. Rynek według specjalistów powinien w najbliższych latach rozwijać się 5-7% rocznie, a ryzyko skurczenia jest bliskie zeru.

0x01 graphic

Wykres 3: Udział głównych dystrybutorów farmaceutyków w rynku hurtu aptecznego (stan na 12.2008 r.).

Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportu analitycznego Beskidzkiego Domu Maklerskiego.

W celu oceny potencjału oraz stopnia konkurencyjności spółki Farmacol S.A., a także atrakcyjności sektora, w którym spółka funkcjonuje dokonaliśmy analizy jej otoczenia konkurencyjnego (ocena punktowa atrakcyjności sektora), analizy potencjału strategicznego (analiza kluczowych czynników sukcesu) oraz oceny jej pozycji strategicznej (analiza SWOT). Opisy metod wraz z efektami ich zastosowania przedstawiono poniżej.

3.3.1 Analiza otoczenia konkurencyjnego

Punktowa ocena atrakcyjności sektora

Metoda ta pozwala określić, jakie szanse i zagrożenia stwarza działanie w określonym sektorze, a także wprowadza wycenę kryteriów, umożliwiając wyrażenie atrakcyjności sektora w procentach lub punktach. Wykorzystana przez nas metoda przyjmuje założenie, że istnieje hipotetyczny sektor o stuprocentowej atrakcyjności, w którym wszystkie siły konkurencji przybierają postać szans. Punktowa ocena atrakcyjności sektora opiera się na analizie piętnastu kryteriów. Każde z nich wycenia się według ważności dla atrakcyjności sektora od 1 do 3 punktów. Wycenę atrakcyjności sektora dystrybucji farmaceutycznej przedstawia tabela1.

Kryterium oceny sektora

Waga kryterium

1 - 3

Wartość kryterium w sektorze

1 - 5

Ocena ważona

Wielkość rynku

3

4

12

Przewidywana stopa wzrostu rynku

3

5

15

Rentowność sektora

3

4

12

Stopień konkurencji sektora

2

3

6

Ostrość walki konkurencyjnej

3

4

12

Wysokość barier wejścia

3

3

9

Wysokość barier wyjścia

1

3

3

Groźba pojawienia się substytutów

2

4

8

Groźba pojawienia się nowych konkurentów

3

3

9

Pewność zaopatrzenia

1

4

4

Stabilność technologiczna

2

4

8

Możliwość zróżnicowania produktów

1

3

3

Możliwość dywersyfikowania działalności

1

3

3

Sezonowość i cykliczność

2

4

8

Zagrożenie środowiska naturalnego

1

2

2

Razem

31

114

Tabela 1: Ocena punktowa atrakcyjności sektora dystrybucji farmaceutycznej.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: G.Gierszewska, M. Romanowska, Analiza strategiczna

przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2009.

Maksymalna liczba punktów, jaką można otrzymać w prezentowanej metodzie punktowej dla badanego przez nas sektora wynosi 155. Atrakcyjność badanego sektora oszacowaliśmy na 114 punktów, czyli 74% maksymalnej oceny. Uzyskana ocena jest dobra i świadczy o tym, że największy wpływ na atrakcyjność sektora ma wielkość rynku, przewidywana stopa jego wzrostu, rentowność sektora oraz ostrość walki konkurencyjnej.

3.3.2 Ocena pozycji strategicznej przedsiębiorstwa

SWOT

Określenie pozycji strategicznej polega na zderzeniu wyników analiz otoczenia z analizą potencjału strategicznego firmy. Najczęściej stosowaną metodą określania pozycji strategicznej przedsiębiorstwa jest analiza SWOT.

Metoda ta wykorzystuje prosty schemat klasyfikacji, dzieląc wszystkie czynniki wpływające na obecną i przyszłą pozycję strategiczną firmy na zewnętrzne i wewnętrzne oraz pozytywne i negatywne. W ten sposób każde z uwarunkowań rozwoju można zakwalifikować do jednej z czterech kategorii:

  1. Zewnętrzne pozytywne, czyli szanse,

  2. Zewnętrzne negatywne, czyli zagrożenia,

  3. Wewnętrzne pozytywne, czyli mocne strony,

  4. Wewnętrzne negatywne, czyli słabe strony.

Czynniki wpływające na pozycję strategiczną spółki Farmacol S.A. omówiono poniżej.

