Kto zajmuje się ochroną przyrody w Polsce?
Prawo o ochronie przyrody stanowi Sejm i Senat. Minister Środowiska wykonuje ustawy oraz wydaje rozporządzenia dotyczące ochrony przyrody i ochrony środowiska. Niektóre rozporządzenia, np. o powołaniu parku narodowego wydaje Rada Ministrów czyli rząd.
W Ministerstwie Środowiska szczególnie odpowiedzialny za sprawy ochrony przyrody jest Główny Konserwator Przyrody. W województwach kompetentną władzą jest wojewoda i pracujący w urzędzie wojewódzkim Wojewódzki Konserwator Przyrody.
Oprócz tego istnieją organy doradcze: Państwowa Rada Ochrony Przyrody (złożona z wybitnych naukowców i specjalistów) oraz wojewódzkie komisje ochrony przyrody. Na szczeblu gminnym o sprawach ochrony przyrody decydują: rada miasta i rada gminy a wykonują ją: prezydent miasta, burmistrz i wójt, prócz tego w urzędzie miasta i urzędzie gminy pracują wydziały (referaty) ochrony środowiska (mogą nazywać się różnie), podobne organy są również na szczeblu powiatowym.
Poza w/w organami państwowymi ochroną przyrody zajmują się organizacje pozarządowe, czyli stowarzyszenia obywateli, które nie są finansowane z budżetu państwa. Organizacji takich jest wiele.
Organizacje pozarządowe wyspecjalizowane w ochronie przyrody prowadzą badania naukowe, opracowują plany i projekty, realizują praktyczne przedsięwzięcia polegające na ochronie konkretnych miejsc lub gatunków, zakładają własne rezerwaty i popularyzują ochronę przyrody. Organizacje te dzięki samodzielnie zdobywanym funduszom, angażowaniu wybitnych specjalistów, doświadczeniu własnych działaczy i aktywności członków mogą zrobić dla ochrony przyrody znacznie więcej (szybko i skutecznie) niż jakikolwiek organ administracji państwowej. To one w demokratycznym państwie powinny zajmować się wykonywaniem większości zadań związanych z ochroną przyrody.
Główny Konserwator Przyrody Ustawa o ochronie przyrody nadaje Głównemu Konseratorowi Przyrody status analogiczny jak Głównemu Geologowi Kraju. Oznacz to, że Minister Środowiska wykonuje zadania administracji rządowej w zakresie ochrony przyrody przy pomocy Głównego Konseratora Przyrody, będącego sekretarzem stanu lub podsekretarzem stanu w urzędzie obsługujacym tego ministra. |
Głowny Konserwator Przyrody (podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska):
Do głównych uprawnień i zadań Głównego Konserwatora Przyrody nalezy zaliczyć:
W zakresie parków narodowych:
Sprawy rozstrzygane przez w pierwszej instancji:
Sprawy rozstrzygane w drugiej instancji:
Inne:
W zakresie Parków krajobrazowych
Sprawy rozstrzygane w drugiej instancji:
Sprawy rozstrzygane w drugiej instancji:
W zakresie Obszarów chronionego krajobrazu
Sprawy rozstrzygane w drugiej instancji:
W zakresie ochrony gatunkowej
Sprawy rozstrzygane w pierwszej instancji:
Inne:
Sprawy rozstrzygane w drugiej instancji:
Pozostałe:
W zakresie postępowania z GMO
Sprawy rozstrzygane w pierwszej instancji:
|
PAŃSTWOWA RADA OCHRONY ŚRODOWISKA
Podstawa prawna działania:
art. 387 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. Nr 25, poz. 150 z 2008 roku (z późn. zm.).
Członków Państwowej Rady Ochrony Środowiska powołuje i odwołuje Minister Środowiska.
Do zadań Państwowej Rady Ochrony Środowiska należy:
opiniowanie kierunków polityki w dziedzinie ochrony środowiska oraz polityki zrównoważonego rozwoju kraju,
przedstawianie propozycji działań zapewniających tworzenie warunków ochrony środowiska oraz poprawy jego stanu,
opiniowanie projektów aktów prawnych z zakresu szeroko pojętej ochrony środowiska,
opiniowanie dokumentów związanych z uczestnictwem Polski w Unii Europejskiej,
inicjowanie, analiza i opiniowanie programów naukowych i badawczo-rozwojowych z zakresu ekologii, ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju,
wyrażanie opinii w innych sprawach przedstawionych przez Ministra Środowiska,
współpraca z innymi organami doradczymi i opiniodawczymi Ministra Środowiska.
