0000024 (14)

Odżywianie krążka międzykręgowego 29

To samo zaleca się w celu uniknięcia zwyrodnienia stawów: ich naprzemienne obciążanie i odciążanie, częste zmiany pozycji, unikanie długotrwałego siedzenia i stania, czyli nieustanny ruch. Należy też unikać wszelkich przeciążeń, związanych zarówno z uprawianiem sportów ekstremalnych, jak i ciężką pracą, czy po prostu nadwagą!

Zwyrodnienie dysku ma różne przyczyny. Ponieważ dysk - tak samo jak zniszczona chrząstka - nie może być przez organizm zbudowany na nowo, należy każde zaburzenie traktować tak samo po-

I ważnie jak zwyrodnienia w dużych stawach kończyn. Przypomnijmy, że we wczesnym stadium ■ zwyrodnienia dysku nie występują żadne dolegliwości. Nie jest jednak prawidłowe uznanie przez lekarza czasowej lub trwałej niezdolności do pracy wyłącznie na podstawie stwierdzanych rentgenologicznie zmian kręgosłupa.

Modelowy kręgosłup

Z drugiej strony jednak nie należy lekceważyć żadnych sygnałów. Demonstruje to następujący przykład: Pewna młoda kobieta skarżyła się lekarzowi na stałe silne bóle wzdłuż całego kręgosłupa. Ani wywiad, ani standardowe badania nie ujawniły przyczyn tego stanu. Kobieta była zdrowa, silna, uprawiała rekreacyjnie sport, zajmowała się dziećmi i nie miała szczególnych fizycznych obciążeń. Lekarz sądził, że zagadkę rozwiąże ostatecznie zdjęcie rentgenowskie. Ukazało ono jednak wręcz modelowy kręgosłup. Nie znaczy to wcale, że opisane dolegliwości nie miały prawa wystąpić. W takich sytuacjach należy brać pod uwagę stres oraz inne czynniki psychiczne, kierując pacjenta do psychoterapeuty lub innego fachowca w tej dziedzinie.

Nie wiadomo dlaczego w starszym wieku występuje mniej przypadków wypadania dysku niż u ludzi młodych. Widocznie dyski starzeją się wcześniej i szybciej niż reszta organizmu. Do tego dochodzą niekorzystne obciążenia mechaniczne, statyczne i dynamiczne.

W okresie niemowlęcym dyski są odżywiane przez naczynia krwionośne, które zanikają w trakcie rozwoju osobniczego. Ma to związek z wyprostowaną postawą człowieka. Krążki międzykręgowe nie są bowiem zaprogramowane do pozycji pionowej, a ich zwyrodnienie jest