Kolokwium II -Fizjologia1-15, PIELĘGNIARSTWO ROK 1 LICJENCJAT, FIZJOLOGIA


1) Przedstaw graficznie i omów potencjały czynnościowe tkanki roboczej i bodźcotwórczej serca oraz mechanizmy jonowe leżące u ich podstawy.

Potencjały czynnościowe w sercu

    1. Przekroczenie potencjału progowego jest czynnikiem wyzwalającym otwarcie kanałów sodowych.

    2. Dochodzi wówczas do gwałtownego napływu jonów sodu do wnętrza komórki, w wyniku czego następuje szybka i całkowita depolaryzacja.

  1. faza 0 (szybka depolaryzacja) - zależy od szybkiego dośrodkowego prądu sodowego

  2. faza 1 (wstępna szybka repolaryzacja) - dośrodkowy prąd chlorkowy i odśrodkowy prąd potasowy

  3. faza 2 (powolna repolaryzacja) - tzw. faza plateau (stabilizacja potencjału równowagą pomiędzy dośrodkowym prądem wapniowo-sodowym a odśrodkowym prądem potasowym)

  4. faza 3 (szybka repolaryzacja) - przewaga odśrodkowego prądu potasowego nad wygasającym dośrodkowym prądem wapniowo-sodowym

  5. faza 4 (polaryzacja) - faza spoczynku, polaryzacji

Potencjał czynnościowy w mięśniu sercowym:

0x08 graphic
0x01 graphic

Mechanizm powstawania potencjału czynnościowego w mięśniu sercowym:

Powolna depolaryzacja - potencjał rozrusznikowy (spadek IK, wolny wzrost ICa)

Szybki wzrost - nagły wzrost ICa

Powolny spadek - spadek INaCa i wzrost IK

Wyjście z hiperpolaryzacji - wzrost If (prąd Na i K aktywowany hiperpolaryzacją)

Komórki rozrusznikowe serca mają zdolność do tzw. spontanicznej powolnej depolaryzacji.

W jaki sposób kończy się potencjał czynnościowy komórki mięśnia sercowego?

- Przepuszczalność dla jonów wapniowych stopniowo zmniejsza się podczas utrzymującej się depolaryzacji.

- To zmniejszenie może być następstwem stopniowego zwiększenia wewnątrzkomórkowego stężenia wapnia w wyniku napływu jonów wapniowych do wnętrza komórki przez otwarte kanały wapniowe.

- Nagromadzone w komórce jony wapniowe zaczynają oddziaływać bezpośrednio i pośrednio na kanały wapniowe, powodując ich zamknięcie.

- Przepuszczalność błony komórkowej dla jonów potasu zwiększa się, co przesuwa potencjał błonowy w kierunku potencjału równowagi dla jonów potasu i repolaryzuje komórkę mięśnia sercowego.

- Wydaje się, że zwiększenie przepuszczalności dla jonów potasu jest częściowo związane z działaniem kanałów potasowych zależnych od napięcia, które otwierają się pod wpływem depolaryzacji w trakcie trwania potencjału czynnościowego (podobnie jak bramki n kanałów błonowych neuronu).

- Kanały potasowe aktywowane jonami wapnia mogą również uczestniczyć w opóźnionym zwiększeniu przepuszczalności dla jonów potasu.

Jedną z czynnościowych konsekwencji przedłużonego czasu trwania potencjału czynnościowego w mięśniu sercowym jest fakt, ze czas trwania potencjału czynnościowego wpływa na czas trwania skurczu mięśnia sercowego.

- W mięśniu sercowym tylko początek skurczu jest zależny od wapnia uwalnianego z siateczki sarkoplazmatycznej; skurcz podtrzymwany jest przez jony wapniowe napływające do komórki przez błonę komórkową w fazie plateau potencjału czynnościowego.