Skład osobowy Państwowej Rady Ochrony Środowiska w kadencji 2007-2012 (powołany decyzją Nr 14,Nr 16 i Nr 24 Ministra Środowiska z 2007 r. i decyzją Nr 3 i Nr 7 Ministra Środowiska z 2008 r.):
Przewodniczący:
prof. dr hab. inż. Tomasz Winnicki
Zastępcy Przewodniczącego:
prof. dr hab. Piotr Paschalis-Jakubowicz
prof. dr hab. Maciej Sadowski
Sekretarz Prezydium Rady:
prof. dr hab. Jan Żelazo
Członek Prezydium Rady:
doc. dr inż. Edward Garścia
Członkowie:
prof. dr hab. Tadeusz Borys
prof. dr hab. Irena Duer
prof. dr hab. inż. Leon Gradoń
prof. dr hab. Maciej Gromadzki
prof. dr hab. inż. Ryszard Janikowski
prof. dr hab. inż. Andrzej W. Jasiński
prof. dr hab. Mariusz-Orion Jędrysek
dr Andrzej Kassenberg
dr Janusz Kompała
prof. dr hab. inż. Andrzej Leśniak
prof. dr hab. inż. Andrzej Ksawery Leśniak
dr inż. Bolesław Maksymowicz
prof. dr hab. Lucjan Pawłowski
prof. dr hab. Bazyli Poskrobko
dr Janusz Radziejowski
dr hab. Maciej Rudnicki
prof. Andrzej Sokołowski
doc. Dr hab. Jerzy Solon
doc. dr Jerzy Sommer
Joanna Szczepańska
dr Andrzej Szweda-Lewandowski
dr inż. Konrad Tomaszewski
mgr inż. Aleksander Warchałowski
prof. dr hab. Bronisław W. Wołoszyn
prof. dr hab. Tadeusz Żarski
W ramach Państwowej Rady Ochrony Środowiska działają następujące grupy robocze:
Bioróżnorodność (BR)
Przewodniczący - prof. dr hab. Piotr Paschalis-Jakubowicz
Edukacja dla Zrównoważonego Rozwoju (ED)
Przewodniczący - prof. dr hab. Tadeusz Borys
Energia i środowisko (EŚ)
Przewodniczący - prof. dr hab. Maciej Sadowski
Gospodarka wodna (GW)
Przewodniczący - prof. dr hab. Lucjan Pawłowski
Rolnictwo a środowisko (RŚ)
Przewodnicząca - prof. dr hab. Irena Duer
Zarządzanie środowiskiem (ZŚ)
Przewodniczący - prof. dr hab. Bazyli Poskrobko
Zrównoważony rozwój (ZR)
Przewodniczący - prof. dr hab. inż. Ryszard Janikowski
W dniu 12 marca 2009 r. o odbyło się V Plenarne posiedzenie Państwowej Rady Ochrony Środowiska z udziałem Pana Macieja Nowickiego Ministra Środowiska.
Pan Minister przedstawił priorytety resortu na bieżący rok, dotyczące m.in.: gospodarki odpadami komunalnymi, gospodarki wodnej, poprawy efektywności energetycznej.
Rada przyjęła jednogłośnie dwa stanowiska:
Stanowisko Państwowej Rady Ochrony Środowiska wobec problemów gospodarki stałymi odpadami komunalnymi w Polsce,
Stanowisko Państwowej Rady Ochrony Środowiska dotyczące edukacji ekologicznej w mediach publicznych.
OMÓWIENIE ZNOWELIZOWANEJ USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY I WYNIKAJĄCYCH Z NIEJ UPRAWNIEŃ
DLA SAMORZĄDÓW I ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH
KRAJOWY SYSTEM OBSZARÓW CHRONIONYCH
Krajowy system obszarów chronionych obejmuje parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu (Ustawa o ochronie przyrody z dn. 16.10.1991 r. z późniejszymi poprawkami). Ich zadaniem jest utrzymanie na chronionym obszarze naturalnych procesów przyrodniczych i stabilności ekosystemów, zachowanie różnorodności biologicznej oraz dziedzictwa geologicznego, zapewnienie ciągłości istnienia gatunków i ekosystemów, kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody oraz przywracanie do właściwego stanu zasobów i składników przyrody. Formy ochrony obszarowej są projektowane i zakładane tak, aby stworzyć na terenie kraju jednolity system ochrony obszarowej, gwarantujący efektywną i maksymalną realizację celów ochrony przyrody w Polsce.
Zadania przypisane poszczególnym organom administracji
Zadanie |
Ochrona przyrody |
Tworzenie obszarów |
Wprowadzanie ochrony |
Prowadzenie ewidencji |
Kontrola |
MINISTER |
+ |
+ |
+ |
+ |
- |
WIJEWODA |
+ |
+ |
+ |
+ |
- |
STAROSTA |
- |
- |
- |
+ |
+ |
GMINA |
- |
+ |
± |
- |
- |
Kompetencje administracji publicznej w zakresie ochrony przyrody Rada Ministrów
Rozporządzenie o utworzeniu (likwidacji) parku narodowego (PN).
Zatwierdzenie krajowej strategii ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej.
Minister właściwy ds. środowiska
Sporządzenie krajowej strategii ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej.
Rozporządzenie o ochronie gatunkowej roślin i zwierząt.