Mocne strony

Na rynku hurtu do aptek zajmuje drugą pozycję (z 19% udziałem) ustępując jedynie Torfarmowi (21,5%), a wyprzedzając PGF (18,5%) i Prospera (8,5%).

W okresie 1-3Q'08 sprzedaż grupy Farmacol wzrosła o 13,6% r/r. Wzrost zanotował zarówno segment apteczny, jak i szpitalny.

W 2008 roku w porównaniu do roku 2007 spółka zanotowała wzrost zysku operacyjnego o około 12%.

Farmacol zawdzięcza to bardzo efektywnej strukturze kosztowej grupy oraz sieci 160 własnych aptek.

Zadłużenie oprocentowane Farmacol S.A. wynosiło na koniec 3Q'08 roku 68,9 mln PLN.

Dla Farmacolu koszty ogólnego zarządu i sprzedaży stanowią 5,7% przychodów. Dla porównania w przypadku PGF udział ten wynosi 9%.

Słabe strony

W 2008 r. w porównaniu do roku 2007 koszty finansowe wzrosły o około 140%.

Konsekwencją wzrostu kosztów pomimo rosnących przychodów jest spadek zysku netto. W 2007 w porównaniu z rokiem poprzednim zysk netto zmalał o niecałe 15%. W 2008 w stosunku do roku poprzedniego niekorzystna tendencja słabła - zysk netto zmalał o niecały 1%.

Spółka poza dystrybucją farmaceutyków zajmuje się także, chociaż w mniejszym zakresie, działalnością deweloperską, hotelarską i gastronomiczną. Może to powodować rozproszenie uwagi i trudności w skupieniu się na głównej działalności.

Szanse

Leki są jedną z ostatnich grup produktów, których konsumpcja jest ograniczana w przypadku spadku dochodów.

Rynek apteczny, który stanowi główne źródło dochodów spółki wzrósł w Polsce w okresie 1-3Q'08 o 10,2% r/r. Według specjalistów rynek farmaceutyków powinien w najbliższych latach rozwijać się 5-7% rocznie, a ryzyko skurczenia jest bliskie zeru.

Spółka odnotowała wzrost udziałów w rynku aptecznym o ponad 1,5 pp r/r oraz w rynku szpitalnym o 1,2 pp r/r.

Takie działania prowadzą do wzrostu atrakcyjności spółki oraz umocnienia jej pozycji na rynku.

W 2008 roku grupa Farmacol realizował program inwestycyjny o wartości ponad 50 mln PLN. Głównym celem inwestycji jest automatyzacja procesów logistycznych co powinno obniżyć jednostkowe koszty pracy, a także zwiększyć efektywność. Na 2009 rok spółka zaplanowała inwestycje na poziomie ponad 80 mln PLN. Zaplanowane inwestycje obejmują budowę nowych i modernizację już istniejących magazynów, a także ich automatyzację oraz inwestycje w IT.

Programy lojalnościowe to sposób wiązania hurtowni z niezależnymi aptekami. Właściciel apteki, który przystępuje do programu zobowiązuje się kupować większość towaru u danego hurtowego partnera, a w zamian otrzymuje szereg profitów: bonusy w cenach, systemie rozliczeń, dostawach towaru, reklamie, marketingu itp. Grupa Farmacol prowadzi program pod nazwą „Apteka z sercem” gdzie zrzesza ponad 1000 aptek. W PGF jest to 1946 aptek w programie „Dbam o zdrowie”. W przypadku Torfarmu jest to „Świat Zdrowia” (1519 aptek), a Prosper zebrał 1100 aptek w programie „Apteka dobrych cen”. Farmacol na tym polu zajmuje ostatnie miejsce wśród swoich największych konkurentów, jednak nadal 50 % rynku jest nie zajęte. Stwarza to szansę dla Farmacolu, który dzięki rozwinięciu swoich programów, może podnieść ich atrakcyjność, co przełoży się na podniesienie efektywności programu.

Farmacol prowadzi swój hotel w Ustroniu. Przychody z usług są stosunkowo niewielkie, w zeszłym roku wyniosły 8,7 mln zł, jednak jest to bardzo rentowna działalność, w 2007 roku wygenerowała 3 mln zł zysku operacyjnego, co stanowi 5,38% zysku operacyjnej osiągniętego w tym roku przez Farmacol S.A.