- Dlatego też można zmienić czas trwania skurczu komórki mięśnia sercowego, zmieniając czas trwania potencjału czynnościowego we włóknie mięśniowym.

- Zmiany potencjału czynnościowego stanowią istotny mechanizm modulujący pracę serca jako pompy.

    1. Funkcje węzła SA i AV

Węzeł SA:

*W prawidłowo funkcjonującym sercu częstość pracy serca kontrolują komórki rozrusznikowe, zlokalizowane w węźle zatokowo-przedsionkowym (SA), zlokalizowanym w górnej części prawego przedsionka.

- Potencjał czynnościowy komórek tego węzła różni się od potencjału czynnościowego innych komórek serca.

- W węźle przedsionkowo-komorowym większą rolę odgrywają kanały wapniowe niż sodowe w powstawaniu potencjału czynnościowego i utrzymywaniu fazy depolaryzacji.

*W pracującym w spoczynku zdrowym sercu człowieka komórki węzła zatokowego generują potencjały czynnościowe z częstością ok. 70 na minutę.

*Te potencjały czynnościowe rozchodzą się na drodze elektrycznej w przedsionkach, powodując skurcz przedsionków.

Węzeł AV:

*Patrząc pod kątem przewodnictwa elektrycznego możemy powiedzieć, że serce zawiera dwie izolowane podjednostki.

- Dwa przedsionki stanowią jedną podjednostkę, a dwie komory drugą.

*Połączenia elektryczne pomiędzy tymi dwiema jednostkami dokonują się za pośrednictwem wy­specjalizowanych komórek mięśniowych, tworzących węzeł przedsionkowo--komorowy (AV).

- Pobudzenie z przedsionków przechodzi przez węzeł przedsionkowo-komorowy.

- Komórki węzła przedsionkowo-komorowego mają małą średnicę w porównaniu z komórkami mięśnia sercowego.

- Zwolnienie przewodzenia w węźle przedsionkowo-komorowym wpływa na opóźnienie skurczu komór w stosunku do skurczu przedsionków.

3) Scharakteryzuj poszczególne załamki, odcinki i odstępy w prawidłowym EKG

Charakterystyka EKG - elektrokardiogram:

Rys.(z konspektu)

Test wysiłkowy - badanie medyczne opierające się na zależności zmieniającego się zapisu EKG pod wpływem zwiększającego się wysiłku fizycznego, który powoduje zwiększanie zapotrzebowania na tlen, co organizm kompensuje przez zwiększenie przepływu przez naczynia wieńcowe.

      1. Wyjaśnij pochodzenie i rolę jonów Ca++ w mioplaźmie komórki serca oraz podaj czynniki wpływające na zawartość Ca++ w sercu

