06

WSTĘP

Wyznaczanie ustawicznie zmieniających się w czasie podróży współrzędnych statku należało zawsze do najważniejszych zadań nawigacji. Z dala od lądu służyła w tym względzie głównie a strona wigacja, zwana wcześniej astronomią żeglarską (morską lub nautyczną). Najważniejsze zasady określania pozycji statku zostały sformułowane w XIX i w pierwszej połowie XX wieku. W polskim piśmiennictwie upamiętnił to Antoni Ledóchowski [8]. autor kilkakrotnie wznawianych podręczników, znakomity nauczyciel. Metody astronawigacyjne systemem pojęciowym i terminologią tkwią w tradycji, przetrwał} jednak do naszych czasów w formie wielokrotnie weryfikowanej i modyfikowanej.

Współczesna astronawigacja spełnia już nieco inaczej swoje zadania, astronomiczne obserwacje służą w mniejszym stopniu niż kiedyś. Urządzenie GPS o wielkości kalkulatora pozwala odczytać współrzędne poruszającego się obiektu w dowolnej chwili bez problemu.

Obecnie, gdy anniejszyło się zapotrzebowanie na astronomiczne określanie pozycji, wzrosła jednocześnie waga astronawiga-cji, jako przedmiotu nauczania, w którym zawarto ważne wartości poznawcze. Posługuje się ona modelem ilustrującym proces obserwacji z natury - od pomiaru, poprzez abstrakcyjne transformacje do sprawdzalnego wyniku. Opanowanie umiejętności astronawi-gacyjnych podnosi sprawność zawodową w zakresie umiejętności formułowania zasad pomiaru, opracowania obserwacji, rozwiązywania zadań rachunkowych i posługiwania się techniką informatyczną.

Linia pozycyjna, której pojęcie wy stępuje w podręcznikach A.Ledóchowskicgo (8), stała się nadal użyteczna w podstawowym modelu rozwiązań nawigacyjnych. W niniejszym skrypcie poświęcono uwagę linii pozycyjnej i jej interpretacji, a także innym zagadnieniom związanym z praktycznym tokiem obserwacji i metodyką skutecznego posługiwania się wynikami obserwacji. Linie pozycyjne pozwalają w stosunkowo prosty sposób kojarzyć