Rozporządzenie o utworzeniu rezerwatu przyrody (zobowiązania międzynarodowe) (ReM).
Rozporządzenia o planach ochrony parków narodowych i rezerwatów ReM (na maks. 20 lat).
Prowadzenie ewidencji i nadzór nad parkami narodowymi.
Rozporządzenia o strefach ochrony zwierząt łownych w otulinie PN.
Powoływanie państwowej rady ochrony przyrody oraz rad parków narodowych.
Zezwolenia na przewóz przez granice roślin i zwierząt chronionych.
Zatwierdzanie programów działalności i rozwoju ogrodów botanicznych i zoologicznych.
Wojewoda
Rozporządzenia o utworzeniu rezerwatu przyrody (R), parku krajobrazowego (PK) oraz obszaru chronionego krajobrazu (OchK).
Wykonywanie ochrony gatunkowej roślin i zwierząt wg ustaleń rozporządzenia Ministra ds. środowiska, w tym ustalenie i likwidacja granic miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt gatunków chronionych oraz prowadzenie wykazu takich miejsc.
Wprowadzenie w drodze rozporządzenia czasowej ochrony gatunkowej roślin i zwierząt spoza listy Ministra.
Rozporządzenia o planach ochrony R i PK (na maks. 20 lat), nadzór nad PK.
Prowadzenie dokumentacji stanu przyrody, rejestru R, PK i OchK.
Rozporządzenia o uznaniu za pomnik przyrody (PP), ustanowieniu stanowisk dokumentacyjnych (SD), użytków ekologicznych (UE) i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (ZePK).
Powoływanie wojewódzkiej komisji ochrony przyrody oraz rad naukowo-społecznych PK
Uzgadnianie decyzji o WZiZT dla inwestycji realizujących cele publiczne na obszarze PK lub OchK.
Ustalenie w drodze decyzji warunków wprowadzenia robót budowlanych i ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych.
Wykonywanie zadań organu administracji rządowej w zakresie ochrony przyrody przy pomocy wojewódzkiego konserwatora przyrody.
Powoływanie i odwoływanie wojewódzkiego konserwatora przyrody.
Powoływanie członków wojewódzkiej komisji ochrony przyrody.
Finansowanie działalności wojewódzkiej komisji ochrony przyrody z własnego budżetu.
Wzywanie gmin do sporządzania miejskiego planu zagospodarowania.
Wypłata odszkodowań powodowanych przez gatunki chronione (niedźwiedź, żubr, wilk, bóbr) oraz zwierzęta łowne w rezerwatach przyrody.
Starosta
Opiniowanie planu ochrony w terminie jednego miesiąca od dnia jego przedłożenia.
Opiniowanie planu utworzenia, powiększenia, zmniejszenia lub likwidacji parku narodowego.
Uzgodnienie utworzenia parku krajobrazowego.
Opiniowanie zniesienia parku krajobrazowego lub ograniczenie jego obszaru.
Prowadzenie rejestru PP, SD, UE oraz ZePK.
Prowadzenie rejestru przetrzymywanych roślin i zwierząt (w tym miejsc upraw i hodowli) podlegającym ograniczeniom na podstawie umów międzynarodowych, których Polska jest stroną.
Sprawowanie kontroli nad jednostkami organizacyjnymi i osobami fizycznymi w zakresie przestrzegania przepisów o ochronie przyrody w trakcie gospodarczego wykorzystania jej zasobów.
Uzgadnianie zmiany przeznaczenia terenu, na którym znajduje się starodrzew.
Nadawanie uprawnień społecznego opiekuna przyrody.
Gmina (wójt, burmistrz, prezydent miasta, rada gminy)
Wprowadzenie form ochrony przyrody nie wprowadzonych przez wojewodę tj. OChK lub form ochrony indywidualnej tj. PP, SD, UE, ZePK.
Uzgadnianie programów działalności i rozwoju ogrodów botanicznych i zoologicznych.
Uzgodnienie projektu utworzenia, zmiany obszaru lub likwidacji PK lub PN.
Opiniowanie planów ochrony PN, ReP i PK.
Informowanie ministra właściwego ds. środowiska o wydaniu decyzji o WZiZT dla inwestycji realizującej cele publiczne na obszarze PK lub OChK.
Sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru objętego planem ochrony lub dokonanie zmian w obowiązującym planie miejscowym.
Wydawanie decyzji o usunięciu drzew rosnących w pasach drogowych na wniosek zarządcy drogi.
Uprawnienia organizacji społecznych i obywateli
Organizacje ekologiczne, które powołując się na miejsce swego działania zgłoszą chęć uczestnictwa w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, uczestniczą w nich na prawach strony.
Organizacje ekologiczne , jednostki pomocnicze samorządu gminnego, samorząd pracowniczy, jednostki ochotniczej straży pożarnej oraz związki zawodowe mogą współdziałać w dziedzinie ochrony przyrody.