Gospodarka wapniowa w kardiomiocycie Stężenie wolnego Ca2+ w sarkoplazmie komórki znajdującej się w stanie spoczynku wynosi około 2 x 10-8 M. W ciągu pojedynczych milisekund po rozpoczęciu fazy 0 potencjału, jednocześnie z aktywacją kanałów wapniowych typu L, stężenie Ca2+ zaczyna szybko rosnąć i w ciągu następnych 10-20 ms osiąga wartość ~ 10-6 mol. Od szybkości zwiększania i zmniejszania stężenia Ca2+ zależy szybkość skurczu i rozkurczu. W warunkach fizjologicznych w kardiomiocytach głównym źródłem Ca2+ jest siateczka sarkoplazmatyczna. Jest to twór błoniasty składający się z dwóch morfologicznie i czynnościowo różniących się części. Część kanalikowa gęsto oplata poszczególne sarkomery. Na poziomie prążków Z część kanalikowa przechodzi w tzw. pęcherzyki końcowe, których ściany znajdują się w apozycji do ścian kanalików poprzecznych sarkolemy. Ściany pęcherzyków końcowych i ściany kanalików poprzecznych lub sarkolema ograniczają przestrzeń siateczkowo-sarkolemalna (przestrzeń SS-SL). Cały kompleks składający się z pęcherzyka końcowego siateczki, przestrzeni SS-SL oraz ściany kanalika T lub sarkolemy nosi nazwę diady (odpowiednik triady w mięśniu szkieletowym). Ściany pęcherzyków końcowych SS zawierają kanały, których aktywacja powoduje wydzielenie Ca2+ do przestrzeni SS-SL, z której dyfunduje on do sarkoplazmy. Kanały te są prawie całkowicie nieaktywne w stanie spoczynku komórki. Aktywowane są one przez wzrost stężenia Ca2+ w ich otoczeniu. Kanały wapniowe sarkolemy zlokalizowane są przede wszystkim w tych jej odcinkach, które leżą naprzeciw błony pęcherzyków końcowych SR i naprzeciw kanałów wapniowych SS po drugiej stronie szczeliny SS-SL. Kanały siateczki i sarkolemy tworzą grupy czynnościowe, w których jeden kanał SL przypada na 4 - 9 kanałów SR. W momencie aktywacji kanałów wapniowych SL, Ca2+ napływa przez nie do częściowo ograniczonej przestrzeni SS-SL. Powoduje to gwałtowne zwiększenie stężenia Ca2+ bezpośrednim otoczeniu kanałów Ca2+ siateczki i ich aktywację. Stężenie Ca2+ w przestrzeni SS-SL może dochodzić na szczycie wydzielania do 10-3 mol, tj. może ono być ok. 10 000 razy większe niż w otaczającej sarkoplazmie. Ten ogromny gradient stężeń powoduje szybką dyfuzję Ca2+ od jego źródła wzdłuż sarkomerów do miejsc wychwytu troponiny C, jak również szybkie zwiększenie jego średniego stężenia w komórce. Pociąga to za sobą szybką aktywację skurczu. Kanały wydzielające Ca2+ z SS mięśnia sercowego należą do grupy tzw. receptorów rianodynowych (RyR). Receptory rianodynowe mięśnia sercowego aktywowane są przez napływ jonów Ca2+ przez kanały Ca2+ sarkolemy. Rozkurcz jest spowodowany spadkiem stężenia Ca2+ do poziomu podprogowego dla układów kurczliwych dzięki 2 sprzężonym ze sobą procesów: Ponownego wychwytu wydzielonego Ca2+ przez ATP-azę siateczki sarkoplazmatycznej Odkomórkowego transportu na drodze wymiany Na/Ca w takiej ilości, w jakiej dyfundował on do komórki w czasie jej pobudzenia. Większość wymienników Na+/Ca2+ jest zlokalizowana, naprzeciw pęcherzyków końcowych SS i przez to eksponowane na stężenie Ca2+ wyższe niż w głównej masie sarkoplazmy, co ułatwia odkomórkowy transport Ca2+. Aktywność tej ATP-azy jest regulowana przez sprzężony z nią fosfoproteid zwany fosfolambanem. Nieufosforylowany fosfolamban wywiera na ATP-azę silny wpływ hamujący. Ca2+-ATP-aza SS jest bardzo aktywna, dzięki czemu Ca2+ jest intensywnie wychwytywany przez SS z sarkoplazmy. Ca2+ wychwytany przez kanaliki SS jest transportowany do jej pęcherzyków końcowych, gdzie jest on magazynowany częściowo w połączeniu ze specyficznym białkiem, kalsekwestryną. Aktywność tej ATP-azy jest tak duża, że wychwytuje ona cały Ca2+ napływający przez aktywowane w czasie pobudzenia kanały Ca2+ sarkolemy. Jest on przechowywany do następnego pobudzenia w pęcherzykach końcowych, a następnie wydzielany do sarkoplazmy, gdzie aktywuje skurcz. Część wydzielonego Ca2+ w ilości odpowiadającej napływowi jest usuwana do środowiska zewnątrzkomórkowego przez wymianę Na/Ca. Reszta, wraz z Ca2+, który napłynął w czasie danego pobudzenia, jest z powrotem wyłapywana przez siateczkę i znowu przetrzymywana do następnego pobudzenia. W warunkach wysokiego stężenia Ca2+ cząsteczki troponiny przyłączają po cztery jony wapnia. Wysycona jonami wapnia troponina zmienia kształt i ujawnia mostki przejściowe na powierzchni cząsteczki tropomiozyny. Pomiędzy aktyną i miozyną tworzą się mostki poprzeczne.W warunkach spoczynkowych troponina nie jest związana z jonami wapnia; dlatego też istnieje możliwość tworzenia dodatkowych mostków poprzecznych. Czynniki zwiększające stężenie wewnątrzkomórkowe Ca2+ zapewniają tworzenie się większej liczby mostków. Wzrastająca liczba mostków zwiększa siłę skurczu Kurczliwość Siła skurczu może być stopniowo zmieniana i zależy od wewnątrzkomórkowej koncentracji Ca2+. Zjawisko to jest nazywane dodatnim (efektem) inotropowym lub zwiększoną kurczliwością.

