0000026 (12)

jest obraz dwóch źródeł punktowych, czy jednego niepunktowego (ryc. 12.12). Obraz taki ma dwa maksima główne, przedzielone minimum. W trakcie zbliżania źródeł minimum to staje się coraz „płytsze”. W jakim przypadku świadczy ono jeszcze, że jest to obraz dwóch źródeł? Oczywiście zależy to od „czułości” receptora, który musi „zauważyć” zmniejszenie jasności między maksimami. Stwierdzono, że przy wizualnym odbiorze dwa punkty są jeszcze przez układ optyczny rozdzielane, gdy maksimum główne jednego z punktów pokrywa się z pierwszym minimum drugiego. Warunek ten znany jest jako

Ryc. 12.12. Rozkład natężenia światła (linia ciągła) otrzymany w obrazie dwóch punktów jeszcze rozdzielonych przez układ optyczny według kryterium Raylcigha.

kryterium Rayleigha. Wtedy natężenie minimum między maksimami wynosi co najwyżej 0,735 natężenia głównych maksimów. Ten graniczny przypadek przedstawiono na ryc. 12.12.

Zatem każdy układ optyczny charakteryzuje także zdolność rozdzielcza (d) — definiowana często jako odwrotność najmniejszej odległości (a) dwóch punktów „widzianych” jeszcze oddzielnie (12.13). W tym ujęciu zdolność rozdzielcza jest odmienna dla różnych odległości przedmiotu od układu

12.13

1 _ 2A ^d~ a 1,22 X

gdzie:

A — apertura,

X — długość fali.

Stosuje się tę definicję w odniesieniu do mikroskopów, gdzie przedmiot jest w stałej odległości od obiektywu. Dla oka wygodniej posługiwać się zdolnością rozdzielczą kątową d, którą stanowi odwrotność kąta a, pod jakim widziane są ze źrenicy wejściowej obrazy dwu punktów jeszcze przez układ optyczny rozdzielonych. Gdy przyjąć kryterium Rayleigha, wtedy ten minimalny kąt określony jest wzorem 12.14.

12.14

12.15

_ 1,22 X di

gdzie:

d} — średnica źrenicy wejściowej,

X — długość fali.

stąd kątowa zdolność rozdzielcza

, Jl ₌ _di_

a 1,22X

226