Związki zawodowe i samorządy pracownicze mogą powoływać zakładowe komisje ochrony środowiska w celu organizowania i przeprowadzania społecznej kontroli ochrony przyrody środowiska na terenie zakładu pracy.
Organizacje społeczne mogą występować do właściwych organów administracji o zastosowanie odpowiednich środków zmierzających do zaprzestania reklamy lub innego rodzaju promocji, które są sprzeczne z zasadami ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.
Działalność statutowa organizacji społecznych, mających na celu ochronę przyrody, na obszarach parków narodowych lub parków krajobrazowych, wymaga uzgodnienia z dyrektorami tych parków, na obszarach nadleśnictwa z nadleśniczymi a na pozostałych terenach objętych ochroną przyrody konserwatorami przyrody.
Osoby fizyczne zainteresowane ochroną przyrody mogą uzyskać uprawnienia społecznych opiekunów przyrody. Uprawnienia te nadaje starosta.
Społecznym opiekunem przyrody może być każdy obywatel RP, który wyraził zgodę na objęcie funkcji, posiada zdolność do czynności prawnych, nie był karany, posiada znajomość przepisów prawnych.
Społeczni opiekunowie mogą działać indywidualnie lub w zespołach zwanych kołami opiekunów przyrody.
Społeczny opiekun przyrody jest uprawniony do pouczania osób naruszających przepisy.
Każdy ma prawo składania uwag i wniosków w postępowaniu prowadzonym z udziałem społeczeństwa.
Organizacje ekologiczne
Poniżej prezentujemy listę wybranych, działających w Polsce organizacji ekologicznych:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|||
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jakie mamy w Polsce pozarządowe organizacje ochrony przyrody?
1.) Pierwszą z nich jest mieszczące się w Oświęcimiu "Towarzystwo na rzecz Ziemi"(TnZ).
Jest organizacją powstałą w roku 1989 jako protest przeciw postawieniu w mieście Oswięcim Rafinerii. Źródłem dla opisywanej organizacji była działająca wcześniej w Oświęcimiu Federacja Zielonych (FZ-O). Początkowo FZ-O działała nieformalnie , jednak już w roku 1994 FZ-O otrzymała status stowarzyszenia. W pierwszych latach działalności federacja skupiała się na problemach środowiska jednak w skali lokalnej. Było to w przedziale czasu od 1994 do 1997.
Właśnie w roku 1997, w obliczu rosnących problemów związanych z ochroną środowiska ale w skali całego kraju, Stowarzyszenie zostało przekształcone w organizację ogólnopolską pod nowa nazwą "Towarzystwo na rzecz Ziemi"
Jakie zadania postawiło sobie Towarzystwo na rzecz ziemi?
a.. Utrzymywanie, rekonstruowanie oraz chronienie środowiska naturalnego.
b.. Działania mające na celu upodmiotowienie społeczeństwa, rozwój demokracji lokalnej oraz rozwijanie społecznej aktywności.
c.. Działania zmierzające do wzmacniania pokoju oraz do niwelowania wszystkich antagonizmów i konfliktów.
d.. Uświadamianie społeczeństwa poprzez prowadzenie edukacji ekologicznej.
e.. Zmniejszanie ilości wytwarzanych zanieczyszczeń, zniwelowanie odpadów, proekologiczne zagospodarowanie odpadów.
f.. Promowanie wytwarzania i używania opakowań wielorazowego użytku.
g.. Uczestnictwo w procesach administracyjnych dotyczących sprawach, które są związane z ingerowaniem w naturalne środowisko
h.. Wnioskowanie o konieczności zastosowania środków, ułatwiających usunięcie elementów zagrażających środowisku w danym terenie. Również naprawa szkód oraz rekonstrukcja środowiska tak aby osiągnęło ono stan pierwotny. Wnioski składane są u władz lokalnych, władz krajowych oraz władz wojewódzkich.
i.. Wnioskowanie do władz administracyjnych z zastrzeżeniami do projektów dotyczących lokalizacji, inwestycji, które maja znaczący wpływ na stan środowiska. Dalej prowadzenie działalności oraz inwestycji korzystnej dla naturalnego środowiska i dla zdrowia ludzi i zwierząt.
j.. Wydawanie czasopism, felietonów, książek o tematyce związanej z ekologią.
k.. Finansowe wspieranie bezrobotnych i ubogich.
2.) Kolejną organizacją jest Zachodniopomorskie Towarzystwo Ornitologiczne.
Towarzystwo to powstało w roku 1994 30 sierpnia jako organizacja formalna. Natomiast nieformalnie istniało od dawna przez około 20 lat. Opisywana organizacja skupia 100 ornitologów, którzy pracują na terenach związanych z Pomorzem Zachodnim. Należy podkreślić że przekształcenie Towarzystwa w organizacje formalną czyli działającą zgodnie z prawem, zostało dokonane w celu poprawienia wyników działań wykonywanych przez ornitologów. Natomiast Towarzystwo w większej części opiera się na pracy społecznej jej członków.