5) Co to jest objętość wyrzutowa, pojemność minutowa i wskaźnik sercowy i jakie są ich prawidłowe wartości

    1. Wpływ nerwu błędnego na czynność serca

Do najważniejszych zmian czynności serca zachodzących pod wpływem stymulacji sercowych włókien nerwów błędnych lub acetylocholiny należą:

  1. zwolnienie lub całkowite zahamowanie rytmu węzła SA i AV (ujemne działanie chronotropowe);

  2. zmniejszenie szybkości przewodzenia, aż do jego całkowitego zniesienia w obrębie węzła AV (działanie dromotropowe ujemne);

  3. zmniejszenie kurczliwości, głównie mięśni przedsionków (działanie inotropowe ujemne).

    1. Wpływ amin katecholowych na czynność serca

Katecholaminy wywołują ogólne reakcje organizmu, które przygotowują ciało do wysiłku fizycznego związanego z walką lub ucieczką. Typowe efekty działania to: podniesienie ciśnienia krwi, przyspieszenie akcji serca, a także podniesienie poziomu glukozy we krwi.

Aminy katecholowe wywierają silny wpływ na układ krążenia, a mianowicie zwiększają siłę i częstość skurczów serca (za pośrednictwem receptorów beta) oraz działają na czynność mięśni gładkich naczyń tętniczych (r. alfa i beta).

8) Od czego zależy siła skurczu serca, jakie znasz czynniki inotropowe dodatnie i ujemne

Regulacja siły skurczu mięśnia sercowego:

Istnieją dwa podstawowe mechanizmy regulacji siły skurczu (Po) mięśnia sercowego:

Prawo Franka-Starlinga

Kurczliwość

Regulacja siły skurczu mięśnia odbywa się przez kontrolę nad ilością utworzonych wiązań aktyna-miozyna. Ilość tych wiązań zależy od ilości jonów wapniowych w sarkoplazmie.

inotropowy (gr. ís, inós `mięsień' + trópos `zwrot, kierunek') fizjol. czynniki. - związek chem., który powoduje zmianę kurczliwości serca, dodatni - przyspiesza ją, ujemny - spowalnia, np. adrenalina, inozyna (+), acetylocholina, adenozyna (-).

Antagonistyczne działanie układu autonomicznego na serce:

Układ przywspółczulny uwalnia acetylocholinę (ACh), co zmniejsza przepuszczalność dla Ca2+ i zwalnia pracę serca.

Układ współczulny uwalnia noradrenalinę (NE), co otwiera kanały wapniowe i zwiększa siłę skurczu oraz przyśpiesza pracę serca.

        1. Charakterystyka krążenia wieńcowego

Krążenie wieńcowe

Tętnice wieńcowe;

Naczynia powierzchniowe.