Spółka posiada wiele aktywów o łącznej wartości rynkowej przekraczającej 50 mln PLN. Jeśli zdecyduje się na ich sprzedaż w czasach sprzyjającej koniunktury może na tym wiele zyskać.

Zagrożenia

Najważniejszy jest IV kwartał, kiedy to notowane są największe obroty związane ze zwiększona zachorowalnością. W IV kwartale następuje także zasadnicza część rozliczeń z producentami za realizację ich planów sprzedażowych.

Niedawno został rozstrzygnięty przetarg na dystrybucję bezpośrednią Astry Zeneca (1-2,5% rynku produktów farmaceutycznych). Zajęli się nią PGF, Torfarm i Prosper, a odrzucony został Farmacol przez co w następnych latach może stracić kilkadziesiąt mln PLN przychodów.

Narzuca on sztywne marże oraz zakazuje jednoczesnej działalności hurtowej i detalicznej. Najbardziej ucierpieć może PGF (300 własnych aptek), Farmacol (160), a w mniejszym stopniu Prosper (12) i Torfarm który nie posiada własnej sieci aptek. Jednak regulacje te traktuje się jako kontrowersyjne, w związku z czym nie wiadomo, czy wejdą w życie.

Z uwagi na niesprzyjającą sytuację na rynku nieruchomości spółka nie podjęła jednak do tej pory żadnych istotnych nakładów finansowych na jej rozwój. Nie ma ich także w planach. Nieruchomości są natomiast niewątpliwie cennym aktywem spółki, które prędzej czy później przyniosą realne zyski. Wartość księgowa pozaoperacyjnych nieruchomości spółki sięga kilkunastu mln PLN. Natomiast ich rynkowa wartość przekracza 50 mln PLN. W 2008 roku spółka sprzedała nieruchomości, które dały dodatkowe 4,9 mln PLN na poziomie operacyjnym.

3.3.3 Analiza potencjału strategicznego przedsiębiorstwa

Analiza kluczowych czynników sukcesu

Metoda ta opiera się na zasadzie”80 - 20”, w myśl której 20% zdarzeń decyduje o 80% efektów. Wystarczy zatem wyselekcjonować te 20% czynników o strategicznym znaczeniu, zbadać, w jakim stopniu są one rozwinięte w przedsiębiorstwie, i na tej podstawie ocenić jego mocne i słabe strony. Określenie listy kluczowych czynników sukcesu dla danego sektora jest jednym z najważniejszych i najtrudniejszych zadań analizy strategicznej.

Analizę kluczowych czynników sukcesu spółki Farmacol przedstawiono poniżej.

Kluczowy czynnik sukcesu

Ocena

Waga

Wartość ważona

1

2

3

4

5

Pozycja na rynku

0x08 graphic
0x08 graphic

0,16

0,64

Marka firmy

0x08 graphic

0x08 graphic

0,12

0,48

Cena produktów

0x08 graphic
0x08 graphic

0,4

1,20

Szerokość asortymentu

0x08 graphic

0x08 graphic

0,07

0,28

Poziom technologiczny

0x08 graphic
0x08 graphic

0,05

0,15

Zdolność do rozwoju

0x08 graphic
0x08 graphic

0,05

0,20

Dostęp do kapitału

0x08 graphic

0x08 graphic

0,05

0,25

System komunikacji z klientem

0x08 graphic

0,1

0,30

Razem

1

3,5/5

Tabela 2: Profil konkurencyjny przedsiębiorstwa Farmacol S.A.

Źródło: opracowanie własne.

Do najważniejszych czynników pozwalających osiągnąć przewagę konkurencyjną w sektorze dystrybucji farmaceutycznej zaliczyć możemy cenę produktów, pozycję na rynku oraz markę firmy. Ich ocena w odniesieniu do spółki Farmacol S.A. wypadła dobrze. By poprawić swoją pozycję konkurencyjną Farmacol mógłby podnieść atrakcyjność cenową swoich produktów, a także zwrócić uwagę na promocję firmy.

  1. Analiza sytuacji ekonomiczno finansowej spółki Farmacol S.A.