Glówne zadania Stowarzyszenia polegają na zwiększeniu obszaru przyrody chronionej występującej na Pomorzu Zachodnim. Glównie chodzi o obszary cenne z przyrodniczego punktu widzenia.
Projekt społeczny "ostoja ptaków wodnych oraz błotnych nad Zalewem Szczecińskim" jest sponsorowany przez program PHARE-Dialog i ma on realizować następujące cele.
1.)organizować punkty danych na temat bytowania na Pomorzy zachodnim cennych gatunków ptaków.
2.) Organizowanie ochronnych stref , które miałyby obejmować gniazda drapieżnych ptaków.
3.) branie udziału w ustalaniu wszelkich przepisów odnoszących się do ochrony ptaków drapieżnych.
4.) baranie udziału w dokonywanym przez UE wspólnym liczeniu dzikich gęsi.
5.) Prace mające na celu stworzenie monografii fauny Pomorza Zachodniego , oraz prace nad stworzeniem kartotek ptaków bytujących w opisywanym regionie.
3.)Na Mazowszu działa kolejna organizacja - mazowiecki regionalny ośrodek edukacji ekologicznej.
Poczatkowo ośrodek działał sam jako Osrodek Edukacji Ekologiczej EKO - OKO, potem w roku 1992 została powołana fundacja ośrodka w celu merytorycznego oraz finansowego wpierania programów prowadzonych przez ośrodek.
Członkowie Zarządu Fundacji skupili się na uzyskiwaniu dotacji w celu realizacji programów dotyczących edukacji ekologicznej oraz na wspieraniu swoich partnerów. Obecnie opisywany ośrodek EKO-OKO stał się największym ośrodkiem tej kategorii w Polsce a jego programy edukacji ekologicznej młodzieży zdobywały wielokrotnie nagrody.
Glównie zadania Mazowieckiego Ośrodka Edukacji Ekologicznej (EKO-OKO).
1.)
Finansowanie oraz organizowanie działalności , która miałaby na celu rozwój ekologicznej wiedzy oraz świadomości społeczeństwa.
2.) Organizowanie kulturowych form, które ukazują naturalne środowisko oraz samego człowieka jako jego część.
3.) Wspieranie neutralnego w stosunku do otaczającej przyrody, sposobu życia, sposobu działalności oraz nieagresywnej wytwórczości.
4.) badanie oraz wdrażanie ekologicznej formy budownictwa ekologicznego przestrzennego planowania oraz ekologicznego rolnictwa.
5.) Prowadzenie szkoleń oraz działalność mająca na celu wspieranie finansowe środowisk , które zajmują się działaniami ekologicznymi zagadnieniami.
6.) Holistyczne ujmowanie zdrowia, profilaktyka chorób oraz nauczanie jak prowadzić zdrowy tryb życia. Tutaj zdrowy znaczy zgodny z naturalnym otoczeniem i nie szkodzący temu otoczeniu.
7.)badanie stanu środowiska naturalnego, które jest dokonywane przez placówki niezależne powoływane przez EKO-OKO.
4.) Kolejnym stowarzyszeniem jest Fundacja Dolnośląska na rzecz ekorozwoju.
Poczatkowo działał na terenie Dolnego Śląska ruch społeczny "Wolność i Pokój". Ruch ten nawoływał do zaprzestania dewastacji przyrody jeszcze w 80 latach. W roku 1991 formalnie zarejestrowano fundację na bazie wyżej opisywanego ruchu. Fundację założył Radosław Gawlik a jej siedziba znajduje się we Wroclawiu w starej kamieniczce usytuowanej nad dawnym korytem rzeki. Członkowie fundacji działają we Wrocławiu oraz na terenach pobliskich jednak głównie skupiają się na działalności na rzecz ochrony środowiska naturalnego na Dolnym Śląsku. Funkcjonowanie opisywanego stowarzyszenia ma coraz bardziej charakter ponadregionalny gdyż członkowie współdziałają z Polską Zieloną Siecią, Koalicją Czas na Odrę, Programem PCB - Stop.
Główne zadania Fundacji:
1.)Kompleksowa ochrona wód i restytucji dolin rzek , stanowiła cel priorytetowy.
2.) Potem ochrona środowiska naturalnego oraz równy stopniowy rozwój.
5.) Kolejną fundacją jest Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska.(NFOŚ).
Ta fundacja została powołana w 1988 roku w grudniu na wniosek 26 osób prawnych oraz 48 osób fizycznych. Fundacja skupiała wielu wybitnych działaczy miedzy innymi ekologów, dziennikarzy, menadżerów znanych firm. Wszyscy oni byli przejęci złym stanem naturalnego środowiska w Polsce.