Odgałęzienia.

Zaopatrzenie tętnic wieńcowych

Lewa:

Prawa:

Główna cz. układu przewodzącego

Na każde włókno mięśniowe przypada jedno naczynie włosowate.

Żyły wieńcowe

Krew żylna odpływa z serca:

  1. Układ naczyń żylnych powierzchownych

  2. Układ naczyń żylnych głębokich

  3. Żyłami Tebezjusza

Żyły

Przepływ wieńcowy krwi.

Zadanie krążenia wieńcowego:

Przepływ wieńcowy zależy od :

Komponenta naczyniowa

Regulacja metaboliczna - przekrwienie czynne

        1. Rola śródbłonka w regulacji szerokości naczyń

0x01 graphic

11) Czynniki regulujące napięcie mięśniówki oskrzeli:


Istotną rolę w regulacji napięcia mięśni gładkich oskrzeli odgrywają włókna autonomiczne nieadrenergiczne i niecholinergiczne NANC gałązek eferentnych nerwu błędnego:

Trzewnoczuciowych włókien peptydergicznych nerwu błędnego uwalniających m.in. cCGRP.

12 Zasady wymiany dwutlenku węgla i tlenu w płucach i tkankach, formy ich transportu w płynach ustrojowych, rola fizjologiczna i zawartość w organizmie.

Wymiana gazowa w płucach: Powietrze jest mieszaniną gazów. Najważniejszymi składnikami są: azot ok. 78%, tlen ok. 21%, dwutlenek węgla ok. 0,03% i inne gazy. Z powietrza wciągniętego do wnętrza pęcherzyków płucnych tlen przechodzi do naczyń włosowatych, a dwutlenek węgla, przetransportowany przez krew, w odwrotnym kierunku, do wnętrza pęcherzyka płucnego, a następnie do oskrzeli, tchawicy, krtani - na zewnątrz.

Jest to zjawisko fizyczne oparte na zasadach dyfuzji. Każdy gaz przechodzi z miejsca, gdzie znajduje się w wyższym stężeniu, do miejsca o niższym stężeniu. Tlen pobrany w pęcherzykach płucnych łączy się z hemoglobiną. Proces ten nazywamy zewnętrzną wymianą gazową.

Mechanizm wentylacji płuc:

Wdech:

Wydech:

Ilość wydychanego powietrza zależy od:

Mechanizm oddychania zachodzi niezależnie od naszej woli. Kieruje nim układ nerwowy, którego ośrodki znajdują się w rdzeniu przedłużonym.

Wymiana gazowa w tkankach:

Tlen pobrany w pęcherzykach płucnych transportowany przez krew, dociera do tkanek. Tam odbywa się wymianagazowa wewnętrzna, tzn. tlen przenika do komórek, a z komórek pobierany jest dwutlenek węgla, który z krwią wędrować będzie do płuc. Wędrówka gazów w tkankach odbywa się również na zasadzie dyfuzji

Główną funkcją krwi jest transport gazów oddechowych: tlenu i dwutlenku węgla. Oba gazy przenikają przez błony komórkowe i ściany naczyń krwionośnych wskutek gradientu ciśnienia parcjalnego.

Tlen przechodzi do krwi z płuc. Tam wiązany jest w postaci cząsteczkowej przez hemoglobinę - czerwony barwnik erytrocytów. Jedna cząsteczka hemoglobiny może związać cztery cząsteczki tlenu - powstaje kompleks zwany oksyhemoglobiną (hemoglobina utlenowana) Hb(O2)4. Gazem o powinowactwie do hemoglobiny wyższym niż tlen jest tlenek węgla (czad, CO). Wypiera on tlen z oksyhemoglobiny i łączy się z nią, tworząc karoksyhemoglobinę, co jest niebezpieczne dla organizmu - powoduje zablokowanie dopływu tlenu do tkanek i śmierć w wyniku uduszenia.

