38 Leki anksjolityczne (anksjolityki) i zaburzenia lękowe
Należy tu kilka leków o innej budowie niż benzodiaze-piny, wykazujących działanie anksjolityczne. Podstawowe dane charakteryzujące te leki zestawiono w tabeli 2.16
Spośród czterech wymienionych tam leków — dwa odgrywają istotne znaczenie w terapii lęku. Jest to buspiron — przedstawiciel nowej grupy anksjolityków, wolny od działania uzależniającego, oraz hydroksyzyna — od dawna stosowany lek przeciwlękowy, również nie wywołujący uzależnienia, we wstrzyknięciach domięśniowych przydatny w opanowywaniu stanów ostrego lęku z niepokojem ruchowym lub podnieceniem, w małych dawkach stosowany również w zaburzeniach snu.
Wpływ przeciwlękowy, uspokajający wykazują również liczne preparaty ziołowe (zob. tabela 2.17), szczególnie przydatne w niezbyt nasilonych zaburzeniach emocjonalnych typu lękowego. Dodatnią cechą tej grupy środków jest ich mała toksyczność.
Tabela 2.17. Ziołowe preparaty o działaniu uspokajającym, przeciwlękowym
Nervium
Nervogran
Nervosol
Nervosan
Validol
Intractum Valerianae Radix Valerianae Tinctura Yalerianae
Leki neuroleptyczne (neuroleptyki) oraz leczenie psychoz schizofrenicznych, urojeniowych i stanów maniakalnych
Neuroleptyki są grupą leków psychotropowych, których wspólną cechą jest działanie terapeutyczne w psychozach (wpływ przeciwpsychotyczny, stąd nazwa „leki przeciwpsy-chotyczne”). Neuroleptyki wywierają wpływ leczniczy w odniesieniu do takich objawów i cech, jak: urojenia, omamy, podniecenie ruchowe związane z przeżyciami psychotycznymi, wykazują też wpływ przeciwmaniakalny. Neuroleptyki wpływają korzystnie na objawy i cechy uchodzące za typowe dla schizofrenii (tzw. objawy negatywne): zaburzenia formalne myślenia, specyficzne zmiany życia uczuciowego i aktywności w środowisku (wycofanie ze związków z otoczeniem, zachowanie autystyczne) i w związku z tym są niekiedy określane jako „leki przeciwschizofreniczne”.
Wprowadzenie neuroleptyków do lecznictwa psychiatrycznego (koniec lat 50., pierwszy neuroleptyk — chlor-promazyna) zapoczątkowało radykalne zmiany w psychiatrii, umożliwiło rozwój lecznictwa ambulatoryjnego, zmieniło obraz szpitali psychiatrycznych, utorowało drogę metodom psychoterapii i rehabilitacji, nieodzownym w kompleksowej terapii przewlekłych zaburzeń psychicznych, zwłaszcza schizofrenii.
Głównym wskazaniem do stosowania neuroleptyków są psychozy, zwłaszcza schizofreniczne (zob. tabela 3.1). Coraz