Inicjatorami były organizacje proekologiczne, organizacje społeczne, duże gospodarstwa i jednostki gospodarcze. Opisywana Organizacja należy do grupy organizacji pozarządowych, została powołana przez ustawę Sejmu o Fundacjach, ponadto od momentu jej sądowej rejestracji w dniu 9 marca 1989 roku posiada ona osobowość prawną. Dalej Fundacja została zaaprobowana przez Ministra Ochrony Środowiska, Ministra Zasobów Naturalnych i Leśnych oraz Ministra Finansów.
W gronie inicjatorów znalazły się również proekologiczne organizacje społeczne i duże jednostki gospodarcze.
Glowne zadania NFOŚ:
1.) Niesienie wsparcia materialnego dla wszystkich działań mających na celu ochronę środowiska naturalnego.
2.) Głoszenie proekologicznych idei oraz prowadzenie ekologicznej edukacji.
3.) Rozwijanie współpracy międzynarodowej dotyczącej ekologii, ułatwianie komunikacji , wymiana myśli , opinii, stanowisk na tematy związane z przyroda i jej ochroną.
4.) Organizowanie gospodarki ekologicznej, tworzenie nowych proekologicznych rozwiązań w dziedzinie techniki, pomiarów, analiz.
5.) Ciagle rozwijanie dziedziny ekologii dotyczącej ochrony przyrody.
6.) Kolejna organizacja jest Liga Ochrony Przyrody.
Organizacja została założona w roku 1928 przez wybitnych pracowników naukowych działających na rzecz ochrony przyrody. Można tutaj wymienić: Aleksandra Jankowskiego, Władyslawa Szafera, Walerego Goetela, Jana Gwalberta Pawlikowskiego, Boleslawa Hryniewskiego, Mieczysława Limanowskiego.
9 stycznia roku 1928 przeprowadzono pierwszy Zjazd Organizacyjny Ligi. Potem w czasie gdy wybuchła druga wojna światowa oraz w okresie jej trwania Liga przestała działać. Jednakże jej działalność wznowiono niedługo po zawarciu pokoju. Pierwsze po wojnie zebranie organizacyjne odbyło się z inicjatywy starszych działaczy w Łodzi , 17 lipca roku 1945. Na tym zebraniu , które skupiło działaczy pochodzących z wszystkich oddziałów ustalono plan działań oraz wybrano Glowny Zarząd.
Prof. Edward Potega przejął stanowisko prezesa zarządu. Od tego czasu Stowarzyszenie zaczęło się bardzo dynamicznie rozwijać. Otóż powstawały kluby oraz koła tego stowarzyszenia , zwykle w szkołach oraz w zakładach pracy, również w gimnazjach, w domach, gminach , przedsiębiorstwach oraz w zakładach przemysłowych. Raporty opracowane przez Ligę na temat stanu środowiska oraz przyrody , postulaty, wnioski, które członkowie organizacji zgłaszali do władz państwa , wszystkie spełniły bardzo ważna funkcje w działaniu na rzecz ochrony środowiska w naszym kraju.
Rada Naukowa ZG-LOP pierwsza opracowała raport dotyczący zagrożenia zdrowia człowieka oraz stanu naturalnego środowiska w Polsce. Raport ten został opublikowany w czasopiśmie ''Przyroda Polska".
Glówne zadania Ligi Ochrony Przyrody:
1.. Działalność edukacyjna kształtująca stosunek społeczeństwa do otaczającej go przyrody.
2.. Rozprowadzanie wiedzy na temat przyrody oraz jej ochrony.
3.. Podejmowanie oraz zachęta do podejmowania wszelkich prac społecznych na rzecz przyrody naturalnej oraz organizacja tychże prac.
4.. Wzbudzanie działań , inspiracja , organizacja nowych działalności w celu ochrony przyrody.
5.. Interwencje gdy zostanie naruszone prawo ochrony przyrody , strzeżenie tegoż prawa.
Jakie są źródła dochodów ligi:
1.. Spadek, zapis, darowizna
2.. Dotacje pochodzące ze źródeł w kraju oraz za granicą
3.. Dochody pochodzące z działalności gospodarczej
4.. Dochody pochodzące z wykładów, organizowanych warsztatów szkoleniowych, z seminariów, oraz z prac publicznych.
Pozarządowe organizacje ochrony przyrody w Polsce
1) „Towarzystwo na rzecz Ziemi” z siedzibą w Oświęcimiu
Towarzystwo na rzecz Ziemi (TnZ) jest organizacją wywodzącą się z Federacji Zielonych - Oświęcim (FZ-O). Grupa ta powstała w 1989 r. na fali protestu przeciwko budowie rafinerii w Oświęcimiu. Po kilkuletniej działalności nieformalnej w 1994 r. FZ-O przyjęła status Stowarzyszenia. W latach 1994 - 1997 jej działalność koncentrowała się przede wszystkim na rozwiązywaniu problemów ochrony środowiska w skali lokalnej. W 1997 r. członkowie Stowarzyszenia podjęli decyzję o przekształceniu FZ-O w organizację ogólnopolską i zmianie nazwy na Towarzystwo na rzecz Ziemi.