Dwutlenek węgla przechodzi do krwi z komórek, gdzie powstaje jako produkt metabolizmu. Tylko 20% tego gazu transportowane jest przez hemoglobinę - są to luźne połączenia z grupami -NH2 (karbaminohemoglobina). Pozostała część (80%) transportowana jest w osoczu w postaci jonów wodorowęglanowych HCO3-.

13) Regulacja dowolna oddychania, jej mechanizmy i ograniczenia

MECHANIZMY REGULACJI ODDYCHANIA NA POZIOMIE O.U.N.

14) Rodzaje i rola receptorów płucnych

 

Receptory płucne dzieli się na 4 rodzaje:

  1. Wolno adaptujące mechanoreceptory (SAR - Slow adapting receptors) znajdujące się w tchawicy i oskrzelach, wrażliwe na rozciąganie płuc (receptory inflacyjne - rozciągowe) w czasie wdechu.

  2. Receptory szybko adaptujące się płuc (RAR - rapid adapting receptors), zwane także podnabłonkowymi, wrażliwe na bodźce chemiczne w drogach oddechowych, czyli receptory typu I (Irritant receptors)

  3. Receptory okołokapilarne (J-Juxtacapillary receptors) zlokalizowane w przegrodach pomiędzy kapilarami pęcherzykowymi a pneumocytami.

  4. Receptory oskrzelowe włókien aferentnych typu C, obecne w całym drzewie oskrzelowym, wrażliwe na autokoidy płucne (np. histamina, leukotrieny, tachykininy i kapsaicyna).

Mechanoreceptory SAR (inflacyjne) Należą do receptorów wolnoadaptujących, czyli utrzymują wysoką częstość wyładowań mimo dłuższego rozciągania płuc. Wynikiem pobudzenia tych receptorów podczas wdechu jest odruchowe zahamowanie tzn. skrócenie i spłycenie wdechu oraz przyspieszenie rytmu oddechowego. Odruch z udziałem tych receptorów, zwany odruchem Heringa-Breuera lub inflacyjnym, jest najważniejszym czynnikiem regulacji oddychania przez nerwy obwodowe i po jego wyeliminowaniu przez przecięcie nerwów błędnych wdechy stają się głębsze i dłuższe. Wzrasta objętość oddechowa i rytm oddechowy staje się wolniejszy. Główną rolą odruchu Heringa-Breuera jest ujemne sprzężenie zwrotne ograniczające czas trwania wdechu przez pobudzenie neuronów P w grupie neuronów grzbietowych DRG-NTS wyłączających wdech. Poza odruchem Heringa-Breuera typu inflacyjnego istnieje także deflacyjny odruch Heringa-Breuera (pobudzająco-wdechowy), inicjowany przez spadek aktywności tych samych receptorów SAR, związanych z odruchem inflacyjnym lub przez pobudzenie innych receptorów (deflacyjnych) na skutek zapadania się płuc./ Informacje z tych receptorów docierają poprzez nerwy błędne do ośrodków oddechowych pnia mózgu, prowadząc do zmiany wydechu we wdech. Jego rola u dorosłych (gdy objętość oddechowa przekroczy 1l) sprowadza się raczej do dostosowania czasu trwania i głębokości wdechów do właściwości mechanicznych (podatność) płuc i klatki piersiowej.

Receptory szybko adaptujące RAR lub typu I Pobudzenie tych receptorów wywołuje odruch pobudzający aktywność oddechową z pogłębieniem i przyspieszeniem ruchów oddechowych, czyli hiperwentylację. Ponadto pobudzenie receptorów RAR wywołuje odruch kaszlu i skurcz oskrzeli. Ponieważ te receptory ulegają pobudzeniu przez histaminę i inne autokoidy uwalniane np. w astmie, przypisuje się im także rolę w mechaniźmie skórczu oskrzeli. U drosłych rola fizjologiczna receptorów RAR polega także na odruchowym przeciwdziałaniu spadkowi podatności płuc i gorszemu upowietrznianiu pęcherzyków płucnych.

