Opr. Krystyna Ruth

Gry i zabawy wykorzystywane na zajęciach korekcyjno - wyrównawczy dla uczniów klas I-III

W czasie zajęć należy stosować ćwiczenia atrakcyjne nie stosowane na zajęciach  zintegrowanych  z zastosowaniem pomocy zachęcających  do aktywności i uwagi.

Prowadzić zajęcia  w sposób urozmaicony, usprawniający  różne funkcje i angażujący dziecko w różnych typach działalności, które zbliżone są do zabawy. Zajęciom towarzyszyć ma atmosfera pogody, psychicznego rozluźnienia sprzyjająca aktywności, myśleniu wyzwalającego dziecinną radość i motywującego do  uczestnictwa  w zajęciach.

Do uatrakcyjnienia tych zajęć przygotowałam dzieciom pomoc, która cieszy się dużym powodzeniem. ( Przykładowe plansze do gry w załączniku). Gry i zabawy z wykorzystaniem tej pomocy wprowadzają na zajęcia skupienie uwagi, aktywność i dobrą rozrywkę.

Ćwiczenia usprawniające funkcję wzrokową i słuchową.

Prowadzenie ćwiczeń wzrokowych ma służyć: szybkiemu rozpoznawaniu liter, sylab, wyrobieniu sprawności globalnego ujmowa­nia wyrazu; kształceniu pamięci wzrokowej; spraw­ności odwzorowywania; usprawnieniu koordynacji wzrokowo-ruchowej.

Ćwiczenia doskonalące analizę i syntezę wzrokowa na materiale literowym i wyrazowym z wykorzystaniem omawianej gry obejmują:

• Obrysowywanie i kolorowanie liter,

• kolorowanie liter,

• utrwalenie znajomości liter w skojarzeniu z dźwiękiem,

• rozpoznawanie i czytanie sylab dwuliterowych,

• czytanie sylab w krótkich ekspozycjach i zapisywanie sylab,

• czytanie wyrazów w krótkich ekspozycjach,

• rozpoznawanie obrazków po głosce,

• skojarzenie głoski ze znakiem graficznym (literą),

• wskazanie przedmiotów których nazwy zaczynają się daną głoską;

• czytanie całych wyrazów wielosylabowych.

Celem ćwiczeń w czytaniu jest nie tylko przezwyciężenie podstawowych trudności dzieci dyslektycznych, ale doprowadzenie do czytania całościowego, zautomatyzowanego.

Ćwiczenia te przyjmują formę gry zespołowej.

Dzięki tej grze dziecko uczy się rozpoznawać od razu zestawy trzech znaków literowych. Usprawnia spostrzeganie wzrokowe. Dostarcza wielu emocji i radości. Jest doskonałą zabawą, a jednocześnie pożyteczną pomocą w trudnej sztuce czytania.

A oto przykłady ćwiczeń - zabaw.

Zabawy z literami

Każde dziecko dostaje planszę z zestawem liter. Nauczyciel ma przygotowany zestaw kartoników z literami, które dzieci mają na planszach. Nauczyciel pokazuje dzieciom kartonik z literą, równocześnie wypowiadając odpowiednią głoskę i poleca, aby dziecko wyszukało taką samą literę wśród swoich liter na planszy.

Dziecko, które odnalazło demonstrowaną przez nauczyciela literę na swojej planszy, dostaje od nauczyciela kartonik z literą kładzie go na rozpoznanej literze.

Kolejno demonstrujemy litery, tak aż pierwszy z uczniów zakryje swoją planszę.

Zostaje MISTRZEM LITEREK. W nagrodę otrzymuje medal.

Grę można kontynuować do wyłonienia II i III miejsca lub tak długo aż wszystkie dzieci zakryją swoją plansze. Dzieci, które wcześniej zakończą gra mogą kolorować planszę i litery.

Odmiana

Nauczyciel nie pokazuje litery, tylko wymawia głośno odpowiadającą jej głoskę. Po odnalezieniu litery na planszy dziecko otrzymuje kartonik z literą.

Zabawy z sylabami

Wprowadzamy je, gdy już dzieci poznały trochę litery.

Każde dziecko dostaje planszę z zestawem sylab. Nauczyciel ma przygotowane kartoniki z sylabami, które dzieci mają na planszach. Tasuje je. Nauczyciel pokazuje dzieciom kartonik z sylabą, równocześnie mówiąc ją głośno. Dzieci wyszukują taką samą sylabę wśród swoich sylab na planszy.

Dziecko, które odnalazło demonstrowaną przez nauczyciela sylabę na swojej planszy, dostaje od nauczyciela kartonik z sylabą kładzie go na rozpoznanej sylabie.

Kolejno demonstrujemy litery, tak aż pierwszy z uczniów zakryje swoją planszę.

Zostaje MISTRZEM SYLAB.

Grę można kontynuować do wyłonienia II i III miejsca lub tak długo aż wszystkie dzieci zakryją swoją plansze. Dzieci, które wcześniej zakończą gra mogą kolorować planszę i litery.

Na koniec uczniowie przepisują sylaby z planszy.

Odmiana

Nauczyciel nie pokazuje sylaby, tylko wymawia ją głośno. Po odnalezieniu sylaby na planszy dziecko otrzymuje kartonik z sylabą.