Zadania i cele:
Zachowanie, ochrona i odtwarzanie środowiska naturalnego.
Podejmowanie działań na rzecz rozwoju demokracji lokalnej, pobudzania aktywności społecznej i dalszego upodmiotowienia społeczeństwa.
Umacnianie pokoju, przeciwdziałanie powstawaniu konfliktów i antagonizmów.
Pobudzanie świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Działanie na rzecz zmniejszania ilości wytwarzanych zanieczyszczeń i odpadów oraz proekologicznego ich zagospodarowania.
Promocja czystej produkcji i opakowań wielorazowego użytku.
Udział w postępowaniach administracyjnych dotyczących spraw związanych z ingerencją w środowisko naturalne.
Występowanie do właściwych władz lokalnych, wojewódzkich i krajowych (zgodnie z ich kompetencjami) oraz sądów z wnioskami o zastosowanie środków zmierzających do usunięcia zaistniałego zagrożenia środowiska na określonym terenie, do przywrócenia stanu poprzedniego lub do naprawy zaistniałych w związku z tym szkód.
Składanie organom administracji wniosków i zastrzeżeń do projektów lokalizacyjnych, decyzji inwestycyjnych o znaczącym wpływie na środowisko oraz do przygotowania przedsięwzięć z punktu widzenia ich zgodności z interesami ochrony przyrody i zdrowialudności.
Prowadzenie działalności wydawniczej.
Pomoc ubogim i potrzebującym.
2) Zachodniopomorskie towarzystwo ornitologiczne
Zachodniopomorskie Towarzystwo Ornitologiczne jest organizacją zrzeszającą obecnie około 100 ornitologów działających głównie na terenie Pomorza Zachodniego. Zostało zarejestrowane 30 sierpnia 1994 roku ale jako nieformalna grupa działa już od ponad 20 lat. Jak dotąd cała działalność ZTO opiera się na pracy społecznej. Prawnej rejestracji dokonano w celu zwiększenia efektywności działań podejmowanych w regionie przez miłośników ptaków.
Zadania i cele: Głównym celem Stowarzyszenia jest doprowadzenie do objęcia ochroną na Pomorzu Zachodnim, maksymalnie dużej liczby terenów cennych przyrodniczo.
- Sponsorowany przez Program PHARE-Dialog Społeczny projekt "Ostoje ptaków wodnych i błotnych nad Zalewem Szczecińskim",
- tworzenie bazy danych o cennych dla ptaków obszarach na Pomorzu Zachodnim,
- wnioskowanie o tworzenie stref ochronnych wokół gniazd ptaków drapieżnych,
- uczestnictwo w ustalaniu przepisów prawnych dotyczących ochrony ptaków drapieżnych, ,
- europejskie liczenie dzikich gęsi
- tworzenie kartoteki ptaków Pomorza Zachodniego i przygotowywanie monografii faunistycznej regionu.
3) Mazowiecki regionalny ośrodek edukacji ekologicznej
Fundacja Ośrodka Edukacji Ekologicznej powstała w 1992 roku, po to, by wspieraćprogramy prowadzone przez Ośrodek Edukacji Ekologicznej EKO - OKO, zarówno pod względem merytorycznym, jak i finansowym. Od początku praca Zarządu Fundacji skupiała się na pozyskaniu wsparcia, partnerów oraz uzyskania dotacji na realizowane programy z dziedziny edukacji ekologicznej. Efekty tej pracy zaowocowały po kilku latach - Ośrodek Edukacji Ekologicznej EKO - OKO, jest jednym z pierwszych ośrodków tego typu w Polsce, a realizowane przez niego programy były wielokrotnie nagradzane za wybitne walory edukacyjne.
Zadania i cele:
- prowadzenie Ośrodka Edukacji Ekologicznej w formie organizowania i finansowania szeroko rozumianej działalności wpływającej na rozwijanie świadomości ekologicznej społeczeństwa.
- inspirowanie i tworzenie form kulturowych sprzyjających całościowemu oglądowi świata i człowieka.
- poszukiwanie i propagowanie nieagresywnych wobec otoczenia sposobów życia, działania i wytwarzania.
- prowadzenie badań i wdrażanie metod promujących ekologiczne rolnictwo, budownictwo i planowanie przestrzenne.
- szkolenie i wspieranie merytoryczne oraz materialne środowisk zajmujących się działalnością ekologiczną.
- prowadzenie edukacji i profilaktyki w zakresie szeroko rozumianego zdrowia.
