0000040

Bariery administracyjno-organizacyjne

Sprawa zatrudnienia paraplegików jest problemem nie tylko medyczno-socjalnym, lecz także ogólnoludzkim i wiąże się z realizacją Konstytucji PRL, która zapewnia każdemu obywatelowi prawo do pracy. Dotychczasowe formy opieki nad tą grupą inwalidów często sprowadzają się do zabezpieczeń rentowych lub umieszczenia ich w domu opieki. Ta taktyka jest uproszczeniem i antyrehabilitacyjnym rozwiązaniem tego trudnego problemu. Dla niektórych poszkodowanych, nie mających uprawnień inwalidzkich, podjęcie pracy zawodowej jest jedyną niemal możliwością zabezpieczenia egzystencji, gdyż nie są oni ciężarem dla rodziny lub opieki społecznej. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że sprawa zatrudnienia paraplegików napotyka na duże trudności, a często ich zatrudnienie jest niemożliwe.

Sytuacja ta wynika z biernej postawy właściwych organów władzy, które nie wierzą w możliwość zatrudnienia tej grupy inwalidów. Czasem niemożność zatrudnienia jest następstwem niewłaściwej interpretacji orzeczeń KIZ, gdyż obowiązujące zasady orzecznictwa większość tetra- i paraplegików określa jako inwalidów I lub II grupy, a więc że są „niezdolni do pracy". Formalne podejście do tych orzeczeń przez władze terenowe praktycznie przekreśla możliwość podjęcia przez nich pracy zarobkowej. Jednakże w obu grupach dopuszcza się możliwość zatrudnienia w specjalnych warunkach, tak jak to ma miejsce z pracą niewidomych lub po obustronnych amputacjach kończyn dolnych. Inną częstą przeszkodą w uzyskaniu zatrudnienia jest brak zatrudnienia w warunkach domowych — nakładczych, w terenie lub zakładzie pracy typu spółdzielni inwalidów. Poza tym trudności w zatrudnieniu chałupniczym leżą w transporcie materiałów i wytworów pracy.

Poważny problem związany jest z grupą młodych ludzi nie posiadających żadnego zawodu. Wymagają oni specjalnego przeszkolenia, które by pomogło im w zdobyciu niezbędnych kwalifikacji. Praktycznie przeszkolenie zawodowe dla tego typu inwalidów jest trudne do zrealizowania ze względu na ograniczoną ilość miejsc w poszczególnych ośrodkach. Uzyskanie miejsca pracy dla paraplegików wymaga wiele dobrej woli ze strony różnych urzędów i instytucji, lecz są bariery administracyjno-organizacyjne bardzo trudne do przebycia, zostaną one pokonane po wprowadzeniu odpowiednich ustaw legistacyjnych, zabezpieczających szkolenie i zatrudnienie

paraplegików.

Bariery komunikacyjno-architektoniczne

Podstawowym środkiem lokomocji paraplegika jest fotel inwalidzki, który może być typu pokojowego lub terenowego, istnieje jednak społeczne zapotrzebowanie na produkowanie foteli uniwersalnych, które pozwalają na poruszanie się inwalidy w różnych warunkach terenowych.

Dla rozwiązania problemu poruszania się zazwyczaj wystarczają typowe pojazdy inwalidzkie ogólnie dostępne w naszym kraju. Pojazd mechaniczny jest niezbędny jedynie dla osób, które muszą pokonywać większe odległości od miejsca zamieszkania do miejsca pracy, dotyczy to zwłaszcza osób ze środowisk wiejskich lub małomiasteczkowych, gdzie nie zawsze łatwo uzyskać zatrudnienie. Zasadniczą przeszkodą w szerszej popularyzacji samochodów dla inwalidów jest ich wysoka cena. Istnieje jednak realna nadzieja, związana z podjęciem produkcji popularnego samochodu Fiat 126, że stanie się on w przyszłości typowym środkiem lokomocji także dla ludzi porażonych.

Odrębnym problemem jest zagadnienie dotyczące osób z porażeniami i niedowładami czterokończynowymi. Możliwość poruszania się ich na typowym fotelu inwalidzkim jest najczęściej nieosiągalna. Konieczne są specjalnie przystosowane fotele inwalidzkie, wyposażone w napęd elektryczny z możliwością uruchomienia mechanizmu za pomocą urządzeń elektronicznych. Sposób poruszania się osób porażonych zależy od wysokości uszkodzenia rdzenia kręgowego.

Szczególny problem stanowi lokalizacja mieszkań oraz ich przystosowanie do trudności lokomocyjnych inwalidy. Mieszkanie musi być tak wyposażone i urządzone, by inwalida miał warunki dla pozostania w domu pod nieobecność rodziny lub osób opiekujących się nim. Często istnieją przeszkody utrudniające opuszczenie mieszkania przez inwalidę, nawet przy pomocy osób drugich, wynikające z lokalizacji na wysokich piętrach oraz braku odpowiednich pojazdów dla fotela inwalidzkiego.

Zniesienie tzw. barier architektonicznych dla inwalidów było tematem badań teoretycznych przeprowadzonych w pracowniach architektonicznych m.st. Warszawy, istnieje więc