Zabawy z wyrazami

Tak jak wyżej, tylko na planszy są wyrazy trzyliterowe. Na późniejszych zajęciach uczniowie otrzymują plansze z coraz dłuższymi wyrazami. Nauczyciel pokazuje kartonik z wyrazem coraz krócej.

Na koniec uczniowie przepisują wyrazy z planszy lub piszą je z pamięci.

Podczas kolejnych zajęć rolę nauczyciela może przejąć uczeń.

Każde dziecko otrzymuje planszę z zestawem liter. Nauczyciel demonstruje obrazek, uczniowie wydzielają pierwszą głoskę z jego nazwy. Jeżeli rozpozna na planszy odpowiednią literę otrzymuje od nauczyciela obrazek. Układa go na planszy (na odpowiedniej literze) Nauczyciel demonstruje kolejne obrazki. Komu dopisze szczęście i pierwszy przykryje swoje litery obrazkami zostaje Mistrzem. Grę można kontynuować do wyłonienia II i III miejsca lub tak długo aż wszystkie dzieci zakryją swoją plansze.

W procesie poznawania i utrwalania umiejętności czytania, narzędziem niezwykle przydatnym może być komputer. Zarówno poprzez wykorzystanie istniejących na rynku specjalnych programów edukacyjnych, ale także przez odpowiednio przygotowane przez nauczyciela ćwiczenia w edytorze graficznym i prezentacje uatrakcyjniające zajęcia.
Właśnie na wykorzystanie komputera chcę zwrócić tutaj uwagę.

W pracy z dziećmi, u których nieprawidłowości rozwojowe utrudniają opanowanie określonych umiejętności korzystam od kilku lat z pomocy komputera.

Praca z komputerem ma na celu:

• utrwalić i uatrakcyjnić zdobywanie wiedzy tradycyjnymi metodami;

• aktywizowania dzieci,

• wielozmysłowe poznanie fragmentu otaczającej rzeczywistości.

• wprowadzić elementy korekcyjno-reedukacyjne;

• pogłębić zainteresowania uczniów

• jak użycie "myszki" i obserwacja ekranu;

• praca z "myszką" - wymagająca odpowiednich umiejętności manualnych i koordynacji kilku czynności.

• usprawnianie techniki czytania,

• terapię w zakresie specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu,

Najczęściej są to gotowe programy multimedialne przeznaczone dla dzieci w młodszym wieku szkolnym, ale także przygotowane przeze mnie zadania - ćwiczenia w programie Word, Paint, przygotowane na poszczególne zajęcia krótkie prezentacje multimedialne w Power Point.

Bardzo ciekawe ćwiczenia można przygotować i przeprowadzić wykorzystując program komputerowy - Paint. Dzieci mogą wtedy samodzielnie rysować, kolorować swoje prace, a w efekcie końcowym wydrukować je.

Dzieci mają w programie informatykę, więc podstawy obsługi komputera są im znane. Zajęcia z komputerem odbywają się :

- na lekcjach informatyki -nauka posługiwania się samym komputerem,

- podczas innych zajęć- wykorzystanie programów edukacyjnych wspomagających proces uczenia się,

W momencie poznawania liter, cyfr, czy w celu usprawniania nauki czytania i pisania wykorzystuję gotowe programy. Między innymi: „Klik uczy czytać”, ”Klik uczy ortografii”- wydania WSiP. „Umiem pisać”, „Sam czytam”, „Dyslektyk”, „Matematyka - mnożenie i dzielenie” - AIDEM MEDIA, „Zamek Tysiąca Pytań”- AIDEM MEDIA, „Zielone światło” - Opimus Pascal -oraz dostępne w internecie różne gry edukacyjne: Ortografia, „2+2”, Puzzle, Memory.

 Są to ulubione programy moich uczniów. Wszystkie posiadają wiele elementów multimedialnych, które pobudzają wyobraźnię, pomagają łatwiej kojarzyć, zapamiętywać i szybciej się uczyć. Każde poprawnie czy błędnie wykonane zadanie potwierdzone jest sygnałem dźwiękowym lub pochwałą i zachętą. Jest to bodziec pozytywny, motywujący do dalszej pracy.

Prezentacja „Kolorowe wyrazy" wykonana w MS Power Point. (załącznik)

Ułatwia i uatrakcyjnia rozpoznawanie i czytanie sylab zawierających często mylone litery„p, b, d, g”.
Dziecko odczytuje pojawiającą się na ekranie sylabę i klikając w drugą, która utworzy z nią wyraz następnie przechodzi do następnego slajdu. W przypadku pomyłki musi wrócić do poprzedniego slajdu.

Dużą zaletą prezentacji multimedialnej jest możliwość dynamicznego przedstawiania statycznych treści kształcenia. Ma to duże znaczenie dla rozwijania percepcji wzrokowej, pamięci, koncentracji uwagi i aktywizowania dzieci.
Odpowiednio dobrane i umiejętnie wykorzystane stanowią doskonałą pomoc w kształtowaniu percepcji i sprawności manualnej dziecka.

Przykładowe plansze do zajęć wyrównawczych

---