- organizowanie niezależnych placówek badających stan środowiska naturalnego
4) Dolnośląska Fundacja ekorozwoju
Korzenie działalności sięgają Społecznego Ruchu "Wolność i Pokój", który w latach osiemdziesiątych przeciwdziałał m.in. niszczeniu przyrody. Fundacja została formalnie zarejestrowana w 1991 roku, od tego czasu działa na rzecz ochrony środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju. Jej założycielem jest Radosław Gawlik. naszego działania rozwija się. Główna siedziba Fundacji znajduje się od kilku już lat we Wrocławiu w stojącej na głazach kamieniczce, przed którą niegdyś płynęły wody rzeki. Dziś jednak nasza aktywność nie ogranicza się tylko do Wrocławia - choć jesteśmy tu najbardziej widoczni. Areną naszych działań jest Dolny Śląsk. Poprzez i sieci współpracy, takie jak Polska Zielona Sieć, koalicja Czas na Odrę, Program PCB - Stop działalność nasza nabiera charakteru ponadregionalnego.
Zadania i cele: Pierwotna nazwa Fundacji (Fundacja Oławy i Nysy Kłodzkiej) mówiła o początkowych priorytetach: kompleksowej ochronie wód i restytucji dolin rzecznych. Od początku jednak zdawaliśmy sobie sprawę, że stan rzek jest rezultatem popełnianych niegdyś błędów i symbolem kondycji naszej cywilizacji. Dlatego naszą misją stał się zrównoważony rozwój.
5) Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska
Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska została utworzona w grudniu 1988 roku z inicjatywy 48 osób fizycznych i 26 osób prawnych. Wśród założycieli znaleźli się wybitni działacze ekologiczni, dziennikarze i menadżerowie przejęci wspólną troską o stan środowiska przyrodniczego w naszym kraju. W gronie inicjatorów znalazły się również proekologiczne organizacje społeczne i duże jednostki gospodarcze. NFOŚ jest niezależną organizacją pozarządową powołaną do życia zgodnie z Ustawą Sejmową o Fundacjach i posiada osobowość prawną na podstawie rejestracji sądowej z dnia 9 marca 1989 roku. Statut Fundacji został zaaprobowany przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz przez Ministra Finansów.
Zadania i cele: Zgodnie ze statutem działalność Fundacja ma na celu:
- materialne wspieranie działań i inicjatyw społecznych w dziedzinie ochrony środowiska,
- rozwijanie edukacji ekologicznej i propagowanie idei proekologicznych,
- organizowanie i rozwój przepływu między Polską a innymi krajami myśli naukowo-technicznej i innych wartości związanych z ochroną środowiska,
- promowanie i wdrażanie nowych rozwiązań w dziedzinie ochrony środowiska,
- organizację działań gospodarczych oraz świadczenie usług (technicznych, projektowych, pomiarowo-analitycznych) mających na celu ochronę środowiska.
6) Liga Ochrony Przyrody
Liga Ochrony Przyrody powstała w 1928 r. Jej twórcami byli wybitni pracownicy nauki oraz działacze ochrony przyrody, a wśród nich: Aleksander Janowski, Władysław Szafer, Walery Goetel, Jan Gwalbert Pawlikowski, Bolesław Hryniewiecki oraz Mieczysław Limanowski. Pierwszy Zjazd Organizacyjny odbył się w dniu 9 stycznia 1928 r. Druga wojna światowa przerwała działalność Stowarzyszenia. Wznowiono j wkrótce po zakończeniu działań wojennych. W dniu 17 lipca 1945 r. z inicjatywy działaczy łódzkich odbyło się w Łodzi zebranie organizacyjne przedstawicieli dawnych oddziałów, na którym wybrano Zarząd Główny i uchwalono program działania. Funkcję prezesa powierzono prof. Edwardowi Potędze. Nastąpił dynamiczny rozwój Stowarzyszenia. Powstawały koła i kluby Ligi w szkołach i zakładach pracy, w osiedlach i gminach oraz w przedsiębiorstwach, i co zasługuje na uwagę, w wielkich zakładach przemysłowych. Liga stała się powszechną organizacją społeczną. Doniosłą rolę w ochronie przyrody i środowiska w Polsce odegrały opracowywane przez Ligę raporty o stanie przyrody i środowiska oraz wnioski i postulaty, zgłaszane do władz państwowych. Pierwszy Raport o stanie środowiska przyrodniczego w Polsce i zagrożeniu zdrowia ludzkiego" został przygotowany przez Radę Naukową ZG LOP w 1981 r. i opublikowany w „Przyrodzie Polskiej”.
Zadania i cele:
- Prowadzenie działalności edukacyjnej w celu kształtowania stosunku społeczeństwa do przyrody
- Popularyzowanie wiedzy o przyrodzie i ochronie przyrody
- Zachęcanie do podejmowania i wykonywania społecznie prac na rzecz środowiska przyrodniczego oraz organizowania takich prac
- Inicjowanie oraz inspirowanie działań na rzecz środowiska przyrodniczego
- Czuwanie nad przestrzeganiem prawa ochrony przyrody oraz interweniowanie w przypadkach jego naruszenia.
Najczęstsze źródła dochodów:
- darowizny, spadki i zapisy
- dotacje otrzymywane ze źródeł krajowych i zagranicznych
- dochody z działalności gospodarczej
- dochody z seminariów, wykładów, warsztatów, kursów i innych imprez publicznych