Receptory typu J to wolne zakończenia w ścianie pęcherzyków płucnych w pobliżu naczyń kapilarnych. Efektem odruchów z receptorów J jest krótkotrwały bezdech, a następnie płytkie i częste ruchy oddechowe. Towarzyszy im odruchowe zwężenie oskrzeli i skurcz mięśni zamykających głośnię oraz pobudzenie nerwów błędnych, zwolnienie akcji serca, zmniejszenie napięcia naczynioruchowych nerwów adrenergicznych i rozszerzenie naczyń krwionośnych. Odruchy z receptorów J mają charakter obronny, gdyż ostatecznie zmniejszają napływ czynników szkodliwych (zamknięcie głośni i skurcz oskrzeli, spłycenie oddechów) do płuc. Te receptory mają być także odpowiedzialne za uczucie duszności, czyli „krótki” oddech, występujący w chorobach płuc.

Pewne znaczenie w mechanizmach odruchowych przypisuje się bardzo licznym cienkim włóknom C w płucach. Są one odpowiedzialne za odruchy wywołane autokoidami i kapsaicyną oraz biorą udział w patogenezie astmy, zapalenia i obrzęku płuc. Reakcjom odruchowym, w których pośredniczą włókna C towarzyszy bezdech a potem płytkie i częste ruchy oddechowe, bradykardia i spadek ciśnienia krwi. Informacje przekazywane włóknami C są subiektywnie odczuwane jak uczucie bólu, ucisku i palenia, które towarzyszą działaniu substancji drażniących na płuca.

      1. Chemoreceptory obwodowe i centralne, mechanizmy ich aktywacji i ich rola w regulacji oddychania

Kontrola chemiczna

Centralna

Obwodowa

Chemoreceptory obwodowe

5



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Kopia Fizjologia - odpowiedzi 1-15, PIELĘGNIARSTWO ROK 1 LICJENCJAT, FIZJOLOGIA
Kolokwium II - Fizjologia 16-30, PIELĘGNIARSTWO ROK 1 LICJENCJAT, FIZJOLOGIA
Recertory jonotropowe i metabroponoe, PIELĘGNIARSTWO ROK 1 LICJENCJAT, FIZJOLOGIA
FIZJOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO 5, PIELĘGNIARSTWO ROK 1 LICJENCJAT, FIZJOLOGIA
Kolokwium II fizjologia pytania
petagogika wykład, PIELĘGNIARSTWO ROK 1 LICJENCJAT
Temat - filozofia.pop, PIELĘGNIARSTWO ROK 1 LICJENCJAT, praca poprawiona
WOK Zagadnienia na kolokwium II semestr, Kulturoznawstwo UG, rok I
Układ oddechowy - kolokwium 2, II rok, fizjologia
Fizjologia - układ oddechowy - odpowiedzi do pytań z kolokwium, II rok, II rok CM UMK, Fizjologia, F
fizjologia roslin - kolokwium, biotechnologia 2 sem rok2, pobrane z góry DS 7, z góry, Rok II, Fizjo
układ stawowy i układ mięśniowy, Pielęgniarstwo rok I i inne, Anatomia i Fizjologia
dla ciekawych wtorku, Rok III, Rok II, Fizjologia i żywienie zwierząt, Fizjologia i żywienie zwierzą
Fizjologia kolokwium II
Fizjologia3, biotechnologia 2 sem rok2, pobrane z góry DS 7, z góry, Rok II, Fizjologia roślin
fizjologia kolos 2, BIOLOGIA UJ LATA I-III, ROK III, semestr II, Fizjologia roślin
Fizjologia2, z góry, Rok II, Fizjologia roślin

więcej podobnych podstron